ekonomika, Ekonomia UWM


Spis treści
0x01 graphic
Kategorie produkcji i koszty produkcji
0x01 graphic
Dochód narodowy
0x01 graphic
Podmiot gospodarczy
0x01 graphic
Wyniki finansowe
0x01 graphic
Rachunkowość
0x01 graphic
Zasady wyceny
0x01 graphic
Klasyfikacja środków trwałych
0x01 graphic
Księgowanie na kontach 43 kb Finished

Kategorie produkcji i koszty produkcji
Produkcja globalna - zbiór * cena
Plon - ilość produktu z jednostki powierzchni
Zbiór - wszystko co zostało zebrane w gospodarstwie
Produkcja - wszystko co wyprodukowałem łącznie z policzeniem obrotu wewnętrznego (np. nasiona wyprodukowane w gospodarstwie zajmującym się produkcją warzyw i nasion stanowią obrót wewnętrzny)
Produkcja końcowa brutto - produkcja bez obrotu wewnętrznego
Produkcja towarowa - wszystko, co przeznaczam na sprzedaż

Produkcja czysta

wynik finansowy - różnica między produkcją a kosztami

Dochód czysty

Dochód rolniczy

Zysk

Na produkcję przenoszą swoją wartość środki produkcji:
P = C + V + M

C

środki obrotowe(nietrwałe)

Środki trwałe(amortyzacja - czyli zużycie środków trwałych)

śr. na usługi

obrót wewnętrzny

obrót z zakupu

 


P - produkcja globalna
C - zużycie środków
V - siła robocza
M - wynik finansowy
Produkcja czysta = P - C ( wartość, która powstaje dzięki sile roboczej )

Spis treści

Dochód narodowy - wszystkie produkcje czyste
- jest miarą rozwoju gospodarczego
- jest miarą zamożności społeczeństwa
- licząc nie odejmuje się C, gdyż powiększa to dochód narodowy

P - obrót wewnętrzny = produkcja końcowa brutto
Produkcja końcowa brutto - środki obrotowe z zakupu, trwałe, usługi = produkcja czysta
Produkcja czysta - siła robocza = dochód czysty

Zadanie 1
Obliczyć wartość produkcji końcowej brutto, produkcji czystej i dochodu czystego jeżeli:
Wartość produkcji globalnej - 6370 zł
Własny obornik - 100 zł
Amortyzacja - 600 zł
Środki obrotowe z zakupu - 400 zł
Wynagrodzenie za pracę - 1600 zł

Produkcja końcowa brutto 6370 - 100 = 6270
Produkcja czysta 6270 - 1000 (600+400 ) = 5270
Dochód czysty 5270 - 1600 = 3670
 
Zadanie 2
Obliczyć wartość produkcji globalnej, końcowej brutto, czystej, dochodu czystego wiedząc, że:
Produkcja sprzedana - 6000
Produkcja włożona do przechowalni - 2000
Konsumpcja własna - 200
Amortyzacja - 700
Rozsada pomidorów - 200
Zużyty obornik własny - 300
Środki obrotowe z zakupu - 600
Koszty siły roboczej - 2300
Przekazanie produktów do domu dziecka - 300
Przyrost inwentarza - 150

Produkcja globalna
Produkcja końcowa brutto = globalna - oborniki
Produkcja czysta = końcowa brutto - amortyzacja - środki obrotowe z zakupu
Dochód czysty = produkcja czysta - siła robocza
 
Spis treści

Podmiot gospodarczy - w rozumieniu nauk ekonomiczno - finansowych jest to osoba lub jednostka organizacyjna, która prowadzi we własnym imieniu działalność gospodarczą o charakterze zarobkowym
I. Kryteria
1. Status prawny
Osoby fizyczne - pojęcie techniczno prawne oznaczające człowieka, zwłaszcza wówczas, gdy występuje on jako podmiot praw i obowiązków.
Osoby prawne - pojęcie techniczno prawne oznaczające jednostkę organizacyjną, której przepisy prawa nadają rangę podmiotowości prawnej tj. zdolności do tego aby być podmiotem praw i obowiązków.
Jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej - jest to taka jednostka, której wprawdzie przepisy prawne nie nadają odmiennej osobowości prawnej, jednakże jest ona na tyle wyodrębniona organizacyjnie i majątkowo, że ze względów prawnych należy traktować ją jako wyodrębnioną całość, np. spółki cywilne.
2. Formy własności
własność prywatna
własność państwowa
własność spółdzielcza
własność komunalna
własność społeczna (organizacji społecznych)
własność mieszana (z udziałem kapitału zagranicznego)
3. Formy organizacyjne
spółki
spółdzielnie
przedsiębiorstwa państwowe
przedsiębiorstwa prywatne
fundacje
zakłady rzemieślnicze
Przedsiębiorstwa państwowe
działają na podstawie ustawy z roku 1981
przedsiębiorstwa działające na zasadach ogólnych
przedsiębiorstwa użyteczności publicznej
Zakłady rzemieślnicze
działają jako podmioty na podstawie ustawy o rzemiośle z 1989
Spółdzielnie - są dobrowolnymi samorządnym zrzeszeniem o nieograniczonej liczbie członków i zmiennym funduszu udziałowym, które prowadzi dział gospodarczy kierując się potrzebami zrzeszonych członków. Od spółki różni się :
- w spółdzielni inaczej niż w spółce nie może być ograniczona liczba członków
- każdemu członkowi spółdzielni podczas głosowania przysługuje jeden głos niezależnie od wielkości udziałów i wkładów jakie zostały wniesione przez niego do spółdzielni.
- Oprócz działalności gospodarczej prowadzi także działalność społeczno wychowawczą.
- Obowiązuje zasada niepodzielności majątku spółdzielni polegająca na tym , że w razie wystąpienia członka ze spółdzielni ma on prawo do wycofania własnego wniesionego wkładu, a nie ma prawa do nadwyżki wynikającej z rozszerzonej działalności.
Fundacja - podmiot gospodarczy, który posiada osobowość prawną, a ustanowione do realizacji celów społecznych i gospodarczo-użytecznych (ustawa o fundacjach 1984).
- zostają powołane w celu realizacji... (ochrona zdrowia, nauka, oświata, kultura i sztuka, wychowanie, opieka)
- mogą wyłaniać je zakłady aby zajmowały się działalnością gospodarczą.
Zestawienie najważniejszych cech spółek

Spółka
Cecha

spółki osobowe

Spółki kapitałowe

cywilna

jawna

Sp z.o.o

akcyjna

Osobowość
prawna

Nie posiada

Nie posiada

Posiada

posiada

2. uregulowania

Kodeks cywilny

Kodeks handlowy

Kodeks handlowy

Kodeks handlowy

3. sposób
zawarcia

Umowa pisemna

Umowa pisemna

Akt notarialny

Akt notarialny

4. legalizacja

Zgłoszenie do ewidencji działalności gospodarczej

Sąd, rejestr handlowy, wydział gospodarczy

Rejestr handlowy

Rejestr handlowy

5. odpowiedzialność

Solidarna, nieograniczona wspólników

Solidarna, nieograniczona wspólników (wspólnicy całym majątkiem)

Wspólnicy do wysokości wniesionych wkładów, ale nie w przypadku spraw budżetu -ograniczona udziałami

Ograniczona majątkiem spółki

6. kapitał
założycielski

Nie ma warunków

Nie ma warunków

Wkład minimalny 4 000

Wkład minimalny 100 000

7. liczba osób

2

2

1 i więcej

Minimum 3 osoby cywilne

8. władze

Dowolne (wspólnicy)

Dowolne

Zarząd i walne zgromadzenie akcjonariuszy

Zarząd i walne zgromadzenie akcjonariuszy

Akt notarialny powinien zawierać:
- bardzo szczegółowe dane osób zawiązujących spółkę
- cel i przedmiot działania spółki (ustalamy to “szeroko”) szersze ramy działalności
- wkłady wspólników wnoszone w momencie zawiązywania spółki (aporty - w formie rzeczowej)
- w jaki sposób partycypujemy w zyskach i stratach
- określamy zasady reprezentowania spółki wobec osób trzecich
- czas jej trwania
Rejestracja w sądzie:
- składamy informacje o spółce
- lista wspólników z wysokością udziałów (zaświadczenia zarządu o wysokości wkładów) od momentu zawiązania spółki do momentu rejestracji nie może minąć więcej niż pół roku
- protokół zgromadzenia wspólników, który wybiera władze spółki (zarząd)
- zarząd każdej spółki powinien poinformować sąd o jakichkolwiek zmianach - trzeba się zdecydować gdzie będziemy to ogłaszać ( w jakiej prasie)
 
Spis treści

Wyniki finansowe
K = C + V + m

K - koszt

C+V - koszty właściwe

m - koszty umowne

C - zużycie środków

V - siła robocza

 

 

 

 

Koszt - zużycie środków produkcji trwałych i obrotowych oraz usług, a także zużycie siły roboczej
wyjątkiem są środki trwałe (zużyciem jest amortyzacja - niezależnie od tego czy go używam czy nie)
koszty właściwe (siła robocza, nawozy - środki obrotowe) - jeżeli ich nie włożymy nie mamy produkcji; produkcja zależy od wysokości kosztów właściwych (koszty właściwe mówią o intensywności produkcji)
ubezpieczenia osobowe koszt zużycia siły roboczej
koszty umowne podatki, ubezpieczenia rzeczowe, czynsz dzierżawny, odsetki od kredytu
koszty umowne nie mają wpływu na istnienie i wielkość produkcji; mogą mieć wpływ na zysk, mają wpływ na opłacalność produkcji

Zadanie I

 

 

k. umowne

k. właściwe

Oblicz koszty właściwe i umowne

 

 

 

- siła robocza

 

38 990

 

*

- środki obrotowe

 

92 596 (w tym własne 2 000)

 

 

 

usługi obce

1 000

 

 

 

Amortyzacja środków trwałych

24 042

 

 

- ubezpieczenie rzeczowe

 

2 500

*

 

- podatek gruntowy

 

218

*

 

- odsetki od kredytu

 

700

*

 

 

 

 

 

 

Koszty właściwe

 

 

3 418

156 628

 

 

 

 

 

Nakłady - powinny być wyrażane w jednostkach naturalnych (kg, tona, L, roboczogodzina, jednostka siły roboczej - jedna osoba pracująca na stałe przez cały rok)
Wydatek - łączy się z zakupem

Koszt > Wydatku

gdy mamy własne środki, amortyzacja

Wydatek > Kosztu

w tym roku kupie środek trwały lub nawóz i ich nie zużyje

 

 

Zadanie II
Obliczyć koszty właściwe, umowne i wydatki

K.W

K.U

W

siła robocza 38 990 w tym wynagrodzenie za pracę 24 486

+

 

+

zakup środków produkcji 93 564 w tym środki trwałe 19 032

89395*

 

+

zmniejszenie stanu zapasów 17 082

 

 

podatek gruntowy 218

 

+

+

odsetki od kredytu 700

 

+

+

amortyzacja 24 042

+

 

 

spłata kredytu 30 000

 

 

+

zapłata za energię elektryczną 3 200

+

 

+

wzrost zapasów śr. obrotowych 2 219

*

 

 

delegacja pracownika 120

+

+

* (93 564 - 19 032) - 2 219 + 17 082 = 89 395

Koszty właściwe = 89395 + 24042 + 3200 + 120 = 116 757
Koszty umowne = 700 + 218 = 918
Wydatki = 24486 + 93564 + 218 + 700 + 30000 + 3200 + 120 = 152288

Produkcja globalna = suma produkcji + obrót wewnętrzny
Koszty globalne = suma kosztów + obrót wewnętrzny
Produkcja końcowa brutto = suma produkcji końcowej
Koszty gospodarcze = suma kosztów (bez obrotu wewnętrznego)
Koszty stałe - są to koszty niezależne od zmian zachodzących w rozmiarach produkcji. Nie zmieniają się w odniesieniu do całości gospodarstwa są niezależne od przebiegu procesów produkcyjnych i wielkości uzyskanej produkcji, zmieniają się natomiast w przeliczeniu na jednostkę produktu np.: k. amortyzacji środków trwałych, k. zarządzania, k. utrzymania budynków, k. dzierżaw, czynsze, k majątkowe tj. ubezpieczenia, podatki, odsetki od kredytów, oprocentowanie kapitału itd.
Koszty zmienne - są to koszty zależne od rozmiaru produkcji. Ich poziom zmienia się w zależności od stopnia intensywności gospodarstwa.

Zadanie III
Wskazać koszty stałe i zmienne.
Prowadzę hodowlę róż na wełnie mineralnej, wprowadzam doświetlanie.

- koszt założenia plantacji

S

 

- koszt siły roboczej w tym na : pielęgnację

Z

 

Zbiór

Z

 

Sortowanie

Z

 

Pakowanie

Z

 

zakup nawozów

Z

 

zakup środków ochrony

Z

 

zakup opału

Z

 

amortyzacja szklarni

S

 

amortyzacja pakowni i sortowni

S

 

amortyzacja maszyn do sortowania

Z

 

koszty eksploatacji maszyna do sortowania

S

 

odsetki od kredytu na budowę szklarni

Z

 

założenie oświetlenia

Z

 

opłata targowiska

S/Z (zależy jak płaci za targowisko)

 

opłata za energię elektryczną

Z

 

koszty administracyjne

S

 

koszty transportu zewnętrznego

Z

 

podatek dochodowy

S (jeśli ryczałtem), Z (jeżeli w oparciu o rachunkowość)

 

 

S - koszty stałe

Z - koszty zmienne


Koszty stałe są ściśle związane z rodzajem produkcji.
Marża brutto = produkcja - koszty zmienne
Koszt bezpośrednie - związane bezpośrednio z uprawą roślin ( środki ochrony, śr. chemiczne, nawozy)
Koszty pośrednie - np. amortyzacja ciągnika, przechowalni, płace pracowników. Nie można ich przyporządkować danemu produktowi.

Koszty pośrednie

Ogólnoprodukcyjne
Związane z samym
procesem produkcyjnym

Ogólnogospodarcze
związane z prowadzeniem
gospodarstwa

Koszty całkowite = koszty bezpośrednie + koszty pośrednie (część)
Produkcja = tony * cena
Najlepiej jest podzielić KP według KB (proporcjonalnie)
 KB - KB
KP - x

 0x01 graphic

 
 
Oblicz koszty jednostkowe produkcji pomidorów stosując jako klucz podziału kosztów pośrednich - koszty

bezpośrednie.

 

koszty bezpośrednie całej produkcji

3 000 w tym koszty bezpośrednie produkcji roślin 2 000

koszty pośrednie całej produkcji:

 

a) ogólnoprodukcyjne produkcji roślin

300

b) ogólnogospodarcze produkcji roślin

600

koszty bezpośrednie produkcji pomidorów

40 zł

zbiór pomidorów

500 kg

 

 

Ile kosztuje wyprodukowanie 1kg pomidorów ?
KC = KB + KP

40 + 14

~11 gr

300

-

X

2 000

-

40

600

-

X

3 000

-

40

 

 

 

18.IX.98

Spis treści

Rachunkowość
Obecnie obowiązuje nas ustawa o rachunkowości z 1.01.1995 roku (Dz.U. 121 poz. 591)
Krótka historia rachunkowości
- 1494r. Lucio Paccioli napisał traktat o naukach ścisłych, składający się z XI ksiąg; jedna z nich traktowała o rachunkowości; podstawowe kanony tej wiedzy nie zmieniły się do dnia dzisiejszego
- w roku 1673 we Francji ukazał się pierwszy dokument zobowiązujący do prowadzenia ksiąg handlowych
- w XIX w. - okresie rewolucji przemysłowej rozwinął się dział rachunkowości - kalkulacja
- w związku z wprowadzeniem w XX w. Różnych technik umożliwiających szybkie przetwarzanie danych rozwinął się dział sprawozdawczości
 

System ewidencji gospodarczej

Rachunkowość

Statystyka

Ewidencja operatywna

Księgowość

 

 

Kalkulacje

 

 

Sprawozdawczość

 

 

Analiza finansowa

 

 


Statystyka - obejmuje pomiar, rejestrację i systematykę zjawisk i procesów gospodarczych występujących masowo
Ewidencja operatywna - umożliwia szybkie uzyskiwanie danych w jednostkach naturalnych z określonych odcinków działalności przedsiębiorstwa
Rachunkowość - stanowi szczególny rodzaj ewidencji gospodarczej, która ma na celu odzwierciedlenie w formie pieniężnej (wartościowej ) zjawisk i procesów gospodarczych oraz sytuacji majątkowej i wyników działalności podmiotów gospodarczych
Księgowość - zajmuje się całokształtem czynności związanych z pomiarem, ewidencją stanu i zmian majątku, źródłami jego pochodzenia, a także przebiegiem procesów gospodarczych oraz wyników finansowych w jednostce gospodarczej
Kalkulacja - opiera się na danych wynikających z zapisu księgowości i polega na obliczeniu kosztów przypadających na jednostkę wyrobu lub usługi to jest kosztów jednostkowych
Sprawozdawczość finansowa - obejmuje ogól ujednoliconych celowo dobranych zestawień liczbowych wynikających z księgowości i kalkulacji, a dotyczących stanu majątkowego, przebiegu procesów gospodarczych i rezultatów finansowych jednostek gospodarczych
Analiza finansowa - obejmuje badania całokształtu działalności gospodarczej przedsiębiorstwa, jego sytuacji majątkowej i finansowej oraz ocenę efektywności gospodarowania
Rachunkowość spośród innych systemów wyróżniają następujące cechy:
- głównie wartościowe opisywanie działalności gospodarczej
- stosowanie metody bilansowej i zasady podwójnego zapisu
- wykorzystywanie specyficznego urządzenia finansowego o nazwie konto
0x01 graphic

istnieje IX grup (zespołów kont), pierwsza cyfra symbolu nazwy mówi do jakiej grupy należy dane konto
- obowiązek udokumentowania zapisów (rachunek, faktura, lista płac, protokół likwidacji środka trwałego)
- weryfikacja zapisów za pomocą inwentaryzacji
- przestrzeganie zasady ciągłości

Podstawową funkcją jaką spełnia rachunkowość jest funkcja informacyjna.
Proces informacyjny w rachunkowości

Dane

Gromadzenie
danych

Obserwacja
pomiar i wycena dokumentacja

ewidencja
rozliczanie
kalkulacja
weryfikacja zapisów

Przetwarzanie danych

Prezentacja danych

sprawozdawczość (ex. post )
analiza
planowanie (ex. ante)

Informacje

 
Charakterystyka podstawowych zasad rachunkowości
- zasada kontynuacji działalności
- zasada ciągłości - powinniśmy mieć identyczne zasady prowadzenia księgowości w różnych okresach, a ewentualne zmiany muszą być uzasadnione z podaniem ich skutków
- zasada memoriałowa - przychody i koszty należy przypisać do okresu, których dotyczą a nie w momencie wpływu gotówki lub dokonania zapłaty
- zasada ostrożności (ostrożnej wyceny)

    1. elementy zysku mogą być zaliczone po ich zrealizowaniu

    2. koszty należy wykazywać nawet takie, które zostaną uprawdopodobnione

    3. składniki majątku wycenia się po cenach historycznych nie wyższych od cen rynkowych

- zasada wyższości treści nad formą - operacje gospodarcze muszą być wykazane zgodnie z ich treścią i prawdą materialną, nawet jeżeli forma będzie odbiegać od powszechnie przyjętych rozwiązań
- zasada istotności - w sprawozdaniach muszą być wykazywane wszystkie pozycje, które mają istotne znaczenie dla oceny jednostki i zdarzeń gospodarczych oraz dla podejmowanych decyzji
- zasada periodyzacji - ujmowanie operacji gospodarczych według ściśle ustalonych okresów z możliwością porównań z okresem wcześniejszym

9.X.98

Spis treści

Zasady wyceny
Wycenie możemy poddawać:
1. Różne grupy środków trwałych
a) środki trwałe - mogą być wykorzystywane przez wiele sezonów (nie zużywają się w ciągu jednego sezonu); posiadają wartość powyżej pewnego określonego minimum
b) inwentarz małocenny - są to środki trwałe, które nie zużywają się przez jeden sezon wegetacyjny, ale ich wartość jest niższa od pewnej ustalonej granicy (np. łopata, sekator)
c) ziemia - jest specyficznym środkiem trwałym gdyż:
- jest środkiem niezniszczalnym (zużywa się tylko warstwa orna)
- jest nieprzemieszczalna
- jest niepomnażalna
d) plantacje wieloletnie (sady, szkółki, mateczniki)
- mogą być użytkowane już przed zakończeniem okresu inwestycyjnego (okres inwestycyjny kończy się w momencie, gdy przychody są większe od kosztów)
2. Różne grupy środków obrotowych
a) środki obrotowe - zużywają się w ciągu jednego sezonu wegetacyjnego (nasiona, nawozy, środki ochrony roślin, paliwo)
b) obrót wewnętrzny - sadzonki, obornik, nasiona, nawozy zielone wyprodukowane we własnym gospodarstwie
c) produkty - nie zostały jeszcze sprzedane, ale znajdują się w magazynie

Wyceniać możemy:
- produkty gotowe
- produkcję w toku (produkcję niezakończoną) np. jabłka przed zbiorem
- rzeczy niematerialne np. jeżeli sprzedajemy sad i razem z nim oddajemy sieć swoich odbiorców

Metody wyceny
1. Metoda cen bieżących

 

 

 

 

 

 

Kz - koszty zakupu

 

 

Wz = pq + Kz

 

dla kupującego

 

 

 

Ks - koszty sprzedaży

 

 

 

 

 

 

 

 

Q - ilość

 

 

Ws = pq - Ks

 

dla sprzedającego

 

 

 

p - cena rynkowa

 

 


Zadanko
Obliczyć wartość 100 ton obornika, zakładając że cena rynkowa wynosi 20 zł za tonę, a koszty zakupu i koszty sprzedaży są sobie równe i wynoszą 10 zł za tonę.
loco - miejsce sprzedaży jest określane przez sprzedającego
franco - określa do którego miejsca koszty dodatkowe są ponoszone przez spredającego
a) loco - magazyn sprzedawcy
Wz = 20*100 + 10*100 = 3000

Ws = 20*100 = 2000
b) franco - siedziba odbiorcy
Wz = 20*100 = 2000
Ws = 2000 - (10*100) = 1000
 
CIF - Cost Insurence Frid - strona kupująca pokrywa koszty przewozu i ubezpieczenia
FOB - Free on Boat - sprzedawca ponosi koszty dostarczenia towaru na statek
FOR - Free on Rail - sprzedawca ponosi koszty dostarczenia towaru do pociągu

2. Metoda kosztów własnych
Polega na zsumowaniu kosztów poniesionych na wytworzenie arykułu.
W = K1 + K2 +K3 +...+Kn


Zadanie
Obliczyć wartość produkcji w toku jeżeli

- koszty całościowe

18 tyś

- koszty bezpośrednie całej produkcji

12 tyś

- koszty bezpośrednie produkcji w toku

2 tyś

 

 

12 - 18

 

 

2 - x

 

x = 3 000

3. Metoda porównawcza
W celu dokonania wyceny poszukujemy charakterystycznych cech środków trwałych i porównujemy je z cenami rynkowymi np. jednostka mocy - koń mechaniczny

Zadanie
Obliczyć metodą porównawczą wartość początkową ciągnika o mocy 17koni mechanicznych wiedząc, że cena jednego konia mechanicznego ciągników o podobnych walorach użytkowych wynosi 500 zł.
17 * 500 = 8 500

Zadanie
Obliczyć metodą porównawczą wartość przyczepy o ładowności 2 ton wiedząc, że cena przyczepy o ładowności 1.5 t wynosi 2 500, a przyczepy o ładowności 3t wynosi 3 400.
1.5t 900 (3 400 - 2 500)
tzn. 0.5t 300
2 500 +300 = 2 800


Zadanie
5-letni sad

 

Koszty

Produkcja

Założenie sadu

40 00

------

1 rok

8 000

------

2 rok

8 400

1 400

3 rok

8 800

4 800

4 rok

10 000

9 000

5 rok

11 000

15 000

W = K1 + K2 +K3 +...+Kn + %od zamrożenia kapitału + renta gruntowa
 

Renta gruntowa

200 zł/rok

Oprocentowanie kapitału

300 zł/rok

 

 


Jaka jest wartość sadu jako inwestycji?

Wsadu = kosztów - produkcji + inne koszty
75 200 - 15 200 = 60 000
60 000 + (4 * 200) + (4 * 300) = 62 000

 6.XI.98

Majątek jednostki gospodarczej

Majątek jednostki gospodarczej

Ujęcie rzeczowe

Ujęcie finansowe

Majątek trwały

Majątek obrotowy

Majątek własny

Majątek obcy

 
Struktura majątku rzeczowego

Majątek
Trwały

Rzeczowy majątek trwały

*inwestycje rozpoczęte *środki trwałe

Inny niż rzeczowy majątek trwały

*wartości niematerialne i prawne

Finansowy majątek trwały

*udziały długoterminowe *papiery wartościowe *długoterminowe pożyczki

Majątek
Obrotowy

Zapasy

*materiały *półprodukty i produkty w toku *produkty gotowe *towary

Środki pieniężne

*gotówka *rachunki bankowe *czeki obce

Papiery wartościowe do obrotu

*krótkoterminowe akcje *krótkotermin. obligacje

Należności i roszczenia

*należności od kontrahentów, *budżetu, *pracowników, *pozostałe należności


Inwestycje - nakłady gospodarcze, które dają nowe obiekty majątku trwałego
- mogą być wykonywane systemem zleconym lub gospodarczym
- może to być budowa lub zakup
- składają się na nią wszystkie koszty do momentu włączenia do eksploatacji

Środek trwały - za środki trwałe uznaje się, stanowiące własność lub współwłasność podmiotu, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania: nieruchomości, maszyny, urządzenia itd. o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podmiot na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej o podobnym charakterze
(Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17.I.97r. Dz.U. nr.6)
Jeżeli środek ma wartość początkową niższą niż 2500 zł. możemy nie traktować go jako środek trwały

Spis treści

Klasyfikacja środków trwałych
Grupa 1 budynki
Grupa 2 budowle (silos, studnia, wiata, droga)
Grupa 3 kotły i maszyny energetyczne
Grupa 4 maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego stosowania (komputery)
Grupa 5 maszyny, urządzenia i aparaty specjalne branżowe (maszyny wiertnicze, hutnicze)
Grupa 6 urządzenia techniczne (telefony komórkowe, kasy fiskalne)
Grupa 7 środki transportu
Grupa 8 narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenia (np. wyposażenie biura - faxy, xero)

Amortyzacja środka trwałego
- środek trwały zaczynamy amortyzować od 1 dnia miesiąca następującego po miesiącu kiedy przyjęliśmy go do eksploatacji
- środek trwały amortyzujemy do końca miesiąca, w którym środek trwały został zamortyzowany
- jeśli zakład pracuje sezonowo roczną kwotę amortyzacji dzielimy na ilość miesięcy, w ciągu których środek użytkujemy (w ten sposób mamy wyliczoną stawkę amortyzacyjną)
- możemy stosować amortyzację liniową - przyjmujemy, że środek zużywa się przez cały czas tak samo; kwota amortyzacji jest cały czas taka sama
- możemy stosować amortyzację degresywną - kwota amortyzacji jest początkowo wysoka i zmniejsza się z czasem
- możemy stosować amortyzację progresywną - kwota amortyzacji jest początkowo niska i zwiększa się z czasem
przeszacowanie środków trwałych - wykonujemy na podstawie tabel

Grupa rodz. środka trwałego

1996

1997

1998

Grupa I

 

 

 

Grupa II

 

*

 

Grupa III

 

 

 


Na przecięciu roku wyprodukowania środka i jego grupy znajdujemy współczynnik przeszacowania.
Współczynnik mnożymy przez wartość początkową środka i umorzenie

Wartości niematerialne i prawne - do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się nabyte przez jednostkę prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania
- prawo wieczystego użytkowania gruntu
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
- prawa autorskie
- prawa do projektów wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów zdobniczych
- licencje
- programy komputerowe
- koszty organizacji poniesione przy założeniu lub późniejszym rozszerzeniu spółki akcyjnej
- wartość firmy
- koszty prac rozwojowych

Wartości te również amortyzujemy, ale nie dłużej niż 5 lat.

Podstawowa klasyfikacja finansowego majątku trwałego

Finansowy majątek trwały

Lokaty udziałowe

Lokaty wierzytelnościowe

Udziały w spółkach
Nieemisyjnych

Akcje

 

Obligacje

Pożyczki i należności długoterminowe

 

Papiery wartościowe

 

Papiery wartościowe

 

 
Materiały - środki, które jednostka nabywa na własne potrzeby i które zużywają się całkowicie w cyklu produkcyjnym przenosząc swą wartość na wytworzone produkty
Półprodukty i produkcja w toku (produkcja niezakończona) - produkty, które jeszcze nie są gotowe ale mogą być magazynowane, a niekiedy nawet sprzedawane (mogą to być niezakończone usługi)
Produkty gotowe - zdatne do sprzedaży produkty gotowe, gotowe usługi
Towary - to te składniki majątku, które zostały zakupione przez jednostkę w celu sprzedaży
Należności - kwoty pieniężne należne danej jednostce gospodarczej od innych jednostek lub osób fizycznych (jeśli okres spłaty nie jest dłuższy niż rok)
Roszczenia powstają wówczas gdy kontrahent nie akceptuje należności lub jej części; skierowanie sprawy do sądu sprawia, że roszczenia określa się mianem roszczenia spornego

Źródła pochodzenia środków gospodarczych

Kapitał (fundusze) własne

Wygospodarowany zysk

Kapitał (fundusze) obce

Kapitały powierzeniowe

Kapitały samofinansowania

 

Kredyty bankowe

Zobowiązania


Klasyfikacja kapitałów własnych w zależności od formy własności podmiotu gospodarczego

 Sp. z o. o

Spółka osobowa

 

 

 

 

Kapitały powierzeniowe

Fundusz założycielski

Fundusz udziałowy

Kapitał
akcyjny

Kapitał udziałowy

Kapitał właściciela (wspólników)

Kapitały samofinansujące

Fundusz przedsiębiorstwa
Fundusze specjalne

Fundusz zasobowy
Fundusze specjalne

Kapitał zapasowy
Kapitał rezerwowy
Fundusze specjalne

Kapitał zapasowy
(K. rezerwowy
F. specjalne

Kapitał rezerwowy - tworzy się go tak długo, aż osiągnie on 1/3 kapitału akcyjnego
 

BILANS

Majątek rzeczowy

Kapitały własne
Kapitały obce

Aktywa

Pasywa

Środki gospodarcze

Źródła pochodzenia środków gospodarczych

 
Zadanie
Zakładając firmę handlową pan Antoni Rzecki dysponował oszczędnościami w wysokości 6000 jednostek, za które nabył wyposażenie sklepu. Jednocześnie pan Rzecki uzyskał kredyt bankowy na kwotę 4000 jednostek, za które zakupił towary przeznaczone do sprzedaży w sklepie.

Aktywa

Kwota

Pasywa

Kwota

Wyposażenie sklepu
Towary

6 000
4 000

Kapitał własny
Kredyt bankowy

6 000
4 000

S aktywów

10 000

S pasywów

10 000

 Wzrost gospodarczy - osiągnięcie wzrostu podstawowych (środków) wielkości gospodarczych poprzez proces rozszerzenia czynników produkcji np. wzrost areału, wzrost wydobycia węgla

Rozwój gospodarczy - gdy wzrostowi towarzyszą zmiany strukturalne, zmiany systemu zarządzania, poziom organizacji oraz rozwój ultrastruktury pozaprodukcyjnej np. wydajniejsze technologie, rozwój przemysłu przetwórczego

Podstawowe czynniki wzrostu i rozwoju gospodarczego

  1. Siła robocza

  • Środki produkcji