TEMAT 1
1. Organizacja- systematyczny układ ludzi zebranych w celu osiągnięcia określonego celu
2. System- całość złożona z części i rozpatrywana ze względu na zachodzące miedzy nimi relacje wyrażając jakieś uporządkowanie
3. Sprawność- wykonywanie zadania w sposób poprawny, a odnosi się do stosunku między nakładami i wynikami. Wiąże się z dążeniem do minimalizacji kosztów zasobów
4. Skuteczność- wykonywanie odpowiedniego zadania, co w organizacjach prowadzi do osiągnięcia celu
5. Ekonomiczność- wartość stosunku cenności wyników użytecznych do cenności kosztów jest większa od jedności. Obojetne gdy=1, nieekonomiczne<1
6. Korzystność- cenność wyników użytecznych jest większa niż cenność kosztów. Każde korzystne działanie jest ekonomiczne
7. Sterowanie
8. Zarządzanie- proces doprowadzania do wykonania określonych rzeczy, sprawnie i skutecznie, wspólnie z innymi ludźmi i poprzez nich
9. Kierowanie- nadzorowanie czynności innych osób w organizacji (dotyczy ludzi, rzeczy, pieniędzy, informacji)
10. Administrowanie- nie czynność, a funkcja w instytucji, występuje tylko w instytucjach względnie trwale zorganizowanych, reguluje ich funkcjonowanie (na ze wnętrz i w stosunkach z otoczeniem), nie obejmuje bezpośredniego realizowania celu przedsiębiorstwa
11. Rządzenie- powodowanie aby ludzie działali zgodnie z zamiarem tego kto ma władzę nad nimi
Możność legalnego zastosowania przymusu lub przekonanie obywateli o legalności zarządzeń państwowych organów władzy
TEMAT 2
(literatura: Jan Zieleniewski „Organizacja i zarządzanie”; S. P. Robbins „Podstawy zarządzania”)
1. Grupa- dwie osoby lub więcej, wzajemnie oddziaływujące na siebie i współzależne, łączące się, żeby osiągnąć określone cele
2. rodzaje grup:
Formalne- grupy robocze utworzone przez organizację, którym przydzielono określone obowiązki i zadania do wykonania. Ich zachowania są z góry określone i skierowane na osiągnięcie celów organizacji
- funkcjonalne- zajmują się wspólnym celem, pełnią konkretne funkcje, zajmują się bieżącymi sprawami w jednostce
- zadaniowe- określony czas i cel, po czasie grupa jest rozwiązywana
Nieformalne- wspólny cel, mają charakter towarzyski, nie stworzona przez organizacje, sprawna wymiana informacji (plotki)
3. Co daje grupa:
Łatwiej osiągnąć cel (pomóc innych osób)
Poczucie przynależności, siły, władzy
Czasem 1os. Nie jest w stanie osiągnąć celu (potrzeba więcej osób)
Nauka kompromisów
Może zabijać kreatywne myślenie (kompromis)
4. Burza mózgów- rzucanie pomysłów, spisywanie ich wszystkich (nawet absurdalne), nie można krytykować niczyich pomysłów, zachęca się do kreatywnego, niestandardowego myślenia, dalej następuje analiza
5. Grupa, a zespół:
|
GRUPA |
ZESPÓŁ |
CEL |
Każdy działa na swoją korzyść, spotykanie się i wymiana informacji |
Wspólne (kolektywne) działanie |
SYNERGIZM |
Neutralny/ ujemny |
Dodatni |
ODPOWIEDZIALNOŚĆ |
indywidualna |
Indywidualna/ wspólna |
UMIEJĘTNOŚCI |
Indywidualne, różne, przypadkowe |
Uzupełniające się (komplementarne), aby osiągnąć wspólny cel |
Synergizm- wynik wspólnego działania, daje więcej niż jakby każdy pracował osobno
6. Role w grupie:
Rola- oczekiwane wzory zachowań przypisywane komuś, kto zajmuje określoną pozycję w jednostce społecznej
Poszczególne osoby pełnią wiele ról
Konflikt ról- gdy obie strony oczekują od nas czegoś sprzecznego. Np., uczelnia oczekuje od profesora aby stawiał niewiele dobrych ocen aby utrzymała się reputacja wysokiego poziomu uczelni, a studenci oczekują wiele dobrych ocen aby podwyższyć średnią
7. Rodzaje zespołów:
Problemowe- skupiają się na danym problemie (np. koła jakości), spotykają się systematycznie, osoby z tego samego działu
Funkcjonalne- kierownik- pracownicy, różne szczeble, ta sama jednostka
Samokierujące- bez kierownika, wspólne kierowanie zespołem
Interfunkcyjne- przygotowują jakiś projekt, podobny poziom, różne działy
Wirtualne- nowoczesne technologie, nie muszą się widywać (wideokonferencje, itp.)
8. cechy efektywnego zespołu:
Zaufanie (bez niego- niepotrzebne kontrole, powtórzenia czynności)
Jasny cel (zrozumiały)
Lider (odpowiedzialny, zorganizowany, skuteczny)
Motywacja
Zaangażowanie (równe/ jednolite, przez cały czas)
Komunikacja (musi być informacja zwrotna)
Osoby o podobnym poziomie intelektualnym
Kompromis (ponieważ w czasie występują zmiany)
Elastyczność
Pomoc wewnątrz (szkolenia)
Pomoc zewnątrz (dotacje, zasoby potrzebne do realizacji zadania)
Istotne umiejętności (techniczne, interpersonalne- umiejętność komunikacji)
9. Działanie grupowe i indywidualne
Indywidualne gdy interesuje nas sam proces działania danej osoby, a wzajemne oddziaływanie jej czynów i czynów jej otoczenia (interakcje) traktujemy podobnie jak inne warunki, w których odbywa się działanie takie jak temperatura, siła wiatru itp.
Wieloosobowe gdy koncentrujemy swoje zainteresowanie nie tyle na działaniach poszczególnych ludzi, lecz na wzajemnym oddziaływaniu tych działań na siebie (struktura interakcji)
TEMAT 3
1. Kierownik- osoba odpowiedzialna za kierowanie działaniami prowadzącymi do osiągnięcia celów organizacji, są planistami, przywódcami, organizatorami i kontrolerami:
Najwyższego szczebla- planista, kontrola, umiejętności koncepcyjne
Średniego szczebla- organizowanie (materiałów, zasobów, technologii), kontrola
Najniższego szczebla- zarządza największą liczbą osób, przywódca (motywowanie), kontrola, umiejętności techniczne
Czynność- wykonywane działania/ zachodzące działania i każde z nich trwa przez określony czas potrzebny do przejścia od jednego zdarzenia do następnego
- Czynności na stanowisku kierownika:
Kierownicze
Niekierownicze
Wykonawcze
Uniwersalne
Specjalistyczne
Nadzór funkcjonalny
2. Umiejętności które muszą mieć skuteczni kierownicy:
Techniczne- zdolność do praktycznego korzystania przez kierownika z narzędzi, procedur i technik w wyspecjalizowanej dziedzinie (umiejętność posługiwania się maszynami, księgowania itp.)
Koncepcyjne- zdolność umysłowa kierownika do koordynowania wszystkich interesów i czynności organizacji (postrzeganie organizacji jako całości- dotyczy wszystkich szczebli, zmiany w jakimś dziale rzutują na inne
Społeczne- zdolność kierownika do budowania bazy władzy i nawiązywania odpowiednich stosunków
3. Cechy dobrego kierownika:
posiadająca kwalifikacje (wiedzę i doświadczenie)
wszechstronność
umiejętności techniczne (wybór optymalnej techniki)
umiejętności społeczne (współpraca z personelem)
4. Rola kierownicza- konkretne kategorie zachowań kierowniczych, często dzielone na 3 grupy:
Decyzyjne
- przedsiębiorca- rzucanie pomysłów,
- usuwający zakłócenia
- przydzielający zasoby
- negocjator- na zewnątrz i w środku organizacji
Informacyjne
- obserwator- zbiera informacje
- propagator- wyjaśnia informacje, dostarcza je
- rzecznik- przekazuje informacje na zewnątrz (tłumaczy, opowiada)
Interpersonalne- zdolność kierownika do współpracy z innymi ludźmi, ich rozumienia, pełnienie wobec nich roli mentora oraz motywowania zarówno indywidualnie jak i grupowo
- Reprezentujący- przekazywanie inf. na zewnątrz, podtrzymuje kontakty międzyludzkie
- przywódca
- łącznik- sieci kontaktów wewnętrznych i zewnętrznych
5. zarządzanie czasem pracy:
Planowanie
Zdobywanie informacji i analiza
Zapas czasu (np. na obiad)
Elastyczność
Wykonywanie najważniejszej pracy gdy jesteśmy najbardziej efektywni (9.00- 11.00)
Skowronek, sowa
Zasada Pareto (zasada 20% do 80%)- 80% wyników wypływa tylko z 20% przyczyn, skromniejszymi środkami i mniejszym wysiłkiem można osiągnąć większe efekty
Zasada Eisenhowera (pilne, ważne)
A- muszą być zrealizowane natychmiast i nie powinno się zlecać innym
B- mogą trochę poczekać lecz trzeba je przyporządkować do konkretnej daty i ustalić nieprzekraczalny termin ich wykonania. Wprowadzić do organizera z określeniem terminu wykonania lub delegować
C- chodzi głównie o zadania rutynowe, ich wykonanie nie wymaga nowej wiedzy, ani nowych umiejętności. Można i należy delegować na współpracowników
D- odłożyć na później lub zrezygnować z realizacji
TEMAT 4
1. Plany:
Długookresowe (strategiczne)- powyżej 5 lat, dotyczą ustalenia strategii, wizji, misji, zmiany w celach i środkach
Średniookresowe (taktyczne)- od roku do 5 lat, strategia, misja, wizja, manipulacja zasobami, ludźmi (jakie zasoby, ilu ludzi)
Krótkookresowe (operacyjne)- do 1 roku, manipulacja środkami, technologią do wykonywania określonych działań
2. Planowanie:
Ułatwia kontrole
Poprawia wyniki
przewidywanie
3. Analiza SWOT (Strengths, Weakness, Opportunities, Threats)- analiza silnych i słabych stron organizacji oraz okazji i zagrożeń, z jakimi ma do czynienia w celu identyfikacji strategicznej niszy możliwej do wykorzystania.
Mocne strony: pozytywne/ negatywne, słabe strony (np. wiedza pracowników)
Szanse i zagrożenia (dotyczą otoczenia)
Spisanie informacji analiza strategii przedsiębiorstwa
4. Misja- musi być realna, skonkretyzowana. Określa trwałe dążenie organizacji do pożądanych stanów na które zorientowane są lub powinny być działania podejmowane przez jej uczestników. Formułując ją odpowiadamy głównie na pytania: Po co organizacja istnieje? Do czego ma dążyć.
Krótka
Zwięzła
Zrozumiały język
5. Wizja- Określenie stanu organizacji jaki ma być osiągnięty w przyszłości. Co ma osiągnąć? Czy i jakie potrzeby powinna zaspokajać? Jakie jest jej społeczne przeznaczenie/ przesłannictwo?
6. zasoby organizacji:
Ludzkie
Finansowe
Technologia (wiedza)
Rzeczowe (budynki, materiały, zasoby)
7. Rodzaje otoczenia:
Ekonomiczne
- Branża w której przeds. Funkcjonuje
- Zagrożenie: inflacje
Polityczno- prawne
- Przepisy budują działanie przedsiębiorstwa (na zewnątrz i wewnątrz)
- Np. ustawa o rachunkowości, kodeks pracy
Technologiczne
- Istotne w firmach produkcyjnych
- Np. co 5 lat wprowadzane nowe modele samochodów
Społeczno- kulturowe
- Społeczne: Demografia (wiek, zamożność, wykształcenie)
- Kulturowe: znajomośc kultury, tradycja, system wartości, np. programy dbania o środowisko
- Źródło klientów o określonych oczekiwaniach
- Źródło pracowników (starsi pracownicy- wiedza, ustabilizowani- rodzina, doświadczenie, motywacja do pracy)
Naturalne
- Źródło surowców
- Ukształtowanie terenu
- Pory roku (np. branża odzieżowa, rolnictwo, przemysł budowlany)
TEMAT 5
1. Budowa modelu organizacji działania zespołowego:
I faza dzielenia celów całościowych na cele cząstkowe
1) określenie celów całościowych- efekt: hierarchia celów całościowych
2) podział celów całościowych na cele cząstkowe- efekt: wyodrębnienie niepodzielnych czynności i zadań
3) łączenie zadań stanowiska i stworzenie potrzebnej ilości i struktury stanowisk- efekt: podział pracy i specjalizacja
II faza łaczenia celów cząstkowych w większe całości
1) wybór kryteriów łączenia stanowisk:
Kryterium podobieństwa rodzajowego działań, zwane też kryt. funkcjonalnym lub tchnologicznym
Kryt. podobieństw rodzajowego celów, zwane też kryt. przedmiotowym lub produktowym
Kryt. grupowania wg rozmieszczenia terytorialnego jednostek organizacyjnych wchodzących w skład firmy
Kryt. grupowania stanowisk i komórek organizacyjnych wg klientów (np. inne osoby w banku obsługują przedsiębiorstwa, a inne klientów indywidualnych)
Kryt. zbieżności czasu realizacji zadań (np. praca zmianowa, na stoczni pracuje spawacz od 8 do 16- pierwszy etat, po nim do pracy przychodzi inna osoba, też spawacz, na drugi etat- od 16 do 23)
Kryterium podobieństwa upodobań i cech psychofizycznych osób zatrudnionych na stanowiskach ( tzn. dobieramy zespoły tak żeby ludzie się dogadywali- będą efektywniej pracować):
a) układzie funkcjonalnym
b) u. wg wyboru
c) u. wg grup klientów
d) u. wg lokalizacji
2) okreslenie rozpiętości i spiętrzenia kierowania
Efekt II fazy utworznie hierarchii organ. określenie wzajemnych relacji i umiejscowienie komórek organizacyjnych
III faza tworzenia więzi organizacyjnych
Więź służbowa ( łączą przełożonego z podwładnym)
Funkcjonalna (niezależne służbowo, komurki w strukturze: więzi doradcze)
Techniczna (pomiędzy stanowiskami, prace co po kolei jest robione, wpływają na pozostałe więzi)
Informacyjna ( wszystkie komórki w przeds., krążenie informacji, sprawne funkcjonowanie
IV faza formalizacji
Poziom formalizacji |
Organizacja całkowita |
|||
potencjalny |
Organ. poddaje się formalizacji |
Organ. nie poddająca się formalizacji (organ. poza formalna) |
||
Pożądany |
Organ. formalizowana (formalna) |
Organ. nieformalizowana |
|
|
rzeczywisty |
Organ. nieformalna |
Rzeczywista organ. formalna (sformalizowana) |
Organ. niesformalizowana |
|
2. Podział pracy:
Ilościowy (prosty)- każdy ze współwytwórców wykonuje ten sam zakres czynności
Jakościowy- każdy ze współ wytwórców wykonuje inny zakres czynności i specjalizuje się w tym zakresie
3. Specjalizacja- element struktury organ. polegający na powierzaniu poszczególnym osobom wykonania odrębnych fragmentów danego zadania zamiast całości
+ wydajność osób wzrasta
- rutyna- więcej błędów
- w pewnym momencie wydajność spada
- stracenie motywacji do pracy
4. Formalizacja- z góry określone normy, wzory, zasady- ten sam ubiór, zachowanie (wobec klientów, spisane jako dokumenty), np.:
Schemat organizacyjny
Regulamin pracy
Statut organizacji
Bardzo sformalizowane organizacje:
Policja
Wojsko
Formalizuje się po to aby działania nie były przypadkowe, a uporządkowane
5. Zasada jedności kierownictwa- pracownik odpowiada przed jednym kierownikiem z jednym powierzonym mu zadaniem ( może być kilku kierowników, ale każdy powierza tylko jedno konkretne zadanie, nie ma dwóch kierowników powierzających takie same zadanie)
6. Rozpiętość i spiętrzenie:
Rozpiętość:
liczba podwładnych (lub komórek organizacyjnych) bezpośrednio podległych jednemu kierownikowi. Każdy przełożony może kierować sprawnie tylko pewną liczbę osób (komórek) zależnie od występujących w konkretnych sytuacjach czynników oraz ich wzajemnego na siebie oddziaływania.
Spiętrzenie:
zwiększenie liczby szczebli danej jednostki organizacyjnej ponad wielkość wyznaczoną przez potencjalną rozpiętość kierowania (tj. liczbę osób, jaką w danych okolicznościach może efektywnie bezpośrednio kierować jeden przełożony). Nadmierne spiętrzenie kierowania prowadzi do tzw. smukłych struktur organizacyjnych, charakteryzujących się - w przeciwieństwie do struktur płaskich - występowaniem trudności w przepływie informacji
1. Struktura smukła- duża liczba szczebli organizacyjnych, wydłuża się linia od bezpośredniego wykonawcy do kierownika.
Zalety
1. Łatwiejsza koordynacja współdziałania niewielu pracowników w ramach jednej komórki.
2. Występowanie pewnych rezerw kierowniczych, co zwiększa elastyczność ustalania niektórych zadań kierowniczych i terminów ich realizacji.
3. Większe możliwości wykorzystania awansów pionowych jako elementy motywacji.
4. Łatwiejsza koordynacja pozioma na poszczególnych szczeblach zarządzania.
Wady
1.Dłuższe drogi czas przepływ informacji w kierunku pionowym.
2. Większe zniekształcenia przekazywanych informacji w kierunku pionowym.
3. Mniejsze możliwości „przebycia” innowacji emitowanych na niższych szczeblach i wymagających akceptacji na szczeblach wyższych.
4. Mniejsze możliwości wyzwalania inicjatywy podwładnych i kształtowania ich samodzielności.
5. Niepełne wykorzystanie kierowników (rozpiętość rzeczywista kierowania mniejsza od potencjalnej).
6. Wyższe koszty utrzymania kierowników.
7. Trudności koordynacji współdziałanie licznych jednostek organizacyjnych.
8. Sprzyja nadmiernej centralizacji decyzji.
2. struktura płaska- Struktury płaskie można w niech zauważyć małe spiętrzenie kierowania, małą liczbę szczebli kierowania przy stosunkowo dużej liczbie rozpiętości kierowania
zauważmy duże spiętrzenie kierowania, dużą liczbą szczebli kierowania przy stosunkowo małej rozpiętości kierowania.
Zalety
1. Krótsze drogi i czas przepływu informacji w kierunku pionowym .
2. Mniejsze zniekształcenie przekazywanych informacji.
3. Większa podatność na innowacje emitowane na szczeblach niższych.
4. Lepsze warunki do wyzwalania inicjatyw oddolnej.
5. Pełniejsze wykorzystanie kadry kierowniczej.
6. Niższe koszty utrzymania kadry kierowniczej.
7. Łatwiejsza koordynacja pionowa.
8. Lepsze warunki do decentralizowania decyzji.
9. Sprzyja bardziej globalnemu postrzeganiu działalności gospodarczej .
Wady
1. Trudności w koordynacji poziomej (nawet w ranach jednej komórki organizacyjnej)
2. brak większych rezerw kadry kierowniczej (ze względu na pełne wykorzystanie kierowników), mniejsza elastyczność w ustalaniu nietypowych zadań kierowniczych i terminów ich realizacji.
3. Konieczność dokładnej regulacji zastępstw aktywnych i pasywnych.
4. Mniejsze możliwości wykorzystania awansów pionowych jako elementu motywacji.
TEMAT 6
1. Struktury klasyczne (funkcjonalne, liniowe, liniowo sztabowe, liniowo funkcjonalne)
proste technologie
Wymiary stosowanych struktur organizacyjnych charakteryzowały się więc raczej smukłą konfiguracją i raczej wysokim stopniem centralizacji, specjalizacji, standaryzacji i formalizacji.
Struktury te były zatem mało elastyczne. Do struktur tradycyjnych zaliczamy struktury typu: liniowego, funkcjonalnego, liniowo-sztabowego i liniowo- funkcjonalnego
Struktura liniowa: podwładny otrzymuje polecenia, które obowiązany jest wykonać, tylko od swojego bezpośredniego kierownika
-kierownik liniowy ponosi odpowiedzialność za całokształt działania kierowanej przez siebie komórki
Struktura funkcjonalna: specjalizacja w zakresie funkcji kierowniczych.
Pracownik liniowy podlega jednocześnie kilku przełożonym
Liniowo-sztabowa: kierownik liniowy zachowuje uprawnienia i odpowiedzialność za funkcjonowanie podległej mu jednostki. Tylko on podejmuje decyzje i wydaje polecenia. Stanowiska i komórki sztabowe mają mu natomiast służyć pomocą, polegającą na zbieraniu informacji, naświetlaniu problemów, opiniowaniu, doradzaniu,
2. struktury zdecentralizowane- jednostki są bardziej aktywne, przesyłają więcej informacji, bez względu na rodzaj zadania.
3. struktury elastyczne
4. Komurka liniowa-daje kierownikowi prawo do kierowania zad pracownika i podejmowania niektórych decyzji bez pytania kogokolwiek o zdanie.
Pracodawca-pracownik
Występuje hierarchia
5. komurka sztabowa- tworzy się bo przy powiększaniu organizacji kierownicy liniowi nie mają dostatecznie dużo czasu, wiedzy specjalistycznej i zasobów
Mają wspierać, pomagać, doradzać, zmniejszać obciążenie informacyjne komórek liniowych
Pełni role doradczą, nie ma podwładnych np. specjalista, doradca prawny
dostarcza wiedzy specjalistycznej
nie ma więzi hierarchicznych
6. zasada jedności kierownictwa- jedna osoba podlega jednemu kierownikowi w zakresie jednego zadania
7. holding- Istotą holdingu jest zarządzanie przez jedną organizację innymi podmiotami oraz kontrolowanie działalności dzięki zależnościom kapitałowym lub personalnym
Spółka matka- spółki córki (odrębne podmioty prawne)
8. Struktura dywizjonalna (zakładowa):
Jeden podmiot prawny (w przeciwieństwie do holdingu)
Np. sieć sklepów (centrala, np. w Warszawie, a w poszczególnych miejscach w kraju powstają dywizje podlegające głównemu kierownikowi
9. struktura macierzowa:
Pracownicy mają co najmniej dwóch przełozonych- generalny i zadaniowy
k. przedsięwzięć- władza nad członkami zespołu, dzielą się nią z k. funkcjonalnym, nadzoruje zad związane z celami danego zad
k. funkcjonalny- decyzje o awansach, podwyzki, okresowe oceny
komunikacja i koordynacja kierowników
zaleta- ułatwia koordynację złożonych przedsięwzięć przy zachowaniu oszczędności wynikającej z grupowania specjalistów funkcjonalnych
wada- zamieszanie (kto komu podlega), rozgrywki o władzę
10. Więzi służbowe = więzi hierarchiczne
11. Organizacja wirtualna:
Odrębne firmy łączy jeden cel (zaspokojenie potrzeb klienta)
Np. biuro nieruchomości- tworzą sieci połączeń (odrębne jednostki prawne ale jedno biuro oferuje, proponuje coś co jest w innym biurze dla dobra klienta)
12. Franchising- prawo do prowadzenia działalności:
Minusy:
Wykupienie licencji
Brak kreatywności- nie może wprowadzać nowych rzeczy
Plusy:
Wypracowana sprawdzona marka
Dają szkolenia, instrukcj- nie trzeba być specjalista w zarządzaniu
Gwarantuje zyski, nie ma niepewności
13. Komurka doradcy technicznego
Stanowisko organizacyjne- przypisane jednej osobie zad do wykonania
Komurka- kilka stanowisk
Jednostka organizacyjna- zbiór komurek i stanowisk
Pion organizacyjny- podobne funkcje
Centralizacja- trzymanie uprawnień decyzyjnych na najwyższych szczeblach
Decentralizacja- przekazywanie władzy na niższe szczeble
14. Stanowiska przenosi się do innych komurek jeśli struktura wcześniej źle funkcjonowała
PLUSY I MINUSY
1. struktury klasyczne (funkcjonalne)
+:
Wysoki stopień specjalizacji i standaryzacji
Powtarzalność czynności
-:
Prosta technologia
Wysoki stopień formalizacji
Mała elastyczność firmy
2. struktura macierzowa:
+:
Co najmniej dwóch przełożonych
Dobra komunikacja i koordynacja pracowników ( ułatwia koordynację złożonych przedsięwzięć)
Elastyczność
Terminowość łatwiejsza do uzyskania
Większa odpowiedzialność
-:
Zamieszanie- kto komu podlega
Rozgrywki o władzę
Niepewność ile zajmie czas pracy
3. Struktura dywizjonalna (zakładowa):
+:
Elastyczność na zmiany
Więzi funkcjonalne (doradcze)- taki sam sposób księgowania we wszystkich dywizjach
-:
Franchising (Wykupienie licencji)
4. Struktura liniowa :
+:
zasada jedności kierowania
przejrzysty zakres kompetencji i odpowiedzialności
stworzenie warunków do szybkiego podejmowania decyzji
-:
brak możliwości pogłębiania specjalizacji
5. struktura funkcjonalna:
+:
możliwość bezpośrednich kontaktów ze specjalistami
zdolność szybkiego reagowania na zmiany w organizacji
-:
trudnościach w rozliczaniu kompetencji i odpowiedzialności kierowników funkcjonalnych
możliwość sprzecznych poleceń
6. Struktura liniowo-sztabowa:
+:
Zasada jednoosobowego kierownictwa (nie ma walki o władzę)
specjalizacja funkcjonalna w sferze zarządzania
korzystanie przez kierowników liniowych z opinii wysoko kwalifikowanych pracowników sztabowych.
-:
Konflikty między kierownikami liniowymi a kierownikami komórek sztabowych
TEMAT 7
1. Motywacja- skłonność do ponoszenia dużych wysiłków aby osiągnąć cele organizacji, uwarunkowana stopniem, w jakim te wysiłki mogą ułatwić zaspokojenie jakiejś indywidualnej potrzeby. Świadoma i celowa
Potrzeba- stan wewnętrzny powodujący, że określone wyniki są uznane za pożądane
2. Motywacja wg Masłowa:
Zaspakajanie nawet nie w pełni jakiejś kolejnej w hierarchii potrzeby powoduje iż przestaje ona motywować
Potrzeby fizjologiczne - to podstawowe potrzeby przetrwania, zaspokojenia głodu, wody, tlenu, snu czy biologicznego funkcjonowania człowieka. Potrzeby te zaspokajane są w organizacji poprzez zapewnienie odpowiedniego poziomu płac oraz środowiska pracy.
Potrzeby bezpieczeństwa - to potrzeby środowiska psychicznego i emocjonalnego. Bezpieczeństwo, potrzeba stabilności, ochrony, porządku, sprawiedliwości. W organizacji zaspokojenie tych potrzeb-odpowiedniego programu świadczeń socjalnych czy emerytalnych.
Potrzeby afiliacji -relacja człowieka z otoczeniem. Są to potrzeby nawiązywania bliskich kontaktów z ludźmi, potrzebą miłości, przyjaźni, przywiązania, akceptacji. Przyjaźnie w pracy czy poczucie przynależności pozytywnie wpływa na efektywność pracy ludzi. Niezaspokojenie potrzeb z tego poziomu może doprowadzić do zamknięcia się w sobie czy samotności, zmniejsza efektywność
Potrzeby szacunku i uznania - to potrzeby zyskania uznania we własnych oczach i oczach innych ludzi. ważne jest, aby inni dostrzegali nasz profesjonalizm i doceniali go. Zaspokojenie p.- publiczne pochwały ze strony kierownictwa, uznanie w zespole.
Potrzeby samorealizacji - to potrzeby wynikające z dążenia jednostki do zaspokajania własnych ambicji. To potrzeby związane z pełnym wykorzystaniem własnego potencjału i osiąganiem celów, które przynoszą satysfakcję. Potrzeby te dają nam możliwość ciągłego indywidualnego doskonalenia. Potrzeby tego poziomu zaspokajane są w głównej mierze przez działania indywidualne. W środowisku organizacji przyczynić się może do tego możliwość uczestnictwa w procesie podejmowania decyzji czy zdobywania nowych umiejętności, co z kolei może być źródłem poczucia przez pracownika otwartej drogi do awansu.
Od czego zależy poziom zaspokojenia potrzeb?- Osobowość człowieka, kultura, religia, wartości, sytuacja materialna, aktualny stan zaspokojenia potrzeb
4. Teoria motywacji X i Y Mc Gregora:
X pracownicy- nie lubią pracy i unikają jej, trzeba ich zmuszać do pracy ( kary), unikają odpowiedzialności, cenią własne bezpieczeństwo
Y pracownicy- traktują pracę jako coś naturalnego, są zaangażowani, sami sobą kierują, mogą się nauczyć odpowiedzialności, mogą być twórczy i podejmować trafne decyzje
5. Herzberg:
zadowolenie i niezadowolenie ludzi z pracy kształtuje się pod wpływem dwóch niezależnych zestawów czynników - czynników motywacji i czynników higieny psychicznej (np. poczucie bezpieczeństwa)
Zapewniając na odpowiednim poziomie czynniki higieny menedżerowie nie pobudzają motywacji, jedynie sprawiają, że pracownicy nie czują się niezadowoleni. Pracownicy, których menedżerowie próbują zadowolić tylko przez czynniki higieniczne zazwyczaj będą sprowadzali swój wysiłek w pracy do niezbędnego minimum ( praca jest znośna)
W drugim etapie menedżerowie powinni dać pracownikom okazję do odczucia takich czynników motywacyjnych, jak wola osiągnięć i uznania. Wynikiem tego będzie wyższy poziom zadowolenia i motywacji.
6. Teoria sprawiedliwości Adamsa:
Teoria sprawiedliwości Adamsa jest zwana też teorią wymiany społecznej. Według niej, ludzie poszukują równowagi (sprawiedliwości społecznej) pomiędzy nagrodami, które otrzymują, a osiągniętym wynikiem pracy dla organizacji. Przy czym sprawiedliwość jest przez każdego pracownika postrzegana indywidualnie.
7. Teoria ERG wg Alfreda:
Satysfakcja wg. teorii stworzonej przez Alderfera jest rozumiana jako bezpośredni związek z relacjami zachodzącymi między ludźmi i otoczeniem. Alderfer twierdzi, że odczuwanie potrzeb przez ludzi ma charakter dynamiczny i ciągły. Opierając się na przekonaniu, że ludzie mogą odczuwać kilka potrzeb jednocześnie, dzieli potrzeby na krótkookresowe, długookresowe oraz okazjonalne.
Według Alderfera pod pojęciem motywacji należy rozumieć pragnienie zaspokojenia potrzeb sklasyfikowanych w nakładających się na siebie grupach:
- E - existence - potrzeby egzystencjalne takie jak: potrzeby fizjologiczne, materialne, poprawa warunków pracy
- R - relatedness - potrzeby stosunków społecznych, m.in.: aspiracje, potrzeba integracji
w zespole
- G - growth - potrzeby rozwoju osobistego[1]
8. Narzędzia motywacji:
Perswazja- charakter emocjonalny, środek, który dopełnia inne narzędzia motywacji
Zachęta- obietnice dawane pracownikowi, że w razie zastosowania się do zalecenia nastąpią konsekwencje, których wynik użyteczny przekroczy znacznie koszt wykonania zlecenia. Środki te oferują pracownikowi określoną nagrodę w zamian za oczekiwane zachowanie
Przymus- rozkazy (nakazy i zakazy), polecenia i zalecenia oraz rady przełożonego, a także własne zobowiązania i powinności przyjęte na siebie dobrowolnie
9. Warunki motywacyjne- warunki pracy dają poczucie, że praca jest znośna
10. Bodźce:
a) MATERIALNE:
Pieniężne
- Płaca: stała (wynagrodzenia akordowe- zapłata za wykonaną pracę, forma czasowa, prowizja, kontrakt menadżerski- umowa cywilnoprawna w której spisywane są zad do wykonania i cele osoby powiązane z celami firmy), zmienna ( premia, dodatek stażowy)
- Udziały
Niepieniężne (różnego rodzaju gratyfikacje, ilość zależy od efektów pracy, a co dostanie zależy od potrzeb)
b) NIEMATERIALNE :
Awans
Pochwała
Elastyczny czas pracy
Uznanie
Wpływ, władza
Odpowiedzialność, samodzielność
Uczestnictwo w ciekawych zespołach
11. Funkcje płacy:
Motywacyjna (płaca jako element kosztów działalności gospodarczej skłania pracodawców do racjonalnego i oszczędnego gospodarowania zasobami pracy)
Dochodowa (płaca jest podstawą kształtowania poziomu dochodów pracowniczych)
społeczna ( może powodować strajki, płaca kształtuje stosunek do pracy, dyscyplinę pracy, preferencje co do wyboru rodzaju i poziomu kwalifikacji oraz miejsca pracy)
rynkowa ( płaca może przyciągać pracowników)
kosztowa (płaca i związane z nią opłaty są ważnym składnikiem kosztów własnych produkcji, rzutujących na poziom kosztów jednostkowych i rentowność firmy.)
12. Kafeteryjny system wynagrodzenia- za określoną kwotę pracownik może wybrać sobie co chce z listy świadczeń
13. Pakiet- zestaw świadczeń załączony do umowy o racę
USTAWY
W swojej zasadniczej części definicja Komisji Europejskiej zbieżna jest z definicją mikro, małych i średnich przedsiębiorstw określoną w Ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. W obu przypadkach określone zostały te same kryteria oraz ich wielkości brzegowe, które decydują o wielkości przedsiębiorstwa. Prezentuje je poniższa tabela:
TEMAT 8
1. Decyzja- nielosowy, świadomy, celowy wybór (co najmniej 2 warianty), analiza, informacje
2. Cechy decyzji:
Racjonalna
Przemyślana
Ekonomiczna
Realna
Skuteczna
Podjęta we właściwym czasie
3. Fazy podejmowania decyzji:
Rozpoznanie, identyfikowanie
Wybór odpowiednich kryteriów
Podjęcie decyzji
4. Proces podejmowania decyzji:
1) Rozpoznanie problemu
2) Ustalenie kryteriów decyzyjnych
3) Przypisanie wag do kryteriów
4) Opracowanie możliwych rozwiązań
5) Analiza możliwych rozwiązań
6) Wybór rozwiązania
7) Wdrożenie rozwiązania
8) ocena skuteczności decyzji
5. Kryteria decyzji:
Jakie czynniki mają znaczenie w decyzji (np., samochód- cena, model, wielkość, producent, opcje wyposażenia)
6. Decyzje w grupach:
W skład tych grup wchodzą ludzie, których dotyczą podejmowane decyzje
Decyzje grupowe a indywidualne:
Decyzje grupowe |
Decyzje indywidualne |
- więcej informacji - większe zaangażowanie - różnorodność doświadczeń i punktów widzenia (więcej pomysłów) - zwiększa akceptację rozwiązania - dostęp do różnej wiedzy - większa legalność decyzji (zgodność z ideałami demokracji) - poprawa relacji miedzy pracownikami - większy obiektywizm
- konflikty - droższe (więcej czasu) - lider może zdominować grupę - mogą się skupić na pierwszym lepszym pomyśle aby szybko skończyć (tunel myślowy) - rozmyta odpowiedzialność ( większa skłonność do nadmiernego ryzyka)
|
- większe poczucie odpowiedzialności ( można łatwo wskazać kto jest odpowiedzialny, niezależnie od sukcesu lub porażki- można osobę doszkolić, zdobyła już doświadczenie z porażki) - mniejsze koszty (szybsze podjęcie decyzji) - łatwiej podjąć decyzję w sprawach trudnych - nie trzeba iść na kompromis
- brak obiektywizmu do danego problemu - inne osoby mogą nie zaakceptować podjętej decyzji - nadużywanie władzy i uprawnień - decyzje mogą być postrzegane jako autokratyczne - gorsze przygotowanie merytoryczne ( większe prawdopodobieństwo podjęcia złej decyzji) |
7. Podział decyzji:
Autokratyczne- kierownik sam, indywidualnie podejmuje decyzje
Konsultatywne- gdy kierownik konsultuje się z grupą
Grupowe- gdy kierownik podejmuje decyzje razem z grupą
8. Tryb podejmowania decyzji zależy od:
Problemu (jego rozbudowana struktura)
Ważności
Wiedzy i umiejętności
Dostępu do informacji
Stopnia zgodności interesów