Wy1 Rf a Rz, rach zarządcza


Różnice pomiędzy rachunkowością finansową a zarządczą

Kryterium porównawcze

Podsystem rachunkowości

Rachunkowość finansowa

Rachunkowość zarządcza

Cel (ze względu na potrzeby informacyjne)

zaspokajanie potrzeb informacyjnych odbiorców zewnętrznych (zewnętrzna funkcja informacyjna);

zaspokajanie potrzeb informacyjnych odbiorców wewnętrznych

(wewnętrzna funkcja informacyjna);

Odbiorcy informacji

odbiorcy spoza jednostki: inwestorzy (obecni i potencjalni), kredyto- i pożyczkodawcy, kontrahenci, urzędy skarbowe i inne agendy rządowe, społeczności lokalne, pracownicy;

odbiorcy wewnętrzni: właściciele, różne szczeble i ogniwa zarządzania;

Cechy informacji

wiarygodność, rzetelność, dokładność, sprawdzalność, kryterium „prawdy absolutnej”;

istotność, szybkość, kryterium „prawdy względnej”;

Wymiar czasowy informacji (horyzont czasowy)

informacje dotyczące przeszłych zdarzeń (ex post);

informacje dotyczące przeszłości i przyszłości (ex post i ex ante);

Częstotliwość pozyskiwania informacji

regularność, ścisła periodyzacja w czasie;

zróżnicowana, zależnie od potrzeb;

Zakres uregulowań i charakter

obligatoryjny, regulowany przepisami prawa bilansowego i podatkowego, oraz innymi aktami prawnymi;

dobrowolny - brak regulacji prawnych;

Metody i zasady prowadzenia

metody specyficzne, tj. metoda bilansowa, podwójny zapis; stabilność, jednolitość;

metody różne, w zależności od potrzeb i sytuacji decyzyjnych, elastyczność, brak ujednoliconych zasad;

Postać

urządzenia ewidencyjne zgodne z planem kont, ściśle określona forma sprawozdania;

postać dowolna - konta, tabele, arkusze, raporty i sprawozdania dostosowane do potrzeb;

PORÓWNANIE RACHUNKU KOSZTÓW PEŁNYCH Z RACHUNKIEM KOSZTÓW ZMIENNYCH

Rachunek kosztów pełnych

Rachunek kosztów zmiennych

  • użytkowany dla potrzeb zewnętrznych i wewnętrznych,

  • przydatny w podejmowaniu decyzji długookresowych,

  • wynik na sprzedaży zależy od wielkości produkcji i sprzedaży,

  • mała przydatność do kontroli działalności segmentów,

  • zwiększa wpływ zapasów na wynik na sprzedaży,

  • dzieli stałe koszty produkcyjne na poszczególne wyroby.

  • użytkowany dla potrzeb wewnętrznych,

  • przydatny w podejmowaniu decyzji krótkookresowych,

  • wynik na sprzedaży zależy od wielkości sprzedaży,

  • przydatny do kontroli działalności segmentów,

  • niweluje wpływ zapasów na wynik na sprzedaży,

  • traktuje wszystkie koszty stałe jako koszty okresu.

RACHUNEK KOSZTÓW PEŁNYCH

ZALETY :

WADY:

RACHUNEK KOSZTÓW ZMIENNYCH

ZALETY :

WADY:

ANALIZA „KOSZT - WOLUMEN - ZYSK”

Objaśnienia podstawowych oznaczeń używanych we wzorach:

Q - ilość sprzedaży (produkcji),

c - cena jednostkowa

S - przychody ze sprzedaży,

kc, kz - jednostkowy koszt całkowity, zmienny (odpowiednio)

KC - koszty całkowite,

KZ - koszty zmienne (kz x Q)

KS - koszty stałe,

MB = MNP (= Q x mb) - całkowita marża na pokrycie (marża brutto w rachunku kosztów zmiennych),

mb (= c - kz) - jednostkowa marża brutto (jednostkowa marża na pokrycie),

Q0 - ilość sprzedaży w punkcie krytycznym (ilościowy próg rentowności),

S0 - przychody ze sprzedaży w punkcie krytycznym (wartościowy próg rentowności),

Z - zysk operacyjny (brutto),

Zn - zysk netto.

Próg rentowności dla jednego asortymentu

0x01 graphic

0x08 graphic

Próg rentowności przy produkcji niejednorodnej (wieloasortymentowej)

Sposób 1

Analiza syntetycznej relacji „koszty - wolumen - zysk” (analiza w aspekcie skumulowanej marży pokrycia) - stosowana, gdy koszty stałe są kosztami wspólnymi wszystkich asortymentów. Idea tej metody opiera się na założeniu stałej struktury sprzedaży i wprowadzeniu jednostki umownej (kompleksowej, „koszyka dóbr”).

Przyjmuje się tu zatem, że:

0x01 graphic
, 0x01 graphic
, zaś 0x01 graphic

0x01 graphic

gdzie:

0x01 graphic
- marża średnioważona,

ui - udział sprzedaży i-tego asortymentu w całkowitej sprzedaży.

0x08 graphic
0x08 graphic

gdzie:

0x01 graphic
- cena średnioważona (waga - udział wolumenu sprzedaży i-tego asortymentu w całości sprzedaży).

Sposób 2

Jeśli wszystkie koszty stałe można przypisać poszczególnym asortymentom (nie ma kosztów stałych wspólnych) to segmentowe progi rentowności ustala się według następujących formuł:

0x01 graphic

gdzie:

Q0i - próg ilościowy i-tego asortymentu,

KSi - koszty stałe i-tego asortymentu,

ci - cena i-tego asortymentu,

kzi - koszt zmienny i-tego asortymentu.

gdzie:

mbi - marża na pokrycie i-tego asortymentu,

pozostałe oznaczenia - jak wyżej.

Sposób 3

Jeśli część kosztów stałych można przypisać asortymentom (KSi), zaś część stanowi koszty stałe wspólne (KS) to marża na pokrycie danego asortymentu powinna zapewnić pokrycie kosztów stałych asortymentu i części kosztów wspólnych. Część tą ustala się w stosunku do udziału marż jednostkowych poszczególnych asortymentów w sumie marż.

0x01 graphic

gdzie: oznaczenia - jak wyżej.

0x01 graphic

Wy 6 - Analiza wrażliwości zysku (wybrane zagadnienia)

DŹWIGNIA OPERACYJNA

Przykład 1 (dźwignia operacyjna a ryzyko operacyjne)

Na rynku działają dwie jednostki A i B, których przychody ze sprzedaży i zyski są takie same. Różnią się natomiast strukturą kosztów. Poniżej zaprezentowano rachunki wyników obydwu jednostek w oparciu o rachunek kosztów zmiennych (w tys. zł):

Firma A

Firma B

A. Przychody ze sprzedaży

100

100

B. Koszty zmienne

60

30

C. Marża na pokrycie (A-B)

40

70

D. Koszty stałe

30

60

E. Wynik operacyjny (C-D)

+ 10

+ 10

Przeanalizować zmianę wyniku przy założeniu: a) 10%- wego wzrostu przychodów, b) 10%-owego spadku przychodów.

Działalność której z jednostek narażona jest na większe ryzyko operacyjne i dlaczego?

Rozwiązanie:

Firma A

Wyszczególnienie

obecnie

a)

b)

A. Przychody ze sprzedaży

100

110

90

B. Koszty zmienne

60

66

54

C. Marża na pokrycie (A-B)

40

44

36

D. Koszty stałe

30

30

30

E. Wynik operacyjny (C-D)

+ 10

+ 14

+ 6

Firma B

Wyszczególnienie

obecnie

a)

b)

A. Przychody ze sprzedaży

100

110

90

B. Koszty zmienne

30

33

27

C. Marża na pokrycie (A-B)

70

77

63

D. Koszty stałe

60

60

60

E. Wynik operacyjny (C-D)

+ 10

+ 17

+ 3

Wnioski:

  1. Zysk firmy B, która odznacza się większym udziałem kosztów stałych w strukturze kosztów jest bardziej wrażliwy na wahania wielkości sprzedaży. Natomiast zysk firmy A, gdzie koszty stałe mają mniejszy udział w strukturze jest mniej wrażliwy na wahania wielkości sprzedaży.

  2. Im wyższy udział kosztów stałych w kosztach operacyjnych, tzn. im słabiej wielkość kosztów reaguje na spadek sprzedaży, tym mniejsza jest ich elastyczność i przedsiębiorstwo narażone jest na wyższy stopień ryzyka operacyjnego.

  3. W firmie B silniej działa dźwignia operacyjna.

Przykład 2 (dźwignia operacyjna a marża bezpieczeństwa)

W oparciu o dane wyjściowe dla firmy A (z przykładu 6) przeanalizować, jak zmieni się wynik operacyjny jeśli przychody ze sprzedaży kształtowałyby się na poziomie (w tys zł): a) 75, b) 90, c) 120.

Obliczyć stopień dźwigni operacyjnej oraz względną marżę bezpieczeństwa dla każdego poziomu sprzedaży.

Rozwiązanie:

Analizę warto rozpocząć od obliczenia wartościowego progu rentowności wg wzoru (7) (wskaźnik marży na pokrycie wyznaczony został na podstawie wielkości całkowitych marży i przychodu i jest on taki sam dla każdego poziomu sprzedaży):

0x01 graphic

Wnioski:

  1. W progu rentowności nie można ustalić stopnia dźwigni operacyjnej, ponieważ zysk równy jest 0.

  2. Stopień dźwigni operacyjnej jest inny dla każdego poziomu sprzedaży i maleje wraz z oddalaniem się od progu rentowności (po jego przekroczeniu) przy jednoczesnym wzroście marży bezpieczeństwa.

  3. Wskaźnik dźwigni operacyjnej jest odwrotnością marży bezpieczeństwa, co można zapisać następująco:

0x08 graphic

Wybrane fragmenty wy 6 - Analiza wrażliwości …

Mnożniki zysku

Mnożnik zysku mierzy wpływ poszczególnych składników analizy na zysk operacyjny. Informuje o ile procent zmieni się zysk operacyjny, jeśli analizowany składnik zmieni się o 1%.

0x08 graphic

gdzie:

Mz - mnożnik zysku

Z - zysk operacyjny (we wzorze chodzi o procentową zmianę zysku)

Y - badany element kształtujący zysk (we wzorze chodzi o procentową zmianę tego czynnika)

Poniżej znajdują się przykłady dot. mnożników - numeracja zgodna z numeracją na wykładzie:

Przykład 3 (wyznaczanie mnożników zysku)

Jednostka produkuje i sprzedaje jeden wyrób. Obecnie sprzedaż kształtuje się na poziomie 200 szt., cena wynosi - 500 zł, koszty jednostkowe zmienne to 300 zł (z czego 200 zł to koszt jednostkowy materiałów a 100 zł - robocizny). Koszty stałe okresu wynoszą 20 000 zł (z czego 10 000 to koszty wydziałowe, 6 000 - to koszty zarządu i 4 000 to koszty sprzedaży). Obliczyć mnożniki zysku.

Rozwiązanie:

Rachunek zysków i strat w punkcie wyjścia:

0x08 graphic

  1. Mnożnik zysku dla liczby sprzedanych wyrobów

Zakładamy np. 10% wzrost wolumenu - czyli o 20 szt. i sporządzamy rachunek wyników pro forma:

0x08 graphic

0x08 graphic

  1. Mnożnik zysku dla ceny sprzedaży

Zakładamy np. 10% wzrost ceny - czyli nowa cena wynosiłaby 550 zł i sporządzamy rachunek wyników pro forma:

0x08 graphic

0x08 graphic

  1. Mnożnik zysku dla materiałów bezpośrednich

Zakładamy np. 10% wzrost kosztu jednostkowego materiałów bezpośrednich - czyli będą one wynosiły 220 zł i sporządzamy rachunek wyników pro forma:

0x08 graphic

0x08 graphic

Analogicznie zostały policzone pozostałe mnożniki.

Przykład 4 (wykorzystanie mnożników zysku)

W oparciu o dane i obliczenia do przykładu 3 ustalić, jak zmieni się zysk firmy przy założeniu, że każdy z badanych elementów zmieni się o 5%?

Rozwiązanie

0x08 graphic
Wiedząc, że:

Tabela Charakterystyka metod budżetowania

Kryterium

Metoda

Charakterystyka

Zalety

Wady

Podstawa przyjęta do ustalania wielkości budżetowanych

Budżetowanie przyrostowe

polega na aktualizowaniu wartości budżetów z poprzedniego okresu; korekta odbywa się w oparciu o określone wskaźniki (np. inflacji, wzrostu specyficznych kosztów) lub uwzględnia się inne zmiany (np. w zatrudnieniu)

  • pozwala na szybkie i oszczędne przygotowanie budżetów,

  • niebezpieczeństwo uwzględniania w budżetach nieefektywności powstałych w przeszłości,

  • dążenie kierowników do wykorzystania wszystkich zasobów pieniężnych z obawy przed zmniejszeniem budżetu w roku następnym,

  • nieobiektywny charakter budżetu - jego wielkość zależy często od wpływów i układów osobistych kierownika i nie zawsze odzwierciedla prawdziwe potrzeby.

Budżetowanie „od zera”

to szacownie wielkości w budżetach od nowa, bez opierania się na poprzednich budżetach

  • pozwala na wykrywanie i usuwanie przejawów niegospodarności,

  • pozwala na lepszą organizację pracy,

  • daje możliwość wprowadzania udoskonaleń, unowocześnień w przedsiębiorstwie,

  • jest bardziej pracochłonne i kosztowne.

Zakres uczestnictwa pracowników w procesie tworzenia budżetu

Budżetowanie odgórne

polega na tworzeniu budżetów przez menedżerów wyższego szczebla z niewielkim udziałem kierowników szczebla operacyjnego

  • większe prawdopodobieństwo, że cele strategiczne będą włączone do planowanych działań,

  • wzmocnienie koordynacji w ramach planów i celów poszczególnych części organizacji,

  • zmniejszenie prawdopodobieństwa, że w budżetowanie angażują się niedoświadczeni i niedoinformowani pracownicy niższego szczebla,

  • skrócenie czasu budżetowania,

  • eliminuje poczucie pracy zespołowej,

  • może eliminować inicjatywę kierowników niższego szczebla,

  • zmniejsza częstotliwości komunikowania się pracowników z zarządem,

  • budżet może nie być akceptowany,

Budżetowanie oddolne (partycypacyjne)

w opracowaniu budżetów biorą udział kierownicy wszystkich szczebli a czasem i załoga; jest z reguły bardziej realny i akceptowalny; wada - pewne wielkości mogą być subiektywnie określone przez osoby odpowiedzialne; to podejście jest odpowiednie dla jednostek dużych i średnich o złożonej strukturze wewnętrznej

  • działa motywująco na załogę,

  • zwiększa poziom akceptacji i zaangażowania kierownictwa operacyjnego w realizację celów organizacji,

  • budżety są bardziej realne,

  • wymaga więcej czasu,

  • niebezpieczeństwo, że w budżetowaniu będą uczestniczyć niedoświadczeni i niewykwalifikowani kierownicy,

  • wyniki uczestnictwa w budżetowaniu kierowników niższego szczebla mogą być negowane przez zarząd,

  • budżety mogą cechować się tzw. „luzem budżetowym” (osiąganie celów mniejszym wysiłkiem),

Częstotliwość tworzenia budżetu

Budżetowanie kroczące (ciągłe)

polega na okresowej aktualizacji budżetu, wymaga ciągłego korygowania (urealniania) założeń budżetu w oparciu o wielkości zrealizowane w okresach poprzednich tak aby budżet obejmował zawsze ten sam okres czasu (np. 12 miesięcy)

  • obniżenie stopnia niepewności,

  • oparcie procesu planowania i kontroli na ostatnim, realistycznym budżecie a nie na założeniach budżetu przygotowanego raz na rok,

  • objęcie przewidywaniami dłuższego okresu niż przy budżetowaniu konwencjonalnym,

  • wymaga większej ilości czasu i środków ze względu na większą częstotliwość,

  • możliwość znużenia kierownictwa ciągłym tworzeniem budżetów,

  • aktualizacja standardów kosztów i cen rozliczeniowych dla transakcji wewnętrznych przyczynia się do różnej wyceny zapasów i różnych wartości odchyleń,

Budżetowanie niemające charakteru kroczącego (konwencjonalne)

polega na przygotowaniu budżetu na okres jednego roku;

  • mniej czasochłonne i kosztowne,

  • prostsze w realizacji,

  • budżet zamyka się na jednym okresie (np. roku), nie pozwala wybiegać „w przyszłość”, zanim nie sporządzi się budżetu na kolejny okres,

  • zwiększa stopień niepewności w perspektywie wykraczającej poza okres na który przygotowany jest budżet,

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Rach[1].zarzadcza - test[1], borowiec testy rz rk
rach zarzadcza, Uklad kalkulacyjny - teoria, przypomnienie
UKSW Rachunkowość cz II Rach zarządcza (wyk ład)
Pojęcie i klasyfikacja kosztów w rach. zarządczej, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Finanse i R
1046 2014 Rach zarzadcza podyplomowe
2013 rach zarządcza, Studia UE Katowice FiR, II stopień, Semestr II, Rachunkowość w zarządzaniu prze
tekst - rach.zarządcza, Rachunkowość zarządcza
rach zarzadcza, nauka, Rachunkowosc zarządcza
Rozwiazania zadan, rach zarządcza
2008.03.30 rach.zarzadzcza, Ekonomia
Pojęcie i klasyfikacja kosztów w rach. zarządczej
RACH ZARZADCZA CZ I z pena
Zadanie domowe - rach. zarządcza, Zarządzanie, II rok, Rachunkowość zarządcza, ćwiczenia
wzory - rach.zarządcza, Rachunkowość zarządcza
test rach[1] zarzadcza
Egzamin rach zarządcza 31 01 2014
Egzamin rach zarządcza 31 01 2014

więcej podobnych podstron