1. Pojęcie środków publ.

To zasoby pieniężne gromadzone przez podmioty sektora fin.publ.:

1. dochody publ.

2. środki pochodzące ze źródeł zagranicznych nie podlegające zwrotowi

3. przychody jedn.org.i innych os.pr.zaliczanych do sektora fin.publ., pochodzące z działalności i innych źródeł

4. przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu gminnego ( ze sprzedaży papierów wartościowych, z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu teryt. , dochody ze spłat pożyczek udzielonych ze środków publicznych, z otrzymanych pożyczek i kredytów )

5. przychody jedn.zaliczanych do sektora fin.publ.uzyskiwane w związku z prowadzoną przez nie działalnością oraz pochodzące z innych źródeł

2. Dochody publ.

To daniny publiczne w postaci podatków oraz pozostałe dochody , do których zalicza się opłaty, dochody z najmu i dzierżawy, ze sprzedaży rzeczy i praw , spadki, zapisy , darowizny w formie pieniężnej )

3. Przychody publ.

4. Wydatki publ.

Związane są z realizajcją redystrybucji definitywnej, np. zapłata za rzeczy lub usługi świadczone na rzecz jedn.należących do tego sektora, wypłata wynagrodzeń, itp.

5. Rozchody publ.

Wiążą się z czasowym transferem środków -są wyrazem realizacji zbow.wcześniej zaciągniętych przez podmiot sektora fin.publ. Są nimi: spłaty otrzymanych pożyczek, wykup pap.wart.oraz inne operacje fin.,udzielone pożyczki

6. Sektor fin.publ.

Zaliczamy tu:

1. organy władzy publ., org.administr.rządowej, org.kontroli pańsw.i ochrony prawa, sądy trybunały, jst, i ich org.oraz związki

2. jedn.budżetowe, zakłady budżet, gosp.pomocnicze jedn.budżetowych

3. fundusze celowe

4. państwowe szkoły wyższe

5. jedn.badawczo-rozwojowe

6. samodzielne publ.zakłady opieki zdrowotnej

7. zus, kasę rolniczego ubezp.społ.

8. kasa chorych

9. PAN

10. Państwowe lub samorządowe os.pr.utworzone na podst.odrębnych ustaw w celu wykonyw.zadań publ

7. Jawność i przejrzystość fin.publ.

Jawność finansów publicznych jest realizowana przez:

1. jawność sejmowej debaty budżetowej i debat budżetowych jst;

2. jawność sejmowej debaty nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa i debata nad wykonaniem sprawozdań budżetowej jst

3. podawanie do publicznej wiadomości:

1. kwot dotacji udzielanych z budżetu państwa i budżetów jst

2. zbiorczych danych dotyczących finansów publicznych - przez MF

3. udostępnianie corocznych sprawozdań dotyczących finansów i działalności jednostek należących do sektora finansów publicznych.

Wyłączenie jawności → w stosunku do tych środków publicznych, których pochodzenie lub przeznaczenie zostało uznane za tajemnicę państwową na podstawie odrębnych przepisów lub jeżeli wynika to z umów międzynarodowych.

8. Klasyfik.dochodów i wydatków publ.

Ich klasyfikowanie umożliwia planowanie fin., tj.określanie źródeł i wielkości czerpanych z nich zasobów pieniężnych, a także kierunków i zakresu finansowania zadań publ.

Klasyfikuje się je według: *działów, *rozdziałów(określ.rodzaj działalności), *paragrafów(określ.rodzaj dochodu, przychodu lub wydatku). Określ.są przez MF w drodze rozporządzenia

9. Wydawanie aktów normatywnych

10. Główny księgowy jednostki sektora fin.publ.

Służy do planowania finansowego, ewidencji zjawisk fin.oraz sporzadzania sprawozdań. Podmiot ten w celu umożliwienia wykonyw.nałożonych na niego zadań maja specjalny statut, wyznaczany zakresek obow.i uprawnień, który określa RM w drodze rozporządz.

11. Audyt wewn.

12. Jedn,budżetowa

JEDNOSTKA BUDŻETOWA - jest najbardziej typową formą organizacyjną stosowaną w sektorze finansów publicznych. Jednostki budżetowe pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu , a pobrane dochody odprowadzają na rachunek budżetu. Powyższą zasadę stosuje się zarówno do państwowych jednostek budżetowych , jak i samorządowych jednostek budżetowych. Prowadzi gosp.fin.wg.zasad określ.w ust.o fin.publ. Powiązane są z budżetem państwa lub z budżetami jst. Planowane dochody i wydatki są w pełnych kwotach ujęte w budżecie. Znaczy to, że jb na pokrycie swoich wydatków , wykorzystuje zasoby budżetowe, a jeżeli osiąga dochody, to przekazuje je w całości na rachunek środków budżetowych. Ta metoda powiązania z budżetem nazywana jest budżetowaniem brutto. PAŃSTWOWE JEDNOSTKI BUDŻETOWE - tworzą, łączą i likwidują ministrowie , kierownicy urzędów centralnych i wojewodowie. SAMORZąDOWE JEDNOSTKI BUDŻETOWE - tworzą, łączą i likwidują organy stanowiące samorządu terytorialnego .

Podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest plan finansowy, tj. plan dochodów i wydatków jednostki budżetowej. JB mają swoje r-ki bankowe, służące do realizacji wydatków. Likwidując JB organ założycielski określa przeznaczenie mienia, znajdującego się w użytkowaniu JB

13. Zakład budżet.

ZAKŁAD BUDŻETOWY - to jedn.organiz.sektora fin.publ., które odpłatnie wyk.wyodrębnione zadania, pokrywając w całości lub części koszty swojej dział.z przychodów własnych. Jest wyodrębnioną jednostką organizacyjną , nie posiada osobowości prawnej. Odpłatnie wykonuje swoje zadania, a ponadto co odróżnia go od jednostki budżetowej, to fakt, iż może on finansować swoje wydatki własnymi dochodami. W zasadzie powinien być samowystarczalny. Jednakże może on otrzymywać dotację przedmiotową z budżetu oraz dotację celową na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji.

Ponadto nowo utworzony zakład budżetowy może otrzymać jednorazową dotację z budżetu na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe.

Łączna dotacje dla zakładu budżetowego nie mogą przekroczyć 50 % jego dochodów własnych.

Podstawą gospodarki finansowej zakładu budżetowego jest roczny plan finansowy obejmujący :

a ) przychody

b ) wydatki , stanowiące koszty działalności

c ) stan środków obrotowych

d ) wpłaty do budżetu

Ponadto w planie finansowym winny być wyszczególnione :

1. przychody

2. dotacje

3. wydatki na wynagrodzenia i składki naliczane od wynagrodzeń

4. wydatki inwestycyjne ( majątkowe )

PAŃSTWOWE ZAKŁADY BUDŻETOWE - tworzą, łączą i likwidują ministrowie , kierownicy urzędów centralnych i wojewodowie.

SAMORZąDOWE ZAKŁADY BUDŻETOWE - tworzą, łączą i likwidują organy stanowiące samorządu terytorialnego .

14. Gosp.pomocnicze

GOSPODARSTWO POMOCNICZE - jest wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo częścią jednostki budżetowej ( tzw. działalnością uboczną ). Winno być ono samowystarczające chociaż może otrzymywać dotacje przedmiotowe z budżetu.

GOSPODARSTWO POMOCNICZE tworzy kierownik jednostki budżetowej po uzyskaniu zgody :

• w przypadku gospodarstwa pomocniczego państwowej jednostki budżetowej - właściwego ministra, kierownika urzędu centralnego lub wojewody

• w przypadku gospodarstwa pomocniczego samorządowej jednostki budżetowej - zarządu jednostki samorządu terytorialnego.

Gospodarstwo pomocnicze wpłaca do budżetu 50 % osiągniętego zysku.

Podstawą gospodarki finansowej gospodarstwa pomocniczego jest plan finansowy obejmujący :

1. przychody

2. wydatki - koszty

3. rachunek wyników

4. stan środków obrotowych i rozliczenia z budżetem

W planie finansowym gospodarstwa pomocniczego wyszczególnia się :

a ) przychody własne

b ) dotacje

c ) wydatki na wynagrodzenia i składki naliczane od wynagrodzeń

W formie gosp. pomocniczego prowadzone są zazwyczaj : ośrodki szkoleniowe, warsztaty szkolne.

15. Środek specj

śRODKI SPECJALNE - to wyodrębniona finansowo cześć podstawowej działalności jednostki budżetowej , środki te gromadzone są na wyodrębnionym rachunku bankowym.

śRODKI SPECJALNE mogą być tworzone :

1. na podstawie ustaw lub uchwał organów stanowiących samorządu terytorialnego,

2. z tytułu spadków , zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej,

3. z tytułu odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie oddane jedn. budżetowej w zarząd bądź użytkowanie,

4. z tytułu sprzedaży zapasów środków materiałowych przechowywanych w celach mobilizacyjnych.

środki specjalne przeznacza się na cele wskazane w ustawi , uchwale , na cele wskazane przez darczyńcę lub spadkodawcę lub też na odtworzenie mienia wymienionego w punkcie 3 i 4.

Podstawą działalności środków specjalnych jest plan finansowy, w którym wyodrębnia się w szczególności :

a ) wynagrodzenia i składki naliczane od wynagrodzeń ,

b ) wydatki inwestycyjne

16. Fundusze celowe

FUNDUSZEM CELOWYM jest fundusz powołany ustawowo, którego przychody pochodzą z dochodów publicznych a wydatki przeznaczone są na realizacją wyodrębnionych zadań.

Jeżeli fundusz celowy realizuje zadania wyodrębnione z budżetu państwa to jest on państwowym funduszem celowym

Jeżeli fundusz celowy realizuje zadania wyodrębnione z budżetu jednostki samorządu terytorialnego to jest odpowiednio gminnym, powiatowym lub wojewódzkim funduszem celowym.

Podstawą gospodarki finansowej funduszu celowego jest plan finansowy .

Szczegółowe zasady gospodarki funduszy celowych określa minister nadzorujący państwowy fundusz celowy w porozumieniu z Ministrem Finansów.

FUNDUSZE CELOWE - RODZAJE

Rozróżnia się fundusze celowe :

1. autonomiczne - całkowicie samofinansujące się,

2. finansowo połączone z budżetem - fundusze dotowane z budżetu lub swoje nadwyżki odprowadzające do budżetu

3. wewnątrzbudżetowe - tworzone w ramach budżetu, przeznaczenie środków na określony cel

Wykaz funduszy celowych :

1. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych

2. Fundusz Pracy

3. Fundusz Gwarantowanych świadczeń Pracowniczych

4. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

5. Fundusz Alimentacyjny

6. Państwowy Fundusz Kombatantów

7. Narodowy Fundusz Ochrony środowiska i Gospodarki Wodnej

8. Fundusz Promocji Twórczości

9. Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych

10. Fundusz Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym

11. Fundusz Emerytalno - Rentowy

12. Fundusz Prewencji i Rehabilitacji

13. Fundusz Administracyjny

17. Poj.budżetu

BUDŻET - z łac. bulga - worek, sakiewka - jest to podstawowy plan finansowy państwa mający charakter dyrektywny ( tzn. są to wiążące polecenia parlamentu ) obejmujący dochody i wydatki o charakterze bezzwrotnym. uchwalany przez organ przedstawicielski na okres budżetowy , zwykle roczny.

BUDŻET PAŃSTWA ( art. 61 ) jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa, sądów i trybunałów, administracji rządowej.

BUDŻETEM nazywamy plan dochodów i wydatków sektora publicznego lub jego wyodrębnionej części. Jest on podstawą gospodarki finansowej państwa i gmin. Uchwalany coroczne ( przeważnie na rok kalendarzowy ) przez organy przedstawicielskie, czyli przez Sejm i Rady Gmin, przy czym odpowiednie organy wykonawcze ( Rada Ministrów i zarządy gmin ) są obowiązane przedłożyć w ustawowo określonych terminach projekty budżetu oraz ich uzasadnienia. Zarówno forma przedkładanego projektu jak i zakres przedkładanych wraz z nim materiałów informacyjnych ( uzasadnień ) są określone przepisami ustawowymi.

Rozróżnia się :

A : budżet państwa

B : budżet jednostki samorządu terytorialnego ( gminy, powiatu, sejmiku samorządowego ) oraz jednostki podporządkowanej radom gmin ( zakład budżetowy )

II. Budżet wydatków :

A : bieżących

B : majątkowych ( inwestycje )

18. Dyrektywność budżetu

Budżet w sensie prawnym stanowi wiążące polecenie parlamentu, skierowane do rządu oraz poszczególnych ministrów z osobna, którego treścią jest zgromadzenie wskazanych w budżecie kwot dochodów oraz wydatkowanie środków na określone cele. Dochody budżetu mogą być, np.wyższe niż zaplanowane lub niższe ale pod warunkiem, że wykonane zostaną zadania państwowe, na które wydatki zostały zaplanowane Dyrektywność znajduje wyraz w formie prawnej, jaką posiada ten akt prawny.

19. Zasady budżetowe

1. Zasada zupełności budżetu- budżet ma obejmować wszystkie dochody i wydatki państwa.

2. Zasada jawności budżetu- to ujecie całości dochodów i wydatków budżetowych w jednym dokumencie budżetowym, co pozwala na całościową ocenę zamierzeń rządu w dziedzinie fin.publ., jak i ułatwia ich kontrolę.

3. Zasada szczegółowości budżetu- budżet ma być uchwalany nie tylko w globalnych kwotach dochodów i wydatków, ale dochody i wydatki ukazane mają być w układzie analitycznym, pozwalającym na ustalenie przewidywanej wydajności poszczególnych źródeł dochodów i proporcji wydatków budżetowych

4. zasada jawności budżetu- jawność budżetu wyraża się w wielu aspektach :w otwarciu obrad parlamentu nad projektem budżetu, publikowaniu ustawy budżetowej i ogłaszanie jej w środkach masowego przekazu

5. zasada jasności budżetu- wyraża się w potrzebie takiego klasyfikowania i grupowania dochodów i wydatków budżetowych, aby budżet dawał obraz podst.kierunków gosp.fin.państwa. tj.źródeł dochodów, z których gromadzone są zasoby budżetu oraz proporcji pomiędzy przewidywanymi wpływami z tych źródeł a także kierunków wydatkowania środków pieniężnych.

6. zasada równowagi budżetowej- to relacje pomiędzy ogólną kwotą dochodów i wydatków budżetowych. Równowaga ta jest zachowana gdy dochody budżetu są co najmniej równe jego wydatkom.

20. Horyzont czasowy planowania budżetu

Jako rok budżetowy przyjęto rok kalendarzowy. Roczny horyzont planowania budżetu jest czasem zbyt krótki. Aby temu zapobiec wydłużany jest okres planowania budżetu do 2 lat. Inny środek to tzw. planowanie kroczące(dwuletnie) polega na corocznym uchwalaniu budżetu na rok następny. W kolejnym roku te ogólne założenia stanowią ramy dla budowy kolejnego budżetu. Planowanie wieloletnie na okresy pięcioletnie uchwalane na okresy 5-letnie ramowe plany dochodów i wydatków, natomiast coroczne, szczegółowe budżety mają w założeniu realizować stopniowo zadania objęte planami pięcioletnimi.

21. Moc wiążąca postanowień budżetu

Zamieszczanie w budżecie państwa lub jst dochodów z określonych źródeł lub wydatków na określone cele nie stanowi podstawy roszczeń bądź zobow.pr.w/c osób trzecich ani roszczeń tych osób w/c państwa lub jst. Podstawę taką stanowić mogą jedynie odrębne przepisy np.dot.wynagrodzeń urzędników państwowych w zakresie wydatków państwa. Od tej zas.przewidziano jednak wyj.-zamieszczanie w budżecie państwa kwoty subwencji dla jst stanowi podstawę jej wypłaty.

22. Części budżetowe i ich dysponenci

Zgodnie z art. 89 ustawy o finansach państwowych - dysponenci części budżetowych muszą:

1. w terminie 21 dni od dnia ogłoszenia ust . budżetowej - przedstawiają MF szczegółowy plan dochodów i wydatków danej części budżetowej (zwany „układem wykonawczym”);

2. układ wykonawczy, opracowuje się w podziale na: działy, rozdziały, paragrafy klasyfikacji dochodów i wydatków;

3. w terminie 21 dni od dnia dysponenci części budżetowej przekazują: jednostkom podległym, informację o ostatecznych kwotach dochodów i wydatków. Jednostki te, sporządzają plany finansowe celem zapewnienia ich zgodność z ustawą budżetową.

4. w terminie do 25 października - dysponenci części budżetowych przekazują informacje:

• jednostkom podległym: o kwotach dochodów i wydatków, w tym: wynagrodzeń oraz limitach zatrudnienia osób,

• jednostkom samorządu terytorialnego - o kwotach dotacji na zadania z zakresu administracji rządowej, przyjęte w projekcie ustawy budżetowej.

Dysponenci części budżetowych - w ramach sprawdzonego nadzoru i kontroli nad całością gospodarki finansowej, podległych im jednostek organizacyjnych → dokonują okresowych (kwartał) ocen dotyczących:

1. przebiegu wykonania zadań oraz dochodów i wydatków tych jednostek,

2. wykorzystania dotacji udzielanych z bp,

3. realizacji innych zadań finansowych z bp

→ w razie potrzeby podejmują działania, zmierzające do prawidłowego wykonania budżetu.

Przeprowadzona kontrola ma na celu:

• ocenę prawidłowości i terminowości pobierania dochodów, a także

• ocenę zgodności wydatków z planowanym przeznaczeniem oraz

• ocenę prawidłowości wykorzystania środków finansowych, wysokości i terminów przekazywania dotacji.

23. Wydatki bieżące budżetu

To wydatki związane z zapewnieniem stałego funkcjonowania instytucji państwowych. Mają zapewnić tylko ich nieprzerwane funkcjonowanie . zaliczamy tu:

1. subwencje ogólne dla jst

2. subwencje dla PP

3. dotacje

1. celowe: przeznaczone na finans. konkretnych zadań

2. podmiotowe: służą dofinansowaniu dział.bieżącej konkretnego podmiotu

3. przedmiotowe: polegają na przyznawaniu dopłaty do,określonego rodzaju tow.i usług

4. dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych

5. dotacje na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe

4. wynagrodzenia i uposażenia oraz składki od nich naliczane

5. inne świadczenia na rzecz os.fiz.

6. zakupy tow.i usług

7. inne wydatki związane z funkcj.jednostek budżetowych

24. Wydatki majątkowe

Obejmują wydatki na zakup i objęcie akcji oraz wniesienie wkładów do s-ek prawa handl., wydatki inwestycyjne, państwowych JB oraz niektóre dotacje celowe

25. Wydatki na obsługę długu SP

Obejmują wszelkie wydatki SP służące do obsługi jego długu. Są to min. wydatki z tyt.oprocentowania i dyskonta od skarbowych pap.wart., oprocentowania zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz wypłat związanych z udzielonymi przez SP poręczeniami i gwarancjami

26. Programy wieloletnie

Mogą być one ustanawiane dla realizacji grup powiązanych ze sobą zadań, jeżeli łączne koszty realizacji przekraczają z pewnymi wyjątkami 100,00,000 zł. Mogą one dotykać wyłącznie obronności i bezp.państwa, ochrony środowiska, rozwoju gosp.,nauki, lub ochrony ogólnonarod.dziedzictwa kultury. Ustawa budżetowa zawierać będzie limity wydatków przeznaczonych na jego realizacją w danym roku kalendarzowym, ale też w dwu następnych latach budżetowych, a nawet limit wydatków na realizację całości programu.

27. Nadwyżka i niedobór budżetowy, źródła pokrycia deficytu budżetowego

NADWYŻKA jest to dodatnia różnica między dochodami publ. a wydatkami publ. , ustalona dla okresu rozliczeniowego.

NIEDOBÓR ( deficyt ) zaś stanowi ujemny wynik budżetu, tj. wydatki publ. przewyższają dochody publ.

Deficyt może być pokryty przychodami pochodzącymi z : ( art. 64 )

a ) sprzedaży skarbowych papierów wartościowych na rynku krajowym i zagranicznym,

b ) kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych

c ) pożyczek

d ) prywatyzacji majątku Skarbu Państwa

a ) pozostałości dochodów z poprzednich lat ( nadwyżka )

28. Rezerwy budżetowe

REZERWY BUDŻETOWE ( art. 66 ) - rodzaje :

1.ogólną

2.celowe

Rezerwę ogólną w budżecie tworzy się na nieprzewidziane wydatki w wysokości nie przekraczającej 0,2 % wydatków budżetu. Dysponuje nią Rada Ministrów, która może upoważnić w drodze rozporządzenia do dysponowania nią Prezesa RM i Ministra Finansów.

Rezerwy celowe - tworzy się je na :

a ) wydatki, które nie są szczegółowo planowane podczas opracowywania budżetu,

b ) wydatki, które finansowane są ze źródeł zagranicznych.

c ) gdy inne ustawy tak stanowią .

Suma rezerw z punktu a i c nie może przekroczyć 5 % wydatków budżetu.

Podział rezerw celowych dokonuje Minister Finansów w porozumieniu z właściwym dysponentem części budżetowych , z tym , że rezerwą na wzrost wynagrodzeń w sferze budżetowej dysponuje Rada Ministrów.

Rezerwy celowe mogą być wykorzystane wyłącznie na cel, na jaki zostały utworzone. Jednakże zmiany możne dokonać M.F. po uzyskaniu pozytywnej opinii komisji budżetowej właściwej ds. budżetu.

Deficyt budżetu państwa może być pokryty przychodami pochodzącymi z:

1. sprzedaży skarbowych papierów wartosciowych na rynku krajowym i zagranicznym,

2. kredytów zaciągniętych w bankach krajowych i zagranicznych,

3. pożyczek,

4. prywatyzacji majątku SP,

5. nadwyżki budżetu państwa z lat ubiegłych.

Ustawodawca, w celu ograniczenia deficytu budżetowego wprowadził szereg procedur ostrożnościowych i sanacyjnych.

Określone procedury ostrożnościowe - są stosowane przez RM w zależności od wysokości relacji kwoty państwowego długu publicznego od PKB.

Program sanacyjny obejmuj :

1. podanie przyczyn kształtowania się relacji państwowego długu publicznego

2. program przedsięwzięć mających na celu ograniczenie relacji, uwzględniających analizę limitów ilościowych i innych uwarunkowań prawnych,

3. trzyletnią prognozę dotyczącą relacji państwowego długu publicznego do PKB wraz z przewidywanym rozwojem sytuacji makroekonomicznej kraju.

29. Przygot.proj.budżetu

Przebiega wieloetapowo. Przygotowanie projektu budżetu to całokształt, których treścią jest tworzenie budżetu jako planu. Określenie jego dochodów i wydatków zarówno w kwotach szczegółowych jak i globalnych. Przygotowanie projektu należy do org.administr.rządowej

I. Wydanie przez MF noty budżetowej. Określa ona szczegółowezasady ,tryb i terminy opracowywania materiałów do projektu BP. Ma formę rozporządz.MF. Adresatem jej są wszyscy dysponenci BP. Projekt ustawy budżetowej jako elem.jednolity dokument opracowywany jest przez MF. Minister ustala też proponowane subwencje dla jst i zbiorcza kwotę tych subwencji włacza do proj.BP. Wraz z uzasadnieniem i wykazem spraw spornych proj. przedkładany jest RM.

II. RM rozstrzyga sprawy sporne, a następnie uchwala proj.UB. RM przedkłada Sejmowi najpóźniej na 3 miesiące przed rozpoczęciem roku budżetowego proj.UB na nastepny rok. RM przysługuje wyłączność inicjatywy ustawodawczej co do BP.

III. W przyp.gdyby RM z ważnych przyczyn nie mogła przedst.Sejmowi i Senatowi proj.UB we wskazanym terminie, zobow.jest przedst.w tym samym terminie proj.ustawy o prowizorium budżet. Jest to plan gosp.fin.państwa, posiadającym jednak kształt i char.pr. nieco inny niż budżet. Prowizorium jest planem mniej szczegół., uchwalane jest na czas krótszy niż budżet, przestaje obow.z chwilą wejścia w życie UB. Celem prowizorium jest unikniecie syt.w której gosp.fin.państwa byłaby prowadzona przez pewien okres-na skutek braku UB bez żadnego obow.planu.

30. Uchwalanie budżetu

Uchwalanie ustawy odbywa się w trzech czytaniach.

Pierwsze czytanie musi się odbyć na posiedzeniu plenarnym Sejmu. Obejmuje ono uzasadnienie proj.przez wykonawcę. Z expose budżetowym występuje MF. Treścią I- czyt. może być udzielenie przez wnioskodawcę odpowiedzi na pyt.posłów oraz debata w spr. ogólnych założeń proj.ustawy. Kończy się ono odesłaniem proj.do komisji sejmowych.

Drugie czytanie nie może odbyć się wcześniej niż 7 dnia od doręczenia posłom sprawozdania komisji. Obok przedstawienia Sejmowi sprawozdania komisji sejmowych , czytanie to obejmuje debatę i zgłaszanie poprawek i wniosków. Sejm w celu ich rozpatrzenia może proj. ponownie przesłać do komisji. Jeżeli poprawek nie ma to można przystąpić do trzeciego czytania.

Trzecie czytanie obejmuje przedstawienie przez posła sprawozdawcę dodatkowego sprawozdania komisji (jeżeli były poprawki). Głosowanie proj.ustawy zamyka III-czyt. UB uchwalana jest przez Sejm zwykła większością głosów, przy obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.

Prace w Senacie- ustawa uchwalona przez sejm winna być przesłana przez jego Marszałka do Senatu, którego Marszałek z kolei kieruje ją do właściwych komisji senackich. Komisje te po rozpatrzeniu ust. przygotowaniu w terminie nie dłuższym niż 2tyg.projekt uchwały Senatu, który może zawierać propozycję przyjęcia ust.bez poprawek, wprowadzenie do niej tekstu poprawek lub odrzucenie ustawy. Senat ma na to 30 dni.jeśli w ciągu tego czasu Senat nie podejmie stosownej uchwały,ustwę uważa się za przyjętą w brzmieniu ustalonym przez Sejm. W następstwie przyjęcia ustawy bez poprawek ustawa zostaje przekazana przez Marszałka Sejmu Prezydentowi do podpisu. Gdy Senat proponuje poprawki akt ten wraca do Sejmu. Podpisanie ustawy przez Prezydenta i ogłoszenie i wejście jej w życie: Marszałek sejmu przedst.uchwalona ust.do podpisu Prezydentowi RP. Prezydent może zdecydować się na podpisanie ust.w ciągu 21 dni od dnia jej przedst.i wówczas zarządza jej ogłoszenie w Dz.U. Prezydent Przed podpis.ust.może wystąpić do TK z wnioskiem o zbadanie zgodności ust.z K. Jeżeli TK orzeknie zgodność Prezydent musi podpisać ust. Gdy ust.jest niezgodna z K Prezydent odmawia jej podpisania.TK może też orzec, że niektóre przepisy ust.są niezgodne z K, ale nie stwierdzi, że są one nierozerwalnie związ. z całą ustawą. Wówczas Prezydent zwraca Sejmowi ust.w celu usunięcia niezgodności, lub zwraca się do Marszałka Sejmu o opinię i podpisuje ustawę z pominięciem przepisów uznanych za niezgodne. Następnie wydaje zarządzenie Premierowi o ogłoszeniu ust.w Dz.Us.

31. Treść ustawy budżetowej

1. dochody budżetu państwa

2. wydatki BP

3. deficyt BP oraz źródła jego pokrycia

4. limity zatrudnienia osób objętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń w państwowych JB

5. przychody i rozchody BP

6. zestawienie przychodów i wydatków państwowych zakładów budzetowych, gosp.pomocniczych i srodków specj.

7. plany fin.państw.funduszy celowych

8. wykaz programów wieloletnich

9. wykaz inwestycji wieloletnich

10. dotacje celowe dla jst na realiz.zadań zleconych ustawami

11. zakres i kwoty dotacji przedmiotowych

12. wykaz jedn.otrzymujących dotacje przedmiotowe i kwoty dotacji

13. dotacje celowe na wykonanie zadań objetych programem wsparcia

14. cele polityki gosp.i społ.

15. założenia makroekonom.na rok budżetowy i na dwa kolejne lata

16. kierunki prywatyzacji majatku SP

32. Wykonawcy budżetu

Zasady budżetowe → to pewne postulaty, które mają zapewnić prawidłowe tworzenie i wykonywanie budżetu.

Wykonywanie budżetu → to druga faza procedury budżetowej, która polega na uzyskiwaniu dochodów i dokonywaniu wydatków. Ogólny nadzór nad wykonywaniem bp sprawuje Rada Ministrów. Natomiast ogólna kontrola realizacji dochodów i wydatków budżetu oraz dbanie o zachowanie równowagi budżetowej - należy do - Ministra Finansów.

Wykonawcami budżetu są:

• poszczególni ministrowie i wojewodowie oraz podległe im jednostki, które gromadzą dochody i dokonują wydatków,

• banki sprawujące obsługę budżetu, wśród których największą rolę odgrywa NBP.

Kontrola wykonania budżetu → sprawowana jest przez Sejm, już w trakcie roku budżetowego, bowiem MF ma obowiązek przedstawienia Komisji Finansów Publicznych oraz NIK w terminie do 10 września informacji o przebiegu wykonania budżetu państwa za I półrocze. Właściwa kontrola ma jednak miejsce po zakończeniu roku budżetowego.

Rada Ministrów - w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego -ma obowiązek przedłożyć Sejmowi sprawozdanie, z wykonania ustawy budżetowej. W ciągu 90 dni - Sejm, po zapoznaniu się z opinią NIK - podejmuje uchwałę o udzieleniu bądź odmowie udzielenia - rządowi absolutorium.

33. Blokowanie wydatków

To okresowy lub obow.do końca roku budżetowego zakaz dysponowania całością lub częścią planowanych wydatków budżetowych albo wstrzymanie przekazywania środków na realizację zadań fin.z budżetu państwa. Decyzja o blokowaniu wydatków może być podjeta w przyp.stwierdzenia niegospodarności w określ.jedn., opóźnień w realizacji zadań, nadmiaru posiadanych środków naruszania zadań gosp.fin. Decyzje o blokowaniu wydatków może podjąć MF lub dysponent właściwej części budżetowej. Blokowanie wydatków jest aktem prawnym podejmow.przez uprawniony podmiot nie powoduj.zminy w obow.budżecie ani w planie finans.JB. Uniemożliwia ono dokonywanie wydatków przez JB.

34. Wygasanie z upływem roku wydatków budżetowych i wyjątki od tej zasady

Z upływem roku budżetowego nie zrealizowane kwoty wydatków budżetowych wygasają. Oznacza to, że JB która nie wydatkowała w całości zaplanowanych dla niej kwot, nie może kontynuować wydatkowania środków w pozostałej części w kolejnym roku budżetowym. Korzystać może natomiast z kwot mieszczących się w zaplanowanych wydatkach następnego roku budżetowego. Od tej reguły istnieją wyjątki. Nie wygasają z upływem roku budżetowego wydatki których źródłem fin.są przychody z kr.zagranicznych, środki pochodzące ze źródeł zagr., które nie podlegają zwrotowi, z także wydatki przeznaczone na współfin. programów realizowanych z niepodlegajacych zwrotowi środków pochodz.ze źródeł zagr. Łącznie z wykazem wydatków które nie wygasają z upływem roku budżetowego RM musi ustalić plan fin.tych wydatków oraz ostateczny termin ich wykorzystania.

35. Kontrola wykonania budżetu

Składa się z dwóch stadiów. Pierwsze to sporządzenie przez organy administr.rządowej sprawozdania z wykonania budżetu. Stadium drugie to kontrola wykonania budżetu przez parlament, kończąca się udzieleniem rządowi absolutorium z wykonania budżetu.

36. Zmiany budżetu w trakcie roku budżetowego

Parlament ma możliwość dokonywania zmian w ustawy budżetowej, a tym samym i zawartego w niej BP. Inicjatywa ustawodawcza w zakresie zmian w ust.budż.należy wyłącznie do RM. Zmiany mogą być przeprowadzone przez uprawnione do tego organy i w przewidzianym przez przepisy prawa budżetowego trybie. Zmiany te polegają na przenoszeniu planowanych wydatków budżetowych pomiędzy określ.podziałkami klasyfik.budżetowej. Dysponenci części budżetowych mogą dokonywać planowanych wydatków budż.pomiędzy rozdziałami i paragrafami klasyfik.budż.w ramach danej części i działu BP. Dysponenci ci mogą upoważniać do dokonywania przeniesień w obrębie jednego rozdziału kierowników podległych im jednostek. Szczegól.rodzajem przeniesienia wydatków budż.jest wykorzystanie rezerwy budżet. Możliwość wydatkowania śr.w oparciu o zaplanowana rezerwę budż. Zaistnieje wówczas, gdy dokonane zostanie wcześniej przeniesienie określ.kwoty z podziałki klasyfik. właściwej dla rezerwy budż.do podziałki klasyfik. właściwej dla danego rodzaju wydatków jaki ma być zrealizowany.

37. Prowizorium budżetowe

„Prowizorium budżetowe” → jest planem gospodarki finansowej państwa uchwalanym na krótki okres, który przestaje obowiązywać z chwilą wejścia w życie ustawy budżetowej.

Jeżeli sejm, nie jest w stanie przyjąć nawet prowizorium - rząd może pracować na podstawie projektu budżetu RM (określa poziom dochodów i wydatków bp na czas trwania prowizorium tj. do czasu uchwalenia budżetu przez sejm).

38. Sprawozdanie z wykonania budżetu

Wykonanie budżetu podlega kontroli Sejmu. Kontrola ta rozpoczyna się już w czasie trwania roku budż., bo MF zobow.jest do przedkładania Sejmowej Komisji Fin.Publ.oraz NIK w terminie do dnia 10 września inf.o przebiegu wykonania BP za I półrocze. Właściwe prace nad sporządzeniem sprawozdania rozpoczynają się po zakończeniu roku budżetowego. RM w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego przedkłada Sejmowi sprawozdanie z wykonania ust.budż.wraz z inf.o stanie zadłużenia państwa. Sprawozdanie musi zawierać:

1. dochody, wydatki oraz nadwyżkę lub deficyt sektora finansów publicznych,

2. dochody i wydatki wynikające z zamknięć rachunków bp sporządzane wg szczegółowości i układu ustawy budżetowej,

3. przychody i wydatki zakładów budżetowych gpjb, śs oraz pfc,

4. omówienie wykonania bp z uwzględnieniem różnic między budżetem uchwalonym a wykonanym,

5. informację o realizacji wydatków, które nie wygasły z upływem roku budżetowego,

6. informację o wykorzystaniu środków finansowych, pochodzących z dopłat do stawek w grach liczbowych.

39. Absolutorium dla RM

Sprawozdanie z wykonania budżetu rozpatrywane jest przez Sejm. Sejm rozpatruje przedłożone sprawozdanie, zapoznając się z opinią NIK. W ciągu 90 dni od dnia przedłożenia Sejmowi sprawozdania Sejm podejmuje uchwałę o udzieleniu bądź odmowie udzielenia RM absolutorium. Absolutorium jest aktem woli Sejmu, którego treścią jest aprobata sposobu w jaki budżet był wykonany oraz rezultatów jego wykonania . Udzielenie absolutorium oznacza, że parlament nie może już w przyszłości prowadzić dyskusji i podejmować uchwał dot.tej kwestii.

40. Zakres podm.odpowiedzialn.za naruszenie dyscypliny fin.publ.

Odp.ponoszą pracownicy sektora fin.publ.oraz inne osoby dysponujace śr.publ., w tym os.odpowiedzialne za gospodarowanie śr.publ.przekazanymi podmiotom spoza sektora fin.publ.Osoby te ponosza odp.zarówno za umyślne jak i nie umyślne naruszenie dyscypliny fin.publ.Odpowiedz.wyłaczona jest tylko wtedy, gdy naruszenia nie można było uniknąć naweyt przy dołozeniu najwyższej staranności, wymaganej od osób odpowiedz.za dobro fin.publ. Okolicznością wyłączająca odp.może być w pewnych okolicznościach działanie na polecenie przełożonego. Syt.taka może nastapić,gdy pracownik otrzyma polecenie działania naruszającego dyscypline fin.publ.Przed wykoaniem takiego polecenia powinien na pismie złożyć swojemu przełożonemu odp.zastrzezenie.Jeżeli pomimo tego otrzyma pisemne polecenie i je wykona, to odp.ponosi kierownik

41. Odp.za naruszenie dyscypliny fin.publ.a inne rodzaje odpowiedz

Odp.za naruszenie dyscypliny jest niezależna od innej odp.okreslonej przepisami prawa. Oznacza to ze możliwe jest ukaranie tej samej osoby za naruszenie dyscypliny fin.publ., a jednoczesnie na drodze postepow.karnego, jeśli czyn ten stanowi przestepstwo, oraz dochodzenie na drodze procesu cywilnego odszkodowania na rzecz np.SP, jeżeli czynem tym wyrzadzono szkodę. Istnieją jednak wyjątki. W razie wszczęcia postepow.karnego lub karno-skarbowego w związku z przestepstwem stanowiacym równocześnie naruszenie dyscypliny fin.publ, postepowanie o naruszenie dysc.fin.publ.zawiesza się do czasu zakończenia tych postepowań. Jeżeli nastąpi prawomocne skazanie za przestepstwo stanowiace jednoczesnie naruszenie dyscypliny fin.publ.wszczete postepow.umarza się.

42. Organy prowadzące postępow.w sprawie o naruszenie dyscypliny fin.publ.

Postepow.w sprawie naruszenia dyscypliny fin.publ.jest 2-instanc. Funkcje org.I in.pełni kilka rodzajów komisji orzekających, które różnią się właściwością. I tak istnieją resortowe komisje orzekające w spr.o naruszenie dyscypliny FP przy ministrach lub przewodnicz.komitetów wchodzących w skład RM oraz komisja orzekająca przy Szefie Kanc.RM. Sa one właściwe w spr.dot.realizacji budżetu w zakresie działów administr.rzadowej. Komisje orzekające działaj. przy wojewodach są właściwe w spr.realiz.budżetu wojewody. Komisje orzekaj.przy RIO rozpoznaja sprawy związane z naruszeniem dyscypliny FP w związku z realiz.budżetów jst. Org.II-inst.jest Główna Komisja Orzekająca przy MF Jej przewodniczącego oraz jego zastępców powoduje i odwołuje PRM na wniosek RM, a członków powołuje i odwołuje MF. Kadencje komisji trwają 4 lata. Członkowie komisji są niezawiśli w zakresie orzekania i podlegają tylko ustawom.

43. Strony postępow.w sprawie naruszenia dyscypliny fin.publ.

Stronami postepow.są obwiniony i pełniący funk.oskarzyciela rzecznik dyscypliny FP. Za obwinionego uważa się os.co do której rzecznik dyscypliny FP złożył wniosek o ukaranie za jego naruszenie. Obwiniony może korzystać z pomocy obrońcy. Głównego rzecznika dyscypliny FP oraz jego zastępców powołuje i odwołuje PRM na wniosek MF, zaś rzeczników właściwych w I inst.i ich zastępców powołuje i odwołuje główny rzecznik dyscypliny FP.

44. Wszczęcie postępow.w sprawie naruszenia dyscypliny fin.publ.

W razie naruszenia dyscypliny FP organy kontroli zobow.są niezwłocznie powiadomić o tym fakcie właściwego rzecznika dyscypliny FP. Rzecznik powinien ustalić, czy inf.jest prawdziwa i czy istnieją przesłanki do wystąpienia z wnioskiem o ukaranie. Rozpoczyna postep.przygotowawcze. Gdy stwierdza zasadność złożenia wniosku o ukaranie sporządza go i przekazuje do właściwej komisji orzekającej. Postępowanie wszczyna przewodniczący komisji orzekającej. Jeżeli po otrzymaniu wniosku stwierdzi brak przesłanek do wszczęcia postepow. może wydać postanowienie o odmowie jego wszczęcia , na które przysługuje zażalenie stronom, oraz składjacemu wniosek. O wszczęciu postepo.zawiadamia się strony. Rozstrzygniecie sprawy nastep.po przeprowadzeniu rozprawy. Postępowanie jest II-inst.Od orzeczenia komisji orzekaj.przysługuje odwołanie do Gł.Komisji Orzek. Od jej orzeczenia skarga do NSA.

45. Kary za naruszenie dyscypliny

1. upomnienie

2. nagana

3. kara pieniężna

4. zakaz pełnienia funkcji kierowniczych związanych z dysponowaniem śr.na okres 5 lat

Przedawnienie wykonania kary nastep.po upływie roku. Po upływie 2 lat od wykonania kary lub przedawnienia następuje zatarcie kary z urzędu.

46. Procedura budżetowa w odniesieniu do budżetu gminy

47. Uprawnienia skarbnika gminy

48. Dochody jst

Dochodami gminy są:

  1)  wpływy z ustalanych i pobieranych na podstawie odrębnych ustaw podatków:

a)    od nieruchomości,

b)    rolnego,

c)    leśnego,

d)    od środków transportowych,

e)    od działalności gospodarczej osób fizycznych, opłacanego w formie karty podatkowej,

f)    od spadków i darowizn,

g)    od posiadania psów,

  2)  wpływy z opłat:

a)    skarbowej,

b)    eksploatacyjnej,

c)    lokalnych

d)    innych, pobieranych na podstawie odrębnych ustaw, o ile te ustawy stanowią, że jest to dochód gminy,

  3)  udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, w wysokości:

a)    27,6% wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych, zamieszkałych na terenie gminy, ustalonych w sposób określony w art. 5,

b)    5% wpływów z podatku dochodowego od osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, posiadających siedzibę na terenie gminy, z zastrzeżeniem art. 7,

  4)  subwencja ogólna,

  5)  dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe gmin oraz wpłaty od zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych gminy,

  6)  dotacje celowe z budżetu państwa na zadania z zakresu administracji rządowej zlecone gminie oraz inne zadania zlecone ustawami,

  7)  odsetki od środków finansowych gminy, gromadzonych na rachunkach bankowych,

  8)  dochody z majątku gminy.

Dochodami gminy mogą być:

  1)  dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych gminy,

  2)  dotacje celowe na zadania realizowane przez gminę na podstawie porozumień z organami administracji rządowej lub z innymi jednostkami samorządu terytorialnego,

  3)  dotacje celowe z budżetu państwa na usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego,

  4)  dotacje z funduszów celowych,

  5)  spadki, zapisy i darowizny,

  6)  odsetki od pożyczek udzielanych przez gminę,

  7)  opłaty prolongacyjne oraz odsetki od nieterminowo regulowanych należności, stanowiących dochody gminy,

  8)  odsetki i dywidendy od kapitału wniesionego do spółek,

  9)  dochody z kar pieniężnych i grzywien, określonych odrębnymi przepisami,

  10) inne dochody należne gminie na podstawie odrębnych przepisów.

Dochodami powiatu są:

  1)  udział, w wysokości 1% wpływów, ze stanowiącego dochód budżetu państwa podatku dochodowego od osób fizycznych, zamieszkałych na terenie powiatu, ustalony w sposób określony w art. 10,

  2)  subwencja ogólna,

  3)  dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe powiatu oraz wpłaty od zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych powiatu,

  4)  dotacje celowe z budżetu państwa na realizację zadań służb, inspekcji i straży, o których mowa w ustawie o samorządzie powiatowym,

  5)  dotacje celowe z budżetu państwa na zadania z zakresu administracji rządowej wykonywane przez powiat na podstawie odrębnych ustaw,

  6)  dotacje celowe z budżetu państwa na finansowanie zadań własnych powiatu,

  7)  odsetki od środków finansowych powiatu gromadzonych na rachunkach bankowych,

  8)  dochody z majątku powiatu.

Dochodami powiatu mogą być:

  1)  dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych powiatu,

  2)  dotacje celowe z budżetu państwa na usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego,

  3)  dotacje z funduszów celowych,

  4)  dotacje celowe na zadania realizowane przez powiat na podstawie porozumień z organami administracji rządowej lub z innymi jednostkami samorządu terytorialnego,

  5)  spadki, zapisy i darowizny,

  6)  odsetki od pożyczek udzielanych przez powiat,

  7)  odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody powiatu,

  8)  odsetki i dywidendy od kapitału wniesionego do spółek,

  9)  dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych odrębnymi przepisami,

  10) inne dochody należne powiatowi na podstawie odrębnych przepisów.

Dochodami województwa są:

  1)  udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, w wysokości:

a)    1,5% wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych, zamieszkałych na terenie województwa, ustalonych w sposób określony w art. 13,

b)    0,5% wpływów z podatku dochodowego od osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, posiadających siedzibę na terenie województwa, z zastrzeżeniem art. 14,

  2)  subwencja ogólna,

  3)  dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe województwa oraz wpłaty od zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych województwa,

  4)  dotacje celowe z budżetu państwa na zadania z zakresu administracji rządowej wykonywane przez województwo na podstawie odrębnych przepisów,

  5)  dotacje celowe z budżetu państwa na finansowanie zadań własnych województwa,

  6)  odsetki od środków finansowych województwa gromadzonych na rachunkach bankowych,

  7)  dochody z majątku województwa.

Dochodami województwa mogą być:

  1)  dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych województwa,

  2)  dotacje celowe na zadania realizowane przez województwo na podstawie porozumień z organami administracji rządowej lub z innymi jednostkami samorządu terytorialnego,

  3)  dotacje celowe dla państwowych uczelni zawodowych utworzonych na wniosek sejmiku województwa,

  4)  dotacje z funduszów celowych,

  5)  spadki, zapisy i darowizny,

  6)  odsetki od pożyczek udzielanych przez województwo,

  7)  odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody województwa,

  8)  odsetki i dywidendy od kapitału wniesionego do spółek,

  9)  dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych odrębnymi przepisami,

  10) inne dochody należne województwu na podstawie odrębnych przepisów.

49. Subwencja ogólna dla gmin

Każda gmina otrzymuje z budżetu państwa subwencję ogólną składającą się z części:

  1)  podstawowej,

  2)  oświatowej,

  3)  rekompensującej.

O przeznaczeniu środków otrzymanych w formie subwencji ogólnej decyduje rada gminy.

Kwotę przeznaczoną na część podstawową subwencji ogólnej dla wszystkich gmin ustala się jako sumę kwoty stanowiącej nie mniej niż 1% planowanych w ustawie budżetowej dochodów budżetu państwa oraz kwoty wpłat gmin, ustalonych według zasad określonych w art. 23.

Podziału kwoty przeznaczonej na część podstawową subwencji ogólnej dokonuje się w następujący sposób:

  1)  odlicza się 4% na rezerwę części podstawowej,

  2)  ustala się dla poszczególnych gmin kwotę wyrównawczą, stanowiącą element składowy części podstawowej subwencji ogólnej, według zasad określonych w art. 21,

  3)  pozostałą kwotę części podstawowej subwencji ogólnej rozdziela się między wszystkie gminy proporcjonalnie do przeliczeniowej liczby mieszkańców w poszczególnych gminach, ustalonej według zasad określonych w art. 22.

Rezerwę części podstawowej subwencji ogólnej, o której mowa w ust. 2 pkt 1, przeznacza się na zwiększenie części podstawowej subwencji ogólnej dla gmin nie objętych kwotą wyrównawczą części podstawowej subwencji ogólnej, w których w pierwszym półroczu danego roku wystąpił ubytek dochodów, wynikający ze zmiany zasad ustalania udziałów gmin we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, wykazany w sprawozdaniu gminy za pierwsze półrocze danego roku; rezerwą tą dysponuje minister właściwy do spraw finansów publicznych po zasięgnięciu opinii reprezentacji jednostek samorządu terytorialnego.

Kwota wyrównawcza stanowiąca element składowy części podstawowej subwencji ogólnej przysługuje gminom, w których wskaźnik podstawowych dochodów podatkowych na jednego mieszkańca, obliczony według zasad określonych w ust. 2, zwany dalej "wskaźnikiem G", jest mniejszy niż 85% analogicznego wskaźnika obliczonego łącznie dla wszystkich gmin, zwanego dalej "wskaźnikiem P".

Wskaźnik G oblicza się, z zastrzeżeniem ust. 6 i 7, dzieląc kwotę podstawowych dochodów podatkowych gminy, w pierwszym półroczu roku bazowego, przez liczbę mieszkańców gminy.

Wysokość należnej gminie kwoty wyrównawczej oblicza się mnożąc liczbę stanowiącą 90% różnicy między 85% wskaźnika P i wskaźnikiem G przez liczbę mieszkańców gminy i przez wskaźnik określający dla roku bazowego relację planowanych dochodów budżetu państwa do tych dochodów zrealizowanych w pierwszym półroczu.

Podstawę obliczenia wskaźnika G i wskaźnika P stanowią dochody wykazane w sprawozdaniach gmin, których obowiązek sporządzenia wynika z odrębnych przepisów, oraz dane o liczbie mieszkańców.

Dla celów obliczenia kwoty wyrównawczej części podstawowej subwencji ogólnej dla gmin, w miejsce dochodów gmin z tytułu udziałów we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, stanowiącego dochód budżetu państwa, wykazanych w sprawozdaniach gmin, o których mowa w ust. 4, przyjmuje się dochody z tytułu udziałów we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, które ustala się:

  1)  dla 1999 r. - mnożąc łączną kwotę dochodów gmin z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych w pierwszym półroczu 1998 r., wykazaną przez gminy w sprawozdaniu, przez współczynnik ustalony zgodnie z zasadami określonymi w art. 6 ust. 2, stosując wskaźnik określony w art. 6 ust.

  2)  dla 2000 r. - mnożąc ogólną kwotę wpływów z tego podatku, za pierwsze półrocze 1999 r., przez wskaźnik równy udziałowi należnego w roku poprzedzającym rok bazowy podatku dochodowego od osób fizycznych, zamieszkałych na terenie gminy, w ogólnej kwocie należnego podatku w tym samym roku.

Dla ustalenia kwoty wyrównawczej przyjmuje się dochody, które gmina może uzyskać z podatku rolnego, stosując średnią cenę skupu żyta określoną przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, a w przypadku innych podatków, stosując stawki maksymalne, z wyjątkiem podatku od środków transportowych, z którego dochody stanowią wpływy realizowane przy zastosowaniu stawek określonych w uchwałach rady gminy, bez zwolnień, odroczeń, umorzeń oraz zaniechań poboru dochodów gminy

Dla gminy o liczbie mieszkańców do 15.000 przyjmuje się do obliczenia kwoty wyrównawczej części podstawowej subwencji ogólnej dochody z tytułu podatku od nieruchomości, wynikające ze stawek tego podatku, uchwalonych przez radę tej gminy.

Gminy, w których wskaźnik G jest większy niż 150% wskaźnika P, dokonują wpłat z przeznaczeniem na zwiększenie części podstawowej subwencji ogólnej, o której mowa w art. 20.

Kwotę rocznej wpłaty oblicza się mnożąc liczbę mieszkańców gminy przez wskaźnik określający dla roku bazowego relacje planowanych dochodów budżetu państwa do tych dochodów zrealizowanych w pierwszym półroczu i przez kwotę wynoszącą:

  1)  dla gmin, dla których wskaźnik G jest nie większy niż 200% wskaźnika P - 20% nadwyżki wskaźnika G ponad 150% wskaźnika P,

  2)  dla gmin, dla których wskaźnik G jest większy niż 200% i nie większy niż 300% wskaźnika P - 10% wskaźnika P, powiększoną o 25% nadwyżki wskaźnika G ponad 200% wskaźnika P,

  3)  dla gmin, dla których wskaźnik G jest większy niż 300% wskaźnika P - 35% wskaźnika P, powiększoną o 30% nadwyżki wskaźnika G ponad 300% wskaźnika P.

Łączna kwota wpłat, o których mowa w ust. 1, określana jest w ustawie budżetowej na dany rok.

Gminy dokonują wpłat, o których mowa w ust. 1, na rachunek dochodów budżetu państwa w dwunastu równych ratach, w terminie do 15 dnia każdego miesiąca; od kwot nie wpłaconych w terminie nalicza się odsetki w wysokości ustalonej dla zaległości podatkowych.

Do nie wpłaconych w terminie kwot, o których mowa w ust. 4, stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji

Kwotę rekompensującą, o której mowa w art. 24 pkt 1, przeznaczoną dla wszystkich gmin ustala się w wysokości nie mniejszej niż 10,5% planowanych w ustawie budżetowej wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych.

Minister właściwy do spraw finansów publicznych, po zasięgnięciu opinii reprezentacji jednostek samorządu terytorialnego, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb przyznawania gminom kwoty rekompensującej, o której mowa w art. 24 pkt 1, z uwzględnieniem

50. Subwencja ogólna dla powiatu

Subwencja ogólna dla powiatu składa się z części:

  1)  oświatowej,

  2)  drogowej,

  3)  wyrównawczej - w przypadku określonym w art. 30.

O przeznaczeniu środków otrzymanych w formie subwencji ogólnej decyduje rada powiatu.

Kwotę przeznaczoną na część wyrównawczą subwencji ogólnej dla wszystkich powiatów określa dla każdego roku budżetowego ustawa budżetowa.

Część wyrównawczą subwencji ogólnej otrzymuje powiat, w którym wskaźnik podstawowych dochodów podatkowych na jednego mieszkańca, obliczony według zasad określonych w ust. 2, zwany dalej "wskaźnikiem S", jest mniejszy od wskaźnika S_w, o którym mowa w ust. 3.

Wskaźnik S dla danego powiatu oblicza się, dzieląc kwotę planowanych na dany rok budżetowy dla tego powiatu dochodów z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, stanowiącego dochód budżetu państwa, ustaloną zgodnie z art. 10 na podstawie planowanej ogólnej kwoty wpływów z tego podatku, przyjętej w ustawie budżetowej na rok budżetowy, przez liczbę mieszkańców powiatu.

Wskaźnik S_w, będący podstawą do wyliczenia części wyrównawczej subwencji ogólnej, jest najwyższym wskaźnikiem S dla 1999 r., wyliczonym zgodnie z ust. 2.

Wskaźnik S_w, o którym mowa w ust. 3, waloryzowany jest corocznie wskaźnikiem korygującym dla podatku dochodowego od osób fizycznych ustalonym jako iloraz planowanej ogólnej kwoty wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych, przyjętej w ustawie budżetowej na rok budżetowy, i planowanej kwoty wpływów z tego podatku, przyjętej w ustawie budżetowej na rok bazowy.

Wysokość należnej powiatowi części wyrównawczej subwencji ogólnej oblicza się mnożąc liczbę stanowiącą 85% różnicy między wskaźnikiem S_w i wskaźnikiem S dla danego powiatu, przez liczbę mieszkańców powiatu.

51. Subwencja ogólna dla województwa

Subwencja ogólna dla województwa składa się z części:

  1)  oświatowej,

  2)  drogowej,

  3)  wyrównawczej - w przypadku określonym w art. 33.

O przeznaczeniu środków otrzymanych w formie subwencji ogólnej decyduje sejmik województwa.

Kwotę przeznaczoną na część wyrównawczą subwencji ogólnej dla wszystkich województw określa dla każdego roku budżetowego ustawa budżetowa.

Część wyrównawczą subwencji ogólnej otrzymują województwa, w których wskaźnik podstawowych dochodów podatkowych na jednego mieszkańca, obliczony według zasad określonych w ust. 2, zwany dalej "wskaźnikiem W", jest mniejszy od wskaźnika W_w, o którym mowa w ust. 5.

Wskaźnik W dla danego województwa oblicza się dzieląc kwotę planowanych dochodów, o których mowa w art. 11 pkt 1, wyliczonych zgodnie z ust. 3 i 4 dla tego województwa, przez liczbę jego mieszkańców.

Kwotę planowanych na rok budżetowy dochodów województwa z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, stanowiącego dochód budżetu państwa, ustala się mnożąc planowaną kwotę wpływów z tego podatku, przyjętą w ustawie budżetowej na rok budżetowy, przez wskaźnik 0,015 i wskaźnik równy udziałowi należnego, w roku poprzedzającym rok bazowy, podatku dochodowego od osób fizycznych, zamieszkałych na terenie gmin wchodzących w skład województwa, w ogólnej kwocie należnego podatku w tym samym roku, ustalonego na podstawie złożonych, do dnia 30 czerwca roku bazowego, zeznań podatkowych o wysokości osiągniętego dochodu oraz rocznego obliczenia podatku dokonanego przez płatników.

Kwotę planowanych na dany rok budżetowy dochodów województwa z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych, stanowiącego dochód budżetu państwa, ustala się mnożąc ogólną planowaną kwotę wpływów z tego podatku, przyjętą w ustawie budżetowej na rok budżetowy, przez wskaźnik 0,005 i wskaźnik równy udziałowi wpływów z podatku dochodowego od osób prawnych w roku poprzedzającym rok bazowy z terenu danego województwa, w ogólnej kwocie wpływów z tego podatku w tym samym roku, z zastrzeżeniem ust. 9.

Wskaźnik W_w, będący podstawą do wyliczenia części wyrównawczej subwencji ogólnej, jest najwyższym wskaźnikiem W dla 1999 r., wyliczonym zgodnie z ust. 2.

Wskaźnik W_w, o którym mowa w ust. 5, waloryzowany jest:

  1)  dla dochodów, o których mowa w ust. 3 - wskaźnikiem korygującym dla podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w ust. 7 pkt 1,

  2)  dla dochodów, o których mowa w ust. 4 - wskaźnikiem korygującym dla podatku dochodowego od osób prawnych, o którym mowa w ust. 7 pkt 2.

Wskaźniki korygujące ustala się:

  1)  dla podatku dochodowego od osób fizycznych - jako iloraz planowanej ogólnej kwoty wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych, przyjętej w ustawie budżetowej na rok budżetowy, i planowanej kwoty wpływów z tego podatku, przyjętej w ustawie budżetowej na rok bazowy,

  2)  dla podatku dochodowego od osób prawnych - jako iloraz planowanej ogólnej kwoty wpływów z podatku dochodowego od osób prawnych, przyjętej w ustawie budżetowej na rok budżetowy, i planowanej kwoty wpływów z tego podatku, przyjętej w ustawie budżetowej na rok bazowy.

Wysokość należnej województwu części wyrównawczej subwencji ogólnej oblicza się mnożąc liczbę stanowiącą 70% różnicy między wskaźnikiem W_w i wskaźnikiem W dla danego województwa przez liczbę mieszkańców województwa.

Podstawę obliczenia udziału poszczególnych województw w łącznej kwocie dochodów województw z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych w roku poprzedzającym rok bazowy stanowią dochody wykazane w sprawozdaniach, których obowiązek sporządzania wynika z odrębnych przepisów.

52. Wpłaty do budżetu państwa o najwyższym wskaźniku G

53. Cechy podatku jako rodzaju daniny publicznej

PODATEK - to uregulowane prawem podstawowe świadczenie pieniężne na rzecz państwa. Ma ono charakter powszechny, przymusowy, nieodpłatny i bezzwrotny.

POWSZECHNOŚĆ - świadczenia podatkowego oznacza, że obowiązek jego płacenia dotyczy wszystkich grup podmiotów wskazanych przez prawo.

PRZYMUSOWY charakter podatku wynika z obowiązku płacenia , powstałego na skutek przepisu prawnego,

NIEODPŁATNY charakter podatku wyraża się w tym, że za niego nie jest przewidziane prawem żadne świadczenia wzajemne. Jest to podstawowy elementy odróżniający podatek od pobieranych opłat, które wnoszone są za świadczone usługi, np. opłata skarbowa.

CECHA BEZZWROTNOśCI odróżnia podatek od pożyczek . Państwo nie zwraca zapłaconego podatku.

JEDNOSTRONNOŚĆ USTALANIA- wysokość świadczenia podatkowego wynika z przep.prawa i nie podlega negocjacjom

OGÓLNY CHAR.- podatki nakładane są w drodze wydawania aktów norm.o char ogólnym

PIENIĘŻNY CHAR.- realizowany w postaci pieniężnej

PRZEWŁASZCZENIE- zapłata podatku powoduje zmianę własciciela śr.pien.

54. Podatek a opłata

Opłata jest danina publ.char.się tymi samymi cechami co podatek, z tym że opłata jest świadczeniem odpłatnym. Oznacza to, że wnoszący opłate powinien otrzymać świadczenie wzajemne tj.pozostające w zwiazku z wniesioną opłata i ponad to ekwiwalentne, tj. tej samej wartości.Opłata to forma zapłaty za rozmaite świadczenia organów państwa lub jst na rzecz obywateli i innych podmiotów

55. Elementy konstrukcji podatku

Podmiot- są to z jedne str.zw.publ.pr.uprawnione z tyt.podatku , a z drugiej podatnicyi inne podmioty , na które prawo nakłada obow.płacenia podatku. Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. Ustawy podatkowe mogą ustanawiać podatnikami inne podmioty niż wyżej wymienione. Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przedmiot-jest to , od czego podatek jest płacony

Podstawa opodatkowania-to ilościowo lub wartościowo ujety przedmiot podatku. Ujecie ilościowe to wyrażenie w j.m., a wartościowe to w j.pieniężnych. Podstawa obliczenia podatku- to wartość do której stos.własciwe stawki podatkowe dla obliczenia wysokości świadczenia podatkowego.

Stawki podatkowe-mogą być kwotowe lub %

Zwolnienia i ulgi podatkowe- zwolnienia- polegają na ograniczeniu przedmiotowego bądź podmiotowego zakresu opodatkowania ulgi- polegają na obniżeniu obciążenia podatkowego w razie zaistnienia określ.syt.

Sposób i termin zapłaty- może być wymagany w całości lub w ratach, lub pobierany w formie zaliczek. Termin zapłaty określ.ustawa

56. Sposoby powstawania zobow.podatkowych

Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:

  1)  zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania,

  2)  doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.

§ 2. Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób określony w § 1 pkt 1, podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty, z zastrzeżeniem § 3.

§ 3. Jeżeli, wskutek wszczętego postępowania podatkowego, organ podatkowy stwierdzi, że podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku albo że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość zaległości podatkowej, albo stwierdza nadpłatę.

§ 4. Przepis § 3 stosuje się odpowiednio, gdy podatnik obowiązany jest do zapłaty podatku, zaliczki na podatek lub raty podatku bez złożenia deklaracji, a obowiązku tego nie wykonał w całości lub w części.

§ 5. Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego, o którym mowa w § 1 pkt 2, ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym.

Art. 22. § 1.  Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników:

  1)  zaniechać w całości lub w części poboru podatków, określając rodzaj podatku, okres, w którym następuje zaniechanie, i grupy podatników, których dotyczy zaniechanie,

  2)  zwolnić niektóre grupy płatników z obowiązku pobierania podatków lub zaliczek na podatki oraz określić termin wpłacenia podatku i wynikające z tego zwolnienia obowiązki informacyjne podatników, chyba że podatnik jest obowiązany do dokonania rocznego lub innego okresowego rozliczenia tego podatku.

§ 1a.  Zaniechanie poboru podatku w trybie określonym w § 1 pkt 1 w stosunku do podatników będących przedsiębiorcami następuje zgodnie z przepisami o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców.

§ 2.  Organ podatkowy, na wniosek podatnika, może zwolnić płatnika z obowiązku pobrania:

  1)  podatku - gdy pobranie podatku zagraża ważnym interesom podatnika, a w szczególności jego egzystencji,

  2)  zaliczek na podatek - jeżeli podatnik uprawdopodobni, że pobrane zaliczki byłyby niewspółmiernie wysokie w stosunku do podatku należnego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy.

§ 5.  W przypadku wydania decyzji na podstawie § 2 organ podatkowy określa termin wpłacenia przez podatnika podatku lub zaliczki na podatek, chyba że podatnik jest obowiązany do dokonania rocznego lub innego okresowego rozliczenia tego podatku.

§ 6.  Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, właściwość rzeczową organów podatkowych w sprawach wymienionych w § 2.

Art. 23. § 1. Organ podatkowy określa podstawę opodatkowania w drodze oszacowania, jeżeli brak jest danych niezbędnych do jej określenia, a także gdy dane wynikające z ksiąg podatkowych nie pozwalają na określenie podstawy opodatkowania.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się również w przypadku naruszenia przez podatnika warunków uprawniających do korzystania ze zryczałtowanej formy opodatkowania.

§ 3. Organ podatkowy odstąpi od określenia podstawy opodatkowania w drodze oszacowania, jeżeli dane wynikające z ksiąg podatkowych, uzupełnione dowodami uzyskanymi w toku postępowania, pozwalają na określenie podstawy opodatkowania.

§ 4. Jeżeli podstawa opodatkowania została określona w drodze oszacowania, a na podatniku ciążył obowiązek zapłacenia zaliczek na podatek, organ podatkowy określa wysokość każdej z zaliczek proporcjonalnie do wysokości zaległości podatkowej, z uwzględnieniem okresu, w którym zaległość powstała.

§ 5.  Minister właściwy do spraw finansów publicznych, po zasięgnięciu opinii właściwych organizacji samorządu społeczno-zawodowego i gospodarczego, może określić, w drodze rozporządzenia, dla niektórych rodzajów działalności gospodarczej, uproszczone normy służące oszacowaniu podstawy opodatkowania uwzględniające wskaźnik zyskowności, liczbę zatrudnionych pracowników i koszty ich zatrudnienia oraz koszty zakupu materiałów.

Art. 24. Organ podatkowy, w drodze decyzji, określa wysokość straty poniesionej przez podatnika, jeżeli wysokość straty różni się od wysokości wynikającej ze złożonej deklaracji, a poniesienie straty, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, uprawnia do skorzystania z ulg podatkowych.

57. Kompetencje kontrolne i nadzorcze RIO

1. Regionalne izby obrachunkowe, zwane dalej "izbami", są państwowymi organami nadzoru i kontroli gospodarki finansowej podmiotów, o których mowa w ust. 2.

2. Izby sprawują nadzór nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego w zakresie spraw finansowych oraz dokonują kontroli gospodarki finansowej i zamówień publicznych:

  1)  jednostek samorządu terytorialnego,

  2)  związków międzygminnych,

  3)  stowarzyszeń gmin oraz stowarzyszeń gmin i powiatów,

  4)  związków powiatów,

  5)  stowarzyszeń powiatów,

  6)  samorządowych jednostek organizacyjnych, w tym samorządowych osób prawnych,

  7)  innych podmiotów, w zakresie wykorzystywania przez nie dotacji przyznawanych z budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

3. Izby wydają opinie w sprawach określonych ustawami.

4. Izby prowadzą działalność informacyjną i szkoleniową w zakresie objętym nadzorem i kontrolą. Nadzór nad działalnością regionalnych izb obrachunkowych sprawuje Prezes Rady Ministrów, na podstawie kryterium zgodności z prawem.

W razie powtarzającego się naruszania przez izbę prawa, Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej może rozwiązać kolegium izby, określając jednocześnie termin - nie dłuższy niż 3 miesiące - dla powołania kolegium w nowym składzie. Rozwiązanie kolegium jest równoznaczne z odwołaniem prezesa i zastępcy prezesa izby.

Prezes Rady Ministrów wyznacza, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, tymczasowego prezesa, który do czasu utworzenia kolegium w nowym składzie pełni funkcję tego organu.

Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, po zasięgnięciu opinii sejmików województw, określi, w drodze rozporządzenia, siedziby izb, zasięg terytorialny ich działania, siedziby zespołów zamiejscowych, szczegółową organizację izb, liczbę członków kolegium w każdej z nich i tryb postępowania w sprawach określonych w ustawie.

Izby są państwowymi jednostkami budżetowymi. Izby kontrolują gospodarkę finansową, w tym realizację zobowiązań podatkowych oraz zamówienia publiczne podmiotów na podstawie kryterium zgodności z prawem i zgodności dokumentacji ze stanem faktycznym.

Kontrola gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego w zakresie zadań administracji rządowej, wykonywanych przez te jednostki na podstawie ustaw lub zawieranych porozumień, dokonywana jest także z uwzględnieniem kryterium celowości, rzetelności i gospodarności.

Izby przeprowadzają co najmniej raz na cztery lata kompleksową kontrolę gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego.

W związku z wykonywaną kontrolą inspektorzy do spraw kontroli gospodarki finansowej mają prawo:

  1)  żądania niezbędnych informacji dotyczących działalności kontrolowanych jednostek, w szczególności ich gospodarki finansowej z zakresu realizacji budżetu oraz gospodarki finansowej,

  2)  wstępu na teren i do pomieszczeń jednostek kontrolowanych,

  3)  wglądu w dokumentację związaną z dysponowaniem środkami pieniężnymi, łącznie z kontrolą stanu kasy,

  4)  wglądu w dokumentację związaną z gospodarką środkami rzeczowymi,

  5)  wglądu w dokumentację związaną z gospodarką finansową kontrolowanej jednostki,

  6)  zabezpieczania dokumentów i innych dowodów,

  7)  wglądu w indywidualną dokumentację podatkową podmiotów ponoszących ciężary publiczne na rzecz jednostek samorządu terytorialnego,

  8)  dostępu do danych osobowych dotyczących kwalifikacji i uposażenia pracowników samorządowych.

Z przeprowadzonej kontroli sporządza się protokół, który podpisują inspektor do spraw kontroli gospodarki finansowej i kierownik kontrolowanej jednostki oraz skarbnik (główny księgowy) lub ich zastępcy.

Na podstawie wyników kontroli izba kieruje do kontrolowanej jednostki wystąpienie pokontrolne, wskazując źródła i przyczyny nieprawidłowości, ich rozmiary, osoby odpowiedzialne oraz wnioski zmierzające do ich usunięcia i usprawnienia badanej działalności.

Kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni od dnia doręczenia wystąpienia zawiadomić izbę o wykonaniu wniosków lub o przyczynach ich niewykonania. Do wniosków zawartych w wystąpieniu pokontrolnym przysługuje prawo zgłoszenia zastrzeżenia do kolegium izby.

Zastrzeżenie składa właściwy organ jednostki kontrolowanej w terminie 14 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego za pośrednictwem prezesa izby. Podstawą zgłoszenia zastrzeżenia może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

Bieg terminu, o którym mowa w ust. 3, ulega zawieszeniu na czas rozpatrzenia zastrzeżenia w odniesieniu do wniosków pokontrolnych objętych zastrzeżeniem.

Izby kontrolują pod względem rachunkowym i formalnym kwartalne sprawozdania z wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz wnioski o przyznanie części rekompensującej subwencji ogólnej.

Minister właściwy do spraw budżetu określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady sporządzania sprawozdań i wniosków, o których mowa w ust. 1.

Informację o stwierdzonych nieprawidłowościach w zakresie danych dotyczących naliczania subwencji i rozliczeń dotacji celowych prezes izby przekazuje organom dokonującym podziału tych środków oraz Prezesowi Rady Ministrów.

Izba bada uchwały podejmowane przez organy jednostek samorządu terytorialnego w sprawach:

  1)  procedury uchwalania budżetu i jego zmian,

  2)  budżetu i jego zmian,

  3)  zaciągania zobowiązań wpływających na wysokość długu publicznego jednostki samorządu terytorialnego oraz udzielania pożyczek,

  4)  zasad i zakresu przyznawania dotacji,

  5)  podatków i opłat lokalnych,

  6)  absolutorium dla zarządu.

W przypadku nieuchwalenia budżetu przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego do dnia 31 marca roku budżetowego, izba ustala budżet tej jednostki w terminie do końca kwietnia roku budżetowego w zakresie obowiązkowych zadań własnych oraz zadań z zakresu administracji rządowej, wykonywanych przez te jednostki na podstawie ustaw lub porozumień.

W przypadku nieistotnego naruszenia prawa w uchwale izba nie stwierdza nieważności uchwały, lecz ogranicza się do wskazania, że uchwałę wydano z naruszeniem prawa.

Izba, prowadząc postępowanie nadzorcze w sprawie uznania uchwały budżetowej organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego za nieważną w całości lub w części, wskazuje nieprawidłowości oraz sposób i termin ich usunięcia.

Jeżeli organ właściwy w wyznaczonym terminie nie usunie nieprawidłowości, kolegium izby orzeka o nieważności uchwał w całości lub w części.

W przypadku stwierdzenia nieważności uchwały budżetowej w całości lub w części budżet lub jego część dotknięte nieważnością ustala kolegium izby.

Do zadań izby należy ponadto:

  1)  wydawanie, na wniosek pożyczkodawcy lub kredytodawcy, opinii o możliwości spłaty pożyczki lub kredytu,

  2)  opiniowanie możliwości sfinansowania deficytu budżetowego oraz prognozy kształtowania się długu publicznego  3)  wydawanie opinii o przedkładanych projektach budżetów jednostek samorządu terytorialnego wraz z informacjami o stanie mienia jednostek samorządu terytorialnego i objaśnieniami,

  4)  wydawanie opinii o przedkładanych przez zarządy jednostek samorządu terytorialnego informacjach o przebiegu wykonania budżetu za pierwsze półrocze,

  5)  wydawanie opinii o przedkładanych przez zarządy jednostek samorządu terytorialnego sprawozdaniach z wykonania budżetu wraz z odrębnymi sprawozdaniami z wykonania planów finansowych zadań z zakresu administracji rządowej, przekazanych ustawowo,

  6)  wydawanie opinii o sprawozdaniach jednostek samorządu terytorialnego z wykonania planów finansowych zadań publicznych z zakresu administracji rządowej wykonywanych na podstawie porozumień z organami administracji rządowej,

  7)  wydawanie opinii o sprawozdaniach z wykonania planów finansowych zadań publicznych wynikających z porozumień między jednostkami samorządu terytorialnego,

  8)  wydawanie opinii o wnioskach komisji rewizyjnych organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego w sprawie absolutorium,

  9)  rozpatrywanie spraw dotyczących powiadomień przez skarbnika (głównego księgowego budżetu jednostki samorządu terytorialnego) o przypadkach dokonania kontrasygnaty na pisemne polecenie zwierzchnika, zgodnie z odrębnymi ustawami,

  10) rozpatrywanie innych spraw określonych w odrębnych ustawach.

58. Podatek od nieruchomości

59. Opłaty lokalne

TARGOWA: Pełny zakres podmiotowy. Opłatę targową pobiera się od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach. Przedmiot: Dokonywanie sprzedaży na targowiskach. Nie jest to jednak opłata od utargu ale od możliwości targowania (nie interesuje więc państwa efekt targowania). Targowiskami, są wszelkie miejsca, w których prowadzony jest handel, w szczególności z ręki, koszów, stoisk, wozów konnych, przyczep, pojazdów samochodowych, a także sprzedaż zwierząt, środków transportowych i części do środków transportowych (jest to definicja otwarta).Opłatę targową pobiera się niezależnie od należności przewidzianych w odrębnych przepisach za korzystanie z urządzeń targowych oraz za inne usługi świadczone przez prowadzącego targowisko. Podstawa obliczenia (nie opodatkowania):Podstawą obliczenia jest każdorazowa sprzedaż w dniach.

MIEJSCOWA (do 1991 klimatyczna): Podmiot: Zakres podmiotowy maksymalnie wąski. Podatnikami mogą być tylko osoby fizyczne. Przedmiot: Pobyt czasowy w celach wypoczynkowych, zdrowotnych lub turystycznych w miejscowościach posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz warunki umożliwiające pobyt osób w tych celach - za każdy dzień pobytu w takich miejscowościach. Jeżeli osoba fizyczna ma w danej miejscowości domek letniskowy to także podlega obowiązkowi podatkowemu, choć ustawodawca go od podatku zwalnia. Podstawa obliczenia: Czas przebywania w dniach.

OPŁATA ADMINISTRACYJNA: Podmiot: Zakres podmiotowy jest maksymalnie szeroki. Przedmiot: Dokonywanie czynności urzędowych przez organy podległe gminie nie objętych opłatą skarbową. Czynności w ramach zadań zleconych nie mogą być objęte opłatą administracyjną. Czynności, od których pobierana jest opłata określane są w uchwałach rady gminy (np. korzystanie z miejskiego archiwum. Podstawa obliczenia: Żądanie określonego działania albo każdorazowe określone działanie organów podległych gminie.

ZBIORCZO:

1. Stawki:

• Maksymalne;

• Niezmienne;

• Kwotowe;

• Dzienne (przy opłacie targowej i miejscowej).

Obowiązek podatkowy: Przy opłacie miejscowej i targowej powstaje jednorazowo, natomiast przy opłacie administracyjnej nie możemy określić czasu powstania obowiązku.

Warunki płatności: Warunki płatności ustala rada gminy, która może też zarządzić pobór opłat w drodze inkaso.

Wyłączenia, zwolnienia, ulgi: Wyłączeń nie ma.

Zwolnienia:

1. Opłata targowa: Zwalnia się od opłaty targowej osoby i jednostki które są podatnikami podatku od nieruchomości w związku z nieruchomościami lub obiektami budowlanymi nie złączonymi trwale z gruntem, położonymi na terenie targowiska.

2. Opłata miejscowa: Opłaty miejscowej nie pobiera się:

• pod warunkiem wzajemności - od członków personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych oraz innych osób zrównanych z nimi na podstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych, jeżeli nie są obywatelami polskimi i nie mają miejsca pobytu stałego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

• od osób przebywających w szpitalach lub zakładach uzdrowiskowych oraz sanatoriach,

• od osób niewidomych i ich przewodników,

• od podatników podatku od nieruchomości z tytułu posiadania domów letniskowych położonych w miejscowości, w której pobiera się opłatę miejscową,

• od zorganizowanych grup dzieci i młodzieży szkolnej.

Rada gminy może wprowadzać inne niż wymienione w ustawie zwolnienia od opłat

lokalnych. Jeżeli ustawodawca pozwala radzie gminy wprowadzać nowe zwolnienia to

przyjmuje się, że może ona wprowadzać ulgi w tych opłatach.

60. Podatek od spadków i darowizn

61. Podatek od czynności cywilnoprawnych

62. Podatek rolny

63. Wpływ organów gminy na wysokość obciążeń podatkowych stanowiących dochód budżetów gminnych

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

---