Pedagogika porównawcza jako nauka
● St. Kawula - sytuuje pedagogikę porównawczą jako subdyscyplinę pedagogiki wyodrębnioną według kryterium - przedmiotu badań.
Pedagogika porównawcza jest dyscypliną młodą, nie można określić, powszechnie uznanych jej granic. Jednak obszar jej badań, jak również zakres, są bardzo rozległe. Zakres badań i problematyka badawcza tej dyscypliny oraz przedmiot wyznacza definicja pedagogiki porównawczej. Definicja ma ważne znaczenie dla analizy metodologicznej i dla praktyki.
● Współczesna definicja pedagogiki porównawczej - jest to interdyscyplinarna nauka pedagogiczna, która z perspektywy synchronicznej i diachronicznej /pionowej i poziomej/ bada zjawiska i fakty pedagogiczne w wymiarze funkcjonalnym tzn. w związkach politycznych, społeczno - ekonomicznych i kulturowych oraz porównuje ich podobieństwa i różnice w dwóch lub kilku krajach, obszarach, kontynentach lub globalnie. Dąży do lepszego zrozumienia zjawisk pedagogicznych, do znalezienia adekwatnych uogólnień, w celu doskonalenia kształcenia i innych procesów edukacyjnych.
Czołowi przedstawiciele tej dyscypliny podkreślają jej dwoisty charakter tzn. że jest dyscypliną teoretyczną, ale zdecydowanie ukierunkowaną na zastosowania praktyczne.
●Podkreśla się, że jest nauką, która wykorzystuje dane z jednego lub kilku obszarów, regionów do:
a. opisywania i wyjaśniania systemów oświaty, ich funkcjonowania i osiąganych wyników,
b. wspierania rozwoju instytucji oświatowych i praktyki oświatowej,
c. wyjaśniania powiązań między edukacją a życiem społecznym, społeczeństwem i jego rozwojem,
d. do określania tendencji rozwojowych występujących powszechnie.
●Pedagogika porównawcza obejmuje więc nie tylko teoretyczne rozważania, ale działalność badawczą nastawioną na szczegółowe udokumentowanie różnych narodowych systemów oświatowych, ich opis, a więc pełni rolę interwencyjną, przekazując bowiem wiedzę, wpływa na politykę oświatową w zakresie modernizacji praktyki oświatowej tych państw, do których ta wiedza dociera.
●Wyróżnia się również pedagogikę:
pedagogikę akademicką - skoncentrowaną jest na badaniach teoretycznych, które syntetyzują wiedzę o innych systemach oświatowych, wykorzystując metodę porównawczą, prowadzone są w uniwersytetach i innych instytucjach naukowych, np. PAN;
pedagogikę interwencyjną - to analiza systemów oświatowych, nastawiona na praktyczne wykorzystanie informacji z tego wynikających /”uczyć się na cudzych błędach”/.
●celem pedagogiki porównawczej - jest więc analizowanie drogą porównań, współczesnych tendencji rozwojowych w oświacie, badanie jak w różnych krajach i w zależności od różnych uwarunkowań rozwiązywane są współczesne problemy: oświaty i wychowania, a zwłaszcza jak zaspakajane są potrzeby społeczne w kontekście kształcenia i nauczania, szczególnie w warunkach zmieniającej się rzeczywistości, istotnych przemian w kulturze, nauce i technice. Jej celem jest więc, rozpoznawanie prawidłowości i wskazywanie kierunku zmian edukacyjnych, zwłaszcza w zakresie reform oświatowych.
Wyniki porównań w pedagogice są podstawą dla planowania polityki oświatowej, formułowania alternatywnych rozwiązań edukacyjnych i konstruowania nowych projektów.
●funkcje pedagogiki porównawczej:
teoretyczna
praktyczna
prognostyczna
międzynarodowo - integracyjna
propedeutyczna
Metody badań w pedagogice porównawczej
METODA HISTORYCZNA - Przyjmuje się tutaj założenie, iż żadne zjawisko nie może być zrozumiane bez zbadania jego genezy, i głównych etapów jego rozwoju. Metoda ta dominowała w pedagogice porównawczej do lat 60 tych i klasycy pedagogiki porównawczej ograniczali się do opisu oraz porównań w skali makro i mikro, szkolnictwa publicznego w wybranych krajach a następnie uogólniali jego funkcjonowanie. Głównym celem badawczym było formułowanie prawidłowości przyczynowo - skutkowych. Z tą metodą związane jest również podejście narodowe tzw komparatyści, przyjmują założenie, że system kształcenia każdego kraju jest wypadkową historii narodu oraz charakteru narodowego.
METODA OPARTA NA GEOGRAFII SZKOLNICTWA - badane zjawiska pedagogiczne są najpierw zliczane, a potem logowane w przestrzeni, tworzy się w ten sposób pedagogiczne mapy, które obrazują nam np.: rozkład poszczególnych instytucji albo zasięg konkretnej metody nauczania. Szuka się następnie wyjaśnień tych faktów, a następnie sprawdza w jakiej mierze ich istnienie zależy od np. warunków fizycznych, klimatycznych.
METODA PROBLEMOWA - polega na tym, że badacz wybiera pewne problemy związane z kształceniem, a następnie analizuje je pod kątem różnorodności form w jakich się przejawiają. W metodzie tej stosuje się następującą procedurę ( 8 kroków) ;
Wybór problemu
Identyfikacja możliwych jego rozwiązań
Refleksja nad problemem i jasno sformułowany problem
Analiza kontekstu problemu
Sformułowanie hipotez
Weryfikacja
Formułowanie wniosków
Sprawdzenie całego procesu
METODA KONTEKSTOWA - stosując tę metodę, szkolnictwo w poszczególnych krajach, analizuje się w kontekście środowiska kulturowego. Zadanie komparatysty polega na tym, że analizując kontekst naturalny badanego systemu oświaty, formułuje zalecenia, proponuje reformy, które muszą być podporządkowane temu kontekstowi, uwzględniać jego różnorodność.
METODA KLASYFIKACYJNA - w pedagogice porównawczej ta metoda najczęściej ogranicza się do klasyfikacji statystycznej tzn. jej istota polega na tym, że poszczególne kraje są szeregowane wg np.: liczby uczniów na poszczególnych poziomach kształcenia lub wg rocznego przyrostu uczniów w poszczególnych typach szkół. Tak więc oparta jest głównie na podejściu ilościowym do badanej rzeczywistości.
METODA BADAŃ INTERDYSCYPLINARNYCH - uwzględnia nie tylko różne konteksty, ale w opisie, wyjaśnieniach i projektowaniu badań porównawczych wykorzystuje się różne subdyscypliny naukowe i dyscypliny (historię wychowania, socjologię wychowania, ale również politologię, geografię polityczną, ekonomię czyli pedagogika porównawcza staje się dyscypliną integrującą wiedzę i syntetyzującą wiedzę.
Koncepcje badawcze prezentowane w pedagogice porównawczej
Marc - Antoine Julien de Paris jest uważany za twórcę pedagogiki porównawczej. Jego praca „Zarys pedagogiki porównawczej” z 1817 roku została uznana za pierwszy w historii zwarty plan badań porównawczych systemów oświatowych. Koncepcje Julliena miały na celu podniesienie poziomu szkolnictwa francuskiego poprzez wykorzystanie najlepszych wzorów jakie występują w innych krajach w zakresie teorii i praktyki pedagogicznej. Jego zdaniem na poznanie wychowania złożyłyby się fakty i obserwacje. Gromadząc, porządkując i porównując je można było według Julliena odkrywać pewne zasady i prawidłowości. Na tej podstawie postulował tworzenie nauki. Proponował on również utworzenie instytutu pedagogiki jako ośrodka ćwiczeń najlepszych metod nauczania w Europie, z którego mogłyby korzystać placówki kształcenia nauczycieli. Zgodnie z projektem Julliena, do zbierania danych w różnych krajach stosowane miały być ankiety. Zgromadzone w ten sposób dane slużyłyby celom porównawczym, a wyniki byłyby przedstawiane w postaci tablic i wykresów, pomocnych przy podejmowaniu decyzji w sprawach nauczania i wychowania, ponieważ łatwo można by określić stan oświaty w danym kraju na tle innych. Plan Julliena dość szybko poszedł w zapomnienie, choć tzw. Zapożyczenia oświatowe stały się dość częstym zjawiskiem w XIX wieku.
Pedro Rossello przypomniał po i wojnie światowej jullienowską koncepcję porównawczych badań pedagogicznych. Jego swoistą materializacją było powołanie w 1925 roku Międzynarodowego biura Oświaty w Genewie, stanowiącego ośrodek informacji o współczesnej szkole oraz platformę wymiany doświadczeń wychowawczych w skali światowej. Zdaniem Rossello pedagogika porównawcza miała stanowić instrument porozumienia międzynarodowego, a badania miały objąć cały świat, by w rezultacie wykryć prądy w obrębie wychowania. Wykrycie tych prądów miało umożliwić stworzenie odpowiedniej teorii, która by miała uniwersalistyczny charakter. Sformułował on dwie zasady, które - w jego przekonaniu - miały wpływ na powstanie „prądów oświatowych”.”
Życie społeczne i szkoła nawzajem na siebie oddziaływają
Fakty oświatowe pozostają wobec siebie w stosunku wzajemnej zależności
Na tej podstawie Rossello wyciągnął wniosek, że szkoła jest systemem naczyń połączonych i zmiany w niej wzajemnie się warunkują w wyniku zaistnienia określonych przyczyn szczegółowo przez niego przedstawionych. Twierdził on np. że: wzrasta wpływ państwa na wychowanie; szkoła średnia upowszechnia się; wydatki na szkolnictwo szybko rosną; szkoła pamięci przekształca się w szkołę intelektu, a ta ostatnia w szkołę praktycznego działania; w kształceniu nauczycieli dba się bardziej o przygotowanie pedagogiczne niż specjalistyczne (przedmiotowe). Zjawiska te miały jakoby występować w ponad 80 % badanych sprawozdań przesyłanych do IBE. Rossello był przeświadczony, że odkrył obiektywne prawa rozwoju oświaty, których znajomość zasadniczo powinna pomóc w planowaniu oświatowym. Takie ujęcie roli pedagogiki porównawczej podnosiło jej prestiż jako dyscypliny nie tylko teoretycznej , ale i praktycznej. Zdaniem Rossello stosując uniwersalne prawidłowości i zasady, można kierować rozwojem oświaty w sposób pewny i precyzyjny. Podstawą teoretyczno - metodologicznych założeń koncepcji Rossello była filozofia pozytywistyczna, zakładająca możliwość i konieczność wykrywania praw rozwoju między innymi w naukach społecznych. Wraz z erozją systemu filozofii pozytywistycznej nasilały się ataki na Rossello i jego zwolenników. Jednakże zupełne odrzucenie koncepcji Rossello nie wydaje się uzasadnione. „Teoria ta odegrała poważną i niesłusznie kwestionowaną dziś rolę w postepie badań porównawczych. Wpłyneła ona w znacznym stopniu na upowszechnienie się planowania oświatowego w pierwszym powojennym dwudziestoleciu.” Należy równocześnie pamiętać, że ten szeroki ruch planowania oświaty doprowadził zwłaszcza do w krajach III Świata do powstania wielu problemów, takich jak: niechęc do pracy na roli, wzrastające bezrobocie, przeludnienie miast itp.
Michael E. Sadler był zwolennikiem poglądu, że w badaniach porównawczych należy wnikać w siłę duchową narodu. Każde więc badane zjawisko należało - jego zdaniem - rozpatrywać na tle kontekstu społeczno - kulturalnego, którego głębokie i wszechstronne poznanie przyczynić się miało do podniesienia wartości badań komparatystycznych. Sadler sformułował dwie myśli ciągle aktualne: (1) że to, co się dzieje poza szkołą, znaczy nawet więcej niż to, co w szkole, dla zrozumienia systemu wychowania, (2) ża praktyczna korzyść z badań porównawczych zagranicznych systemów oświaty, polega na tym, że zaczynamy lepiej rozumieć nasz własny system wychowawczy. Stanowisko Sadlera jawi się jako głęboko odkrywcze i bardzo współczesne mimo upływu prawie 100 lat od jego sformułowania. Jego poglądy znacznie przyczyniły się do rozszerzenia się zakresu przedmiotu pedagogiki porównawczej, przede wszystkim o kontekst społeczno - kulturalny badanych zjawisk.
Isaac Kandel był kontynuatorem myśli Sadlera. Był wieloletnim profesorem pedagogiki porównawczej, pisarzem, wydawcą, podróżnikiem jedną z najbarwniejszych postaci w pedagogice porównawczej. Swoje poglądy na temat pedagogiki porównawczej, jej podstawowych problemów metodologicznych, najpełniej przedstawił w książce „Pedagogika porównawcza” opublikowanej w 1933 roku. Kandel był zdania, że „porównywanie systemów oświatowych w kilu krajach może być realizowane za pomocą różnych metod w zależności, do pewnego stopnia od celów”. Kandel sądził, że problemy i cele oświaty są podobne w większości krajów, ale wiele rozwiązań w poszczególnych krajach zależy od różnic w tradycji i kulturze.
Wkład Kandlera do rozwoju pedagogiki porównawczej polegał przede wszystkim na poszerzeniu wiedzy na temat rozumienia systemów oświatowych i ich funkcjonowania w ogólności, a nie na opracowaniu zasad i teorii. Wśród wielu generacji utrwaliły się jego wskazania, że do badania porównawczego niezbędne są ścisłe informacje o systemach oświatowych, świadomość kontekstu historyczno - kulturowego, w którym się one rozwijają oraz wyjście poza opis - w kierunku wyjaśnień i odkrywania zasad.
Analfabetyzm
Analfabetyzm to brak umiejętności pisania i czytania oraz wykonywania czterech podstawowych działań matematycznych u osób dorosłych, tj. wg kryteriów UNESCO - powyżej 15. roku życia. Osoby nie posiadające takiej umiejętności nazywane są analfabetami.
We współczesnych bogatych społeczeństwach przemysłowych problem absolutnie marginalny, dotyczący na ogół poniżej pół procenta ludności. W krajach Trzeciego Świata sięga kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu procent mieszkańców. Obecnie szacuje się, że w Europie jest 3% analfabetów, w Ameryce Pd. - 15%, w Azji - 33%, a w Afryce - 50%.
W Polsce analfabetyzm był spuścizną po polityce zaborców, którzy dążyli do ograniczania szkolnictwa. W 1914 na ziemiach polskich było: 57% analfabetów w zaborze rosyjskim, 40% w Galicji i 5% w zaborze pruskim. Wg statystyk w Polsce w 1921 było 33,1% analfabetów, w 1931 - 23,1%, w 1960 - 2,7%, w 1978 - 1,2%.
Nie jest łatwa ocena skali analfabetyzmu wtórnego oraz funkcjonalnego (dot. niemożności zrozumienia i wykorzystania drukowanych informacji oraz przedstawień graficznych tj. ikon, wykresów, diagramów), czyli praktycznej niezdolności posługiwania się słowem pisanym: braku zrozumienia treści najprostszych instrukcji, braku umiejętności wypełnienia najprostszych formularzy. Podobnie jest z analfabetyzmem matematycznym, czyniącym ludzi niezdolnymi do sprawdzenia rachunku w kasie sklepowej, nie mówiąc o obliczeniu podatków. Badanie tych zagadnień daje czasem bardzo różne wyniki, w zależności od przyjętych kryteriów. Odsetek ten nawet w bogatych krajach może sięgać 50 i więcej procent. Ocenia się np., że 77% Amerykanów, 47% Polaków i 28% Szwedów ma problemy ze zrozumieniem tekstów, a mianem sprawnych językowo można nazwać w tych trzech krajach odpowiednio tylko 2%, 21% i 32% mieszkańców (wg International Adult Literacy Society).
Jakkolwiek zwalczanie analfabetyzmu pierwotnego udaje się metodami stosunkowo prostymi (choć dla biednych krajów nawet one bywają zbyt kosztowne) - przez zapewnienie wszystkim dzieciom podstawowej edukacji, tak zjawisko pojawiania się analfabetyzmu wtórnego jest znacznie trudniejsze do opanowania i wiązać się musi z upowszechnieniem czytelnictwa wśród ogółu ludności - zachęcania do korzystania z bibliotek, księgarni, prasy, internetu.
Procesem zmniejszającym analfabetyzm jest alfabetyzacja.
Analfabetyzm funkcjonalny - sytuacja, w której osoby nieposiadające wykształcenia lub posiadające formalne wykształcenie nie potrafią wykorzystać wiedzy do tego, by sprawnie funkcjonować w codziennym życiu w nowoczesnym społeczeństwie.
Najczęściej pojęcie analfabetyzmu funkcjonalnego odnosi się do braku umiejętności poprawnego pisania, czytania ze zrozumieniem i prawidłowego dokonywania prostych obliczeń, rzadziej także do umiejętności obsługi współczesnych technologii, przede wszystkim technologii informacyjnych niezależnie od posiadania wiedzy na ich temat.
Reforma polskiego systemu oświaty
Reforma systemu oświaty - reforma realizowana w Polsce od 1 września 1999, która doprowadziła po trzech latach do przekształcenia obowiązującego od 1968 r. dwustopniowego systemu szkolnictwa w strukturę trzystopniową. W wyniku objęcia rządów przez SLD nie została w założonym czasie zrealizowana tzw. nowa matura stanowiąca ukoronowanie tej reformy. Reforma systemu oświaty miała na celu wprowadzenie korzystnych zmian w funkcjonowaniu szkolnictwa. W projekcie reformy przyjęto, że nowy system oświatowy podniesie poziom edukacji społeczeństwa przez upowszechnianie wykształcenia średniego i wyższego, wyrównanie szans edukacyjnych oraz poprawę jakości kształcenia rozumianej jako integralny proces wychowania i kształcenia (zob. Sawiński, 2000). Z dniem 1 września 2004 wprowadzono obowiązek odbycia rocznego przygotowania przedszkolnego przez dzieci w wieku 6 lat w przedszkolu albo w oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej. Obowiązek ten rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 6 lat. Od roku szkolnego 1999/2000 dzieci w wieku od 7 do 13 lat uczęszczają do szkoły podstawowej, w której nauka trwa 6 lat. Od września 1999 uczniowie klas I-VI dotychczasowych szkół podstawowych stali się uczniami odpowiednich klas sześcioletniej szkoły podstawowej, natomiast uczniowie klas pierwszych liceum stali się uczniami klas III trzyletnich gimnazjów. Wszyscy absolwenci szkoły podstawowej kontynuują naukę w trzyletnim gimnazjum - obowiązkowej szkole średniej pierwszego stopnia. Po ukończeniu gimnazjum uczniowie mogą kontynuować naukę w:
3-letnich liceach ogólnokształcących,
3-letnich liceach profilowanych,
3-4-letnich technikach zawodowych,
2-3-letnich zasadniczych szkołach zawodowych.
Absolwenci ZSZ mogą przystąpić do matury pod warunkiem ukończenia dwuletniego uzupełniającego liceum ogólnokształcącego lub trzyletniego technikum uzupełniającego. Od września 2002 funkcjonują trzyletnie licea profilowane, które realizują kanon wykształcenia ogólnego (wspólny dla wszystkich uczniów) oraz kształcenie w danym profilu. Ponadto istnieją dwuletnie szkoły zawodowe (po ukończeniu gimnazjum), roczne lub dwuletnie szkoły policealne, które umożliwiają nabycie kwalifikacji zawodowych na poziomie technika, oraz licea uzupełniające dla absolwentów szkół zawodowych.
min maturalny - różnice |
||
|
do roku szkolnego 2006/2007 |
od roku szkolnego 2007/ 2008 |
CZĘŚĆ USTNA |
Języki do wyboru: angielski, francuski, hiszpański, niemiecki, portugalski, rosyjski, słowacki, szwedzki i włoski. |
Mniejsza liczba języków do wyboru - �nie można już zdawać egzaminu z języków: szwedzkiego, portugalskiego i słowackiego. |
CZĘŚĆ PISEMNA |
Przedmioty obowiązkowe do wyboru: biologia, chemia. fizyka i astronomia, geografia, historia, historia muzyki, historia sztuki, matematyka, wiedza o społeczeństwie, wiedza o tańcu. |
Mniejsza liczba przedmiotów obowiązkowych do wyboru, a ponadto można wybierać tylko spośród nauczanych w danej szkole; �nie można już zdawać jako przedmiotów obowiązkowych: historii muzyki, historii sztuki, wiedzy o społeczeństwie i wiedzy o tańcu. |
|
Przedmioty dodatkowe do wyboru: język obcy nowożytny z listy jw., przedmioty z listy obowiązkowych jw. oraz informatyka, język łaciński i kultura antyczna, język grecki i kultura antyczna, język mniejszości etnicznej i język regionalny �język kaszubski. |
Od roku 2008/2009 można zdawać filozofię jako przedmiot dodatkowy. Nie można już zdawać języka greckiego i kultury antycznej. |
|
Zarówno wybór przedmiotu dodatkowego jak i obowiązkowego nie jest zależny ani od typu szkoły, do której uczęszczał absolwent, ani od przedmiotów nauczanych w tej szkole |
Tylko wybór przedmiotu dodatkowego nie jest zależny ani od typu szkoły, do której uczęszczał absolwent, ani od przedmiotów nauczanych w tej szkole. |
System oświatowy Republiki Federalnej Niemiec
Od czasów średniowiecznych oświatą na terenie Niemiec zajmował się kościół, a później państwo. Obecnie, odpowiedzialność za oświatę i jej rozwój ponoszą niemieckie kraje związkowe. Od Landu zależy między innymi długość obowiązku szkolnego, która wynosi 9 lub 10 lat.
?System zarządzania szkolnictwem pozostaje pod kontrolą państwa, chociaż ściśle odpowiada federalnej strukturze krajów związkowych. Każdy z nich ma własne Ministerstwo Oświaty kierujące sprawami edukacji na swym obszarze.? Te regionalne ministerstwa wyznaczają okres obowiązku szkolnego, podstawowe założenia szkolnictwa, jak również strukturę, metody i podstawy organizacji pracy oświatowej. Ministrowie Oświaty z poszczególnych Landów tworzą wraz Federalnym Ministrem Oświaty tzw. Radę Siedemnastu, czyli Federalna Radę Oświatową. Zadaniem tejże Rady jest wypracowywanie kompromisów, szukanie nici porozumienia pomiędzy Landami. Federalny Minister Oświaty reprezentuje RFN w światowych dyskusjach oświatowych, przy czym stanowisko, jakie w nich zajmuje musi zostać zatwierdzone przez Radę Siedemnastu.
Najważniejszą osobą w systemie szkolnictwa niemieckiego jest Minister Oświaty danego Landu. W obrębie kraju związkowego oświata jest silnie scentralizowana. Struktura instytucji oświatowych w obrębie Landu:
Ministerstwo Oświaty
Zespoły Szkół
( skupiające szkoły danego terenu)
Dyrekcja szkół:
Nauczyciel
Nauczyciel, jako urzędnik, który znajduje się na dole tej drabiny, otrzymuje decyzje programowe, czyli ściśle określone wytyczne, w których nie ma miejsca na modyfikacje osoby będącej najbliżej ucznia. Nauczyciel dostaje gotowe scenariusze i jego zadaniem jest je zrealizować.
Finansowanie oświaty, nauki i kultury podobnie zresztą jak innych sektorów gospodarki ? odbywa się z trzech źródeł: budżetu ogólnofederalnego, landowego i samorządowego (lokalnego).? Przy czym wydatki na edukację są ogromne, gdyż większość szkół to placówki publiczne.
Organizacja systemu szkolnictwa
Poziom elementarny
Kindergarten, czyli przedszkole obejmuje dzieci w wieku od 3 do 6 lat. Choć nie mają one statusu szkoły to muszą zatrudniać kadrę z kwalifikacjami pedagogicznymi. Przedszkola swoją pracę opierają na oficjalnym dokumencie, który określa ogólne cele ich działalności. ?Większość placówek ? ponad 70% - utrzymywana jest przez Kościoły, organizacje dobroczynne i osoby prywatne, a tylko 30% podlega władzom samorządowym.?
Poziom prymarny
Vorklasen - są to klasy przygotowawcze. Uczęszczają do nich uczniowie dojrzali pod względem emocjonalno - intelektualnym, lecz nie dotyczy ich jeszcze ustawowy obowiązek szkolny.
Schulkindergarten - jest szkolna placówka wychowania przedszkolnego. Skierowana jest ona do uczniów, których dotyczy już obowiązek szkolny, jednak nie osiągnęli oni jeszcze odpowiedniej dojrzałości emocjonalno - intelektualnej.
Grundschule - to obowiązkowa, bezpłatna i powszechna szkoła podstawowa. Trwa ona 4 lata i jej ukończenie uprawnia do dalszego kształcenia się w szkole średniej. ?Wybór dalszej drogi edukacyjnej jest konsekwencją trzech elementów: zalecenia szkoły, życzenia rodziców, wyników w nauce.?
Poziom sekundarny pierwszy
Hauptschule tzw. szkoła główna, trafia do niej ponad 30% absolwentów Grundschule. Program kształcenia ogólnego jest tutaj najniższy. Uczniowie uzyskujący świadectwo (Berufschulreife), mają prawo rozpocząć naukę praktyczną i teoretyczną w różnego rodzaju szkołach zawodowych. Nie mogą jednak rozpocząć studiów wyższych, a możliwość zdobycia matury jest ograniczona. Znaczną część społeczności uczniowskiej stanowią tutaj dzieci imigrantów.
Schularten mit mehreren Bildungsgngen są to szkoły ze zróżnicowanymi ścieżkami edukacyjnymi, obejmują klasy od 5 do 9. Przekazują wiedzę ogólną lub przygotowującą do zawodu. Poczynając od siódmej klasy rozpoczyna się różnicowanie, uczeń wówczas wybiera ścieżki edukacyjne, które prowadzą do uzyskania świadectwa Hauptschule albo Realschule.
Realschule zwana też Mittelschule, uczęszcza do niej prawie 30% absolwentów Grundschule. (Istnieje możliwość rozpoczęcia nauki w Realschule również po zdaniu testu orientacyjnego). Program ogólny jest bardziej ambitny. Ukończenie tej szkoły daje możliwość zdobycia matury, jak również uczestniczenia w bardziej atrakcyjnych programach nauczania zawodowego oraz nauki w wyższej szkole zawodowej. Absolwenci jednak nie mogą podjąć studiów wyższych.
Gymnasium - nauka w Gimnazjum trwa dłużej niż w szkole głównej czy realnej, bo aż 9 lat. Jest to tradycyjna szkoła średnia o trzech profilach: klasycznym, języków nowożytnych i matematyczno ? przyrodniczym. Celem Gimnazjum jest przygotowanie najzdolniejszych przedstawicieli młodego pokolenia.
Gesamtschule - powstała na skutek niezadowolenia jakie wzbudzał trójczłonowy system szkolny na terenach byłej NRD. W tej szkole jest miejsce na indywidualizację, Uczeń w zależności od zdolności uczęszcza na kursy o wyższych i niższych wymaganiach. W Gesamtschule organizowane są lekcje orientacji zawodowej. Absolwenci tej szkoły mogą kontynuować naukę na drugim szczeblu Gimnazjum lub w szkołach fachowych.1 Świadectwa Gesamtschule są akceptowane przez wszystkie kraje związkowe.
Freie Waldorfschule Wolna Szkoła Waldorfa - Prywatna szkoła ze specjalnym aspektem pedagogicznym[. Klasy 1- 12 odpowiadają szkole podstawowej i szkołom głównym, częściowo specjalnym oraz pozostałym. Klasa 13 przygotowuje do matury.
Sonderschule - szkoły specjalne, obejmują poziom szkoły podstawowej i średniej. Uczniowie niepełnosprawni są dzieleni wg rodzaju upośledzenia np. głuchota, zaburzenia emocjonalne (coraz częstsze), niepełnosprawności ruchowe. W latach dziewięćdziesiątych próbowano integrować dzieci niepełnosprawne i pełnosprawne w ramach jednej klasy szkolnej. Model ten jednak nie jest obowiązkowy, głównie ze względu na znaczne nakłady finansowe, które łączą się z jego realizacją. Sonderschule przyporządkowane są wszystkie klasy i gałęzie edukacji dla uczniów upośledzonych.
Poziom sekundarny drugi
Drugi poziom sekundarny obejmuje dwu- lub trzyletnie szkoły zawodowe o licznych specjalnościach. Większość młodzieży- po wypełnieniu obowiązku szkolnego w wieku pomiędzy 15 a 20 rokiem życia, uzyskuje kompetencje zawodowe w tzw. systemie dualnym.System ten opiera się na nauce zawodu w dwóch miejscach: w szkole i w miejscu pracy. (Niemożliwe jest opisanie wszystkich typów szkół zawodowych jest ich 147, dlatego wybrałam trzy typy uznane przez Kupisiewicza za najważniejsze.)
Berufschule- ich zadaniem jest wyposażenie ucznia w wiedzę ogólną i zawodową, przy czym szczególną wagę mają odgrywać treści związane z przyszłą pracą. Szkoła ta skierowana jest zarówno do osób, które rozpoczynają naukę zawodu, absolwentów Hauptschule, osób, które wypełniły obowiązek szkolny, jak również osób pracujących, zobowiązanych do dalszego doskonalenia zawodowego. Absolwenci otrzymują świadectwo ukończenia szkoły średniej, (jest ono równoważne ze świadectwami Haupt- i Realschule), oraz świadectwo wydane przez izbę rzemieślniczą.
Berufsfachschule - pełne szkoły zawodowe. Osoby ubiegające się o przyjęcie muszą posiadać świadectwo Haupt- lub Realschule. Czas nauki jest uzależniony od rodzaju wybranego kursu, przy czym dla absolwentów Hauptschule są przewidziane dłuższe kursy. Kursy kończą się zazwyczaj egzaminem.2Rodzaje kursów, m.in.: przemysłu rękodzielniczego, biznesu, pracy społecznej, zawodów artystycznych.
Fachoberschule- średnia szkoła techniczna. Skierowana głównie do posiadaczy świadectwa Realschule lub innych z tym równorzędnych. Szkoła ta wyposaża uczniów w wiedzę praktyczną i teoretyczną związaną z daną specjalnością, oraz w wiedzę ogólną. Fachoberschule kształcą pracowników branży biznesowej, technologicznej, administracji, rolnictwa.
Szkoły wyższe
Rodzaje szkół wyższych:
1)Uniwersytety
2)Wyższe szkoły zawodowe
3)Wyższe szkoły administracji
4)Wyższe szkoły plastyczne
5)Wyższe szkoły muzyczne.
Strukturę i zadania tych szkół reguluje ustawa federalna o ustroju szkolnictwa wyższego. Stanowi ona podstawę, na której w poszczególnych Landach buduje się szczegółowe ustawy dotyczące uczelni wyższych.
Programy uczelni państwowych są po części tworzone przez Federalną Radę Oświatową - wyznacza ona pewne treści, które uczelnie mają obowiązek zrealizować, ewentualnie mogą dodać pewne treści. Szkoły Wyższe, jak łatwo się domyślić korzystają z tego prawa.
Kandydat ubiegający się o przyjęcie na studia, powinien posiadać świadectwo ukończenia gimnazjum, świadectwo maturalne, które ma świadczyć o dojrzałości do kształcenia wyższego. Maturalne świadectwo zawodowe umożliwia studiowanie tylko na niektórych kierunkach. Posiadanie świadectwa maturalnego, nie jest jednak gwarantem rozpoczęcia studiów. W Niemczech obowiązuje zasada NUMERUS CLAUSUS - oznacza ona limity miejsc wyznaczane dla poszczególnych kierunków. Władze RFN posługują się wzorami, które mają wskazywać zapotrzebowanie na dany profil studiów, co z kolei ma zapewnić absolwentom pracę. Przez wiele lat ten system się sprawdzał - niemal 100% osób kończących studia znajdowało pracę.
Finansowanie szkół wyższych leży głównie w gestii rządu federalnego, który odpowiada za ich tworzenie i rozwój, prowadzenie badań naukowych oraz wyposażanie w środki nauczania. Studiowanie na uczelniach wyższych jest bezpłatne. Dodatkowo studenci są wspomagani przez rząd federalny stypendiami lub gwarantowanymi pożyczkami bankowymi.
Wyższe szkoły prywatne otrzymują z budżetu państwa zwrot kosztów nauczania w wysokości 90% nakładów. W wielu szkołach prywatnych można studiować bez płacenia czesnego. Mimo to, prywatne uczelnie nie cieszą się powodzeniem, gdyż nie są one zbyt wysoko cenione.
Pomimo silnie zakorzenionych ideałów homogeniczności i równości w odniesieniu do szkół wyższych, coraz częściej dochodzi do zmniejszenia poziomu centralizmu i podporządkowywania uczelni mechanizmom wolnorynkowym.
Kształcenie nauczycieli
Kadra nauczycielska, przygotowująca się do pracy na poziomie wychowania przedszkolnego i podstawowego, rekrutowana jest spośród absolwentów Realschule. Ich kształcenie odbywa się w Pdagogische Mochschulen, czyli wyższych szkołach pedagogicznych i trwa trzy lub cztery lata.
Kształcenie nauczycieli pracujących na innych szczeblach oświaty odbywa się na poziomie szkolnictwa uniwersyteckiego (w latach 1970 ? 1995 większość pedagogicznych szkół wyższych zostało wcielonych do uniwersytetów lub podniesiona do rangi uniwersytetów). Nauczyciele otrzymują najpierw przygotowanie przedmiotowe, a następnie pedagogiczne. Studia przedmiotowe trwają 3,5 - 4,5 roku, po których następuje 2 letni Refendariat studia pedagogiczne - dopiero wówczas kandydat na nauczyciela składa egzamin teoretyczny i praktyczny. Jeśli spełni on wymagania stawiane przez państwo, wówczas zostaje mu przyznany status nauczyciela kwalifikowanego.
Kształcenie ustawiczne
Celem kształcenia ustawicznego w RFN jest ułatwienie dostosowania się do szybko zmieniającej się rzeczywistości. Edukacja dorosłych prowadzona w formie wykładów, kursów czy seminarium koncentruje się zarówno na utrzymaniu i dalszym rozwoju zawodowych i ogólnych kompetencji, na poprawie informacji i doradztwa, jak i na wspieraniu jakości w kształceniu. Przy czym ogólna oświata dorosłych, realizowana głównie przez Folkshochschulen oferuje również kursy języków obcych, matematyki, teologii, literatury i sztuk pięknych itd. Innymi instytucjami zajmującymi się kształceniem ustawicznym są izby przemysłowe i handlowe oraz związki zawodowe.
System edukacyjny Holandii
Obowiązek szkolny w Holandii wprowadzono w 1900 r., dotyczył dzieci miedzy 6. i 12. rokiem życia. W
roku 1969 przedłużono go do 16. roku życia, a w 1985 obniżono wiek dzieci rozpoczynających naukę do 5
lat, tym samym przedłużając obowiązek szkolny do 12 lat nauki.
Można go realizować w szkołach publicznych i prywatnych, przy czym oba typy szkół są w równym
stopniu dofinansowywane przez państwo. Szkoły maja dużą swobodę zarówno w układaniu własnych
programów, jak i w metodach nauczania, limitowane są tylko ministerialnymi standardami wymagań
edukacyjnych i syllabusami egzaminacyjnymi oraz treścią samych egzaminów. Standardy obowiązują
szkoły publiczne i prywatne.
Na system edukacyjny w Holandii składają sie szkoły podstawowe dla dzieci miedzy 4. (w tym wieku
dzieci mogą już iść do nieobowiązkowej klasy przygotowawczej) a 12. rokiem życia (basisscholen), szkoły
średnie o charakterze ogólnokształcącym - preuniwersyteckim (WVO) dla młodzieży miedzy 12. a 18.
rokiem życia, szkoły średnie ogólnokształcące przygotowujące do studiów zawodowych (HAVO) dla
młodzieży miedzy 12. a 17. rokiem życia, szkoły niższe średnie przygotowujące do kontynuacji
kształcenia w szkołach zawodowych stopnia średniego (MAVO) dla młodzieży miedzy 12. a 16. rokiem
życia i szkoły preorientujące zawodowo o charakterze praktycznym (VBO) dla młodzieży miedzy 12. a 16.
rokiem życia. W 1999 roku rozpoczęła sie reforma zmierzająca w kierunku ujednolicenia szkół typu VMBO (w starym systemie MAVO i VBO).
W publicznych szkołach podstawowych obowiązuje rejonizacja (nie dotyczy ona szkół prywatnych). W
pierwszych trzech lub czterech latach nauki nauczyciel ma w klasie asystenta, który pomaga mu w pracy
z dziećmi, co pozwala na wydajniejsza prace z uczniami wymagającymi specjalnej opieki (wybitnie
zdolnymi lub opóźnionymi). Ministerstwo zaleca, aby najmłodsze klasy nie liczyły więcej ni. 20 uczniów.
Przedmioty, jakie musza być nauczane w szkole podstawowej narzuca ministerstwo, natomiast przydział
liczby godzin na przedmiot i rozłożenie ich w 8 latach nauki zależy od szkoły, jedynie nauka angielskiego
w ostatnich dwóch klasach jest obowiązkowa i musi być zgodna z limitami ministerialnymi. Na
zakończenie szkoły podstawowej jest egzamin. Zadania przygotowuje Narodowy Instytut Pomiaru w
Edukacji (CITO). Egzamin ten nie jest obowiązkowy, przystępuje do niego około 80 proc. szkół. Szkoły
kupują zadania egzaminacyjne w CITO i nauczyciele sami sprawdzają prace według otrzymanych
kryteriów.
We wszystkich szkołach średnich - niezależnie od typu - w pierwszych latach uczniowie uczą sie według
tej samej podstawy programowej (w szkołach typu VWO i HAVO realizują ja w ciągu dwóch, trzech lat, w
szkołach MAVO i VBO w ciągu lat trzech lub czterech). Uczniowie maja minimum 15 przedmiotów
ogólnokształcących. W szkołach typu MAVO dodatkowo są zajęcia preorientujace zawodowo, w szkołach
typu VBO praktyczne zajęcia warsztatowe. O przyjęciu ucznia do danego typu szkoły decyduje w dużym
stopniu ocena ze szkoły podstawowej opisująca i omawiająca predyspozycje i zdolności ucznia, jego
pilność i wyniki. W wielu szkołach istnieją klasy wszystkich typów i w pierwszym roku nauki uczniowie
uczą sie w mieszanych grupach (choć na ogół nie są mieszane z innymi klasy typu VWO). W drugim roku
część z nich może zmienić typ klasy. Szkoły MAVO i VBO kończą sie egzaminem. Uczniowie, którzy
Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Ambasadzie RP w Hadze
http://spk-haga.nl Kreator PDF Utworzono 6 May, 2010, 17:47
osiągnęli najlepsze noty i uzupełnia przedmioty teoretyczne, mogą kontynuować naukę w szkołach typu
HAVO (po MAVO) lub VWO (po HAVO)
W ostatnich latach nauki uczniowie szkół ogólnokształcących obok przedmiotów obowiązkowych (41 proc. czasu nauki - holenderski, angielski, drugi język obcy, nauki ścisłe, nauki społeczne, kultura, kultura
fizyczna) wybierają jeden z czterech profili (38 proc. czasu nauki - kultura i społeczeństwo, ekonomia i
społeczeństwo, nauki ścisłe i zdrowie, nauki ścisłe i technologia) oraz przedmioty dodatkowe (21 proc.
czasu).
Szkoła średnia kończy sie egzaminem składającym sie z części wewnętrznej (przedmioty wybrane) i
zewnętrznej obejmującej egzaminy z holenderskiego, angielskiego i przedmiotów profilowych (piec do
ośmiu egzaminów pisemnych). Zadania przygotowywane są przez CITO, sprawdzane przez wskazanych
przez ministerstwo egzaminatorów. Oceny wystawiane są w skali 10-stopniowej, najniższa zaliczająca
jest 6.
Wyższe szkoły zawodowe przyjmują bez specjalnych ograniczeń kandydatów mających zdany egzamin
końcowy w HAVO lub WVO, uniwersytety - absolwentów VWO. Absolwenci innych szkół, aby studiować,
musza zapisać sie na kursy przygotowawcze zakończone egzaminem.
System edukacyjny Francji
Szkolnictwo francuskie jest silnie scentralizowane. Ministerstwo Edukacji określa szczegółowo programy nauczania, lecz szkoły mają dużą dowolność w opracowywaniu programów wychowawczych. Szkolnictwo we Francji obejmuje dzieci i młodzież między 6 a 18 rokiem życia, nauka jest obowiązkowa do 16 roku życia.
1. Administracja i finansowanie edukacji
Francja jest nadal krajem o wysokim poziomie centralizacji odpowiedzialności za oświatę. Kontrola nad całością spraw oświatowych znajduje się w gestii Ministerstwa Oświaty. Ministerstwo odpowiedzialne za edukację opracowuje szczegółowy program nauczania każdego przedmiotu na wszystkich poziomach edukacji oraz wytyczne dotyczące organizacji i metodyki nauczani, nie zobowiązując jednak nauczycieli do stosowania określonych metod nauczania. Prowadzi rekrutację i szkolenia dla nauczycieli, decyduje o obsadzie etatów nauczycielskich oraz określa status i zasady funkcjonowania szkół, przydzielając im odpowiednią liczbę pracowników. Ministerstwo organizuje również egzaminy i przyznaje państwowe kwalifikacje, a w szczególności świadectwa maturalne, które potwierdzają uzyskanie średniego wykształcenia.
Francja jest podzielona na 30 okręgów szkolnych (akademii), którymi bezpośrednio w imieniu ministerstwa kierują tzw. rektorzy. W ramach systemu edukacji szkoły mają pewną autonomię w sprawach administracyjnych i dydaktycznych, a na poziomie średnim również w sprawach finansowych. Nadzór pedagogiczny nad systemem sprawuje kilka inspektoratów.
Oświata jest głównie finansowana przez państwo, jednak ok. 33,5% wszystkich wydatków na ten cel ponoszą władze lokalne (regiony, departamenty, gminy), pracodawcy również uczestniczą w finansowaniu oświaty, pokrywając 6% wszystkich wydatków na edukację.
2. Edukacja przedszkolna
Edukacja na tym poziomie nie jest obowiązkowa, publiczne przedszkola są prowadzone przez Ministerstwo Edukacji i dzieci w wieku od 3 do 6 roku życia (system dopuszcza przyjęcie do placówki dzieci dwuletnich) uczęszczają do nich bezpłatnie. Dzieci według wieku dzieli się na trzy grupy (każda grupa ma swojego opiekuna): grupę „maluchów” (dla 3-latków), grupę „średniaków” (dla 4-latków), grupę „straszaków” (dla 5-latków).
Zajęcie edukacyjne przyczyniają się do wszechstronnego rozwoju dziecka i przygotowują je do szkoły elementarnej.
3. Struktura systemu oświaty - kształcenie obowiązkowe
Obowiązek szkolny we Francji dotyczy dzieci i młodzieży w wieku od 6 do 16 lat. Rok szkolny trwa 180 dni, od września do czerwca. Uczniowie uczęszczają do szkół aż przez sześć dni w tygodniu. Poza niedzielą zagwarantowane mają tylko wolne popołudnia w środy i soboty. Każdy tydzień nauki składa się z 26 lekcji 60-minutowych w szkole podstawowej i 25 - 30 lekcji 55-minutowych w szkole średniej.
Kształcenie obowiązkowe dzieli się na trzy szczeble:
I. szkoła podstawowa - uczęszczają do niej wszyscy uczniowie w wieku od 6 do 11 lat. Składa się z dwóch etapów: etap nauczania początkowego (rozpoczyna się w sekcji „starszaków” w przedszkolu i jest kontynuowany w pierwszych dwóch latach szkoły elementarnej) oraz etapu nauki dalszej (obejmuje ostanie trzy lata). Uwzględniając tempo nauki indywidualnych uczniów, rada pedagogiczna może przedłużyć lub skrócić o rok okres kształcenia ucznia w ramach każdego z tych etapów. Program nauczania szkoły podstawowej koncentruje się na podstawowych umiejętnościach czytania, pisania i liczenia, wychowaniu fizycznym (rozwijaniu umiejętności motorycznych itp.) oraz rozwijaniu ogólnej wiedzy i wrażliwości.
II. szkoła średnia I stopnia tzw. college (odpowiednik polskiego gimnazjum) - uczęszczają do niej wszyscy uczniowie od 11 do 15 roku życia. Nauka trwa 4 lata, nazwy kolejnych klas sugerują liczbę pozostałych do matury lat nauki, a więc: pierwsza klasa college to szósta, druga to piąta, przedostatnia to czwarta i ostatnia to trzecia. Kształcenie podzielone jest na trzy etapy: etap „adaptacji” (odpowiadający klasie VI), „utrwalania” (obejmujący klasy V i IV) oraz etap orientacji (odpowiadający klasie III). Po ukończeniu college uczniowie otrzymują świadectwo państwowe, na podstawie ocen z ostatnich dwóch lat (IV i III klasy) oraz egzaminu państwowego. Świadectwo nie jest kwalifikacją obowiązkową, a kontynuowanie nauki w liceum nie jest uzależnione od zdania egzaminu.
III. szkoła średnia II stopnia - obejmuje młodzież od 15 do 18 roku życia. Po ukończeniu szkoły średniej I stopnia uczniowie mają do wyboru trzy następujące ścieżki kształcenia:
- kształcenie ogólne (liceum ogólnokształcące), które trwa trzy lata (klasa II, I tzw. klasa końcowa) i kończy się ogólnym egzaminem maturalnym;
- kształcenie techniczne (liceum techniczne), trwa również trzy lata i kończy się technicznym egzaminem maturalnym;
- kształcenie zawodowe (liceum zawodowe), trwa dwa lata i kończy się uzyskaniem świadectwa, a po kolejnych dwóch latach zawodowym egzaminem maturalnym. Przygotowuje uczniów do uzyskania kwalifikacji zawodowych, które umożliwiają podjęcie pracy bezpośrednio po ukończeniu szkoły. Natomiast uczniowie, którzy chcą kontynuować naukę, przygotowują się przez kolejne dwa lata do uzyskania zawodowego świadectwa maturalnego.
Przedmiotami podstawowymi w szkołach ogólnych i technicznych są: język francuski, matematyka, fizyka/chemia, nauki o życiu i ziemi, język obcy, historia/geografia, wychowanie fizyczne i sport, uzupełnione o dwa kolejne przedmioty, które uczniowie wybierają obowiązkowo i jeden przedmiot wybierany nieobowiązkowo.
Licea zawodowe prowadzą zarówno kształcenie ogólne, jak również kształcenie teoretyczne i praktyczne kształcenie zawodowe, włącznie z praktykami w zakładach pracy.
ϖ Egzaminy
We francuskim systemie oświatowym promocja do następnej klasy nie następuje automatycznie. Przy końcu każdego roku szkolnego nauczyciele decydują o tym, którzy uczniowie przejdą do następnej klasy. Na poziomie szkoły podstawowej jest to decyzja podejmowana przez grono nauczycielskie, a na poziomie wyższych klas szkoły średniej - przez radę każdej klasy szkolnej. Decyzja ta musi być zaakceptowana przez rodziców ucznia, którzy mają prawo nie zgadzać się z nią.
Pierwsze świadectwo szkolne, zwane brevet, otrzymuje się w końcu pierwszego cyklu szkoły średniej, po 9 latach nauki. Nie ma ono większego wpływu na dalszą karierę ucznia.
ϖ Egzamin maturalny
Do egzaminu maturalnego przystępuje się po ukończeniu klasy końcowej, ale uczniowie mogą zdawać ten egzamin z niektórych przedmiotów już po ukończeniu I klasy (drugiego roku nauki). Organizacja matury zależy od profilu danej szkoły. Składa się z egzaminów obowiązkowych pisemnych i ustnych oraz egzaminów nieobowiązkowych (dodatkowych) ustnych. Uczniowie sprawdzani są z całego oficjalnego programu klasy końcowej, ale nie z klas wcześniejszych. Tematy maturalne przygotowywane są na szczeblu centralnym. Matura we Francji jest nie tylko egzaminem kończącym liceum, ale także przepustką na studia..
Po ukończeniu szkoły średniej uczeń może przystąpić do matury ogólnokształcącej, która zbliżona jest do naszego egzaminu maturalnego. Składa się z części pisemnej i ustnej egzaminów z przedmiotów obowiązkowych i fakultatywnych. Minister Edukacji Narodowej co roku ustala termin egzaminu maturalnego. Wyboru tematów dokonuje upoważniony przez ministra rektor akademii. Dla uczniów, którzy z uzasadnionych przyczyn nie mogli przystąpić do egzaminu w końcu roku szkolnego, wyznacza się dodatkowy termin we wrześniu. Uczniowie którzy nie zdali egzaminu maturalnego, lecz uzyskali średnią ocenę 8 punktów na 20 możliwych, otrzymują świadectwo ukończenia szkoły średniej, które nie upoważnia do podjęcia studiów wyższych. Uczniowie zdają od 8 - 10 przedmiotów (im więcej tym mogą uzyskać większą punktację). Natomiast w klasie profilowej przedmiot wiodący jest mnożony razy 7 i ta suma punktów wpisywana jest na świadectwie.
Ukończenie liceum zawodowego pozwala uzyskać następujące dyplomy:
-świadectwo umiejętności zawodowych
-dyplom kształcenia zawodowego
-maturę zawodową
Matura zawodowa od 1989r. ma taką samą wartość jak ogólnokształcąca i daje uprawnienia na studia wyższe. Takie podejście do matur wynikało z konieczności rosnącego zapotrzebowania przedsiębiorstw na wysoko kwalifikowanych pracowników, którzy stanowiliby ogniwo pośrednie między osobami z wyższym wykształceniem technicznym a robotnikami wykwalifikowanymi( w przypadku gdy po maturze podjęliby pracę). W obliczu rozwoju nowych technologii we wszystkich dziedzinach produkcji i usług (projektowanie i produkcja wspomagana komputerem, zastosowanie robotów, techniki biurowe, technologie produkcji, informatyka przemysłowa i zarządzania wzrasta poziom kwalifikacji i zdobywanych umiejętności. Utworzenie matury zawodowej pozostaje w ścisłym związku z potrzebami określonych środowisk zawodowych. Po maturze zawodowej, uczeń dalej może kształcić się w szkole pomaturalnej i uzyskać tytuł technika lub przez 2 lata na uniwersytecie, kierunek techniczny, który umożliwia zdobycie tytułu inżyniera.
Trzeci rodzaj matury , to matura technologiczna, która potwierdza zdobycie wiedzy technologicznej (o elektronice, mechanice). Przygotowanie do tej matury rozłożone jest na dwa lata nauki: w pierwszej klasie zawodowej i maturalnej klasie zawodowej. Nowością jest czas trwania praktyk w przedsiębiorstwie - 16-20 tygodni w ciągu dwóch lat.
4. Szkolnictwo wyższe
Studia są prowadzone na uniwersytetach. Po pomyślnie zdanym egzaminie maturalnym, każdy może zapisać się na uniwersytet. Przyjęcia do najbardziej prestiżowych szkół wyższych, odbywają się na postawie egzaminu konkursowego, do którego uczniowie przygotowują się podczas dwuletnich zajęć w klasach CPGE.
Tutaj nauka podzielona jest na cykle:
• pierwszy (dwa lata) - DEUG 1 (Dyplome d'Etudes Universitaires Gnrales), czyli „dyplom ogólnych studiów uniwersyteckich”;
• drugi cykl licence (licencjat);
• maitrise - odpowiednik magisterium;
• trzeci cykl poświęcony jest pracy naukowej i kończy się doktoratem - DEA (Dyplome d'Etudes Approfondies), czyli „dyplom studiów pogłębionych”.
Inny typ szkolnictwa wyższego, niezależny od Uniwersytetów to tzw. „Les Grandes Ecoles”. Uczelnie te w większości przypadków są państwowe, ale dostęp do nich jest ograniczony i możliwy jedynie po zdaniu egzaminu wstępnego o dosyć wysokim stopniu trudności (w niektórych liceach istnieją specjalne klasy pomaturalne przygotowujące do tego egzaminu). Są to zatem szkoły elitarne, kształcące wyższe kadry zawodowe Francji. Ich absolwentami są przyszli prezydenci, politycy i dyrektorzy wielkich koncernów.
5. Kształcenie specjalne
Od połowy lat siedemdziesiątych zaczęto realizować we Francji politykę integracji dzieci niepełnosprawnych z dziećmi nie odbiegającymi od normy. W szkołach podstawowych istnieją klasy integracyjne dla uczniów, którzy mają problemy psychiczne lub problemy ze słuchem, wzrokiem, czy motoryką ciała, ale są w stanie korzystać w normalnym środowisku szkolnym z programu kształcenia dostosowanego do ich wieku, zdolności oraz charakteru i skali ich problemów. Na poziomie średnim funkcjonują sekcje realizujące specjalnie dostosowane programy kształcenia ogólnego i zawodowego, przewidziane dla uczniów, którzy mieli poważne problemy na zakończenie nauki w szkole podstawowej. Ponadto w niektórych szkołach utworzono sekcje kształcenia integracyjnego. Sekcje te są przeznaczone dla uczniów mających trudności w nauce, a ich celem jest zapewnienie uczniom łatwego przejścia ze szkoły podstawowej do średniej.
Za placówki specjalne dla uczniów z poważnymi upośledzeniami odpowiada Ministerstwo Edukacji lub Ministerstwo Zdrowia, Rodziny i Osób Niepełnosprawnych.
6. Nauczyciele
Nauczyciele państwowych szkół podstawowych i średnich są urzędnikami państwowymi, zatrudnianymi w drodze egzaminu konkursowego. W egzaminie konkursowym mogą uczestniczyć osoby tytuł licencjata (po trzech latach studiów) lub tytuł magistra (po czterech latach studiów) lub inne kwalifikacje uznawane za równorzędne.
Kształcenie kadr pedagogicznych szkół podstawowych i średnich odbywa się na uniwersytetach. Studenci otrzymują znaczny zasób wiedzy ogólnej, wiedzę specjalistyczną oraz nabywają umiejętności pracy w szkole. Kształcenie trwa 2 lata po licencjacie.
Już po zdaniu egzaminów (głównie z teorii pedagogiki i psychologii) pierwszego roku studiów otrzymuje się status urzędnika państwowego. Na drugim roku przeważa kształcenie praktyczne. Trochę inaczej wygląda kształcenie nauczycieli wyższych klas szkoły średniej (lycee). Nauczyciele szkół średnich muszą ukończyć dwa lata studiów uniwersyteckich oraz trzy lata w wyższych szkołach pedagogicznych W wyniku egzaminu końcowego otrzymuje się tytuł nauczyciela mianowanego w dwóch specjalnościach - ogólnokształcącej i technicznej.
Uniwersytety francuskie zajmują się nie tylko kształceniem nauczycieli, ale również ich dokształcaniem i doskonaleniem. Nauczyciele szkół podstawowych mają prawo do 36 tygodni doskonalenia się na kursach w ciągu całej kariery zawodowej. Zwykle kursy trwają 1-2 tygodnie. Na poziomie szkoły średniej nauczyciele mają prawo bezpłatnego uczestnictwa w kursach doskonalenia, wynikającego z kontraktu pracy. Kursy dokształcania i doskonalenia nauczycieli kończą się egzaminami kwalifikacyjnymi.
Wizytatorzy regularnie odwiedzają nauczycieli i oceniają ich umiejętności zawodowe. Oceny mają istotne znaczenie dla kariery zawodowej.
System edukacyjny Polski
W myśl zapisów Konstytucji RP każdy ma prawo do nauki. Nauka jest obowiązkowa od 7 do 18 roku życia, ale status instytucji obowiązkowych mają jedynie szkoła podstawowa i gimnazjum. Nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna.
Struktura oświaty
Działalność i organizacja systemu określone są w ustawie z dn. 7 września 1991 o systemie oświaty. W roku 1999 wprowadzono nową strukturę oświaty.
Przedszkole
Do przedszkola uczęszczają dzieci w wieku od 3 do 6 roku życia. Dziś "zerówka" dla dzieci 6-letnich nie jest już obowiązkowa. "Zerówki" organizowane są w przedszkolach, ale również szkoły mają prawo do utworzenia takiego oddziału.
Szkoła podstawowa
Sześcioletnia szkoła podzielona jest na dwa trzyletnie etapy. Pierwszy etap obejmuje klasy od I do III; zasadniczą część stanowi blok zajęć zwanych "kształceniem zintegrowanym" - zajęcia te prowadzone są przez jednego nauczyciela pełniącego również funkcję wychowawcy. Nauczyciel nie musi przestrzegać lekcyjnego czasu pracy, tj. dzielić czasu pracy uczniów na 45 minutowe jednostki lekcyjne, tak jak to się robi w klasach wyższych. Uczniowie uczestniczą również w zajęciach religii lub etyki (na skutek małej liczby chętnych praktycznie nierealizowany rodzaj zajęć w polskich szkołach). O uczestnictwie dziecka w zajęciach religii decydują ich rodzice. Na tym etapie edukacyjnym mogą zostać wprowadzone do szkolnego planu nauczania dodatkowe zajęcia edukacyjne, takie jak np. język obcy. Część uczniów uczestniczy również w zajęciach dydaktyczno-wyrównawczych oraz zajęciach gimnastyki korekcyjnej. Możliwe jest również wprowadzenie innych dodatkowych zajęć dla wszystkich lub grupy uczniów. Decyzję o tym podejmuje dyrektor szkoły, przeznaczając na ten cel tzw. godziny do dyspozycji dyrektora. Limit godzin do dyspozycji dyrektora jest przyznawany szkole na każdy oddział klasowy do wykorzystania w ciągu trzech lat.
W klasach IV-VI przedmiotów uczą różni nauczyciele, z czego jeden (wychowawca) odpowiedzialny jest za swoją klasę. Naucza się:
języka polskiego
języka obcego nowożytnego
matematyki
przyrody
historii i społeczeństwa
muzyki
plastyki
techniki
informatyki
wychowania fizycznego
religii (o uczestnictwie dziecka w tych zajęciach decydują rodzice) lub etyki (praktycznie nie realizowany rodzaj zajęć w polskich szkołach)
W tych klasach również dyrektor szkoły, dysponujący limitem tzw. godzin do dyspozycji dyrektora, może wprowadzić dodatkowe zajęcia edukacyjne dla wszystkich lub dla grupy uczniów, w tym m.in. dodatkowy język obcy i zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze. Od klasy V uczniowie za zgodą rodziców uczestniczą w zajęciach z wychowania do życia w rodzinie. W klasie VI uczniowie przystępują do sprawdzianu poziomu wiedzy i umiejętności, który jest jednakowy dla wszystkich uczniów. Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych otrzymują dostosowane arkusze. Mogą oni także zdawać egzamin w indywidualnie przystosowanych warunkach Sprawdzian organizowany jest przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Sprawdzian ten nie ma wpływu na ukończenie szkoły podstawowej jak i na przyjęcie do gimnazjum.
Gimnazjum
Reforma systemu oświaty z 1999 r. wprowadziła gimnazjum. Uczniowie uczęszczający do gimnazjum to młodzież w wieku 13-16 lat. Kształcenie na tym etapie ma charakter ogólny, naucza się następujących przedmiotów:
języka polskiego
historii
wiedzy o społeczeństwie
plastyki
muzyki
języka obcego nowożytnego
drugiego języka obcego nowożytnego
matematyki
fizyki z astronomią
chemii
biologii
geografii
informatyki
techniki
wychowania fizycznego
zajęć artystycznych
zajęć technicznych
edukacji dla bezpieczeństwa
Zajęcia artystyczne, zajecia techniczne, edukacja dla bezpieczeństwa i drugi obowiązkowy język obcy nowożytny to przedmioty wprowadzone od roku szkolnego 2009/2010 w wyniku zmiany podstawy programowej- wprowadzona tylko w klasach pierwszych.
Jeśli rodzice wyrażą taką wolę, również religii. Dla uczniów, którzy nie uczęszczają na religię, dyrektor gimnazjum winien zorganizować zajęcia etyki. Uczniowie uczęszczają również na zajęcia z wychowania do życia w rodzinie, które nie są jednak obowiązkowe.
Nauka w gimnazjum kończy się egzaminem gimnazjalnym, pisanym przez uczniów klas III w kwietniu. Termin corocznie ustala dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Egzamin składa się z dwóch części pisemnych: humanistycznej i matematyczno-przyrodniczej (a od roku szkolnego 2008/2009 również z języka obcego). Wynik egzaminu nie ma wpływu na ukończenie gimnazjum, ale ma znaczenie przy rekrutacji do szkół ponadgimnazjalnych (liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego, technikum i szkoły zawodowej).
Szkoły ponadgimnazjalne
a) zasadnicze szkoły zawodowe o okresie nauczania nie krótszym niż 2 lata i nie dłuższym niż 3 lata, których ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu, a także dalsze kształcenie w szkołach wymienionych w lit. e) i f),
b) trzyletnie licea ogólnokształcące, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego,
c) trzyletnie licea profilowane kształcące w profilach kształcenia ogólnozawodowego, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego,
d) czteroletnie technika, których ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu, a także umożliwiające uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego,
e) dwuletnie uzupełniające licea ogólnokształcące dla absolwentów szkół wymienionych w lit. a), których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego,
f) trzyletnie technika uzupełniające dla absolwentów szkół wymienionych w lit. a), których ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu, a także umożliwiające uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego,
g) szkoły policealne o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku, których ukończenie umożliwia osobom posiadającym wykształcenie średnie uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu,
h) trzyletnie szkoły specjalne przysposabiające do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa potwierdzającego przysposobienie do pracy.
Szkoły wyższe
Ustawa o systemie oświaty nie zalicza szkół wyższych do systemu oświaty. W art. 4 ust. 3 Prawa o szkolnictwie wyższym z dnia 30 sierpnia 2005 r. czytamy, iż uczelnie „stanowią integralną część systemu edukacji i nauki”. Stąd też niektórzy zaliczają szkoły wyższe do systemu oświaty, dowodząc że wydzielenie szkół wyższych z tego systemu to tworzenie zbędnych bytów, oparte o wątpliwie i arbitralne kryteria [por. P. Bała, Konstytucyjne prawo do nauki a polski system oświaty, Warszawa 2009, s. 244].
Skala ocen
Roczne (semestralne) oceny klasyfikacyjne z zajęć edukacyjnych, począwszy od klasy IV szkoły podstawowej, ustala się w stopniach według następującej skali:
celujący - 6
bardzo dobry - 5
dobry - 4
dostateczny - 3
dopuszczający - 2
niedostateczny - 1
Roczne oceny klasyfikacyjne z zachowania:
wzorowe
bardzo dobre
dobre
poprawne
nieodpowiednie
naganne
W klasach I-III szkoły podstawowej obowiązuje ocena opisowa. Ocenianie bieżące w ciągu roku oraz oceny śródroczne określa statut szkoły
SYSTEM EDUKACYJNY W PAŃSTWACH UNII EUROPEJSKIEJ na podstawie wybranych państw
Unia europejska nie tworzy jednolitego systemu edukacji. Jej działania w tym zakresie polegają jedynie na organizowaniu podstaw współpracy oraz wymiany doświadczeń. Wspólnoty nie ingerują w systemy edukacyjne państw członkowskich. Każde państwo samo ustala jak będą kształceni jej obywatele. Polityka edukacyjna Unii Europejskiej jest regulowana Traktatem z Maastricht w art. 126, 127, 308, na podstawie, których za cel polityki edukacyjnej przyjmuje się:
upowszechnianie wśród młodzieży poczucia integracji europejskiej
nauczanie języków państw członkowskich
popieranie wymiany studentów i nauczycieli
rozwiązanie problemu uznawania dyplomów i okresów studiów.
Cele te realizowane są poprzez wspieranie współpracy w dziedzinie edukacji, ale decydowanie o tym, co i w jaki sposób nauczać pozostawia się państwom członkowskim.
W związku z tym każde z państw, członków UE, wypracowało i wcieliło w życie odmienny system edukacyjny wzbogacony o tzw. edukację europejską.
SYSTEM EDUKACYJNY WE FRANCJI
Szkolnictwo francuskie jest silnie scentralizowane. Ministerstwo Edukacji określa szczegółowo programy nauczania, lecz szkoły mają dużo dowolności w opracowywaniu programów wychowawczych.
Szkolnictwo we Francji obejmuje dzieci i młodzież między 6 a 18 rokiem życia.
Nauka odbywa się trzyetapowo i jest obowiązkowa do 16 roku życia.
Pierwszy etap podstawowy obejmuje uczniów pomiędzy 6 a 11 rokiem życia. W trzeciej klasie szkoły podstawowej uczniowie zdają egzamin z języka francuskiego i matematyki. Testy układane są centralnie i rozsyłane do szkół wraz z modelami odpowiedzi. Sprawdzają je nauczyciele w szkołach.
Drugi etap stanowią szkoły średnie niższego stopnia ( kolegia ). Uczęszczają do nich uczniowie w wieku od 11 do 14 lat. Po ukończeniu kolegium młodzież może przystąpić do egzaminu końcowego tzw. Brevet National. Zdają wtedy egzaminy pisemne z języka francuskiego, matematyki, historii, geografii oraz edukacji obywatelskiej.
Trzeci etap to szkoły wyższe średnie ( licea) obejmujące uczniów między 15 a 18 rokiem życia.
Licea są szkołami profilowanymi. Obok trzech profili ogólnych istnieje siedem profili zawodowych. Ponad 80% młodzieży otrzymuje pełne średnie wykształcenie i zdaje maturę, nieliczni kończą edukację jedynie na poziomie podstawowej nauki zawodu.
Egzamin maturalny ( bakalaureat) zdawany jest z większości przedmiotów i w zasadzie obejmuje zakres przedmiotu wyłącznie z ostatniej klasy. Zależnie od profilu klasy, jaką zdający ukończył, otrzymany wynik jest mnożony przez współczynnik, dopiero ten wynik jest zapisywany na świadectwie. Tematy są przygotowywane centralnie a wszystkie prace maturalne sprawdzane są przez zewnętrznych egzaminatorów. Egzaminy maturalne, obowiązkowe dla przyszłych studentów, odbywają się nie we wszystkich szkołach. Rektor- kurator wyznacza szkoły, w których będzie odbywał się egzamin dla uczniów danego regionu. Natomiast wyniki egzaminu są przesyłane do szkoły ucznia.
Uniwersytety przyjmują wszystkich chętnych, którzy zdali egzamin maturalny, inne stosują selekcję na podstawie świadectw maturalnych lub przeprowadzają egzaminy wstępne.
SYSTEM EDUKACYJNY W AUSTRII
Obowiązek szkolny w Austrii trwa 9 lat. Dziecko może się uczyć też w domu, ale wtedy po zakończeniu każdego roku szkolnego musi przystąpić do egzaminu zaliczającego dany rok. Uczniowie, którzy po 9 latach edukacji nie kontynuuje nauki w szkole, tylko idzie do pracy, muszą obowiązkowo uczestniczyć w kursach doskonalenia zawodowego, trwających zwykle trzy lata. Obowiązkowa edukacja rozpoczyna się po ukończeniu szóstego roku życia.
Pierwszy etap edukacji to szkoła podstawowa lub klasa wstępna- przygotowawcza, zależnie od stopnia dojrzałości szkolnej. Po pozytywnym ukończeniu klasy czwartej uczniowie przechodzą do następnego etapu edukacji, jakim jest szkoła średnia.
Drugim etapem jest czteroletnia niższa szkoła średnia, ogólnokształcąca. Trafiają tu uczniowie bez ocen niedostatecznych na świadectwie klasy czwartej. Uczniowie, którzy na świadectwie klasy czwartej mają z języka niemieckiego, obcego i matematyki oceny bardzo dobre kontynuują naukę po szkole podstawowej w szkołach średnich akademickich. W pierwszych latach nauki w szkole średniej możliwe jest przeniesienie uczniów mających najlepsze wyniki w nauce, ze szkoły ogólnokształcącej do akademickiej jak również uczniów nieradzących sobie w szkole akademickiej do ogólnokształcącej.
W szkołach ogólnokształcących uczniowie obok tradycyjnych przedmiotów maja też przedmioty zawodowe. Około 60% z nich kontynuuje naukę na wyższym kursie szkoły o profilu akademickim. Pozostali przechodzą do różnych typów szkolnictwa zawodowego.
Szkoły zawodowe dzielą się na dające wyłącznie dyplom zawodowy niższego stopnia ( czteroletnie ) lub dające dyplom zawodowy wyższego stopnia i prawo przystąpienia do egzaminu maturalnego (pięcioletnie ).
Egzamin maturalny jest egzaminem państwowym. Składa się z trzech lub czterech egzaminów ustnych i pisemnych.
Wszyscy absolwenci, którzy pozytywnie zdadzą egzamin maturalny, mają prawo podjąć studia. Niektóre uczelnie, gdzie wymagane są specyficzne umiejętności, przeprowadzają dodatkowe egzaminy sprawdzające.
SYSTEM EDUKACYJNY W WIELKIEJ BRYTANII
W Wielkiej Brytanii nie ma jednolitego systemu edukacji. W całym państwie dzieci maja obowiązek kształcić się od 5 do 16 roku życia.
Każda część Zjednoczonego Królestwa posiada autonomię, co do organizacji systemu edukacyjnego. Różnice w organizacji tych systemów między Anglią, Walią i Irlandią Północną są niewielkie, występują one w przypadku Szkocji. Wszędzie jednak dzieci rozpoczynają naukę w wieku 5 lat.
Edukacja obowiązkowa przebiega w trzech etapach.
Pierwszy etap szkolny obejmuje dzieci w wieku 5-8 lat i odbiega on od tradycyjnego modelu, przyjętego w Polsce. Czas spędzony w szkole dzielony jest pomiędzy naukę a zabawę.
Drugi etap ( 8-11 lat ) jest w większym stopniu ujęty w tradycyjne ramy szkolne. Przywiązuje się szczególną wagę do utrzymywania zgodności tempa pracy z możliwościami percepcyjnymi dziecka.
Trzeci etap to niższa szkoła średnia obejmująca uczniów w wieku 11- 16 lat.
Po zakończeniu poszczególnych etapów edukacji dzieci są poddawane ogólnopaństwowemu testowi sprawdzającemu poziom kształcenia.
Siedmiolatki zdają egzamin z języka angielskiego i matematyki. Jedenastolatki z tych samych przedmiotów i dodatkowo z nauk przyrodniczych.
Test jest sprawdzany przez zewnętrznych egzaminatorów.
Wszystkie szkoły mają obowiązek realizować podstawy programowe. Weryfikują to testy przeprowadzane dla czternastolatków, obejmujące język angielski, matematykę i przedmioty przyrodnicze. Test sprawdzany jest zewnętrznie i musi być zaliczony pozytywnie. Na osiem punktów należy zdobyć co najmniej trzy, aby przejść do następnej klasy.
Po zakończeniu szkolnictwa obowiązkowego, 16- tatkowie przystępują do egzaminu. Muszą go zdawać wszyscy, którzy chcą w przyszłości studiować. Sami decydują z ilu przedmiotów chcą zdawać. Mogą to być: język angielski, język obcy, matematyka, historia, geografia, nauki przyrodnicze, sztuka, informatyka, muzyka, wychowanie fizyczne.
Następnie większość młodzieży uczy się w szkołach o nie pełnym wymiarze, przygotowujących do życia zawodowego lub do egzaminu pozwalającego kontynuować naukę. Część uczy się w szkołach porównywalnych do naszych liceów.
SYSTEM EDUKACYJNY WE WŁOSZECH
Obowiązek szkolny we Włoszech obejmuje dzieci pomiędzy 6 a 15 rokiem życia i przebiega w trzech etapach.
Pierwszy etap edukacyjny to szkoła podstawowa trwająca pięć lat. Na tym poziomie edukacji dzieci uczą się ogólnych umiejętności obejmujących: język włoski, matematykę, podstawy historii, przedmioty przyrodnicze. W trzecim roku nauki uczniowie powinni rozpoczynać naukę języka obcego, jednak z braku funduszy i nauczycieli obowiązek ten realizuje zaledwie 35% szkół.
Szkoła podstawowa kończy się egzaminem składającym się z dwóch etapów: pierwszy to napisanie dwóch prac z języków i matematyki, drugi to egzamin ustny obejmujący wiedzę ze wszystkich przedmiotów nauczanych w szkole.
Drugi etap to niższa szkoła średnia trwająca trzy lata. Przejście do niej jest uzależnione od posiadania dyplomu z egzaminu kończącego szkołę podstawową. Na koniec nauki uczniowie zdają pisemny egzamin z języka włoskiego, języka obcego, matematyki oraz ustny ze wszystkich wykładanych przedmiotów.
Sprawdzian ten jest egzaminem państwowym organizowanym przez ministerstwo, ale sprawdzanym w szkole.
Trzeci etap edukacyjny obejmuje naukę w wyższej szkole średniej ( 5 lat). Tylko pierwszy rok w tej szkole jest objęty obowiązkiem szkolnym.
Wśród wyższych szkół średnich można wyróżnić kilka typów: humanistyczne, ścisłe, artystyczne, techniczne oraz trzyletnie szkoły zawodowe.
Nauka w wyższych szkołach średnich zakończona jest egzaminem państwowym. Składa się on z trzech egzaminów pisemnych i jednego ustnego.
Pierwszy egzamin pisemny to wypracowanie z języka włoskiego, drugi- test w języku obcym, trzeci przygotowywany jest przez nauczycieli danej szkoły i obejmuje zakres przedmiotów profilowanych wykładanych w szkole. Po jego zdaniu młodzież może ubiegać się o przyjęcie na studia wyższe.
System rekrutacji na studia wyższe jest bardzo zróżnicowany. Ostatnio proponuje się odejście od egzaminów wstępnych, jednak wciąż większość uczelni przeprowadza testy.
SYSTEM EDUKACYJNY W HISZPANII
Obowiązek szkolny w Hiszpanii obejmuje dzieci od 6 do 16 roku życia i podzielony jest na trzy etapy.
Pierwszym z nich jest szkolnictwo podstawowe. Szkoła ta trwa sześć lat i dzieli się na trzy dwuletnie cykle. Nauka zorganizowana jest w pięciu obowiązkowych zakresach: język hiszpański i lokalny; środowisko naturalne, społeczne i kulturowe; matematyka; edukacja artystyczna; edukacja fizyczna i język obcy. We wszystkich cyklach obowiązkowe są lekcje religii, ale uczniowie mogą również uczestniczyć w zajęciach zastępczych. Dzieci dostają promocję co dwa lata. Oceny są opisowe. Uczeń z niedostatecznymi osiągnięciami może zostać na trzeci rok w danym cyklu.
Drugi etap stanowi szkolnictwo średnie obowiązkowe. Do szkół średnich uczęszczają dzieci w wieku 12 �16 lat. Nauka trwa cztery lata i składa się z dwóch dwuletnich cyklów nauczania. W cyklu drugim uczniowie poza zajęciami obowiązkowymi mogą wybrać minimum dwa przedmioty zaproponowane przez szkołę. Obowiązuje tu pięciostopniowa skala ocen. Na koniec szkoły każdy uczeń otrzymuje rodzaj przewodnika na dalszą naukę i wybór zawodu. Przygotowuje go wychowawca z psychologiem z poradni i innymi nauczycielami. Radzą oni w nim uczniowi, jak wykorzystać swoje predyspozycje i osiągnięcia. Dokument ten jest poufny, a wskazania nauczycieli nie obowiązują ucznia.
Trzeci, nieobowiązkowy, etap obejmuje szkoły średnie maturalne lub naukę w szkołach zawodowych: dwu- lub trzyletnich.
Podstawowe programy nauczania i minimum godzin na tym etapie określa Ministerstwo Edukacji, a władze prowincji i szkół wzbogacają je w miarę możliwości.
Na tym etapie edukacji uczniowie mogą wybrać jeden z czterech profili: artystyczny, technologiczny, przedmioty przyrodnicze i zdrowie, przedmioty humanistyczne i społeczne. Dla wszystkich profili obowiązuje jednakowy program z hiszpańskiego, historii, filozofii, języka obcego, języka autonomicznej prowincji oraz kultury fizycznej.
Absolwenci, którzy pozytywnie zaliczyli wszystkie przedmioty, otrzymują certyfikat ukończenia szkoły, uprawniający do podjęcia nauki w wyższej szkole zawodowej, lub przystąpienia do egzaminu wstępnego na uniwersytet.
Egzaminy wstępne na uniwersytety organizowane są przez komisję prowincjonalną według zaleceń Ministerstwa Edukacji, która określa wymagania, kryteria oceniania i powołuje poszczególne komisje lokalne przeprowadzające egzaminy. Kandydat na studia musi zdać dwie części egzaminu. Pierwsza sprawdza wiedzę z przedmiotów obowiązkowych, wspólnych dla wszystkich profili. Zdający mają napisać własny tekst i dokonać analizy materiałów źródłowych w języku ojczystym i w języku obcym.
Druga sprawdza materiał z dwóch wybranych przez zdającego przedmiotów profilowanych i jednego dodatkowego. Każda część egzaminu jest oceniana w skali 1 do 10. O przyjęciu na studia decydują wyniki egzaminu w 40% i w 60% wyniki na świadectwie ukończenia ostatniej klasy szkoły średniej.
W sprawach strategii oraz metod doskonalenia edukacji w Polsce nasuwają się następujące refleksje i wnioski:
wprowadzenie w życie strategii oświatowych zależy w znacznej mierze od doboru innowacji, ich stymulacji i eksperymentowania, sposób administrowania i zarządzania oświatą, poszukiwanie środków na finansowanie oświaty.
programowanie polityki edukacyjnej niezbędna jest odwaga jaką siła wspierająca i mobilizująca, ale również realizm decyzji, świadomie przewidywanych skutków ped. Powinna być to również realizacja jedności wychowania dla życia i przez życie.
strategia edukacyjna powinna obejmować cały syst. edukacji być zintegrowana z innymi celami społeczeństwa i państwa.
sposób różnych koncepcji i przebudowy szkoły i systemu edukacji przyjmuje się obecnie strategie ewaluacyjnego doskonalenia oraz kompleksowego długofalowego przekształcania systemu edukacji narodowej
rozwój systemów eduk. powinien wykazać tendencje do wyprzedzania rozwoju ekonomicznego i społecznego, ponieważ przyszłość będzie podzielona względami: inna i nowa, dziś jest otwarta i nieznana.
tylko zmodernizowana, kompleksowa doskonalona edukacja może stać się składnikiem wielkiej zmiany w Polsce, ale jej przeprowadzenie napotka na duże przeszkody a one są:
kult. pedag. doświadczenia
nieokreśloność i wieloznaczność celów szkoły
nauki ped. w hierarchii dyscyplin naukowych nie zajmują najważniejszego miejsca
stawiane są pytania o
sposoby stanowienia celów edukacji i ich źródła
role szkoły, celów indywidualnych i społecznych w okresie transformacji ustrojowej i wyzwań cywilizacyjnych
prace nauczyciela - powinien integrować w sobie służbę człowiekowi i służbę społeczną wymaga to od niego przygotowania i motywacji do prowadzenia dialogu z młodzieżą, rodzicami i instytucjami, organizacjami samorządu lokalnego na temat cech docelowych polskiej szkoły przyszłości i nowych orientacji ped. sprzyjających wspieraniu rozwoju i edukacji młodzieży i dorosłych
każda szkoła powinna przygotować się do działań długofalowych i specyficznych dla niej i środowiska.
Raport Komitetu Ekspertów zalecał przestrzeganie następujących zasad w kształtowaniu idei społeczeństwa wychowującego:
wyzwalanie oddanych inicjatyw innowacyjnych
autonomii i zaufania
różnorodność rozwiązań
ewaluacja
rozwijanie piśmiennictwa innowacyjnego.
podejmowaniu reformy w jej przebieg powinna towarzyszyć świadomość podziału ról pomiędzy nauczycielem kadrą kierowniczą, decydentami oświatowymi, ludźmi nauki, nauczycielskimi zw. zawodowymi. młodzieżą, rodzicami i innymi podmiotami polityki edukacyjnej.
skumulowanie się wielu kryzysów i wyzwań gospodarczych, społecznych, politycznych, naukowych oraz życia duchowego prowadzi do zjawiska chaosu i dezorientacji nauczycieli w sprawach filozofii, etyki, psychologii, pedagogiki.
Dla pomyślnej realizacji i przebudowy szkoły i systemu edukacji, powinno być spełnione wiele warunków, do najważniejszych należą:
uczynienie programy zmian w syst. edukacji składnikiem całej transformacji ustrojowej.
zapewnienie odpowiedniego udziały procentowego w dochodzie narodowym i w budżecie państwa
opracowanie i przyjęcie długofalowego programu doskonalenia i reformułowania syst. edukacji na lata 2007, 2012, 2015.
zainteresowanie szerokich kręgów społ. i władz metodami i naukami realizacyjnymi i praktyki eduk.
zmiany w systemie kierowania i zarządzania w systemie edukacji zmierzającej do procesu uspołecznienia procesów edukacji
opracowanie i negocjowanie, rzetelnej realizacji długofalowych oraz rocznych programów
zapewnienie odpowiedniego prestiżu społecznego i statusu materialnego nauczycieli wszystkich szczebli edukacji
określenie priorytetów w badaniach pedagogicznych i właściwego wykorzystania wyników badań
zwiększenie roli młodzieży i rodziców w kształtowaniu pracy dydakktyczno-wychowawczych szkoły
doskonalenie relacji i współdziałania systemu szkolnego z Instytucjami i organizacjami edukacji nieszkolnej (równoległej) Jesteśmy w XXI w. społ. i państwem w drodze, przebudowie. Kształt tej budowy jaj koszty i efekty zalezą w podobnym stopniu od tego jak będziemy doskonalić i reformować edukację, jak będzie ona reagować na potrzeby społeczne i jednostkowe o ile wolną od różnych nacisków i partykularnych interesów.
UNIJNE PROGRAMY EDUKACYJNE
Podstawowym założeniem programów edukacyjnych jest tworzenie przez edukację Europy bez granic i barier. Umożliwiają one międzynarodową współpracę także polityki szkolnej.
GŁÓWNE PROGRAMY TO: Sokrates, Leonardo da Vinci i młodzież
PROGRAM SOKRATES:
Głównym zadaniem tego programu jest rozszerzenie współpracy europejskiej w dziedzinie edukacji. Obejmuje on współpracę dzieci, młodzieży i dorosłych. Główny cel to poprawa jakości edukacyjnej poprzez rozwój nauczania języków UE oraz współpraca studentów i kadry akademickiej. Realizacja tych celów możliwa poprzez:
a) wyjazdy na studia
b) rozwój nowych technologii
c) nauka j.obcych
d) programy pilotażowe różnego typu
Na program Sokrates składa się:
a)Erasmus - szkolnictwo wyższe
b)Comenius - edukacja szkolna, współpraca i poprawa jakości kształcenia na różnych poziomach
c)Minerva - kształcenie na odległość
d)Lingwa - skoncentrowanie na nauczaniu j. obcych i projekty współpracy w tym zakresie
e)Arich - wizyty studyjne dla kadry zarządzającej oświatą
f)Eurdice - tj tworzenie sieci informacyjnej o systemach edukacyjnych w UE funkcjonujących.
ERASMUS- współpraca między uczelniami wyższymi z państw europejskich obejmuje wymianę studentów, kadry i stypendia dla studentów. W Polsce prawo uczestniczenia w tym programie mają szkoły państwowe i prywatne ale wpisane w rejestr ministerstwa. Aktywny udział w tym programie bierze 46 szkół wyższych w Polsce. Natomiast tzw Kartę Uczelni Erasmusa posiada ponad 240 polskich uczelni. Uczelnie uczestniczące w tym programie realizują następujące zadania:
a)wymiana studentów ale również realizacja studiów w ramach wymiany
b)wymiana nauczycieli akademickich
c)promocja własnej uczelni oraz współdziałanie przy wprowadzaniu Europejskiego Systemu Transferu i Akumulacji punktów. ECTS ułatwia to zaliczanie okresu studiów odbytego w uczelniach partnerskich.
d)Opracowanie nowych programów nauczania
e)Organizowanie intensywnych kursów j. obcego
COMENTIUS- ten program realizowany jest na poziomie przedszkolnym, szkoły podst., gimnazjum i średniej. Promuje hasło Europa w szkole.
Koncentruje się na:
a)podniesieniu jakości edukacyjnej w szkole
b)promowaniu świadomości wymiaru europejskiego w procesie edukacyjnym
c)kształtowaniu poczucia przynależności do świata czy społeczeństwa europejskiego
Działania te realizowane są poprzez:
1.Międzynarodową współpracę;
2.Poprzez opracowanie innowacyjnych programów nauczania;
3.Poprzez rozpowszechnianie metod przeciwdziałania marginelizacji w edukacji;
4.Poprzez promowanie technologii informatyczno - komunikacyjnych
5.Kształcenie w zakresie j. obcych w ramach bezpłatnej oświaty.
EURDICE-
1.Polska współpracuje w ramach sieci, a więc przekazuje informacje o naszym systemie i może korzystać i udostępniać informacje o innych systemach edukacyjnych w Europie;
2. Główne grupy odbiorców tych informacji to:
- politycy zajmujący się edukacją
- pracownicy administracji oświatowych na różnych szczeblach
- środowiska naukowe
- studenci
Cele tego programu to:
- wymiana informacji o systemach edukacyjnych ich różnorodności
- informowanie polityków oświatowych, decydentów na różnych szczeblach o rozwiązaniach funkcjonujących w innych państwach.
ARION- wizyty studyjne dla zarządzających oświatą. Umożliwiają szkolenie, analizę i modyfikację własnej pracy, poznanie dziedzictwa kulturowego w poszczególnych państwach.
Tematyka studyjnych wyjazdów:
1.Systemy edukacyjne i ich wartości;
2.Aktorzy edukacji: uczeń, nauczyciel, rodzice;
3.Edukacja i jej narzędzia;
4.Szkoła i jej otoczenie;
5.Nauczanie języków i inne działania
Polska bardzo licznych ma przedstawicieli uczestniczących w wyjazdach studyjnych
LINGWA- nauczanie i uczenie języków obcych.
Cel: - utrzymanie i rozwijanie różnorodności językowej
- podniesieni poziomu nauczania j. obcych
Program Lingwa składa się z dwóch akcji:
1. Lingwa 1 - j. Obce;
2. Lingwa 2 - koncentruje się na materiałach dydaktycznych i programach do nauki j. obcego.
PROGRAM LEONARDO DA VINCI:
Celem tego programu jest promocja i poprawa systemu kształcenia i szkolnictwa zawodowego a w ramach tego przygotowania polepszenie systemu kształcenia zawodowego aby umożliwić przekwalifikowanie, dostosowanie się do wymogów rynku i nabywanie nowych umiejętności. Program ten kierowany jest do instytucji publicznych, prywatnych, zaangażowanych w kształcenie i szkolenie zawodowe a głównie do np. Uniwersytetów, Instytutów Naukowych, do firm sektora publicznego i prywatnych, partnerów społecznych, samorządów lokalnych i regionalnych do organizacji pozarządowych. Projekty w ramach tego programu mogą być składane tylko przez te instytucje, które posiadają osobowość prywatną.
DZIAŁANIA W ZAKRESIE KSZTAŁCENIA I SZKOLENIA ZAWODOWEGO
1.Przygotowanie do potrzeb rynku
2.Poradnictwo i doskonalenie zawodowe
3.Szkolenie i praktyka zawodowa
4.Współpraca z przedsiębiorcami - ten program stwarza możliwość realizacji różnorodnych działań w ramach następujących projektów:
a)projekty pilotażowe
b)programy językowe
c)programy wymiany i stażu
d)programy badań i analizy
e)programy międzynarodowych sieci instytucji- sieć realizuje trzy zadania:
- gromadzi wiedzę w określonym obszarze kształcenia zawodowego
- określa tendencje wymagań w zakresie stopnia kształcenia zawodowego
- upowszechnienia wyników?
MŁODZIEŻ:
Wspiera działania młodzieży, zajmuje się edukacją nieformalną poza szkolną. Adresatem jest młodzież 15-16 do 25 rż, niepracująca i nie ucząca się. W ramach tego programu można uzyskać dofinansowanie na działalność poza szkolną.
Nie związane z formalnym kształceniem cele to:
1.Promocja i aktywne włączenia się młodzieży w perspektywę europejską.
2.Integracja młodych ludzi ze społeczeństwem i przygotowaniem ich do życia obywatelskiego.
3.Przezwyciężanie barier, przełamywanie stereotypów, uprzedzeń zakorzenionych w naturalności i kulturze młodych ludzi. Również przeciwdziałanie dyskryminacji i rozwijanie tolerancji.
4.Zapewnienie udziału młodzieży w programie, zwłaszcza żyjącej w trudnych warunkach, zagrożonej lub niepełnosprawnej.
Ten program realizowany jest w ramach pięciu akcji:
1.Hasło- Młodzież dla Europy
2.Wolontariat europejski
3.Inicjatywy młodzieży
4.Wspólne działanie - ta akcja łączy pewne działania w dziedzinie edukacji wynikającej z programu Sokrates, Da Vinci, Młodzież
5.Działania wspierające - ten program oferuje:
- wsparcie merytoryczne
- wsparcie finansowe, wnioski mogą składać wszystkie organizacje nie nastawione na zysk.
Program Młodzieżowy jest unijnym narzędziem polityki wyrównywania szans. Programy ze środowisk wiejskich, patologicznych otrzymują znacznie większe dofinansowanie z tego programu również niepełnosprawni.