Reumatyzm pozastawowy w obrębie kończyn dolnych

Reumatyzmem pozastawowym są dotknięte nie stawy, lecz miękkie części narządu ruchu.

Bóle powstają najczęściej wskutek nadmiernego obciążenia mięśni wynikającego z nieprawidłowej postawy, jaką bardzo często nieświadomie przyjmujemy.

Reumatyzm pozastawowy ujawnia się w postaci silnej bolesności mięśni, a nawet wyraźnie wyczuwalnych stwardnień.

Stałe przeciążenie nadwyręża ścięgna, pochewki ścięgien i kaletki maziowe.

Torbiel Bakera (cystis Bakeri )

Nagromadzenie płynu w dole podkolanowym wskutek obrzęku i nagromadzenia się płynu w kaletce mięśnia półścięgnistego lub też wskutek przedostania się ku tyłowi płynu stawowego ze stawu kolanowego wskutek uszkodzenia torebki stawowej stawu kolanowego.

Przyczyny:

• uszkodzenie tylnej części torebki stawowej stawu kolanowego (przepuklina torebki)

• zapalenie kaletek maziowych w dole podkolanowym (po przeciążeniu, u sportowców, współistniejące z RZS)

Objawy:

• ból (dolor) okolicy podkolanowej,

• zaczerwienie (rubor), ocieplenie (calor),

• guz (tumor), czyli uwypuklenie pod skórą, czasami chełboczące pod palcem w czasie badania palpacyjnego (gdyż cysta wypełnia się płynem)

• czasami nabrzmiała cysta może powodować drętwienie łydki, zwłaszcza, gdy jest zlokalizowana pod mięśniem półbłoniastym albo brzuchatym łydki. Spowodowane jest to uciskiem na przebiegające w okolicy liczne struktury nerwowe i naczyniowe.

Rozpoznanie:

• Rozpoznanie na ogół nie sprawia trudności po przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego i zbadaniu pacjenta. W wątpliwych przypadkach wykonuje się następujące badania:

• USG - badanie ultrasonograficzne okolicy dołu podkolanowego

• RTG z kontrastem - takie zdjęcie radiologiczne może wykazać połączenie ze stawem kolanowym. Cysta Bakera ma połączenie ze stawem kolanowym w ok. 50% przypadków.

• Punkcja diagnostyczna - nakłucie igłą cysty, z której wydobywa się wówczas treść o konsystencji płynu stawowego.

 

Leczenie:

• początkowo stosuję się fizjoterapię - masaże, ultradźwięki itp.

• punkcja i wstrzyknięcie środka sterydowego, który ma na celu ograniczyć proces zapalny

• jeśli te zabiegi nie przyniosą trwałej poprawy, to ogólnie przyjętym sposobem leczenia jest leczenie operacyjne. Usuwa się wówczas torbiel, zamykając połączenie ze stawem (jeśli takie istniało). Jeśli torbiel współistnieje z zapaleniem błony maziowej stawu, (np. w reumatoidalnym zapaleniu stawów), wykonuje się dodatkowo synowektomię (usunięcie przerosłej, zmienionej zapalnie błony maziowej) z oddzielnego cięcia skórnego.

Ścięgno Achillesa

Ścięgno Achillesa inaczej ścięgno piętowe (Tendo Achillis, Tendo calcanneus) - jest to ścięgno mięśnia brzuchatego łydki (musculus gastrocnemicus) i mięśnia płaszczkowatego (musculussoleus).

Umożliwia podeszwowe zginanie stopy, m.in. odbicie stopy podczas biegu. Ścięgno może ulec zapaleniu w wyniku powtarzających się obciążeń

Najczęściej zapalenie ścięgna Achillesa występuje u biegaczy, może jednak również dotyczyć innych sportowców, np. uprawiających skok wzwyż lub gimnastykę.

Objawy

• ból pogarszający się przy zgięciu kostki do góry.

• napięcie ścięgna Achillesa, uniemożliwiające stanie na palcach chorą stopą

• tkliwość w obrębie ścięgna objętego procesem zapalnym

• niewielkie zaczerwienienie i wzmożone ucieplenie w obrębie skóry otaczającej ścięgno

• 
  obrzęk okolicy kostki i ścięgna

• trzeszczenia na przebiegu ścięgna przy czynnych i biernych ruchach stopy

• gorączka i bolesność.

Przyczyny:

• skutek nadmiernego obciążenia

• odkładanie się kwasu moczowego w przebiegu ostrego zapalenia stawów, przy dnie moczowej

• zbyt duża pronacja (skręcanie się kostki do środka w środkowej fazie przenoszenia ciężaru ciała) powoduje zwiększone naprężenie na ścięgno Achillesa które także jest ściągane do środka - nie dość, że jest naprężane wzdłuż to także w bok

• Chodzenie w butach na obcasach (czyli absolutne odciążanie ścięgna Achillesa, skracanie go a następnie szybki bieg z nierozgrzaną stopą w butach z niską piętką powoduje skrajne duże naprężenia.

Leczenie zapalenia ścięgna Achillesa

• operacyjne

• naświetlanie promieniami rentgena

• 
  akustycznymi fali uderzeniowymi

• kompresy lodowe i stosować spray o działaniu przeciwzapalnym

• farmakologia

Zapalenie rozcięgna podeszwowego

Rozcięgno podeszwowe to mocne więzadło tworzące podeszwę stopy. Zapalenie rozcięgna podeszwowego występuje w miejscu jego przyczepu do kości poniżej pięty, sprawiając ból przy chodzeniu.

Dolegliwości bólowe występują zarówno u sportowców( najczęściej lekkoatletów, tenisistów), jak i u osób nie aktywnych sportowo. Często dotyczą ludzi z nadwagą i pracujących długo w pozycji stojącej. Ból jest najczęściej odczuwany na stronie podeszwowej stopy. Czasami jest to cała okolica pięty lub punktowo nad nią.

Dolegliwości pojawiają się rano, po przebudzeniu kiedy jeszcze się nie „rozchodziliśmy”.

Działanie przeciwzapalne:

• farmakologia doustna

• kompresy chłodzące

• ultradźwięki

• elektroterapia przeciwzapalna

• mobilizacja tkanek miękkich: powięzi , rozcięgna , masaż łydki.

• 
  
  po ustąpieniu stanu zapalnego następuje przejście do ćwiczeń mięśni krótkich stopy, dzięki którym pacjent uczy się ustawiać piętę i przodostopie. Bardzo ważne jest także wykonywanie ćwiczeń propriocepcyjnych (równoważnych) aby stopa pracowała. Do tego celu można użyć takich przyrządów jak

• poduszki rehabilitacyjne

• deski równoważne

• krążki równoważne

• Ćwiczenie wykonywane jest na jednej nodze dodając zamykanie oczu i wymach drugą nogą.

Zespół Sudecka-Babińskiego-Leriche'a
(choroba Sudecka, ostry zanik kości Sudecka, dystrofia kończyn typu Sudecka, ·ostry zapalny zanik kości)

Charakterystyka :

- ból kończyn

- zesztywnienie stawów

- zaburzenia naczynioruchowe

- w tkance kostnej mona stwierdzić odbudowe i przebudowę beleczek kostnych

- w szpiku kostnym tkanka ziarninowa ulega przemianom włóknistym

- torebki stawowe i więzadła ulęgają zwłóknieniu

- dochodzi do zaburzenia odżywiania chrząstki

- zmiany w naczyniach - kurcze naczyń włosowatych

Przyczyny powstania zespołu :

• po urazach

• po martwicach tkanek miękkich

• w wyniku złamań ( ucisk na mięśnie )

• zbyt ciasny opatrunek gipsowy

• niewłaściwe unieruchomienie kończyny

• przewlekłe zapalenie kości i stawów

• obwodowe uszkodzenia nerwów

• choroby naczyń

• zapalne choroby skóry

Okresy choroby:

Proces chorobowy dotyczy palców reki, również stopy.

• okres ostry - trwa od 3 tygodni do 2 miesięcy

• silny, piekący ból powstały w wyniku urazu, rozszerzeniem naczyń, przekrwieniem

• obrzęk

• ocieplenie skóry

• zabarwienie skóry na ciemnoczerwony lub fioletowy kolor

• zanik mięśni

• ograniczenie ruchu w stawach

• objawy radiologiczne pojawiają się po 3-8tyg choroby

• plamkowate odwapnienie kości dotyczy nasad i przynasad dalszych kości

• dochodzi do zaniku struktury beleczkowatej kości

• okres dystrofii - występuje od 6tygodnia do 4miesiaca po zachorowaniu

• kurcz naczyń krwionośnych

• wilgotna, chłodna, cienka, zanikła skóra

• porost włosów na kończynach zahamowany

• paznokcie staja się kruche i łamliwe

• postępuje zanik mięśniowy

• ograniczenie ruchów biernych i czynnych w stawach postępuje

• występują przykurcze oraz zesztywnienia stawów

• okres zanikowy - występuje w 6 -12miesiacu od początku choroby

• przypomina zespól Volkmanna

• cienka, błyszcząca, chłodna skóra

• całkowite zesztywnienie stawów

• zanik struktury kostnej

Choroba może zatrzymać się na 1 lub 2 okresie lub całkowicie ustąpić, natomiast z 3 okres jest poważny i trudno jest choremu powrócić do pełnej sprawności.

Leczenie:

• w okresie ostrym:

Cel :

- uśmierzenie bólu i zmniejszenie wzmożonego przepływu krwi

Środki:

- unieruchomienie w pozycji czynnościowej

- ćwiczenia czynne wykonywane do granicy bólu

- kąpiele oziębiające zdrowej kończyny ( wykorzystanie współdziałania odruchowej reakcji)

- leczenie farmakologiczne

Przeciwwskazania :

- zabiegów ciepłoleczniczych (spowodują jeszcze większe przekrwienie a tego nie chcemy)

- ćwiczenia bierne

• w okresie dystrofii:

Cel :

- poprawa przepływu krwi

Środki:

- ćwiczenia czynne

- kąpiele rozgrzewające zdrowej kończyny

- kąpiele wirowe chorej kończyny

- masaż za pomocą szczotki

• w okresie zanikowym:

Cel :

- wzmocnienie siły mięśniowej

Środki:

- aparaty korekcyjne przykurczów i zniekształceń kończyn

- ćwiczenia z obciążeniem

24

---