PYTANIA NA EGZAMIN Z RYBEK:

1.Co to jest hydrobiologia, czym się zajmuje, jak się dzieli:

Hydrologia - nauka o wodzie i wodach na powierzchni ziemi. Hydrologia dzieli się na:

1. Hydrografię - zajmuje się opisami występowania wód w przyrodzie.

2. Hydrobiologię - jest to dział hydrologii zajmujący się badaniem i biologią organizmów wodnych, warunkami ich występowania oraz ich rolą w przetwarzaniu materii i energii. Obejmuje ona szereg dyscyplin podstawowych tj. trofologia wód, hydrozoologia, hydrobotanika oraz stosowanych tj. hydrobiologia rybacka, hydrobiologia techniczna.

Hydrobiologia zawężona do środowiska słodkowodnego to limnobiologia, a do oceanicznego i morskiego to oceanobiologia.

Limnologia dzieli się na: (limne - jezioro, bios - życie, logos - słowo)

1. limnologia biologiczna (limnobiologia)

2. potamologia = potamobiologia (gr. Potamon - rzeka)

3. limnologia fizyczna

2.Jakie występują części ciała u ryb, krótki ich opis:

Głowa - od otworu gębowego do końca pokryw skrzelowych.

Tułów - od końca pokryw skrzelowych do otworu odbytowego.

Ogon -od otworu odbytowego do końca płetwy ogonowej.

• Głowa - wąsy - 1,2 lub wiele par różnej długości, otwór gębowy - górny, końcowy i dolny oraz jego modyfikacje: końcowo-dolny i końcowo-górny. Kształt i położenie otworu gębowego zależą od sposobu pobierania pożywienia. Ryby pobierające pokarm z powierzchni wody mają otwór gębowy w położeniu górnym, gatunki pływające w toni wodnej - w położeniu końcowym, a te, które wyszukują pokarm na dnie zbiornika - w położeniu dolnym. Pokrywy skrzelowe - zbudowane z 4 kości płaskich, promieni podskrzelowych, błony podskrzelowej i przegrody międzyskrzelowej.

• Tułów - linia naboczna = boczna formie kanalików przebijających łuski lub w formie wyrostków, narząd zmysłu ryb. Łuski - elastyczne tzw. łuski izopedynowe. Łuski dzielą się na: cykloidalne (kształt owalny) i ktenoidalne (w formie grzebyka). Łuski tworzą pierścienie, na podstawie których możemy określić wiek ryby. Płetwy - są to błoniaste twory rozpięte na promieniach, tkwiące częścią podstawową w mięśniach. Wyróżniamy: promienie twarde, promienie twarde w formie kolców i promienie miękkie. Wyróżniamy: płetwy parzyste (piersiowe i brzuszne) oraz nieparzyste (grzbietowa, ogonowa, odbytowa, tłuszczowa). Skóra - zaopatrzona w liczne gruczoły śluzowe (funkcja ochronna, zmniejszenia tarcia w trakcie pływania).

• Ogon - płetwa ogonowa zaokrąglona, równo ścięta lub rozwidlona.

3.Jakie występują biotopy wód śródlądowych i ich wielkości powierzchni w Polsce:

Biotop - jest to obszar o podobnych warunkach środowiskowych, zasiedlony przez populacje, dla których stanowi naturalną przestrzeń życiową oraz środowisko życia organizmów np. potok, rzeka, zbiorniki, sadzawka, kałuża wody.

Śródlądowe wody powierzchniowe:

1. Wody płynące:

1. rzeki

2. potoki

3. zbiorniki zaporowe

4. jeziora i inne zbiorniki naturalne (przepływowe)

2. Wody stojące:

1. stawy sztuczne (pstrągowe, karpiowe)

2. jeziora i inne zbiorniki naturalne (zamknięte)

Powierzchnie:

jeziora 334 604 ha, 63%

rzeki i zbiorniki zaporowe 139 107 ha, 26%

stawy 58 000 ha, 11% (w tym stawy pstrągowe 300-400 ha)

Razem: 531 710 ha

4.Jak długo trzeba hodować ryby by uzyskać produkcję towarową w gospodarstwach karpiowych i pstrągowych:

Gospodarstwa karpiowe - wychów tarlaków na tarło - samice dojrzałość hodowlana w wieku 5 lat, samiec w wieku 4 lat, cykl produkcyjny 2 lub 3 lata od wylęgu do otrzymania ryby towarowej.

Gospodarstwa pstrągowe - dojrzałość płciową pstrąg osiąga w wieku 3 lat (rzadziej 2 lat), 3 letni cykl produkcyjny do osiągnięcia 200-500g m.c.

5.Jakie są stadia rozwojowe u ryb, a jakie hodowlane:

Stadia rozwojowe ryb: ikra, wylęg, narybek, ryba dorosła.

Stadia hodowlane ryb: wylęg (larwy 3-5 dniowe, 1-2mg), narybek letni tzw. lipcówka (1-3g), narybek jesienny (60-90g w 2 letnim, 45-60g w 3 letnim), narybek wiosenny (ubytek 10% m.c.), kroczek (w cyklu 3 letnim, 200-300g), ryba towarowa = handlowa: handlówka lekka w 2-letnim500-800g, handlówka ciężka w 3 letnim, selekty (do 3,5kg) i tarlaki (ikrzyce 3,5-8kg i mleczaki 3-6kg).

6.Z jakich części składa się grobla stawowa?

Grobla stawowa jest to wał ziemny otaczający dno stawowe.

Składa się z następujących części:

1. Podeszwa (stopa)

2. Korona

3. Skarpa wewnętrzna (odwodna) i zewnętrzna odpowietrzna)

Skarpa: Im staw większy, tym większa szerokość grobli i łagodniejsze nachylenie skarpy. Nachylenie skarpy zależy też od materiału, z jakiego jest wykonana grobla - im materiał bardziej zwięzły, tym większe nachylenie grobli. Najlepszym materiałem są piaski gliniaste zmieszane z torfem. Nachylenie zależy również od intensyfikacji produkcji - im więcej ryb w stawie, tym większe nachylenie skarpy.

Korona: Wszystkie groble transportowe mają utwardzoną koronę grobli przez nasypkę ze żwiru zmieszanego z lesem lub grysem i umiałowanie. Często pasmowe utwardzenie grobli z płyt żelbetonowych.

7.Co to jest punkt krytyczny i progowy, od czego zależy jego wielkość:

Punkt krytyczny zawartości 0₂ - jest to moment załamania się poziomu oddychania na skutek obniżenia zawartości 0₂ w wodzie. Im temperatura wody niższa, tym punkt krytyczny niższy. Jest charakterystyczny dla poszczególnych gatunków np. gatunki tlenolubne - punkt krytyczny przy wyższych zawartościach O_2.

Dla karpia przy temp. 22⁰C 2,17 - 1,76 mg/lO₂

temp. 12⁰C 1,38 - 1,29 mg/lO₂

Gdy osiągnięty ten punkt ryby dziubkują pobierając tlen z najlepiej dotlenionej warstwy powierzchniowej - ratują się przed dusznością. Gdy zbyt długo niedobór tlenu - zaburzenie równowagi i ryba wyskakuje z wody.

Punkt progowy - moment w którym następuje śnięcie ryb na skutek uduszenia.

Dla karpia przy temp. 22⁰C 0,83 - 0,72 mg/lO₂

Temp. 12⁰C 0,62 - 0,48 mg/lO₂

8.Jakie występują różnice w hodowli stawowej karpia i pstrąga tęczowego:

Stawy typu karpiowego - duże powierzchnie stawowe od kilku do kilkudziesięciu ha, po zalaniu doprowadza się niewielkie ilości wody uzupełniające je brak, a nie stosuje się przepływu wody.

Stawy typu pstrągowego - pstrąg jest gatunkiem zimnolubnym, wymagającym dobrze natlenionej wody, która nie podnosi się powyżej 20⁰C. Wielkość produkcji zależy nie od wielkości stawów, ale od ilości dyspozycyjnej wody. Stosuje się ogromny przepływ wody, bardzo duże zagęszczenie ryb i pasze pełnowartościowe z zewnątrz.

9. Jak dzielimy ryby w zależności od ich wymagań co do temperatury wody, podaj przykłady gatunków ryb:

1. Zwierzęta zimnolubne - nie przekraczają 20°C np. ryby łososiowate (łosoś, pstrąg tęczowy, sieja, sielawa, troć).

2. Zwierzęta ciepłolubne - ponad 18-20°C np. ryby wód tropikalnych oraz ryby akwariowe ozdobne, hodowane do testów chemicznych w przemyśle chemicznym, farmaceutycznym i leczniczym, sum afrykański - ryba konsumpcyjna.

3. Organizmy żyjące w dużym przedziale temperatur - od 0 do 28°C i więcej np. polskie ryby słodkowodne (64 gatunki, z których ok. 165 większe znaczenie gospodarcze).

Organizmy stenotermiczne - żyją w wąskich zakresach temperatur.

Organizmy eurytermiczne - żyją i rozmnażają się w szerokim zakresie temperatur.

10.Jakie występują rodzaje płetw u ryb i ich budowa:

Płetwy - są to błoniaste twory rozpięte na promieniach, tkwiące częścią podstawową w mięśniach, a częścią wolną nad powierzchnią ciała. Wyróżniamy: promienie twarde, promienie twarde w formie kolców i promienie miękkie. W zależności od liczby promieni twardych lub miękkich płetwa nazywa się twarda (powyżej 4 promieni twardych lub kolców) lub miękka (poniżej 4 promieni twardych lub kolców). Pewna grupa ryb ma płetwę bezpłomieniową = tłuszczową (ryby łososiowate i sumikowate).

Rodzaje płetw - płetwy parzyste (piersiowe P i brzuszne V) oraz nieparzyste (grzbietowa D, ogonowa C, tłuszczowa ad (adiposa), odbytowa A).

Modyfikacje w obrębie płetw:

• Płetwa grzbietowa - podzielona na 2 części (D₁₊₂) lub 2 oddzielne płetwy grzbietowe (D₁+D₂).

• Płetwa odbytowa - A₁ + A₂

• 3 warianty modyfikacji płetwy piersiowych i brzusznych:

• położenie gardłowe - płetwy brzuszne wysunięte przed płetwy piersiowe.

• położenie piersiowe - płetwy brzuszne są podsunięte pod piersiowe ale się przed nie nie wysuwają.

• położenie brzuszne - klasyczne, płetwa brzuszna na środku brzucha, tylnie w stosunku do płetwy piersiowej.

Płetwy piersiowe mocno związane z kośćcem, a płetwy brzuszne luźno.

• Płetwa ogonowa - zaokrąglona, równo ścięta lub rozwidlona.

11.Z jakich części składa się staw do hodowli ryb, jakim powinien odpowiadać parametrom:

Stawy ziemne składają się z 3 elementów:

1. Wał ziemny tzw. grobla, otaczająca dno stawowe. Grobla składa się z podeszwy, korony i skarpy wewnętrznej i zewnętrznej.

2. Budowle wodne (doprowadzalniki i odprowadzalniki wody tzw. mnichy, składające się z leżaka i stojaka).

3. Rowy opaskowe (przechwytują przesięki wody).

4. Dno stawowe (powinno być jak najmniej przesiąkliwe i mieć odpowiedni spadek, aby spuścić wodę i ryby do miejsca najniżej położonego przy mnichu spustowym. Rów główny i rowy ślepe osuszają powierzchnię dna stawowego.

Głębokość stawu 1,5-3m (optimum 2m), głębokość zimochowów 3m.

Stawy do produkcji ryb towarowych muszą mieć odpowiednie nachylenie skarpy, korona grobli powinna być utwardzona, a dno stawowe powinno mieć odpowiedni spadek (pyt.6). Rów główny aby dobrze spełniał swoje funkcje musi być na odpowiedniej głębokości: przy dopływie głębokość 50-70cm, a przy odpływie do 1-1,5m, przy nachyleniu skał 1:2 i szerokości dna ok. 60cm.

Stojak mnicha 6m, leżak mnicha o długości 5-10m do 20m (zależy od wielkości grobli), odpowiednie nachylenie leżaka 10 promil, średnica leżaka dostosowana do potrzeb odpływu wody (od 40cm do 1m). Stojak musi być odsunięty od skarpy grobli. Wielkość łowiska musi zagwarantować pomieszczenie dla ryb i odpowiednią ilość wody wystarczającą dla ryb. Na 1 ha stawu 1m³ ryb i 3m³ wody.

12. Co jest głównym źródłem tlenu w wodzie i od czego zależy jego zawartość:

Główne źródła tlenu w wodzie to:

1. Proces asymilacji roślinności zanurzonej w wodzie - dobre źródło tlenu, bo rozpuszczenie w wodzie czystego tlenu. Przesycenie wody czystym tlenem jest nieszkodliwe dla ryb.

2. Powietrze - proces dotleniania wody powietrzem gorszy niż przez roślinność w wyniku asymilacji, gdyż O₂ w powietrzu tylko 20%, reszta N. Przy dotlenianiu wody powietrzem z kompresora przy przetlenieniu 100% choroba gazowa ryb, bo za dużo N - zaczopowanie naczyń krwionośnych, wybroczyny i śnięcia ryb.

Zawartość i zdolność rozpuszczenia O₂ w wodzie zależy od:

• Temperatury - im wyższa temperatura tym mniej tlenu, woda zagotowana - brak tlenu.

• Ruchu wody - ruch niezbędny aby powietrze rozpuszczało się w wodzie. Ruch wody w zbiornikach powstaje pod wpływem wiatrów, wywołujących tzw. prądy cyrkulacyjne. Mniejsze znaczenie mają prądy konwekcyjne, powstające na skutek zmian gęstości wody w zależności od temperatury.

• Warunków świetlnych - w procesie fotosyntezy roślin zielonych największe znaczenie odgrywają promienie czerwone o żółte. Najmniejsza krytyczna zawartość tlenu rano po wschodzie słońca, bo po nocy zużycie O₂ przez zwierzęta, a roślinność nie przeprowadzała fotosyntezy ze względu na brak światła.

13.Jaki może być sposób rozprowadzania wody po gospodarstwie stawowym, zalety i wady:

1. Układ paciorkowy lub różańcowy - polega on na zasilaniu stawów wodą przepływającą ze stawu wyżej położonego do stawu niżej położonego.

Zalety: łatwość rozwiązania technicznego, niskie koszty budowy, dobra ekonomia zużycia wody, gdyż przesiąki odpływające ze stawów wyżej położonych przechodzą do stawów niższych, zasilając je w ciągu sezonu, mniejsza awaryjność budowli stawowych (o 50% mniej mnichów).

Wady: niemożność w dowolnym okresie zalewania i spuszczania stawów, ograniczona możliwość regulowania przepływów w stawach, przenoszenie chorób ryb i pasożytów ze stawów wyżej położonych do stawów niżej położonych, gorsze wyniki produkcyjne w wyniku stosowania w górnych stawach przepływu wody (obniżenie temperatury, wyługowanie składników pokarmowych z dna stawu), ograniczenie nawożenia, utrudnienie produkcji ryb dodatkowych, zła osuszalność stawów, gorsze warunki odłowu ryb. i utrudniony chów ryb dodatkowych.

2. Układ indywidualny, czyli układ niezależnego nawadniania i odwadniania stawów - woda z punktu ujęcia doprowadzana jest siecią doprowadzalników do każdego stawu oddzielnie. Każdy staw ma również oddzielny odpływ do rowu odprowadzającego wodę.

14.Jak jest zbudowany mnich i do czego służy, gdzie jest usytuowany w stawie:

Mnichy służą do piętrzenia wody w stawach i regulowania jej przepływu. W każdym stawie znajdują się 2 mnichy:

1. Mnich wpustowy - doprowadzający wodę, usytuowany w górnej części stawu.

2. Mnich spustowy - odprowadzający wodę ze stawu, osadzony w najniżej położonym miejscu dna w łowisku.

Mnich zbudowany jest z leżaka i ze stojaka. Leżak połączony jest ze stojakiem pod kątem 90⁰, jest to rynna wbudowana w groblę o długości 5-10m do 20m, w zależności od wielkości grobli. Średnica leżaka wielkością dostosowana jest do potrzeb odpływu wody (40cm do 1m), nachylenie leżaka 10 promil spadku. Stojak powinien wystawać ok. 1m ponad koronę grobli, zbudowany jest z 3 ścian: tylnej i 2 bocznych, mających po 2 pary wodzideł z deseczkami = zastawkami, które pozwalają na piętrzenie wody w stawie. Do budowy leżaka i stojaka używa się drewna sosnowego, drewna dębowego lub żelbetonu - trwałość ok. 20-30 lat.

15.Jakie występują kategorie stawów w gospodarstwie karpiowym, ich powierzchnie %:

Powierzchnie poszczególnych kategorii stawów w gospodarstwie karpiowym w %:

NAZWA KATEGORII: OBRÓT HODOWLANY:

DWULETNI TRZYLETNI

Tarliska z ogrzewalnikiem (wylęg) 0,1-0,2 0,1-0,2

Przesadki I (narybek letni) 4-6 3-5

Przesadki II (narybek jesienny) 15-20 10-14

Zimochowy narybkowe (narybek wiosenny) 3-4 2-3

Stawy kroczkowe __ 14-16

Zimochowy kroczkowe __ 3,5-5

Stawy towarowe (handlówka) 75,4-64,8 65,1-52,8

Magazyny 0,5-1 0,5-1

Stawy odrostowe selekcyjne 0,5-1 0,5-1

Zimochowy selekcyjne 0,5-1 0,4-0,5

Stawy odrostowe tarlakowe 0,5-1 0,5-1

Zimochowy tarlakowe 0,5-1 0,4-0,5

W cyklu 2-letnim handlówka lekka (ok.0,5kg), w cyklu 3-letnim handlówka ciężka (ok.1-1,8kg).

16.Jak dzielimy wody w zależności od temperatury:

Temperatura wód śródlądowych na Ziemi kształtuje się od 0 do 40⁰C. Tylko w gejzerach dochodzi do 100⁰C. Wody mogą mieć temp. stałe i zmienne. Stałe - źródła zimne i cieplice, pozostałe zmienne.

Wody śródlądowe:

1. Wody zimne 0 - 14°C ( w ciągu roku temp. wody nie podnosi się powyżej 14°C).

2. Wody umiarkowane 15- 25°C (najczęstsze w Polsce).

3. Wody ciepłe powyżej 25°C (tropikalne).

17.Co może być źródłem wody do zalewu stawu, charakterystyka wód pod względem ich przydatności:

• Rzeki - charakteryzują się największą przydatnością do zalewu stawów. Występuje w nich duża stabilność co do ilości wody, istnieje możliwość oszacowania wielkości jej przepływów w ciągu całego roku. W zależności na jakim odcinku występuje jej pobór, może charakteryzować się zróżnicowaną temperaturą i żyznością. Wodą pochodzącą z rzek możliwość narażenia na zanieczyszczenia i spowodowanie zatrucia ryb.

Wada: nigdy nie ma pewności co do czystości wody.

Zaleta: istnieje możliwość budowy hydrotechnicznej tzw. jazów w poprzek rzeki, w wyniku czego spiętrzenie wody w górnym odcinku rzeki.

• Potoki - posiadają wodę zimną do 14°C, czystą, ubogą w składniki pokarmowe, ale bogatą w tlen. Woda zimna mało przydatna do produkcji karpiowej, dobra dla hodowli ryb łososiowatych (pstrągi).

Wada: duże wahania wód w ilościach jej przepływów w ciągu roku, szczególnie w dniach opadów atmosferycznych, a więc ilość wody nie zawsze wystarczająca dla produkcji rybackiej, szczególnie gospodarstw pstrągowych.

• Wody deszczowe (opadowe) - są miękkie i ubogie w składniki mineralne, jednak w zależności od charakteru zlewni, przez którą przepływają ich przydatność może być korzystna i zróżnicowana. Większość gospodarstw stawowych oparta jest tylko o wody opadowe. Najczęściej charakteryzuje się ona ujemnym bilansem wodnym w gospodarstwach stawowych. Bardzo często wykorzystywane w gospodarstwach karpiowych.

Wada: przy intensywnej produkcji rolnej (sady, opryski) zła zdrowotność ryb.

• Źródła naturalne (woda źródlana) - charakteryzują się stałą regularnością dopływu w ciągu roku, ale w ilościach zróżnicowanych co do ilości wody w zależności od jego wielkości. Posiadają wodę twardą, zimną o stałej temperaturze 8°C, czystą ale ubogą w tlen. Dlatego też najkorzystniej jest doprowadzić ją do stawów karpiowych ze źródeł odleglejszych, co pozwala na jej ogrzanie i natlenienie w czasie przepływu. Bezpośrednio do zalewu stawów karpiowych taka woda jest mało przydatna, jest za zimna dla stawów produkcyjnych, za ciepła do zimowania ryb (potrzebna od 0 do kilku stopni).

Wada: niezbyt duża ich wydajność.

• Woda ze studni: artezyjskich, głębinowych, wierconych - może być wykorzystana dla uzupełniania lub podtrzymywania zalewu. Studnie dają regularny dopływ wody zimnej o stałej temperaturze 10-12°C w zależności od głębokości, ale bogatszą w tlen niż ze źródeł. Często woda ze studni wierconych bywa bogata w sole żelaza i manganu - wymaga wtedy uzdatniania.

Studnie artezyjskie - w Polsce 2 gospodarstwa stawowe z VIII wieku, woda zimna 9 - 12⁰C, pozbawiona soli Fe i Mn.

• Woda z rowów drenarskich - wody powierzchniowe, zimne do 16⁰C. Mają bardzo duże zróżnicowanie składu chemicznego.

18.Jakie ryby mogą być hodowane w stawach w polikulturze z karpiem:

Ryby łososiowate - pstrąg tęczowy i sieja.

Ryby drapieżne - sandacz, sum europejski, szczupak.

Ryby karpiowate - tradycyjnie hodowane: karaś, lin, złota orfa, roślinożerne: amur biały, tołpyga, biała i pstra, reofilne (prądolubne): boleń, brzana, certa, jaź, kleń, świnka.

19.Jak się nazywają ryby dojrzałe płciowo, w jakim wieku dojrzewa karp, lin, karaś pospolity, sandacz, sum, węgorz, boleń:

Osobniki dojrzałe płciowo to tarlaki (samce mleczaki, samice ikrzaki).

Karp: samica 4 lata, samiec 3 lata dojrzałość płciowa.

Karaś pospolity: w stawach samica 3 lata, samce 2 lata, w niekorzystnych warunkach okres dojrzewania wydłuża się o rok.

Lin: samica 4 lata, samiec 3 lata.

Sandacz: samica 4 lata, samiec 3 lata.

Sum: dojrzałość płciowa w wodach otwartych 3-6 rok życia, a w stawach w wieku 5-7 lat.

Boleń: samica 5 lat, samiec 4 lata.

Węgorz

20.Co to jest przeżywalność u ryb, ile powinna wynosić w przesadkach I, II, stawach kroczkowych i towarowych:

Przeżywalność P% - jest to liczba ryb odłowionych ze stawu przez liczbę ryb wpuszczonych do stawu × 100%. Przeżywalność wynosi: w przesadkach I 50%, w przesadkach II 60%, w zimochowach narybkowych w cyklu 2 letnim 90%, w 3 letnim 85%, w stawach kroczkowych 70-80%, w zimochowach kroczkowych 90%, w stawach towarowych 80-90% w cyklu 2 letnim, 90% w cyklu 3 letnim. Przeżywalność w magazynach 97-98%, w stawach dla tarlaków i selektów oraz w zimochowach tarlakowo-selekcyjnych 95%.

21.Na jakie poziomy dzielimy intensyfikację produkcji karpia w stawach i w zależności od czego:

2 rodzaje systemów chowu:

1. Ekstensywny - w stawach uzyskujemy przyrosty ryb tylko na pokarmie naturalnym.

2. Intensywny - przyrosty na pokarmie naturalnym i na paszach z zewnątrz.

3 poziomy chowu intensywnego:

1. Niskointensywny - w Polsce najbardziej opłacalny, udział pokarmu naturalnego nie mniejszy niż 40%, reszta pasze z zewnątrz. Pasze z zewnątrz: najbardziej smakowita pszenica i jęczmień. Pod koniec sezonu pasza zbożowa zastępowana kukurydzą.

2. Intensywny - pokarm naturalny 25-28%, tutaj więcej paszy sztucznej, która musi być lepszej jakości (30-50% pasz wysokobiałkowych pełnowartościowych). Tutaj zagęszczenie obsady w stosunku do systemu niskointensywnego.

3. Wysokointensywny - przyrosty ryb głównie na paszach pełnowartościowych granulowanych, do 3-4tys. kg paszy/ha. W chowie sadzowym i prawie nie stosowanym systemie kultur wodnych, temp. wody powyżej 20⁰C.

W miarę wzrostu poziomu intensyfikacji wzrasta gęstość obsady ryb, zwiększają się przyrosty masy ciała oraz maleje udział pokarmu naturalnego na rzecz pokarmu z zewnątrz, przy czym jest coraz większy udział pasz granulowanych.

Intensyfikacja produkcji uzyskana przez:

• Żywienie ryb

• Kultura stawów - po odłowieniu ryb ze stawów (osuszalność dna, uprawa, dezynfekcja dna, regulacja wzrostu roślinności wodnej).

• Nawożenie stawów - stosowane w przesadkach I i II, można stosować też nawożenie mineralne stawów.

• Chów ryb dodatkowych

• Praca hodowlana - prowadzimy 2-3 czyste linie, które ze sobą krzyżujemy, co daje 15-30% zwiększoną produkcję. Krzyżówki używamy 1 razowo, potem na produkcję ryby towarowej.

22.Co to jest współczynnik pokarmowy rzeczywisty paszy:

Współczynnik pokarmowy rzeczywisty f - jest to liczba kg paszy jaką należy skarmić, aby uzyskać 1kg przyrostu ryb.

Najczęściej przy obliczeniu ilości paszy w preliminarzu za f przyjmuje się współczynnik pokarmowy dla łubinu, który wynosi 5. Przy zakupie konkretnej paszy przyjmuje się wartość f aktualną dla danej paszy i odpowiednio zmienia się planowaną ilość paszy.

23.Co to jest współczynnik gospodarczy paszy:

Współczynnik gospodarczy paszy - określa on ilość faktycznie zużytej paszy (naturalnej i sztucznej) w ciągu sezonu produkcyjnego na 1kg przyrostu masy ciała ryby.

24.Jakie wyróżniamy przyrosty obliczeniowe w gospodarstwach karpiowych:

Przyrosty obliczeniowe - są to przyrosty powierzchniowe wyrażone w kg/ha lub w kg ze stawu.

Obliczeniowy przyrost całkowity △C - przyrost na pokarmie naturalnym i z paszy.

△C = liczba ryb odłowionych × △k_c

Obliczeniowy przyrost z paszy △P - przyrost na pokarmie z paszy.

△P = kg skarmionej paszy/f (współczynnik pokarmowy danej paszy)

Obliczeniowy przyrost naturalny △N - przyrost na pokarmie naturalnym.

△N = △C - △P

25.Jak obliczamy przyrost obliczeniowy całkowity i z paszy:

△C = liczba ryb odłowionych × △k_c, gdzie △k_c - średni jednostkowy przyrost całkowity.

△P = kg skarmionej paszy/f , gdzie f - współczynnik pokarmowy danej paszy równy kg paszy/1kg przyrostu ryb.

26.Co to jest współczynnik intensywności żywienia i jak go obliczamy:

Współczynnik intensywności żywienia d = △C/△N - jest to stosunek obliczeniowego przyrostu całkowitego na pokarmie naturalnym i z paszy do obliczeniowego przyrostu naturalnego.

Przy d = 1 przyrost tylko na pokarmie naturalnym, przy skarmianiu pasz zbożowych wartość d nie powinna przekraczać 3 tzn. że co najmniej 33% całkowitego przyrostu powinno się otrzymać z pokarmu naturalnego, a 66% z paszy. Wartość d zwiększa się wraz z wiekiem ryb. Na przesadkach I nie dokarmiamy narybku d = 1, na przesadkach II d = 1,5, w stawach kroczkowych d = 2,0 - 2,5, na stawach towarowych d = 2,5 - 3,0.

27.Co to jest obsada wyjściowa i wynikowa:

Obsada wyjściowa - jest to liczba J_szt i masa ryb J_kg, jaką planuje się wpuścić do stawu.

△N_kg × d 100

Liczba J_szt = --------------- × -------

△k_c (kg) P%

masa ryb J kg = J_szt × średnia masa jednostkowa ryby obsadzonej

Obsada wynikowa - jest to liczba ryb, jaką planuje się odłowić ze stawu lub z 1 ha po zakończonym sezonie wychowu.

N_kg × d

Liczba J_szt = -------------

△K_c (kg)

masa ryb J_kg = J_szt × średnia masa jednostkowa ryby obsadzonej

28. Jak obliczymy średni przyrost jednostkowy ryby:

Obliczane w g/szt.

△k_c = △k_n + △k_p

△C (kg)

△k_c średni jednostkowy przyrost całkowity = ----------------------------

liczba ryb odłowionych

△N (kg)

△k_n - średni jednostkowy przyrost naturalny = ---------------------------

liczba ryb odłowionych

△P (kg)

△kp - średni jednostkowy przyrost z paszy = ---------------------------

liczba ryb odłowionych

29.Co to jest wydajność naturalna i jak ją liczymy:

33.Jaką wyróżniamy powierzchnię w gospodarstwach stawowych i którą stosujemy przy obliczaniu obsad:

34.Co to jest produkcja ryb:

Chów - zespół zastosowanych metod i zabiegów gospodarczych, mających na celu produkcję ryb.

Produkcja ryby hodowlanej ma na celu wyprodukowanie ryby towarowej przeznaczonej do sprzedaży, w zależności od zastosowanego obrotu hodowlanego uzyskujemy: w obrocie 2 letnim handlówkę lekką 0,8-0,9kg, w obrocie 3 letnim handlówkę ciężką 1-1,5kg.

38.Czym żywimy karpie w stawach i w jaki sposób:

Żywimy pokarmem naturalnym produkowanym w stawach i pokarmem z zewnątrz. W systemie niskointensywnym 1 rodzaj paszy, głównie pasze zbożowe: pszenica, pszenżyto i jęczmień, też kukurydza pod koniec sezonu produkcyjnego (do 60% pokarmu z zewnątrz), w chowie intensywnym 25-28% pokarm naturalny, więcej paszy sztucznej dobrej jakości 30-50% pasz wysokobiałkowych pełnowartościowych. W chowie wysokointensywnym tylko sama pasza z zewnątrz, głównie żywienie pełnowartościowymi paszami granulowanymi.

39.Co to jest obrót pełny i niepełny w produkcji karpia:

Niepełny obrót hodowlany - brak wszystkich kategorii stawów np. brak narybku i kroczku. Jedno ogniwo zakupione w innych gospodarstwach.

Pełny obrót hodowlany - występują wszystkie kategorie stawów, produkcja od tarła do handlówki. Najlepiej gdy możemy prowadzić pełny cykl produkcyjny, gdyż mamy wówczas własny materiał zarybieniowy.

40. Na czym polega cykl dwuletni i trzyletni w produkcji ryby towarowej karpia:

Cykl 2 letni - produkcja ryby towarowej trwa 2 lata, rozpoczyna się tarłem na tarliskach - po 7-12 dniach otrzymujemy wylęg, który w maju przenosimy na przesadki I na 4-6 tyg., z przesadek I otrzymujemy narybek letni, który w czerwcu przenosimy na przesadki II. W październiku z przesadek II otrzymujemy narybek jesienny, który w październiku przenosimy do zimochowów narybkowych, otrzymując w kwietniu następnego roku narybek wiosenny. Następnie ten narybek przenosimy do stawów towarowych na 7 miesięcy i w październiku otrzymujemy lekką handlówkę o masie 500-800g.

Masa ciała poszczególnych stadiów hodowlanych: wylęg 1-2mg, narybek letni 1-3g, narybek jesienny 60-90g, lekka handlówka 500-800g.

Cykl 3 letni - początek tj. w cyklu 2 letnim, narybek wiosenny z zimochowów narybkowych przenosimy do stawów kroczkowych w marcu lub na początku kwietnia, gdzie w październiku otrzymujemy kroczki o masie 200-300g, które przenosimy do zimochowów kroczkowych na 7 miesięcy, a w kwietniu następnego roku przenosimy je do stawów towarowych. W nich po 7 miesiącach w październiku otrzymujemy ciężką handlówkę o masie 1-1,5kg.

Masa ciała poszczególnych stadiów rozwojowych: Wylęg 1-2mg, narybek letni 1-3g, narybek jesienny 4560g, kroczki 200-300g, handlówka ciężka 1-1,5kg.

Ogrzewalnik, tarlisko 100-200m, głębokość 0,7-0,9m, przesadki I 0,5-3ha

45.Z jakich części składa się jaz i do czego służy:

Jaz - jest to urządzenie do piętrzenia wody na rzece, ułożone w poprzek rzeki, stosowane zamiast ostrogi. Jazy można podzielić na stałe i ruchome.

• Jazy stałe - piętrzą wodę na jednakową, stałą wysokość, bez możliwości regulacji.

• Jazy ruchome - głównie stosowane do ujęcia wody do stawów, piętrzą wodę na dowolną wysokość, pozwalającą na zalew stawów do żądanej głębokości.

Części składowe jazu piętrzącego: jaz składa się z części stałej i ruchomej.

• Część stała jazu - składa się z 2 przyczółków (prawego i lewego), pomiędzy którymi znajduje się obramowanie konstrukcyjne, w którym znajdują się okna oddzielone filarami. Ponadto występują wodzidła i zabezpieczenia dna rzeki tzw. ponur i poszur.

• Część ruchoma jazu - czyli zamknięcie, zawiera zamknięcia zastawkowe lub zasuwy.

51.W jakich jednostkach oznaczamy zawartość tlenu w wodzie, czym oznaczamy:

Zawartość tlenu w wodzie oznaczamy w mgO₂/ litr wody lub w % nasycenia wody O₂.

Procent nasycenia wody tlenem - jest wyrażony w stosunku % do normalnego nasycenia, które jest obliczone przy ciśnieniu słupa Hg 760mm.

a × 760 × 100

O₂ % = ------------------

N × P

A - ilość O₂ oznaczona analitycznie

N - zawartość N przy danej temperaturze

P - aktualne ciśnienie w mmHg w chwili pobierania próby wody

Oznaczanie zawartości O₂ w wodzie:

1. Metoda chemiczna Winklera - miareczkowanie wody.

2. Sondy tlenowe, sieciowe - możliwość oznaczania O₂ w miligramach i % nasycenia O₂.

52.Jaki jest optymalny odczyn wody do hodowli ryb w stawach:

bezpieczny zakres 5 - 9 pH

największa produkcyjność 6,5 - 8,5 pH

karp, lin 5 - 10,8 pH, ikra karpia przeżywa pH 5,8 - 7

płoć 4,6 - 10,4 pH

pstrąg tęczowy 4,5 - 9,2 pH, ikra pstrągów ginie przy pH 4,8

szczupak 4,8 - 10,7 pH

Ryby młodsze bardziej wrażliwe na wodę bardziej kwaśną lub bardziej zasadową.

53.W jaki sposób mierzymy temperaturę wody w gospodarstwie karpiowym:

Temperatura wody mierzona termometrem rtęciowym (podziałka co 0,2⁰C) i meteorologicznym. W sezonie letnim od 01.VI do końca IX pomiaru dokonujemy rano - w słoneczne dni o godz. 9 rano lub 22 wieczór, w pochmurne dni o godz. 10 rano lub 23 wieczorem, a następnie wyciągamy średnią dobową. W sezonie zimowym pomiaru dokonujemy w warstwach przydennych, 20cm od powierzchni dna.

70.Jak dzielimy stawy w zależności od głębokości:

1. Stawy bardzo płytkie ( do 0,5m) - szybciej się nagrzewają, ale szybciej oddają ciepło w ciągu doby. Duże wahania zawartości O₂ w wodzie.

2. Stawy średniej głębokości ( 0,5- 1,0m)

3. Stawy głębokie (powyżej 1,0m) - większa stabilność temperatury, zawartość O₂ i odczynu wody. Obecnie dąży się do stawów głębokich powyżej 1m, co zapobiega intensywnemu zarastaniu stawów.

10

---