CZASZKA
Puszka kostna zawierająca mózgowie, główny układ nerwowy, naczynia krwionośne, rdzeń
Składa się z:
a) mózgoczaszki
b) twarzoczaszki
MÓZGOCZASZKA
Skład:
- k. czołowa
- k. skroniowa x2
- k. ciemieniowa x2 - boczne
- k. sitowa - widziany fragment w oczodole
- k. klinowa - znajduje się wewnątrz, skrzydło większe- widziane w oczodole
- k. potyliczna
szwy:
sz. Wieńcowy- sz. Strzałkowy
- sz. Węgłowy
Kość czołowa
Część zewnętrzna:
- dwa guzy czołowe
- dwa łuki brwiowe
- gładzizna czołowa (pomiędzy guzami)
- dwa wyrostki jarzmowe k. czołowej ( na połowie oczodołu - od góry)
szwy:
- wieńcowy (od skroni do skroni)
- wieńcowo - skroniowy
- czołowo - jarzmowy
Kość sitowa
- w środkowej części czaszki, buduje ściany jamy nosowej i oczodołów
- blaszka pionowa kości tworzy przegrodę nosa
Kość ciemieniowa x2
Zewnętrze:
łączy się z k. ciemieniową, k. czołową, z kawałkiem k. klinowej, k. skroniowej i k. potylicznej
ma ona dwie „bruzdy” (kresy)
- kresy skroniowe górne
- kresy skroniowe dolne
nad kresą skroniową górną (bardziej z tyłu), Znajduje się GUZ CIEMIENIOWY
do kres przyczepiają się mięśnie
Wnętrze:
bruzda zatoki strzałkowej górnej biegnie wzdłuż połączenia k. ciemieniowych
(wzdłuż szwa strzałkowego, od środka)
Kość potyliczna
Zewnętrze:
- parzyste części boczne
- łuska potyliczna
- część podstawna (za otworem wielkim)
Od dołu położony jest KŁYKIEĆ POTYLICZNY x2 (po bokach otworu wielkiego, w części
podstawnej k. potylicznej), którego powierzchnie stawowe służą do połączenia z pierwszym
kręgiem szyjnym.
GUZOWATOŚC POTYLICZNA ZEWNĘTRZNA- znajduje się na łusce potylicznej (pośrodku),
od której biegną (łączą się w tym miejscu) KRESY POTYLICZNE - przyczepione są do nich
mięśnie karku- GÓRNA i DOLNA. Od guzowatości potylicznej w dół do otworu biegnie
GRZEBIEŃ POTYLICZNY ZEWNĘTRZNY - czaszka widziana od spodu «
Wnętrze:
- GUZOWATOŚĆ POTYLICZNA WEWNĘTRZNA. (pośrodku łuski potylicznej, po prostej, po
środku do otworu)
- GRZEBIEŃ POTYLICZNY WEWNĘTRZNA (od wypukłości w dół do otworu)
Części boczne z częścią podstawną tworzą OTWÓR WIELKI
Kość skroniowa x2
Składa się z:
a) części łuskowej - blaszka, przylega do k. ciemieniowej
b) części bębenkowej - wewnątrz tworzy większą część przewodu słuchowego
c) części skalistej - piramida
Wyrostki:
a) wyrostek jarzmowy - łączy się ze szwem jarzmowo - skroniowym (k. jarzmowej) znajduje się
pod blaszką części łuskowatej
b) wyrostek sutkowy - (k. skroniowej)- łączy się z kością potyliczną (tylna ściana)
c) wyrostek rylcowy - po obu stronach otworu wielkiego (tył czaszki) bliżej podstawy
k. potylicznej, mają kształt (od spodu) kłów.
Kość klinowa
Wchodzi w skład podstawy czaszki, położona jest środkowo, wklinowuje się pomiędzy inne
kości; z przodu z k. czołową, z boku z k. skroniowymi, z tyłu z k. potyliczną. Od przodu czaszki -
wysklepia oczodół - skrzydło większe; z boku czaszki - pomiędzy k. jarzmową, k. skroniową a k. czołową.
Składa się z:
a) trzonu
b) siodełka tureckiego - wewnątrz trzonu - przysadka mózgowa
c)skrzydeł: mniejszych i większych (widoczne w oczodole)
d)wyrostków skrzydłowatych (dziurki nad wyrostkami - unaczynienie i unerwienie oczu)
TWARZOCZASZKA
Budowa:
a) k. łzowa x2
b) lemiesz k. wewnętrzne twarzy
c) małżowina nosowa dolna x2
d) szczęka
e) k. nosowa
f) k. jarzmowa
g) k. podniebienia k. zewnętrzne twarzy
h) żuchwa
i) gnykowa
Kość łzowa
widoczna jest w oczodole (po stronie wewnętrznej, przy części nosowej oczodołu)
Lemiesz
- tylni odcinek przegrody nosa
- tworzy wysklepienie podniebienia (czyli nad górną szczęką)
- widok z boku: za k. jarzmową (w środku)
Małżowina nosowa dolna x2
- położona jest w środku, po bokach, na dole jamy nosowej
- za k. nosową w głębi
Kość szczczękowa x2
Szczęka jest zasadniczą częścią składową twarzy:
Składa się z:
a) części pionowej - trzon
b) części poziome - szeroka i gruba płytka, stanowiąca podniebienie
trzon wysklepia oczodół w części przyśrodkowej i ścianę boczną jamy nosowej, przechodzi do
części poziomej, która stanowi podniebienie, w nim znajdują się doły zębowe.
Kość nosowa x2
Jest czworokątna, mała, wydłużona
Budowa:
- dwie kości łączące się ze sobą, przyśrodkowo - szwem międzykostnym (k. pomiędzy
oczodołami)
- brzeg górny - łączy się z k. czołową
- brzeg boczny - łączy się z wyrostkiem czołowym szczęki
- przyśrodkowo - łączy się z k. nosową przeciwległą
- brzeg dolny - łączy się z chrząstką nosa
Kość jarzmowa
Budowa:
- trzon
- 2 wyrostki
Wyrostek idący w górę łączący się z k. czołową i tworzy wyrostek czołowy, drugi idący w dół
łączy się z k. skroniową, tworząc wyrostek skroniowy, wraz z wyrostkiem jarzmowym, tworzy
łuk jarzmowo - skroniowy
przednia część k. jarzmowej wyczuwalna jest przez skórę twarzy, to przednia część policzka
zachodząca bokiem i kawałkiem dołu w oczodole
Kość podniebienna
Jest tylnym przedłużeniem szczęki, wypełnia przestrzeń między jej tylną powierzchnią a k.
klinową, składa się z blaszki pionowej i poziomej.
Kość żuchwowa
Część ruchoma twarzoczaszki:
- k. kształtu podkowiastego
- łączy się z czaszką za pomocą stawów
Budowa:
a) trzon
b)wyrastające ku górze gałęzie żuchwy
Miejsce, gdzie tylna krawędź gałęzi schodzi się z dolna krawędzią trzonu, tworzy się kąt żuchwy;
gałąź żuchwy zakończona jest dwoma wyrostkami oddzielonymi od siebie wcięciem żuchwy;
wyrostek tylny - kłykciowy - bliżej ucha; wyrostek przedni - dziobiasty - za łukiem jarzmowym.
Wyrostek kłykciowy, zakończony jest głową, na której znajduje się pow. stawowa, łącząca się z
panewką stawu skroniowo - żuchwowego na k. skroniowej.
Na środku trzonu po zew. stronie znajduje się guzowatość bruzdkowa, od wew. strony w miejscu
odpowiadającym guzowatości, mieści się kolec bródkowy.
Górna krawędź trzonu - opatrzona zębodołami - łuk zębodołowy
k. gnykowa
- nieparzysta, podkowiasta, zagięta
- nie ma bezpośredniego połączenia z innymi kośćmi (miejsce przyczepu mięśni szyi, języka,
gardła)
Budowa:
a) trzon
b)para rogów większych
c)para rogów mniejszych