Zestaw nr 1

1. Współuczestnictwo formalne i materialne

2. Odrzucenie a oddalenie skargi przez sądy administracyjne

3. Sprawa sądowo - administracyjna

1. Współuczestnictwo: 1).materialne - wielość stron w postępowaniu adm. - z wielością stron w jednej sprawie będziemy mieli do czynienia w tych przypadkach, gdy w postępowaniu rozstrzygana jest sprawa adm. tożsama pod względem przedmiotowym, której rozstrzygnięcie ukształtuje sytuację wielu podmiotów. Strony występujące w danej sprawie mogą mieć interesy prawne zgodne (np. wniosek wspólników spółki cywilnej o koncesję) bądź interesy sprzeczne (np. dwie osoby nie powiązane ze sobą więzami prawnymi wystąpiły o ten sam rodzaj koncesji). Kryterium decydującym o tym, czy mamy do czynienia z wielością stron w jednej sprawie, będzie kryterium wpływu ukształtowania sytuacji prawnej jednego podmiotu na sytuację prawną innego podmiotu. Postępowanie prowadzone w jednej sprawie adm. kończy się zawsze wydaniem jednej decyzji. Tożsamość przedmiotu postępowania adm. prowadzonego z udziałem stron o spornych interesach ma ten skutek, że obowiązki tych stron należy ustalić w jednej sprawie, każde bowiem rozstrzygnięcie organu administracji wpływa na sytuację prawną tych stron równocześnie, a wniesienie odwołania przez jedną stronę czyni decyzję organu I instancji rozstrzygnięciem nieostatecznym również dla drugiej lub innych stron. Postępowanie adm. toczy się w tej samej sprawie, gdy istnieje tożsamość podmiotów, przedmiotu i treści stosunku adm. W razie wielości stron w jednej sprawie adm. art.62 kpa nie ma zastosowania. Reguluje on bowiem połączenie do rozpoznania w jednym postępowaniu kilku odrębnych spraw adm. W takich przypadkach mamy do czynienia z jedną sprawą adm., w której jedynie występuje wielość stron 2). formalne - jest to wielość spraw adm. formalnie łącznie prowadzonych w jednym postępowaniu. Istotą współuczestnictwa formalnego jest połączenie do prowadzenia w jednym postępowaniu adm. odrębnych spraw, które łączy tylko tożsamość zewnętrzna, czyli że są to pod względem materialnoprawnym sprawy adm. jednego rodzaju. Dopuszczalność rozpatrzenia kilku spraw adm.: a) identycznego stanu faktycznego - przez którą należy rozumieć istnienie w rzeczywistości w różnych sprawach takiego samego stanu faktycznego (np. własności wielu odrębnych nieruchomości wywłaszczanych na cele budowy autostrady); b) identycznej podstawy prawnej - gdy podstawą powstania danych stosunków materialnoprawnych jest taka sama norma prawna; c) właściwość jednego organu adm. publicznej - w tym przypadku chodzi o właściwość zarówno rzeczową jak i miejscową. Postępowanie, w którym łącznie rozpatrywanych jest kilka spraw adm., kończy się wydaniem w każdej sprawie odrębnych decyzji. Zaskarżenie decyzji wydanej w określonej sprawie nie powoduje skutku prawnego zaskarżenia innych decyzji, pomimo, że sprawy te były łącznie prowadzone.

2. Sąd odrzuca skargę na dec.(postanowienie), jeżeli wniesiono ja po upływie terminu do jej wniesienia, chyba ze sad termin przywróci jeżeli sprawa nie należy do właściwości sadu adm. gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie wymogów formalnych, * jeżeli skarga jest w toku lub już została prawomocnie osadzona, *jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sadowej a skarżący nie ma zdolności procesowej, * gdy jest ona niedopuszczalna z innych przyczyn. Skarga jest niedopuszczalna jeżeli złożył ja podmiot, który nie ma uprawnień do jej złożenia; nie wyczerpał środków odwoławczych, chociaż miał taki obowiązek, nie uiścił wpisu. Sad odrzuca skargę postanowieniem wydanym na posiedzeniu niejawnym. Oddalenie skargi następuje wówczas, jeżeli sąd skargi nie uwzględnił. Dotyczy to sytuacji, gdy skarga była bezzasadna.

3. Sprawa sądowo - adm.: Sądy adm. sprawują kontrolę działalności adm. publicznej i stosują środki określone w ustawie. Dla określenia sprawy s-a należy uwzględnić rozwiązanie prawne przyjęte w art. 3,4,5 i art. 58 ustawy prawo o post. przed sądami adm. Kontrola działalności adm. publicznej przez sądy adm. obejmuje orzekanie w sprawie skarg na: 1) decyzje adm.; 2) postanowienia 3) postanowienia wydane w post. egz. i zabezp., na które służy zażalenie; 4) inne akty lub czynności z zakresu adm. publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków 5) akty prawa miejscowego organów j. s. t. i terenowych organów adm. rządowej; 6) akty organów j. s. t. i ich związków, 7) akty nadzoru nad działalnością organów j.s.t; 8) bezczynność organów. Sądy adm. orzekają także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę. Sądy adm. rozstrzygają spory o właściwość między organami j. s. t. i między SKO, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami j. s. t. a organami adm. rządo­wej. Sądy adm. nie są właś­ciwe w sprawach: 1) wynikających z nadrzędności i podległości organizacyjnej między organami adm. publicznej; 2) wynikających z podległości służbowej między przełożonymi i podwładnymi; 3) odmowy mianowania na stanowiska lub powołania do pełnienia funkcji w organach adm. publicznej, chyba że ten obowiązek wynika z przepisów prawa; 4) wiz wydawanych przez konsulów. Odrzucenie skargi następuje, jeżeli sprawa nie należy do właściwości sądu adm. Elementem konstytutywnym sprawy s-a jest kontrolo­wanie przez sąd adm. działalności adm. publicznej. Element ten różni sprawę s-a od sprawy adm. Cechą właściwą dla sprawy adm. jest jej merytoryczne rozstrzygnięcie. Istota środków sprowadza się, z zastrzeżeniem wyjątków, wyłącznie do zniesienia działania lub bezczynności niezgodnej z prawem, a nie do merytorycz­nego rozstrzygnięcia w tym zakresie. Określając przedmiot postępowania s-a, należy wprowa­dzić rozgraniczenie w zakresie post. przed woj. sądami adm. i postępowania przed NSA. Przed­miotem postępowania s-a przed woj. sądami ad­m. jest sprawa s-a, a zatem rozpoznanie i roz­strzygnięcie skargi na działanie lub bezczynność organu wykonującego adm. publiczną. W tym zakresie występuje tożsamość przedmiotu post. przed woj. sądami adm. i NSA, a jedynym elementem różniącym jest to, że NSA dokonuje tej kontroli pośrednio przez rozpoznanie i rozstrzygnięcie skargi kasacyjnej Przedmiotem post. przed NSA jest ponadto rozpoznawanie i rozstrzyganie sporów o właściwość oraz innych spraw przekazanych na mocy odrębnych ustaw. NSA jest właściwy do prowadzenia postępowania pomocniczego, post. w spra­wach uchwał mających na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowa­nie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów i podejmo­wanie uchwał zawierających rozstrzygnięcie zagadnień prawnych budzących po­ważne wątpliwości w konkretnej sprawie s-a.

Zestaw nr 2

1. Prawo pomocy

2. Postępowanie rozpoznawcze w postępowaniu adm. i s-a.

3. Postanowienia, rodzaje postanowień

1. Prawo pomocy- może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem post. lub w toku post. Prawo pomocy nie przysługuje stronie w razie oczywistej bezzasadności jej skargi. Zakres prawa pomocy obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Ustanowienie np. adwokata, stanowi uprawnienie strony do udzielenia pełnomocnictwa wyznaczonemu adwokatowi, bez ponoszenia przez nią wynagrodzenia i wydatków ad­wokata. Zakres przyznania prawa pomocy - może być przyznane: w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata... Częściowe zwolnienie od opłat lub wydatków może polegać na zwolnieniu od określonej ich części pieniężnej. Przesłanki przyznania p. społecznej. Osobie fizycznej przy­znanie prawa p. p. następuje: *w zakresie całkowitym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania *w zakresie częściowym, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Osobie prawnej może być przyznane: *w zakresie całkowitym, jeżeli wykaże, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania; *w zakresie częściowym, jeżeli wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania. Tryb udzielenia p. p. może być przyznane stronie na jej wniosek. Wniosek powinien zawierać oświadczenie strony obejmujące dane o stanie majątkowym i dochodach, jeżeli wniosek składa os. fizyczna, dane o stanie rodzinnym oraz oświadczenie o niezatrudnieniu. Wniosek składa się na urzędowym formularzu, wg. ustalonego wzoru. Jeżeli oświadczenie budzi wątpliwości, strona jest zobowiązana złożyć w określonym terminie, dodatkowe oświadczenie. Wniosek nie spełniający określonych wymogów pozostawia się bez rozpoznania. Rozpoznanie wniosku należy do woj. sądu adm., w którym sprawa ma się toczyć. Czynności w zakresie post. o przyznanie prawa pomocy mogą wyko­nywać refer. sądowi, wydając zarządzenia oraz post. Od wydanego zarządzenia o pozo­stawieniu wniosku bez rozpoznania o przyznaniu lub odmowie przyznania p. p. służy sprzeciw w ter­minie 7 dni od dnia doręczenia zarządzenia lub post. Sprzeciw wniesiony przez adwokata wymaga uzasadnienia. Jeżeli nie wniesiono sprzeciwu albo wniesiony sprzeciw został prawomocnie odrzucony, zarządzenie i postanowienie ma skutki prawomocnego orzeczenia sądowego. Cofnięcie prawa pomocy może być cofnięte w całości lub w części, jeżeli okoliczności, na podstawie których je przyznano, nie istniały lub przestały istnieć. O cofnięciu orzeka właściwy woj. sąd adm. na posiedzeniu niejawnym. Wygaśnięcie p. p. Przyznanie p. p. wygasa ze śmiercią strony, która je uzyskała.

2. Postępowanie rozpoznawcze- jest podstawowym stadium postępowania s-a. W stadium tym sąd rozpoznaje sprawę sądowoadm. Sąd może zarządzić połączenie kilku oddzielnych spraw toczących się przed nim w celu łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia, jeżeli mogły być objęte jedną skargą lub jeżeli pozostają one ze sobą w związku. Granice postępowania rozpoznawczego- wyznacza zakres działania lub bezczynności organu adm. publicznej. W zakresie skarg na decyzje granice postępowania wyznacza rozstrzygnięcie sprawy indywidualnej decyzją. Sąd bowiem bada zgodność decyzji z prawem. Niedopuszczalne będzie podejmowanie czynności rozpoznawczych przez sąd jeżeli uprawnienia lub obowiązki nie zostały przez organ adm. publicznej w pełnym zakresie autorytatywnie skonkretyzowane. Termin uzupełnienia co do rozstrzygnięcia 14 dni od doręczenia lub ogłoszenia decyzji. Nie można ze skutkiem prawnym wnieść środka zaskarżenia zarówno w drodze adm. jak i w drodze sądowej. Wg art. 134 § 1 ustawy Poppsa „Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną". Sąd rozpoznaje na podstawie akt sprawy, a wyjątek dopuszczalny jest tylko, gdy organ wykonujący adm. publiczną nie przesłał akt sprawy. W takim przypadku na żądanie skarżącego sąd rozpoznaje sprawę na podstawie nadesłanego odpisu skargi, gdy stan faktyczny i prawny przedstawiony w skardze nie budzi uzasadnionych wątpliwości. Rozpoznanie skargi na podstawie stanu faktycznego, istniejącego w dniu podjęcia aktu lub czynności, nie oznacza, że nie powinien on brać pod uwagę nowych faktów lub nowych dowodów. W zakresie decyzji i postanowienia stanowi to podstawę do uchylenia ich przez sąd. Wadliwe ustalenie stanu fak­tycznego stanowi podstawę do oceny niezgodności z prawem pozostałych aktów podlegających zaskarżeniu do sądu. Sąd rozpoznaje na podstawie akt sprawy, czyli na podstawie stanu faktycznego istniejącego w dniu podjęcia zaskarżonego działania lub bezczynności. Sąd zatem nie uwzględnia okoliczności faktycznych, które powstały po podjęciu działania. Prowadzi to do ograniczenia post. prowadzonego przez sąd. Sąd może jednak z urzędu lub na wniosek strony przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje przedłużenia post. w sprawie. Przy ustaleniu stanu faktycznego sąd adm. jest związany prawomocnym wyrokiem skazującym co do popełnienia przestępstwa. Sąd kontroluje zgodność z prawem działania lub bezczynności, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sąd dokonuje oceny zgodności z prawem działania lub bezczynności organu wykonującego adm. publiczną. Sąd jednak obowiązany jest uwzględnić wyrok Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności ustawy lub innego aktu normatywnego z Konstytucją, ustawą, umową międzynarodową. „Sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom".

3. Postanowienia Tak samo jak decyzje są jednostronnym, władczym rozstrzygnięcie dotyczącym konkretnego podmiotu oraz przedmiotu. Forma postanowienia art.124. Postanowienie powinno zawierać: - oznaczenie organu adm. publ., - datę jego wydania, - oznaczenie strony lub stron albo innych osób biorących udział w postęp., - powołanie podstawy prawnej, - rozstrzygnięcie, - pouczenie, - podpis, Podział postanowień. Postanowienia dotyczące czynności procesowych dzielimy na: a) ściśle procesowe - rozstrzygają o bieżących, doraźnych kwestiach postępowania. Postanowienia te muszą posiadać pełną formę tylko, jeżeli są zaskarżalne. Jeżeli nie są to postanowienie doręcza się (pisemnie) albo wygłasza się z zachowaniem minimalnych elementów np. postanowienie dowodowe. b) wpływające na dalszy bieg postępowania - są to postanowienia, które mają wpływ na przebieg postępowania np. postanowienia o zawieszeniu postęp., postanowienie o wyłączeniu pracownika. Jeżeli są zaskarżalne muszą posiadać elementy z art.124. c) dotyczące istoty sprawy - różnica pomiędzy tym postanowieniem a decyzją jest tylko formalna np. postanowienie o współdziałaniu art.106, postanowienie o zatwierdzeniu ugody, postanowienie w sprawie wznowienia postęp. art.149par2.

Forma postępowania rozpoznawczego- podstawową formą postępowania rozpoznawczego jest rozprawa. Wynika to z zasady jawności oraz rozwiązań przyjętych w ustawie Poppsa, które jako zasadę przyjmują, że posiedzenia sądowe są jawne oraz, że sąd wydaje wyrok po zamknięciu rozprawy z przepisów o otwarciu na nowo rozprawy, wydania wyroku przez sędziów, przed którymi odbyła się rozprawa. Postępowanie rozpoznawcze jest przeprowadzane w trybie zwykłym, a zatem na rozprawie, ale też jest dopuszczalne przeprowadzenie rozpoznania w trybie uproszczonym. Postępowanie uproszczone jest dopuszczalne, jeżeli: *decyzja lub postanowienie są dotknięte wadą nieważności, o której mowa w art. 156 § 1 k.p.a., lub w innych przepisach albo wydane zostały z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania; *strona zgłosi wniosek o skierowanie sprawy do rozpoznania w trybie uproszczonym, a żadna z pozostałych stron w terminie czternastu dni od zawiado­mienia o złożeniu wniosku nie zażąda przeprowadzenia rozprawy; *organ nie przekazał sądowi skargi mimo wymierzenia grzywny, gdy skar­żący złożył żądanie rozpoznania sprawy na podstawie nadesłanego odpisu skargi, gdy stan faktyczny i prawny przedstawiony w skardze nie budzi uzasadnionych wątpliwości. Rozpoznanie w trybie uproszczonym może być zastosowane, co oznacza, że forma ta nie jest obligatoryjna, a jej zastosowanie wynikać winno ze względów przyspieszenia załatwienia sprawy. W trybie uproszczonym sąd rozpoznaje sprawę na posiedzeniu niejawnym w składzie jednego sędziego. Na posiedzeniu niejawnym mogą uczestniczyć tylko osoby wezwa

Zestaw nr 3

1. nieważność decyzji a wzruszalność decyzji i ich skutki w postępowaniu administracyjnym

2. uprawnienia samokontroli organu administracji publicznej w postępowaniu sadowoadministracyjnym,

3. skarga do sadu administracyjnego a środki zaskarżenia w postępowaniu administracyjnym

1. Przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji - pozytywna, stanowi ją wystąpienie jednej z wyliczonych podstaw, negatywnych, z których jedną stanowi termin a drugą spowodowanie przez decyzję nieodwracalnych skutków prawnych. Stwierdzeni nieważności może dotyczyć zarówno decyzji ostatecznych i nieostatecznych. Gdy strona złoży skargę na decyzję nieostateczną, to kwalifikuje się ją jako odwołanie, a w razie wniesienia skargi na decyzję ostateczną uważa się ją w zależności od treści za żądanie wniesienia post., stwierdzenia nieważności decyzji, albo jej zmiany lub uchylenia z urzędu. Podstawy stwierdzenia nieważności decyzji: 6 wad wyliczonych w kpa, a w post. podatkowym 7 wad: *decyzja została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości, * decyzje wydano bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa: -wykraczające poza sferę stosunków administracyjnoprawnych, wydane na podstawie przepisów prawnych pozaustawowych, - wydane w sprawach gdzie stan prawny kształtowany jest z mocy samego prawa, - wydane w sprawach w których z mocy przepisów prawa materialnego czynności powinny być dokonane w formie innej niż decyzja, Rażące naruszenie prawa materialnego będzie zachodzić będzie wówczas, gdy organ administracji wbrew brzmieniu przepisu nałoży na stronę obowiązek, przyzna uprawnienie bądź odmówi jej przyznania. * nieważna jest decyzja gdy dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inna decyzją ostateczną, *decyzja została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie, *decyzja była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały, *dec. jest wadliwa jeżeli w razie jej wykonania wywołałby czyn zagrożony karą. W sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli: 1) dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe, 2) decyzja wydana została w wyniku przestępstwa, 3) decyzja wydana została przez pracownika lub organ adm. publicznej, który podlega wyłączeniu 4) strona bez własnej winy nie brała udziału w post., 5) wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nie znane organowi, który wydał decyzję, 6) decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu, 7) zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przyjętej przy wydaniu decyzji 8) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone lub zmienione. Art. 145a. § 1. Można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.

2. Organ, którego bezczynność lub działanie zaskarżono, może w zakresie swojej właściwości uwzględnić skargę w całości od dnia rozpoczęcia rozprawy. Przesłanką dopuszczalności jest uwzględnienie skargi w całości, co oznacza uwzględnienie zarzutów i wniosków skargi oraz powołanej podstawy prawnej. Inną przesłanką ograniczającą dopuszczalność samokontroli jest związanie organu przepisami o właściwości, co powoduje, że jeśli tylko na podstawie przepisów prawa jest właściwy do weryfikacji decyzji, może uwzględnić skargę. Rozwiązanie to usuwa wątpliwości interpretacyjne co do podstaw weryfikacji aktu w trybie uwzględnienia skargi. Uwzględnienie skargi w całości jest podstawa do umorzenia postępowania s-a. 2 przesłanki: formalna - wniesienie odwołania przez wszystkie strony, merytoryczna - stanowisko organu musi pokrywać się ze stanowiskiem strony - 2 fazy - kontrola własnego postępowania, ponowne rozpoznanie i rozpatrzenie sprawy oraz ustalenie czy stanowisko może być zmienione * konfrontacja tej 1 z żądaniem strony.

3. A. Przesłanką dopuszczalności skargi na akty podjęte w post. ad­m. jest wyczerpanie środków zaskarżenia, ale pod warunkiem, że służyły one w post. przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator lub RPO. Wyróżniamy 2 sytuacje: 1) gdy przepisy prawa procesowego regulują środki zaskarżenia od decyzji, postanowienia, bezczynności w post. adm. - przesłanką dopuszczalności skargi jest wyczerpanie środków zaskarżenia. Pojęcie środ­ków zaskarżenia nie występuje w prawie procesowym. Pojęciem tym nie posługuje się ani k.p.a., ani też o.p. Posługuje się nim doktryna, obejmując zarówno środki służące w toku instancji jak i w nad­zwyczajnych trybach post. adm. czy podatkowego. Tak szerokie pojęcie środków zaskarżenia nie obowiązuje jednak w postępowaniu s-a. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia - zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpat­rzenie sprawy. 2) gdy przepisy prawa procesowego nie przyznają prawa do zaskarżenia w post. adm. - skarga do sądu adm. służy bez konieczności podjęcia obrony przed organem wyko­nującym adm. publiczną. Nie ma podstaw do stosowania w tym zakresie środka - wezwania do usunięcia naruszenia prawa. Prawo procesowe takiej instytucji nie przewiduje. Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa dotyczy innych niż decyzje czy postanowienie aktów. Wyczerpanie środków zaskarżenia nie jest przesłanką obowiązującą, gdy skargę do sądu adm. wnosi prokurator lub RPO. B. Przesłanki dopuszczalności skargi na akty w zakresie nieobjętym drogą post. adm. W przypadku zaskarżenia aktów lub czynności z zakresu adm. publ. dotyczących uprawnień lub obowiąz­ków wynikających z przepisów prawa skargę można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu w terminie 16 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się o wydaniu aktu do usunięcia naruszenia prawa. W razie zaskarżenia innych aktów, jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi i nie stanowi inaczej, należy przed wniesieniem skargi wezwać na piśmie właściwy organ do usunięcia narusze­nia prawa. Przesłanka ta nie obowiązuje gdy ustawa w oparciu, o którą akt został wydany jej nie wprowadza, lub uchyla jej obowiązywanie. C. Pierwszeństwo obrony na drodze adm. jako przesłanka dopu­szczalności skargi. Ustawa Popps nie przyjmuje rozwiązania o niedopuszczalności skargi do sądu adm. z powodu tego, że toczy się post. w celu uchylenia, zmiany lub stwier. niew. aktu, czynności. Dopuszczalność konkurencji weryfikacji aktu na drodze adm. i na drodze sądowej powoduje, że strona skarżąca może równocześnie uruchomić te drogi. W razie wniesienia skargi do sądu po wszczęciu post. adm. w celu zmiany, uchylenia, stwier. niew. aktu lub wznowienia post. postępo­wanie sądowe podlega zawieszeniu. Weryfikacja na drodze adm. ma pierwszeństwo, jeżeli post. adm. zostało wszczęte przed złożeniem skargi. Nie powoduje jednak odrzucenia skargi, jedynie zawieszenie postępowania s-a.

Zestaw nr 4

1. Moc środków zaskarżenia w post adm.

2. Zakaz reformationis in peius w post adm. i sądowoadm

3. strony post sadowoadministracyjnego

1. Klasyfikacja środków zaskarżenia: I Kryterium przesunięcia kompetencji na organ wyższego stopnia:1. środki bezwzględnie dewolutywne - czyli takie środki, które zawsze przesuwają sprawę do wyższej instancji np. żądanie stwierdzenia nieważności decyzji i postanowień, 2. środki względnie dewolutywne - czyli takie, które przesuwają sprawę do wyższej instancji w razie nieuwzględniania ich przez organ I instancji np. odwołanie, 3. środki niedewolutywne - takie, które nie przesuwają sprawy do wyższej instancji np. wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. II Kryterium rodzaju zaskarżonego rozstrzygnięcia: 1.środki zwyczajne - służą od rozstrzygnięć nieostatecznych, 2.środki nadzwyczajne - służą od rozstrzygnięć ostatecznych. III Kryterium mocy prawnej wniesionego środka zaskarżenia (wykonalność): 1. środki bezwzględnie suspensywne - takie, które z mocy prawa wstrzymują wykonanie zaskarżonego rozstrzygnięcia np. odwołanie, wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, 2. środki względnie suspensywne - takie, które wstrzymanie wykonania decyzji pozostawiają ocenie organów np. zażalenie, żądanie wznowienia postępowania, żądanie stwierdzenia nieważności decyzji. IV Kryterium możliwości wnoszenia danego środka samodzielnie: 1. środki samoistne - wszystkie środki zaskarżenia z jednym wyjątkiem, 2. środki niesamoistne - są to środki, które można wnosić tylko z innymi środkami zaskarżenia np. zażalenie na postanowienie niezaskarżalne można wnieść tylko z odwołaniem od decyzji. Do środków zaskarżenia zaliczamy: 1. odwołanie - jednorodna konstrukcja, 2. zażalenie - jednorodna konstrukcja, 3. wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy - jednorodna konstrukcja, 4. żądanie wznowienia postępowania - charakter mieszany, 5. żądanie stwierdzenia nieważności decyzji - charakter mieszany, 6. sprzeciw - jednorodna konstrukcja.

2. W post. adm. powiązane z z post. odwoławczym. Istota tego zakazu polega na tym, że organ odwoławczy nie może zmienić rozstrzygnięcia zawartego w decyzji org. I instancji na niekorzyść odwołującej się strony. Wywodzi się z istoty środków zaskarżenia. Oznacza, że strona korzysta z ochrony praw nabytych.ART.139. organ nie może orzekać na niekorzyść strony odwołującej się, chyba że decyzja rażąco narusza prawo lub interes społeczny. Rażące naruszenie interesu społ. jest pojęciem niedookreślonym. Znaczenie tego pojęcia określa każdorazowo organ, dlatego organ musi szczegółowo uzasadnić. W post. sądowa. . Z postępowaniem rozpoznawczym i orzekaniem sądu wiąże się istotna dla oceny skargi kwestia związania sądu administracyjnego zakazem reformationis in peius. Ustawa o NSA w art. 51 ustanawiała zakaz refor­mationis in peius, stanowiąc: Sąd nie może jednak wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwier­dzeniem nieważności zaskarżonego aktu". Takie też rozwiązanie przyjmuje zaś w art. 134 § 2 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi: „Sąd nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwier­dzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności".

3. Strony post. s-a. jest post. kontradyktoryjnym, stronami post. s-a jest skarżący oraz organ. W post. s-a oprócz stron z mocy prawa uczestni­czą na prawach strony osoby, które brały udział w post. adm., a nie wniosły skargi, jeżeli wynik post. sądowego dotyczy ich interesu prawnego. Podmioty te mogą uczestniczyć po stronie skarżącego, jak i organu adm. publicznej. Udział na prawach strony można określić pojęciem „współuczestnictwa materialnego", którego elementem charakterystycznym jest to, że przedmiot sporu dotyczy praw i obowiązków wspólnych dla współuczestników. Zdolność sądową mają: 1) osoby fiz. i osoby pr.; 2) państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobo­wości prawnej oraz organizacje społeczne nieposiadające os. prawnej; 3) inne, niewymienione jednostki organizacyjne nieposiadające osobo­wości prawnej, 4) organizacje społeczne, choćby nie posiadały osobowości prawnej, w zakresie ich statutowej działalności w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób. Jeżeli braki zdolności sądowej dają się uzupełnić, sąd wyznacza odpowiedni termin. W razie gdy braki nie mogą być usunięte, wyda postanowienie o odrzuceniu skargi. Zdolność procesowa to zdolność do podejmowania ze skutkiem prawnym czynności proce­sowych w post. s-a. Mają: 1) osoby fiz. posiadające pełną zdolność do czynności prawnych. Osoba fiz. ograniczona w zdolności do czynności prawnych ma zdolność do czynności w post. s-a w sprawach wynikających z czynności prawnych, które może dokonywać samodzielnie. 2) osoby pr.; 3) państwowe i samorządowe jednostki org. nieposiadające osobo­wości pr. oraz organizacje społ. nieposiadające os. prawnej; 4) inne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, 5) organizacje społ., choćby nie posiadały os. prawnej, w za­kresie ich statutowej działalności w sprawach dotyczących interesów pr. innych osób. Udział prokuratora i RPO w post. sądowym przesłanek: ochrony praworządności, ochrony praw człowieka i obywatela. Prokurator, RPO w post. s-a mają prawo: 1) wziąć udział w każdym toczącym się post.; 2) wnieść skargę do WSA na działanie lub bezczynność organu wykonującego adm. publ; 3) wnieść skargę kasacyjną do NSA; 4) wnieść zażalenie do NSA; 5) wnieść skargę o wznowienie post. s-a. Prokuratorowi i RPO przysługują, jeżeli korzys­tają z przyznanych praw, prawa strony w post. s-a. Organizacja społeczna, w zakresie swojej działalności statutowej, może brać udział w post. s-a w przypadkach określonych w ustawie. Zgodnie z rozwiązaniami przyjętymi w ustawie Poppsa organizacja społeczna może być: 1) stroną postępowania s-a, uczestnikiem postępowania. Organizacja społeczna może uczestniczyć w post. w za­kresie jej statutowej działalności w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób. Sąd dopuszcza organizację społeczną w formie postanowienia. Na postanowienie o odmowie dopuszczenia do udziału w sprawie przysługuje zażale­nie.

Zestaw nr 5

1. Decyzja a postanowienie w postep. adm.

2. Moc prawna skargi do sądu administracyjnego.

3. Skarga na akty prawa miejscowego.

1. Organ w postęp. adm. wydaje akty adm.: decyzje i postanowienia. Dopuszczalne jest zawarcie ugody adm., która posiada formę postanowienia, ale w skutkach zrównana jest z decyzją adm. Organ adm. publ. może działać również za pomocą innych form np.: czynności mat-tech lub w sposób nie władczy. Materialne pojęcie decyzji ma znaczenie przy skargach do sądu adm. na decyzje adm. Oznacza władczą, jednostronną konkretyzację norm prawa adm. w stosunku do podmiotu konkretnie oznaczonego, nie podporządkowane organizacyjnie podmiotowi. Jest objawem woli organu charakteryzującym się podwójną konkretnością co do podmiotu oraz uprawnień lub obowiązków. Dla kwalifikowania danego aktu jako decyzji ma znaczenie treść a nie nazwa. Procesowe pojęcie decyzji Stanowi tylko o formie, w jakiej organ dokonuje jednostronnego, władczego rozstrzygnięcia. Forma decyzji art.107 Kpa, w doktrynie i orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że decyzja wchodzi do obrotu nawet wadliwa, jeżeli posiada 4 elementy: oznaczenie strony i organu, rozstrzygnięcie, podpis pracownika. Skutki wywierane przez decyzję: 1. Związanie organu wydaną decyzją, oznacza, że z chwilą doręczenia stronie rozstrzygnięcia ustaje niepewność, co do sytuacji prawnej. Od momentu doręczenia organ nie może zmienić wydanej przez siebie decyzji chyba, że przepisy dopuszczają taką możliwość. Taka możliwość - instytucja odwołalności decyzji. 2. Wykonalność decyzji - decyzja nieostateczna nie podlega wykonaniu chyba, że: a) jest zgodna z żądanie wszystkich stron, b) decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności (np. ochrona zdrowia lub życia ludzkiego), c) decyzja jest natychmiast wykonana z mocy ustawy. Decyzje ostateczne są od razu wykonalne. Organ 3. Prawomocność decyzji - są to takie decyzje, które zostały poddane kontroli sądu powszechnego albo nie zostały poddane z powodu niewykorzystania środka zaskarżenia. Pożądane jest, aby cechę prawomocności posiadały decyzje poddane kontroli sądu adm. Postanowienia Tak samo jak decyzje są jednostronnym, władczym rozstrzygnięcie dotyczącym konkretnego podmiotu oraz przedmiotu. Forma postanowienia. Postanowienie powinno zawierać: - oznaczenie organu adm. publ., - datę jego wydania, - oznaczenie strony lub stron albo innych osób biorących udział w postęp., - powołanie podstawy prawnej, - rozstrzygnięcie, - pouczenie, - podpis, Podział postanowień. Postanowienia dotyczące czynności procesowych dzielimy na: a) ściśle procesowe - rozstrzygają o bieżących, doraźnych kwestiach postępowania. Postanowienia te muszą posiadać pełną formę tylko, jeżeli są zaskarżalne. Jeżeli nie są to postanowienie doręcza się (pisemnie) albo wygłasza się z zachowaniem minimalnych elementów b) wpływające na dalszy bieg postępowania - to takie, które mają wpływ na przebieg postępowania c) dotyczące istoty sprawy - różnica pomiędzy tym postanowieniem a decyzją jest tylko formalna np. postanowienie o współdziałaniu.

2. Różnica pomiędzy decyzją a postanowieniem: 1. Krąg podmiotów - decyzje są kierowane tylko do stron i uczestników postęp. 2. Postawa prawna - jest nią tylko prawo materialne. Postanowienia - prawo materialne i procesowe. 3. Zaskarżalność - od każdej decyzji przysługuje odwołanie a od postanowień zażalenie, gdy kodeks tak stanowi Decyzje są zawsze uzasadniane, postanowienia tylko, jeżeli są zaskarżalne. Skutki postanowień: a) związanie organu własnym postanowieniem, b) wykonalność postanowień - są od razu wykonalne i wobec tego można na ich podstawie podejmować czynności procesowe lub stosować środki dyscyplinujące strony i uczestników post. 2. Moc skargi - Skarga do sądu adm. nie jest środkiem bezwzględnie suspensywnym. Wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. Skarga ma natomiast moc środka względnie suspensywnego. Ustawa Poppsa szczegółowo reguluje wstrzymanie wykona­nia aktu lub czynności, przyznając w tym zakresie właściwość organowi, a następ­nie po przekazaniu skargi sądowi - w razie wniesienia skargi na decyzje lub postanowienie - organ, który wydał decyzję lub postanowienie, może wstrzymać z urzędu lub na wniosek skarżącego ich wykonanie w całości lub w części, chyba że zachodzą przesłanki, od których w postępowaniu adm. uzależnione jest nadanie decyzji lub postanowieniu rygoru natychmiastowej wykonalności, albo gdy ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania; - w razie wniesienia skargi na inny akt lub czynność z zakresu adm. publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa - właściwy organ może z urzędu lub na wniosek skarżącego wstrzymać wykonanie aktu lub czynności w całości lub części; - na uchwałę organów j. s. t. i ich związków oraz na akty terenowych organów administracji rządowej - właściwy organ może z urzędu lub na wniosek skarżącego wstrzymać wykonanie uchwały lub aktu w całości lub części, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie.

3. Przyznanie prawa skargi na akty prawa miejscowego gwarantuje jednostce system ochrony interesu prawnego — zarówno gdy następuje jego autorytatywna konkretyzacja w formie aktu administracyjnego, jak i gdy interesu prawnego jednostki dotyczy przepis prawa miejscowego. Prawo skargi do sądu adm. na akty prawa miejscowego tworzy wraz z skargą konstytucyjną do Trybunału Konstytucyjnego pełny system kontroli sądowej prawotwórczej działal­ności administracji publicznej. Przesłanką dopuszczalności skargi do sądu administracyjnego na akty prawa miejscowego jest wezwanie organu do usunięcia naruszenia prawa. Przesłanka ta nie obowiązuje jeżeli skargę wnosi prokurator lub RPO oraz w zakresie skarg organu nadzoru na uchwały lub zarządzenia organów jednostek samorządu terytorialnego (art. 102a ustawy o samorządzie gminnym, art. 90a ustawy o samorządzie powiatowym, art. 88a ustawy o samorządzie województwa).

Zestaw nr 6

1. legitymacja do złożenia skargi ze względu na ochronie interesu prawnego

2. instytucja odwołalności decyzji a odwołanie w postępowaniu adm.

3. orzeczenia sądów administracyjnych

1. O tym, czy jednostka ma w danej sprawie chroniony interes prawny, przesądza przepis prawa. Mogą to być przepisy zawarte w ustawach materialnoprawnycn, procesowych, ale też i ustrojowych. Podstawę do ustalenia interesu prawnego mogą stanowić też ustawy ustrojowe. Sąd będzie musiał ustalić wystąpienie związku pomiędzy przepisem prawa a zaskarżonym działaniem lub bezczynnością organu wykonującego adm. publiczną. Związek ten musi być bezpośredni w tym znaczeniu, że zaskarżone działanie lub bezczynność kształtuje uprawnienia lub obowiązki wno­szącego skargę. Ustalenie tego związku wymaga zazwyczaj rozpoznania skargi Na konstrukcji ochrony interesu prawnego oparta jest legitymacja wspólnot samorządowych do zaskarżenia rozstrzygnięć nadzorczych. Na podstawie ustaw samorządowych i ustaw odrębnych legitymację do złożenia skargi mają: - woj., którego interes prawny, uprawnienie albo kompetencja zostały naruszone, - powiat lub związek powiatów, którego interes prawny, uprawnienie albo kompetencja zostały naruszone, - gmina lub związek międzygminny, których interes prawny, uprawnienie albo kompetencja zostały naruszone. Skarżący skutecznie może złożyć skargę, gdy ma zdolność sądową i zdolność procesową. Do szczególnego rozwiązania w zakresie legitymacji do złożenia skargi do sądu należy rozwiązanie przyznające legitymację do złożenia skargi RPO, któremu przysługuje skarga dla ochrony praw i wolności człowieka i obywatela. Legitymacja RPO powiązana jest zatem z ochro­ną interesu prawnego, choć nie jest to interes własny Rzecznika, a jednostki, której prawa i wolności zostały naruszone działaniem lub bezczynnością organu wykonu­jącego adm. publiczną.

2. Odwołalność decyzji W szerokim znaczeniu oznacza wszelkie tryby uchylania bądź zmiany decyzji. W wąskim znaczeniu oznacza uchylenie lub zmianę decyzji przez organ, który ja wydał. KPA przyjmuje wąskie znaczenie. Odwołalność decyzji jest to prawna możliwość kasacji lub reformacji decyzji lub postanowienia z urzędu przez organ, który wydał ta decyzję. Cecha charakterystyczna - zasada oficjalności oraz cel, któremu służy - wyeliminowanie decyzji z obrotu prawnego. Instytucja odwołalności decyzji jest wyjątkiem od zasady z art.110, czyli związania organu wydaną przez siebie decyzją. Instytucja odwołania Odwołanie oznacza możliwość wzruszenia decyzji za żądanie uprawnionego podmiotu. Z jednej strony granice odwołania wyznacza zasada dwuinstancyjności wyrażona w art.78 konstytucji oraz w art.15KPA. Zasada dwuinstancyjności oznacza, że od każdej decyzji nieostatecznej przysługuje prawo do dwukrotnego rozstrzygnięcia sprawy. Pojęcie decyzji nieostatecznej art130. Orzecznictwo sądowe podkreśla, że istotą tej zasady jest dwukrotne przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego a nie dwukrotne wydanie decyzji. Od zasady dwuinstancyjności przyjęte są dwa wyjątki: I. Na mocy przepisów kpa są dwa wyjątki: 1. art.127par3 stanowi, że od decyzji wydanej przez ministra lub SKO nie przysługuje odwołanie, służy wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. 2. decyzja o odszkodowaniu podjęta w trybie art.160 nie przysługuje stronom odwołanie tylko powództwo cywilne do sądu powszechnego. II Wyjątki wynikające z ustaw materialno-prawnych. Ustawa prawo wodne przewiduje jednoinstancyjne post. w przypadku decyzji o odszkodowaniu. Z drugiej strony granice odwołania wyznacza instytucja reformationis in peius, czyli zakaz orzekania na niekorzyść strony odwołującej się. Zgodnie z art.139 organ nie może orzekać na niekorzyść strony odwołującej się, chyba że decyzja rażąco narusza prawo lub interes społeczny. Rażące naruszenie interesu społ. jest pojęciem niedookreślonym. Znaczenie tego pojęcia określa każdorazowo organ, dlatego organ musi szczegółowo uzasadnić. Podmioty uprawnione do wniesienia odwołania 1. Strona w rozumieniu art.28KPA jest uprawniona do wniesienia odwołania. W zakresie wniesienia odwołania obowiązuje koncepcja subiektywna. Jeżeli decyzja została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie to taka osoba również posiada interes prawny w odniesieniu odwołania. 2. Organizacja społ. może wnieść odwołanie tylko wówczas, jeżeli brała udział w post. przed organem I instancji. 3. Prokurator i RPO - analogicznie jak organizacja społ. Warunki formalne wniesienia odwołania - 1. forma i treść- wystarczy, że strona napisze, że jest niezadowolona z decyzji. 2. termin - jedyny warunek formalny - 14 dni od daty doręczenia lub ogłoszenia decyzji. 3. tryb - kpa przewiduje tryb pośredni wniesienia odwołania

3. Ostatnim stadium postępowania przed sądami administracyjnymi jest podjęcie orzeczenia rozstrzygającego sprawę sądowoadm. W tym stadium do­chodzi do udzielenia lub odmowy ochrony prawnej interesowi prawnemu strony skarżącej lub innemu interesowi reprezentowanemu przez stronę skarżącą. Orzeczenia sądu administracyjnego są podejmowane w różnych stadiach postępowania w zależności od tego, co jest przedmiotem ich rozstrzygnięcia, a zatem będą to orzeczenia dotyczące: l) toku postępowania, np. postanowienie o odrzuceniu skargi, postanowienia o zawieszeniu postępowania, postanowienia o umorzeniu postępowania; 2) kwestii wpadkowych, np. postanowienie o wstrzy­maniu wykonania zaskarżonego aktu, postanowienie o udzieleniu pomocy prawnej, postanowienia o przywróceniu terminu; 3) rozstrzygnięcia sprawy s-a.

Zestaw nr 7

1. Umorzenie a zawieszenie postepowania administracyjnego

2. Zakres rzeczowy sprawy administracyjnej

3. Cel i charakter postepowania mediacyjnego

1. Zawieszenie postępowania to jest taki stan, w którym mamy do czynienia z zawisłością sprawy ale bieg postęp. ulega przerwaniu. W czasie zawieszenia postęp. nie biegną żadne terminy w sprawie, po ustaniu przyczyny zawieszenia postęp. zostaje podjęte na nowo. Art.97 obligatoryjne zawieszenie postępowania: przewiduje obowiązek zawieszenia postęp. z urzędu z powodu braku reprezentacji: 1). Śmierć strony - postęp. musi się już toczyć a śmierć następuje w trakcie, w toku postęp., - postęp. musi dotyczyć praw dziedzicznych lub zbywalnych, - organ nie zna spadkobierców, - nie zachodzi sytuacja z art.30par5, - postęp. nie jest bezprzedmiotowe, 2). Śmierć przedstawiciela ustawowego strony- śmierć musi nastąpić w toku postęp., 3). Utrata przez stronę lub jej przedstawiciela zdolności do czynności prawnej. Ta utrata musi nastąpić po wszczęciu postęp. i musi zostać potwierdzona prawomocnym orzeczeniem. Brak zawieszenia postęp. powoduje wadliwość postęp. skutkujące wzruszeniem decyzji w trybie art.145par1p4. Art.97par1p4 dotyczy obligatoryjnego zawieszenia postęp. z powodu konieczności rozstrzygnięcia kwestii wstępnej przez inny organ lub sąd. Umorzenie postępowania art.105 Art.105par1 mówi, że organ obligatoryjnie umarza postęp., jeżeli stało się one bezprzedmiotowe. Postępowanie będzie bezprzedmiotowe wtedy, gdy: 1. strona występuje o rozstrzygniecie co do samego prawa, co do zasady, gdy przepis pozwala tylko na przyznanie konkretnie oznaczonego uprawnienia, 2. sprawa ma charakter cywilny, 3. nie istnieje w znaczeniu prawnym przedmiot rozstrzygnięcia. Wyróżniamy: 1) bezprzedmiotowość podmiotową - jest to taka sytuacja, gdy istnieją braki, co do organu- np. w sprawie orzekał organ niewłaściwy, albo, co do strony - postępowanie toczyło się w stosunku do osoby, która zmarła w toku postępowania, a przedmiotem postęp. były uprawnienia o charakterze osobistym. 2) bezprzedmiotowość przedmiotową - zachodzi wówczas, gdy okaże się, że dana sprawa nie jest indywidualną sprawą adm. np. organ wszczął postępowanie w sprawie cywilnej, organ wszczął postęp. w odniesieniu do sprawy, która nie jest rozstrzygana w drodze decyzji adm. albo organ wszczął postęp. gdzie obowiązek wynika wprost z przepisów prawa. Decyzja o umorzeniu postęp. wywiera skutek przede wszystkim procesowy tzn. kończy postęp. w danej instancji. Oznacza ona, że nie możliwe jest orzekanie, co do istoty sprawy. Nie można skonkretyzować stosunku adm-pr. Art.105par2 przewiduje fakultatywne umorzenie postęp. (na wniosek). Ten rodzaj umorzenia oparty jest o dyspozycyjność strony przy spełnieniu trzech przesłanek: 1) z żądaniem umorzenia postęp. występuje strona na żądanie której postęp. zostało wszczęte, 2) inne strony nie sprzeciwiają się temu, 3) umorzenie postęp. nie jest sprzeczne z interesem społecznym.

2. Zakres sprawy s-a: Sądy adm. sprawują kontrolę działalności adm. publicznej i stosują środki określone w ustawie. Dla określenia sprawy s-a należy uwzględnić rozwiązanie prawne przyjęte w art. 3,4,5 i art. 58 ustawy prawo o post. przed sądami adm. Kontrola działalności adm. publicznej przez sądy adm. obejmuje orzekanie w sprawie skarg na: 1) decyzje adm.; 2) postanowienia 3) postanowienia wydane w post. egz. i zabezp., na które służy zażalenie; 4) inne akty lub czynności z zakresu adm. publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków 5) akty prawa miejscowego organów j. s. t. i terenowych organów adm. rządowej; 6) akty organów j. s. t. i ich związków, 7) akty nadzoru nad działalnością organów j.s.t; 8) bezczynność organów. Sądy adm. orzekają także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę. Sądy adm. rozstrzygają spory o właściwość między organami j. s. t. i między SKO, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami j. s. t. a organami adm. rządo­wej. Sądy adm. nie są właś­ciwe w sprawach: 1) wynikających z nadrzędności i podległości organizacyjnej między organami adm. publicznej; 2) wynikających z podległości służbowej między przełożonymi i podwładnymi; 3) odmowy mianowania na stanowiska lub powołania do pełnienia funkcji w organach adm. publicznej, chyba że ten obowiązek wynika z przepisów prawa; 4) wiz wydawanych przez konsulów. Odrzucenie skargi następuje, jeżeli sprawa nie należy do właściwości sądu adm. Elementem konstytutywnym sprawy s-a jest kontrolo­wanie przez sąd adm. działalności adm. publicznej. Element ten różni sprawę s-a od sprawy adm. Cechą właściwą dla sprawy adm. jest jej merytoryczne rozstrzygnięcie. Istota środków sprowadza się, z zastrzeżeniem wyjątków, wyłącznie do zniesienia działania lub bezczynności niezgodnej z prawem, a nie do merytorycz­nego rozstrzygnięcia w tym zakresie. Określając przedmiot postępowania s-a, należy wprowa­dzić rozgraniczenie w zakresie post. przed woj. sądami adm. i postępowania przed NSA. Przed­miotem postępowania s-a przed woj. sądami ad­m. jest sprawa s-a, a zatem rozpoznanie i roz­strzygnięcie skargi na działanie lub bezczynność organu wykonującego adm. publiczną. W tym zakresie występuje tożsamość przedmiotu post. przed woj. sądami adm. i NSA, a jedynym elementem różniącym jest to, że NSA dokonuje tej kontroli pośrednio przez rozpoznanie i rozstrzygnięcie skargi kasacyjnej Przedmiotem post. przed NSA jest ponadto rozpoznawanie i rozstrzyganie sporów o właściwość oraz innych spraw przekazanych na mocy odrębnych ustaw. NSA jest właściwy do prowadzenia postępowania pomocniczego, post. w spra­wach uchwał mających na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowa­nie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów i podejmo­wanie uchwał zawierających rozstrzygnięcie zagadnień prawnych budzących po­ważne wątpliwości w konkretnej sprawie s-a.

3. Szczególnym etapem postępowania sądowego po ustaleniu dopuszczalności skargi i spełnieniu wymagań formalnych jest postępowanie mediacyjne. Post. mediacyjne prowadzone jest na wniosek stron, a także bez wniosku stron, przed wyznaczeniem rozprawy. Celem post. mediacyjnego jest wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy oraz przyjęcie przez strony ustaleń co do sposobu jej załatwienia w granicach obowiązującego prawa. Z tego rozwiązania wynika, że w post. mediacyjnym strony nie są związane granicami skargi co do zarzutów i wniosków skargi oraz powołaną podstawą prawną w skardze. Granice dopuszczalnych ustaleń wyznaczają obowiązujące przepisy prawa. Rozwiązanie to zatem w sposób istotny różni się od wyznaczonych granic samokontroli organu w związku ze złożoną skargą. W tym bowiem przypadku dopuszczalność zmiany zaskarżonego działania uzależniona jest od uwzględnienia skargi w całości. Z istoty postępowania mediacyjnego wynika, że odbywa się ono z udziałem stron, a także podmiotów na prawach strony i dopuszczonego uczestnika postępowania. Postępowanie mediacyjne prowadzi sędzia lub wyznaczony przez przewodniczącego referendarz sądowy. Z posiedzenia mediacyjnego sporządza się protokół, w którym zamieszcza się stanowiska stron, a w szczególności dokonane przez strony ustalenia co do sposobu załatwienia sprawy. Protokół podpisuje prowadzący postępowanie mediacyjne oraz strony. Wynik postępowania mediacyjnego ma znaczenie dla następnych stadiów postępowania sądowego. Jeżeli bowiem strony dokonają ustaleń w postępowaniu mediacyjnym, organ uchyla lub zmienia zaskarżony akt albo wykonuje lub podejmuje inną czynność stosownie do okoliczności sprawy w zakresie swojej właściwości i kompetencji. Na akt wydany na podstawie ustaleń postępowania mediacyjnego mogą strony lub podmiot, któremu przyznana jest legitymacja do złożenia skargi, wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego w ter minie trzydziestu dni od dnia doręczenia aktu albo wykonania lub podjęcia czynności. Skargę sąd rozpoznaje łącznie ze skargą wniesioną w sprawie na akt lub czynność, w której przeprowadzono postępowanie mediacyjne. Jeżeli skarga na akt lub czynność, wydane lub podjęte na podstawie ustaleń postępowania mediacyjnego, nie została wniesiona albo skarga ta została oddalona, sąd umarza postępowanie w sprawie, w której prowadzono postępowanie mediacyjne. Wynikiem postępowania mediacyjnego jest też brak dokonania ustaleń. W takim przypadku rozpoznanie sprawy s-a następuje na rozprawie.

Zestaw nr 8

1. Fikcja doręczenia i doręczenie zastępcze w post. adm.

2. Postępowanie uproszczone (rozpoznanie skargi w trybie uproszczonym postępowania sadowoadm)

3. Odtworzenie aktów w postępowania sądowoadministracyjnego (postępowanie w sprawie aktów zaginionych i zniszczonych)

1. Doręczenie zastępcze- stosuje się je do osób fizycznych. Art. 43 „ W przypadku nieobecności adresata pismo doręcza się, za pokwitowaniem, dorosłemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu, jeżeli osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi. O tym doręczeniu zawiadamia się adresata, umieszczając zawiadomienie w oddawczej skrzynce pocztowej lub drzwiach mieszkania.” Fikcja doręczenia art.44 Jeżeli nie można doręczyć pisma w sposób właściwy lub zastępczy to zawiadamia się adresata, że: - poczta przechowuje pismo przez okres 7 dni w swojej placówce, - pismo składa się w urzędzie właściwej gminy na okres 7 dni Adresat jest o tym powiadamiany informacją pozostawioną w skrzynce na korespondencję, a gdy nie jest to możliwe, w drzwiach mieszkania, w miejscu pracy. Po tym upływie pismo uważa się za doręczone. - jeżeli adresat odmawia przyjęcia pisma przesłanego mu przez pocztę lub inny organ to pismo zwraca się nadawcy i uznaje się, że pismo doręczone zostało w dniu odmowy jego przyjęcia” art.47par1i2, Art. 46par2 „ Jeżeli odbierający pismo uchyla się od potwierdzenia doręczenia lub nie może tego uczynić, doręczający sam stwierdza datę doręczenia oraz wskazuje osobę, która odebrała pismo i przyczynę braku jej podpisu”. Art. 49 Jeżeli przepisy szczególne pozwalają na powiadomienie stron o decyzjach lub czynnościach procesowych przez rozplakatowanie obwieszczeń, przez publiczne ogłoszenie przyjęte zwyczajowo, to doręczenie uznaje się z mocy prawa za dokonane po upływie 14 dni od ogłoszenia wiadomości.

2. Postępowanie uproszczone Postępowanie rozpoznawcze jest przeprowadzane w trybie zwykłym, a zatem na rozprawie, ale też jest dopuszczalne przeprowadzenie rozpoznania w trybie uproszczonym. Zgodnie z art. 119 ustawy — Poppsa postępowanie uproszczone jest dopuszczalne, jeżeli: 1) decyzja lub postanowienie są dotknięte wadą nieważności, o której mowa w art. 156 * 1 k.p.a., lub w innych przepisach albo wydane zostały z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania; 2) strona zgłosi wniosek o skierowanie sprawy do rozpoznania w trybie uproszczonym, a żadna z pozostałych stron w terminie czternastu dni od zawiadomienia o złożeniu wniosku nie zażąda przeprowadzenia rozprawy; 3) organ nie przekazał sądowi skargi mimo wymierzenia grzywny, gdy skarżący złożył żądanie rozpoznania sprawy na podstawie nadesłanego odpisu skargi, gdy stan faktyczny i prawny przedstawiony w skardze nie budzi uzasadnionych wątpliwości. Rozpoznanie w trybie uproszczonym może być zastosowane, co oznacza, że forma ta nie jest obligatoryjna, a jej zastosowanie wynikać winno ze względów przyspieszenia załatwienia sprawy. W trybie uproszczonym sąd rozpoznaje sprawę na posiedzeniu niejawnym w składzie jednego sędziego. Na posiedzeniu niejawnym mogą uczestniczyć tylko osoby wezwane.

3. Postępowanie pomocnicze. Odtworzeniu ulegają akta zaginione lub zniszczone w całości lub w części. W sprawie prawomocnie zakończonej odtworzeniu podlega orzeczenie kończące postępowanie w sprawie oraz ta część akt, która jest niezbędna do ustalenia jego treści i do wznowienia postępowania. Do odtworzenia akt sprawy będącej w toku właściwy jest sąd, w którym ostatnio toczyła się sprawa. Jeżeli właściwy był NSA, sad ten przekaże odtworzenie akt sądowi I instancji, chyba, ze chodzi o odtworzenie tylko akt tego sądu. Post. w razie zaginięcia lub zniszczenia akt w sprawie prawomocnie zakończonej przeprowadza sąd , w którym sprawa toczyła się w pierwszej instancji.

Zestaw nr 9

1. Organy wewnętrzne sądów administracyjnych i ich kompetencje.

2. Niedopuszczalność skargi - przedmiotowa i podmiotowa

3. Pozycja prawna organizacji społecznej w postępowaniu administracyjnym i sadowoadministracyjnym

1. Organami WSA są: prezes sądu, zgromadzenie ogólne, oraz kolegium wojewódzkiego sądu adm. Prezes WSA kieruje sądem i reprezentuje go na zewnątrz, pełni czynności adm. sądowej i inne czynności przewidziane w ustawie. W zakresie adm. sądowej jest organem podległym Prezesowi NSA. Prezesa WSA zastępuje wiceprezes sądu lub wyznaczony sędzia. Prezesa sądu i wiceprezesa sądu w wojewódzkim sądzie adm. powołuje i odwołuje Prezes NSA, po zasięgnięciu opinii zgromadzenia ogólnego tego sądu i Kolegium NSA. Prezes NSA, prezes WSA oraz inne osoby powołane do kierowania i nadzoru nad działalnością administracyjną mają prawo wglądu w czynności WSA., mogą być obecni na rozprawie toczącej się z wyłączeniem jawności, mogą żądać wyjaśnień oraz usunięcia uchybień. Prezes NSA oraz prezes WSA mogą uchylać zarządzenia adm. niezgodne z prawem. Zgromadzenie ogólne składa się z sędziów WSA. Przewodniczącym zgromadzenia ogólnego jest prezes WSA, który zwołuje zgromadzenie ogólne co najmniej raz w roku. Zgromadzenie ogólne: 1)  rozpatruje informację prezesa WSA o rocznej działalności sądu, 2)  przedstawia Krajowej Radzie Sądownictwa kandydatów na stanowiska sędziów WSA, 3)  wyraża opinię w sprawie powołania lub odwołania prezesa WSA oraz opinię w sprawie powołania lub odwołania wiceprezesa WSA, 4)  ustala skład liczbowy kolegium sądu oraz wybiera jego członków i dokonuje zmian w jego składzie, 5)  wybiera spośród członków zgromadzenia ogólnego dwóch przedstawicieli, którzy uczestniczą w Zgromadzeniu Ogólnym Sędziów NSA wybierającym członków Krajowej Rady Sądownictwa,  6)  zgłasza kandydatów na członków KRS, 7)  rozpatruje i opiniuje inne sprawy przedłożone przez prezesa WSA lub zgłoszone przez członków zgromadzenia ogólnego. Kolegium sądu: 1)  ustala podział czynności w sądzie i określa szczegółowe zasady przydziału spraw poszczególnym sędziom, 2)  przedstawia zgromadzeniu ogólnemu opinię o kandydatach na stanowiska sędziów, 3)  rozpatruje sprawy przedstawiane zgromadzeniu ogólnemu, 4)  rozpatruje inne sprawy przedstawione przez prezesa sądu lub z własnej inicjatywy. Kadencja kolegium sądu trwa 3 lata. Przewodniczącym kolegium sądu jest prezes sądu. Prezes NSA może, za zgodą kolegium sądu, powierzyć asesorowi sądowemu pełnienie czynności sędziowskich w tym sądzie na czas określony, nieprzekraczający 5 lat.

2. Na posiedzeniu niejawnym sąd bada: po pierwsze niedopuszczalność skargi. Przyczyny niedopuszczalności skargi możemy podzielić na przyczyny przed­miotowe i przyczyny podmiotowe. Niedopuszczalność skargi z przyczyn przedmiotowych będzie miała miejsce, gdy: 1) sprawa będąca przedmiotem skargi nie należy do właściwości sądu admini­stracyjnego. 2) skarga została złożona w sprawach, w których sąd administracyjny nie jest właściwy 3) skarga została złożona na akt nieistniejący (np. decyzję niedoręczoną lub nieogłoszoną); 4) skarga została wniesiona bez wyczerpania środków zaskarżenia lub gdy przedmiotem zaskarżenia jest akt podjęty poza postępowaniem administracyjnym, bez wezwania do usunięcia naruszenia prawa; 5) gdy skarga dotyczy sprawy pomiędzy tymi samymi stronami, która jest w toku lub już została prawomocnie osądzona. Z przyczyn podmiotowych skarga będzie niedopuszczalna: 1) gdy została złożona przez podmiot niemający legitymacji do złożenia skargi, 2) jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej, albo jeżeli skarżący nie ma zdolności procesowej, a nie działa przez przedstawiciela albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej lbędącej stroną skarżącą zachodzą braki unie­możliwiające jej działanie.

3. Organizacja społeczna - rozumie się przez to organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje społeczne. Żeby organizacja mogła działać w postęp. musi spełniać dwa warunki: musi być to uzasadnione celami statutowymi organizacji, musi istnieć potrzeba obiektywna ochrony interesu społecznego. Organizacja społ. ma następujące prawa procesowe art31par1: żądania wszczęcia postępowania, dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi i gdy przemawia za tym interes społeczny. Organizacja może żądać wszczęcia postępowania tylko tam gdzie przepisy prawa materialnego przewidują wszczęcie postępowania z urzędu. Art. 31par2 Organizacja może żądać dopuszczenia do udziału w post., w tym zakresie organ adm. pub. uznając to żądanie za uzasadnione wydaje postanowienie o wszczęciu post. z urzędu. Na postanowienie odmowne organizacja może wnieść zażalenie, a następnie skargę do sądu adm. Art. 31par5 Organizacja społ. może wydać swój pogląd w sprawie, wyrażony w formie uchwały lub oświadczenia jej organu statutowego nie będąc podmiotem na prawach strony. Organizacja społeczna, w post. sądowoadm. w zakresie swojej działalności statutowej, może brać udział w postępowaniu sądowoadm. w przypadkach określonych w ustawie. Zgodnie z rozwiązaniami przyjętymi w ustawie -Prawo o po­stępowaniu przed sądami administracyjnymi organizacja społeczna może być: 1) stroną postępowania sądowoadministracyjnego (art. 25 § 2 i § 4), 2) uczestnikiem postępowania. Organizacja społeczna może uczestniczyć w postępowaniu w za­kresie jej statutowej działalności w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób. Sąd dopuszcza organizację społeczną w formie postanowienia. Na postanowienie o odmowie dopuszczenia do udziału w sprawie przysługuje zażale­nie.

Zestaw nr 10

1. zasady orzekania w sprawie indywidualnej w post adm.

2. kontrola adm. przez sady adm. i kontrola adm. przez sady powszechne

3. wymogi formalne skargi

1. K.p.a. nie reguluje zasad orzekania w sprawach będących przedmiotem post. Można je ustalić na postawie wielu przepisów zawartych w k.p.a., rozsianych w różnych miejscach. Podstawowe znaczenie maja zasady ogólne. Orzecznictwo to jest poddane zasadą systemowym, utrwalonych w Konstytucji. Zasady te kształtują materialną treść orzeczenia organu adm., ale również wpływają na zakres i treść czynności procesowych podejmowanych przez organy adm. publ. Decyzja podejmowana przez organ adm. publ. jest aktem adm. zewnętrznym, a podstawą prawną takiego aktu mogą być tylko przepisy prawne powszechnie obowiązujące. Podstawa prawna orzecznictwa adm. jest w swej konstrukcji złożona, bo obejmuje przepisy ustaw o charakterze materialnym oraz tejże rangi przepisy procesowe, akty wykonawcze wydane na podstawie delegacji ustawowej. Organ adm. publicznej nie jest związany granicami żądania wnoszonego przez stronę. Tak samo nie wiąże go zakres czynności postępowania ustalony przy jego wszczęciu z urzędu, albowiem w obowiązku dochodzenia do prawdy obiektywnej i działania na podstawie prawa, jak też przestrzegania z urzędu swej właściwości, organ ten musi rozpoznać całą sprawę i rozstrzygnąć ją co do istoty. Ma on obowiązek do usuwania przeszkód na drodze do rozstrzygnięcia sprawy. Zakres i kształt czynności postępowania, a w wyniku tego również rozstrzygnięcia sprawy, tworzy organ adm. i on ponosi odpowiedzialność za prawidłowość czynności procesowych oraz orzeczniczych. Wiele założeń i zasad orzecznictwa adm. wynika z kryteriów i przesłanek weryfikacji decyzji w trybie zwykłym oraz w trybach nadzwyczajnych. Przesłanki kasacji decyzji z przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania organowi I instancji a contrario stanowią dyrektywę orzecznictwa adm. w I instancji. Przesłanki wznowienia post. lub stwierdzenia nieważności wskazują poważne błędy, których trzeba unikać w orzecznictwie. Zasady orzecznictwa nie zawsze są sformułowane wprost i trzeba doszukiwać się ich w różnych przepisach. Interpretacja tych przepisów przez sąd adm. zapewnia pogląd na prawidłowość orzecznictwa organów adm. publicznej.

2. Sądowa kontrola sprawowana przez sądy powszechne i szczególne. Kontrola sprawowana przez sąd adm. nie jest konkurencyjna wobec kontroli sprawowanej przez sąd powszechny, te nie mogą się wzajemnie zastąpić w kontroli adm. publicznej. Każdy z nich spełnia w tej kontroli inną rolę, ma odmienne zadania, a skutki kontroli również nie są ze sobą w pełni zamienne. Istnieje jedno wspólne założenie kontroli sprawowanej przez sąd adm. i sąd powszechny, -sąd nie działa z urzędu, a czyni to dopiero na żądanie uprawnionego podmiotu zgłoszone w przepisanej formie. Sąd adm. jest w zasadzie sądem kasacyjnym, orzekającym o zgodności albo niezgodności z prawem aktu lub czynności organu adm. W razie stwierdzenia niezgodności z pr. zaskarżonego aktu lub czynności sąd ten albo akt uchyla, albo stwierdza jego nieważność lub niezgodność z prawem. W orzeczeniu swym zawiera ocenę prawną kontrolowanego aktu oraz wytyczne co do stosowania prawa w danej sprawie indywidualnej lub też stwierdza bezskuteczność zaskarżonej czynności. Z tą chwilą rola sądu adm. kończy się, a sprawa powraca do organów adm. publ. Sąd adm. jest właściwy do rozpatrywania skarg na działanie lub bezczynność organu adm. z powodu ich niezgodności z prawem. Sąd ten jest powołany do określenia zachowania jako zgodne albo jako niezgodne z prawem. Sąd powszechny kontrolujący adm. publ. jest sądem cywilnym. Jest powołany do sprawowania kontroli decyzji adm. jedynie w przypadku wyraźnego umocowania przepisem ustawowym. Odróżnić trzeba 2 sytuacje: sąd z moc wyraźnego przepisu ustawowego jest powołany do rozstrzygania sprawy, w której wydano już wcześniej decyzję adm. (czasowa niedopuszczalność drogi sądowej); sąd z mocy ustawy jest powołany do rozpoznania skargi lub innego środka zaskarżenia decyzji adm. (sąd powszechny jako organ odwoławczy). Sądy powszechne, orzekając w niektórych sprawach rozpatrywanych najpierw przez organy adm. publicznej, w zasadzie przejmują zawsze sprawę do pełnego merytorycznego rozpoznania w zwykłej procedurze sądowej i kończą tę sprawę orzeczeniem rozstrzygającym o żądaniu strony. Sytuację, w której sąd powszechny jest organem odwoławczym, można rozpatrzyć: *jeżeli sąd działa jako organ odwoławczy to tym samym dokonuje kontroli decyzji pod względem merytorycznym. Wniesienie odwołania zamyka drogę do możliwości wszczęcia trybów nadzwyczajnych. w sytuacji, gdy sąd powszechny działa jako organ odwoławczy kontrola sądowa decyzji adm. jest wykonywana w pełnym zakresie, ponieważ sąd wyposażony jest w kompetencje reformacyjno-kasacyjne. Sąd Najwyższy w kontroli adm. publ. w sprawach indywidualnych. SN nie jest ani sądem powszechnym, ani szczególnym. W strukturze sądownictwa zajmuje miejsce odrębne jako naczelny organ sądowy, zgodnie z art. 183 ust. I Konstytucji RP. Obecnie SN ma wpływ na kontrolę adm. publ. pośrednio poprzez kształtowanie linii orzeczniczej.

3. Do wymagań formalnych skargi do sądu adm. zalicza się: Treść skargi. Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w post. sądowym, a ponadto zawierać1):wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności,2) oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności skarga dotyczy,3) określenie naruszenia prawa. Jeżeli jest kilku skarżących tę samą decyzję, po­stanowienie, inny akt lub czynność albo bezczynność organu wykonującego: admin. publiczną, skarga może być wniesiona w jednym piśmie. Forma Skarga jest pismem procesowym skarżącego, może być składana wyłącznie w formie pisemnej. Termin do wniesienia skargi - wnosi się w terminie 30 dni od dnia doręczenia skarżącemu decyzji. Skargę na innego rodzaju akty lub czynności wnosi się w terminie 30 dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie 60 dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcia naruszenia prawa. Prokurator lub RPO mogą wnieść skargę w terminie 6 miesięcy od dnia doręczenia stronie rozstrzygnięcia w sprawie indywidual­nej, a w pozostałych przypadkach w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie aktu. Termin do zaskarżenia rozstrzygnięcia nadzorczego przez wspólnoty samorządowe regulują ustawy samorządowe, termin 30 dni od dnia ich doręczenia. Do obliczania terminu stosuje się przepisy pr. cyw., ale z jednym zasadniczym odstępstwem - jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy. Uchybienie ustawowego terminu do złożenia skargi powoduje bezskuteczność skargi. Od negatywnych skutków uchybienia terminu strona skarżąca może złożyć wniosek o przywrócenie terminu. Tryb wnoszenia skarg. Skargę wnosi się za pośrednic­twem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi. Organ nie jest właściwy do podjęcia czynności sprawdzających dopuszczalność skargi, legitymację skarżącego czy spełnienie wymagań formalnych. Organ obowiązany jest przekazać skargę sądowi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie 30 dni od dnia jej wniesienia. Ustawa Poppsa ustanowiła 4 rodzaje gwarancji wykonania obowiązku przez organ:1) wymierzenie przez sąd, na wniosek skarżącego, grzywny organowi w wysokości 10krotnego przeciętnego wynagrodzenia mies. w gosp. narodowej w roku poprzednim;2) jeżeli organ nie przekazał skargi sądowi mimo wymierzenia grzywny, sąd może na żądanie skarżącego rozpoznać sprawę na podstawie nadesłanego odpisu skargi, gdy stan faktyczny i prawny przedstawiony w skardze nie budzi uzasadnionych wątpliwości; 3) zawiadomienie przez skład orzekający lub prezesa sądu organów właściwych do rozpatrzenia petycji, skarg i wniosków o rażących przypadkach naruszenia obowiązków przez organ; 4) możliwość rozpoznania sprawy w trybie uproszczonym. Uiszczenie wpisu od skargi. Od skargi pobiera się wpis- dział kosztów sądowych.

Zestaw nr 11

1. skarga na niewykonanie wyroku WSA

2. sankcja nieważności w post adm i SA

3. formy post rozpoznawczego

1. Szczególnym rodzajem skarg do sądu administracyjnego jest skarga na niewykonanie wyroku. Wg art. 154 § l ustawy Poppsa przesłanką dopuszczalności skargi na niewykonanie wyroku sądu jest pisemne wezwanie właściwego organu do wykonania wyroku lub załatwienia sprawy. Przyznanie prawa skargi do sądu adm. na niewykonanie wyroku jest jednym z elementów systemu gwarancji skuteczności orzecznictwa sądów administracyjnych, których kompetencje judykacyjne zostały zgodnie z Konstytucji RP poza wyjątkami ograniczone do kompetencji kasa­cyjnych.

2. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji (postanowienia) - ta instytucja jest instytucją procesową tworzącą możliwość prawną eliminacji z obrotu prawnego decyzji dotkniętych przede wszystkim wadami materialno-prawnymi pod względem podmiotowym i przedmiotowym. Instytucja ma charakter niejednolity, bo występują w niej zarówno elementy charakterystyczne dla środka zaskarżenia, środka nadzoru, w zakresie ograniczonym odwołalności decyzji. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wszczyna się na żądanie strony (środek zaskarżenia) lub z urzędu (środek nadzoru), a jeżeli decyzja została wydana przez izbę skarbową, to nieważność decyzji stwierdza ten właśnie organ. W trybie postępowania w sprawie nieważności może być wyeliminowane z obrotu prawnego postanowienie od którego służy zażalenie. Przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji - pozytywna, stanowi ją wystąpienie jednej z wyliczonych podstaw, negatywnych, z których jedną stanowi termin a drugą spowodowanie przez decyzję nieodwracalnych skutków prawnych. Stwierdzeni nieważności może dotyczyć zarówno decyzji ostatecznych jak i decyzji nieostatecznych. Gdy strona złoży skargę na decyzję nieostateczną, to kwalifikuje się ją jako odwołanie, a w razie wniesienia przez stronę skargi na decyzję ostateczną uważa się ją w zależności od treści za żądanie wniesienia postępowania, stwierdzenia nieważności decyzji, albo tez jej zmiany lub uchylenia z urzędu. Podstawy stwierdzenia nieważności decyzji - wyróżniamy 6 wad wyliczonych w kpa, a w postępowaniu podatkowym 7 wad wyliczonych w op oraz wady określone w przepisach odrębnych: *decyzja została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości, * decyzje wydano bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa: -wykraczające poza sferę stosunków administracyjnoprawnych, wydane na podstawie przepisów prawnych pozaustawowych, - wydane w sprawach gdzie stan prawny kształtowany jest z mocy samego prawa, - wydane w sprawach w których z mocy przepisów prawa materialnego czynności powinny być dokonane w formie innej niż decyzja, Rażące naruszenie prawa materialnego będzie zachodzić będzie wówczas, gdy organ administracji wbrew brzmieniu przepisu nałoży na stronę obowiązek, przyzna uprawnienie bądź odmówi jej przyznania. * nieważna jest decyzja gdy dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inna decyzją ostateczną, *decyzja została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie, *decyzja była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały, *dec. jest wadliwa jeżeli w razie jej wykonania wywołałby czyn zagrożony karą.

3. Forma postępowania rozpoznawczego- podstawową formą postępowania rozpoznawczego jest rozprawa. Wynika to z zasady jawności oraz rozwiązań przyjętych w ustawie — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, które jako zasadę przyjmują, że posiedzenia sądowe są jawne (art. 90), oraz z takich rozwiązań, jak to, że sąd wydaje wyrok po zamknięciu rozprawy (art. 133 § 1), z przepisów o otwarciu na nowo rozprawy (art. 90 § 2 i § 3), wydania wyroku przez sędziów, przed którymi odbyła się rozprawa (art. 136). Postępowanie rozpoznawcze jest przeprowadzane w trybie zwykłym, a zatem na rozprawie, ale też jest dopuszczalne przeprowadzenie rozpoznania w trybie uproszczonym. Postępowanie uproszczone jest dopuszczalne, jeżeli: *decyzja lub postanowienie są dotknięte wadą nieważności, o której mowa w art. 156 § 1 k.p.a., lub w innych przepisach albo wydane zostały z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania; *strona zgłosi wniosek o skierowanie sprawy do rozpoznania w trybie uproszczonym,
a żadna z pozostałych stron w terminie czternastu dni od zawiado­mienia o złożeniu wniosku nie zażąda przeprowadzenia rozprawy; *organ nie przekazał sądowi skargi mimo wymierzenia grzywny, gdy skar­żący złożył żądanie rozpoznania sprawy na podstawie nadesłanego odpisu skargi, gdy stan faktyczny i prawny przedstawiony w skardze nie budzi uzasadnionych wątpliwości. Rozpoznanie w trybie uproszczonym może być zastosowane, co oznacza, że forma ta nie jest obligatoryjna, a jej zastosowanie wynikać winno ze względów przyspieszenia załatwienia sprawy. W trybie uproszczonym sąd rozpoznaje sprawę na posiedzeniu niejawnym w składzie jednego sędziego. Na posiedzeniu niejawnym mogą uczestniczyć tylko osoby wezwane.

Zestaw nr 12

1. Podmiotowe i przedmiotowe przesłanki dopuszczalności odwołania

2. Zażalenie w post sądowodadministracyjnym

3. Postępowanie sądowoadministracyjne w sprawie skargi na akty nadzoru nad działalnością samorządu

1. Do przyczyn niedopuszczalności przedmiotowej zaliczamy: - sytuację, w której wniesienie odwołania jest niedopuszczalne ze względu na przedmiot rozstrzygnięcia tzn., w sprawie w ogóle nie zapadła decyzja adm. Przepisy prawa nie przewidują załatwienia sprawy adm. w drodze decyzji. Postępowanie jest jednoinstancyjne. Niedopuszczalność podmiotowa to brak przedstawiciela ustawowego w odniesieniu do osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnej, - wniesienie odwołania przez podmiot na prawach strony, który nie brał udziału w postępowaniu przed organem I instancji, Jeżeli organ stwierdzi, że postępowanie odwoławcze jest dopuszczalne to przechodzi do badania terminu. Jeżeli okaże się, że strona wniosła odwołanie z zachowaniem terminu przechodzi do stadium postępowania rozpoznawczego. Jeżeli organ stwierdzi, że odwołanie było niedopuszczalne wydaje ostateczne postanowienie o niedopuszczeniu odwołania. Jeżeli strona uchybiła terminowi i nie wniosła o jego przywrócenie organ odwoławczy wydaje postanowienie o uchybieniu terminu.

2. Prawo zażalenia do NSA służy od postanowień WSA w przypadkach przewidzianych w ustawie. Ponadto w myśl art. 194 ustawy Poppsa zażalenie służy na postanowienia, których przedmiotem jest: 1) przekazanie sprawy innemu sądowi adm.; 2) wstrzymanie lub odmowa wstrzymania wykonania decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności, 3) zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania; 4) odmowa sporządzenia uzasadnienia wyroku; 5) sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa; 6) oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego; 7) odrzucenie skargi kasacyjnej; 8) odrzucenie zażalenia; 9) zwrot kosztów postępowania, jeżeli strona nie wnosi skargi kasacyjnej; 10) ukaranie grzywną. Legitymacja do złożenia zażalenia. Zażalenie służy stronom postępowania, uczestnikom post. oraz osobom, organizacji społecznej, których sąd nie dopuścił do udziału w postępowaniu, prokuratorowi, RPO. Przy zażaleniu nie obowiązuje przymus zastępstwa — z wyjątkiem, gdy przedmiotem zażalenia jest odrzucenie skargi kasacyjnej. Warunki formalne zażalenia. Treść i forma zażalenia powinny czynić zadość wymaganiom pisma procesowego oraz zawierać wskazanie zaskarżonego po­stanowienia i wnioski o jego zmianę lub uchylenie, jak również zwięzłe uzasad­nienie zażalenia. Termin. Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od doręczenia po­stanowienia. Wpis. Warunkiem formalnym zażalenia jest uiszczenie wpisu. Postępowanie zażaleniowe możemy podzielić na fazę postępowania przed WSA i fazę właściwą przed NSA. Zażalenie wnosi się do wojewódzkiego sądu administracyj­nego. WSA akta sprawy wraz z zażaleniem przed­stawia NSA po doręczeniu zażalenia pozo­stałym stronom. Odpowiedź na zażalenie może być wniesiona wprost do NSA w terminie 7 dni od doręczenia zażalenia. WSA może wstrzymać wykonanie zaskarżonego postanowienia do czasu rozstrzygnięcia zażalenia. Postanowienie może zapaść na posiedzeniu niejawnym. Postępowanie przed NSA. NSA rozpoznaje zażalenie na posiedzeniu niejawnym. Do postępowa­nia toczącego się na skutek zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy o skardze kasacyjnej. Zażalenie na zarządzenia przewodniczącego. Przepisy o zażaleniu stosuje się do zarządzenia przewodniczącego, jeżeli ustawa przewiduje wniesienie zażalenia (np. zażalenie na zarządzenie przewodniczącego w sprawie kosztów, jeżeli strona nie składa środka odwoławczego co do sprawy).

3. Ustawy samorządowe i ustawa o administracji rządowej województwie wyznaczają zakres rozstrzygnięć nadzorczych podlegających skarżeniu do sądu administracyjnego. Według art. 86 ust. l ustawy o samorządzie województwa sąd administracyjny jest właściwy do rozpoznawania skarg rozstrzygnięcia nadzorcze dotyczące województwa. Artykuł 3 § 2 pkt 8 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami admini­stracyjnymi stanowi o właściwości sądu do zaskarżalności aktów nadzoru, co oznacza nie tylko prawo do zaskarżalności rozstrzygnięć nadzorczych przewidzia­nych w ustawach samorządowych, ale i innych aktów nadzoru przewidzianych w przepisach ustaw. Prawo do zaskarżenia przez wspólnoty samorządowe aktów nadzoru do Sądu administracyjnego nie jest obwarowane przesłanką wezwania do usunięcia naruszenia prawa. Przesłankę tę wyłącza art. 102a ustawy o samorządzie gminnym, art. 90a ustawy o samorządzie powiatowym, art. 88a ustawy o samorządzie województwa. Nie dotyczy to zaskarżenia do sądu administracyjnego uchyleni przez wojewodę uchwały i wydania w to miejsce zarządzenia. Przesłanką dopuszczalności skargi jest wezwanie do usunięcia naruszenia prawa (art. 34 ust. 4 ustaw o administracji rządowej w województwie).

zestaw nr 13

1. Instytucje nadzoru i odwołanie w postępowaniu administacyjnym

2. Wezwanie do usunięcia naruszeń w postępowaniu sądowoadministarcyjnym

3. Orzeczenie NSA w sprawie skargi kasacyjnej

3. Orzeczenia NSA ma kompetencje kasacyjne. Dopusz­czalna jest kompetencja merytoryczna rozpoznania skargi, ale tylko wyjątkowo-jeżeli nie ma naruszeń przepisów postępowania które mogłyby mieć istotny wpływ na wynik sprawy a zachodzi jedynie naruszenie prawa materialnego NSA może uchylić zaskarżone orzeczenie i rozpoznać skargę W tym przypadku sąd orzeka na podstawie stanu faktycznego przyjętego w zaskarżonym wyroku. NSA po rozpoznaniu skargi kasacyjnej wydaje: *wyrok oddalający skargę kasacyjną, jeżeli nie ma usprawiedliwionych podstaw albo jeżeli zaskarżone orzeczenie mimo błędnego uzasadnienia odpowia­da prawu; *wyrok uwzględniający skargę kasacyjną. W razie uwzględnienia skargi sąd uchyla zaskarżone orzeczenie w całości lub części i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania sądowi, który wydał orzeczenie, a gdyby sąd ten nie mógł rozpoznać jej w innym składzie - innemu sądowi. W razie przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sąd rozpoznaje ją w innym składzie. Sąd, któremu sprawa została przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez NSA. Wykładnia dokonana w sprawie przez NSA wiąże też strony, które nie mogą oprzeć skargi kasacyjnej od orzeczenia wydanego w wyniku ponownego rozpoznania sprawy przez woje­wódzki sąd administracyjny na podstawach sprzecznych z tą wykładnią; *wyrok merytoryczno-reformacyjny. Wg art. 188 ustawy - Poppsa: Jeżeli nie ma naruszeń przepi­sów postępowania, które mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a zachodzi jedynie naruszenie prawa materialnego, NSA może uchylić zaskarżone orzeczenie i rozpoznać skargę. W tym przypadku Sąd orzeka na podstawie stanu faktycznego przyjętego w zaskarżonym wyroku. Dopuszczalność wydania wyroku merytoryczno-reformacyjnego w tym znaczeniu, że zmienia zaskarżony wyrok WSA, który jest ograniczony przesłanką pozytywną - ustalenia jedynie naruszenia prawa materialnego oraz przesłanką negatywną - ustalenia braku naruszeń przepisów postępowania, które mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy. W razie spełnienia przesłanki pozytywnej i negatywnej NSA może przejąć kompetencje WSA, rozpoznając skargę do sądu adm. Należy to jednak do oceny NSA - może on uchylić zaskarżone orzeczenie i rozpoznać skargę. Tego rodzaju kompetencję merytoryczno-reformacyjną ma Wg art. 189: „Jeżeli skarga ulegała odrzuceniu albo istniały podstawy do umorzenia postępowania przed WSA, NSA postanowieniem uchyla wydane w sprawie orzeczenie oraz odrzuca skargę lub umarza postępowanie". Art. 189 ustanawia formę orzeczenia NSA - postanowienie, które jest podejmowane; niezależnie od formy orzeczenia WSA. Struktura wyroku i postanowienia NSA jest taka jak WSA - z tą różnicą, że NSA uzasadnia z urzędu wyroki i postanowienia w terminie 30 dni.

Zestaw nr 14

1. Właściwość rzeczowa NSA

2. Zasada udziału stron w post adm.

3. Prawomocność orzeczeń a wznowienie i unieważnienie post adm.

1. Właściwość Naczelnego Sądu Administracyjnego. Naczelny Sąd Administracyjny: 1) rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych, stosownie do przepisów ustawy; 2) podejmuje uchwały mające na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych; 3) podejmuje uchwały zawierające rozstrzygnięcie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowoadministracyjnej; 4) rozstrzyga spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządo­wej; 5) rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego na mocy odrębnych ustaw.

2. Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu - stanowi o obowiązku organu adm. publ. zapewnienia stronie możliwości udziału we wszystkich czynnościach poszczególnych stadiów postępowania, a stronie przyznaje takie uprawnienie, z którego może ona korzystać według swojej woli. Strony od wszczęcia postęp. maja prawo do czynnego udziału w sprawie we wszystkich czynnościach związanych z jej wyjaśnieniem, a przed wydaniem decyzji musza mieć zapewnioną możliwość zapoznania się w wyznaczonym przez organ terminie. Organ ma obowiązek zawiadamiania strony o czynnościach w których może ona brać udział i w których musi brać udział dla ich ważności i skuteczności procesowej.

3. Wznowienie postępowania s-a. Podstawową instytucją obalania prawomocnych orzeczeń NSA i WSA jest instytucja wzno­wienia post. Zakres przedmiotowy Dopuszczalne jest więc wznowienie postępowania zarówno, gdy postępowanie zostało zakończone wyro­kiem, jak również, gdy zostało zakończone prawomocnym postanowieniem. Niedopuszczalne jest dalsze wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem wydanym na skutek skargi o wznowie­nie postępowania. Przedawnienie dopuszczalności w. p. Po upływie 5 lat od uprawomocnienia się orzeczenia nie można żądać wznowienia po­stępowania. Legitymacja do żądania w. p. Postępowanie to może być wszczęte na żądanie, nigdy z urzędu. Legitymację do złożenia skargi o wznowienie postępowania mają strony oraz uczestnik na prawach strony, uczestnicy dopuszczeni przez sąd do udziału w postępowaniu, prokurator oraz RPO. Przyczyny w. p. s-a. przyczyna nieważności: *jeżeli w składzie sądu uczestniczyła osoba nieuprawniona albo jeżeli orzekał sędzia wyłączony z mocy ustawy, a strona przed uprawomocnieniem się orzeczenia nie mogła domagać się jego wyłączenia; *jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej albo nie była należycie reprezentowana lub jeżeli wskutek naruszenia przepisów prawa była pozbawiona możności działania; przyczyn restytucyjnych: *orzeczenie zostało oparte na dokumencie podrobionym lub przerobionym albo na skazującym wyroku karnym, następnie uchylonym; *orzeczenie zostało uzyskane za pomocą przestępstwa, *w razie późniejszego wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy *w razie późniejszego wykrycia prawomocnego orzeczenia dotyczącego tej samej sprawy. Wymagania formalne: Skarga o wznowienie postępowania powinna spełniać warunki pisma procesowego, a ponadto powinna zawierać oznaczenie zaskarżonego orzeczenia, podstawę wznowienia i jej uzasadnienie, okoliczności stwierdzające zachowanie terminu do wniesienia skargi oraz żądanie o uchylenie lub zmianę zaskarżonego orzeczenia. Termin wniesienia skargi jest trzymiesięczny. Termin ten liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, Moc skargi o w. p. Skarga ma moc względnie suspensywną. Post. w sprawie skargi o w. p. Do wznowienia post. z przyczyn nieważności właściwy jest sąd, który wydał zaskarżone orzeczenie, a jeżeli zaskarżono orzeczenia sądów obu instancji, właściwy jest NSA. Unieważnienie prawomocnego orzeczenia sądu adm. NSA unieważnia prawomocne orzeczenie sądu adm. wydane w sprawie, które ze względu na osobę lub przedmiot nie podlegała orzecznictwu sądu adm. w chwili orzekania i odrzuca skargę, jeżeli orzeczenie to nie może być wzruszone w trybie przewidzianym w ustawie. Sąd orzeka na wniosek Prezesa NSA. Przedmiotem wniosku o unieważnienie prawomocnego orzeczenia sądu ad­m. może być zarówno orzeczenie WSA, jak i NSA. Dopuszczalność złożenia wniosku o unieważnienie jest ograniczona:*rodzajem naruszenia prawa w orzeczeniu sądu,*gdy złożenie skargi kasacyjnej jest niedopuszczalne.

3. Prawomocność orzeczeń. Prawomocność formalna polega na niemożności zmiany rozstrzygnięcia zawartego w orzeczeniu sądowym za pomocą zwykłych środków odwoławczych, czyli na niezaskarżalności orzeczenia sądowego drogą tych środków. Orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie służy co do niego środek zaskarżenia. Jeżeli zaskarżono tylko część orzeczenia, staje się ono prawomocne w części pozostałej z upływem terminu, chyba że NSA może z urzędu rozpoznać sprawę także w części. Postanowienie, na które nie służy środek zaskarżenia, nie staje się prawomoc­ne, jeżeli podlega rozpoznaniu przez NSA, gdy Sąd ten rozpoznaje sprawę, w której je wydano. Prawomocność materialna ma dotyczyć skutków roz­strzygnięcia ze względu na jego treść, zawartą w orzeczeniu sądowym. Orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe, a w przypad­kach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Prawomocność orzeczenia stwierdza na wniosek strony oraz z urzędu, gdy po uprawomocnieniu się orzeczenia sądu pierwszej instancji akta administracyjne sprawy zwraca się organowi adm. publicznej, załączając odpis orzeczenia ze stwierdzeniem jego prawomocności. Prawomocność stwierdza WSA na posiedzeniu niejawnym, a dopóki akta sprawy znajdują się w NSA — ten Sąd. Wznowienie postępowania jest instytucją procesową stwarzającą prawną możliwość ponownego rozpatrzenia i rozstrzygnięcia sprawy adm. zakończonej decyzją ostateczną, jeżeli postanowienie w którym ona zapadła było dotknięte kwalifikowaną wadliwością procesową. K.p.a. i o.p. opierają dopuszczalność wznowienia postępowania na 2 przesłankach: *rozstrzygnięcie sprawy decyzją ostateczną, * wystąpienie jednej z wyliczonych podstaw prawnych wznowienia post . Wznawia się postępowanie jeżeli: a) dowody na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne okazały się fałszywe, b) jest wydanie decyzji w wyniku przestępstwa, wydanie decyzji przez pracownika lub organ adm. państwowej podlegających wyłączeniu, c) strona bez własnej winy nie brała udziału w post., d) ujawnienie istotnych dla sprawy okoliczności faktycznych lub nowych dowodów, e) wydanie decyzji bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu, f) zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przy wydaniu decyzji, g) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które następnie zostało uchylone lub zmienione, h) można żądać wznowienia postępowania w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z konstytucją, umową międzynarodową lub ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.

Zestaw nr 15

1. Weryfikacje decyzji i postanowień w postępowaniu adm

2. Wyroki w sprawie decyzji i postanowien WSA

3. Środki zaskarżenia na postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym w administracji na drodze sadowoadministracyjnej (ksiazka)

1. Weryfikacje decyzji i postanowień w postępowaniu adm. Weryfikacja decyzji i postanowień na drodze administracyjnej następuje w toku instancji oraz w nadzwyczajnych trybach postępowania administracyjnego, z tym że w zakresie weryfikacji w toku instancji przyjmuje się zasadę ogólną dwuinstancyjności, której istota sprowadza się do prawa strony do dwukrotnego rozpatrzenia i rozstrzygnięcia sprawy w postępowaniu administracyjnym. System weryfikacji dokonywanej w drodze administracyjnej nie jest zbudowany z instytucji procesowych o jednolitym charakterze. Elementami składowymi tego systemu są: a) środki zaskarżenia, są to instytucje procesowe za pomocą których uprawnione podmioty mogą żądać weryfikacji rozstrzygnięć administracyjnych w celu ich kasacji lub reformacji. Do cech charakterystycznych środków zaskarżenia należy zatem zaliczyć oparcie ich konstrukcji prawnej na zasadzie skargowości; b) środki nadzoru, są to instytucje procesowe, za pomocą których organy powołane do sprawowania nadzoru uruchamiają z urzędu postępowanie weryfikacyjne, służące wyeliminowaniu z obrotu prawnego decyzji przez ich kasację lub reformację. Cechami charakterystycznymi środków nadzoru są: oparcie ich konstrukcji na zasadzie oficjalności oraz ich cel, który stanowi wyeliminowanie decyzji z obrotu prawnego; c) odwołalność decyzji. jest to prawna możliwość kasacji lub reformacji decyzji z urzędu przez organ, który decyzję wydal. Cechami charakterystycznymi instytucji odwołalności są: jej oparcie na zasadzie oficjalności oraz cel, któremu służy. wyeliminowanie decyzji z obrotu prawnego. System weryfikacji rozstrzygnięć w drodze administracyjnej nie został zbudowany z instytucji procesowych jednolitego charakteru. Można w nim wyróżnić konstrukcje: czyste bo mają wyłącznie cechy środka zaskarżenia albo środka nadzoru oraz konstrukcje mieszane. Jednorodną konstrukcję środków zaskarżenia rozstrzygnięć mają w k.p.a. następujące instytucje procesowe: odwołanie, wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, zażalenie, sprzeciw. Charakter mieszany ma instytucja wznowienia postępowania oraz instytucja stwierdzenia nieważności decyzji. Wspólną cechą instytucji procesowych składających się na system weryfikacji decyzji jest ich cel, który stanowi wyeliminowanie z obrotu prawnego wadliwych decyzji przez ich kasację lub reformację. Różnica pomiędzy nimi sprowadza się natomiast do oparcia poszczególnych instytucji procesowych na zasadzie skargowości bądź na zasadzie oficjalności z tym, że cześć tych instytucji ma w tym zakresie charakter mieszany.

2. Wyroki w sprawach skarg na decyzję lub postanowienie. Wojewódzki sąd administracyjny, uwzględniając skargę, może wydać:— po pierwsze, wyrok o uchyleniu decyzji (postanowienia) w całości lub części, jeżeli w wyniku rozpoznania sprawy ustalił, że decyzja została wydana: a) z naruszeniem prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy. Dopuszczalność uchylenia na tej podstawie jest ograniczona przesłanką określoną pozytywnie — „naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy". b) z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego. Sąd będzie obowiązany uchylić decyzję (postanowienia), jeżeli stwierdzi istnienie jednej z przesłanek wznowienia — i to niezależnie od tego, czy naruszenie przepisów prawa procesowego miało wpływ na decyzję, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne określone w art. 146 k.p.a. c) z naruszeniem innych przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy. — po drugie, ustalając, że decyzja (postanowienie) jest dotknięta jedną z wad wyliczonych w art. 156 § l k.p.a. lub w innych przepisach.— po trzecie, sąd wydaje wyrok stwierdzający niezgodność z prawem decyzji lub postanowienia. Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 2 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi do sądu administracyjnego służy skarga na postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie, albo kończące postępowanie, a także na postanowienia roz­strzygające sprawę co do istoty. Do sądu administracyjnego podlegają zaskarżeniu następujące postano­wienia wydane w postępowaniu administracyjnym:1. Postanowienia, na które służy zażalenie. Dopuszczalność zaskarżenia do sądu administracyjnego obwarowana jest zatem przesłanką zaskarżalności postanowienia na drodze administracyjnej. KPA nie przyjmuje, tak jak jest to w przypadku decyzji, zasady dwuinstancyj­ności w zakresie postanowień. Na postanowienie służy zażalenie tylko, gdy k.p.a., tak stanowi (art. 141 § l k.p.a.). Na tej podstawie zaskarżalne są postanowienia kończące postępowanie zażaleniowe.2. Postanowienia kończące postępowanie. Do takich postanowień zaliczymy postanowienie o niedopuszczalności odwołania, o uchybieniu terminu do wniesie­nia odwołania (art. 134 k.p.a.) oraz postanowienie o odmowie przywrócenia terminu do złożenia odwołania (art. 59 § 2 k.p.a.). Postanowienia te kończą postępowanie odwoławcze.

3. Środki zaskarżenia na postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym w administracji na drodze sądowo-administracyjnej. W postępowaniu egzekucyjnym podlegają zaskarżeniu do NSA postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażale­nie. Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, tak jak k.p.a., przyj­muje rozwiązanie, że na postanowienie służy zażalenie, gdy ustawa tak stanowi. Tylko wówczas, gdy postanowienie wydane w postępowaniu egzekucyjnym lub zabezpieczającym jest zaskarżalne na drodze administracyjnej, sąd administracyjny jest właściwy do jego kontroli. Zakres skargi do sądu administracyjnego i tryb rozpoznania reguluje ustawa — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Zestaw 16

1. Współdziałanie adm

2. Pozycja prawna organu w post s-a i adm.

3. Nieważność post s-a i jego skutki

1. Współdziałanie organów administracji publicznej w orzeczeniu w sprawie indywidualnej. Współdziałanie będzie występować wtedy gdy w jakiejś sprawie ma miejsce przecinanie się zakresów działania dwóch lub kilku podmiotów. Obowiązek współdziałania jest realizowany z urzędu przez organ powołany do wydania decyzji w sprawie zawisłej, który powinien wykonać dwie czynności procesowe: -zwrócić się do organu współdziałającego o zajęcie stanowiska, -powiadomić strony o tej czynności. Na skutek pierwszej z tych czynności następuje wszczęcie procesowych czynności przez inny organ adm., który ma wyrazić opinię lub dokonać uzgodnienia projektu rozstrzygnięcia w sprawie. Czynności współdziałania muszą być podejmowane albo w początkowym, albo w końcowym stadium postępowania sprawy zawisłej. Jeżeli ma być wyrażona opinia przez inny organ, którą organ wydający decyzję nie jest związany to współdziałanie może być podjęte w początkowym stadium postęp., a gdy chodzi o uzgodnienie projektu decyzji to może to nastąpić w stadium końcowym postępowania. Strona ma prawo czynnego udziału w postęp. podjętym przez organ współdziałający. Organ współdziałający ma obowiązek zająć stanowisko niezwłocznie, a jeżeli nie jest to możliwe, to powinien je wyrazić w terminie 2 tygodni od daty doręczenia mu żądania albo też powinien dokonać tego w terminie dłuższym. W przypadku niedotrzymania terminu przez organ współdziałający trzeba stronę powiadomić o przyczynie zwłoki, wyznaczyć nowy termin wydania postanowienia. Stronie służy zażalenie na nieterminowość działania organu współdziałającego albo ponaglenie. Postanowienie wydane przez organ współdziałający strona może zaskarżyć w drodze zażalenia skierowanego do organu wyższego stopnia nad organem współdziałającym.

2. Pozycja prawna organu w post s-a i adm. Organ prowadzący post. adm. to ten organ, który ma zdolność prawną, czyli zdolność do podejmowania czynności procesowych w post. adm. Na zdolność prawną składa się: kompetencja ogólna i kompetencja szczególna. Kompetencja ogólna- zdolność prawna org. do załatwiania spraw adm. w danym układzie post; - kompetencja ogólna przysługuje organom adm. publ. w należących do ich właściwości indywidualnych sprawach rozstrzyganych w drodze decyzji adm. (art. 5 par. 2 p 3 pojęcie organu adm. publ. - są to ministrowie, centralne organy adm. rządowej, wojewodowie, działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy adm. rządowej (zespolonej i niezespolonej), organy jednostek samorządu teryt. oraz organy i podmioty wymienione w art.1p2) - czyli: 1. innym organom państwowym jeżeli z mocy ustawy lub porozumienia mogą wydawać decyzje adm. np.: KRRiT (wydanie koncesji na rozpowszechnianie fal radiowo telewizyjnych) lub prezydent RP (nadanie obywatelstwa) 2.wydawanie decyzji adm. przysługuje innym podmiotom adm. działających z mocy ustawy- np. rada notarialna, adwokacka, lekarska. Te 1 i 2 są to org. adm. pub. w znaczeniu funkcjonalnym; nie mieszczą się w definicji legalnej z art.5 §2. 4. Kompetencja szczególna- zdolność prawna org. do załatwienia konkretnej sprawy w konkretnym układzie postępowania; na kompetencje tą składają się: instytucja właściwości, która dzieli się na: wł. ustawową i właściwość delegacyjną oraz instytucja wyłączenia. Właściwość ustawowa- składają się na nią: 1.właściwość rzeczowa- zdolność prawna org. do załatwiania pewnej kategorii spraw, ustalana jest według przepisów o zakresie jego działania, który ustala się z norm: prawa materialnego, które reguluje uprawnienia i obowiązki jednostki i norm prawa ustrojowego, które reguluje tryb nadawania tych uprawnień i obowiązków jednostki 2.właściwość miejscowa- zdolność prawna org. do załatwiania spraw na danym obszarze kraju 3.właściwość instancyjna- zdolność prawna org. do przeprowadzenia weryfikacji decyzji; wskazuje org. wyższego stopnia; wynika z art.17 KPA z zastrzeżeniem wyjątków zawartych w przepisach szczególnych; kpa wskazuje: 1.w stosunku do org. jedn. samorządu terytorialnego- samorządowe kolegia odwoławcze; 2.w stosunku do wojewodów- odpowiedni ministrowie; 3.w stosunku do innych organów adm. publ. niż określone w p1i2- odpowiednie org. nadrzędne lub właściwi w sprawie ministrowie; a w razie ich braku - organy pań. sprawujące nadzór nad ich działalnością

3. Art. 271. Można żądać wznowienia postępowania z powodu nieważności: 1)  jeżeli w składzie sądu uczestniczyła osoba nieuprawniona albo jeżeli orzekał sędzia wyłączony z mocy ustawy, a strona przed uprawomocnieniem się orzeczenia nie mogła domagać się wyłączenia; 2)  jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej albo nie była należycie reprezentowana lub jeżeli wskutek naruszenia przepisów prawa była pozbawiona możności działania; nie można jednak żądać wznowienia, jeżeli przed uprawomocnieniem się orzeczenia niemożność działania ustała lub brak reprezentacji był podniesiony w drodze zarzutu albo strona potwierdziła dokonane czynności procesowe. Art. 183. § 1. NSA rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. Strony mogą przytaczać nowe uzasadnienie podstaw kasacyjnych. § 2. Nieważność postępowania zachodzi 1)  jeżeli droga sądowa była niedopuszczalna; 2)  jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, organu powołanego do jej reprezentowania lub przedstawiciela ustawowego, albo gdy pełnomocnik strony nie był należycie umocowany; 3)  jeżeli w tej samej sprawie toczy się postępowanie wcześniej wszczęte przed sądem administracyjnym albo jeżeli sprawa taka została już prawomocnie osądzona; 4)  jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy 5)  jeżeli strona została pozbawiona możności obrony swych praw; 6)  jeżeli wojewódzki sąd administracyjny orzekł w sprawie, w której jest właściwy NSA.

Zestw nr 17

1. Zasady postępowania dowodowego

2. Zdolność sadowa i procesowa w postępowaniu sadowoadministracyjnym

3. Skarga na bezczynność i jej skutki

1. Zasady postępowania dowodowego Post. dowodowe w post. adm. Opiera się na zasadach: 1. zasada oficjalności zbierania dowodów wynika z art. 7 i 77 KPA. Organ ma obowiązek z urzędu wszechstronnego ustalenia stanu faktycznego w sprawie, co oznacza, że organ z urzędu decyduje, które dowody są potrzebne do wyjaśnienia sprawy. Jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. W tym celu organ wydaje postanowienia dowodowe, które mogą być w każdym czasie uzupełniane, uchylane lub zmieniane przez organ. Nie wymagają dowodu fakty znane organowi z urzędu oraz fakty notoryczne (powszechnie znane). Na gruncie KPA obowiązek powołania dowodów, ciąży na organie adm. publ. 2. zasada zupełności wynika z art. 77 par1 oznacza, że organ ma obowiązek rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Nie może pominąć żadnego dowodu, ale może odmówić wiarygodności. 3. zasada bezpośredniości oznacza, że tylko organ orzekający w sprawie prowadzi postęp. dowodowe. Wyjątek: pomoc prawna. 4. zasada otwartego systemu dowodów, zgodnie z art. 75par1 jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny. Zasada ta wynika z przyjętego sformułowania przy wyliczeniu dowodów „w szczególności”, a zatem wyliczenie to nie jest zamknięte. Czyli dowodami mogą być też inne dowody nienazwane. 5. zasada równej mocy środków dowodowych - kodeks nie wprowadza ograniczeń ani pierwszeństwa w ustalaniu stanu faktycznego za pomocą określonych środków dowodowych. 6. zasada czynnego udziału strony w postępowaniu. Uprawnienia: - strona ma prawo domagać się przeprowadzenia dowodu art.78 - prawo do wypowiedzenia się, co do przeprowadzonych dowodów oraz do każdego dowodu z osobna oraz przysługuje jej tzw. prawo ostatniego słowa, tzn., że organ ma obowiązek na piśmie zwrócić się do strony, aby w określonym czasie wypowiedziała się, co do całego materiału dowodowego. Brak dopełnienia powyższego obowiązku powoduje wzruszenie decyzji w trybie art. 145par1p4 (brak zapewnienia czynnego udziału). 7. zasada swobodnej oceny dowodów art.80 - oznacza, ze organ zgodnie z zasadą zupełności dowodów ma obowiązek odnieść się do każdego dowodu w sprawie, ale niektórym dowodom organ może odmówić wiarygodności w sprawie. Ocena całokształtu materiału dowodowego i przyznanie pewnym dowodom wiarygodności powinno opierać się o zasady logiki.

2. Zdolność sądowa i procesowa stron, podmiotów na prawach stron, uczestników w postepowaniu s-a. Zdolność sądową mają zgodnie z art.25 ustawy - poppsa: 1)Osoby fizyczne i osoby prawne; 2)Państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej oraz organizacje społeczne nie posiadające osobowości prawnej,3)Inne, nie wymienione wyżej, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, jeżeli przepisy prawa dopuszczają możliwość nałożenia na te jednostki obowiązków lub przyznania uprawnień lub skierowania do nich nakazów i zakazów, a także stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa 4)Organizacje społeczne, choćby nie miały osobowości prawnej, w zakresie ich statutowej działalności w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób. Zdolność procesowa w postępowaniu s-a - zdolność procesowa to zdolność do podejmowania ze skutkiem prawnym czynności procesowych w postęp. s-a pomiędzy zdolnością procesową a sądową występuje ścisły związek ,bowiem kto nie ma zdolności sądowej nie posiada również zdolności procesowej. Sąd bada ja z urzędu. Mają ja: 1)osoby fizyczne posiadające pełną zdolność do czynności pr. Osoba z ograniczoną zdolnością do czynności prawnych ma zdolność do czynności w post. s-a. W sprawach wynikających z czynności prawnych, które może dokonywać samodzielnie. 2)Osoby prawne; 3)Państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej oraz organizacje społeczne nie posiadające osobowości prawnej 4)Inne jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej ,jeżeli przepisy prawa dopuszczają możliwość nałożenia na te jednostki obowiązków lub przyznania uprawnienia lub skierowania do nich nakazów i zakazów, a także stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa; 5)Organizacje społeczne choćby nie miały osobowości prawnej w zakresie i działalności statutowej w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób.

3. Skarga na bezczynność organu wykonującego administrację publiczną- do sądu administracyjnego służy skarga na bezczynność organów w przypadkach określanych w pkt. 1-4czyli: 1)decyzje administracyjne, 2)postanowienia wydawane w postępowaniu administracyjnym na które służy zażalenie albo kończące postępowanie a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty, 3)postanowienia wydawane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym ,na które służy zażalenie, 4)inne niż określone powyżej akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień i obowiązków wynikających z przepisów prawa. Sąd administracyjny jest właściwy do rozpoznawania i rozstrzygania w sprawie skarg na bezczynność organu wykonują­cego administrację publiczną w takich granicach, w jakich służy skarga na decyzje administracyjne, postanowienia wydawane w postępowaniu administracyjnym oraz egzekucyjnym i zabezpieczającym, akty i czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Przesłanką dopuszczalności skargi na bezczynność organów jest wyczerpanie środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed or­ganem właściwym w sprawie. W razie zatem skargi na niewydanie decyzji w ustawowo określonym terminie służy w postępowaniu administracyjnym zażale­nie, a w postępowaniu podatkowym ponaglenie. W przypadku bezczynności w zakresie wydania innego aktu lub niepodjęcia czynności z zakresu administracji publicznej przesłanką dopuszczalno­ści skargi jest wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Przesłanka ta nie obowiązuje, gdy skargę wnosi prokurator lub RPO. SKUTKI!

Zestaw 18

1. Jak uzyskuje się status strony w postępowaniu administracyjnym

2. Gwarancje skuteczności orzeczeń sądów administracyjnych

3. Wznowienie postępowania sądowadministracyjnego

1. Jak uzyskuje się status strony w postępowaniu administracyjnym. Art. 28 zawiera postanowienia dwóch odrębnych norm prawnych charakteryzujących stronę postępowania. Są od siebie niezależne, lecz zastosowanie każdej z nich prowadzi do tego samego celu, którym jest rozpoznanie i załatwienie sprawy indywidualnej w drodze decyzji. Pierwsza norma mówi, że stroną będzie podmiot, którego „interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie". Druga zaś, że stroną będzie podmiot, który „żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek". W pierwszym przypadku istnieje podstawa prawna do wezwania do udziału w postępowaniu podmiotu będącego w nim stroną, a w przypadku drugim, w dacie żądania wniesionego do organu adm. pub. następuje wszczęcie postępowania. Stosowanie tych dwóch norm prawnych zawartych w art. 28 następuje w sytuacjach, w których wystąpić powinny odmienne przesłanki: a) w przypadku pierwszej normy odnoszącej się do ustalenia kręgu stron postępowania wszczynanego z urzędu : *prawo materialne ustanawia określony organ administracji publicznej jako właściwy w sprawie; * sprawa w której organ ten jest właściwy, może być załatwiona tylko przez wydanie decyzji; * istnieją podmioty, mające w ocenie organu administracji publicznej interes prawny lub obowiązek, którego będzie dotyczyć postępowanie w sprawie indywidualnej. b) w przypadku zaś drugiej normy przesłanki te będą następujące: *istnieje podmiot uznający się za legitymowany do występowania w postępowaniu przed organem adm. pub.; * jest to podmiot mający, zgodnie z własną oceną stanu faktycznego oraz stanu prawnego sprawy interes prawny lub obowiązek o którym można rozstrzygnąć decyzją; * podmiot ten dokonuje czynności procesowej przez wniesienie żądania wszczęcia postępowania w jego indywidualnej sprawie. Zdolność administracyjnoprawna (legitymacja) - to oznaczenie prawnej możliwości występowania jako strona w postępowaniu. Stroną może być: a) każdy podmiot posiadający zdolność prawną, a więc osoba fizyczna i osoba prawna; b) jednostka organizacyjna państwowa, samorządowa lub społeczna i to niezależnie od tego, czy posiada osobowość prawną, czy też nie; c) organ administracji rządowej; d) gmina, powiat lub województwo, ale konieczne będzie oddzielenie od siebie sytuacji w których sprawują one orzecznictwo administracyjne, oraz tych w których są one stronami postępowania prowadzonego przez inny organ administracyjny.

2. Gwarancje skuteczności orzeczeń sądów administracyjnych. Dla zapewnienia skuteczności orzecznictwa sądów administracyjnych ustawa - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przyjmuje następujące gwarancje: 1.)wprowadza skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego na niewykonanie wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność oraz na bezczynność organu po wyroku uchylającym lub stwierdzającym nieważność aktu lub czynności. Strona po uprzednim pisemnym wezwaniu właściwego organu do wykonania wyroku lub załatwienia skargi może wnieść w tym przedmiocie skargę, żądając wymierzenia temu organowi grzywny. Grzywnę wymierza się do wysokości 10 - go przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gosp. narodowej w roku poprzednim, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów. Wykonanie wyroku lub załatwienie sprawy po wniesieniu skargi nie stanowi podstawy do umorzenia postępowania lub oddalenia skargi. 2.) instytucją która ma gwarantować skuteczność orzecznictwa sądów administracyjnych jest możliwość podjęcia orzeczenia merytorycznego. W razie nie wykonania wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność oraz w razie bezczynności organu po wyroku uchylającym lub stwierdzającym nieważność aktu lub czynności po uprzednim pisemnym wezwaniu właściwego organu do wykonania wyroku lub załatwienia sprawy, strona może wnieść skargę w tym przedmiocie, żądając wymierzenia temu organowi grzywny. Sąd w tym przypadku oprócz orzeczenia o grzywnie, może ponadto orzec o istnieniu lub nieistnieniu uprawnienia lub obowiązku jeżeli pozwala na to charakter sprawy oraz niebudzące uzasadnionych wątpliwości okoliczności jej stanu faktycznego i prawnego, 3.) gwarancją jest przyznanie roszczenia o odszkodowanie. Osobie, która poniosła szkodę wskutek niewykonania orzeczenia sądu, służy roszczenie o odszkodowanie na zasadach określonych w k.c. Odszkodowanie przysługuje od organu, który nie wykonał orzeczenia sądu. Jeżeli organ w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku o odszkodowanie nie wypłacił odszkodowania, uprawniony podmiot może wnieść powództwo do sądu powszechnego.

3.Wznowienie postępowania sądowo-administracyjnego. Jest podstawową instytucją obalenia prawomocnych orzeczeń NSA i WSA, tworzącą możliwość prawną ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy zakończonej prawomocnym orzeczeniem. Po upływie lat 5 od uprawomocnienia się orzeczenia nie można żądać wznowienia postępowania z wyjątkiem przypadku gdy strona była pozbawiona możliwości działania lub nie była należycie reprezentowana. Postępowanie to może być wszczęte na żądanie, nigdy z urzędu. Legitymację do złożenia skargi o wznowienie postępowania mają strony oraz uczestnik na prawach strony, uczestnicy dopuszczenia przez sąd do udziału w postępowaniu. Legitymację do żądania wznowienia postępowania ma prokurator oraz Rzecznik Praw Obywatelskich. Prokurator. Przyczynami żądania wznowienia są: przyczyna nieważności(np. jeżeli strona nie miała zdolności sądowej) oraz przyczyna restytucyjna (orzeczenie zostało uzyskane za pomocą przestępstwa). Skarga o wznowieniu postępowania powinna spełniać warunki pisma procesowego. Termin do wniesienia skargi o w.p. przed sądami adm. jest 3 - miesięczny. Termin ten liczy się od dnia w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia , a gdy podstawą jest pozbawienie możliwości działania lub brak należytej reprezentacji - od dnia w którym o orzeczeniu dowiedziała się strona, jej organ lub jej przedstawiciel ustawowy. Skarga ma moc względnie suspensywną. Postępowanie w sprawie skargi o w.p. sądowo.adm. Do w.p. z przyczyn nieważności właściwy jest sąd, który wydał zaskarżone orzeczenie, a jeżeli zaskarżono orzeczenie obu instancji NSA. W postępowaniu w sprawie wznowienia również można wyróżnić 3 stadia: - wstępne. Sąd na posiedzeniu niejawnym bada, czy skarga została wniesiona w terminie oraz czy opiera się na ustawowej przyczynie wznowienia; - rozpoznania. Skarga o wznowienie postępowania podlega rozpoznaniu na rozprawie, Postępowanie rozpoznawcze prowadzone jest na rozprawie w składzie 3 sędziów; - wydanie orzeczenia. Orzeczenia te możemy podzielić na: wyroki uwzględniające skargę (sąd może zmienić wówczas zaskarżony wyrok lub uchylić wyrok i w zależności od ustaleń skargę do sadu administracyjnego odrzuca lub umarza postępowanie) oraz - wyroki nieuwzgledniające skargi o wznowienie postępowania. Wyrok o oddaleniu podejmuje sąd gdy po rozpoznaniu skargi o wznowienie stwierdził jej niezaradność. Postępowanie może również zakończyć się podjęciem postanowienia o odrzuceniu skargi w razie gdy sąd połączy badanie dopuszczalności skargi o wznowienie postępowania z rozpoznaniem sprawy i w tej fazie stwierdził niedopuszczalność skargi. Od orzeczeń wojewódzkiego sądu administracyjnego służy skarga kasacyjna.

Zestaw 19

1. Charakter prawny wznowienia post. adm.

2. Orzeczenia WSA z zakresu samorządu terytorialnego.

3. Przesłanki dopuszczalności skargi w post. s-a.

1. Postępowanie w sprawie wznowienia postępowania - w.p. jest instytucją procesową stwarzającą prawną możliwość ponownego rozpatrzenia i rozstrzygnięcia sprawy adm.. zakończonej decyzją ostateczną, jeżeli postanowienie w którym ona zapadła było dotknięte kwalifikowaną wadliwością procesową. Wznowienie postępowania następuje z urzędu, czyli w tym wypadku możemy mówić o odwołalności decyzji w znaczeniu wcześniej przyjętym, bo organem właściwym do wznowienia postępowania jest organ, który wydał decyzję w ostatniej instancji, lub też wznowienie to następuje na żądanie strony, czyli będzie to wtedy środek zaskarżenia. Wyjątkowo została dopuszczona dewolucja kompetencji, czyli w takim wypadku, gdy wznowienie postępowania następuje z urzędu i to z inicjatywy organu wyższego stopnia, możemy mówić o wznowieniu postępowania jako o środku nadzoru. K.p.a. i o.p. opierają dopuszczalność wznowienia postępowania na 2 przesłankach: * rozstrzygnięcie sprawy decyzją ostateczną, * wystąpienie jednej z wyliczonych podstaw prawnych wznowienia postępowania. Wznawia się postępowanie jeżeli: a) dowody na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne okazały się fałszywe, b) jest wydanie decyzji w wyniku przestępstwa, wydanie decyzji przez pracownika lub organ adm. państwowej podlegających wyłączeniu, c) strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowania, d) ujawnienie istotnych dla sprawy okoliczności faktycznych lub nowych dowodów, e) wydanie decyzji bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu, f) zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przy wydaniu decyzji, g) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które następnie zostało uchylone lub zmienione, h) można żądać wznowienia postępowania w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z konstytucją, umową międzynarodową lub ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.

2. Orzeczenia WSA z zakresu samorządu terytorialnego. Orzeczeniami WSA są wyroki i postanowienia. W przypadku samorządu terytorialnego mamy do czynienia z rozstrzygnięciem w formie wyroku, chyba że ustawa stanowi inaczej. Wyroki w sprawach skarg na uchwałę lub zarządzenie organów jednostek samorządu terytorialnego albo związku jednostki samorządu terytorialnego oraz przepisy prawa miejscowego organów administracji rządowej. Sąd uwzględniając skargę na uchwałę lub akt stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności. Według ustaw samorządowych uchwały lub zarządzenia organu samorządu terytorialnego sprzeczne z prawem są nieważne. Ustawy samorządowe, jak i ustawa - Poppsa nie określają rodzajów naruszeń prawa, które są podstawą stwierdzenia nieważności. Oznacza to pozostawienie oceny stopnia naruszenia prawa sądowi. Ustawy samorządowe wprowadzają przesłankę negatywną stwierdzenia nieważności uchwal lub zarządzeń organów samorządu terytorialnego - przesłankę przedawnienia. Jeżeli nie stwierdzono nieważności uchwały lub zarządzenia z powodu przedawnienia, sąd orzeka o ich niezgodności z prawem. Uchwała lub zarządzenie tracą moc prawną z dniem orzeczenia o ich niezgodności z prawem. Sąd uwzględniając skargę na przepis prawa miejscowego organu administracji rządowej, stwierdza jego nieważność w całości lub w części. Ustawa o administracji rządowej w województwie nie określa rodzajów wad przepisu prawa miejscowego, a ustawa - Poppsa pozostawia sądowi ocenę.

3. Dopuszczalność drogi postępowania przed sądem adm. jest obwarowana szeregiem ograniczeń do których należy właściwość sądu adm. Do tego rodzaju ograniczeń należy zaliczyć konstrukcję legitymacji do złożenia skargi do sądu, która oznacza, że skutecznie dostępu do tej drogi postępowania mogą żądać tylko podmioty, którym jest przyznana ta legitymacja. Do tego rodzaju ograniczeń należy zaliczyć przesłankę wyczerpania obrony na drodze postępowania lub w inne formie obrony podjętej przed organem wykonującym adm. publiczną. Ustawa o NSA przyjmuje 2 przesłanki dopuszczalności skargi: -wyczerpanie środków obrony na drodze przed organem wykonującym adm. publiczną, -pierwszeństwo drogi administracyjnej, nie można wnieść skargi do sądu jeżeli toczy się post. w celu zmiany, uchylenia lub stwierdzenia nieważności aktu albo innej czynności. Popasa ustanawia jedną przesłankę dopuszczalności skargi: wyczerpanie środków obrony przed organem wykonującym adm. publiczną. Przesłanką dopuszczalności skargi na akty podjęte w post. adm. jest wyczerpanie środków zaskarżenia. Skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator lub RPO. Należy wyróżnić 2 sytuacje: -gdy przepisy prawa procesowego regulują środki zaskarżenia od decyzji, postanowienia, bezczynności w post. adm., przesłanką dopuszczalności skargi na decyzje, postanowienia, bezczynność jest wyczerpanie środków zaskarżenia; -gdy przepisy prawa procesowego nie przyznają prawa do zaskarżenia w postępowaniu adm., gdy przepis prawa procesowego nie przyznaje prawa do odwołania, zażalenia, wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy -skarga do sądu adm. służy bez konieczności podjęcia obrony przed organem wykonującym adm. publiczną. Wyczerpanie środków zaskarżenia nie jest przesłanką obowiązującą, gdy skargę wnosi prokurator lub RPO. Przesłanki dopuszczalności skargi na akty w zakresie nieobjętym drogą postępowania adm. W przypadku zaskarżenia aktów lub czynności z zakresu adm. publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa skargę można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu - w terminie 14 dni od dnia w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności - do usunięcia naruszenia prawa. Pierwszeństwo obrony na drodze adm. jako przesłanka dopuszczalności skargi. Weryfikacja na drodze adm. ma pierwszeństwo, jeżeli postępowanie adm. zostało wszczęte przed złożeniem skargi. Nie powoduje jednak odrzucenia skargi, jedynie zawieszenie postępowania s-a. Jeżeli jako pierwsze zostało wszczęte postępowanie s-a ma ono pierwszeństwo, a postępowanie adm. wówczas podlega umorzeniu, gdy jest to post. w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji lub wznowienia postępowania. Ocena prawna wyrażona w wyroku sądu adm. jest bowiem dla organu adm. publicznej wiążąca.

Zestaw nr 20

1. Samokontrola org. adm. w I instancji

2. Umorzenie post. w post. sadowoadm.

3. Dopuszczalność skargi kasacyjnej do NSA

1. Samokontrola org. adm. w I instancji Samokontrola - możliwość dokonania przez organ I instancji samokontroli w kpa opiera się na dwóch podstawowych kryteriach. Pierwsze jest to kryterium o charakterze formalnym -chodzi o wniesienie odwołania przez wszystkie strony danego postępowania; drugie kryterium ma charakter merytoryczny -istota jego polega na tym, ze stanowisko organu musi się pokryć ze stanowiskiem stron. Aby więc organ I instancji mógł wykonać swoje uprawnienie do samokontroli, musi przede wszystkim ustalić, czy odwołanie wniosły wszystkie strony, którym decyzja została doręczona lub ogłoszona. Jeżeli organ I instancji ustali, że w danej sprawie oprócz stron którym doręczył decyzję, interes prawny mają również inne osoby, a zatem są one stronami w danej sprawie, obowiązany jest zawiadomić je o złożeniu odwołania. Organ ten może wykonać prawo do samokontroli tylko wtedy, gdy również i te strony wyrażą zgodę na uchylenie lub zmianę decyzji zgodnie z żądaniem zawartym w odwołaniu Jeżeli w trybie samokontroli organ I instancji uzna, że odwołanie nie zasługuje w całości na uwzględnienie wówczas w terminie 7 dni przekazuje akta sprawy wraz z odwołaniem do organu odwoławczego.

2. Umorzenie postępowania sądowoadministracyjnego. Umorzenie postępowa­nia s-a ma miejsce, gdy wystąpią zdarzenia prawne, które ze względu na ich trwałe, a nie przejściowe, skutki prawne powodują, że postępowanie nie może dalej toczyć się w celu rozstrzygnięcia sprawy s-a. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania: 1)jeżeli skarżący skutecznie cofnął skargę; 2)w razie śmierci strony, jeżeli przedmiot postępowania odnosi się wyłącznie do praw i obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłą, chyba że udział w sprawie zgłasza osoba, której interesu prawnego dotyczy wynik tego po­stępowania; 3)gdy postępowanie z innych przyczyn stało się bezprzedmiotowe (np. gdy organ, uwzględniając w całości skargę, uchylił zaskarżony akt czy w wyniku postępowania mediacyjnego organ uchylił zaskarżony akt). Postanowienie o umorzeniu postęp. może zapaść na posiedzeniu nie­jawnym. Na postanowienie o umorzeniu postęp. służy skarga kasacyjna.

3. Dopuszczalność skargi kasacyjnej do NSA Postępowanie wstępne przed wojewódzkim sądem administracyjnym. Skar­gę kasacyjną wnosi się w trybie pośrednim, a mianowicie do wojewódzkiego sądu administracyjnego, który wydał zaskarżony wyrok lub postanowienie. WSA na posiedzeniu niejawnym bada wniesioną skargę kasacyjną, a mianowicie bada: a) zachowanie terminu do wniesienia skargi; b) dopuszczalność skargi jest wyznaczona przesłankami przedmiotowymi i podmiotowymi. Nie jest dopuszczalna skarga kasacyjna np. od wyroku, który wydał sąd powszechny, od wyroku nieistniejącego, od postanowienia, które zaskarżalne jest zażaleniem. Z przyczyn podmiotowych, jeżeli skargę wniosła osoba nie mająca prawa do złożenia skargi kasacyjnej lub jeżeli skarga nie została sporządzona przez adwokata, radcę prawnego oraz w oznaczonym zakresie doradcę podatkowego lub rzecznika patentowego, chyba że przymus ten nie obowiązuje. Ponadto, skarga jest niedopuszczalna, jeżeli nie czyni zadość wymaganiom materialnym określonym w art. 176 Poppsa.  Skarga kasacyjna powinna czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma w postępowaniu sądowym oraz zawierać oznaczenie zaskarżonego orzeczenia ze wskazaniem czy jest ono zaskarżone w całości, czy w części, przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie, wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany. WSA nie jest właściwy do rozpoznania merytorycznej zasadności skargi kasacyjnej; c) zachowanie wymagań formalnych co do treści skargi. Jeżeli skarga zawiera braki, sąd wzywa do ich usunięcia w wyznaczonym terminie. W razie gdy wojewódzki sąd administracyjny stwierdzi, że skargę kasacyjną wniesiono po upływie ustawowego terminu, że skarga kasacyjna jest niedopusz­czalna lub jeżeli nie usunięto braków w wyznaczonym terminie, skargę odrzuci. Na postanowienie wojewódzkiego sądu o odrzuceniu skargi służy do NSA zażalenie. NSA na posiedzeniu niejawnym odrzuci skargę kasacyjną, jeżeli ulegała ona odrzuceniu przez wojewódzki sąd administracyjny, albo zwróci ją temu sądowi w celu usunięcia dostrzeżonych braków. NSA postąpi zatem w zależności od tego, jakich uchybień dopuścił się WSA. Jeżeli skarga kasacyjna została złożona z uchybieniem ustawowego terminu lub jest niedopuszczalna, a wojewódzki sąd w tym zakresie uczynił ustalenia nieprawidłowe, to wówczas NSA podejmuje postanowienie o odrzuceniu skargi. W razie gdy wojewódzki sąd administracyjny nie wezwał do usunięcia braków skargi kasacyjnej, przekaże ją temu sądowi w celu podjęcia czynności usunięcia tych braków oraz wyprowadzenia konsekwencji, gdy braki te nie zostaną usunięte w wyznaczonym terminie.

3

---