19.04.2011
Masaż klasyczny całego ciała (masaż całościowy- masaż ogólny- masaż całkowity)
Czas masażu całościowego = 40-70 min
Osoby o ciężarze ciała do 60 kg, t=40 min
Osoby o ciężarze ciała do 80 kg, t=50 min
Cięższe odpowiednio dłużej
Masaż leczniczy, t=40-50 min
Masaż sportowy, t=60 min i dłużej
Na masaż każdej kończynie dolnej wraz ze stopami i pośladkiem, =10-15 min
Na masaż każdej kończyny górnej wraz z ręką, t=6-8-10 min
Na masaż obręczy barkowej po jednej stronie, t=2-3 min
Masaż klatki piersiowej i brzucha po 5 min
Masaż pleców wraz z kręgosłupem, t=10-15 min
Na koniec masaż karku, t=2-5 min
W masażu całościowym każdy odcinek ciała masuje się oddzielnie, czasami dopuszczalne jest łączenie ze sobą sąsiadujących odcinków ciała, związanych ze sobą czynnościowo.
Bodźce masażu, techniki i chwyty masażu dobieramy indywidualnie dla danego pacjenta i okolicy ciała masowanego.
Każdy ruch powtarzamy 6-8 razy. Wykonuje się je z taką samą dokładnością, jak w masażu częściowym.
Zaleca się jak najrzadsze zmienianie ułożenia ciała w czasie zabiegu.
Sposób 1 - wersja niemiecka
PW: Leżenie tyłem, ułożenie zgodnie z metodyką zabiegu masażu.
I. Kończyna dolna prawa.
1. Masaż powierzchniowej części stopy, stawu skokowego - wokół kostek.
2. Masaż przednio-bocznej części podudzia.
3. Masaż stawu kolanowego.
4. Masaż uda strony przedniej, bocznej, przyśrodkowej.
5. Ruchy bierne we wszystkich stawach kończyny dolnej masowanej.
II. Kończyna dolna lewa - masaż jw.
III. Kończyna górna prawa.
Masaż powierzchni dłoniowej i grzbietowej ręki, stawu nadgarstkowego.
Masaż mięśni przedramienia.
Masaż przedniej powierzchni ramienia, czasami i tylnej powierzchni ramienia.
IV. Kończyna górna lewa - masaż jw.
V. Masaż klatki piersiowej.
VI. Masaż brzucha - nie zawsze, jeśli są specjalne zalecenia.
PW: Leżenie przodem, ułożenie zgodnie z metodyką zabiegu masażu.
VII. Kończyna dolna prawa.
Masaż podeszwy stopy - krótki.
Masaż tylnej powierzchni podudzia wraz ze ścięgnem Achillesa (m. sportowy).
Masaż tylnej powierzchni uda.
Masaż mięśni pośladkowych.
Rozcieranie torebki stawu biodrowego.
VIII. Kończyna dolna lewa - masaż jw.
IX. Kończyna górna prawa.
1. Masaż tylnej strony przedramienia, stawu łokciowego, barku
Uwaga!. Bark można wymasować przy masażu karku
X. Kończyna górna lewa -jw.
XI. Masaż kręgosłupa i grzbietu.
XII. Masaż karku, w siadzie lub leżeniu przodem.
Sposób 2 - wersja fińska
PW: leżenie przodem, ułożenie zgodnie z metodyką zabiegu masażu.
Masaż kręgosłupa wraz z grzbietem z przewagą technik ugniatania i wyciskania.
Kończyna dolna prawa.
1. Masaż podeszwy stopy - krótki.
2. Masaż tylnej powierzchni podudzia wraz ze ścięgnem Achillesa (m. sportowy).
3. Masaż tylnej powierzchni uda.
4. Masaż mięśni pośladkowych.
5. Rozcieranie torebki stawu biodrowego.
Kończyna dolna lewa.
Kończyna górna prawa.
1. Masaż tylnej strony przedramienia, stawu łokciowego, barku.
Kończyna górna lewa.
PW: leżenie tyłem, ułożenie zgodnie z metodyką zabiegu masażu
Kończyna dolna prawa.
1. Masaż powierzchniowej części stopy, stawu skokowego - wokół kostek.
2. Masaż przednio-bocznej części podudzia.
3. Masaż stawu kolanowego.
4. Masaż uda strony przedniej, bocznej, przyśrodkowej.
5. Ruchy bierne we wszystkich stawach kończyny dolnej masowanej.
VII.Kończyna dolna lewa.
VIII.Kończyna górna prawa.
Masaż powierzchni dłoniowej i grzbietowej ręki, stawu nadgarstkowego.
Masaż mięśni przedramienia.
3. Masaż przedniej powierzchni ramienia, czasami i tylnej powierzchni ramienia.
Kończyna górna lewa.
Masaż klatki piersiowej.
Masaż brzucha - nie zawsze, jeśli są specjalne zalecenia.
PW: Leżenie przodem
XII. Masaż kręgosłupa i grzbietu.
XIII. Masaż karku.
Masaż łącznotkankowy - rozcieranie małymi ruchami palców - trzeciego i czwartego miejsc wrażliwych w tkance łącznej.
Cel:
- zmniejszenie napięcia tkanek, zwiększenie elastyczności,
- zwiększenie przesuwalności tkanek względem siebie,
- likwidacja zaburzeń czynnościowych narządów wewnętrznych.
Metodyka - chwyty:
- skórny - stosujemy do masowania warstw powierzchownych między skórą a tkanką podskórną,
- podskórny - masaż warstw leżących między tkanką podskórną a powięzią,
- powięziowy - masaż powięzi.
Początkowo wykonujemy powierzchowne i delikatne ruchy okrężne, następnie głębokie i mocne techniki przesuwania fałdu skórnego w obrębie wrażliwych stref tkanki łącznej.
Reakcje wywołane przez masaż tkanki łącznej:
- subiektywne odczucia pacjenta - wrażenie „cięcia” im większe zmiany łącznotkankowe, tym silniejsze wrażenia tnące,
- zaczerwienienie skóry, możliwość powstawania pęcherzy i niebolesnych wybroczyn miąższowych,
- reakcje nerwowe - uczucia gorąca, złagodzenie bólu, wzmożona potliwość, przestrojenie układu autonomicznego,
- reakcja opóźniona - po około 2 godz. uczucie zmęczenia, może wystąpić objaw wzmożonego apetytu, i pragnienia oraz potrzeba oddawania moczu (pierwsza faza korzystania z zabiegów).
Miejsca występowania i opracowania tkanki łącznej w masażu
- st. krzyżowo-biodrowy,
- warga zewnętrza talerza biodrowego,
- naprężacz powięzi szerokiej,
- przykręgosłupowo - u szczupłych osób,
- kąt dolny i górny łopatki,
- grzebień łopatki,
- międzyłopatkowo,
- brzeg przyśrodkowy i boczny łopatki,
- odcinek przykręgosłupowy szyjny.
Nie opracowujemy wszystkich miejsc, tylko te, które maja neuroodruchowe połączenie z danym narządem.
Wskazania:
- choroby narządów wewnętrznych.
Przeciwwskazania takie same jak w masażu
Masaż okostnowy - punktowe rozcieranie określonych powierzchni okostnej opuszkami palców 2-4 lub opuszką kciuka.
Cel:
- wywołanie odczynu przekrwienia oraz pobudzenie regeneracji komórek w tkance kostnej,
- (ucisk generuje wzrost kości),
- odruchowe oddziaływanie tkanki i narządy wewnętrzne unerwione przez te same nerwy rdzeniowe, co okostna.
Metodyka:
Głaskanie okolicy masowanej.
Masaż jednego punktu trwa 4-10 sekund.
Przerwa dla danego punktu 2-4 min.
Czas zabiegu około 20 min, co drugi dzień w zależności od indywidualnych wrażeń.
Pola występowania punktów okostnowych wybranych jednostkach chorobowych:
- kręgosłup - wyrostki kolczyste kręgosłupa, łopatka, k. krzyżowa, grzebienie biodrowe, kości kulszowe, krętarze większe, spojenie łonowe, potylica, mostek, żebra,
- głowa - potylica, łopatka, wyrostki kolczyste k. szyjnych, wyrostki sutkowate k. skroniowych, k. jarzmowe, kąt żuchwy, szczyt brody, punkt pod nosem, w obrębie łuków brwiowych,
- serce - łopatka po stronie lewej, mostek, żebra po stronie lewej,
- płuca - łopatka, obojczyk, żebra, mostek,
- żołądek - łopatka i żebro po str. lewej, mostek,
- jelita i drogi moczowe - k. krzyżowa, grzebienie biodrowe, k. łonowa, dolne żebra
- drogi żółciowe - łopatka i żebra po str. prawej, mostek, wyrostki kolczyste dolnych kręgów piersiowych,
- choroby kobiece - grzebienie biodrowe, k. krzyżowa, spojenie łonowe, krętarze większe kości udowej.
Przeciwwskazania:
Ostre i podostre stany zapalne kości, osteoporoza, nowotwór kości, gruźlica kości, świeże stany po złamaniu kości.
Masaż segmentarny
Oddziaływanie bodźcem mechanicznym za pomocą odpowiedniej techniki(rękoczynu) na określona strefę unerwienia ciała.
Opiera się na powiązaniach istniejących pomiędzy pewnymi obszarami skóry (strefa Heada), tkanki podskórnej, łącznej i mięśniowej a naczyniami i narządami wewnętrznymi, które unerwione są przez te same odcinki rdzenia kręgowego.
Każdemu odcinkowi rdzenia kręgowego odpowiada na obwodzie pewne pole skórne (dermatom) unerwiane przez włókna nerwowe z jednego neuromeru.
Miotomy (pola Mc Kenziego) - pola mięśniowe
Przeciwwskazania do masażu segmentarnego:
- temp. powyżej 38oC,
- krwotoki i tendencje do występowania krwotoku,
- ostre i podostrz stany zapalne,
- świeże zakrzepy,
- tętniaki,
- nowotwory złośliwe i niezłośliwe,
- ostre bakteryjne zapalenia narządów wewnętrznych wymagające interwencji chirurgicznej,
- brak zmian odruchowych,
- stany zawałowe.
Możemy powiedzieć, że masaż ten składa się z dwóch części:
- diagnostycznej (szukanie zmian neuroodruchowych),
- terapeutycznej.
Badanie zmian odruchowych w tkankach:
Skóra:
- technika wzrokowa - przebarwienia, bladość, suchość, potliwość,
- technika termiczna - różnica temperatur symetrycznych obszarów ciała badana grzbietową stroną palców,
- technika igłowa - delikatne przesuwanie igły lub szpilki odczuwane jest jako bolesne,
- technika fałdu skórnego - w polu przeczulicy fałd jest grubszy i trudniej go przesunąć, chory odczuwa ból w tej strefie,
- technika dotykowa - delikatne dotykanie opuszkami palców,
- technika łaskotania - za pomocą pędzelka lub piórka, brak czucia w miejscu nadwrażliwym,
- technika wywoływania przekrwienia - energiczne przesuwanie palców II-V po skórze w celu wywołania ciemnoczerwonego zabarwienia w obszarze zmienionym chorobowo.
Tkanka łączna:
- technika wzrokowa,
- technika opukiwania wg Grugurina - delikatne uderzanie skóry III palcem w celu stwierdzenia różnić w napięciu tkanki,
- technika przesuwania - dłoń ułożona płasko ze zgiętymi palcami wywiera lekki ucisk w celu stwierdzenia stanu elastyczności, przesuwalności i oporności tkanki łącznej,
- technika fałdu skórnego - unoszenie jest utrudnione.
Tkanka mięśniowa:
- technika wzrokowa - różnice masy mięśniowej, napięcia po obu stronach ciała,
- technika dotykowa - „ciastowata” konsystencja mięśnia zamiast prawidłowo sprężystej tkanki,
- technika fałdu mięśniowego - chwyt kciukiem i palcem wskazującym - silny, przeszywający ból,
- technika głębokiego rozcierania - głębokie, okrężne ruchy pionowo ustawionymi palcami - tępy, przeszywający ból oraz wzmożenie napięcia mięśniowego,
- technika przesuwania - palcami II-V przesuwamy poprzecznie do przebiegu mięśni - rozlany ból na brzegach mięśni.
Okostna:
- technika przesuwania,
- technika rozcierania.
Stwierdzamy wgłębienia, zgrubienia oraz obrzmienia.
Kierunek masażu na poszczególnych częściach ciała:
- kręgosłup - z dołu do góry,
- grzbiet - z dołu do góry oraz od linii pachowej środkowej do kręgosłupa,
- obręcz barkowa i kark - od stawu barkowego do potylicy,
- szyja - z dołu do góry,
- głowa - od linii środkowej twarzy do potylicy,
- klatka piersiowa - od mostka do linii pachowej środkowej oraz do kręgosłupa,
- powłoki brzuszne - w prawą stronę, zgodnie z ruchem wskazówek zegara,
- miednica i pośladki - od spojenia łonowego, wzdłuż pachwin i grzebieni biodrowych do kości krzyżowej oraz do szpary pośladkowej,
- kończyny dolne - udo staw kolanowy, podudzie, staw skokowy, stopa - z dołu do góry,
- kończyny górne - ramię, staw łokciowy, przedramię, staw nadgarstkowy, ręka - z dołu do góry.
Chwyty stosowane w części diagnostycznej i terapeutycznej masażu segmentarnego -ksero
Zasady wykonywania masażu segmentarnego:
Masaż segmentarny zaczynamy od opracowania kręgosłupa.
W masażu segmentarnym nie przekraczamy granicy bólu.
Masaż dostosowujemy do indywidualnych odczuć pacjenta:
- dzieci - masaż słaby,
- młodzież - masaż średni,
- 20-40 lat - masaż silny,
- 40-60 lat - masaż średnio nasilony,
- powyżej 60 lat - masaż słaby.
Siłę masażu należy dostosować do liczby pobudzonych receptorów, im większa powierzchnia masowana i liczba tkanek tym większa siła masażu.
Pierwsze masaże delikatne i siła wzrasta wraz z ilością zabiegów.
Siła nacisku powinna wzrastać przy posuwaniu się od tkanek powierzchownych w głąb, maleć natomiast przy posuwaniu się z obwodu w kierunku kręgosłupa o od dołu ku górze.
Im gwałtowniejsze objawy chorobowe tym słabszy masaż stosujemy.
Przy doborze siły należy kierować się granicą bólu oraz przekrwieniem tkanek w segmentach zajętych.
Przy masażu segmentarnym nie jest wskazane stosowanie jakichkolwiek środków poślizgowych, ponieważ zaburza się tarcie i czucie palpacyjne.
Pozycja do masażu segmentarnego może być siedząca lub leżąca.
Przed przystąpieniem do terapii segmentarnej należy wyszukać wszystkie zmiany odruchowe w tkankach oraz punktach maksymalnego bólu (pkt. rzutowane).
Punkty maksymalne masuje się od początku terapii, łagodniej od otoczenia i starając się je usunąć.
Przy pierwszym zabiegu należy masować segmenty położone niżej i dopiero po zlikwidowaniu napięć w nich można masować segmenty położone wyżej.
Wskazania do masażu segmentarnego:
Choroby skóry: zaburzenia odżywcze skóry, odmrożenia, choroby naczyń krwionośnych i limfatycznych.
Choroby układu narządu ruchu: stany pourazowe z upośledzeniem funkcji mięśni, zwyrodnienia stawów, zaburzenia odżywcze kości, przykurcze stawowe, RZS, zaburzenia funkcji tkanki łącznej, zmiany chorobowe okostnej.
Choroby układu mięśniowego: rozluźnienie mięśni oddechowych w schorzeniach dróg oddechowych, skurcze błony mięśniowej naczyń krwionośnych, pobudzenie czynności mięśni gładkich narządów wewnętrznych.
Schorzenia układu krążenia: stany obniżonego ciśnienia krwi, choroby obwodowych naczyń krwionośnych, stwardnienie tętnic obwodowych, po przebytych zapaleniach żył, choroba Reynauda, Berżera, przewlekłe zapalenie mięśnia sercowego, zespół płucno-sercowy, samorodna sinica kończyn, kurczowe zwężenie żył odprowadzających, guzkowate zapalenie żył, żylaki.
Choroby układu nerwowego: nerwobóle, stany po urazach i zapaleniach nerwów obwodowych, kręgozmyk, zaburzenia autonomicznego układu nerwowego, zaburzenia gruczołów wydzielania wewnętrznego, bóle głowy pochodzenia neurogennego.
Choroby narządów wewnętrznych: czynnościowe zaburzenia narządów wewnętrznych, przewlekłe choroby narządów wewnętrznych, zaburzenia napięć ścian narządów wewnętrznych, stany po bakteryjnych zapaleniach narządów wewnętrznych niewymagające interwencji chirurgicznej, zaburzenia czynności wydzielniczej narządów wewnętrznych.
Oddziaływanie masażu segmentarnego:
Działanie lokalne:
- wzrost temperatury ciała w niemasowanych częściach, przy masażu kręgosłupa większy wzrost temperatury w KKD niż w KKG,
- poprawa ukrwienia tkanek: skórnej, podskórnej, łącznej i mięśniowej - lepsze zaopatrzenie w tlen i substancje odżywcze oraz szybsze usuwanie produktów przemiany materii,
- zwiększa się elastyczność i wytrzymałość aparatu więzadłowego, zakres ruchomości stawu i siła mięśniowa.
Działanie ogólne:
- normalizacja czynności układu krążenia,
- poprawa ukrwienia tkanek i narządów wewnętrznych,
- polepszenie wydolności układu oddechowego (efektywniejsza wymiana gazów w płucach, zwiększenie ruchomości klatki piersiowej i pojemności życiowej płuc),
- regulacja czynności narządów wewnętrznych (normalizacja perystaltyki jelit, poprawa filtracji nerek),
- działanie przeciwbólowe (po pewnym czasie),
- regulacja stanu pobudzenia układu nerwowego,
- hormonalna regulacja działalności poszczególnych narządów,
- poprawa ogólnej wydolności organizmu.
Masaż noworodka i niemowlęcia
Warunki przeprowadzania masażu
temperatura pomieszczenia powyżej 23-24ºC
higiena osobista i miejsca masowanego,
- ręce masażysty czyste, umyte, ciepłe, ”roztarte”,
czystość wykonania masażu,
jeśli wykonywany jest masaż w domu dziecka obowiązuje nas zmiana obuwia.
Wybór miejsca i otoczenia miejsca do masażu.
Przed masażem:
Uzyskanie pełnych informacji o dziecku od rodziców:
- o porządku dnia,
- upodobaniach dziecka,
- jego zwyczajach,
- ulubionych zabawkach,
- porach karmienia,
- omawia i informuje rodziców o przebiegu zabiegu masażu,
- uzyskuje ich akceptację na dotykanie dziecka,
- uczy i instruuje rodziców wykonać samodzielnie masaż.
Warunkiem powodzenia i prawidłowego wykonania masażu jest:
- odpowiedni czas na zabieg,
- przychylne nastawienie rodziców,
- niemowlę zrelaksowane, odprężone,
- dobrze przygotowany masażysta.
Czas trwania masażu
Zasada:
To dziecko wybiera najkorzystniejszą porę dnia na masaż.
W każdej chwili możemy przystąpić do masażu, obserwujemy reakcję dziecka i jego akceptację, przy jej braku masaż przerywamy i kontynuujemy go po pewnym czasie.
Masaż wykonuje się już w pierwszym tygodniu życia. Codziennie.
Po 6 miesiącu życia masaż wykonujemy, co drugi dzień.
Czas masażu jest dobierany indywidualnie dla danego dziecka.
Jeżeli niemowlę dobrze toleruje masaż to wykonujemy go w czasie 20-30 min.
Masaż całego ciała dziecka - 20-30 min.
Masaż częściowy 5-10 min.
Masaż powinien trwać 15-20 min., nie należy nie znudzić dziecka.
Po zabiegu masażu dziecko śpi.
Środki poślizgowe stosowane w masażu niemowląt.
Stosuje się olejki naturalne: oliwka z oliwek, olejki dziecięce.
- przed masażem wykonać test uczuleniowy
Posiłek
- masaż wykonujemy 30 min. po jedzeniu,
- lub po zaspokojeniu pierwszego głodu (dzieci młodsze),
- czas i porę masażu ustalamy z rodzicami znającymi rytm dobowy dziecka.
Kąpiel
- temp. wody 34-35ºC,
- u niemowląt młodszych masaż można wykonywać w trakcie kąpieli,
- u starszych niemowląt i dzieci masaż po kąpieli.
Muzyka
- można wykonywać masaż przy muzyce relaksacyjnej.
Zasady BHP podczas masażu niemowląt.
Obowiązują standardowe zasady BHP w pracy masażysty.
Pozycja masażysty do zabiegu:
- wygodna dla dziecka i masażysty,
- swobodna, niewymuszona,
- prawidłowa wysokość do masażu.
Zaleca się:
- pozycja stojąca przy stole do masażu, na stole domowym lub przewijaku,
- pozycja siedząca w rozkroku - siad rozkroczny, dziecko leży między nogami masażysty (rodzica),
- pozycja siedząca „po turecku” - siad skrzyżny,
- pozycja siedząca z oparciem pleców o ścianę, KKD zgięte w stawach kolanowych i biodrowych, oparte stopami o podłoże, dziecko leży na udach,
- pozycja siedząca z podudziami pod pośladkami - siad na piętach.
Pozycja niemowlęcia podczas masażu:
- na plecach,
- na brzuchu.
Przed masażem pełna higiena rąk, mycie i dezynfekcja.
Masaż wykonuje my na dziecku obnażonym lub jedynie w pieluszce typu pampers.
Korzystać należy z podkładu higienicznego do zabezpieczenia przed przypadkowym opróżnieniem odbytnicy i pęcherza moczowego.
Jest to podyktowane miejscowym zmniejszeniem napięcia mięśni brzucha i zwieraczy.
1
MASAŻ - wykład6