Znaczenie i charakterystyka KOMPARATYSTYKA OŚWIATOWA jest samodzielna dyscyplina naukowa, zaliczajaca sie do nauk spolech., na arenie miedzynarodowej , nauka interdy scyplinarna-najsilniejszy zwiazek z socjologia, ekonomia,politologia, psych.; z naukami zajmuj. Sie kultura-antropologia kultur. Z naukami filozof.-filozofia, aksjologia, fenomenologia i z historia dziejow oswiaty pierwotne źrodlo (łac) comparo-zestawiac, porown. ETAPY ROZWOJU I GENEZA POWSTANIA powst niedawno-XXw rewolucja nauk-techniczna (eduk klas robotniczej i chlopskiej) eduk powszechna - dopiero po 2wojnie św/ sens ped porownawczej pojawil sie wraz ze szkola powszechna ZACZĄTKI: 1817r. (okres prekonstyt)Franc. Mysliciek Antoine Jullien de Paris napisal broszurke o potrzebie porownanie eduk. 1925 ( okres konstytut)Pedro Rosello znajduje tą broszure,robi doktorat , powoluje do zycia instytucjeBIE Miedzynarod. Biura Wych., byl jej dyrektorem-początek komparatystyki cel: wplywanie miedzynarodow. Raportow o eduk w roznych krajach i analiza dokumentow KONCEPCJA POZYTYWISTYCZ NA I ZASADY PEDRO ROSELLO rozwijala sie w 30 i 40 latach XX w tworca :P. Rosello; podst. Zalozeniem filozof. Pozytywizmu jest scjentyzm, glosi nieogranicz. Wiarę w moc rozumu Miedzynarod. Biuro Wychowania:podst. Przedm. Zainteres. Kompar. Byl system szkolny bez brania pod uwage kontekstu funkcjon.,podst. Metoda indukcyjnaZASADY szkola i zycie spol. Sa ze soba wzajemnie powiąz. (od poziomu rozwoju polit., spol, kultury i struktury zalezy rozwoj szkol); zmiana jakiegokol. Elem. w systemie szkolnym powod. perturbacje w innych jego elementach KONCEPCJA RELATY WI STYCZNA rozw. Sie w latach 50,60,70 XX w zaprzeczenie pozytywizmu, brak wiary w rozum i jego moc; wielość niejednoznacznosc, powstanie wielu roznyc koncepcji PRZEDSTAWICIELE M. Sadler, G. Bereday , M Schneider-badali zajwiska eduk. W ich kontekstach, metoda dedukcji, w latach 70 powst pierwsze podr. Komparatystyki PRZEDMIOT WSPOLCZ. KOMPARATYSTYKI analiza i porownyw. Faktow oswiat.-wych. W kontekscie sytuacji polit., ekonom, społ, kulturowej w wielu roznych krajach na swiecie FAKTY OŚWIAT.- WYCH. Kazde zjawisko ktore ma miejsce w oswiacie lub jest z nia związ. ( system ocen,szkola, progr. Kształc, relacje miedzy N a U, naklady na oswiate) CECHY faktow: 1. globalność-są powszechne 2. porownywalnosc 3. kontekstualność -zaleznosc od kontekstow,występow. W kontekstach CELE I FUNKCJE KOMPARATYSTYKI CELE: poznawczy, teoretyczny i prakt., rozwoj i doskonalenie wspolczesnej edukacji, zrozumienie wplywu kontekstu na funkcjonow. Eduk.( kontekstu polit. Kultur. Ekonom, społ.) ;rozwoj wiedzy na temat funkcjon. Faktow oswiat. WychFUNKCJE 1. informacyjna ( funkcjonow. Faktow o-w w roznych krajach) 2. inspirująca (doskonalenie, zmiany, -zabrane inf. Inspiruja reformę) 3. kreatywna ( rozwija horyzonty) METODY ZAPOŻYCZ. 3 GRUPY1) ANALIZY DOKUMENTÓW powszech. W naukach społ i przyrod.,zastos.1 raz Przez Pedro Rosello; dokumenty mogą być formalneMoga byc w formie ustnej, audiowizualnej, pisemnej, moga byc ETAPY W ROZWOJU HISTOR. KOMPARATYSTYKI :PREKONSTYTUTYWNY, KONSTYTUTYWNY, KLASYCZNY PREKONSTYTUTYWNY - od starożytności do 1817 r. Przedstawiciele:Ksenofon - opisywał, porównywał Spartę kontra Ateny Kalogagatos Cyceron (I/II wiek poChrystusie) - opisywał Rzym kontra Grecję;Tacyt - opisywał wychowanie w 3 nacjach (Żydzi, Gali, Germanie), szczególną uwagę kładł na wychowanie rodzinne, domowe i poza o randze narodowej, Średniowiecze - był to okres bardziej doskonalszy niż nawet współczesność > ruch misjonarski - przyczynił się bardzo szerokiego opisu wychowania w świecie> odkrycia - Marko Polo > system edukacyjny - akademicki Filozofią średniowiecza była komararystyka (np. św. Tomasz) * Jan Amons Komeński (!) - jeździł po Szwecji, stworzył model szkoły tradycyjnej* ks. Stanisław Konarski (pijar) - wszędzie gdzie jechał, tam robił notatki; stworzył swoją szkołę; był za wprowadzeniem języków obcych, i geografii KONSTYTUTYWNY -1817 konstytuowanie się pedagogiki jako nauki Przedstawiciele:- MarC Antoine Jullien de Paris, ur. W 1775r.; Jakobin; działał w Rewolucji Francuskiej. Wymyślił sobie, że było by fajnie stworzyć wspólny system edukacyjny w Europie.(!) W1817r . napisał broszurkę O potrzebie porównania edukacji - jest to pierwsza książka w której użyto po raz pierwszy terminów pedagogika porównawcza i wychowanie porównawcze. Od tego czasu zaczęto traktować pedagogikę porównawczą jako odrębną dyscyplinę naukową.Badał wszystkie systemy, by z nich stworzyć jeden wspólny, dobry system edukacyjny; chce utworzyc Komisje Specjalna ds Kształc., Instytut Kształc Naucz.ycieli.Nazywa się go PREKURSOREM pedagogiki porównawczej.- Pedro Rossello - odkrył wszystkie pisma Marka.CECHY publikowane na pocz tego okresu sprawozdania i studiA zajmuja sie opisem zagranicznych systemow szkolnych i mają gł charakter utylitarny, ich celem jest prezentowanie zgranicznych ddoświadczeń, if. Politykow, wplywanie na legislacje, aby przygot. Grunt pod reforme gł.ludowego elemantarnego szkolnictwa obowiazk., pod koniec XIX w bad. Szkolnictwa wyzszego, sred.,niekiedy zawodow. I specjalnego, okres charakteryz sie „pedagogicznymi zapozyczeniami” COUSIN: rzeczywista wielkosc narodu spoczywa w tym , ze niczego nie nasladuje, tylko zapozycza to co jest dobre, a po przyjeciu udoskonala” KLASYCZNY od końca XIX w.,do lat 50XXw.Przedstawiciele:- Michel Sadler (Brytyjczyk) W 1900r. w Gillford, UK, zwołał wykład: „Praktyczne korzyści z porównywania obcych systemów wychowawczych”.Chciał zbadać: DLACZEGO różnimy się w systemach wychowawczych. (to go interesowało)Twórca klasycznej pedagogiki porównawczej.- Isaac Kandel- Austriak Friederich Schneider- Sergiusz Hessen dokonal analizy ksztalc. W 10 krajach, zajmowal sie obowiazkiem szkolnym - Nicholas Hans;;załozenie Miedzynarod. Biura Edukacji BIE 1925, powstało w 1919 Miedzynarod Stowarzyszenie do Badań Osiagniec szkolnych IEA
|
jawne i niejawne, tworzone celowo i niecelowo (testy, egzaminy, prace uczniow, rysunki dzieci) 2) ANALIZY STATYST. Ilosciowa analiza materialuempirycz.- wykonyw. W rozny sposob (np. Srednia arytmet. Testy parametryczne nieparametr)w komparatystyce do wskaznikow oswiatowych, do nauk statystycznych 3) MET. ANALIZY SYSTEMOWEJ polega na 1 analizie zjawiska prowadz. Przez wyodrebnienie elem. Skladow.Badanego przez nas zjawiska,kazdy z tych elem. Analizuje-zbad. Relacji, zaleznosci miedzy tymi elem. 3 stworz. Modelu badan. Zjawiska METODA WŁAŚCIWA MET. ANALIZY PORÓ WNAWCZEJ sklada sie z 4 logicznie uloz. Etapow: 1.deskrypcja (opis zjaw isk ktore poddajemy analizie porow.) 2..interpretacja- wyjasnien opis. zjawisk(geneze, znaczenie, relacje, wplyw na inne zjawiska) 3. jukstapo zycja -stawianie obok sienie elem. Opis. Porownawczo rzeczywist. W taki spos. Zeby one sobie odpowiad., byly koherentne, kompatybilne) 4. wartości owanie -ocena RYGOR METODOLOG. Zastosowanie w bad. Wszystkich 4 etapow met. Analizy porownawczej BAD. WŁAŚCIWE I PRZYBLIŻO NE PRZYBLIZONE nie spelniaja warunku rygoru metodolog. ,sa prowadz na małą skalę ( dot. 1-2 krajow) koncza sie na 1 lub 2 etapie analizy porownawczej efektem są monografie poszczegol. krajow (charakterystyka eduk w poszczeg. Krajach)WŁAŚCIWE spelniaja warunek rygoru metodol., prowadz przez wielkie medzynarodowe organizacje(IEA -bada tylko osiagn. Z przedm scislych miedzynarod. Stowarzysz.ds badania osiagniec szkolnych) (PISA miedzynarod. Program bad. Osiagniec uczniow-bada osiagniecia z przdm humanist.). ,finansow. Przez miedzyna rod. Instytucje (UNESCO, OECD, ONZ,UE)pierwsze bad na pocz lat 80, ostatnie 2009 ( badania czytania ze zrozum.+rozumienie pojęć matematycz.) BADANIA IEA I PISA IEA Miedzynarod. Stowarzysz. Ds Badania osiagniec szkolnych -bada wyłącznie osiągn. Z przedm, scislych pierwsze bad-lata 80te, kolejne 90te,nastepne 2004-06 bad te trwaja po kilka lat, wyniki -rok ; sa to bad. wlasciwePISA Miedzynarod. Program Bad. Osiągnieć Uczniów- bada osiagn. Z przedm. Humanist., czytania ze zrozumieniem, pierwsze bad 2003, l8r2006, 2009 ( co 3 lata) badania wlasciwe WNIOSKI z bad. IEA: zadaw. Prac dom. Ma dobry wplyw na osiagniecia, posiadanie i korzystanie w domu z wlasnego podr. Tez;mała ilosc uczniow w klasie nie m lepszego wplywu na lepsze osiagniecia ,im bardziej dyscyplinujacy naucz. Tym lepsze wyniki U, duze znaczenie jaki N uczy(czy dokształca się w pracy zawod. ma wplyw na nauke) ROLA WSKAŹ NIKOW MIEDZYNAROD. W EDUKACJI MIEDZYNAROD. WSKAZNIKI OSWIATOWE-INES 18 grup-opisuja stan rozwoju oświaty,3 instytucje zajmują sie badaniami porownawczymi: OECDOrganizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju , UNESCOOrganizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury , BANAK OŚWIATOWY;;oni oprac. INES instytut. Gromadzace inf o swiecieEUROSTAT(Europejskie biuro statystyczne(dane ilosciowe n.t. Oswiaty i innych sfer rozwoju) EURYDICE (Agenda oświatowe UE) dane jakosciowe-opisowe n.t.rozwoju oswiaty) WSKAŹNIKI: A. Scholaryzacji B.wydatki naoświate
.
|
C. w. Efektywnosci nauczania D.w. Procesu eduk. E w. Wspolzaleznosci miedzy wyksztalc. A zyciem zawodowymWSKAŹNIK SCHOLARYZACJI udział w formalnym kształc., procent uczniów i studentów w szkolach podst. I srednich, i 3 poziomu jaki przypada na 100 osobw wieku od 5 do 29 lat (OECD) ODMIANY: 1. wskaź. Obcią żenia społ. Edukacją (stos. l.dz. W wieku szkolnym do ogolnej l. Mieszkancow danego kraju) 2.w. Społ. Zasięgu nauczania (stos. l. U danego rocznika do ogólu l. Dziec tego rocznika 3.w odsiewu szkoln. ( porownanie l. Dz konczacych dany szczebel nauczania z l. Dz wstepujacych na ten szczebel (rzeczywista dostepnosc szkolnictwa 4. w l. Student.ów -przypadajacych na 1.000 lub 10.000 mieszka ńców WSKAŹNIK HDI ROZWOJU LUDZKIEGO najbardziej syntetyczny,ocenia kraje na 3 plaszczyznach:-dlugie i zdrowe zycie,-wiedza -dostatni standard zycia ...składa się z-długość życia( demograficzny) -scholaryzacji(edukacyjny)- dochodu PKB w USD (ekomnom.) -alfabetyz. Dorosłych (eduk)ZNACZENIE WSKAŹnika . PKB wskaznik ekonomiczny mieszczący sie w HDI, i w wskaz. Wydatki na oświate-zalezy od niego jakie naklady finansowe zostana przeznaczone dla danego kraju na eduakcjeTENDENCJE W ZAKRESIE CELÓW KSZTAŁC. Równość szans, indywidualny rozwoj, przygot. Do dorosł. Życia, bezpłatne kształc.PRIORYTETY Rady Europy ds Eduk. UE:1. Poprawa jakosci i efektywności 2.Powszechny dostęp do nauki 3. Otwarcie na świat i środowisko CELE SZCZEGÓŁ.: podnies. Jakosci kształc i doskon. Zawodowego N, powszechny dostęp do technol. Inf.-techno;og., optymalne wykorzystanie zasobow, tworzenie otwartego środowiska edukac., wspieranie aktywnosci obywatelskiej, ograniczenie l. os. Porzucajacych przedwczesnie szkole, zwiększ. odsetka populacji w wieku 25-64 uczestnicz. W kształc. Ustaw. TENDENCJE KSZTAŁC. ZAWODOWEGO Eduk. Zawod. Podporządkow. Jest: integracji gospodar. UE; konkurencyjnosci calej gospodarki; pełniejszemu wykorzyst. Postępu nauk-technicz. PRIORYTETY: podniesienie poziomu i jakosci wykształc.; kształc. Szerokoprofilowe; rozwój przedsiebio rczosci; wzmocnienie powiazan ze swiatem pracy, pracodawcami, instytucjami badawczymi; zwieksz mobi lnosci i wymiany,wspolpracy europej skiej TENDENCJE NAUCZYCIELI jako autonom. Profesjonalista; refleksyjny praktyk; praktyki pedagog.; (kształc. Praktyczne); 2 procedury oceny N:zewn( przez minist eduk-zewn organy wewn.przez komisje ds oceny -wewn organy;; doskonal. Zawod. I poprawa warunkow pracy jako czynnik przyciagania nowych os do zawodu i utrzymanie juz zatrudnionych; generalna tendencja-ustawiczne dążenie do podnoszenia wynagrodzen przy wzroscie kwalifik.TEND. W ZAKR. ZARZĄDZANIA OŚWIATĄ 1. decentralizacja zarzadz. oswiata (stany zjedn. I Niemcy maja najb. Zdecentral. Oswiate) 2. wlaczenie roznego rodz organizacji do zarzadzania oswiata SYSTEM OŚWIATOWY zorganizow. Zbior, zespol instytucji kształt.-wychowujacych zorganizowany wg zasad okreslonych przez politykę oświatową4 ELEMENTY SYSTEMU OŚWIATY:(system rzeczywisty) 1.kształc. I wych przed pojsciem do szkoly 2.kszt i wych odbywaj sie we wszystkich szkolach roznego typo i |
poziomu(system szkolny) 3.ksztalc i wych przedszkolne 4. ksztalc. I wych po szkole MIEDZYNARODOWA STANDARDOWA KLASYFIK. RODZ I STOPNI KSZTAŁC. POZIOMY: P0. eduk przed pojsciem dz do szkoly-dzieci w wieku od 2 r.z. Zaleznie od kiedy jest obowiazek szkolny w danym kraju P1 ksztalc podst eduk. Elemant. Zaleznie od tego kiedy sie zacz. Obowiazek szkolny -przewaznie 6r.z.dominuje (ten okres trwa przewaznie 6 lat P2 mizsza szkola srednia,gimnazjum trwa 3 lata P3 wyzsza szkola srednia ( w Polsce liceum technikum itd) konczy sie matura P4 ksztalc. Srednie wyzszego poziomu-po szkole ktora daje mature, nie ma po nich wyksztalc. Wyzszego np szkoly pomaturalne P5 ksztalc. Wyzsze A zawodowe ,nieuniwersytecke(licencjat, inzynier) B. Akademickie,uniwersyteck (magister) P6.kształc. Wyzsze 2 stopnia- prowadza do uzyskania tytulu doktora MODELE KSZTAŁC. OBOWIĄZK. NA ŚWIECIE 1.Oddzielnie funkcjon. Powszechna szkola podst. Lub początkowa oraz powszech. Nizsza szkola srednia (Australia, Francja, Grecja, Polska) 2. rozszerzona szkola powszech. W ramach ktorej 2 pierwsze szczeble ksztalc. Sa polaczone w jednolitą formeorganizacyjną, czesto w 1 gmachu szkolnym(Dania, Stany zjed. Szwecja Jamajka) 3. ten model obejmuje tylko czas trwania powszechnej szkoly podst. Lub poczatkowej(Kuwejt,Tajlandia, Leos, Afganistan) MODELE KSZTAŁC. ŚREDNIEGO: 2 zasadnicze typy szkol tego szczebla funkcjon. Na swiecie: 1. szkoly sred. O charakterze akademickim przygotow. Mlodziez do ksztalc na poziomie wyzszym,nie dajace przygot. Zawodowego. W tych szkolach jest tendencja do profilowania progr. Naucz. Obok szkol oferuj. Ksztalc. ogolne Pojawiaja sie szkoly dajace poglębiona wiedze z wybranego przedm. Lub grupy przedm. (wlk Brytania, Holandia, Niemcy, Stany Zjed) 2. szkoly sred. Poliwalentne oferuja ksztalc. Ogolne techniczne lub zawodowe. Progr. Tych szkol i odbyw sie w nich egzaminy maturalne sa silnie sprofilowane i znaczaco ograniczaja mozliw. Ksztalc. Na poziomie wyzszym ( Francja, Hiszp. Belgja, Wlochy) SZKOLNICTWO WYŻSZE 3 zasadnicze modele strukturalne szkolnistwa wyzszego: 1 MODEL ZINTEGROWANY krotkie progr studiowania prowadzace do uzysk. Dyplomu-silne zwiazki z poziomem szkoln. Sred.-studiowanie poprzedzone rocznym studium orientacji uniwersyteckiej, po ktorym kandydaci zdaja egzam wstepny na studia, oprocz ocen z egzam o przyjeciu decyduje tez srednia ocen ze swiad. Szkoly sredniej i ze studium orientacji uniwerysteckiej (Szwecja Hiszpania) 2.MODEL BINARNY najbardziej powszechny w Europie, charakteryz sie wspolistnieniem tradycyjnego Uniwersytetu z wyzszymi szkolami zawodowymi . Rozwinął sie on w (Wlk. Bryt, Niemczech i Polsce) przyjęcia do Uniwerkowi wyzszych szkol zaleza od posiadanej matury i zdania egzaminu wstępnego 3. MODEL SFRAGMENTARYZOWANY charakteryz sie rozproszeniem instytucji kształc. Wyzszego, naborem na te studia zajmuja sie ogolnokrajowe centra, a selekcja prowadz. Jest na podst. Osiagniec ( matura,ocen ze swiadectwa) wstep na uniwerewk jest wolny a weryfikacja kandydatow jest prowadz dopiero pod koniec 1 rolku akademic., w czasie 1 sesji egzaminacyjnej (Francja) |