Podział zadań tekstowych ze względu na strukturę:
- zadania poprawnie skonstruowane
- zadania z niedoborem danych
- zadania ze zbyt dużą liczbą danych niesprzecznych
- zadania z danymi wzajemnie sprzecznymi
- zadania otwarte
Podział zadań ze względu na złożoność konstrukcyjną:
- zadania proste
- zadania złożone łańcuchowo
- właściwe zadania złożone
Podział zadań ze względu na formę: statyczne i dynamiczne.
Układanie zadań tekstowych przez uczniów:
- układanie zadań analogicznych do danych z wykorzystaniem tych samych liczb lub działań
- układanie zadań z rozsypani
- układnie zadań do konkretnej sytuacji związanej z czynnościami
- zakładanie zadań do ilustracji
- układanie zadań do działań
- układanie zadań do sytuacji ogólnej, gdy trzeba wybrać pewne elementy (np. kupowanie z cennikiem)
- układanie zadań do schematu
Metoda „kruszenia” jest jedną z nowoczesnych metod rozwiązywania zadań tekstowych.
„Kruszenie w czasie rozwiązywania zadań oznacza modyfikowanie, zwiększanie lub zmniejszanie danych i ich wartości, zastępowanie danych innymi, zmianę miejsca danych, a także przekształcanie zadania, jego odwracanie, wprowadzanie nowych związków i zależności, uszczegóławianie lub uogólnianie zadania.”
Proces „kruszenia” rozpoczyna się zawsze od tzw. Zadania bazowego, które jest najczęściej złożone, otwarte, niestandardowe i nie zawiera pytań.
Dzieci najchętniej rozwiązują zadania, których treść związana jest z ich przeżyciami oraz odzwierciedla ich zainteresowania.
I. Na planszy, tablicy lub grafoskopie prezentujemy uczniom treść zadania bazowego:
Na uroczystość klasową przygotowano 6 małych stolików 4 - osobowych i 4 stoliki duże 8 - osobowe.
Zadanie zostaje odczytane, wyjaśnione są niezrozumiałe słowa. Treść jest cały czas widoczna dla uczniów.
II. Układanie przez dzieci pytań szczegółowych:
Polecenie dla uczniów: Pomyśl i powiedz, co można obliczyć na podstawie treści i danych liczbowych zadania bazowego. Ułóż odpowiednie pytanie.
Motywowanie uczniów do pracy: Przyjmujemy każdy pomysł, nie ma pomysłów złych.
Zapisywanie wszystkich pytań na tablicy bez oceny ich poprawności:
Ile osób usiądzie przy stolikach małych ?
Ile osób usiądzie przy stolikach dużych ?
Dla ilu osób przygotowano miejsca ?
Których stolików jest więcej i o ile ?
O ile mniej osób usiądzie przy stolikach małych ?
Ile było stolików małych?
O ile więcej osób usiądzie przy stoliku dużym ?
Ile jest wszystkich stolików ?
Których stolików jest więcej ?
Ile osób usiądzie przy 1 stoliku małym i 1 stoliku dużym razem?
Ile stolików 4 - osobowych można zrobić z 1 stolika 8 - osobowego ?
Ile stolików 4 - osobowych trzeba przygotować, aby posadzić przy nich wszystkie osoby siedzące przy dużych stolikach ?
III. Sprawdzenie sensowności i poprawności ułożonych pytań poprzez: ich analizę, układanie do nich działań i obliczanie wyników.
Polecenie dla uczniów: Przeczytaj uważnie pytanie. Pomyśl, jak obliczyć niewiadomą zawartą w pytaniu. Zapisz działanie obok pytania.
Motywowanie uczniów do pracy: Zastanów się, czy ułożone pytanie ma sens i logiczną odpowiedź.
Zapisywanie przez uczniów działań matematycznych obok wcześniej ułożonych pytań.
6 ? 4 = 24
4 ? 8 = 32
6 ? 4 + 4 ? 8 = 52
6 - 4 = 2
4 ? 8 - 6 ? 4 = 8
- ta liczba była podana w zadaniu - pytanie wymazujemy
8 - 4 = 4
6 + 4 = 10
- pytanie powtarza się - wymazujemy je
4 + 8 = 12
8 : 4 = 2
(4 ? 8 ) : 4 = 8
IV. Układanie zadań.
Polecenie dla ucznia: Wybierz dowolne pytanie z tablicy i ułóż do niego treść zadania o podobnej tematyce. Rozwiąż je samodzielnie i zapisz odpowiedź.
Walory metody kruszenia:
Jest to atrakcyjna dla uczniów metoda pracy, polegająca na wymyślaniu pytań i odpowiedzi w postaci formuły matematycznej ( poprzedzonych ułożeniem w myślach zadania i znalezieniem związku między danymi liczbowymi a niewiadomą zawartą w pytaniu ).
Rozwija myślenie ideacyjne ( wytwarzające pomysły ) i krytyczno - logiczne ( oceniające pomysły ).
Uczy dostrzegania związków i zależności w zadaniach tekstowych, wykorzystywanych do tworzenia nowych wersji zadań.
Uaktywnia uczniów poprzez głośną, zbiorową pracę i pobudza do poszukiwań nowych rozwiązań i dostrzegania różnorodności ( praca samodzielna jednoosobowa jest bardziej uschematyzowana ).
Ćwiczy płynność myślenia ( chęć układania wielu pytań ), giętkość myślenia ( szybka zmiana kierunku myślenia w związku z dostrzeganiem nowych zależności ), oryginalność myślenia ( układane pytania są coraz bardziej twórcze ).
W geometrii przyjmuje się bez określenia pewną ilość pojęć zwanych pojęciami pierwotnymi. Pozostałe pojęcia określa się, czyli definiuje za pomocą pojęć pierwotnych. Do pierwotnych pojęć w geometrii płaskiej zaliczamy: punkt, prostą, płaszczyznę.
PUNKT
Punkty na płaszczyźnie oznaczamy wielkimi literami alfabetu. Punkty przedstawiamy w postaci kropeczki, kółeczka lub krzyżyka. Nie posiadają one żadnych wymiarów.
Figurą geometryczną nazywamy każdy zbiór punktów.
|
|
|
|
|
|
Ta figura składa się z jednego punktu |
Ta figura składa się z trzech punktów |
Ta figura składa się z nieskończenie wielu punktów |
PROSTA
|
|
prosta a |
prosta AB (prosta BA) |
Prostą możemy oznaczyć małą literą. Prostą też można oznaczyć dwiema dużymi literami, które oznaczają punkty należącej do tej prostej.
|
|
Przez jeden punkt przechodzi nieskończenie wiele prostch |
Przez dwa punkty przechodzi dokładnie jedna prosta |
Wzajemne położenie prostych
|
|
prosta a |
prosta a || b |
PÓŁPROSTA
Każdy punkt należący do prostej wyznacza dwie półproste.
|
|
półprosta a |
półprosta AB |
Półprostą możemy oznaczyć małą literą. Półprostą też można oznaczyć dwiema dużymi literami: pierwsza z tych liter oznacza początek półprostej.
ODCINEK
odcinek AB
ŁAMANA
Łamana to figura geometryczna utworzona z odcinków (zwanych jej bokami) w taki sposób, że:
żadne dwa następujące po sobie odcinki nie leżą na jednej prostej
Rodzaje łamanych
|
|
|
łamana zamknięta |
łamana otwarta |
łamana wiązana |
WIELOKĄT
Wielokąt to część płaszczyzny, ograniczona łamaną zamkniętą, wraz z tą łamaną. Boki łamanej nazywamy bokami wielokąta. Wierzchołki łamanej nazywamy wierzchołkami wielokąta.
Nazwy wielokątów pochodzą od ilości kątów wewnętrznych w danym wielokącie np:
|
|
|
trójkąt |
czworokąt |
pięciokąt |
Wielokąt nazywamy wypukłym, jeżeli odcinek łaczący dowolne dwa punkty tego wielokąta zawiera się w tym wielokącie.
Wielokąt, który nie jest wypukły nazywamy wklęsłym.
|
|
wielokąt wypukły |
wielokąt wklęsły |
Odcinek, którego końcami są wierzchołki wielokata i który nie jest jego bokiem, nazywamy przekatną tego wielokąta.
Obwodem wielokąta nazywamy długość łamanej, wyznaczajacej ten wielokąt, a więc sumę długości boków tego wielokąta.