SPRAWIEDLIWOŚĆ

1. Wymień zasady społecznej nauki kościoła i wskaż realizacja których jest bardziej związana ze sprawiedliwością poziomą a których pionową

zasada solidarności - sprawiedliwość pozioma

z. pomocniczości - sprawiedliwość pionowa

z. dobra wspólnego - sprawiedliwość pionowa

z. uczestnictwa - sprawiedliwość pozioma

dobro wspólne pozioma

pomocniczości pozioma

solidarności pionowa

uczestnictwa pionowa

2. def. sprawiedliwości poziomej i pionowej. Def reguły rawls'a i z jaką sprawiedliwością się łączy.

3. Wymień cele sprawiedliwości poziomej. Dlaczego mniej się o niej dyskutuje niż o sprawiedliwości pionowej?

Cele sprawiedliwości poziomej (nie jestem pewien czy nie chodzi mu o te cechy):

- równość szans

- równość miar, dostępu

- istnienie norm minimalnych

EDUKACJA

1. Funkcje systemu edukacyjnego i co się łączy z efektem synergii. Do tego trzeba było napisać różnicę między systemem edukacji a systemem szkolnym.

Funkcje polityki edukacyjnej:

-społeczne

-ekonomiczne

-kulturowe

-poznawcze

Poprawna realizacja funkcji poznawczej stwarza duże szanse wystąpienia efektu synergii dla całości procesu kształcenia. Jest to realne tylko wtedy gdy realizacja pozostałych funkcji nie prowadzi do wzajemnych sprzeczności i nieracjonalności, czyli gdy podmioty je realizujące osiągną niezbędny poziom koherencji. Wymaga to klarowności i pewnej stabilności układu wartości.

2. System edukacyjny a system szkolnictwa (oświatowy). Efekt synergii. Cechy edukacji.

3. Czy inwestowanie w szkolnictwo jest realizacją sprawiedliwości pionowej czy poziomej? Wymień cele sprawiedliwości pionowej.

w szkolnictwo publiczne - sprawiedliwość pozioma (wyrównywanie szans dla wszystkich dzieci)

4. Zalety i wady systemu pożyczek dla studentów

+ zwiększają dostępność do szkół	- nie korzystają z nich głównie studenci biedni
+ odciążają budżet	-dyskryminowane są gr. mniej zarabiające - kobiety
+ możliwość umorzenia dla najlepszych student.
+ preferencyjne warunki spłaty		- utrzymuje zjawisko zróżnicowania możliwości płacenia
+ wyrównywanie szans (przynajm. teoretycznie)
+ motywacja do nauki (by potem dostać pracę, z której spłaci się pożyczkę)	- koncentracja na kierunkach opłacanych i zanikanie potrzebnych ale nisko opłacanych

5. Różnice między systemem oświatowym a edukacyjnym - 4 f. systemu oświatowego.

System oświatowy dotyczy systemu szkolnego. System edukacyjny zawiera system oświatowy, ale także podsystem kształcenia dorosłych, elementy koordynacji z organizacjami społecznymi a młodzieżowymi, współpraca z rodzinami, samorządami-akcentuje sprawy wychowawcze, potrzebę ciągłości kształcenia w różnych formach.

Funkcje polityki edukacyjnej:

-społeczne

-ekonomiczne

-kulturowe

-poznawcze

6. Wymień determinanty rozwoju szkolnictwa w okresie rewolucji przemysłowej.

- upowszechnienie się druku i nowe potrzeby religijne, a w konsekwencji tworzenie coraz pełniejszej sieci szkółek parafialnych

-konieczność zajęcia się dziećmi

-wzrastające zapotrzebowanie gospodarki na wykwalifikowany personel

-uświadomienie że system klasowo-lekcyjny przygotowuje do pracy nie tylko w przemyśle ale też w administracji państwowej, wojsku, policji

-migracje ludności i stopniowy proces urbanizacji

-nasilenie się tempa zmian w stosunkach pracy

- system najbardziej dostosowany do wojska i armii (proste powiązania; łatwość zarządzania)

- gdy rodzice pracowali w zakładach, szkoły pełniły f. opiekuńczą

- kształtowanie lojalnych wobec państwa obywateli

- kwalifikowani robotnicy

Inne spojrzenie :

* polityczne (tylko os. piśmienne mogły głosować)

* ekonomiczne (ograniczenie dostępu do pracy prostej - potrzeba posługiwania się instrukcjami, rachunkami itd.; potrzeba rozwoju szkolnictwa zawodowego)

* kulturalno-społeczne (rozwój i zróżnicowanie rodzajów pracy, urbanizacja)

* wzrost innowacji wraz z rozwojem przemysłu

7. Wymień przesłanki przemawiające za przyjęciem poglądu, że szkolnictwo spełnia funkcje sortera

* rozpoznanie i ocena ludzi w określonej kohorcie wieku

*ocena ta jest relatywna i pozwala zarówno na rozpoznanie cech os., jak i uświadomienie os. kształconej własnych możliwości

8. Wymień główne zalety i wady reformy systemu edukacji w Polsce w 1998

Zalety

-przygotowanie do ustawicznego kształcenia

-szerszy zakres kształcenia ogólnego

-stworzenie większych możliwości rozwoju umiejętności uczenia się

-zwiększenie liczby dróg uzyskiwania wykształcenia i kwalifikacji zawodowych

-system sprawdzianów i egzaminów zewnętrznych

Wady:

-brak operacjonalizacji celów kształcenia

-brak kosztów realizacji celów kształcenia

-mały nacisk położony na cele merytoryczne reformy, metody i środki (nakłady) konieczne do ich osiągnięcia

Zagrożeniem jest brak środków na realizację reformy

+ zrobiono we właściwym momencie	- reforma nieprzygotowana od str. finansowej
+ wprowadzono elem. kontroli pośredniej	- sformalizowano były sys. kształcenia nauczycieli
+ wprowadzono możliwości uczenia się w sposób nieograniczony każdej gr. społ.	- dopuszczono do nadmiernego zróżnicownia warunków kształcenia

9. Wyzwania stojące przed systemem edukacji w Polsce

-utrzymanie aspiracji edukacyjnych społeczeństwa

-zmniejszenie dużych różnic w dostępie do wykształcenia, związanych z miejscem zamieszkania, zamożnością i wykształceniem rodziców

-konieczność rozbudowania form kształcenia dla ludzi starszych, włączenie ich w system edukacyjny

-ciągłe podnoszenie jakości kształcenia a jednoczesnie konieczność doceniania, ale i niefetyszyzowania wyników zewnętrznych pomiaru efektów kształcenia

10. Czym mierzymy efektywność wewnętrzną i zewnętrzną systemu szkolnego?

Efektywność wewnętrzna:

Efekty pracy szkoły, często w postaci skuteczności, czyli oceny spełnienia wymogów bez odnoszenia ich do nakładów- zmiany w wiadomościach uczniów, umiejętności, postawy i hierarchiczne wartości

Efektywność zewnętrzna

Komunikowanie się z innymi, socjalizacja i przestrzeganie norm współżycia zbiorowego, prestiż społeczny-efekty społeczne; praca prosta, adaptacja, alokacja, twórczość- efekty ekonomiczne

Ef. wewn. (szkolne) w jakim stopniu dany system realizuje zadania programowe (stopień opanowanych informacji, umiejętności uczenia się i docierania do informacji; hierarchia wartości i postaw)

Ef. zewn. mierzy się przez pryzmat dwóch kategorii:

* efekty społeczne (umiejętność komunikowania się, socjalizacji - respektowania regół i norm społ., uzyskanie pozycji społecznej)

* efekty ekonomiczne (umiejętność: wykonywania pracy prostej, adaptacji do zmian na rynku pracy, wyboru i alokacji, twórczości/kreatywności)

11. Wyjaśnij pojęcia: efektywność wewnętrzna i zewnętrzna kształcenia i wskaż które z nich jest celem dla pracodawcy

Efektywność wewnętrzna dotyczy głownie efektów pracy szkoły. Efektywność zewnętrzna dotyczy efektów zewnętrznych zmian poziomu wykształcenia ludności i doniesienia ich do nakładów na szkolnictwo. Dla pracodawcy ważna jest efektywność zewnętrzna świadcząca o poziomie wykształcenia przyszłych pracowników.

12. Trzy priorytety przyjęte dla edukacji w Polsce w 1991 r. Który z nich udało się najpełniej zrealizować? Str. 176

-demonopolizacja szkolnictwa i możliwość tworzenia szkół prywatnych

-adaptacja szkolnictwa do potrzeb demokratycznego, wolnorynkowego społeczeństwa i międzynarodowej współpracy

-stworzenie nowego systemu kształcenia i doskonalenia nauczycieli

SŁUŻBA ZDROWIA

1. Podaj def. zdrowia wg Światowej Org. Zdrowia (WHO), 3 cele polityki zdrowotnej oraz 4 czynniki określające poziom zdrowia.

Zdrowie to nie tylko brak choroby, ale pełnia fizycznego, psychicznego i społecznego dobrostanu jednostki ludzkiej.

Cele polityki zdrowotnej:

-niwelowanie nierówności

-umacnianie zdrowia

-zapewnienie organizacji procesów leczenia

Czynniki określające poziom zdrowia:

-stan środowiska naturalnego

-styl życia

-czynniki genetyczno-biologiczne

-funkcjonowanie służby zdrowia

2. Jakie są 3 niezbywalne obowiązki państwa w zakresie zdrowia wg. WHO i wskaż jakie wskaźniki ilustrują każdy z nich (wskaźników może być więcej niż jeden)

Cele polityki zdrowotnej:

-niwelowanie nierówności- warunki mieszkaniowe, gęstość zaludnienia (????), sieć placówek

-umacnianie zdrowia- wskaźniki bezpośrednie-wskaźnik śmiertelności, umieralności, chorobowości, wzrost długości życia

-zapewnienie organizacji procesów leczenia- wskaźniki pośrednie-liczba personelu medycznego na tysiąc mieszkańców, liczba placówek zdrowotnych różnych kategorii, ich rozmieszczenie i odległość od nich, odsetek dochodu narodowego przeznaczony na funkcjonowanie służby zdrowia.

3. Wymień wskaźniki pośrednie charakteryzujące potencjał i funkcjonowanie służby zdrowia i wskaż z którym z nich łączą się elementy regulowanego rynku wprowadzone w Polsce w latach 90 - tych, str.147- 148.

Wskaźniki pośrednie charakteryzujące potencjał i funkcjonowanie służby zdrowia:

-liczba personelu medycznego na tysiąc mieszkańców,

-liczba placówek zdrowotnych różnych kategorii, ich rozmieszczenie i odległość od nich (??)

-odsetek dochodu narodowego przeznaczony na funkcjonowanie służby zdrowia

4. Wymień wady prywatyzacji służby zdrowia i wskaż z jaką wadą rynku każda z nich jest powiązana.

Wady prywatyzacji służby zdrowia:

-niedoskonała informacja

-niszczenie zaufania pacjenta do lekarza-lekarz patrzy na rachunek a nie na dobro pacjenta

-nie branie pod uwagę ryzyka zagrożenia ogólnego

-ryzyko wysokiej stawki ubezpieczeniowej dla niektórych grup

5. Wymień teoretyczne zalety i wady komercjalizacji służby zdrowia.

Wady prywatyzacji służby zdrowia:

-niedoskonała informacja

-niszczenie zaufania pacjenta do lekarza-lekarz patrzy na rachunek a nie na dobro pacjenta

-nie branie pod uwagę ryzyka zagrożenia ogólnego

-ryzyko wysokiej stawki ubezpieczeniowej dla niektórych grup

Zalety komercjalizacji służby zdrowia

-lepszy stosunek do pacjenta

-ułatwienie analizy nie tylko skuteczności, ale i efektywności usług medycznych

-odciążenie budżetu państwa, zmniejszenie bezpośredniej ingerencji państwa

-wprowadzenie elementów samozainteresowania obywatela swoim stanem zdrowia, uczenie go przezorności

-ograniczenie popytu na niektóre świadczenia lekarskie

6. wymień modele funkcjonowania służby zdrowia i wskaż, który z nich występuje we Francji, Szwecji, Irlandii i UK, we Włoszech i Grecji.

Modele finansowania służby zdrowia:

-tradycyjny- Niemcy, Francja, Austria, Belgia, Holandia

-ubezpieczenie ma charakter ogólnonarodowy- Kanada, Finlandia, Norwegia, Szwecja, Hiszpania

-ogólnonarodowy (państwowy) system opieki zdrowotnej- Wielka Brytania, Dania, Grecja, Włochy

-mieszany- Szwajcaria, Irlandia, USA, Japonia, Australia, Korea Południowa.

7. Wymień modele służby zdrowia i ich wady

-tradycyjny- subsydiowanie usług dla niektórych grup społecznych, niewystarczające składki osób pracujących, finansowanie jednych grup społecznych przez inne

-ubezpieczenie ma charakter ogólnonarodowy- zróżnicowanie dostępności usług zdrowotnych, różnice w warunkach ich realizacji, problemy z leczeniem osób nieubezpieczonych

-ogólnonarodowy (państwowy) system opieki zdrowotnej- problemy ze zmierzeniem efektywności działania, pacjenci nie ograniczają swoich potrzeb w stosunku do służby zdrowia, placówki służby zdrowia nie zmniejszają kosztów

-mieszany

8. modele służby zdrowia i co je ogranicza.

-tradycyjny

-ubezpieczenie ma charakter ogólnonarodowy

-ogólnonarodowy (państwowy) system opieki zdrowotnej

-mieszany

9. Modele służby zdrowia. Jakie funkcjonowały w poszczególnych okresach w Polsce?

-tradycyjny

-ubezpieczenie ma charakter ogólnonarodowy

-ogólnonarodowy (państwowy) system opieki zdrowotnej- od 1948 r. do lat 90.

-mieszany-od końca lat 90.

10. 3 aspekty ważne wg Bugaja podczas reformy służby zdrowia

* konieczne jest zagwarantowanie dostępu do podstawowych usług ochrony zdrowia, niezależnie od sytuacji materialnej obywateli

* wydatki sektora finansów publicznych w stosunku do PKB uzasadniają szukanie zabezpieczeń przed ekspansją k. usług med.

* nie jest możliwe złagodzenie ograniczenia dostępu do usług służby zdrowia, bez wytworzenia barier ekspansji popytu po stronie prywatnych wydatków pacjentów

11. Przyczyny negatywnej oceny zmian w służbie zdrowia

12. Interwencja państwa i jej instrumenty min. w ochronie zdrowia i oświacie

	Oświata	Służba zdrowia
Regulacje	Popyt - obowiązek szkolny Podaż - program szkol.	Popyt - obow. szczepień, bad. okresowe Podaż - wymóg co do lekarzy
Finansowanie	Ulgi na kształcenie niepubl., dofinansowanie szkół	Ulgi na leczenie niepubl., dotacje do cen leków
Prod. państw.	Właściciel budynku szkolnego	Właściciel szpitali
Transfery	Stypendia, kredyty studenckie	Stypendia stażowe, zasiłki chorobowe

UBÓSTWO

1. pojęcia luki społecznej, deprywacji i ekskluzji społecznej - czym się różni od marginalizacji? Z jakim modelem teoretycznym PS wiąże się celowe zaspokajanie potrzeb przez państwo

2. wymień 3 cechy pomocy społecznej i wskaż z jakiego rodzaju dylematem każda z nich jest związana. Jakie państwo UE ma najszerszy zakres pomocy społecznej i dlaczego.

Cechy: Dylematy:

Uznaniowość aksjologiczny

Weryfikacja instrumentalny

Współpraca podmiotów instytucjonalny

Najszerszy zakres pomocy społecznej ma Wlk Brytania, ponieważ funkcjonuje tam system zaopatrzeniowy i emerytury są bardzo niskie, więc państwo musi wspomagać emerytów.

Szwecja - największy zakres polityki społecznej

Cechy pomocy społecznej	Rodzaje dylematów
Nieroszczeniowy charakter	aksjologiczne	Czy?
Prawo instytucji p.s. do spr. doch. aplikanta	instrumentalne/interwencyjne	Jak?
Konieczność współdziałania różnych podmiotów	instytucjonalne	Kto?

3. wymień 4 formy pomocy społecznej i wskaż która z nich z jaką formą interwencji państwa jest związana.

Formy pomocy

-pomoc stała-regulacje

-pomoc okresowa- finansowanie przez subsydia

-domy pomocy społecznej- produkcja

-pomoc o charakterze doraźnym- transfer dochodów

4. wymień 5 metod pomiaru ubóstwa i wskaż które z nich są podstawą do starania się o przyznanie świadczeń z pomocy społecznej w Polsce. Który kraj ma dwa uniwersalne programy pomocy społecznej.

5. wymień 3 formy składające się na system zabezpieczenia społecznego. Wskaż która forma jest realizowana na podstawie obywatelstwa ……….. . wymień dylematy, które występują w realizacji innej formy i z jaką jej cechą każdy z nich się łączy.

6. dodatnie i ujemne skutki rozbudowanych świadczeń społecznych w sferze społecznej

7. które z państw UE ma największy zakres świadczeń w ramach pomocy społecznej i dlaczego

8. Luka ubóstwa i wskaźnik ubóstwa.

9. Różnica między minimum egzystencji a minimum socjalnym.

Minimum egzystencji stanowi miarę ubóstwa skrajnego, najczęściej nędzy, zaś minimum niedostatku wyznacza minimum socjalne. Minimum socjalne zawiera oprócz potrzeb zawartych w minimum egzystencji, także transport i łącznośc, kulturę i rekreację, edukację i wychowanie dzieci w stopniu większym niż podstawowy.

10. Jakie znasz ograniczenia kulturowej teorii ubóstwa (ewentualnie wg Galbrighta)?

Opiera się na jednym społeczeństwie (Meksyków). Jest to społ. posiadające pewne cechy (normy, zwyczaje, obyczaje), które determinują ich własne podejście do życia, przez co nie można potraktować tej teorii jako uniwersalnej.

11. Pułapka ubóstwa a Rawls. Podaj co ją powoduje, a co ogranicza. 3 metody jej przezwyciężania.

Pułapka ubóstwa - szeroki zakres świadczeń powoduje „rozleniwienie” ludzi, którzy wolą nie pracować i brać zasiłki. Rawls - postęp efektywny, gdy poprawiamy sytuację najgorzej usytuowanego. To może prowadzić go do pułapki ubóstwa.

Metody przezwyciężania:

-podwyższanie progów podatkowych

-zamiana świadczeń pieniężnych na rzeczowe

-wprowadzanie programów pomocy celowej; zwolnienia od podatków

-negatywny podatek (M. Friedman) - koncepcja teoretyczna

12. Wymień metody pomiaru ubóstwa podane na wykładzie. Wskaż z jakim modelem teoretycznym polityki społecznej jest związana określona metoda?

Min. socjalne

Min. egzystencji

Min. ustawowe

Relatywne

subiektywne

13. Pojęcia luki społecznej, dewiacji, deprywacji i ekskluzji społecznej. Z jakim modelem teoretycznym PS wiąże się jaka luka społeczna?

Luka społeczna - stan pewnego niedostatku lub niedostosowania, który wymaga korekty lub usunięcia, gdy bierzemy pod uwagę pewne min. społeczne.

Luka niedostatku - brak w zakresie zaspokajania potrzeb materialnych. Łatwo ją zlikwidować. Jej skalę wyznaczają normy lub poziom dochodu. model interwencji lub dystrybucji

Luka niedostosowania (społecznego, kulturowego) - pewne odstępstwa od norm zachowań społecznych (dewiacja). Cięższa do usunięcia model integracji społ.

Deprywacja - stan, w którym potrzeba przesłania nam cały świat…

Dewiacja - odstępstwo od przyjętych norm i zachowań społ.

Ekskluzja społeczna (obejmuje marginalizację) dot. ludzi, kt. sami wykluczają się ze społeczeństwa, bo czują się wyobcowani.

14. Wskaż podstawowe cechy - przyczyny ubóstwa wg teorii kulturowej

* fatalizm, brak wiary w możliwości samodzielnego kształtowania swego losu; zachowanie ludzi jest powodem ubóstwa - nie cechy wrodzone

* brak skłonności do myślenia o przyszłości, niechęć do oszczędzania, orientacja na dzień dzisiejszy

* rytualizm, przywiązanie do świąt, symboli, pielgrzymek itp.

* zachowania emocjonalne, nie kontroluje się uczuć

* rodzina skupiona jest wokół matki, rola mężczyzny w wychowaniu dzieci jest niewielka

15. Metody pomiaru ubóstwa modele teoretyczne p.s.

Ubóstwo absolutne (min. socj./egzyst.)	Model interwencji
Ubóstwo względne (poniżej np. 1/8 śr. dochodu)	Model antycypacji
Ubóstwo subiektywne	Model integracji
Ubóstwo egzystencji ?	Model antycypacji

Min. biologiczne / egzystencji	Interwencji
Min. socjalne	Antycyp.
Ubóstwo subiektywne	Integr.
Ubóstwo ustawowe	Dystrybucji

16. Miary ubóstwa a zasady SNK

Minimum socjalne	z. solidarności
Minimum egzystencji	z. pomocniczości
Ubóstwo relatywne	z. uczestnictwa
Ustawowa granica ubóstwa	z. dobra wspólnego

PRACA I BEZROBOCIE

1. zaznacz znakiem x rodzaj bezrobocia jaki jest wywołany głównie przez podane w pierwszej kolumnie przyczyny (jednej x w wierszu lub nic)

Przyczyny bezrobocia	Rodzaje bezrobocia
	sezonowe	strukturalne	cykliczne	dobrowolne	Utajone
Niedoskonałość przepływu informacji o sytuacji na rynku pracy	x
Niski poziom wykształcenia		X
Zbyt duża stabilność zatrudnienia			X		X
Zbyt niska płaca minimalna				x	X
Zbyt wysokie koszty pracy			X
Zasiłki i inne świadczenia				x

2. Wymien SNK (Spoleczne Nauki Kosciola) i powiaz je z metodami zapobiegania bezrobociu

3. społeczna nauka Kościoła + metody ograniczania bezrobocia.

4. Zaznacz rodzaj bezrobocia, który jest wywoływany głównie przez podane w pierwszej kolumnie przyczyny (tylko jeden x w wierszu). (w pyt. zawsze są tylko po 3 rodzaje bezrobocia)

Przyczyny bezrobocia	Frykcyjne	Technologiczne	Dobrowolne	Cykliczne	Strukturalne
Niedoskonałość przepływu inf. o sytuacji na rynku	X
Niski poziom wykształcenia		X			X
Zbyt mała ruchliwość pracownicza					X
Struktura demograficzna		X			X
Zbyt niska płaca minimalna			X
Zbyt wysokie koszty pracy		X dla pracod.	X
Recesja gospodarcza				X
Zbyt wysoka płaca minimalna
Wysoki poziom zasiłków dla bezr.			X
Wejśc. na ryn. pracy nowych prac.	X			X
Brak inwestycji				X
Ograniczony eksport				X

5. Jakie metody ograniczania bezrobocia są najbardziej skuteczne do danych rodz. Bezrobocia

Rodzaj bezrobocia	Metody aktywne	Metody pasywne
Technologiczne	Rekwalifikacje	Wcześniejsze emerytury
Strukturalne	Prace interwencyjne	Wcześniejsze emerytury
Dobrowolne	Prace publiczne	Manipulowanie płacą min. i zasiłkami
Cykliczne	Prace interwencyjne	Ograniczanie płacy minimalnej
Krótkookresowe / frykcyjne
Sezonowe	Prace publiczne
Powody bezrobocia
Zbyt wysoki k. miejsca pracy	Prace publiczne	Ograniczenie płac min.; ulgi pod.
Sezonowość produkcji	Rekwalifikacja	Wydłużenie urlopu
Zmiany strukturalne	Rekwalifikacja	wczesne emerytury
Niedopasowanie kwalifikacji	Rekwalifikacja	Wydłużenie okresu edukacji
Struktura demograficzna	Ulgi podatk., kredytowanie	Wydłużenie okresu edukacji

6. Jakie działania powinny być preferowane w ramach pol. społ. w związku z istnieniem dualnego rynku pracy w Polsce

Polityka spol powinna preferowac dzialania :

-laczenie platnej pracy z wykonywaniem innej spolecznie uzytecznej pracy, która jednak nie daje zarobkow

-szanse uzyskiwania dochodow z roznych zrodel

-praca okresowa i zadaniowa

-zasilki w sposób zachecajacy do wyzwalania się z pulapki ubostwa

-pozyskiwanie nowych kompetencji

-rzetelna ocena efektow pracy i ich uznania

7. Wymień ukryte bariery dla wzrostu zatrudnienia; wskaż które z nich łączą się z pułapką ubóstwa a które bezrobocia, str. 98

UE

1. Model otwartej koordynacji. Cechy, zalety. Gdzie w UE?

POLITYKA RODZINNA

1. Rodzaje polityki rodzinnej w Polsce.

Modele polityki rodzinnej:

-tradycyjny

-skandynawski

-liberalny

2. Funkcje polityki rodzinnej

- przeciwdziałanie ubóstwu rodzin - wyrównywanie szans rozwojowych młodego pokolenia

- wspieranie rozwoju demograficznego - pol. skierowana też do rodzin lepiej usytuowanych; zmiana modelu i stylu życia

ZABEZPIECZENIE EMERYTALNE

1. wskaż zasady przystąpienia i finansowania związane z poszczególnymi filarami systemu emerytalnego w Polsce. W oparciu o jakie kryterium wyodrębnia się filary (wymień je) w reformowanych systemach emerytalnych w UE.

I filar-ZUS

System repartycyjny, składki płacą wszystkie osoby pracujące na umowę o pracę, emerytury przyznawane są po spełnieniu kryteriów zawartych w aktach normatywnych, i także państwo reguluje wysokość składek i wysokość świadczenia emerytalnego, przystąpienie jest obowiązkowe

II filar-OFE

System kapitałowy, składki płacone są przez pracownika na swoją przyszła emeryturę, podstawą do naliczenia wysokości świadczenia jest ilość zgromadzonych środków wraz z oprocentowaniem, przystąpienie jest obowiązkowe ale istnieje możliwość wyboru określonego OFE

III filar-IKE

System kapitałowy, całkowicie dobrowolny co do samego przystąpienia jak i co do wyboru podmiotu

W UE eksponowane jest kryterium podmiotowe- wyróżnia się państwo, zakład pracy oraz gospodarstwo domowe jako inicjatorów, tworzących system zabezpieczenia społecznego. Część bazową systemu stanowi publiczne zabezpieczenie emerytalne- uczestniczą w nim przymusowo wszystkie osoby aktywne zawodowo. Drugi filar (drugą warstwę) stanowi dodatkowe zakładowe ubezpieczenie emerytalne. Trzeci filar to indywidualne zabezpieczenie emerytalne.

2. Jakie są wady i zalety nowego systemu emerytalnego w Polsce

Wady:

-pogorszenie stopy zastąpienia dla wielu ludzi, szczególnie o krótszym stażu pracy

-mniejszy zakres redystrybucji dochodu narodowego jako funkcji systemu emerytalnego

-zwiększenie środków z pomocy społecznej dla niektórych emerytów, koniecznych jako uzupełnienie niewystarczającej emerytury

-zmniejszenie wpływów na rzecz funduszu repartycyjnego-konieczność dofinansowywania przez budżet państwa

Zalety:

-system oparty na racjonalnych zasadach ekonomicznych

-uwzględnia pełniej związek między nakładami pracy a jej odłożonymi efektami

-dostosowany do znormalizowanych warunków życia

-system elastyczny

3. Wskaż zalety i wady kapitałowego i PAYG (repartycyjnego) sposobu zabezpieczenia społecznego. Czego wymaga system ubezpieczeń kapitałowych, aby zmniejszyć jego zagrożenie przez inflację?

	ZALETY	WADY
KAPITAŁOWY	-Posiadanie wystarczających rezerw, by wywiązać się z zobowiązań finansowych w warunkach przewidywanej inflacji -narzucenie większej dyscypliny finansowej -większa swoboda dysponowania kapitałem, jest w mniejszym stopniu wrażliwy na obciążenia państwa	-ograniczone możliwości zwiększenia realnej wartości emerytury wraz ze wzrostem gospodarczym -ograniczone możliwości chronienia wypłacanej już emerytury przed inflacją
REPARTYCYJNY	-jest w stanie chronić wypłacone renty przed wysoką inflacją -można zwiększyć realną wartość emerytury wraz ze wzrostem gospodarczym -prawa do emerytury mogą być wprowadzone i korygowane szybko poprzez zmianę zasady przyznawania i regulacji składek	-zbyt mała dyscyplina finansowa -mniejsza swoboda dysponowania kapitałem, większa wrażliwość na obciążenia państwa -problemy z posiadaniem wystarczających rezerw, by wywiązać się z zobowiązań finansowych w warunkach przewidywanej inflacji

Rozwiązaniem dla systemu kapitałowego w związku z inflacją może być przewidziana, tak jak w systemie repartycyjnym, waloryzacja emerytury. Na potrzeby tego zabiegu przy obliczaniu wysokości wypłacanej emerytury, powinna być zostawiona pewna część kapitału, która nie zostanie od razu podzielona na miesiące wypłat, tylko z tej puli byłaby finansowana waloryzacja. (???)

	Repartycyjny	Kapitałowy
Inflacja	Odporny	Nieodporny
Wahania na rynkach kapitałowych	Odporny	Nieodporny
Bezrobocie	Nieodporny	Odporny
Wpływy i manipulacje polityczne	Nieodporny	Odporny
Zmiany demograficzne	Nieodporny	Odporny

Głównie wymaga gwarancji państwa i sprawnego systemu indeksacji świadczeń.

BARR

1. wymień za barrem argumenty przemawiające za redystrybucją w naturze (str.110 i 127)

2. jakie argumenty krytyczne pod adresem teorii sprawiedliwości Rawlsa wysuwa D.Miller (barr str.70-71)

-nie ma jednej uniwersalnej teorii sprawiedliwości, jest ona uzależniona od społeczeństwa, w którym się wytworzyła

-są 3 elementy sprawiedliwości: zasługi, prawa i potrzeby - potrzeby i zasługi są wobec siebie konfliktowe -> od tradycji danego społeczeństwa zależy, czy położy nacisk na potrzeby + prawa (społeczeństwo o tradycjach socjaldemokratycznych, czy socjalnych po prostu), czy na zasługi + prawa (tradycje liberalne)

-do tego wszystkiego stwierdził Miller również, że cała teoria Rawlsa jest do luftu, bo żaden z negocjatorów nie byłby w stanie podjąć decyzji będąc za zasłona niewiedzy

3. zalety i wady współczynnika Giniego

+ niezależny od absolutnego poziomu dochodów	- pomija dochody niepieniężne
+ porównuje każdy doch. z każdym innym doch. (nie ze średnią)	- nie wylkucza różnic w dochodach pieniężnych, które nie mają związku z nierównością
+ unika procedury podnoszenia do kwadratu	- napotyka na trudności ze wzg. na różnice wielkości gosp. domowych
	- daje niejednoznaczne wyniki gdy krzywe się przecinają

4. wymień 3 pierwsze funkcje dobrobytu społecznego i wskaż, która z nich ma związek z regułą Pareto a która z regułą rawlsa (barr s 152)

> addytywność (Pareto)

> symetryczność (Rawls)

> niemalejąca (Pareto)

5. podaj 2 argumenty przemawiające przeciw optymalności redystrybucji dobrowolnej (barr s 107)

6. Rawls a Pareto - przypisz do odpowiedniej doktryny PS

7. Def. Rawls, Pareto i z jakimi modelami się łączą.

8. Wskaźnik Giniego. Zalety i wady. Cechy usług.

9. Wymień za Barrem 3 gr. argumentów wyjaśniających czemu występuje redystrybucja.

-redystrybucja dobrowolna (bogaci ze względów altruistycznych)

-red. wymuszona (przymus przez urnę wyborczą)

-red. jako wynik dwóch układów sił: wymagań systemu kapitalistycznego posiadania wykształconej i zdrowej siły roboczej oraz jako odp. na walkę klas (jak proletariatowi nie rzuci się „kiełbasy”, to zrobią bojkot).

[głosy wyborców, altruizm, okup, zapewnienie spokoju społecznego]

10. Podaj definicję redystrybucji pionowej. Wymień argumenty doktrynalne przemawiające za jej stosowaniem wg Barra.

Redystrybucja pionowa - to redystrybucja między warstwami społecznymi, od warstw bogatszych do ubogich. Argumenty doktrynalne za ich stosowaniem:

- zwiększa dobrostan ludzi najuboższych ???

- zapobiega niezadowoleniu najuboższych i rozruchom społecznym ???

11. Przedstaw krótko, jakie reperkusje dla polityki społecznej ma przyjęcie jako reguły nadrzędnej reguły Pareto, a jakie reguły Rawlsa.

Pareto - maksymalizacja łącznego dobrobytu (odbywa się przez polepszenie sytuacji choć jednej osoby, niezależnie od jej dotychczasowego usytuowania). Akcent na efektywność; badanie skuteczności prowadzonej polityki.

Rawls - p.s. ma pomagać głównie najmniej uprzywilejowanym (polepszenie sytuacji os. lepiej sytuowanej nie jest postępem wg Rawlsa). Akcent na sprawiedliwość (rozumianą w 3 zasadach: wolności - każdy równe prawa, różnicy - równe szanse, polepszanie sytuacji os. najgorzej usytuowanej, priorytetu - wolność ma pierwszeństwo)

12. Co oznacza tzw. nieszczelne wiadro Okuna i od czego zależy możliwość spadku x?

13. Kiedy postęp wg Pareto nie jest postępem wg Rawlsa?

Kiedy bogaci polepszają swoją sytuację, nie powodując pogorszenia sytuacji biedniejszych.

14. Interwencja ze względu na sprawiedliwość społeczną - powody i efektywność wg Barra.

15. Wymień 3 cechy dóbr publ. i jaka z nich powoduje powstawanie tzw. „pasażera na gapę”.

niekonkurencyjność, nieodmawialność, niewykluczalność

16. Wymień wady rynku i scharakteryzuj cechy dóbr publicznych w czystej postaci.

Wady rynku: rosnące efekty skali, istnienie efektów zewn., istnienie dóbr publ.

Cechy dóbr publ.: niewykluczalność, niekonkurencyjność, nieodmawialność.

17. Reguła Okuna - czego dotyczy, jej ekonomiczny sens.

Każdy procent wzrostu rzeczywistej stopy bezrobocia łączy się z wynoszącym ok. 3 % spadkiem PNB. Luka ta może być interpretowana jako miara strat ekonomicznych społeczeństwa wywołanych bezrobociem.

18. Wymień wady rynku i wskaż, która z nich prowadzi do niebezpieczeństwa monopolu.

dobra publ., efekty zewn., rosnące efekty skali

RÓŻNE

1. wskaż jedno z poniższych zdań, które jest w największym stopniu prawdziwe

-wydatki na kształcenie dzieci są kosztem pośrednim posiadania dzieci

-zastosowanie długich (3 lata), płatnych urlopów przyczyniłoby się do zwiększenia poziomu dzietności w krajach UE

-tempo deprecjacji kapitału ludzkiego u matki wychowującej dziecko zależy od rodzaju wykonywanych zadań i branży, w której jest ona zatrudniona

-tempo deprecjacji kapitału ludzkiego zależy od poziomu wykształcenia

2. reperkusje wprowadzenia liberalizmu (z jakiejś tabelki!!)

3. Liberalny, instytucjonalny model ubezpieczeń. Do którego należy IKE?

4. Wady i zalety polityki społecznej w sferze ekonomicznej.

+ łagodzenie wahań koniunkturalnych

+ spokój społeczny sprzyja inwestowaniu

+ dostęp do edukacji daje lepsze wykorzystanie zasobów pracy, lepsze przygotowanie do pracy, łatwiejsza zmiana kwalifikacji, większa skłonność do migracji itp.

+ wydłuża okres aktywności zawodowej

- obciążenie przedsiębiorstw - spadek konkurencyjności

- spadek inicjatyw

- reguła Dawns'a (a może Downsa,że ps jest instrumentem polityków w walce o doch. i władzę)

- wzrost kosztów pracy

- hamowanie rozwoju gospodarczego

- rozwój szarej strefy

- usztywnia gospodarkę

- przeciążenie budżetu państwa

5. Wskaż realizacja jakich potrzeb wg Maslowa powinna być gwarantowana przez państwo, a jakich akceptowana.

Gwarantowane (podstawowe): fizjologiczne i bezpieczeństwa; Akceptowane (wyższego rzędu): przynależności, akceptacji (uznania) i samorealizacji.

6. Dodatnie i ujemne cechy polityki społecznej w sferze społecznej

+ zmniejszanie zagrożenia ubóstwem	- powstanie postawy roszczeniowej
+ zwiększenie bezpieczeństwa	- zmniejszanie się skłonności do inicjatywy
+ niwelowanie nierówności społecznych	- erozja życia społecznego - jego funkcje spełniają coraz bardziej instytucje
+ wyrównywanie szans startu wszystkim grupom
+ zwiększenie poczucia godności obywatela
+ zmniejszenie skali marginalizacji, ekskluzji, deprywacji i patologii społecznych	- zmniejszenie poczucia odpowiedzialności za swój los
+ zmniejszenie anonimowości obywateli - popieranie stowarzyszeń	- nowe nierówności w dostępie i korzystaniu z usług społecznych

7. Podaj def. postępu społecznego. Jak go mierzymy?

Postęp społeczny - pojęcie subiektywne, związane z określonym systemem wartości. Za postęp uważa się zmiany, które są odbierane jako dobre. Jeżeli przyjmuje się, że są pewne wartości wspólne dla większości, to można postęp obiektywizować.

? - działalność państwa i jego agend w celu ulepszenia warunków bytu ludności w świetle przyjętego układu wartości.

Mierniki postępu: (metoda Genewska)

- wydłużenie życia

- śmiertelność niemowląt

- udział żywności w wydatkach obywateli

- jaki % młodzieży w wieku 19-24 nadal się edukuje

- liczba przestępstw w danym kraju i liczba ich wykrywalności

- mierniki ad hoc: - liczba łóżek szpitalnych

- współczynnik lekarzy na np. 1000 mieszkańców

- ilość oddawanych mieszkań na 1000 mieszkańców

8. Wymień rodzaje dylematów w polityce społecznej i wskaż który z nich odnosi się do jakiej cechy pomocy społecznej.

9. Wady i zalety polityki ekonomicznej w sferze społecznej.

- zmniejszanie się skłonności jednostki do własnej inicjatywy ?

- zmniejsza się poczucie odpowiedzialności za swój los ?

- zanikanie tradycyjnych więzi, wartości, erozja życia rodzinnego, rozpad tradyc. struktur

+ zmniejsza się ryzyko popadnięcia w ubóstwo

+ zwiększa się poczucie godności obywatela

+ ??? (całą odp. poddaję wielkiemu znakowi zapytania)

10. Wymień w kolejności cztery najważniejsze czynniki kształtujące udział nakładów na cele społeczne w każdym kraju.

* poziom DN

* struktura demograficzna (udział ludzi starych w społ.)

* ideologia panująca w danym kraju

* obowiązujące porozumienia międzynarodowe (np. PL musi polepszyć warunki z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy z tyt. przynależności do UE)

11. Wymień wady rynku i wskaż, która z nich jest ograniczana jaką metodą interwencji państwa

dobra publiczne	Produkcja państwowa
efekty zewnętrzne	Redystrybucja? regulacja?
Rosnące efekty skali	Subwencje?; a może produkcja państwowa?

12. Dlaczego pojęcie dylematu jest często stosowane w p.s. - wymień 3 grupy dylematów

Z dylematami p.s. często się spotyka mając do wyboru 2 lub więcej możliwych rozwiązań. P.s. nie może maxym. wszystkich dróg naraz - stąd dylemat.

Rodzaje dylematów: aksjologiczne, instrumentalne, instytucjonalne.

13. Charakterystyczne cechy infrastruktury społecznej.

* publiczny charakter

* długi okres użytkowania / stabilny charakter

* mocno związana/zsynchronizowana z siecią osadniczą (im więcej ludzi tym więcej infr.)

* o jakości infr. społecznej decyduje jakość czynnika ludzkiego

* ma tendencje do naturalnej koncentracji

14. Dlaczego rewolucja przemysłowa wpłynęła na rozwój postępu społecznego?

- wzrost wydajności pracy

- zwiększenie możliwości człowieka

- zwiększenie redystrybucji dochodu

- przyniosła radykalne wydłużenie życia człowieka

- zmieniła się radykalnie struktura zatrudnienia

- rozwój urbanizacji

- gwałtowne migracje

- zwiększenie możliwości komunikowania się ludzi

- wzrost podatności na innowacje

- wydłużył się (do 1920 r.) okres czasu pracy

15. Formy zabezpieczenia społecznego

zaopatrzeniowa (…

repartycyjna (…

kapitałowa (za zasługi)

16. Metody ograniczania nadmiernych świadczeń społecznych

* zmiana regulacji - zmniejsz. dostępu do danych świadczeń, wiązanie świadczeń z zasługami

* ostra selekcja i weryfikacja potrzebujących i dotychczasowych biorców (by tylko rzeczywiście potrzebujący otrzymywali świadczenia)

* konkretyzacja świadczeń (świadczenia przypisane do pewnych grup społecznych)

* definiowanie innej podstawy otrzymywania świadczeń - forma wywołująca najwięcej konfliktów społecznych

17. dodatnie i ujemne skutki rozbudowanych świadczeń społecznych w sferze społecznej

18. Wymień 3 cechy pomocy społecznej i wskaż z jakiego rodzaju dylematem każde z nich jest związane. Jakie państwo UE ma najszerszy zakres pomocy społecznej i dlaczego?

19. Wymień 4 formy pomocy społecznej i wskaż która z nich z jaką formą interwencji jest związana:

pomoc stała - interwencja: regulacje

p. okresowa - int: finansowanie przez subsydia

domy pomocy - int: produkcja

pomoc doraźna - transfer dochodów

20. 5 cech które będą kształtowały politykę w przyszłości wg Espinga-Andersena

-Maksymalizacja zdolnosci matek w zakresie godzenia pracy z posiadaniem dzieci

-Tworzenie warunkow, aby starsi pracownicy odkladali przejscie na emeryture

-Uspolecznanie kosztow wychowywania dzieci po przez wzrost inwestycji na rzecz dzici i mlodziezy

-Stworzenie warunkow do odmiennego niż dotychczas ustawienia pracy i czasu wolnego w zyciu czlowieka

Zmiany interpretacji pojecia sprawiedliwosci spolecznej i podstawowych praw spolecznych

21. Racjonalizacja polityki społecznej wg Szumlicza

-Uzasadnianie polityki spol

-Wyjasnianie

-Usprawiedliwanie

22. Zalety zwiększania świadczeń w sferze ekonomicznej

-Zmniejszenie skali wahan koniunkturalnych i tym samym utrzymywanie bardziej wyrownanego tempa rozwoju w dluzszym okresie

-Utrzymywanie spokoju spolecznego - czynnik sprzyjajacy inwestowaniu i lepszemu wykorzystaniu zasobow pracy

-Pelniejszy dostep spoleczenstwa do edukacji => lepsze przygotowanie do pracy, latwiejsza zmiana kwalifikacji, wieksza sklonnosc do migracji, wydluzanie okresu aktywnosci zawodowej

-Zachecenie do oszczedzania zasobow, ochrony srodowiska, stwarzanie preferencji dla technicznej modernizacji i ochrony pracy ( efekt w dlugim okresie)

30. zakres swiadczen i usług realizowanych w ramach polityki spolecznej powiazany jest z :

-podstawa przyznawania swiadczen

-metodami finansowania

-zasadami przyznawania

-metodami realizacji swiadczen i uslug

23. Wymień sposoby ograniczania świadczeń społecznych i który z nich najwyraźniej łączy się z reformą Hausnera w odniesieniu do rent.

DOKTRYNY, MODELE

24. wskaż, który model teoretyczny polityki społecznej realizację jakiej potrzeby modelu Masłowa najbardziej akcentuje

Modele p.s.	Najb. akcentuje potrzebę (wg Maslowa)
Interwencji doraźnej	Samorealizacji?
Antycypacji	Bezpieczeństwa
Redystrybucji społecznej	Fizjologiczne
Integracji społecznej	Przynależności

25. Czym charakteryzowal sie okres ekspansji PS i z jakim modelem wg Titmussa mozna go powiązać

26. podać cele czterech modeli PS.

27. Wymień historycznie ukształtowane modele polityki społecznej i wskaż który z nich jest zbliżony do którego z modeli Titmussa.

28. Subdoktryny w doktrynie instytucjonalnej. Różnice pomiędzy partiami chrześcijańsko-demokratycznymi a socjaldemokratycznymi.

29. Modele teoretyczne polityki społecznej. Do której odnoszą się normy minimalne?

30. Społeczna nauka kościoła? Której zasady zwolennikiem był J.Delors?

31. Modele teoretyczne Szumicza a doktryny

Model interwencji doraźnej + doktryna liberalna

Model dystrybucji + d. kolektywistyczna

Model antycypacji + d. chrześcijańska

Model integracji + d. socjodmokratyczna

32. Historycznie ukształtowane modele polityki społecznej a modele Titmusa

Model niemiecki-państwo antycypujące zagrożenia + model motywacyjny

M. anglosaski-państwo negocjator+ m. marginalny

M. rewolucji październikowej- państwo “dyktator” + m. redystrybucyjny

33. Modele teoretyczne a zasady społecznej nauki kościoła

model interwencji - zasada pomocniczości i uczestnictwa

m. dystrybucji - zasada dobra wspólnego

m. integracji - z. dobra wspólnego

m. antycypacji - z. solidarności społecznej

34. Wymień 4 zasady społecznej nauki Kościoła i wskaż, która z nich jest w największym stopniu relizowana przez jedną z trzech doktryn polityki społecznej

zasada dobra wspólnego - kolektywistyczna

zasada pomocniczości (subsydiarności) - liberalna

Zasada solidaryzmu (solidarności społecznej) - instytucjonalna / kolektywistyczna

Zasada uczestnictwa - instyt. (też liberalna?). A ja bym walnął - kolektyw.

35. Wymień 4 typy interwencji państwa i wskaż, który z nich jest najbardziej związany z określonym modelem teoretycznym p.s.

Typy interwencji państwa: Modele teoretycznej p.s.:

• regulacja uprawnień * interwencja doraźna

• finansowanie (dotacje cenowe, subwencje doch.) * antycypacja społeczna

• produkcja państwowa * dystrybucja społeczna

• transfery pieniężne * integracja społeczna

36. Wymień zasady społecznej nauki kościoła (SNK)i wskaż realizacja której jest najbardziej związana z jaką kategorią modeli p.s.

Zasady społecznej nauki Kościoła	Kategorie modeli p.s.
z. dobra wspólnego	Konsumpcja społeczna
z. pomocniczości	Luka społeczna
z. solidarności	Ryzyko społeczne
z. uczestnictwa	Struktura

37. Wymień zasady społecznej nauki kościoła i wskaż realizacja której jest najbardziej związana z jaką potrzebą wg Maslowa.

model integracji - potrzeby wyższego rzędu, głównie przynależności

m. interwencji - p. podstawowe oraz samorozwoju

m. antycypacji - p. bezpieczeństwa

m. dystrybucji - p. bezpieczeństwa oraz uznania

Zasady społecznej nauki Kościoła	Odpowiadające zasadom potrzeby wg Maslowa
z. dobra wspólnego	Bezpieczeństwa (moje typy)
z. pomocniczości	Bezpieczeństwa i samorealizacji
z. solidarności	Przynależności
z. uczestnictwa	Szacunku lub przynależności

38. Wymień zasady społecznej nauki kościoła i wskaż realizacja której jest najbardziej związana z jakim modelem (teoretycznym) p.s.

Zasady społecznej nauki Kościoła	Modele p.s.
z. dobra wspólnego	Dystrybucji społecznej
z. pomocniczości	Interwencji
z. solidarności	Antycypacji społecznej
z. uczestnictwa	Integracji społecznej

39. Wymień 4 typy interwencji państwa i wskaż, który z nich jest najbardziej związany z określoną doktryną p.s.

Typy interwencji państwa	Doktryny p.s.
Regulacja (metoda normatywna)	Liberalna
Produkcja państwowa	Kolektywistyczna?
Subsydiowanie / finansowanie	Kolektywistyczna? / motywacyjna?
Transfer dochodów	Kolektywistyczna?

40. Modele teoretyczne Szumicza a doktryny

41. Zasady społecznej nauki kościoła a kategorie modeli polityki społecznej

zasada pomocniczości - kategoria liberalna, konserwatywna

z. solidarności - kat. instytucjonalna

z. dobra wspólnego - kat. kolektywistyczna

z. uczestnictwa - kat. liberalna

???

1. Filary Strategii Lizbońskiej

2. Czym różni się koncepcja socjalnej kolejki od koncepcji socjalnego korytarza, i która z nich ma aktualnie w UE więcej zwolenników i dlaczego? (Golinowska s. 148 i 149)

3. W jakiej skali szacuje się przewidywaną emigrację z Polski w ciągu pierwszych 5-7 lat po przyłączeniu do Unii (Golinowska s. 137)

4. Wymień filary, z jakich składa się przyjęta w Luksemburgu w 1997 r europejska strategia zatrudnienia (Golinowska 145-146)

5. Filar II Strategii Lizbońskiej (wspieranie przedsiębiorczości) w Układzie Amsterdamskim

6. .Do jakiego modelu Titmusa przyrównuje zakres pomocy społecznej w Polsce Józefina Hrynkiewicz? - model marginalny

7. Dopasować model Titmusa do prowadzonej polityki wg Hrynkiewicza

16

---