Realne stopy procentowe

depozytów złotowych i dewizowych

w banku BGŻ w lutym 2003 r.

Bank BGŻ s.a. na dzień 01.02.2003 r. oferował następujące roczne nominalne oprocentowanie dla lokat złotowych oraz dewizowych:

Dla ułatwienia przyjmuje się kursy EUR w taki sposób, że rok 2003 traktuje się jako rok 2001 a jako kursy USD przyjmuje się dane wstecz i w ten sposób kursy USD i EUR będą kształtować się następująco na następne lata:

Do obliczenia realnych stóp depozytów niezbędne również będą dane na temat inflacji. Ze względu na niemożliwość posiadania tych informacji, inflację będziemy liczyć wstecz i tak:

3 miesiące

Dane:
zł =	3,50%		ℓ$1 =	3,82 zł/$
$1=	0,90%		ℓ$2 =	4,03 zł/$
$2 =	0,95%		ℓ€1=	3,80 zł/€
€ =	1,90%		ℓ€2=	3,54 zł/€

gdzie:

α_zł - roczna stopa procentowa depozytów złotowych

α_$ - roczna stopa procentowa depozytów w dolarach

α_€ - roczna stopa procentowa depozytów w euro

ℓ_$1 - kurs dolara w stosunku do złotego na początku okresu

ℓ_$2 - kurs dolara w stosunku do złotego na koniec okresu

ℓ_€1 - kurs euro w stosunku do złotego na początku okresu

ℓ_€2 - kurs euro w stosunku do złotego na koniec okresu

β - inflacja za dany okres

I₁, I₂, ... - indeksy inflacji dla kolejnych miesięcy

I_n - indeks inflacji w miesiącu, w którym kończy się termin lokaty

1. Indeks przyrostu wkładu złotowego

Aby obliczyć indeksy przyrostu wkładów złotowych i dewizowych, należy roczne stopy procentowe tych depozytów zamienić na kwartalne a następnie zamienić je na indeksy i tak otrzymujemy:

2. Indeks przyrostu wkładów dewizowych

1. wkładu dolarowego

oraz

2. wkładu w euro

3. Indeks kursu walutowego

Indeks kursu walutowego obliczamy jako iloraz kursu na koniec okresu i kursu na początek okresu

4. Indeks bazowy

Indeks ten obliczamy jako iloczyn indeksów łańcuchowych

I_n$1 = 1,00225 ^. 1,055 = 1,0574

I_n$2 = 1,002375 ^.1,055 = 1,0575

I_n€ = 1,00475 ^. 0,9316 = 0,936

Już tutaj widzimy, że nie opłaca się nam zakładać lokaty w euro na okres 3 miesięcy przy takiej zmianie kursów walutowych, nawet jeśli nie bierzemy pod uwagę inflacji. Spadek euro w stosunku do złotego powoduje, że przy takiego rodzaju lokacie tracimy.

5. Przejście do stóp realnych wg formuły Fishera

Z powyższych obliczeń wynika, że najbardziej opłacalna okazała się 3 miesięczna lokata dolarowa, której realne oprocentowanie w skali kwartalnej wynosiłoby od 5,21% do 5,22%. Oznacza to, że lokując na niej 1000 zł, po 3 miesiącach wyjęlibyśmy 1052,1 zł, czyli nasz zysk wyniósłby 52,1 zł. Wynika to ze wzrostu wartości dolara w stosunku do złotego oraz stosunkowo niskiej inflacji, choć inflacja jest wyższa od stopy procentowej.

Jeślibyśmy chcieli ulokować te same pieniądze na lokacie o takim samym terminie, lecz złotową, również byśmy zyskali, jednak znacznie mniej, bo jedynie 3,7 zł. Wynika to z faktu, iż oprocentowanie lokaty było wyższe od inflacji w danym okresie.

Najgorszą opcją jest tutaj lokata w euro. W skutek spadku ceny waluty euro oraz z powodu niskiego oprocentowania, które jest niższe od inflacji dla 3 miesięcy, wkład ten przyniósłby nam stratę w wysokości 6,87 grosza na 1 zainwestowaną złotówkę.

6 miesiący

Dane:

zł =	3,65%		ℓ$1 =	3,82 zł/$
$1=	0,90%		ℓ$2 =	4,17 zł/$
$2 =	1,00%		ℓ€1=	3,80 zł/€
€1 =	1,95%		ℓ€2=	3,71 zł/€
€2 =	2,00%

I₁, I₂, ... - indeksy inflacji dla kolejnych miesięcy

I_n - indeks inflacji w miesiącu, w którym kończy się termin lokaty

Jak widać mamy tu do czynienia z deflacją.

1. Indeks przyrostu wkładu złotowego

2. Indeks przyrostu wkładów dewizowych

1. wkładu dolarowego

oraz

2. wkładu w euro

3. Indeks kursu walutowego

Indeks kursu walutowego obliczamy jako iloraz kursu na koniec okresu i kursu na początek okresu

4. Indeks bazowy

Indeks ten obliczamy jako iloczyn indeksów łańcuchowych

I_n$1 = 1,0045 ^. 1,0916 = 1,0965

I_n$2 = 1,005 ^. 1,0916 = 1,0971

I_n€1 = 1,00975 ^. 0,9763 = 0,9858

I_n€2 = 1,01 ^. 0,9763 = 0,9861

Widzimy tutaj, że nie opłaca się nam zakładać lokaty w euro na okres pół roku przy takiej zmianie kursów walutowych (nie biorąc pod uwagę inflacji). Spadek euro w stosunku do złotego powoduje, że przy takiego rodzaju lokacie tracimy.

5. Przejście do stóp realnych wg formuły Fishera

Jak widzimy na powyższych obliczeniach, najbardziej opłacalna okazała się 6-miesięczna lokata dolarowa (podobnie jak w przypadku lokaty 3-misięcznej), której realne oprocentowanie w skali półrocznej wynosiłoby aż od 10,55% do 10,61%. Oznacza to, że lokując 1000 zł, po 6 miesiącach wyjęlibyśmy 1105,5 zł, czyli nasz zysk wyniósłby 105,5zł. Wynika to z dużego wzrostu wartości dolara w stosunku do złotego oraz występującej w tym okresie deflacji. Możemy tu zauważyć jak ogromny wpływ na lokatę dewizową ma kurs waluty.

Jeśli chcielibyśmy ulokować te same pieniądze i na ten sam termin wykupu na lokacie złotowej, również byśmy zyskali, jednak znacznie mniej, bo jedynie 2,66 zł. Jest to wyższe oprocentowanie niż oferowane w banku na 6 miesięcy (3,65%:2=1,825%). Wynika to z zaistniałej w tym okresie deflacji.

Najgorszą opcją do wyboru, podobnie jak dla lokaty 3 miesięcznej, jest lokata w euro. W skutek spadku ceny waluty euro, wkład ten przyniósłby nam stratę w średniej wysokości 6 złotych na 1000 zł zainwestowanych. Trzeba podkreślić, że odnotowalibyśmy stratę pomimo występującej deflacji, która podnosi realne oprocentowanie.

12 miesiący

Dane:

zł =	3,90%		ℓ$1 =	3,82 zł/$
$1=	1,00%		ℓ$2 =	4,16 zł/$
$2 =	1,10%		ℓ€1=	3,80 zł/€
€1 =	2,00%		ℓ€2=	3,59 zł/€
€2 =	2,10%

β - inflacja za dany okres

I₁, I₂, ... - indeksy inflacji dla kolejnych miesięcy

I_n - indeks inflacji w miesiącu, w którym kończy się termin lokaty

6. Indeks przyrostu wkładu złotowego

Aby obliczyć indeksy przyrostu wkładów złotowych i dewizowych, należy roczne stopy procentowe tych depozytów zamienić na kwartalne a następnie zamienić je na indeksy i tak otrzymujemy:

7. Indeks przyrostu wkładów dewizowych

1. wkładu dolarowego

oraz

2. wkładu w euro

8. Indeks kursu walutowego

Indeks kursu walutowego obliczamy jako iloraz kursu na koniec okresu i kursu na początek okresu

9. Indeks bazowy

Indeks ten obliczamy jako iloczyn indeksów łańcuchowych

I_n$1 = 1,01 ^. 1,089 = 1,09989

I_n$2 = 1,011 ^. 1,089 = 1,1

I_n€1 = 1,02 ^. 0,9447 = 0,9636

I_n€2 = 1,021 ^. 0,9447 = 0,9645

Już tutaj widzimy, że nie opłaca się nam zakładać lokaty w euro na okres 1 roku przy takiej zmianie kursów walutowych, nawet jeśli nie bierzemy pod uwagę inflacji. Spadek euro w stosunku do złotego powoduje, że przy takiego rodzaju lokacie tracimy.

10. Przejście do stóp realnych wg formuły Fishera

Z powyższych obliczeń wynika, że najbardziej opłacalna okazała się po raz kolejny lokata roczna w dolarach, której realne oprocentowanie wynosiłoby od 9,12% do 9,13%. Oznacza to, że lokując na niej 1000 zł, po roku wyjęlibyśmy 1091,2 zł, czyli nasz zysk wyniósłby 91,2 zł. Wynika to ze wzrostu kursu dolara w stosunku do złotego oraz stosunkowo niskiej inflacji.

Jeślibyśmy chcieli ulokować te same pieniądze na lokacie o takim samym terminie, lecz złotową, również byśmy zyskali, jednak znacznie mniej, bo zaledwie 3,08 zł. Wynika to z faktu, iż oprocentowanie lokaty było wyższe od inflacji w danym okresie.

Najgorszą opcją jest tutaj lokata w euro. W skutek znacznego spadku ceny waluty euro, wkład ten przyniósłby nam stratę w wysokości około 4,36 grosza na 1 zainwestowaną złotówkę. Dodatkową przyczyną straty była inflacja, jednak odbiła się ona na tym wyniku w bardzo niewielkim stopniu.

WNIOSKI KOŃCOWE

Jak można zauważyć, bardzo ryzykowne jest lokowanie pieniędzy we wkłady dewizowe, ponieważ są one silnie związane z kursem walutowym. Choć małe obniżenie kursu waluty, powoduje duże zmiany w realnym oprocentowaniu lokaty. Jak wynika z powyższej analizy, inwestowanie w lokaty dolarowe przyniosłoby ogromne zyski przy terminie 3, 6 i 12 miesięcy. Odwrotny skutek odnieślibyśmy w przypadku lokat w walucie euro. Tu spadek kursu spowodował stratę na lokacie, nawet w sytuacji deflacji. Daje to wyraźny obraz, jak bardzo ryzykowne są lokaty dewizowe. Jeśli chodzi o lokaty złotowe, to w Polsce nie mamy się o co obawiać. Bardzo niska inflacja powoduje, że zawsze zarobimy na tej lokacie (oprocentowanie jest wyższe od tempa inflacji). Jest to dużo bezpieczniejsza forma lokowania pieniędzy.

Z powyższych danych wynika, że największy zysk osiągnęlibyśmy wkładając nasze oszczędności na lokatę dolarową na 6 miesięcy. Natomiast najwięcej stracilibyśmy zakładając lokatę w walucie euro na okres 3 miesięcy. Trzeba jednak pamiętać, że nie są to dane realne. Obecnie lokowanie w euro jest opłacalne, ponieważ ostatnimi czasy waluta ta stale rośnie, a inflacja w kraju pozostaje bez zmian na bardzo niskim poziomie. Jeśli chodzi o lokaty w dolarach, to tu sytuacja jest bardziej ryzykowna. Przez obecne konflikty zbrojne oraz prawdopodobieństwo ataków terrorystycznych, na rynku dolara zachodzą wahania.

REALNE STOPY PROCENTOWE DEPOZYTÓW ZŁOTOWYCH I DEWIZOWYCH W BANKU BGŻ W LUTYM 2003

3

POLITECHNIKA KOSZALIŃSKA

Wydział Ekonomii i Zarządzania

Koszalin 2003

---