prawo europejskie(1), Prawo europejskie

DEKLARACJA (PLAN) SCHUMANA

Francuski minister spraw zagranicznych Robert Schuman wystąpił 9 maja 1950r. z oświadczeniem, w którym proponował połączenie przemysłów węgla i stali Francji i Niemiec a także innych państw zachodnioeuropejskich oraz podporządkowanie ich organowi ponadnarodowemu. Francja chciała gwarancji, że odbudowane państwo niemieckie będzie państwem pokojowym, w związku z tym połączenie tych przemysłów miało wyeliminować możliwość nowej wojny pomiędzy Francją a Niemcami.

POWSTANIE EUROPEJSKIEJ WSPÓLNOTY WĘGLA I STALI

18-04-1951 został podpisany we Francji Traktat o ustanowieniu E.W.W.i S., podpisało ten traktat 6 państw: Francja, Belgia, Holandia, Luksemburg, RFN i Włochy, wszedł on w życie 23-07-1952 i został zawarty na 50 lat czyli powinien wygasnąć w 2002r.

Na konferencji w Nicei przyjęto Protokół o skutkach finansowych wygaśnięcia tego Traktatu, tak więc cały majątek i wszelkie zobowiązania miały z dniem 24-07-2002r. przejść na Wspólnotę Europejską.

RAPORT SPAAKA

Celem było przygotowanie planów utworzenia wspólnego rynku i wspólnoty energii atomowej przez belgijskiego ministra spraw zagranicznych Paula Spaaka. W Messynie w czerwcu 1995r odbyła się konferencja ministrów spraw zagranicznych państw członkowskich EWWiS, na której podjęto decyzje o utworzeniu komitetu właśnie pod przewodnictwem Spaaka. Plany zostały przedstawione 21-04-1956r. Na podstawie Raportu Spaaka, uzupełnionego opinią „Trzech Mędrców” odnośnie do wspólnoty atomowej, odbyły się dalsze rokowania, gdzie opracowano teksty traktatów.

POWSTANIE EUROPEJSKIEJ WSPÓLNOTY GOSPODARCZEJ i EUROPEJSKIEJ WSPÓLNOTY ENERGII ATOMOWEJ

Powstanie to związane było z Raportem Spaaka, gdzie opracowano te traktaty. 25-03-1957 zwołano w Rzymie konferencję gdzie podpisano Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) oraz Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (EWEA). Oba te traktaty założycielskie zwane były potocznie Traktatami Rzymskimi, podpisane one zostały przez 6 państw członkowskich EWWiS i weszły w życie 01-01-1958 - zawarte zostały na czas nieokreślony. EWG zwane było Wspólnym Rynkiem, a EWEA - Euratomem.

KONWENCJA O NIEKTÓRYCH WSPÓLNYCH INSTYTUCJACH WSPÓLNOT

Na podstawie Układu o wspólnych organach Wspólnot Europejskich Europejskich 25-03-1957r. połączono Zgromadzenia 3 Wspólnot i ustanowiono jeden Trybunał.

Układ w sprawie wspólnej Rady i wspólnej Komisji (TRAKTAT FUZYJNY) z 1965r. połączył oba te organy Wspólnot w jedną Radę i jedną Komisję.

Traktat z Maastricht ustnowił Trybunał Obrachunkowy, tak więc aktualnie istnieją takie wspólne organy Wspólnot jak: Rada, Komisja, Parlament Europejski, Trybunał Sprawiedliwości i Sąd Pierwszej Instancji oraz Trybunał Obrachunkowy.

Instytucjami doradczymi dla Wspólnot są wiec: Komitet Ekonomiczno-Społeczny dla Wspólnoty Europejskiej i Euratomu, Komitet Doradczy dla EWWiS oraz Komitet Regionów dla Wspólnoty Europejskiej.

TRAKTAT O FUCJI INSTYTUCJI

Traktat ten ustanowił wspólne instytucje dla 3 Wspólnot. Fuzja ta nie naruszyła organizacyjnej odrębności i osobowości prawnej trzech Wspólnot. Rada i Komisja dysponują różnymi kompetencjami w zależności od tego, na podstawie, którego z Traktatów założycielskich i w odniesieniu, do której ze Wspólnot podejmują konkretne działania.

RUE powstała w 1967r. w momencie wejścia w życie Traktatu o Fuzji. Powstała w miejsce istniejących wcześniej 3 rad: Rady Ministrów EWG, Rady Ministrów Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, Rady Ministrów Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali- połączono je.

Od 1967r. wspólnym organem jest Rada Ministrów. Nazwa ta sugeruje, kto wchodzi w skład RUE: przedstawiciele państw członkowskich w randze Ministrów, którzy upoważnieni są do zaciągania zobowiązań w imieniu tego państwa, mogą też zasiadać ministrowie któregoś z rządów krajowych (w Polsce tylko Ministrowie).

KOLEJNE POSZERZENIA WSPÓLNOT O NOWE KRAJE CZŁONKOWSKIE

* tzw. traktaty akcesyjne, a więc te na podstawie których do wspólnot europejskich, a później do UE, przystąpiły nowe kraje członkowskie; w dotychczasowej historii rozwoju wspólnot europejskich takich traktatów akcesyjnych było kilka:

- I traktat akcesyjny (traktat o przystąpieniu) został podpisany w 1972r. i dotyczył czterech krajów: Danii, Irlandii, W. Brytanii, Norwegii (ostatecznie do wspólnot europejskich z dniem 1 stycznia 1973r. przystąpiły tylko trzy państwa: Dania, Irlandia, W. Brytania nie przystąpiła Norwegia ze względu na złe referendum)

- II traktat akcesyjny został podpisany w 1979r. przez jedno państwo Grecję
- III traktat akcesyjny podpisany w 1985r. przez Hiszpanię i Portugalię (wszedł w życie 1 stycznia 1986r.)

- IV traktat akcesyjny dotyczył akcesji do Unii Europejskiej (UE istnieje od 1993r.) i został podpisany w 1994r. przez: Szwecję, Finlandię, Austrię, Norwegię (ale z dniem 1 stycznia 1995r. członkami UE stały się tylko: Szwecja, Austria, Finlandia- Norwegia znowu nie weszła)
- V traktat akcesyjny podpisano w Atenach w kwietniu 2003r. na spotkaniu Rady Europejskiej, został on podpisany przez 10 krajów które mają zamiar przystąpić do UE m.in. Polska; jeśli proces ratyfikacji tego traktatu we wszystkich krajach które go podpisały zakończy się powodzeniem to od 1 maja 2004r. Polska stanie się m.in. jednym z 25 krajów członkowskich UE; ale traktat ten jeszcze nie wszedł w życie dlatego jeszcze nie jest on zaliczany do prawa pierwotnego.

Pierwotnie Traktaty ustanawiające Wspólnoty podpisało tylko 6 krajów, ale już 22-01-1972r. został podpisany Traktat w sprawie przystąpienia do Wspólnot Danii, Irlandii, Norwegii i Wielkiej Brytanii. Wszystkie te kraje ratyfikowały Traktat, prócz Norwegii gdzie negatywny wynik referendum sprawił że Norwegia nie ratyfikowała Traktatu. Wejście w życie Traktatu nastąpiło 01-01-1973r.

Kolejny Traktat został podpisany 28-05-1979r. w sprawie przystąpienia Grecji, wszedł on w życie 01-01-1981.

Następnie 12-06-1985r. zostały podpisane Traktaty o przystąpieniu Hiszpanii i Portugalii, które weszły w życie 01-01-1986r.

24-06-1994r. został podpisany Traktat o przystąpieniu do UE Austrii, Norwegii, Szwecji i Finlandii. Ponownie w Norwegii referendum wypadło negatywnie i tylko pozostałe kraje z dniem 01-01-1995r. stały się członkami Unii.

W lipcu 1997r. Komisja wytypowała 5 państw Europy, z którymi w pierwszej kolejności należy podjąć rozmowy w sprawie przystąpienia do Unii: Estonia, Polska, Czechy, Węgry i Słowenia.

JEDNOLITY AKT EUROPEJSKI Jest to nazwa umowy międzynarodowej zawartej 17 i 18 lutego 1986r. JAE wprowadził kilka nowości dotyczących funkcjonowania wspólnot m.in. zwiększył uprawnienia parlamentu europejskiego dając mu większy wpływ przy uchwalaniu decyzji podejmowanych przez wspólnoty, poszerzył zakres funkcjonowania wspólnot o nowe dziedziny, a więc dodał do ówcześnie istniejącego zakresu funkcjonowania wspólnot nowe sprawy, dodał nowe kwestie przede wszystkim kwestie dotyczące ochrony środowiska naturalnego, kwestie dotyczące tzw. spójności gospodarczej i społecznej, postanowienia dotyczące badań naukowych i rozwoju technologicznego. JAE ustanowił Radę Europejską, pogłębił on dziedziny prawa instytucjonalnego i materialnego Wspólnot.

TRAKTAT O UTWORZENIU UE (TRAKTAT Z MAASTRICHT)

Do Traktatu o wspólnocie wprowadził przede wszystkim postanowienia dotyczące unii gospodarczej i monetarnej, a także postanowienia dotyczące nowych instytucji mianowicie Trybunału Obrachunkowego (od Traktatu z Mastricht trybunał Obrachunkowy stał się kolejną instytucją wspólnot europejskich; Traktat o Unii Europejskiej został podpisany w Mastricht 7 lutego 1992r., wszedł w życie z początkiem 1listopada1993r. Unia Gospodarcza i Walutowa została zintegrowana ze Wspólnotą Europejską. Do Traktatu wprowadzono też postanowienia w sprawie obywatelstwa Unii, włączono też zasadę subsydiarności. Została wzmocniona pozycja Parlamentu.

TRAKTAT AMSTERDAMSKI

(Zwany też Znikającym Traktatem bo właściwie składał się on w całości ze zmian wprowadzonych do innych umów międzynarodowych) podpisany w 1997r. a wszedł w życie w 01-05-1999r., traktat ten również poszerzył zakres działania wspólnot europejskich wprowadzając do Traktatu o wspólnocie europejskiej postanowienia dotyczące jej polityki zatrudnienia. Ustalono zasady na których opiera się Unia, tj: zasadę wolności, demokracji, poszanowania praw człowieka i podstawowych swobód i rządów prawa. Zakres filaru Wspólnotowego poszerzono o sprawy wizowe, imigracji i kontroli granic zewn., znacznie zwiększył się zakres jurysdykcji ETS. Został poszerzony zakres podejmowania decyzji większością kwalifikowaną w zakresie filaru drugiego Unii czyli Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa.

TRAKTAT NICEJSKI

Wszedł w życie 1 lutego 2003r. Traktat Nicejski podniósł rangę Sądu Pierwszej Instancji, który uzyskał status organu wspólnotowego. W skład Trybunału wchodzi 1 sędzia z każdego kraju członkowskiego. Trybunał obraduje w Izbach lub składzie Wielkiej Izby, może też obradować na posiedzeniu plenarnym. Istnieje też możliwość tworzenia przy Sądzie Pierwszej Instancji izb sądowych do rozpatrywania i orzekania w pierwszej instancji. Traktat z Nicei zmienia tryb powoływania członków Trybunału czyli Rada działając kwalifikowaną większością głosów po zaciągnięciu opinii PE przyjmuje listę członków zgodnie z propozycjami każdego z państw członkowskich czyli odchodzi się od jednomyślności.

KONSTRUKCJA PRAWNA UNII

Filar I i podstawowy to Wspólnoty Europejskie

Filar II to Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa

Filar III to Współpraca Policyjna i Sądowa w Sprawach Karnych

CELE UNII EUROPEJSKIEJ

Cele Unii Europejskiej:

Określone są w art.2 Traktatu o UE. Art. ten statuuje pięć takich celów, które w zasadzie można streścić do trzech grup, mianowicie można mówić o:
- celach gospodarczych (w Traktacie o UE te cele są określone dość ogólnie, art.2 mówi iż celem Unii jest popieranie postępu gospodarczego i społecznego, popieranie wysokiego poziomu zatrudnienia oraz osiągnięcie trwałego i zrównoważonego rozwoju co w szczególności ma się dokonać przez stworzenie obszaru pozbawionego wewnętrznych granic, a więc tego tzw. wspólnego rynku poprzez wzmacnianie spójności gospodarczej i społecznej, a także poprzez stworzenie unii gospodarczej i monetarnej; wspólny rynek i wprowadzenie wspólnej waluty to jest przykład integracji tzw. negatywnej, ponieważ ta integracja odbywa się przez znoszenie różnego rodzaju barier między państwami członkowskimi (np. znoszenie ceł). Ale tej integracji negatywnej towarzyszy też (co wynika z traktatu) integracja tzw. pozytywna. Ten aspekt pozytywnej integracji jest w Traktacie o UE zaznaczony w ten sposób iż art.2 mówi że celem Unii jest też wzmacnianie spójności gospodarczej i społecznej Unii (oznacza to że UE podejmuje działania mające zmniejszyć różnice w poziomach gospodarczych między poszczególnymi państwami członkowskimi)
- celach politycznych -zaliczamy do nich przede wszystkim cele w dziedzinie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, a więc potwierdzanie swojej tożsamości na arenie międzynarodowej, docelowo przewiduje się również że to potwierdzanie tożsamości obejmie wspólną obronę państwa członkowskich, i po drugie cele polityczne obejmują zachowanie i rozwijanie Unii jako obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, stworzenie z terytorium państwa członkowskich tego obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości dokonuje się w szczególności właśnie poprzez realizację współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych, czyli III filar UE

- celach związanych z obywatelstwem UE, czyli wprowadzenie instytucji obywatelstwa UE Traktat o UE mówi że celem Unii jest wzmacnianie ochrony praw i interesów obywateli państwa członkowskich poprzez wprowadzenie obywatelstwa Unii; to jest dość duża nowość w stosunkach międzynarodowych, dotąd bowiem instytucja obywatelstwa była definiowana jako swoisty węzeł prawny łączący jednostkę z państwem, natomiast w tej chwili UE, która nie jest państwem, posiadając swoje obywatelstwo nabiera pewnych cech państwa; szczegółowe postanowienia dotyczące obywatelstwa UE znajdują się w Traktacie o Wspólnocie Europejskiej - art.17 i następne, zgodnie z tymi postanowieniami obywatelstwo UE nie zastępuje obywatelstw państw członkowskich, obywatelstwo Unii jedynie uzupełnia obywatelstwo krajowe, obywatelstwo Unii posiada każda osoba która jest obywatelem jednego z państwa członkowskich.

Obywatelstwo zostało odniesione do organizacji międzynarodowej, jaką jest Unia. Węzeł prawny, który nie ma charakteru autonomicznego, gdyż obywatelem Unii Europ. jest tylko ten kto posiada obywatelstwo jednego z państw członkowskich. Dokumentem potwierdzającym obywatelstwo UE jest jakikolwiek dokument potwierdzający obywatelstwo jednego z krajów członkowskich.

Z faktem posiadania obywatelstwa wiążą się uprawnienia i obowiązki:

1. Każdy obywatel ma prawo podróżowania oraz osiedlania się w dowolnie wybranym przez siebie kraju;

2. Każdy kto na stałe przebywa w kraju innym niż tym którego jest obywatelem, ma w tym kraju czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach do władz lokalnych oraz w wyborach do parlamentu europejskiego (nie ma tego prawa przy wyborach do parlamentu krajowego). Dla Polski jest zarezerwowanych 54 miejsc w parlamencie. Prawo polskie jest sprzeczne z prawem wspólnotowym pod względem posiadania czynnego i biernego prawa wyborczego do władz, gdyż w Polsce czynne i bierne prawo wyborcze posiadają tylko obywatele polscy.

3. Prawo do opieki dyplomatycznej i konsularnej na terytorium jakiegokolwiek państwa trzeciego trzeciego, w którym nie ma ambasady ojczystej.

4. Prawo do wnoszenia petycji do parlamentu europejskiego, te petycje może składać każdy obywatel UE, a także każda osoba fizyczna lub prawna posiadająca siedzibę na terytorium państw członkowskich w kwestiach które dotyczą działań wspólnoty lub które dotyczą osobiście tej osoby zainteresowanej. Uprawnienie to wiąże się z prawem wnoszenia skarg do Rzecznika Praw Obywatelskich UE (instytucja wprowadzona w 1993r. - faktycznie rozpoczął działalność w czerwcu 1995r) - zajmuje się skargami dot. Przypadków złego działania instytucji wspólnotowych. Obejmuje to też prawo napisania do jakiejkolwiek innej instytucji i otrzymania odpowiedzi w języku w jakim to pismo zostało napisane.

Obowiązki:

Obowiązek przestrzegania prawa wspólnotowego.

WSPÓLNA POLITYKA ZAGRANICZNA I BEZPIECZEŃSTWA (CELE I INSTRUMENTY ICH REALIZACJI)

Celami wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa jest:

- zapewnienie wspólnych wartości, podstawowych interesów, niepodległości i integralności Unii zgodnie z zasadami Karty Narodów Zjednoczonych;

zachowanie i umocnienie międzynarodowego bezpieczeństwa, zgodnie z KNZ oraz z zasadami Aktu Końcowego z Helsinek oraz Karty Paryskiej,

- popieranie współpracy międzynarodowej

- rozwijanie i umacnianie demokracji rządów prawa oraz poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności

Cele te Unia realizuje poprzez:

- określenie zasad i ogólnych wytycznych Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa czyli na podstawie ogólnych wytycznych Rada Ministrów podejmuje niezbędne decyzje

- podejmowanie przez Radę Europejską decyzji o wspólnych strategiach - odbywa się to na zalecenie Rady Ministrów. Wspólne strategie określają ich cele, czas trwania i środki jakich użyć ma Unia i państwa członkowskie. Na podstawie tych wspólnych strategii, RM przyjmuje wspólne działania i stanowiska

- przyjmowanie wspólnych działań, które odnoszą się do określonych sytuacji, kiedy konieczne jest podjęcie przez Unię działania operacyjnego. Wspólne działania ustalają ich cele, zakres, środki a w razie potrzeby czas ich trwania oraz warunki ich realizacji. Są one wiążące dla państw członkowskich w zakresie zajmowania przez nie stanowisk i ich działalności,

- przyjmowanie wspólnych stanowisk, które określają stosunek Unii do poszczególnych spraw o charakterze geograficznym lub merytorycznym. Państwa członkowskie zapewniają dostosowanie swojej polityki zagranicznej do wspólnych stanowisk.

- umacnianie systematycznej współpracy między państwami członkowskimi w zakresie prowadzenia przez nie polityki.

WSPÓŁPRACA POLICYJNA I SĄDOWA W SPRAWACH KARNYCH (cele i instrumenty realizacji

Celem Unii jest stworzenie obywatelom wyższego poziomu poczucia pewności w ramach obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości poprzez rozwijanie wspólnego działania państw członkowskich w dziedzinie wspólnej pracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych oraz zabieganie i zwalczanie rasizmu i ksenofobii.

Cele te mają być osiągnięte w drodze zapobiegania i zwalczania przestępczości, zorganizowanej lub innej, zwłaszcza terroryzmu, handlu ludźmi i przestępstw przeciwko dzieciom, nielegalnego handlu narkotykami i bronią, korupcji, oszustw poprzez:

- ściślejszą współpracę między siłami policyjnymi, władzami celnymi i innymi władzami w państwach członkowskich;

- ściślejszą współpracę między władzami sądowymi i innymi państw członkowskich;

- zbliżanie w miarę potrzeby przepisów karnych w państwach członkowskich.

Rada działająca jednomyślnie upoważniona jest do podejmowania odpowiednich środków i tak przyjmuje ona wspólne stanowiska, przyjmuje decyzje ramowe mające na celu zbliżanie przepisów ustawowych i amin. państw członkowskich, podejmuje decyzje w jakimkolwiek innym celu zgodnym z Traktatem, a także uchwala konwencje które zaleca do przyjęcia państwom członkowskim zgodnie z ich wymogami konstytucyjnymi.

OBYWATELSTWO UNII EUROPEJSKIEJ (prawa i obowiązki obywateli)

Wprowadzenie instytucji obywatelstwa UE. Traktat o UE mówi, że celem Unii jest wzmacnianie ochrony praw i interesów obywateli państwa członkowskich poprzez wprowadzenie obywatelstwa Unii; to jest dość duża nowość w stosunkach międzynarodowych, dotąd bowiem instytucja obywatelstwa była definiowana jako swoisty węzeł prawny łączący jednostkę z państwem, natomiast w tej chwili UE, która nie jest państwem, posiadając swoje obywatelstwo nabiera pewnych cech państwa; szczegółowe postanowienia dotyczące obywatelstwa UE znajdują się w Traktacie o Wspólnocie Europejskiej - art.17 i następne, zgodnie z tymi postanowieniami obywatelstwo UE nie zastępuje obywatelstw państw członkowskich, obywatelstwo Unii jedynie uzupełnia obywatelstwo krajowe, obywatelstwo Unii posiada każda osoba która jest obywatelem jednego z państwa członkowskich.

Z faktem posiadania obywatelstwa wiążą się uprawnienia i obowiązki:

1. Każdy obywatel ma prawo podróżowania oraz osiedlania się w dowolnie wybranym przez siebie kraju;

3. Prawo do opieki dyplomatycznej i konsularnej na terytorium jakiegokolwiek państwa trzeciego trzeciego, w którym nie ma ambasady ojczystej.

Obowiązki:

Obowiązek przestrzegania prawa wspólnotowego.

ŚCIŚLEJSZA WSPÓŁPRACA W RAMACH UNII

Niektóre państwa członkowskie mogą ustanowić między sobą ściślejszą współpracę. Państwa te mogą korzystać z instytucji, procedur i mechanizmów przewidzianych przez Traktat o UE i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską. Do warunków ustanowienia tej ściślejszej współpracy należą:

Współpraca ta ma służyć wspieraniu celów Unii i ochronie jej interesów.
Odbywać się ma z poszanowaniem zasad obu Traktatów oraz jednolitych ram instytucjonalnych Unii,
Będzie ona tylko środkiem ostatecznym, gdy cele tych Traktatów nie będą mogły być osiągnięte w drodze zastosowania odpowiednich procedur w nich przewidzianych
Współpraca ta obejmuje przynajmniej większość państw członkowskich
Nie narusza ona kompetencji, praw, obowiązków i interesów tych państw,
Jest otwarta dla wszystkich państw członkowskich pod warunkiem, że stosują się one do podstawowych i innych decyzji podjętych w jej ramach
Jest ona zgodna z dodatkowymi, szczególnymi kryteriami wynikającymi z innych Traktatów.

W ściślejszej współpracy musi uczestniczyć co najmniej 8 państw członkowskich, a jej ustanowienie może się odbyć w ostateczności, gdy w ramach Rady stwierdzi się, że cele tego rodzaju współpracy nie mogą być osiągnięte w odpowiednim terminie przez zastosowanie zasadniczych postanowień Traktatów.

CZŁONKOSTWO UNII EURO-PEJSKIEJ (przyjęcie, wystąpienie, wykluczenie)

Przyjęcie- Zgodnie z Traktatem o UE o członkostwo Unii może ubiegać się każde państwo europejskie przestrzegające zasady wolności, demokracji, poszanowania praw człowieka i podstawowych swobód oraz zasady rządów prawa. Państwo przystępujące musi przyjąć dotychczasowy dorobek Wspólnot obejmujący prawo pierwotne i wtórne, a także cele wyznaczone na przyszłość. Wniosek o przyjęcie składa się do Rady, która decyduje o przyjęciu danego państwa jednomyślnie, po zasięgnięciu opinii Komisji i uzyskaniu zgody PE. Dokumenty przystąpienia obejmują: traktat przystąpienia i akt przystąpienia. Traktat przystąpienia wchodzi w życie po ratyfikacji go przez wszystkie państwa członkowskie Unii.

Wystąpienie i wykluczenie- nie przewiduje się żadnej z tych możliwości. Państwo członkowskie może zawsze wystąpić z Unii za zgodą wszystkich pozostałych państw członkowskich

Zawieszenie państwa członkowi-kiego- Rada w składzie szefów państw lub rządów działając jednomyślnie na podstawie propozycji 1/3 państw członkowskich lub Komisji i po uzyskaniu zgody PE może stwierdzić istnienie poważnego i uporczywego naruszenia przez państwo członkowskie określonych zasad. Rada działając większością kwalifikowaną może podjąć decyzję o zawieszeniu pewnych praw wypływających ze stosowania Traktatu o UE. Zawieszenie takie nie ma wpływu na obowiązki państwa członkowskiego

CELE WSPÓLNOTY EUROPEJSKIEJ

Cele wspólnoty europejskiej: art. 2 Traktatu o Wspólnocie Europejskiej (jest ich 8):

- zadaniem wspólnoty jest wspieranie działalności w kilku dziedzinach harmonijnego, zrównoważonego….

zatrudnienia i opieki społ., wspieranie równości między kobietami i mężczyznami itd.,

- wzmacnianie solidarności pomiędzy państwami członkowskimi,

- wspólny rynek oraz unia gospodarcza i monetarna, cele te mają b. konkretny charakter

Środkami realizacji tych celów są polityki wspólnoty europejskiej.

Polityka wspólnoty europejskiej to całokształt legislacji ustawodawstwa propozycji oraz działań zmierzających do realizacji konkretnych celów wspólnoty europejskiej.

W toku rozwoju wspólnot europ. państwa członkowskie wykształciły cały wachlarz polityk europ.: polityka rolna wspólnot, która powoduje najwięcej wydatków, polityka zatrudnienia

Te polityki dzieli się ze względu na różne kryteria:

-podstawowe kryterium to kryterium wiążące się ze stopniem kompetencji przekazywanych wspólnocie:

- polityki wspólne: państwa członkowskie przekazały na wspólnotę wszystkie kompetencje, wspólna polityka rolna, transportowa, rybołówstwa, handlowa (w tych dziedzinach p. członkowskie nie posiadają żadnych kompetencji)

- polityki zwykłe: to takie polityki w których kompetencje związane z ich realizacją są dzielone pomiędzy wspólnotę a państwa członkowskie. Polityki te różnią się między sobą.

- kryterium ze względu na cel, który dana polityka realizuje:

- polityki związane z utworzeniem wspólnego rynku (zwane wewnętrznymi);

- polityki sektorowe;

- polityki funkcjonalne,

- polityki zewnętrzne,

- polityki gospodarcze i finansowe.

POLITYKI SEKTOROWE, FUNKCJONALNE, ZEWNĘTRZNE

1. POLITYKA FUNKCJONALNA obejmuje szereg różnych polityk:

- polityka regionalna: stymulowanie wzrostu gospodarczego w określonych regionach. Regiony te to takie, gdzie poziom na 1 mieszkańca jest niższy niż 75% średniej wspólnoty,

- polityka ochrony zdrowia;

- polityka ochrony konsumenta;

- polityka ochrony edukacji i młodzieży,

- polityka ochrony zatrudnienia,

- polityka ochrony środowiska naturalnego,

- polityka ochrony badań naukowych,

- polityka ochrony rozwoju technologicznego

3. POLITYKA SEKTOROWA:

- wspólna polityka rolna,

- polityka transportowa,

- energetyczna,

- sieci transeuropejskich,

- polityka przemysłowa,

- polityka przedsiębiorstw

4. POLITYKI ZEWNĘTRZNE

- wspólna polityka handlowa: udzielanie przez państwa wspólnoty pomocy krajom trzeciego świata (kraje AKP- Afryka, Karaiby, Pacyfik),

5. POLITYKA GOSPODARCZA I FINANSOWA

wiążą się z koordynacją polityk gospodarczych państw członkowskich oraz polityka monetarna.

POJĘCIE WSPÓLNEGO RYNKU

POLITYKI ZWIĄZANE Z UTWORZENIEM WSPÓLNEGO RYNKU

Pojęcie zostało zdefiniowane w art. 14 Traktatu: rynek wewn. obejmuje przestrzeń bez granic wewnętrznych, w której zgodnie z przepisami Traktatu o Wspólnocie Europejskiej zostaje zaprowadzony swobodny przepływ towarów, osób, usług i kapitałów. Mówi się, że ten rynek wewnętrzny to jeden z etapów integracji gospodarczej pomiędzy państwami. To swoboda przepływu czynników produkcji.

Etapy integracji gospodarczej:

I etapem może być zawieranie prostych umów;

II etapem ustanowienie tzw. strefy wolnego handlu (NAFTA, CEFTA), charakteryzuje się tym, że w stosunkach pomiędzy państwami biorącymi udział w strefie wolnego handlu są znoszone cła. Nie ma zewnętrznej taryfy celnej na produkty państw poza wspólnotowych

III etapem jest unia celna- obszar gdzie są zlikwidowane cła pomiędzy państwami członkowskimi, wprowadzenie zewnętrznej taryfy celnej wspólnej dla wszystkich państw

IV etapem jest wspólny rynek- zaprowadza się swobodny przepływ towarów, osób, usług (był tworzony do 31-XII-92r.). Poprzez tworzenie tych swobód wprowadza się obszar jednolity pod względem prawnym. Przedsiębiorca sprzedający towary na rynku lokalnym uzyskuje możliwość wejścia na rynek składający się z większej liczby konsumentów= korzyść i gospodarka skali

V etapem jest unia gospodarcza i monetarne: wprowadza się jednolitą walutę,

VI etapem jest unia o charakterze politycznym- istnieje 12 różnych systemów podatkowych

VII etapem jest całkowita unia polityczna, która pozwoli wprowadzić jednolite stawki podatku

POLITYKA UZUPEŁNIAJĄCA RYNEK WEWNĘTRZNY:

- polityka konkurencji,

- zbliżanie przepisów prawnych państw członkowskich członkowskich stopniu niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania wspólnego rynku

SWOBODNY PRZEPŁYW TOWARÓW- nie ma przepisu definiującego pojęcie towaru. Europejski Traktat Sprawiedliwości stwierdził, że towarem może być energia elektryczna, kosmetyki itd.

Swoboda ta opiera się na likwidacji barier: bariery taryfowej, poza taryfowej i para taryfowej.

Bariera Taryfowa to likwidacja ceł, utworzenie unii celnej oraz wprowadzenie zewnętrznej taryfy celnej od 1968r.

Bariera Para taryfowa obejmuje różnego rodzaju opłaty, które dyskryminują towary importowane z jednego kraju do drugiego.

Mogą przybierać różną postać:

- opłat o skutku równoważnym do ceł (art. 95)- zakaz nakładania jakichkolwiek opłat,

- różnice istniejące pomiędzy systemami podatkowymi (np. wg miejsca pochodzenia),

Bariera Poza taryfowa przypiera postać barier ilościowych, państwa członkowskie mogą ograniczać import towarów wprowadzając kontyngenty na import towarów towarów innych krajów;

- bariera o charakterze jakościowym - ma formę norm i standardów technicznych (państwo uchwali normy techniczne tak surowe, których nie będą mogły spełnić inne kraje członkowskie)

Unia wprowadziła zasadę „ wzajemnego uznawania” tzn. towar uznawany w jednym kraju członkowskim może być sprzedawany w pozostałych krajach członkowskich (dot. też działalności finansowej).

Swoboda przepływu osób opiera się na 2 elementach:

- dot. prawa do ubiegania się o miejsca pracy oferowanych we wszystkich krajach członkowskich,

- prawo do zabezpieczenia społecznego w związku z tą pracą. Nie ma ona charakteru absolutnego, nie dotyczy miejsc pracy w adm. publ. - jest to całokształt pracy obejmującej pośrednie czy bezpośrednie wykonywania adm. publ.: policja, wojsko, adm. skarbowa, szkolnictwo publiczne, służby ochrony zdrowia, służby usług publicznych.

Swoboda przepływu usług składa się z 2 elementów:

- prawo do zakładania przedsiębiorstw na terenie innego państwa członkowskiego,

- prawo do świadczenia usług we własnym imieniu i na własny rachunek (dot. usług prawniczych, księgowości, rzemiosła, usług medycznych)

Swoboda przepływu kapitału została wprowadzona od 01-01-1994r.

Między państwami członkowskimi został wprowadzony swobodny przepływ płatności inwestycji w nieruchomości, inwestycje bezpośrednie, transakcje dot. umów negocjowanych na giełdach, pożyczki, darowizny, spadki.

POJĘCIE PRAWA EUROPEJSKIEGO

W szerszym znaczeniu pojęcie to obejmuje prawo tworzone w ramach wszystkich europejskich organizacji międzynarodowych, a więc nie tylko prawo trzech Wspólnot Europejskich, ale też prawo tworzone w ramach Rady Europy, a także takich organizacji europejskich jak: Rada Nordycka czy Unia Gospodarcza Beneluksu.

W ścisłym znaczeniu obejmowało wyłącznie prawo tych organizacji międzynarodowych..

PRAWO WSPÓLNOTOWE

Wyróżnia się prawo wspólnotowe instytucjonalne, materialne oraz prawo pierwotne wspólnotowe i wtórne prawo wspólnotowe.

PRAWO INSTYTUCJONALNE WSPÓLNOT EUROPEJSKICH

stanowi największą część prawa pochodnego wspólnot europejskich, jest to prawo którego autorami są instytucje wspólnot europejskich, prawo to przybiera przede wszystkim postać uchwał różnego rodzaju. Katalog uchwał wchodzących w skład prawa wtórnego wspólnot jest w tej chwili zawarty w art.249 Traktatu o Wspólnocie Europejskiej który mówi że „Rada albo Rada i Parlament albo Komisja Europejska albo Europejski Bank Centralny (w granicach swych kompetencji) mogą uchwalać następujące rodzaje aktów prawnych: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje (te trzy rodzaje aktów prawnych są wiążące pod względem prawnym, czyli mają moc wiążącą), a także zalecenia i opinie (jako akty niewiążące pod względem prawnym);

Katalog ten zawarty w art.249 nie jest wyczerpujący, a więc w praktyce możemy się zetknąć z różnego rodzaju aktami które nie są wymienione w art.249, te akty określane są mianem aktów nienazwanych lub decyzje sui generis, zalicza się do nich w szczególności takie akty jak rezolucję Parlamentu Europejskiego, programy Rady UE, komunikaty Komisji Wspólnot Europejskich, decyzje nominacyjne, decyzje budżetowe. Walor prawny tych uchwał nienazwanych jest różny, niektóre z nich mogą mieć moc wiążącą (np. decyzje nominacyjne), inne natomiast przyrównywane są do tzw. prawa miękkiego (soft law);

Prawo to określa strukturę organizacyjną Wspólnot a także procedury sądowe, reguluje też stosunki zewnętrzne wspólnot.

To ta część prawa wspólnotowego która zawiera zasady funkcjonowania instytucji i organów wspólnot europejskich, a więc np. określa zasady wyboru członków poszczególnych instytucji i organów, norma która mówi że członków Komisji Europejskiej ostatecznie mianuje Rada UE kwalifikowaną większością głosów to jest norma która zalicza się do prawa instytucjonalnego, prawo instytucjonalne to także wszystkie te przepisy które określają kompetencje organów i instytucji, a więc w szerokim znaczeniu to są normy które odnoszą się do funkcjonowania, działania instytucji i organów wspólnotowych.

PRAWO MATERIALNE WSPÓLNOT EUROPEJSKICH

To jest prawo które odnosi się do tzw. polityk i działań wspólnot europejskich, a więc prawo które odnosi się do tych wszystkich dziedzin w których wspólnoty podejmują swą działalność, np. wszelkiego rodzaju przepisy Traktatu o Wspólnocie Europejskiej które odnoszą się do poszczególnych polityk jak np. polityka ochrony środowiska naturalnego, polityka ochrony konsumentów,

PRAWO PIERWOTNE I PRAWO POCHODNE

PRAWO PIERWOTNE - autorami tego prawa są państwa które należą do wspólnot europejskich, a więc państwa członkowskie które są członkami tych organizacji przyczyniają się do powstawania norm tzw. prawa pierwotnego. Prawo pierwotne przybiera formę przede wszystkim umów międzynarodowych (czyli formalnym źródłem prawa pierwotnego są przede wszystkim umowy międzynarodowe),

Do tych umów tworzących prawo pierwotne zalicza się:

- traktaty założycielskie, a więc te wszystkie umowy które doprowadziły do powstania wspólnot europejskich a w późniejszym okresie do powstania Unii Europejskiej;
obecnie istnieją dwie wspólnoty: Europejska Wspólnota Energii Atomowej, Wspólnota Europejska; stąd też na prawo pierwotne będą się składały przede wszystkim te dwa najważniejsze traktaty, czyli Traktat o wspólnocie europejskiej oraz Traktat o europejskiej wspólnocie energii atomowej (te traktaty znajdują się na samym szczycie całego systemu prawnego wspólnot europejskich ze względu na ich znaczenie, przedmiot który normują, one stanowią swego rodzaju prawo konstytucyjne wspólnot europejskich)
- wszystkie umowy które zostały zawarte po tym jak wspólnoty rozpoczęły swą działalność (wspólnoty rozpoczęły działalność z dniem 1 stycznia 1958r.) i które zmieniały zakres funkcjonowania wspólnot, w związku z tym do prawa pierwotnego zalicza się przede wszystkim:
* tzw. traktaty budżetowe (pierwszy z nich zawarto w 1970r., a drugi w 1975r.) które ustanowiły tzw. konstytucję finansową wspólnot europejskich kładąc podwaliny pod zasadę którą się określa mianem zasady autonomii finansowej wspólnot europejskich
* Jednolity Akt Europejski (jest to nazwa umowy międzynarodowej zawartej 17 i 18 lutego 1986r.) który to wprowadził kilka nowości dotyczących funkcjonowania wspólnot m.in. zwiększył uprawnienia parlamentu europejskiego dając mu większy wpływ przy uchwalaniu decyzji podejmowanych przez wspólnoty, poszerzył zakres funkcjonowania wspólnot o nowe dziedziny, a więc dodał do ówcześnie istniejącego zakresu funkcjonowania wspólnot nowe sprawy, dodał nowe kwestie przede wszystkim kwestie dotyczące ochrony środowiska naturalnego, kwestie dotyczące tzw. spójności gospodarczej i społecznej, postanowienia dotyczące badań naukowych i rozwoju technologicznego. JAE ustanowił Radę Europejską, pogłębił on dziedziny prawa instytucjonalnego i materialnego Wspólnot

* Traktat o Unii Europejskiej który do Traktatu o wspólnocie wprowadził przede wszystkim postanowienia dotyczące unii gospodarczej i monetarnej, a także postanowienia dotyczące nowych instytucji mianowicie Trybunału Obrachunkowego (od Traktatu z Mastricht trybunał Obrachunkowy stał się kolejną instytucją wspólnot europejskich; Traktat o Unii Europejskiej został podpisany w Mastricht 7 lutego 1992r., wszedł w życie z początkiem 1listopada1993r. Unia Gospodarcza i Walutowa została zintegrowana ze Wspólnotą Europejską. Do Traktatu wprowadzono też postanowienia w sprawie obywatelstwa Unii, włączono też zasadę subsydiarności. Została wzmocniona pozycja Parlamentu.
* Traktat Amsterdamski (zwany też Znikającym Traktatem bo właściwie składał się on w całości ze zmian wprowadzonych do innych umów międzynarodowych) podpisany w 1997r. a wszedł w życie w 01-05-1999r., traktat ten również poszerzył zakres działania wspólnot europejskich wprowadzając do Traktatu o wspólnocie europejskiej postanowienia dotyczące jej polityki zatrudnienia. Ustalono zasady na których opiera się Unia, tj: zasadę wolności, demokracji, poszanowania praw człowieka i podstawowych swobód i rządów prawa. Zakres filaru Wspólnotowego poszerzono o sprawy wizowe, imigracji i kontroli granic zewn., znacznie zwiększył się zakres jurysdykcji ETS. Został poszerzony zakres podejmowania decyzji większością kwalifikowaną w zakresie filaru drugiego Unii czyli Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa.

* Traktat z Nicei (Nicejski) który wszedł w życie 1 lutego 2003r.
* tzw. traktaty akcesyjne, a więc te na podstawie których do wspólnot europejskich, a później do UE, przystąpiły nowe kraje członkowskie; w dotychczasowej historii rozwoju wspólnot europejskich takich traktatów akcesyjnych było kilka:

- II traktat akcesyjny został podpisany w 1979r. przez jedno państwo Grecję
- III traktat akcesyjny podpisany w 1985r. przez Hiszpanię i Portugalię (wszedł w życie 1 stycznia 1986r.)

* Porozumienie dotyczące utworzenia Europejskiego Obszaru Gospodarczego z 1991r.

PRAWO WTÓRNE (pochodne) - autorami tego prawa są instytucje i organy wspólnot europejskich, prawo wtórne jest tworzone i powstaje z upoważnienia zawartego w prawie pierwotnym, a więc nie ma normy prawa wtórnego która mogłaby być stworzona przez organy i instytucje wspólnot europejskich jeśli nie ma bezpośredniego upoważnienia wynikającego z prawa pierwotnego; do tego prawa zalicza się: rozporządzenia i decyzje, dyrektywy i zalecenia, decyzje, zalecenia i opinie.

KATALOG AKTÓW PRAWA WSPÓLNOTOWEGO: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie

ROZPORZĄDZENIA- definiowane jest w art.249 Traktatu o Wspólnocie Europejskiej,

Cechy definicji:

- rozporządzenie ma zasięg ogólny tzn sugeruje że rozporządzenie to akt prawny o charakterze abstrakcyjnym ustanawiającym pewną normę postępowania, to nie jest rozstrzygnięcie w jednej konkretnej sprawie, ono może się stosować w nieokreślonej licznie sytuacji, przypadków,

- obowiązuje w całości a więc podkreślona jest ta moc wiążąca rozporządzenia;

- stosuje się bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich, oznacza to że może być ono stosowane we wszystkich państwach członkowskich na równi z prawem krajowym.

Te cechy którymi odznacza się rozporządzenie pozwalają przyrównać je do polskiej ustawy; adresatem rozporządzenia mogą być państwa, osoby fizyczne, osoby prawne, instytucje wspólnot europejskich;

DYREKTYWY- zdefiniowana jest w art.249 który mówi iż dyrektywa wiąże państwa członkowskie co do zamierzonego skutku, pozostawiając jednak tym państwom swobodę wyboru formy i metod jej implementacji (czyli wprowadzenia w życie, wcielenia w życie); Cechy charakterystyczne:

- jej adresatem są wyłącznie państwa członkowskie,

- wyznacza pewien cel, pewien skutek, który ma być zrealizowany, ma być osiągnięty ale kraje które są adresatami mają swobodę w zakresie tego jak ten skutek osiągnąć, czyli jak tą dyrektywę implementować, zawsze państwa członkowskie mają pewien czas, termin w którym muszą dokonać implementacji tej dyrektywy; w polskim prawie nie ma odpowiednika dyrektywy, we Francji uznaje się że takim odpowiednikiem dyrektywy są ustawy ramowe; dyrektywy są szczególnie istotne w procesie harmonizacji prawa państw członkowskich

DECYZJE- (art.249) wiąże wszystkich tych do których jest skierowana.

Cechy wynikające z tej definicji:

- charakter wiążący decyzji;

- decyzja ma konkretnego adresata którym może być np. państwo członkowskie, instytucja wspólnotowa, osoby prawne, osoby fizyczne;

- decyzja nie ma charakteru normatywnego, abstrakcyjnego, to jest akt o charakterze konkretnym i w związku z tym można je porównywać z polskimi decyzjami o charakterze administracyjnym

ZALECENIA I OPINIE- charakteryzują się tym że nie posiadają one mocy wiążącej pod względem prawnym;

DZIENNIK URZĘDOWY UNII EUROPEJSKIEJ

W Dzienniku Urzędowym publikowane są akty o znaczeniu ogólnym, a więc rozporządzenia i dyrektywy skierowane do wszystkich państw członkowskich, a także decyzje podejmowane w ramach procedury współdecydowania.

DOPEŁNIAJĄCE PRAWO WSPÓLNOTOWE

To umowy międzynarodowe zawierane między państwami członkowskimi i służące wspieraniu realizacji celów Wspólnot. Umowy te nie stanowią ani pierwotnego ani wtórnego prawa, ale dopełniają prawo wspólnotowe zwłaszcza w sferze materialnego prawa wspólnotowego

ZASADA AUTONOMII PRAWA WSPÓLNOTOWEGO

Zasada ta głosi, że prawo Wspólnoty jest niezależne od ustaw państwowych, prawo wspólnotowe zachowuje swoją odrębność i niezależność i jest stosowane jako prawo wspólnotowe. Zasada ta daje gwarancję jednolitego stosowania prawa wspólnotowego na obszarze całej Wspólnoty.

BEZPOŚREDNIE STOSOWANIE I BEZPOŚREDNIA SKUTECZNOŚĆ PRAWA WSPÓLNOTOWEGO

Bezpośrednie stosowanie oznacza, że normy prawa wspólnotowego wiążą w państwach członkowskich. Chodzi tu o wydanie specjalnych przepisów prawa wewnętrznego, które wprowadzają akty prawa międzynarodowego do państwowych porządków prawnych tzn. rozporządzenie wspólnotowe wiąże w państwie członkowskim bezpośrednio czyli nie ma potrzeby ogłaszania go w krajowym organie publikacyjnym, skoro zostało ono ogłoszone w Dz. U. Wspólnot.

Bezpośrednia skuteczność oznacza, że normy prawa wspólnotowego nie tylko wiążą bezpośrednio organy państw członkowskich, ale że ustanawiają one wprost prawa i obowiązki dla jednostek, które mogą się na nie powoływać przed organami państwa członkowskiego. Bezpośrednia skuteczność dotyczy zarówno postanowień traktatów wspólnotowych jak i aktów prawa wtórnego wspólnotowego czyli rozporządzeń, a niekiedy dyrektyw i decyzji skierowanych do państw członkowskich.

PIERWSZEŃSTWO STOSOWANIA PRAWA WSPÓLNOTOWEGO

Zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego przed prawem krajowym - sformułowana w 1964r., jest ona logiczną konsekwencją zastosowania w praktyce pierwszej zasady, bo jeśli zastosujemy prawo wspólnotowe bezpośrednio w państwie członkowskim to bardzo szybko może dojść do takiej sytuacji, że to prawo wspólnotowe będzie mówiło coś zupełnie innego niż prawo krajowe, a więc dojdzie tu do ewidentnego konfliktu między normą prawa wspólnotowego a normą prawa krajowego, w sytuacji takiego konfliktu Europejski Trybunał Sprawiedliwości nakazał stosowanie prawa wspólnotowego, a więc potwierdził to pierwszeństwo prawa wspólnotowego przed prawem krajowym; ta zasada pierwszeństwa dotyczy każdego rodzaju prawa krajowego, a więc dotyczy prawa w formie ustaw, a także prawa na szczeblu konstytucyjnym. Zasada ta nie jest skodyfikowana, wynika z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego

ZAKRES OBOWIĄZYWANIA PRAWA WSPÓLNOTOWEGO

Traktaty są umowami międzynarodowymi i wiążą każdą ze stron w odniesieniu do całego jej terytorium czyli dot. to obszaru lądowego, morskiego oraz przestrzeń powietrzną. Ogólna reguła mówi, ze traktat stosuje się do Królestwa Belgii, Danii, Federalnej Republiki Niemiec, Republiki Greckiej, Królestwa Hiszpanii, Republiki Francuskiej, Irlandii, Republiki Włoskiej, Wielkiego Księstwa Luksemburga, Królestwa Holandii, Republiki Austrii, Republiki Finlandii, Królestwa Szwecji oraz Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii. Jednakże na podstawie kolejnych postanowień, wyłączono z zakresu stosowania Traktatu Wyspy Owcze i Suwerenne Obszary Bazy Zjednoczonego Królestwa na Cyprze. Natomiast Wyspy Kanałowe i Wyspy Man są w ograniczonym stopniu objęte Traktatem o WE.

ZASADY STANOWIENIE PRAWA WSPÓLNOTOWEGO

- zasada kompetencji ograniczonych oznacza, że Traktaty założycielskie nie przyznały organom Wspólnot ogólnej kompetencji do stanowienia prawa wtórnego lecz kompetencje szczegółowe w materiach wyraźnie przez nie określonych.

- doktryna kompetencji domniemanych- jest nią taka kompetencja, która choć nie została wyraźnie przyznana, jest oparta na kompetencji już przyznanej i jest niezbędna dla jej wykonania. Doktrynę tę stosuje się w polityce rolnej i stosunkach zewnętrznych Wspólnot

- wypełnianie luk w prawie wspólnotowym - polega na stworzeniu nowej kompetencji nie w oparciu o kompetencję już istniejącą lecz poprzez odwołanie się do samych celów Wspólnot. Traktat WE stanowi, że jeżeli w trakcie funkcjonowania Wspólnego Rynku okaże się niezbędne dla osiągnięcia jednego z celów Wspólnoty podjęcie pewnego działania przez Wspólnotę, a kompetencje wymagane do jego podjęcia nie będą przewidziane w niniejszym Traktacie, Rada działając jednomyślnie na wniosek Komisji i po zasięgnięciu opinii PE- podejmie odpowiednie środki.

- kompetencje wyłączne - dotyczą sytuacji, gdy pewne dziedziny podlegają regulacji tylko i wyłącznie w drodze prawa wspólnotowego

- kompetencje konkurencyjne- gdy w odniesieniu do określonych dziedzin kompetencja stanowienia prawa została przyznana Wspólnotom, jednakże jak długo Wspólnoty nie korzystają ze swych kompetencji tak długo kompetencje te przysługują nadal państwom członkowskim.

- kompetencje równoległe- ustanowienie wspólnotowych przepisów prawnych nie stanowi przeszkody dla dalszego stanowienia takich przepisów przez państwa członkowskie. Do dziedziny konkurencji równoległych zalicza się prawo konkurencji, politykę w zakresie badań naukowych i technologii oraz politykę regionalną.

ZASADA SUBSYDIARNOŚCI

Po raz I zasadę tę wprowadził Jednolity Akt Europejski jako zasadę szczególną dotyczącą działań Wspólnoty w zakresie ochrony środowiska naturalnego. Zasada ta została wprowadzona do Traktatu WE na mocy Traktatu z Mastricht. Zgodnie z zasadą subsydiarności podejmowanie działania, a więc stanowienie prawa powinno mieć miejsce na możliwie najniższym szczeblu tzn. np. jeżeli określony przepis kompetencyjny zezwala na wybór między dyrektywą a rozporządzeniem, to z tej zasady wynika nakaz wyboru dyrektywy. Zasada ta nie działa wstecz, lecz określa zakres prawodawstwa wspólnotowego na przyszłość.

PROCEDURY STANOWIENIA PRAWA WSPÓLNOTOWEGO

-KONSULTACYJNA- jest procedurą tradycyjną. Pierwszym krokiem jest odpowiednia propozycja Komisji, po otrzymaniu propozycji, Rada zasięga opinii PE. Zaniechanie uzyskania opinii w przypadku gdy jest to wymagane, stanowi istotne naruszenie wymogów formalnych i może stanowić podstawę do skargi o unieważnienie aktu przez TS. Rada nie jest jednak taką opinią związana. Rada ma również obowiązek zasięgania opinii m.in.: Komitetu Ekonomicznego i Społecznego lub Komitetu Regionów - niedopełnienie tego obowiązku może być podstawą skargi o unieważnienie aktu przez ETS. Przed podjęciem uchwały Rada przekazuje propozycję Komisji Komitetowi Stałych Przedstawicieli. Po zbadaniu propozycji w grupach roboczych decyzję wstępną podejmuje KSP, jeżeli ustalenia są pozytywne wówczas Rada podejmuje uchwałę.

-WSPÓŁPRACY- jest to procedura wprowadzona przez Jednolity Akt Europ. i jego celem jest wzmocnienie pozycji Parlamentu w procesie stanowienia prawa. Rada po otrzymaniu propozycji Komisji i uzyskaniu opinii Parlamentu przyjmuje kwalifikowaną większością. Parlament ma 3 miesiące na podjęcie działania i może wówczas: wyraźnie lub milcząco zatwierdzić wspólne stanowisko Rady (wtedy Rada przyjmuje akt), może absolutną większością głosów swoich członków odrzucić wspólne stanowisko Rady (Rada musi w II czytaniu podjąć decyzję jednomyślnie), może absolutną większością głosów swoich członków zaproponować zmiany we wspólnym stanowisku Rady (wtedy Komisja w ciągu 1 msc. rozpatruje swoją propozycję uwzględniając poprawki Parlamentu, jeżeli je uwzględni to podejmuje uchwałę większością kwalifikowaną. Jeżeli Parlament odrzucił wspólne stanowisko Rady to Rada w ciągu 3 miesięcy może podjąć jednomyślną uchwałę, jeżeli nie podejmie takiej uchwały wówczas propozycję Komisji uważa się za nieprzyjętą. Jeżeli Parlament zaproponował poprawki to Rada musi podjąć uchwałę w ciągu 3 miesięcy od otrzymania propozycji ponownie rozpatrzonej przez Komisję, jeżeli Rada uchwały nie podejmie to propozycję Komisji uważa się za nieprzyjętą. W postępowaniu współpracy ostatnie słowo należy do Rady

WSPÓŁDECYDOWANIA- procedurę tę ustanowił Traktat z Mastricht i wprowadzono ją do Traktatu WE. Główne cechy tego postępowania to: w razie potrzeby włącza się do postępowania Komitet Pojednawczy, w postępowaniu tym odstępuje się od zasady, że Rada może zmienić propozycję Komisji tylko jednomyślnie, Rada i Parlament mogą wspólnie przyjąć akt prawny, sprzeciw Parlamentu uniemożliwia przyjęcie aktu prawnego.

Komisja przedkłada propozycję Parlamentowi i Radzie. Rada po uzyskaniu opinii Parlamentu i działając kwalifikowaną większością głosów może:

- przyjąć proponowany akt z wniesionymi poprawkami,

- przyjąć proponowany akt jeżeli nie było żadnych poprawek.

W ciągu 3 miesięcy Parlament może zgodzić się ze wspólnym stanowiskiem lub nie podjąć żadnej decyzji wówczas traktuje się to tak że akt zostaje przyjęty, może absolutną większością jego członków odrzucić wspólne stanowisko, akt taki uznaje się za nieprzyjęty a postępowanie uważa się za zakończone, może absolutną większością głosów swoich członków zaproponować poprawki i tekst zostaje przekazany Radzie i Komisji która przedstawia swe opinie w sprawie poprawek i otwiera się kolejna faza postępowania.

Rada działając kwalifikowaną większością głosów przyjmuje poprawki i akt zostaje przyjęty. Jeżeli Komisja wyrazi opinię negatywną to decyzja o przyjęciu tych poprawek musi być podjęta przez Radę jednomyślnie. Jeżeli jednak Rada nie przyjmuje tych poprawek to przewodniczący Rady w porozumieniu z przewodniczącym Parlamentu zwołuje w ciągu 6 tygodni posiedzenie Komitetu Pojednawczego, który ma za zadanie osiągnięcie porozumienia co do wspólnego tekstu. KP ma na to 6 tygodni. Jeżeli Komitet doprowadzi do uzgodnienia wspólnego tekstu to Parlament i Rada mają 6 tygodni na przyjęcie aktu.

ORGANY UNII A INSTYTUCJE WSPÓLNOT

Organy Wspólnot: PE, Rada, Komisja, Trybunał Sprawiedliwości, Trybunał Obrachunkowy.

Instytucje doradcze: Komitet Ekonomiczny i Społeczny, Komitet Doradczy i Komitet Regionów.

Instytucje pomocnicze: ogromna ilość rozmaitych komitetów, komisji, grup i innych ciał o zróżnicowanym charakterze, funkcjach i pochodzeniu

Instytucje finansowe: Europejski Bank Centralny, Europejski Bank Inwestycyjny

ORGANY AUTONOMICZNE I DORADCZE-AGENDY I AGENCJE WE

- dot. instytucji i organów, które czuwają nad przestrzeganiem prawa.

- instytucje wspólnot europejskich (art. 7): Rada UE, Parlament Europejski, Komisja Europejska, Europejski Trybunał Sprawiedliwości, Trybunał Obrachunkowy

Instytucje to takie organy, których kompetencje są szersze niż organy

- organy autonomiczne (niezależne) : Europejski Bank Inwestycyjny, Europejski Bank Centralny.

Mają te banki niezależne od wspólnot europejskich osobowość prawną. Autonomia wynika z tego, że te banki mają specyficzne cele do realizacji, które pozostają w luźnym związku z funkcjonowaniem samych wspólnot.

Postawą prawną funkcjonowania obu banków jest Traktat o Wspólnocie Europejskiej oraz przepisy protokołów dołączone do Traktatu.;

- organy obrachunkowe (konsultacyjne): Komitet Regionów, Komitet Ekonomiczny i Społeczny. Komitety te wydają opinie co do projektów aktów prawnych,

- organy międzyinstytucjonalne: Europejskie Biuro Naboru Personelu - zajmuje się rekrutacją nowych pracowników dla instytucji wspólnotowych,

- agendy: agencje wspólnot europejskich - to takie organy, które działają na podstawie przepisów prawa wtórnego (pochodnego). Cechą charakterystyczną jest to, że wykonują bardzo szczegółowe funkcje o charakterze technicznym. Funkcjonuje 16 agend i agencji np. Europejski Instytut Uniwersytecki (agenda) z siedzibą we Florencji, Europejska Agencja Środowiska Naturalnego, Europejska Agencja d.s. Żywności.

URZĘDNICY I PRACOWNICY WSPÓLNOT

Statut urzędników i warunki zatrudnienia pozostałych pracowników.

Pracowników dzieli się na urzędników mianowanych na stałe stanowiska pracownicze na czas nieokreślony i pozostałych pracowników zatrudnionych na podstawie kontraktu.

Urzędnicy dzielą się na 4 kategorie: A, B, C, D. (A jest najwyższa). Przynależność do danej kategorii jest uwarunkowana posiadaniem odpowiedniego wykształcenia. Kategorie te różnią się także funkcjami:

tworzenie prawa, kontrola jego przestrzegania,
…
czynności sekretarskie,
charakter manualny (kierowcy, konserwatorzy)

Kategorie te dzielą się na grupy zaszeregowania płacowego. W ramach każdej grupy są stopnie. Pracownicy dostają też dostatki: 16% zagraniczny, dodatek „do żony przy kominku” tzn. na utrzymanie gospodarstwa domowego, na dziecko, kształcenie dziecka (wynajem mieszkania). Podlegają podatkom wspólnotowym oraz zabezpieczeniu społecznemu.

3 drogi zostania urzędnikiem mianowanym:

- konkurs- I etapem jest test, II etap to forma pisemna, III etap w Brukseli egzamin ustny. Po przejściu tych etapów jest się na liście rezerwowej skąd można zostać mianowanym ale nie jest to konieczne.

- spadochroniarstwo- dot. tych osób, które są przewidywane na wyższe stanowiska (nie przechodzą przez cały tok wspinania się po szczeblach kariery, tylko od razu są zrzucani na wyższe stanowiska. (po znajomości);

- łódź podwodna- dot. osób, które zatrudnione są przez długi okres na odnawianych kontraktach (eksperci). Potem tworzy się dla takiej osoby stałe stanowisko i mianuje się go.

RADA EUROPEJSKA (skład, struktura, kompetencje)

Zajmuje wyjątkową pozycję, wynika to z faktu, że pierwotne traktaty nie przewidywały takiego organu. Wykształciła się w toku działania, na podstawie periodycznych spotkań szefów państw, rządów państw członkowskich.

W 1974r. po spotkaniu Rady Europ. w Paryżu, został wydany specjalny komunikat, w którym stwierdzono, że Rada Europ. będzie się spotykała co najmniej 2 razy w roku. Komunikat ten nie miał mocy wiążącej. Jednolity akt europejski został podpisany w 1986r., a wszedł w życie 1987r. Do traktatu tego dołączono przepis, zgodnie z którym RE miała się spotykać co najmniej 2 razy w roku. Obecnie po wejściu w życie Traktatu Europejskiego, postawą prawną funkcjonowania RE jest art. 4 Traktatu o UE, zgodnie z którym RE gromadzi szefów państw lub rządów państw członkowskich. Obecnie jest 13 premierów 2 prezydentów (Francji i Finlandii).

Tym szefom rządów państw członkowskich towarzyszą ministrowie: Minister Spraw Zagranicznych, Przewodniczący Komisji Europejskiej oraz jeden z komisarzy (odpowiedzialny za stosunki zewnętrzne wspólnot).

Możliwe jest organizowanie nadzwyczajnych spotkań RE- odbywają się zwyczajnie 1 raz w 1 półroczu, a nadzwyczajnie uzupełniają takie spotkania też co pół roku.

Przewodniczy im szef sprawujący prezydencję w bieżącym półroczu. Traktat Nicejski postanowił, że spotkania RE odbywają się na przemian: raz w państwie, które sprawuje przewodnictwo, a raz w Brukseli.

Gdy już wszystkie kraje wejdą do UE, wszystkie spotkania będą odbywały się w Brukseli. Spotkania takie trwają zwykle 2 dni. Spotkania te zwane są „mamucimi” ze względu na ich długość (niekiedy trwają do rana)

Kompetencje RE zostały one określone w art. 4 Traktatu o UE

Zadaniem RE jest dawanie unii niezbędnych dla jej rozwoju impulsów oraz określenie ogólnych kierunków jej polityki. RE wypełnia głównie funkcje o charakterze politycznym. Spotkania te kończą się przyjęciem konkluzji, zaleceń, rekomendacji.

RE nie może uchwalać aktów prawnych wiążących państwa europejskie.

Wnioski zawarte w konkluzjach stanowią podstawę do podjęcia określonych decyzji związanych z podjęciem konkretnych aktów prawnych podejmowanych przez instytucje wspólnotowe. RE jest organem, który podejmuje decyzje posiadające skutki finansowe. RE uchwala tzw. średnioterminową perspektywę finansową, która jest dokumentem istotnym, gdyż określa w ciągu 7 lat ile poszczególne państwa członkowskie będą musiały wpłacić do budżetu europejskiego, a także określa na co te pieniądze zostaną przeznaczone. Obecna perspektywa finansowa obejmuje lata 2000-2006.

Perspektywa ta została podjęta w Berlinie w marcu 1999. Następna perspektywa będzie obejmowała lata 2007-2013, ale prace nad nią są już zakończone (nie brały w nich udziału nowo wchodzące państwa).

W chwili obecnej ponad 85% budżetu idzie na politykę rolną i rozwój regionalny. Nowa perspektywa ogranicza kwoty na politykę rolną i regionalną, a chce się zwiększyć konkurencyjność UE (rozwój technologii, badania naukowe, polityka małych i średnich przedsiębiorstw). RE ma też ważne zadania do wykonania II filarze (wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa). RE może uchwalać tzw. wspólne strategie, które mają być wprowadzane przez państwa członkowskie tam, gdzie mają one wspólne ważne interesy. Mogą one określać postępowanie UE względem jakiegoś państwa (czerwiec 1999 RE podjęła strategię postępowania wobec Rosji) bądź względem problemów międzynarodowych np. terroryzm.

Te wspólne strategie stanowią podstawę w oparciu, o którą Rada UE może podejmować decyzje, działania lub wspólne stanowiska.

W zakresie II filaru UE, RE może też podejmować inne decyzje gdyż do kompetencji RE zaliczono też przejście do wspólnej obrony. Decyzja ta jeszcze nie została podjęta, ale gdyby do tego doszło stworzono by europejską armię. (Aktualnie jest to raczej niemożliwe).

W III filarze (współpraca policyjna i sądowa) RE nie ma zbyt wielkich kompetencji, jedynie kompetencje dot. ściślejszej współpracy. Jeżeli doszłoby do takiej ściślejszej współpracy wówczas RE była by organem odwoławczym od decyzji Rady Ministrów. RE ma też kompetencje o charakterze gospodarczym: rozważa wnioski dot. ogólnych wytycznych polityk gospodarczych państw członkowskich. Wnioski sformułowane przez RE są wcielane w życie przez Radę Ministrów.

RADA UNII EUROPEJSKIEJ (skład, struktura wewnętrzna)

Jest to nowa nazwa organu Rady Ministrów, nazwa ta obowiązuje od 1-11-1993r. wtedy to RM podjęła decyzję o zmianie nazwy, co wiązało się z wejściem w życie Traktatu o UE. Rada Unii Europejskiej jest instytucją wspólnot europejskich, a nie Unii Europejskiej (gdyż organem UE jest RE).

RUE jest tym organem, który reprezentuje interesy rządów państw członkowskich.

W RUE zasiadają ministrowie odpowiedzialni za różne dziedziny, 9 różnych składów rady:

- Rada ds. ogólnych składa się z ministrów spraw zagranicznych państw członkowskich, jej obowiązkiem jest koordynowanie obrad pozostałych rad.

- Rada ds. transportu,

- Rada gospodarcza i finansowa,

- Rada ds. rolnictwa i rybołówstwa (najczęściej spotykają się ministrowie rolnictwa).

Obradom RE przewodniczy ten minister, którego państwo sprawuje przewodnictwo w Unii.

ZASADY PODEJMOWANIA DECYZJI W RADZIE UNII EUROPEJSKIEJ

1.głosowanie większością głosów: każde z państw członkowskich ma 1 głos (zwykła większość). Głosowanie to jest zasadą, ale jest od tego tyle wyjątków, że regułą jest głosowanie innym trybem. Głosowanie to obejmuje decyzje o mniejszej wadze np. w sprawach ustalania porządku obrad.

2.głosowanie kwalifikowaną większością głosów polega na tym, że głosowanie jest przeprowadzane zgodnie z głosami ważonymi w zależności od liczebności obywateli w poszczególnych państwach. System ten daje różną liczbę głosów ważonych. Najwięcej po 10 głosów mają: Niemcy, Francja, Włochy, Wielka Brytania, a najmniej, bo tylko 2 głosy ma Luksemburg. Nie ma zachowanej czystej proporcji. Głosów ważonych w 15 krajach członkowskich jest 87. Decyzja jest podjęta wtedy, gdy z tych 87 głosów zbierze się co najmniej 62 głosy oddane przez którekolwiek państwa gdy z projektem wystąpi komisja. W innych sytuacjach, gdy z inicjatywą ustawodawczą wystąpi inny organ muszą to być 62 głosy zdobyte przez 10 państw członkowskich. Gdy z inicjatywą wystąpi Europejski Bank Centralny wówczas musi to być te 10 państw członkowskich. System ten zostanie zachowany do końca października 2004, a od maja do października Polska będzie miała 8 głosów, a od 1 listopada system ten zostanie zmieniony na system wypracowany w grudniu 2000 w Nicei tj. liczba głosów przypadająca państwom członkowskim, 4 największe kraje będą miały po 29 głosów ważonych, później Hiszpania i Polska będą miały po 27 głosów ważonych. Jest to system nicejski. Projekt traktatu konstytucyjnego przewiduje, że każde z państw członkowskich będzie miało po 1 głosie, ale żeby decyzja została podjęta, to za decyzją będzie się musiała opowiedzieć większość państw członkowskich. Po drugie większość głosów państw członkowskich będzie musiała być oddana przez państwa, które reprezentują co najmniej 60% całkowitej populacji Unii. Projekt ten osłabia pozycję państw średnich (Polski). Projekt ten miałby wejść od 2009r. Dąży się jednak do utrzymania systemu nicejskiego

3.głosowanie jednomyślne dot. sytuacji, gdy wszyscy się zgadzają co do podjęcia określonej decyzji (np. w momencie poszerzenia Unii o nowe kraje członkowskie, zwiększenia liczby sędziów Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, uchwalanie rozporządzenia finansowego określającego sposoby wykonania budżetu wspólnot. Odchodzi się od tego sposobu i w projekcie traktatu konstytucyjnego już go nie ma.

WYSOKI PRZEDSTAWICIEL UNII DS. WSPÓLNEJ POLITYKI ZAGRANICZNEJ I BEZPIECZEŃSTWA- SEKRETARZ GENERALNY

Traktat o UE powierzył sekretarzowi generalnemu funkcję Wysokiego Przedstawiciela ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Zostało utworzone stanowisko zastępcy sekretarza generalnego odpowiedzialnego za kierowanie Sekretariatem Generalnym. Zgodnie z Traktatem z Nicei sekretarz generalny minowany jest przez Radę działającą kwalifikowaną większością głosów

KOREPER (COREPER)

Komitet Stałych Przedstawicieli składa się z szefów stałych przedstawicielstw dyplomatycznych akredytowanych przy WE na szczeblu ambasadorów. Do udziału w posiedzeniach zapraszana jest Komisja. Wyróżnia się COREPER II i COREPER I, gdzie COREPER II składa się z samych szefów stałych przedstawicielstw, a I z ich zastępców. Przewodniczącym komitetu jest przedstawiciel tego państwa, które sprawuje przewodnictwo Rady. Zadaniem Komitetu jest przygotowanie prac Rady czyli przygotowywanie postępowania pisemnego i opracowanie projektów decyzji uzgodnionych między Komitetem a Komisją, które są przyjmowane na posiedzeniach Rady bez przeprowadzania dyskusji (punkty A). Komitet może podejmować decyzje w sprawach proceduralnych w przypadku przewidzianych przez Regulamin Rady. Pod kierownictwem COREPER funkcjonują różne komitety powołane przez Radę, a także komitety i grupy robocze powołane przez sam Komitet.

KOMPETENCJE RADY UNII EUROPEJSKIEJ

Zadania RUE: RUE wykonuje:

- funkcję prawodawczą: podejmuje i uchwala akty prawne, funkcja ta jest najważniejsza, gdyż RUE jest najważniejszym organem biorącym udział w uchwalaniu aktów prawnych. Bez zgody RUE żaden akt prawny nie może zostać uchwalony. Czasami RUE współdziała z Parlamentem Europejskim. RUE może kompetencje te delegować na Komisję Europejską. RUE kontroluje ściśle, w jaki sposób komisja z nich korzysta. Delegacja ta dotyczy w szczególności aktów o charakterze wykonawczym.

- funkcję kreacyjną: mianuje członków niektórych instytucji wspólnotowych. RUE może mianować: skład komisji europejskiej (Traktat Nicejski ustanowił, że odbywa się to kwalifikowaną większością głosów), mianuje członków Trybunału Obrachunkowego, a także członków Komitetu Regionów i Komitetu Gospodarczego i Społecznego. Tylko Parlament jest wybierany przez obywateli.

- funkcje związane z uchwalaniem budżetu wspólnot. RUE stanowi wraz z Parlamentem Europejskim tzw. władzę budżetową uchwalającą budżet wspólnot, RUE ma głos decydujący w kwestii określenia wielkości wydatków w sferze rolnictwa.

PARLAMENT EUROPEJSKI (skład i struktura wewnętrzna)

To taka instytucja, która nie ma odpowiednika w innych instytucjach. Członkowie są wybierani w bezpośrednich wyborach przeprowadzanych w państwach członkowskich co 5 lat, kadencja trwa też 5 lat.

Obywatele UE wybierają tych członków. Parlament Europejski powstał w 1957r., wtedy występował pod nazwą Wspólne Zgromadzenie na mocy konwencji o niektórych wspólnych instytucjach wspólnot europejskich. Decyzja o zmianie nazwy została podjęta w 1963r.

Etapy związane ze zmianą kompetencji:

- zmiana nazwy,

- 1976r. podjęcie decyzji o podjęciu pierwszych wyborów bezpośrednich do Parlamentu.

- 1979r. I bezpośrednie wybory do PE (470 członków PE). W chwili obecnej PE liczy 626 posłów, przy czym liczba posłów wybieranych w krajach członkowskich jest różna, największa liczba posłów - 99 jest w Niemczech, a w Luksemburgu tylko 6.

Uwzględnia się przy tym liczbę ludności w państwach członkowskich.

Posłem do PE może być ktoś kto nie posiada obywatelstwa danego kraju, może to być obywatel UE ale musi mieć stałe zamieszkanie w tym kraju. Traktat w Nicei ustalił górną granicę członków stwierdzając, że nie może być ich więcej niże 732.

Od 1 maja 2004r. nowe kraje członkowskie będą miały prawo wyznaczenia swoich członków (członkowie parlamentu krajowego tj. 54 osoby).

Od maja do października będą to posłowie i senatorowie a pierwsze wybory będą zorganizowane w czerwcu 2004. Nie ma do dziś jednolitej ordynacji wyborczej, każdy kraj członkowski może sobie sam ustalić jak będą wybierani członkowie do PE.

Od 1 listopada 2004 przedstawicielami będą osoby wybrane w czerwcu 2004.

Traktat akcesyjny dał możliwość Polsce brać udział w pracach PE bez możliwości głosu. W PE jego członkowie nie zasiadają wg kryterium narodowości tylko wg kryterium poglądów politycznych.

W PE najsilniejszą frakcją jest Europejska Partia Ludowa (Konserwatyści Brytyjscy, Demokraci Chrześcijańscy z Niemiec i Partia Europejskich Socjalistów, Partia Zielonych, Partia Komunistyczna, Partie Skrajnie Lewicowe)

Struktura wewnętrzna PE:

-przewodniczący PE: wybierany jest na 2,5 letnią kadencję, kieruje on obradami parlamentu i czuwa nad tokiem jego prac. Zwołuje posiedzenia plenarne, kieruje pracami dot. ustalenia porządku obrad parlamentu. Przewodniczący wykonuje funkcje reprezentacyjne tzn. podpisuje w imieniu parlamentu akty prawne uchwalane przez parlament. Reprezentuje Parlament w stosunkach z innymi instytucjami państw członkowskich,

- Prezydium PE (biuro PE): w skład wchodzi przewodniczący i 14 wiceprzewodniczących parlamentu. Do zadań należą: czuwanie nad przestrzeganiem regulaminu parlamentu, nadzór nad komisjami parlamentu, kontrola ważności mandatów poselskich.

- Kolegium Kwestorów: 5 członków PE. Zajmuje się obsługą finansową i administracyjną członków parlamentu.

- Komisje (komitety) parlamentu: mogą mieć charakter stały -18 oraz doraźny, które mogą być powoływane dla zbadania trudniejszych spraw (np. komisja d.s. pryszczycy).

ORGANY ADMINISTR. PE:

- Sekretariat Generalny Parlamentu: kierowany przez sekretarza generalnego. Składa się z 5 dyrekcji generalnych, które zajmują się obsługą adm. Siedziba sekretariatu generalnego znajduje się w Luksemburgu, biura poselskie w Brukseli, a posiedzenia plenarne w Strasburgu

ZASADY WYBORU DEPUTOWANYCH DO PE

Deputowani do Parlamentu reprezentują ponad 100 partii i ugrupowań politycznych. Mandat deputowanego do PE wynosi 5 lat i nie można go łączyć z piastowaniem stanowiska członka rządu państwa członkowskiego, ani funkcją w innych instytucjach Wspólnot. Możliwe jest równoczesne piastowanie mandatu do parlamentu narodowego.

GRUPY POLITYCZNE (FRAKCJE PE)

Członkowie PE tworzą frakcje według przynależności partyjnej a nie narodowej. Wymogi niezbędne do tworzenia frakcji określa regulamin Parlamentu. Do utworzenia frakcji potrzeba co najmniej 29 deputowanych jeżeli pochodzą oni z jednego państwa członkowskiego, 23 deputowanych jeżeli pochodzą z 2 państw, a 18 deputowanych jeżeli pochodzą z co najmniej 3 państw, 14 deputowanych jeżeli pochodzą z 4 państw. Najsilniejszymi partiami w Parlamencie jest Socjaldemokratyczna Partia Europy i Europejska Partia Ludowa a także Liberalna i Demokratyczna Partia Europy

KOMPETENCJE LEGISLACYJNE PARLAMENTU

W 1957r. jego kompetencje legislacyjne sprowadzały się tylko do tego, że Parlament Europejski pełnił rolę konsultacyjną. W toku rozwoju kompetencje te wzrastają. Wydanie orzeczenia w sprawie izoglukozy, w którym to Europejski Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że mimo iż opinia PE nie ma charakteru wiążącego to instytucje nie mogą uchwalić takiego aktu, zanim Trybunał nie wyda swoich opinii. Parlament zaczął zwlekać z wydaniem opinii - uzyskał przez to instrument wpływu na charakter, jaki opinia ta przybierze. Instytucje są zobligowane określonymi datami do uchwalenia aktów prawnych. Parlament mógł wpływać na radę. Drugim wydarzeniem było wejście w życie w 1987r. Jednolitego Aktu Europejskiego, gdyż wprowadził on 2 nowe procedury: tzw. Procedurę współpracy i procedurę zgody (zatwierdzenia).

Procedura współpracy- polega na tym, iż w procesie legislacyjnym opinia parlamentu jeżeli jest pozytywna, to dany akt prawny może być przyjęty przez Radę UE kwalifikowaną większością głosów. Jeżeli opinia parlamentu jest negatywna, wówczas projekt danego aktu prawnego może być przez Radę UE uchwalony, ale tylko jednomyślnie. Ta negatywna opinia ma charakter weta zawieszającego, czyli takiego, które może zostać odrzucone. Procedura współpracy daje PE znaczący wpływ na to jaki charakter przyjmie decyzja (jest to zbliżone do weta jakie ma Prezydent w Polsce),

Procedura zgody - ma zastosowanie w niewielu sprawach: w zawieraniu umów międzynarodowych Parlamentu w jednym głosowaniu bezwzględną większością głosów członków parlamentu, parlament udziela zgody bądź odmawia udzielenia takiej zgody na podpisanie takich umów. Dot. ona również funduszy strukturalnych.

Kolejnym wydarzeniem było wejście w życie w 1993r. Traktatu o UE. Weszła wtedy w życie procedura współdecyzji tzn. w razie negatywnej opinii parlamentu co do przedstawionego projektu, projekt taki nie może być już uchwalony. Projekt taki jest przekazywany do parlamentu europ. i opinia PE może zostać uwzględniona, a Rada UE może ten projekt zignorować.

PE nie może samodzielnie przygotować projektu czy uchwalić samodzielnie żadnego aktu. Komisja Europejska to jedyny organ, który może wystąpić z projektem.

Parlament to jedyny organ, który jest wybierany przez społeczeństwo (czyli demokratycznie). Przepisy Traktatu decydują o tym, która procedura ma zostać zastosowana np. w kwestiach dot. rolnictwa ma zastosowanie procedura klasyczna, ochrona zdrowia czy oświata- tam ma zastosowanie procedura współdecyzji.

Od Traktatu o UE, PE może zwrócić się do komisji o to aby ta wystąpiła z projektem uchwalenia danego aktu.

FUNKCJA KREACYJNA PARLAMENTU - FUNKCJE KONTROLNE

PE przysługuje szereg kompetencji związanych z funkcją kreacyjną. Parlament wpływa na to kto zasiada w komisjach, opiniuje kandydatów na członków Trybunału Obrachunkowego, od 1993r. Parlament mianuje Rzecznika Praw Obywatelskich UE.

Instrumenty kontroli:

wotum nieufności wobec Komisji Europ. - Parlament większością 2/3 głosów swoich członków może odwołać skład komisji ze względu na ich działalność. Komisję odwołuje się jako całość. Dotychczas Parlamentowi nie udało się odwołać komisji, w 1999r. komisja sama zrezygnowała,
PE udziela Komisji absolutorium z realizacji budżetu Wspólnot Europejskich,
interpelacje i zapytania poselskie,
dyskusja nad sprawozdaniem rocznym przedstawionym przez Komisję Europejską;
możliwość powoływania tymczasowych komitetów dochodzeniowych (na wniosek 1/4 liczby posłów PE), a jego celem jest badanie ewentualnych wykroczeń lub niewłaściwego zarządzania w stosowaniu prawa wspólnotowego.

PRAWO WYSTĘPOWANIA ZE SKARGAMI DO ETS

PE może do Trybunału kierować 3 rodzaje skarg:

-powództwo o stwierdzenie zaniechania wydania decyzji przez Radę lub Komisję Europ.,

-po 1993r. możliwość wszczęcia postępowania przed ETS w celu ochrony uprawnień PE (te kwestie dot. problemu jaka procedura legislacyjna ma być zastosowana w celu wdania rozstrzygnięcia),

-od 01-02-2003r. skarga o stwierdzenie nieważności wspólnotowego aktu prawnego (przy braku podstawy prawnej, w trybie nie przewidzianym dla jego uchwalenia),

KOMPETENCJE BUDŻETOWE PE

Udział PE jest niezbędny. Kompetencje te także wzrastały poprzez różne wydarzenia:

- przyjęcie traktatów budżetowych: określiły sposoby uchwalania budżetu. Parlament ma głos stanowiący co do 50% kwoty budżetu. wydatki te nazywane są wydatkami nieobligatoryjnymi (wydatki administracyjne, wydatki na instytucje i fundusze Wspólnot). Pozostała część tzw. wydatki obligatoryjne pozostają w sferze kompetencji Rady UE. Parlament ma głos decydujący w takich kwestiach jak: transport, edukacja, kultura, ochrona środowiska naturalnego, fundusze strukturalne,

II grupa wydatków czyli tzw. wydatki obligatoryjne obejmują rolnictwo (ponad 40% wydatków), wykonanie umów z państwami trzecimi oraz rybołówstwo.

KOMISJA EUROPEJSKA (skład, struktura wewnętrzna)

Składa się z 20 członków, których wybiera się ze względu na ich szczególne kwalifikacje. Niezależność członków nie może budzić żadnych wątpliwości. Członkami mogą zostać wyłącznie obywatele państw członkowskich. Niektóre państwa członkowskie mogą wybierać większość komisarzy - 5 największych krajów (Niemcy, Francja, Włochy, Hiszpania, Wielka Brytania) wybiera po 2 komisarzy, a pozostałych 10 krajów po 1.

Rządy mają zapewnić, aby skład komisji odzwierciedlał równy podział różnych tendencji politycznych.

Kryterium obywatelstwa nie jest potrzebne, gdyż osoby zasiadające w komisji nie są przedstawicielami poszczególnych krajów - mają reprezentować i działać w interesie wspólnoty. Traktat o Wspólnocie Europ. nakłada na członków obowiązek powstrzymywania się od innego rodzaju działań uniemożliwiających im prace w komisji

Struktura wewnętrzna Komisji Europ.:

Członkowie to tzw. kolegium

Na czele stoi przewodniczący, który ma pewne kompetencje

kompetencje dot. określania ogólnych kierunków politycznych działalności Komisji Europ.,
przewodniczący decyduje o zakresie działalności pozostałych komisarzy, jaką dziedziną będą się zajmowali,
może zażądać od poszczególnych komisarzy ustąpienia.

- wiceprzewodniczący, których jest 2 - są mianowani przez przewodniczącego po uzyskaniu zgody pozostałych komisarzy (Romano Prodi-Włochy jest przewodniczącym). Każdy z komisarzy ma do dyspozycji GABINET, w skład którego wchodzą jego najbliżsi współpracownicy: 5 członków, z przewodniczący ma 7 członków. Członkowie GABINETU muszą mieć obywatelstwo co najmniej 3 krajów członkowskich

Komisja Europ. zatrudnia największą liczbę urzędników wspólnotowych ok. 27.000, wynika to z ogromu zadań. Zatrudniani są w służbach podzielonych na 26 dyrekcji generalnych oraz tzw. służby horyzontalne np. Biuro Prawne, Sekretariat Generalny itd. Wszystkie Dyrekcje Generalne i Służby Horyzontalne zostały pogrupowane na 4 kategorie:

służby ogólne - Europejski Urząd Statystyczny (EUROSTAT), Biuro Publikacji Oficjalnych (wydaje Dziennik Urzędowy);
służby wewnętrzne - obejmują Budżet, Personel i Administrację, Kontrolę Finansową, Tłumaczy,
służba polityki - 17 Dyrekcji Generalnych: Dyrekcja Generalna d.s. Rolnictwa, Transportu, Polityka Regionalna, Rynek Wewnętrzny itd.,
służby zewnętrzne - Dyrekcja Generalna d.s. Handlu, d.s. Poszerzania UE, d.s. Rozwoju itd.

Każdy komisarz jest odpowiedzialny za jakąś dyrekcję generalną oraz służbę horyzontalną. Z reguły członkami Komisji Europ. są osoby, które dały się poznać na arenie krajowej.

Traktat o UE przewiduje działanie tzw. 5 Komitetów Wspierających: Komitet d.s. Wspólnej Polityki Handlowej, Komitet Transportowy, Komitet Europejskiego Funduszu Socjalnego itd

ZASADY WYBORU KOMISARZY

Członkowie komisji mianowani są na okres 5 lat za wspólną zgodą rządów państw członkowskich. Traktat Nicejski zmienił procedurę wyboru komisarzy:

I etapem związanym z wyborem jest to że Rada w składzie szefów państw lub rządów działając większością kwalifikowaną wyznacza osobę, którą chce mianować przewodniczącym komisji. Kandydatura przewodniczącego musi zostać zatwierdzona przez Parlament Europejski;

w II etapie Rada w składzie ministrów działając większością kwalifikowaną i w porozumieniu z kandydatem na przewodniczącego ustala listę osób, które zamierza mianować członkami komisji. Lista pozostałych komisarzy ustalana jest przez państwa członkowskie;

w III etapie lista tych kandydatów na członków komisji podlega zatwierdzeniu przez Parlament Europ. głosując w jednym głosowaniu bezwzględną większością głosów. Rada podejmuje ostateczną decyzję o mianowaniu członków Komisji Europ. Ta procedura nie została jeszcze zastosowana gdyż weszło to w życie w lutym 2003r. Traktat akcesyjny dał Polsce prawo mianowania 1 komisarza.

DYREKCJE GENERALNE i SŁUŻBY HORYZONTALNE

Komisja Europ. zatrudnia największą liczbę urzędników wspólnotowych ok. 27.000, wynika to z ogromu zadań. Zatrudniani są w służbach podzielonych na 26 dyrekcji generalnych oraz tzw. służby horyzontalne np. Biuro Prawne, Sekretariat Generalny itd. Wszystkie Dyrekcje Generalne i Służby Horyzontalne zostały pogrupowane na 4 kategorie:

służby ogólne - Europejski Urząd Statystyczny (EUROSTAT), Biuro Publikacji Oficjalnych (wydaje Dziennik Urzędowy);

służby wewnętrzne - obejmują Budżet, Personel i Administrację, Kontrolę Finansową, Tłumaczy,

służba polityki - 17 Dyrekcji Generalnych: Dyrekcja Generalna d.s. Rolnictwa, Transportu, Polityka Regionalna, Rynek Wewnętrzny itd.,

służby zewnętrzne - Dyrekcja Generalna d.s. Handlu, d.s. Poszerzania UE, d.s. Rozwoju itd.

Każdy komisarz jest odpowiedzialny za jakąś dyrekcję generalną oraz służbę horyzontalną. Z reguły członkami Komisji Europ. są osoby, które dały się poznać na arenie krajowej.

Na czele każdej Dyrekcji Generalnej lub Służby stoi dyrektor generalny. Dyrekcje G. dzielą się na Dyrekcje, a te na Referaty. Każdemu członkowi Komisji podlega co najmniej 1 DG lub Służba.

KOMPETENCJE LEGISLACYJNE KOMISJI

Współuczestnictwo w procesie podejmowania decyzji przez Radę tzw. funkcja prawodawcza - związana jest z tym, że ta kluczowa rola jaką odgrywa Komisja polega na tym, że Komisja ma prawo inicjatywy ustawodawczej tzn. Komisja ma niemal wyłączne prawo do przedstawiania projektów aktów prawnych. Bez inicjatywy Komicji Europ. nie można uchwalić żadnego aktu prawnego. Poza Komisją Europ. prawo inicjatywy ustawodawczej ma też Europejski Bank Centralny. EBC ma to prawo w zakresie praw monetarnych i finansowych. Ten współudział polega też na tym, że Komisja w niektórych sytuacjach ma prawo samodzielnego uchwalania zaleceń i opinii. Te zalecenia i opinie nie mają mocy wiążącej. Prawo inicjatywy ustawodawczej dotyczy nie tylko I filaru. Traktat o UE przewiduje, że Komisja ma to prawo również w III filarze, ale prawo inicjatywy ustawodawczej nie jest wyłączne, gdyż w III filarze Komisja dzieli to prawo z państwami członkowskimi. W II filarze kompetencje Komisji są ograniczone. Komisja występuje z propozycją na żądanie Rady UE.

KOMPETENCJE WYKONAWCZE KOMISJI

Funkcja administracyjna (wykonawczo - zarządzająca) - Komisja Europ. jest najważniejszym organem odpowiedzialnym za wprowadzenie uchwalonych aktów prawnych w życie. Dzieli się ta funkcja na:

własną funkcję administracyjną Komisji - kompetencje do wykonywania aktów prawnych wynikają bezpośrednio z traktatów. Mają one bardzo wąski zakres, dot. niewielu dziedzin, dot. m.in.: Unia Celna, Polityka Konkurencji, Klauzule Zabezpieczające (tzn. w pewnych okolicznościach państwa członkowskie mogą uchylić się od niektórych czynności ale za zgodą Komisji Europ.),

kompetencje delegowane na Komisję przez Radę - w każdym akcie prawnym Rady dołączona jest delegacja kompetencji wykonawczych dla Komisji tzn. Komisja na podstawie takich delegacji może uchwalać rozporządzenia czy decyzje. Kompetencje te mają szeroki zakres. Rada kontroluje te decyzje poprzez tzw. komitety. W ramach tej funkcji mieszczą się kompetencje zagraniczne:

negocjowanie umów z państwami 3-cimi, które odbywa się z upoważnienia Rady,

utrzymywanie stosunków z innymi organizacjami międzynarodowymi: ONZ, Światowa Organizacja Handlu (WTO) oraz Rada Europy

KOMPETENCJE KONTROLNE KOMISJI

Funkcja kontrolna - wynika z Traktatu o Wspólnocie Europ. art. 211: Komisja zapewnia stosowanie postanowień traktatu oraz środków podjętych przez instytucje na jego podstawie. Mówi się, że Komisja jest strażnikiem Traktatów.

Komicja Europ. kontroluje takie podmioty jak:

-państwa członkowskie: gdy państwo nie wywiązuje się ze swych czynności to Komisja może pozwać takie państwo do Trybunału Sprawiedliwości. Akty prawa wspólnotowego nakładają na państwa członkowskie obowiązek sprawozdawczości,

-istnieje też kontrola wewnątrz państwa, wpływają także donosy na kontrolę,

-istnieje też kontrola innych podmiotów: osób fizycznych i prawnych (polityka konkurencji)

ODWOŁANIE POSZCZEGÓLNYCH KOMISARZY A ODWOŁANIE CAŁEGO SKŁADU KOMISJI

Zdymisjonowanie Komisji Europ.:

Parlament może odwołać całość składu Komisji uchwalając wotum nieufności ze względu na jej działanie (większością 2/3 głosów) - nigdy to się nie udało, Komisja sama podała się do dymisji;

Trybunał Sprawiedliwości na wniosek Komisji lub Rady może udzielić dymisji 1 z komisarzy prawomocnym orzeczeniem tylko gdy komisarz przestał spełniać warunki konieczne do spełniania swych obowiązków (dotychczas nie odwołano komisarza);

Przewodniczący Komisji po uzyskaniu zgody pozostałych komisarzy może zażądać aby 1 z komisarzy dobrowolnie ustąpił. Traktat Nicejski nie mówi nic o tym co się stanie gdy komisarz odmówi dobrowolnego ustąpienia. Rządy państw członkowskich mianują komisarzy, ale nie mogą ich odwołać. Aspekt funkcjonowania Komisji świadczy o ich niezależności.

EUROPEJSKI TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI (powstanie i skład)

SKŁAD TS: 1 sędzia z każdego kraju członkowskiego (obecnie 15 sędziów), którym towarzyszą tzw. rzecznicy generalni (8) zwani też adwokatami generalnymi.

Ten skład umożliwia obradowanie w izbach liczących 3 lub 5 członków oraz w składzie Wielkiej Izby składającej się z 11 członków na żądanie państwa lub instytucji.

Sędziowie powoływani są spośród osób spełniających kryteria:

- kandydaci powinni dawać gwarancje niezależności, a także osoby które spełniają warunki umożliwiające ich mianowanie na najwyższe stanowiska sądownicze w państwie członkowskim. Każda nominacja wymaga zgody wszystkich członków rządów państw członkowskich. Kadencja sędziów trwa 6 lat, można go ponownie wybrać. Kadencja kończy się wraz z upływem kadencji, przez złożenie dymisji, śmierć lub złożenie z urzędu czyli na mocy jednomyślnego orzeczenia pozostałych sędziów i rzeczników generalnych, gdy sędzia nie spełnia już wymaganych warunków lub nie wypełnia obowiązków wynikających z jego urzędu.

Struktura wewnętrzna TS:

Na czele TS stoi jego

- prezes wybrany przez wszystkich członków na 3 lata.

Zadania: nadzorowanie administracji Trybunału, przewodniczenie na posiedzeniach i rozprawach

- sekretarz (kierownik administracji) wybierany przez sędziów Trybunału

Zadania: bezpośrednie kierowanie całą administracją Trybunału, przyjmowanie skarg, zawiadamianie stron o posiedzeniach Trybunału, wydawanie odpisów, zaświadczeń związanych z tokiem spraw przeprowadzanych przez Trybunał

Funkcja rzeczników generalnych (adwokatów) nie ma zastosowania w Polsce - działają oni w interesie wymiaru sprawiedliwości. Wydają oni opinie co do spraw rozpatrywanych przez TS. Treść tych opinii ma pomóc sędziom w wydaniu orzeczenia.

SĄD I INSTANCJI

Powstał w 1987r.

SPI został utworzony po to aby odciążyć TS poprzez przejęcie niektórych kategorii spraw.

Od orzeczenia SPI istnieje możliwość wniesienia odwołania do TS.

SPI przejął spory pracownicze. Aktualnie wszystkie skargi składane przez osoby fizyczne i osoby prawne trafiają do SPI.

Traktat z Nicei przewidywał tworzenie paneli sądowych dla rozpatrywania spraw w niektórych dziedzinach.

SPI liczy, co najmniej tylu sędziów ile jest państw członkowskich. SPI nie ma rzeczników generalnych, ale w razie potrzeby istnieje możliwość, aby jeden z sędziów mógł wykonywać jego funkcje.

RZECZNICY (ADWOKACI) GENERALNI

TS jest wspierany przez rzeczników generalnych zwanych adwokatami. Powoływani są na okres 6 lat, przy czym co 3 lata następuje zmiana 4 rzeczników. Możliwe jest ich ponowne powołanie. Rzecznicy są bezstronni i niezależni. Ich zadaniem jest publiczne przedstawienie umotywowanych opinii na temat spraw rozpatrywanych przez Trybunał. Trybunał nie jest związany opinią rzecznika generalnego.

SKARGA O NARUSZENIE TRAKTATÓW

1. Komisja przeciw państwu- jeżeli zdaniem Komisji którekolwiek z państw członkowskich nie wypełnia swych zobowiązań wynikających z Traktatu WE, przedstawia ona uzasadnioną opinię w tej sprawie po uprzednim umożliwieniu państwu przedstawienia swego stanowiska. Jeżeli państwo nie zastosuje się do tej opinii w określonym terminie, wówczas Komisja kieruje sprawę do TS. Komisja zobowiązana jest do podjęcia próby polubownego załatwienia sprawy poprzez postępowanie wstępne, które daje państwu członkowskiemu możliwość uzasadnienia czy też usprawiedliwienia swego postępowania. Jeżeli Komisja ustali, że państwo to faktycznie dopuściło się naruszenia prawa wspólnotowego to wydaje opinię, w której zawarte jest żądanie usunięcia tego naruszenia w określonym terminie. Opinia ta jest warunkiem wniesienia skargi do TS. Opinia ta nie ma charakteru wiążącego i dlatego nie podlega zaskarżeniu. Postępowanie główne występuje, gdy państwo nie zastosuje się do opinii Komisji w wyznaczonym terminie. Komisja występuje do TS. Postępowanie to kończy się wyrokiem. W wyroku tym TS ustala fakt że państwo naruszyło prawo wspólnotowe i od kiedy to naruszenie nastąpiło. TS nie może zobowiązać państwa do usunięcia naruszenia ani nie może sam usunąć stwierdzonego naruszenia prawa. Państwo to jest jednak samo zobowiązane do podjęcia działań koniecznych dla wykonania orzeczenia. Jeżeli Komisja uzna, że państwo nie podjęło takich działań wówczas wydaje opinię z uzasadnieniem określając punkty w których państwo to nie zastosowało się do orzeczenia TS. Jeżeli w dalszym ciągu państwo nie podejmuje żadnych działań w tym kierunku to Komisja może wnieść sprawę do TS określając wysokość ryczałtu lub kary pieniężnej, którą ma zapłacić dane państwo członkowskie. Jeżeli TS stwierdzi, że państwo nie zastosowało się do orzeczenia to może nałożyć na nie ryczałt lub karę pieniężną.

2. Państwo przeciw państwu - jeżeli którekolwiek z państw członkowskich uzna, że inne państwo nie wypełniło zobowiązań wynikających z Traktatu WE, może wnieść skargę do TS. Zanim państwo wniesie takie powództwo także musi dać Komisji możliwość polubownego załatwienia sporu poprzez postępowanie wstępne. Państwo takie jest zobowiązane przedstawić sprawę Komisji, która w postępowaniu wstępnym zapewnia obu zainteresowanym państwom możliwość pisemnego lub ustnego wypowiedzenia się w tej sprawie. Komisja wydaje uzasadnioną opinię, która nie jest wiążąca i nie podlega zaskarżeniu. Opinia ta jest warunkiem wniesienia powództwa przez państwo członkowskie. Jeżeli Komisja nie zajmie stanowiska w ciągu 3 miesięcy od przedłożenia wniosku wówczas państwo członkowskie może wystąpić z powództwem do TS mimo braku takiej opinii. Postępowanie główne jest podobne jak przy skardze Komisji przeciw państwu.

SKARGA NA BEZCZYNNOŚĆ ORGANÓW

Skarga na zaniechanie organu wspólnotowego może być wniesiona do TS przez państwo członkowskie lub przez każdy inny organ wspólnotowy. Skargi te mogą być skierowane przeciwko PE, Radzie lub Komisji, jeżeli z naruszeniem Traktatów zaniechają one wydania decyzji, do wydania, której są zobowiązane, dot. to także spraw wniesionych przez EBC w ramach jego kompetencji oraz w sprawach wszczętych przeciwko niemu. Wniesienie skargi jest możliwe tylko, gdy dany organ został uprzednio wezwany do działania. Jeżeli organ ten w ciągu 2 miesięcy od tego wezwania nie zajął stanowiska, skarga może być wniesiona w ciągu następnych 2 miesięcy. Jeżeli organ odmówi wydania żądanego aktu w drodze przyjętej przez siebie decyzji, to przeciw tej decyzji przysługuje skarga o jej unieważnienie. Osobom fizycznym i prawnym także przysługuje skarga na bezczynność organu wspólnotowego na takich samych warunkach. Ze skargą tą można wystąpić, gdy organ ten zaniecha skierowania do takiej osoby aktu innego niż zalecenie czy opinia. Jeżeli TS wyda orzeczenie stwierdzające niezgodne z Traktatem zaniechanie działania to dany organ zobowiązany jest do podjęcia działania określonego w orzeczeniu.

SKARGA O STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI WSPÓLNOTOWYCH AKTÓW PR.

Celem postępowania jest poddanie tych aktów kontroli pod względem ich legalności. Orzeczenie sądu ma charakter konstytutywny, gdyż jego skutkiem jest unieważnienie sprzecznego z prawem wspólnotowym aktu prawnego. Gdy akt taki zostanie unieważniony mówi się o nieważności względnej (nie ma nieważności bezwzględnej, gdyż na rzecz aktów prawnych przemawia domniemanie ważności). Nieważność wynika z orzeczenia TS.

Podstawą nieważności jest:

- brak kompetencji, tzn. gdy organ wspólnotowy podejmuje regulację istotnego materii, która znajduje się poza sferą kompetencji Wspólnot Europejskich, bądź gdy organ taki wkracza istotnego sferę kompetencji innego organu lub gdy organ wydaje inny akt niż przewidziany istotnego odnośnej normie,

- naruszenie istotnego wymogu proceduralnego tzn. występuje w przypadku naruszenia zasad procedury stanowienia prawa wtórnego np. niezasięgnięcie opinii PE, gdy jest to obligatoryjne. Czyli naruszeniem jest naruszenie własnego regulaminu.

- naruszenie Traktatu lub jakiejkolwiek normy prawnej, co do jego stosowania dotyczy wszelkich naruszeń wyższego rangą prawa wspólnotowego, zarówno pisanego jak i niepisanego (ogólnych zasad prawa i zwyczajowego prawa wspóln.) oraz prawa wtórnego.

- nadużycie władzy dotyczy sytuacji, gdy na podstawie obiektywnych, logicznych i zgodnych poszlak można ustalić, że akt taki został wydany w innym celu niż ten który został w nim wskazany, a rzeczywisty cel jest sprzeczny z prawem.

Czynna legitymacja procesowa w pełnym zakresie przysługuje powodom uprzywilejowanym, czyli państwom członkowskim, Radzie, Komisji, które mogą wnosić skargi przeciwko aktom przyjętym wspólnie przez PE i Radę, aktom Rady, Komisji i EBC oraz przeciwko aktom PE o ile te wywołują skutki prawne w stosunku do stron trzecich. Skargi mogą być wnoszone przeciwko wszystkim nieoznaczonym aktom prawnym o ile wynikają z nich bezpośrednie, określone zobowiązania.

Czynna legitymacja procesowa w ograniczonym zakresie przysługuje powodom częściowo uprzywilejowanym, czyli PE, TO i EBC, które mogą wszczynać postępowanie w celu ochrony ich uprawnień. PE poprzez zmianę Traktatu z Nicei ma zostać przeniesiony do kategorii powodów uprzywilejowanych

Czynna legitymacja procesowa w ściśle określonym zakresie przysługuje osobom fizycznym i prawnym, każda z tych osób na takich warunkach jak państwa członkowskie i organy wspólnotowe mogą wszczynać postępowanie przeciwko: decyzji skierowane do takiej osoby, rozporządzeniu, które bezpośrednio i indywidualnie dotyczy takiej osoby, decyzji skierowanej do innej osoby ale która jest bezpośrednio i indywidualnie z nią powiązana.

Termin wniesienia skargi i skutki stwierdzenia nieważności - postępowanie musi być wszczęte w ciągu 2 miesięcy od dnia publikacji aktu lub zawiadomienia o nim powoda, a jeżeli brak jest takiego zawiadomienia to od dnia, w którym powziął on o nim wiadomość. Jeżeli skarga jest zasadna to TS stwierdza nieważność zaskarżonego aktu. Organy, których akt został orzeczony jako nieważny zobowiązane są do podjęcia działań określonych w orzeczeniu TS.

SKARGA ODSZKODOWAWCZA

SĄD I INSTANCJI jest właściwy do rozstrzygania sporów o odszkodowanie. Ogólne zasady mówią, iż Wspólnota pokrywa wszelkie szkody wyrządzone przez jej organy lub funkcjonariuszy podczas wykonywania ich obowiązków. Na takich samych zasadach Wspólnota odpowiada za szkody spowodowane przez EBC lub jego funkcjonariuszy podczas wykonywania ich obowiązków. Skarga ta przysługuje osobom fizycznym i prawnym. Roszczenie wynikające z pozaumownej odpowiedzialności Wspólnot przedawnia się z upływem 5 lat od wystąpienia zdarzenia będącego jego podstawą. Bieg przedawnienia ulega przerwaniu poprzez wniesienie powództwa lub przez wcześniejsze wystąpienie przez poszkodowanego ze swoim roszczeniem wobec właściwego organu wspólnotowego. Sama skarga nie ma na celu uznania danego aktu za nieważnego, a tyko uzyskanie odszkodowania z tytułu wyrządzonej przez taki akt szkody.

POSTĘPOWANIE W SPRAWACH ORZECZEŃ WSTĘPNYCH

TS rozstrzyga w trybie orzeczenia wstępnego:

w przedmiocie wykładni Traktatu WE,
w przedmiocie ważności i wykładni aktów organów Wspólnoty oraz EBC,
w przedmiocie wykładni statutów instytucji utworzonych przez Radę, o ile statuty te przewidują taką możliwość

Postępowanie to nie wynika z żadnej skargi i nazywane jest „postępowaniem międzyprocesowym” lub „postępowaniem między sądami”. Postępowanie w sprawie orzeczeń wstępnych służy także ochronie prawnej osób fizycznych i prawnych gdy nie przysługuje im skarga bezpośrednia. Postępowanie takie nie jest postępowaniem opiniodawczym, gdyż kończy się ono wiążącym wyrokiem, w którym TS rozstrzyga kwestię przedłożoną przez sąd krajowy. Sąd krajowy ustala stan faktyczny i prawny i przedstawia TS abstrakcyjnie sformułowane pytanie, na które TS ma udzielić abstrakcyjną odpowiedź.

Organem powołanym do przedłożenia TS pytania jest sąd państwa członkowskiego. Każdy sąd państwa członkowskiego może wystąpić z pytaniem, gdy w toku toczącego się postępowania zostanie podniesiona jedna z kwestii przedmiotu rozstrzygnięcia- fakultatywne przedłożenie pytania TS.

Obligatoryjne przedłożenie pytania- każdy sąd jeżeli zamierza on oprzeć swoje orzeczenie na nieważności aktu wtórnego prawa wspólnotowego, gdyż tylko TS może decydować o nieważności aktów prawa wtórnego. Sąd krajowy może wystąpić z pytaniem z własnej inicjatywy, natomiast, gdy istnieje obowiązek przedłożenia pytania a sąd krajowy tego nie czyni, to przeciwko państwu członkowskiemu może być wniesiona skarga o naruszenie Traktatu.

Pytanie skierowane do TS może dotyczyć: wykładni pierwotnego prawa wspólnotowego, wykładni i ważności aktów organów Wspólnot i EBC, a także wykładni statutów instytucji tworzonych przez Radę o ile statuty te przewidują taką możliwość.

Wniosek o wydanie orzeczenia wstępnego jest kierowany przez sąd krajowy bezpośrednio do TS. Kanclerz TS przekazuje taki wniosek stronom sporu, państwom członkowskim i Komisji, a także Radzie o ile kwestią sporną jest ważność lub wykładnia jednego z aktów prawnych Rady. Podmioty te w ciągu 2 miesięcy mogą przedłożyć TS swoje pisemne opinie lub oświadczenia. TS wydaje orzeczenia wstępne w formie wyroku, który wiąże sąd występujący z daną kwestią, a także sądy kolejnych instancji rozpatrujące tę sprawę.

ETS JAKO SĄD PRACY

Działa jako sąd pracy - ETS rozstrzyga spory między pracownikami wspólnot, a wspólnotami europejskimi (pracodawcami). Te sprawy nie mogą trafić do sądów krajowych, kwestie sporne dot. też awansów, wynagrodzenia itd.

POSTĘPOWANIE ODWOŁAWCZE

Od orzeczeń Sądu I Instancji przysługuje odwołanie do TS, które ograniczone jest do kwestii prawnych. Do podstaw odwołania należy: brak kompetencji Sądu I Instancji, uchybienia proceduralne powodujące szkodę dla interesów strony odwołującej się, naruszenia prawa wspólnotowego przez Sąd I Instancji. Postępowanie to składa się z części pisemnej i ustnej. Jeżeli TS uzna odwołanie za uzasadnione to uchyla orzeczenie Sądu I Instancji. TS może wtedy sam wydać orzeczenie ostateczne gdy sprawa do tego dojrzała, lub może odesłać ją do Sądu Pierwszej Instancji, który jest związany oceną prawną sprawy zawartą w decyzji TS.

TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY (powstanie i skład)

Trybunał Obrachunkowy uzyskał ten status w 1993r, bo dopiero Traktat o UE podniósł jego rangę. Do tej daty TO miał inną kategorię, był to organ Wspólnoty Europ.

Decyzja została podjęta w efekcie traktatów budżetowych i swe działania TO podjął dopiero od 1997r.

Obecnie TO składa się z tylu członków ile jest państw członkowskich (tak zakładał Traktat Nicejski). Członkowie Trybunału Obrachunkowego mianowani są przez Radę UE po zasięgnięciu opinii Parlamentu Europejskiego. Kadencja członków TO trwa 6 lat. Kandydaci na członków muszą spełnić pewne warunki:

-muszą wchodzić lub wchodzili w swoich krajach w skład organów kontroli zewnętrznej,

-lub osoby, które posiadają niezbędne kwalifikacje do piastowania tego stanowiska,

-czasami członkami TO są osoby, które nie były związane z prowadzeniem tych czynności, np. byli politycy.

KOMPETENCJE TRYBUNAŁU OBRACHUNKOWEGO:

1.Kontrola finansowa wszystkich dochodów i wydatków Wspólnot Europ. oraz na zasadach szczególnych i innych organów (Europejski Bank Centralny)

-TO wykonuje tę kontrolę posługując się kryterium legalności (zgodności z prawem),

-kryterium gospodarności: efekty działalności TO publikowane są w tzw. raporcie rocznym. Raport ten publikowany jest w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europ.. TO może też sporządzać raporty specjalne, które dot. określonych dziedzin dochodów lub wydatków.

2.TO może być konsultowany - Funkcja opiniodawcza. To może wydawać opinie dot. projektu aktów prawnych posiadających skutki finansowe - jest to opinia niewiążąca pod względem prawnym dla tej instytucji, która się o to zwróciła. TO ma siedzibę w Luksemburgu, zwany jest też Trybunałem Biegłych Rewidentów lub Trybunałem Rewidentów Księgowych

RAPORTY (SPRAWOZDANIA) ROCZNE TO

TO bada rachunki dochodów i wydatków Wspólnot oraz wszystkich instytucji ustanowionych przez Wspólnoty jeśli ich dokumenty założycielskie nie wykluczają takiego badania. Przeprowadza się je pod względem zgodności z prawem dochodów i wydatków oraz właściwego zarządzania finansami. TO sporządza roczne sprawozdania po zamknięciu każdego roku obrachunkowego i przedstawia je innym instytucjom Wspólnot oraz jest publikowane wraz z odpowiedziami na uwagi TO tych instytucji w Dzienniku Urzędowym Wspólnot. Trybunał przyjmuje swoje uchwały w formie sprawozdań większością głosów swoich członków.

FUNKCJA OPINIODAWCZA TO

TO może być konsultowany - Funkcja opiniodawcza. To może wydawać opinie dot. projektu aktów prawnych posiadających skutki finansowe - jest to opinia niewiążąca pod względem prawnym dla tej instytucji, która się o to zwróciła.

EUROPEJSKI BANK INWESTYCYJNY (skład i zadania)

Został ustanowiony na podstawie art. 9 Traktatu o Wspólnocie Europ. w 1957r. Zadaniem EBI jest przyczynianie się do zrównoważonego i stabilnego rozwoju wspólnego rynku w interesie Wspólnot Europ. To zadanie bank realizuje w ten sposób, że udziela pożyczek i gwarancji kredytowych na realizacje wybranych inwestycji.

Pożyczki i gwarancje kredytowe mogą być udzielane w ten sposób, że bank udziela je na międzynarodowym obcym rynku finansowym. Członkami są państwa członkowskie WE. Bank posiada osobowość prawną w państwach członkowskich. Na czele stoi Rada Gubernatorów składająca się z ministrów finansów państw członkowskich. Rada Dyrektorów Banku składa się z 25 członków zwyczajnych (dyrektorów) i 13 ich zastępców. 24 Członków zwyczajnych wyznaczają państwa członkowskie a 1 Komisja, 12 zastępców wyznaczają też państwa członkowskie, a 1 Komisja. Rada Dyrektorów udziela pożyczek i gwarancji oraz zaciąga pożyczki. Zarząd Banku składa się z prezesa i 6 wiceprezesów powoływanych przez Radę Gubernatorów na wniosek Rady Dyrektorów. Zarząd kieruje bieżącymi sprawami Banku.

Traktat określa, że Bank może finansować:

-projekty regionów mniej rozwiniętych (gdzie poziom dochodu na 1 mieszkańca jest niższy niż 75% we Wspólnocie);

-projekty modernizacji lub przekształcenia przedsiębiorstw wymaganych przy stopniowym ustanawianiu wspólnego rynku,

-projekty mające znaczenie dla większej liczby państw członkowskich o rozmiarach lub charakterze nie pozwalającym na ich całkowite finansowanie środkami dostępnymi w państwach członkowskich.

Rada Dyrektorów ma kompetencje Komisji Wspólnot więc może wnosić przeciwko państwom członkowskim skargi do TS w związku z wykonywaniem przez nie zobowiązań wynikających ze statutu Banku.

EUROPEJSKI BANK CENTRALNY (skład i zadania)

Rozpoczął swą działalność 1-01-1999r. zastępując istniejący Europejski Instytut Monetarny (1994-1998). Podstawy prawne znajdują się w art. 112 i 113 Traktatu o Wspólnocie Europ., a także statut, który jest dołączony do Traktatu jako protokół. Statut został przyjęty w 1992r. w Mastrich. EBC jest jednym z najważniejszych organów, który ma charakter wyspecjalizowany. Pełni funkcję banku emisyjnego dla obszaru objętego unią monetarną i .........

EBC wypełnia swe obowiązki w oparciu o niezależność. Inne organy wspólnotowe muszą szanować autonomię oraz powstrzymywanie się od wywierania wpływu na EBC.

EBC posiada odrębną od Wspólnoty Europ. osobowość prawną. Siedziba mieści się we Frankfurcie nad Menem.

Struktura Europejskiego Banku Centralnego:

- Rada Dyrektorów, która składa się z zarządu EBC oraz prezesów krajowych Banków Centralnych.

Kompetencje Rady: określa główne kierunki i decyzje konieczne do wykonywania zadań powierzonych bankowi. Sprowadza się do tego, że Rada Dyrektorów określa politykę pieniężną wspólnoty, stanowi akty prawne, określa status prawny personelu banku, podejmuje decyzje o wniesieniu sprawy do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Rada Dyrektorów zbiera się co najmniej 10 razy w roku pod przewodnictwem Prezesa EBC. Za udział w posiedzeniach przysługują członkom diety.

- Zarząd - Prezes EBC, Wiceprezes EBC oraz 4 członków

Osoby wchodzące w skład zarządu mianowani są za wspólną zgodą rządów państw członkowskich. Członkowie zarządu rekrutują się poprzez autorytet oraz doświadczenie zawodowe powszechnie uznawane w zakresie polityki pieniężnej. Kadencja trwa 8 lat, mandat nie podlega odnowieniu. Zarząd jest organem, który kieruje na bieżąco pracami banku.

- Rada Ogólna - organ decyzyjny EBC, składa się z prezesa i wiceprezesów EBC oraz dyrektorów krajowych banków centralnych. Posiada kompetencje względem państw, które nie weszły do unii pieniężnej i monetarnej. Sporządza sprawozdania z działalności banku centralnego oraz uchwala warunki zatrudnienia personelu banku.

KOMITET EKONOMICZNY I SPOŁECZNY (skład i zadania)

Od 1957r., podstawy prawne znajdują się w Traktacie o Wspólnocie Europ. i w Traktacie o Europejskiej Wspólnocie Energii Atomowej.

W skład KE-S wchodzą przedstawiciele różnych grup życia gospodarczego i społecznego: przedstawiciele rzemieślników, przemysłowców. Uformowały się 3 grupy:

grupa pracodawców: grupy zrzeszające przedsiębiorców;
przedstawiciele pracobiorców, obejmują przedstawicieli delegowanych przez związki zawodowe,
pozostali np. przedstawiciele związków i kółek rolniczych, ekologów, stowarzyszeń naukowych itd.

Członkowie Komisji Ekonomicznej i Społecznej mianowani są przez Radę UE jednogłośnie na okres 4 lat. Aktualnie jest 222 członków. Miejsca i ilość miejsc zależy od ilości mieszkańców (kraje duże 24 członków, Hiszpania 21, a pozostałe mniej)

Traktat Nicejski przewidział, że od 01-05-2004 liczba członków KE-S powiększy się do 344 (Polska 21 członków).

Członkowie nie są związani żadnymi instrukcjami, funkcje wykonują niezależnie, w ogólnym interesie wspólnot. KE-S wybiera ze swego grona przewodniczącego oraz członków prezydium, a także 9 wyspecjalizowanych sekcji, zajmujących się najważniejszymi zagadnieniami objętymi zakresem Traktatu o Wspólnocie Europ.

Funkcje Komitetu Ekonomiczno Społecznego:

- doradzanie Radzie i Komisji w zakresie problemów o charakterze gospodarczym i społecznym oraz dostarczanie opinii na temat aktów prawnych, które poparte są szczególną kompetencją i wiedzą (czyli udział w procesach legislacyjnych),

Organy, które zasięgają opinii (Rada czy Komisja) mogą wyznaczyć termin, w którym ta opinia musi być wyznaczona ( nie mniej niż 1 miesiąc). Brak takiej opinii, powoduje, że taki akt prawny nie może zostać uchwalony, ale po upływie terminu na dostarczenie opinii nic nie stoi na przeszkodzie aby akt taki uchwalić.

Taka opinia KE-S nie ma charakteru wiążącego, więc mimo negatywnej opinii można akt taki uchwalić.

KOMITET REGIONÓW

Powstał na mocy Traktatu o UE, który wszedł w życie w 1993r. w Mastrich. Komitet ten rozpoczął swą działalność w marcu 1994r.

W składzie KR znajduje się 222 członków wybieranych na okres 4 lat za wspólną zgodą rządów państw członkowskich.

Podział mandatów: 4 duże kraje po 24 członków, mniejsze kraje mniej członków (liczba członków wzrośnie do 344 w tym Polska 21 członków).

Członkami KR mogą zostać przedstawiciele władz lokalnych i regionalnych, którzy w swoich krajach zostali wybrani w wyborach bezpośrednich do tych władz (np. radni, członkowie sejmików wojew.) lub tacy, którzy odpowiadają bezpośrednio przed organami pochodzącymi z bezpośrednich wyborów (np. marszałek sejmiku)

Cel utworzenia KR: zapewnienie, że władze publiczne (burmistrze itd.) będą konsultowani w sprawie propozycji aktów prawnych na szczeblu wspólnotowym. Najważniejszym celem działania KR jest ochrona zasady subsydiarności, która stanowi, że decyzje powinny być podejmowane na szczeblu władzy który może działać najefektywniej.

Struktura wewnętrzna: KR wybiera przewodniczącego i prezydium ze swego grona na okres 2 lat. Ma prawo do uchwalenia swego regulaminu wewnętrznego. W KR funkcjonują komisje (8 stałych komisji).

Sekretariat Generalny został utworzony na mocy Traktatu amsterdamskiego i jest to organ administracji.

KR jest organem opiniodawczym, doradczym. Rada lub Komisja konsultują się z KR jeżeli zakładają tak przepisy: dot. kultury, ochrony zdrowia, spójności ekonomicznej i społecznej, oświaty i młodzieży.

Rada czy Komisja może określić termin, w którym dana opinia powinna być sporządzona (tak jak przy KE-S). Gdy wyrażona opinia jest negatywna, wówczas nie wiąże to Rady ani Komisji. Podstawową dziedziną, w których KR wydaje opinie jest kwestia dot. spójności gospodarczej i społecznej oraz sieci transeuropejskie.

UMOWA O WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ I HANDLOWEJ (umowa I generacji)

Dopiero w latach 80-tych (1982-1983) Wspólnoty Europ. uchwaliły 2 rozporządzenia, które regulowały import z krajów socjalistycznych. w 1989r. doszło do podpisania pierwszej umowy 19.09.1989 międzynarodowej między Polską a Europejską Wspólnotą Gospodarczą, była to umowa w sprawie handlu oraz współpracy handlowej i gospodarczej. Umowa ta zwana jest Umową Pierwszej Generacji. Stała się ona etapem przejściowym.

UKŁAD EUROPEJSKI (cele i środki realizacji)

16-12-1991 pomiędzy Polską a wspólnotami podpisany został układ europejski. Ustanowił on stowarzyszenie pomiędzy Polską a wspólnotami europ. i ich państwami członkowskimi. Jest to przykład umowy trójstronnej. Układ Europejski wszedł w życie z dniem 1-02-1994r. Od tej daty jesteśmy państwem stowarzyszonym. Utorowało to Polsce drogę starania się o członkostwo, wniosek Polska złożyła 08-04-1994. Układ europejski stanowił najważniejszy fundament.

Umowa ta jest bardzo rozbudowana: 122 artykuły oraz liczne załączniki, protokoły dodatkowe, deklaracje jednostronne .

Status państwa stowarzyszonego nie daje Polsce możliwości udziału w pracach instytucji i organów wspólnot europ.

Dopiero układ akcesyjny podpisany 16-04-2003r. to umożliwił.

Cele układu europejskiego określone w art. 1 wymienia 3 grupy:

-cele gospodarcze;

-cele o charakterze politycznym: dialog polityczny odbywa się na 3 szczeblach:

*na szczeblu najwyższym (Prezydent RP oraz Przewodniczący Komisji Europ. i Przewodniczący Rady Europ.);

*na szczeblu parlamentarnym w ramach parlamentarnego komitetu stowarzyszenia;

*na szczeblu ministerialnym: organem jest Rada Stowarzyszenia

*cele o charakterze kulturalnym: popieranie współpracy w dziedzinie kultury. U podstaw tego celu leży dążenie Polski do pełnych więzi kulturalnych i cywilizacyjnych z państwami UE oraz wola państw do chęci podzielenia się tymi więziami kulturowymi.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
download Prawo PrawoAW Prawo A W sem I rok akadem 2008 2009 Prezentacja prawo europejskie, A W ppt
prawo europejskie (EWSPA uslugi)
Prawo Unii Europejskiej
31(2)pe, prawo europejskie
Europejski Trybunał Obrachunkowy, Prawo europejskie
prawo europejskie (3) 23.10.2010, Prawo europejskie
Sprawozdanie Prawo Europejskie w zarządzaniu nieruchomościami
Europejskie prawo zagraża zasadom wolnego wyboru zdrowej żywności
Prawo Unii Europejskiej dla administracji 22 pazdziernika 2010r, Administracja UKSW Ist, Prawo UE d
referat (2), Administracja, Europejskie prawo gospodarcze
orzeczenia pyt 47, Instytucje i prawo Unii Europejskiej
Nr 11, POLITOLOGIA (czyli to czym zajmuję się na co dzień), Prawo Europejskie
Pytania z prawa Unii Europejskiej[2], Prawo UE
Europa i prawo rzymskie Szkice z historii europejskiej kultury prawnej

więcej podobnych podstron