OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PEDAGOGIKI SPOŁECZNEJ
PRZEDMIOT BADAŃ
Według H. Radlińskiej - pedagogika społeczna jest nauką praktyczną rozwijającą się na skrzyżowaniu nauk o człowieku, społecznych i biologicznych. Interesuje się wzajemnym wpływem jednostki i środowiska, wpływem warunków bytu i kręgów kultury na człowieka
w różnych fazach jego życia; wpływem ludzi na zapewnienie bytu wartościom przez ich przyswajanie, krzewienie oraz zmianę środowiska Siłami człowieka w imię ideału
Według A. Kamińskiego - pedagogika społeczna zajmuje się osobami i grupami wymagającymi opieki i pomocy w rozwoju, oraz instytucjami powołanymi do realizacji tych zadań
Według Wroczyńskiego - pedagogika społeczna opierając się na badaniach empirycznych analizuje wpływy wychowawcze, których źródłem jest środowisko, oraz ustala zasady organizacji tego środowiska pod kątem potrzeb wychowania
Według A i J. Kargulów - przedmiotem badań pedagogiki społecznej są jednostki i grupy społeczne nienadążające za rozwojem społecznym i cywilizacyjnym, oraz działania jakie podejmują, a które niwelują skutki owych opóźnień
Według A. Przedsławskiej - przedmiotem badań pedagogiki społecznej są środowiskowe uwarunkowania procesu wychowania rozpatrywane pod kątem dobra wychowanka
APARATURA POJĘCIOWO - JĘZYKOWA
- pojęcia zapożyczone, np. wychowanie
- pojęcia własne, np. środowisko
- pojęcia pochodne, np. kręgi środowiskowe, pomiar
ZADANIA BADAWCZE
- OPISOWE - gromadzenie i opis faktów wiążących się z badanym stanem, realizowanymi zadaniami
- ANALITYCZNO - WYJASNIAJĄCE - szczegółowa analiza badanego stanu; okreslanie przyczyn,
Skutków, przebiegu, prognozy
- NORMATYWNO - PRAKTYCZNE - normatywne mówią jaka powinna być rzeczywistość, zaś
Praktyczne określają co i jak zrobić aby przekształcić rzeczywistość na lepszą
WARSZTAT BADAWCZY
Metody, techniki i narzędzia badawcze. Najczęstsze metody do studium indywidualnego przypadku, metoda grupowa, sondaż diagnostyczny, monografia pedagogiczna
WYCHOWANIE Z PUNKTU WIDZENIA PEDAGOGIKI SPOŁECZNEJ
WYCHOWANIE - celowe, świadome wywieranie wpływu na wychowanka. W odniesieniu do wychowania estetycznego wiąże się z kształtowaniem wybranej sfery osobowości. Polega na współdziałaniu podmiotu i przedmiotu wychowania dla osiągnięcia określonego celu pedagogicznego
PROCES |
REZULTAT PROCESU |
RODZAJ KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ |
||
W ujęciu tradycyjnym to urabianie osobowości wychowanka |
Stwarzanie optymalnych warunków do pełnego i wszechstronnego rozwoju |
Poziom aktywności kulturalnej |
Komunikacja społeczna, |
|
|
|
wysoki |
niski |
|
HELENA RADLIŃSKA - CZŁOWIEK TO ISTOTA BIO-SOCJO-KULTURALNA
Przyjmując to założenie Radlińska wyodrębniła następujące sfery rozwoju człowieka:
ROZWÓJ BIOLOGICZNY (WZROST) - należy stworzyć dziecku odpowiednie, prawidłowe warunki naturalnego rozwoju, dbać o jego aktywność fizyczna, wyżywienie oraz kompensować pojawiające się braki
ROZWÓJ MORALNO - SPOŁECZNY - to wdrażanie dziecka w określony system wartości, kształtowanie postaw i w społeczeństwo; przygotowanie do obowiązków i ról społecznych, kontaktów społecznych
ROZWÓJ KULTURALNY - wdrażanie dziecka w wartości kultury; przygotowanie do kontaktu z kultura i organizacji tego kontaktu; to również udostępnianie i uprzystępnianie zasobów kultury, rozbudzanie zainteresowań
ŚRODOWISKOWE UWARUNKOWANIA PROCESU WYCHOWANIA
Uwarunkowania te analizujemy na trzech płaszczyznach: w skali jednostki, w skali globalnej i instytucjonalnej
W SKALI JEDNOSTOWEJ na wychowanie wpływają następujące elementy stanowiące CZTEROCZYNNIKOWĄ TEORIĘ ROZWOJU:
- zadatki wrodzone
- aktywność własna
- środowisko
- wychowanie
W SKALI GLOBALNEJ NA WYCHOWANIE WPŁYWAJĄ UWARUNKOWANIA:
POLITYCZNE (ustrój, ideologia, zakres wolności wpływają na ideał kształcenia osobowości, na zakres treści, form i metod)
HISTORYCZNE (dzieje narodu, państwa, przekaz ustny i pisemny, tradycja wpływają na przykład dobór treści, interpretacje faktów)
SPOŁECZNE - ( grupy etniczne, zwyczaje, charakter relacji społecznych wpływają na przykład na charakter stosunków w szkole, kształtowane postawy)
EKONOMICZNE ( poziom materialny, stopa bezrobocia, stan i rodzaj uprzemysłowienia wpływają na przykład na sieć szkół zawodowych, na to jakie są przedmioty w takich szkołach)
DEMOGRAFICZNE ( gęstość zaludnienia, poziom urbanizacji, struktura społeczna wpływają na przykład na liczebność szkół i klas)
NAUKOWO - TECHNICZNE (wpływają na dobór treści, form i metod, realizowany program)
ŚRODOWISKO ŻYCIA CZŁOWIEKA
Według profesora Cackowskiego środowisko danego ośrodka (podmiotu) współtworzą wszystkie te elementy rzeczywistości, na które są wrażliwe wejścia podmiotu i, na które kierują swoje oddziaływania jego wyjścia ( wejścia i wyjścia to receptory układu nerwowego).
Cackowski wyróżnia ponadto dwie grupy czynników takiego środowiska: elementy swoiste (zależne od człowieka) i elementy nieswoiste ( będące poza wpływem człowieka)
Środowisko według Floriana Znanieckiego - ogół grup i osób, z którymi styka się osobnik prywatnie i publicznie, bezpośrednio i pośrednio, trwale lub przelotnie, osobiście lub rzeczowo
Według Wincentego Okonia - to względnie trwały układ jednostek, grup i innych zbiorowości ludzkich wywołujące aktywność osobnika
Według Rowida - to zespół podniet, czynników i sytuacji wywołujących u dziecka energię twórczą i przeżycia, z których buduje swój świat wewnętrzny, oraz wywołuję aktywność właściwą fazom rozwojowym
Według Radlińskiej - środowisko to zespół warunków bytowych jednostki i czynników, które kształtują osobowość jednostki, oddziaływujące stale lub przez dłuższy czas
Według A. Kamińskiego - środowisko tworzą te elementy struktury przyrodniczej, społecznej i kulturalnej, które oddziaływają stale, przez dłuższy czas lub krótko ale za znaczną siłą jako samorzutny, lub zorganizowany system bodźców kształtujących jednostkę
Środowisko wychowawcze według Kazimierza Sośnickiego to ogół sytuacji wychowawczych, a więc wszystkich warunków działających na człowieka i wywołujących określone przeżycia psychiczne
Według Kamińskiego środowisko wychowawcze to takie o celowo ukierunkowanych oddziaływaniach wychowawczych
Według S. Kowalskiego środowisko wychowawcze tworzą te elementy środowiska globalnego mające korzystny wpływ na kształtowanie wybranych cech osobowości dzieci, młodzieży i osób starszych, mające charakter mniej lub bardziej zorganizowany ( środowisko naturalne i intencjonalne)
ALICJA KARGULOWA - 3 ORIENTACJE METODOLOGICZNE ŚRODOWISKA:
NATURALISTYCZNA: środowisko postrzegane jako źródło czynników i warunków dla normalnego rozwoju człowieka; jako podłoże, z którego człowiek czerpie niezbędne mu składniki
POZYTYWISTYCZNA: środowisko pojmowane jako źródło bodźców stymulujących i modelujących rozwój człowieka poprzez stwarzanie odpowiednich sytuacji, działań, zachęt, ocen
HUMANISTYCZNA: środowisko jako układ wzajemnych społecznych interakcji pomiędzy podmiotami.
KLASYFIKACJA ŚRODOWISKA:
Ze względu na rodzaj bodźców ( charakter rzeczywistości)
- naturalne (przyrodnicze)
- społeczne
- kulturalne
Ze względu na stopień decydowania podmiotu o swoim środowisku
- pierwotne (nie wybieramy go, przeważnie w nim wzrastamy, np. rodzina)
- wtórne ( decydujemy o nim, tworzymy, wybieramy)
Ze względu na kategorię podmiotu
- środowisko jednostki (np. ucznia klasy I - ej szkoły podstawowej)
- środowisko grupy (np. rodziny)
- środowisko instytucji (np. szkoły)
Ze względu na zakres terytorialny
Podział Pietera:
- środowisko indywidualne
- środowisko lokalne
- środowisko okoliczne
b. Podział S. Kowalskiego:
- środowisko indywidualne
- środowisko lokalne
- środowisko regionalne
- społeczność narodowa
- kompleks kulturowy
- cywilizacja ogólnoludzka
Ze względu na cechy terytorialne
- miejskie
- wiejskie
Klasyfikacja według Heleny Radlińskiej
- bezpośrednie i szerokie
- obiektywne i subiektywne
- materialne i niewidzialne
POSTAWY CZŁOWIEKA WOBEC ŚRODOWISKA
Postawy wobec środowiska globalnego
Izolacja społeczna (zamykanie się przed kontaktami społecznymi)
Bierne przystosowanie i uleganie środowisku
Postawa aktywna, twórcza (przekształcanie środowiska)
Postawy ludzi wobec innych
Postawy prospołeczne
Postawy antyspołeczne, inaczej aspołeczne
- izolacja
- egocentryzm
- egoizm
- wrogość
- sadyzm
Postawy niewłaściwe według Horney
Postawy ku ludziom ( naprzykrzanie się)
Postawy przeciw ludziom (nadmierna ambicja posiadania uznania wśród ludzi; chęć dominacji)
Postawy odsuwania się od ludzi ( izolacja, samowystarczalność)
CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH ŚRODOWISK WYCHOWAWCZYCH
RODZINA JAKO ŚRODOWISKO WYCHOWAWCZE
CECHY RODZINY JAKO GRUPY SPOŁECZNEJ
- poczucie przynależności do grupy (rodziny) i odrębności względem innych grup
- określone cele zadania, struktura, podział ról i pozycji
- więzi emocjonalne i wspólne zainteresowania
- wspólny adres zamieszkania, wspólne nazwisko
- ciągłość biologiczna, więzy krwi
FUNKCJE RODZINY WEDŁUG TYSZKI:
- ekonomiczno-materialna
- opiekuńczo-zabezpieczająca
- prokreacyjna
- seksualna
- socjalizacyjna
- legalizacyjno-kontrolna
- kulturowa
- klasowa
- rekreacyjno-towarzyska
- ekspresyjno-emocjonalna
WALORY OPIEKI RODZINNEJ WEDŁUG MACIASZKOWEJ
Opieka rodzinna pozwala zaspakajać następujące potrzeby:
Potrzeba przynależności i miłości
Potrzeba pozytywnego odczucia psychicznego
Potrzeba uznania
Potrzeba wyłączności
Potrzeba akceptacji
Potrzeba bezpieczeństwa
Potrzeba emocjonalnej ekspresji
RODZINA JAKO INSTYTUCJA SPOŁECZNO - WYCHOWAWCZA
WYCHOWAWCZE ZADANIA RODZINY
Przekazywanie wiedzy o otaczającym świecie
Kształcenie umiejętności instrumentalnych
Wdrażanie w określony system wartości
Kształtowanie trwałych cech i dyspozycji
Rozwijanie zainteresowań
Wdrażanie do kontaktu z kulturą i organizowania go
Czuwanie nad kulturą językową dziecka
Czuwanie nad kontaktami towarzyskimi dziecka
Czuwanie nad estetyką dziecka
TRZY GRUPY FUNKCJI RODZINY WEDŁUG OGBURN'A
- funkcja prokreacyjna ( pozostaje realizowana jedynie w rodzinie)
- funkcje wiążące się ze sferą emocjonalną ( zasadniczo należą do rodziny)
- funkcje wiążące się ze sferą kształcenia ( łączą rodzinę z innym i instytucjami)
CZYNNIKI UMOŻLIWIAJĄCE ODDZIAŁYWANIE RODZINY NA DZIECKO
- dziecko jest zależne od rodziców pod względem prawnym, socjalnym i ekonomicznym
- do około 3 roku życia dziecka, rodzice nie maja konkurencji w wychowywaniu
- stały kontakt z dzieckiem i znajomość dziecka, jego potrzeb, zainteresowań
- stała kontrola nad dzieckiem
MECHANIZMY ODDZIAŁYWANIA WYCHOWAWCZEGO
- naśladownictwo i przykłady
- system kar i nagród
- nakazy i zakazy
- działania inspirujące ze strony osób wychowujących
RODZINA JAKO ŚRODOWISKO EMOCJONALNE
WARUNKI BY RODZINA DAWAŁA POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA
- miłość rodzicielska, mądrość, dojrzałość, rozumienie potrzeb innych
- poszanowanie godności innych
- kultura życia codziennego
- odpowiednie standardy, warunki bytu
- umiejętne organizowanie życia rodzinnego
- umiejętne organizowanie procesu wychowawczego
- umiejętne rozwiązywanie konfliktów
SKŁADNIKI ŻYCIA RODZINNEGO
- warunki materialne
- praca zawodowa rodziców
- obowiązki dziecka w domu
- warunki mieszkaniowe
- wiedza i umiejętności rodziców w zabieganiu o rozwój biologiczny dziecka
- poziom rozwoju psychofizycznego
- stan zdrowia i troska o zdrowie
- struktura rodziny
- integracja rodziny
- atmosfera i więzi emocjonalne
- obecność osób wybitnych
- tradycje i majątek kulturowy
- poziom wykształcenia rodziców i rodzeństwa
- czas wolny w ujęciu jakościowym i ilościowym
- poziom moralny
- kultura pedagogiczna rodziców
RODZINY NIEPEŁNE ZE WZGLĘDU NA PRZYCZYNY ICH POWSTANIA
Osierocone
Rozbite
Niepełne
- biologicznie
- okresowo (samotne macierzyństwo z wyboru, z przymusu, z konieczności, nie całkiem samotne macierzyństwo)
BŁĘDY WYCHOWAWCZE
- nadmierna surowość lub pobłażliwość
- nadmiar lub brak obowiązków nakładanych na dziecko
- nie interesowanie się sprawami dziecka, zaniedbywanie
- brak konsekwencji w wychowywaniu
- brak porozumienia pomiędzy rodzicami w kwestii wychowania dziecka
- faworyzowanie dziecka
- przesadne uleganie jego zachciankom
- okazywanie braku zaufania i poszanowania jego godności
- tłumienie samodzielności dziecka
PRAWA DZIECKA
PRAWA DZIECKA WEDŁUG GENEWSKIEJ DEKLARACJI PRAW DZIECKA Z 23.02.1923r.:
Dziecku należy stworzyć warunki normalnego rozwoju fizycznego i duchowego
Dziecko głodne winno być nakarmione, chore pielęgnowane; dziecko niepełnosprawne odpowiednio kształcone, zbłąkane zwrócone na właściwą drogę; dziecko osierocone i opuszczone objęte opieką i wspomagane
Dziecko powinno otrzymywać pomoc przed innymi w czasie klęsk
Dziecko należy przygotowywać do zarobkowania na Zycie i zabezpieczać przed wszelkim wyzyskiem
Dziecko należy wychowywać w wierze, że jego najlepsze cechy powinny być oddane na usługę współbraciom
KATALOG PRAW DZIECKA WEDŁUG M. BALCERKA:
Prawa obywatelskie, wolność sumienia i wyznania, nienaruszalność korespondencji, prawo do obrony
Prawo do korzystania ze wszystkich praw bez względu na wiek, płeć, urodzenie, wykształcenie, wyznanie, narodowość, rasę, pochodzenie i położenie społeczne
Prawo do szczególnej opieki ze strony rodziny, społeczeństwa i państwa
Prawo do życia i zabezpieczenia społecznego
Prawo do nazwiska i obywatelstwa
Prawo do ochrony zdrowia, wypoczynku, rozrywki
Prawo do harmonijnego rozwoju w warunkach bezpieczeństwa moralnego i materialnego w rodzinie oraz opieki ze strony społeczeństwa i państwa kiedy rodziny brak
Prawo do ochrony przed demoralizacja, zaniedbaniem, okrucieństwem
Prawo do nauki
Prawo do korzystania ze zdobyczy kultury
Prawo do szczególnej opieki i wychowania w przypadku niepełnosprawności fizycznej, umysłowej lub niedostosowania społecznego
Prawo do zabezpieczenia przed wszelkim wyzyskiem i podejmowaniem pracy przed ukończeniem odpowiedniego wieku oraz specjalnej ochrony pracy w okresie niepełnoletności
OBLICZA WSPÓŁCZESNEGO DZIECIŃSTWA
Izdebska wyróżnia dwa takie oblicza
Dzieciństwo zniewolone osamotnione
- sieroctwo
- ubóstwo
- zagrożenie opuszczeniem emocjonalnym
- przemoc, lęk, agresja
- brak kontroli rodziców nad mediami np. telewizją i Internetem
- wyspowo; nadmiar obowiązków, brak kontaktu z rówieśnikami, poczucie osamotnienia
Dzieciństwo nowych szans rozwojowych
- szczęśliwe
- wspomaga rozwój i edukację dziecka
- media pozostają pod kontrolą rodziców
- negocjacyjne ( wysłuchiwanie zdania dziecka)
- wspólnotowo-rodzinne (oparte na wspólnocie emocjonalnej)
Izdebska - SZCZĘŚCIE DZIECKA
Wszystko co służy rozwojowi dziecka, co wywołuje pozytywne stany psychiczne może być źródłem zadowolenia, satysfakcji i akceptowania środowiska rodzinnego
CZYNNIKI SZCZĘŚCIA
Atmosfera rodzinna ( poszanowanie godności, rozumienie potrzeb, więzi emocjonalne, relacje)
Postawy rodziców wobec dziecka
Umiejętne organizowanie procesu wychowawczego
Współpraca z instytucjami opiekuńczo-wychowawczymi
WŁADZA RODZICIELSKA
Kompleks praw i obowiązków rodziców w stosunku do osoby i majątku i osoby dziecka do czasu osiągnięcia przez nie pełnoletniości
DO 18 r. ż WŁADZA RODZICIELSKA MOŻE USTAĆ W PRZYPADKU
Śmierci, zaginięcia rodzica / rodziców
Utraty całkowitej zdolności czynności prawnych
Na skutek wyroku sądu w sprawie ograniczenia / odebrania władzy rodzicielskiej
SKŁADNIKI WŁADZY RODZICIELSKIEJ
Piecza nad dzieckiem ( stała opieka, czuwanie nad jego rozwojem, chronienie przed zagrożeniami)
Reprezentowanie dziecka w jego sprawach
Zarządzanie majątkiem dziecka
INGERENCJA SĄDU RODZINNEGO W PRZEDMIOCIE WŁADZY RODZICIELSKIEJ
Ograniczenie władzy w przypadku:
- stałej kontroli społecznej sprawowania władzy
- nieprzemijających trudności
- nadużywania władzy rodzicielskiej
Odebranie władzy w przypadku:
- rażących zaniedbań i nadużyć zagrażających życiu, zdrowiu, bezpieczeństwu, rozwojowi dziecka
Zawieszenie władzy w przypadku:
- przemijających przeszkód
SPOSOBY INICJOWANIA POSTĘPOWANIA SĄDOWEGO:
Z URZĘDU
Tymczasowe aresztowanie rodzica
Przestępstwo na szkodę małoletniego lub z udziałem nieletniego ( 51 artykuł Kodeksu Karnego)
Kiedy wymaga tego inne postępowanie sądowe
NA WNIOSEK
Osób najbliższych
Osób trzecich
- osoby prywatne
- instytucje
SYSTEM OPIEKI NAD DZIECKIEM
RODZINA |
||
WSPOMAGANIE |
ZASTEPYWANIE |
UZUPEŁNIANIE |
- pomoc materialna - pomoc zdrowotna - pomoc prawna - poradnictwo |
FORMY INSTYTUCJONALNE - domy małego dziecka - domy dziecka - domy pomocy społecznej - ośrodki szkolno - wychowawcze - specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze - pogotowia opiekuńcze |
- żłobki - przedszkola - świetlice szkolne - świetlice środowiskowe - bursy, internaty - placówki oświaty pozaszkolnej |
|
FORMY RODZINNE - rodziny zastępcze i adopcyjne - rodzinne pogotowia opiekuńcze |
|
|
WIOSKI DZIECIĘCE |
|
RODZINA ADOPCYJNA - opiekuje się dzieckiem tak jak rodzina biologiczna, przez całe życie; przyjmuje odpowiedzialność za jego dalsze losy
RODZINA ZASTĘPCZA - opiekuje się dzieckiem do 18 roku życia.
RODZINNE POGOTOWIE OPIEKUŃCZE - przyjmuje każde dziecko doprowadzone przez policję bez względu na wiek, płeć, stan zdrowia. Dziecko przebywa tu do trzech miesięcy
ŹRÓDŁA DOCHODÓW RODZICÓW
- praca zawodowa, działalność gospodarcza
- posiadany kapitał (akcje, obligacje, depozyty)
- świadczenia ( renty, zasiłki, stypendia)
ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNE
Według Piotrowskiego - całokształt środków i działań instytucji publicznych, za pomocą których społeczeństwo stara się zabezpieczyć swoich obywateli przed niezawinionym przez nich niedostatkiem, brakiem możności zaspokojenia podstawowych potrzeb uznawanych społecznie za ważne
Według Kamińskiego - system ochrony jednostki przed przeciwnościami losu ( ubóstwem, chorobą, przemocą) polegający na zinstytucjonalizowaniu trzech zadań; ubezpieczeń, zabezpieczeń i pomocy społecznej
Celem zabezpieczeń społecznych jest bezpieczeństwo obywateli, którzy nie ze swojej winy nie posiadają środków do życia, odpowiednich warunków. Innymi słowy chodzi o zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego. Aktem prawnym, który to gwarantuje jest Konstytucja w cześci dotyczącej praw socjalnych
GAŁĘZIE ZABEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH WEDŁUG ALEKSANDRA KAMIŃSKIEGO
UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE |
ZAOPATRZENIA SPOŁECZNE |
POMOC SPOŁECZNA |
JEDNORAZOWE
- zasiłki pogrzebowe - odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy i trwałego uszczerbku na mieniu, śmierci, choroby |
ZASIŁKI RODZINNE I DODATKI
- posiadamy dziecko do 18 r.ż lub 21 jeśli się uczy.
- dochód na jedną os do 504 zł, w przypadku dziecka niepełnosprawnego do 583 zł / os.
5 lat - 48 zł 5 - 18 lat - 64zł 18 - 24 lata (dziecko niepełnosprawne) - 68 zł
DODATKI
JEDNORAZOWE
- becikowe 1000zł ( gdy rodzice są bardzo biedni dostają drugie tyle) - wyprawka do szkoły - 100zł
ŚWIADCZENIA SYSTEMATYCZNE
- opieka nad dzieckiem na urlopie wychowawczym 400zł
- samotne macierzyństwo : 1 dziecko 175 zł, kiedy jest więcej w sumie 350 zł; kiedy jest to dziecko niepełnosprawne 250 zł, a jeśli dzieci mamy więcej to 500 zł w sumie
- fundusz alimentacyjny - dochód na osobę do 725 zł. Alimenty wypłacane w kwocie do 500 zł
- rodzina wielodzietna - 80 zł na każdo dziecko
- opieka i rehabilitacja dziecka niepełnosprawnego 5 lat - 60 zł 5 - 24 lata - 80 zł
- dojazdy do szkoły - 50 zł/10m-cy, a dla rodzin dzieci uczących się w innym miejscu niż ich miejsce zamieszkania ( bursy, stancje) - 90 zł/10m-cy
ŚWIADCZENIA OPIEKUŃCZE
- zasiłek pielęgnacyjny - 175 zł - opieka nad dzieckiem niepełnosprawnym i z urzędu dla osoby powyżej 75 roku życia
- świadczenia pielęgnacyjne - 420 zł dla osób które zrezygnowały z pracy by opiekować sie dzieckiem niepełnosprawnym, osoba chora, starsza i dysponują zaświadczeniem, ze opieka całodobowa jest konieczna |
Przyznawana w sytuacji sieroctwa, bezrobocia, bezdomności, choroby, niepełnosprawności, ochrony macierzyństwa, wielodzietności, alkoholizmu, na skutek wypadków losowych. Dochód osoby samotnej nie może przekroczyć 477 zł, a w rodzinie 351 zł na osobę
|
|
|
Pomoc społeczną rozpatrujemy w odniesieniu podmiotowym, czyli do osób, którym przysługuje, oraz w ujęciu przedmiotowym, w odniesieniu do sfer życia, np. stanu zdrowia, dostępu do systemu opieki zdrowia, do nauki
|
|
|
PIENIĘŻNE FORMY POMOCY
- zasiłek okresowy - na 3 m-ce, przyznawany osobom w złej sytuacji finansowej, bezrobotnym, osobom oczekującym na przyznanie rent i emerytur. Od 20 do418 zł
- zasiłek stały - przysługuje osobom, które na skutek choroby, wieku nie mogą podjąć pracy zawodowej, nie mają innego źródła utrzymania. 444zł
- zasiłek celowy - na zaspokojeni konkretnych, niezbędnych potrzeb, np. kosztów leczenia, wyżywienia
- pomoc dla usamodzielniających się wychowanków placówek opiek- wych
- pomoc dla os, które po odbyciu kary pozbawienia wolności powracają do swojego środowiska
-pomoc dla uchodźców
- pomoc dla os usamodzielniających się finansowo
|
KRÓTKOTERMINOWE
- zasiłek wyrównawczy - zasiłek zdrowotny - zasiłek macierzyński - zasiłek pielęgnacyjny - świadczenia rehabilitacyjne |
|
|
DŁUGOTERMINOWE
- renty i dodatki do rent - emerytury i dodatki do nich |
|
NIEPIENIĘŻNE FORMY POMOCY
Pomoc rzeczowa, ubranie, wyżywienie, schronienie, mieszkania ochronne, interwencja kryzysowa, poradnictwo specjalistyczna, usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, opieka nad dziećmi osieroconymi i opuszczonymi, opieka organizowana przez domy pomocy społecznej, bilety kredytowane, refundacja recept
|
ROZDZINY ZASTĘPCZE
Pobyt dziecka w rodzinie zastępczej nie zmienia jego statusu prawnego. Dziecko może przebywać w niej do 18 r. życia. Po tym czasie umowa wygasa.
DZIECKO MOŻE ZNALEŹĆ SIĘ W RODZINIE ZASTĘPCZEJ:
W TRYBIE ADMINISTRACYJNYM ( nagła sytuacja, za zgodą rodziców i w oparciu o umowę powierzenia zawieraną między starostą a rodzicami zastępczymi)
W TRYBIE SĄDOWYM ( kiedy rodzic jest tymczasowo aresztowany; kiedy wymaga tego inne postępowanie; jako postanowienie końcowe w sprawie ograniczenia / pozbawienia władzy rodzicielskiej)
WARUNKI ZOSTANIA RODZINĄ ZASTEPCZĄ
Dać rękojmię należytego wywiązywania się z zadań rodziny zastępczej
Osoby takie nie miały / nie mają ograniczonej / odebranej władzy rodzicielskiej
Odpowiednie warunki i stałe miejsce zamieszkania
Zaświadczenie o stanie zdrowia
Stałe miejsce zamieszkania w RP
Jeśli mają obowiązek alimentacyjny to należycie się z niego wywiązują
Pozytywna opinia z Ośrodka Pomocy Społecznej
W przypadku rodzin niespokrewnionych - szkolenie i zaświadczenie kwalifikacyjne
Stałe źródło dochodów
RODZAJE RODZIN ZASTĘPCZYCH
- spokrewnione z dzieckiem
- niespokrewnione
- niespokrewnione zawodowe ( wielodzietne, specjalistyczne, rodzinne pogotowia opiekuńcze)
UPRAWNIENIA
- informacje na temat przyjmowanego dziecka z Gminnego Ośrodka Pomocy Rodzinie
- reprezentowanie dziecka w jego sprawach
OBOWIĄZKI
- należyta opieka i wychowanie powierzonego dziecka
- zapewnienie rozwoju fizycznego
- współpraca z PCPR
- udział w szkoleniach
POMOC FINANSOWA DLA RODZIN ZASTĘPCZYCH
Pomocy takiej na częściowe pokrycie kosztów dziecka udziela starosta w kwocie do 1647 zł
Dziecko 7-letnie - około 1000 zł
Dziecko 7-letnie z orzeczeniem niepełnosprawności - 1317 zł
Dziecko 7 - 18-letnie - 658 zł
Dziecko 7 - 18-letnie z orzeczeniem niepełnosprawności - 988 zł
Dla rodzin zastępczych niespokrewnionych - 10 % podstawy za opiekę i wychowanie
Rodzinom zastępczym przysługuje 150 % podstawy na przyjęcie dziecka do domu, np. by urządzić jego pokój, 50 % podstawy w postaci pomocy rzeczowej.
80 % podstawy za pozostawanie w gotowości do przyjęcia dziecka
120% podstawy - 1976 zł - wynagrodzenie dla rodzin zastępczych zawodowych
300 % podstawy dla usamodzielniających się wychowanków którzy spędzili w rodzinie zastępczej 3 lata
200 % dla usamodzielniających się wychowanków którzy spędzili w rodzinie zastępczej do 2 lat
100 % dla usamodzielniających się wychowanków którzy spędzili w rodzinie zastępczej 1 rok
ŚRODOWISKO LOKALNE
Układ czynników geofizycznych, ekonomicznych i społeczno-kulturalnych oddziaływujących na człowieku w miejscu jego zamieszkania
SKŁADNIKI ŚRODOWISKA LOKALNEGO
GEOFIZYCZNE
Ukształtowanie terenu
Zalesienie
Nasłonecznienie
Nawodnienie
Stan zanieczyszczeń
Klimat
Fauna i flora
Zwartość zabudowy, wysokość budynków
DEMOGRAFICZNE
Gęstość zaludnienia
Relacje międzyludzkie
Relacje międzypokoleniowe
Prognozy demograficzne
Udział dzieci, młodzieży i seniorów w ogólnej liczbie mieszkańców
Stan służby zdrowia w danej społeczności
Struktura zawodowa
Mobilność zawodowa i społeczna
EKONOMICZNE
Poziom materialny
Stopa bezrobocia
Stan i rodzaj uprzemysłowienia
Organizacja produkcji rolnej i transportu towarowego
Standard budowlany i stan budownictwa
Stan sieci komunikacyjnej
ŚRODOWISKO KULTUROWE
Poziom wykształcenia mieszkańców
Potrzeby kulturalno-oświatowe
Formy oświaty pozaszkolnej
Infrastruktura kulturalno-oświatowa
Działalność stowarzyszeń kulturalno-oświatowych
Tradycje regionalne
Zabytki historyczne i miejsca pamięci narodowej
Stan sieci telekomunikacyjnej ni dostęp do sieci Internet
CZYNNIKI NIE SPRZYJAJĄCE WYCHOWANIU TKWIĄCE W ŚRODOWISKU LOKALNYM
Dezintegracja życia społecznego
Izolacja społeczna
Wysoki poziom urbanizacji
Niskie kontakty społeczne
Różne kategorie patologii
Częste zmiany miejsca zamieszkania przez rodzinę
Odcięcie dziecka od kontaktu z rówieśnikami
Zamykanie się przed kontaktem, relacjami z rodziną, ze społecznością lokalną
SZKOŁA ŚRODOWISKOWA
Placówka dydaktyczno-wychowawcza pełniąca rolę integratora, inspiratora i koordynatora wszelkich poczynań i oddziaływań wychowawczych środowiska. Współdziała z rodzina, placówkami wychowania pozaszkolnego, organizacjami młodzieżowymi, z zakładami pracy. Stosując odpowiednie formy organizuje pożytecznie czas wolny dzieci, młodzieży i osób starszych, rozwija zainteresowania i uzdolnienia, organizuje cały czas społeczności lokalnej. Łączy szkołę z życiem wychodząc z założenia ze szkoła jest dla dzieci. Pobudza spontaniczność dzieci i łączy się z wychowaniem prowadzonym w domu
Szkoła będzie środowiskową jeśli jej program dydaktyczny opiera się na doświadczeniach społecznych dzieci i młodzieży; jeśli realizuje poszerzoną funkcję opiekuńczo-wychowawczą; jeśli pełni wiodącą rolę w organizowaniu pracy wychowawczej w danym środowisku lokalnym; jeśli kompensuje braki powodowane opóźnieniami w rozwoju i wyrównuje braki funkcjonalne rodziny
CELE SZKOŁY ŚRODOWISKOWEJ
- łączenie szkoły z życiem
- wszechstronny rozwój ucznia
- kompleksowa realizacja podstawowych funkcji szkoły
- wzbudzanie motywacji i umiejętności do dalszego pogłębiania wiedzy przez uczniów
- rozbudzanie sił społecznych
SIŁY SPOŁECZNE - według Radlińskiej to wartości jawne i ukryte (potencjalne) tkwiące w jednostkach, grupach, urządzeniach i instytucjach stanowiące źródło oparcia pedagoga dla jego działań zmierzających do przekształcania środowiska na lepsze, do asymilacji wartości.
FUNKCJE SZKOŁY ŚRODOWISKOWEJ
KSZTAŁCĄCO - WYCHOWAWCZA
Optymalne wykorzystanie uzdolnień dziecka
Różnorodne rozszerzanie ich zakresu
Współpraca z rodziną i innymi instytucjami
OPIEKUŃCZA
Stała i kompleksowa opieka nad warunkami nauki
Wszechstronne zaspakajanie potrzeb uczniów
Wyrównywanie braków powodowanych opóźnieniami w rozwoju
Organizowanie czasu wolnego
Usuwanie i zapobieganie zagrożeniom
KOORDYNACYJNA
Racjonalne rozplanowanie pracy
Jednostajnie prowadzona opieka
ZASADY WSPÓŁDZIALANIA ZE SRODOWISKIEM WEDŁUG WINIARSKIEGO
Oddolna inicjatywa i dobrowolność
Równorzędność i poszanowanie partnerów
Kompleksowość współdziałania
Korelacja celów i działań
Autentyczność zadań i działań
Planowość współdziałania
Różnorodność i elastyczność
Innowacyjność
Stopniowe zwiększanie obszaru współpracy
RODZAJE SZKÓŁ ŚRODOWISKOWYCH WEDŁUG MIKULSKIEGO
SZKOŁA REALIZUJĄCA PROGRAM MINIMUM ( współpracuje z placówkami wychowania pozaszkolnego, np. domami kultury, według ich modelu działań. Pełni głównie funkcję opiekuńcza; udostępnia swój teren dla potrzeb takich działań)
SZKOŁA Z PROGRAMEM UMIARKOWANYM ( dostrzega potrzebę łączenia wychowania pozaszkolnego, działań kół zainteresowań, organizacji młodzieżowych z wychowaniem pozalekcyjnym. Spełnia głównie funkcje opiekuńcza, zwiększa zakres oddziaływań kulturalno-oświatowych)
SZKOŁA Z PROGRAMEM MAKSYMALNYM ( w pełni zoptymalizowana i zintegrowana ze społecznością lokalna. Pełni wiodącą role w organizowaniu pracy wychowawczej, organizacji czasu wolnego)
ORGANIZOWANIE PRZEZ SZKOŁĘ ŚRODOWISKA POZASZKOLNEGO POLEGA NA:
Tworzeniu warunków do pożytecznego spędzania czasu wolnego na terenie szkoły przez uczniów, młodzież pozaszkolną i osoby dorosłe z danego osiedla
Zapewnianie odpowiednich warunków, opieki, wyżywienia, pomocy w odrabianiu prac domowych, wypoczynku
Tworzenie placów zabaw
Organizowanie imprez kulturalnych
Inspirowanie społeczności do współpracy i zwiększanie jej zakresu
MIASTO I WIEŚ
MIASTO - wtórna forma przestrzenna bytu człowieka stanowiąca specyficzne środowisko społeczno-wychowawcze
KONCEPCJA OPISU I POZNANIA MIASTA
- czynniki demograficzne
- czynniki ekonomiczne
- społeczno-kulturowe
- przestrzenne
CECHY SPOŁECZNOŚCI MIEJSKIEJ
Wysoki poziom urbanizacji
Możliwość uczestnictwa w ogromnej liczbie grup docelowych
Dominacja więzi rzeczowych i powierzchownych
Anonimowość, izolacja
Dominacja postaw przyzwalających
Różnorodność i tolerancja
Brak autorytetów osobowych i instytucjonalnych
Spadek znaczenia instytucji sąsiedztwa
Szeroki dostęp do polityki i kultury
WIEŚ - lokalna społeczność zamknięta w sobie. Sprzeciwia się innym społecznościom podobnym, grupom i instytucjom, które są poza i ponad nią
CECHY
Mała liczba mieszkańców, ograniczenia przestrzenne
Rolniczy charakter pracy
Zycie podporządkowane rytmowi natury
Istotność folkloru i kultury ludowej
Wiodąca rola nauczyciela, wychowawcy
Społeczność obsługi kultury
Specyfika autorytetów osobowych i instytucjonalnych
Może pojawiać się dezintegracja powodowana czynnikami migracyjnymi, urbanizacyjnymi i polityczno-kulturalnymi
Zaostrzanie się konfliktów między pokoleniowych
Presja świata zewnętrznego
UBÓSTWO
TRZY PŁASZCZYZNY UBÓSTWA
- materialne
- społeczne
- kulturalne
KATEGORIE OSÓB UBOGICH
- bezrobotni
- renciści i emeryci
- niepełnosprawni i przewlekle chorzy
- patologiczni
- bezdomni
RODZAJE UBÓSTWA
- zawinione
- niezawinione
PRZYCZYNY UBÓSTWA OBIEKTYWNE I SUBIEKTYWNE:
OBIEKTYWNE (WZGLĘDNE)
Bezrobocie
Zbyt niskie płace
Niski dochód narodowy
Przyrost naturalny
Wypadki losowe
SUBIEKTYWNE (ABSOLUTNE)
Rozwody i rozpady rodzin
Samotne macierzyństwo i wielodzietność
Alkoholizm
Uchylanie się od pracy
Opinie, postawy, przekonania
PRZYCZYNY UBÓSTWA ZEWNĘTRZNE I WEWNĘTRZNE:
ZEWNETRZNE
Brak wyboru miejsca i rodzaju pracy
Złe warunki mieszkaniowe
Nieakceptowana, źle sprawowana władza lokalne
Niska oferta kulturalna
Kontakt z kulturą oparty na modelu telewizyjno-towarzysko-alkoholowym
WEWNĘTRZNE
Niski poziom wykształcenia = niska konkurencyjność na rynku pracy
Wysokie wydatki na wyżywienie, używki
SKUTKI UBÓSTWA
Ograniczona liczba instytucji z którymi stykają się rodziny ubogie (PCK, GOPS, szpital, parafia, szkoła, lokalny sklep)
Brak w życiu ubogich instytucji kultury, partii politycznych
Brak kontaktów towarzyskich
Niechęć dzieci do wycieczek szkolnych i bezpłatnych kolonii
Zamykanie się w kręgach rodziny
BEZDOMNOŚĆ
Według Kozłowskiego bezdomni to ludzie pozbawieni domu, rodziny, środków do egzystencji, tożsamości
Według Florczaka bezdomność to stan braku własnego mieszkania połączony z deprywacjami podstawowych potrzeb jednostki. Bardzo często związany z negatywnymi dewiacjami, najczęściej alkoholizmem, przestępczością, złym stanem zdrowia, brakiem zdolności do rozwiązywania własnych problemów życiowych
Według Przymeńskiego bezdomność to sytuacja osób, które w danym czasie nie posiadają, ani własnym staraniem nie mogą zdobyć takiego schronienia, które uznałyby za swoje i któro przy minimalnych wymaganiach można by nazwać pomieszczeniem mieszkalnym
ŹRÓDŁA BESDOMNOŚCI
- sam bezdomny
- jego rodzina
- państwo
- zrządzenia losu
PRZYCZYNY BEZDOMNOŚCI
- sytuacja społeczno-ekonomiczna kraju
- patologie
- socjopsychologiczne
- prawne
RODZAJE BEZDOMNOŚCI
- z wyboru
- z przymusu / konieczności
- płytka i głęboka
- częściowa i incydentalna
TYPY BEZDOMNOŚCI
- aktywna zdolna do egzystencji samodzielnej
- akceptująca niezdolna do egzystencji
- nieakceptująca zdolna do egzystencji
- nieakceptująca niezdolna do egzystencji
FAZY BEZDOMNOŚCI
Wstępna - 2 lata
Ostrzegawcza - 2 - 4 lata
Adaptacyjna - 4 - 6 lat
Chroniczna - 6 - 10 lat
Bezdomność trwała - powyżej 10 lat
DZIAŁANIA WOBEC BEZDOMNYCH
- profilaktyczne
- osłonowe
- aktywizujące
DZIECKO W SZPITALU
CECHY CHORÓB PRZEWLEKŁYCH
- długotrwałe
- powodują trwałe zmiany patologiczne
- regularne przyjmowanie leków
KONSEKWENCJE CHOROBY DLA DZIECKA
|
KONSEKWENCJE CHOROBY DLA RODZINY DZIECKA |
Zmiana trybu życia Ograniczenia powodowane chorobą Leczenie szpitalne Rozłąka z rodziną Nieobecność i zaległości szkolne Brak kontaktu z rówieśnikami Osamotnienie, agresja, strach Lęk przed śmiercią, chorobą, nawrotami, bólem, cierpieniem, wynikami badań |
Zmiana trybu życia Koncentracja uwagi na chorym dziecku i zaniedbywanie pozostałych ( mogą czuć zazdrość, gniew, agresję) Mąż może zarzucić zonie że cały czas poświęca choremu dziecku Ta często rezygnuje z pracy by opiekować się chorym dzieckiem Brak kontaktów towarzyskich Rozłąka z dzieckiem Problemy finansowe
|
POSTAWY WOBEC CHORÓB
Adaptacyjne (współpraca z lekarzami, personelem szpitala; samokontrola; poszukiwanie informacji o chorobie i sposobach jej leczenia)
Nieadaptacyjne (apatia, zniechęcenie, osłabienie; zaprzeczanie istnieniu choroby, bagatelizowanie jej; gniew, agresja; obwinianie siebie i innych)
SYTUACJE TRUDNE A POBYT W SZPITALU
Deprywacje, czyli niemożność zaspakajanie ważnych dla pacjenta potrzeb
Deformacje rozwojowe, np. choroba sieroca
Osamotnienie, lęk
Brak obecności ulubionych przedmiotów, zwierząt, rówieśników
Konflikty rodziców z personelem, z dzieckiem i między samymi dziećmi
Unieruchomienie w łóżku
SKŁADNIKI ŚRODOWISKA SZPITALNEGO
Relacje pacjenta, dziecka, z personelem
Warunki lokalowe (sprzęt, wyposażenie… itp.)
Atmosfera panująca w szpitalu
PROBLEMY WYCHOWANIA W SZPITALU A OBECNOŚĆ RODZICÓW
Obecność rodzica daje dziecku poczucie bezpieczeństwa
Jednocześnie dziecko może być rozdrażnione sądząc że nie spełni oczekiwań dorosłych
Pojawiają się konflikty na linii personel - rodzice
Poza obecnością rodziców, dziecko chętniej współpracuje z personelem
ZADANIA I PRACA PEDAGOGA W SZPITALU
ZADANIA
- wspomaganie,
- wspieranie
- akceptacja dziecka
- wyrównywanie zaległości szkolnych
- zajmowanie czasu (np. przez malowanie, teatrzyki, różne gry i zabawy)
- dostarczanie informacji o chorobie, sposobach leczenia i walki z bólem
- nauka samokontroli, np. w zakresie przestrzegania diety
- przygotowywanie dziecka na każdą ewentualność, np. pobyt w hospicjum, śmierć
PRACA
Szeroko pojmowane działania rewalidacyjne i psychoterapeutyczne. Wykorzystanie terapii śmiechem, ruchem, muzyką, dogoterapii, hipoterapii. Działania kompensacyjne i działalność w charakterze3 wolontariusza
21