PRAWO KARNE SKARBOWE
Prawo karne skarbowe- wyspecjalizowana dziedzina prawa karnego, która jest na pograniczu prawa karnego, prawa o finansach, publicznego, prawa cywilnego i prawa administracyjnego.
Prawo karne skarbowe pełni przede wszystkim
funkcję ochronną, chroni interesy finansowe Skarbu Państwa oraz interesy finansowe wspólnot europejskich.
Są 3 płaszczyzny skarbu państwa:
jako podmiot praw i obowiązków- jest osoba prawna
ujęcie przedmiotowe- to pewna wyodrębniona masa majątkowa, która może zostać oszacowana
ujęcie organizacyjne administracji skarbu państwa- instytucje centralne jak i lokalne.
Funkcja prewencyjna, dzieli się na:
a)funkcję indywidualną- ukierunkowana wobec osoby sprawcy. ma na celu odstraszenie sprawcy od popełniania przestępstw za pomocą sankcji;
b)funkcja generalna- odstraszanie ogółu społeczeństwa od popełniania czynów zabronionych.
Funkcja wychowawcza;
Funkcja gwarancyjna- ma na celu zabezpieczenie praw jednostki przed niesłuszną odpowiedzialnością karną. Możemy tu wyróżnić pewne zasady:
nie ma przestępstwa bez ustawy obowiązującej w chwili jego popełnienia,
nie ma kary bez ustawy,
zasada winy (zarzucalności)- tylko osobie o określonym wieku, stanie poczytalności i nie pozostającej w błędzie można przypisać winę.
Prawo do obrony ujęte jest od strony materialnej, prawo ochrony formalnej to:
korzystanie z obrońcy,
gwarancją jest również prawo zapoznania się z aktami sprawy,
prawo wniesienia odwołania,
prawo do tłumacza dla cudzoziemców.
Ujęcie i budowa Kodeksu karnego skarbowego:
Kodeks składa się z 3 wyodrębnionych części, a mianowicie części materialnej, procesowej i wykonawczej. Część materialna jako jedyna dzieli się na część ogólną i część szczególną. W części materialnej ogólnej są ujęte zasady odpowiedzialności karno skarbowej za przestępstwa i wykroczenia skarbowe np. art. 53 kks (słowniczek). Część materialna ogólna zawiera również charakterystykę i katalog kar i środków karnych. Znajduje się tu instytucja przedawnienia, zatarcia skazania, instytucje probacyjne oraz instytucje tzw. zaniechania ukarania sprawcy (czynny żal, dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, odstąpienie od wymierzenia kary art. 16-19 kks.).
W części materialnej szczególnej znajdują się poszczególne typy przestępstw i wykroczeń skarbowych z podziałem na rozdziały w ramach przedmiotu ochrony.
Część proceduralna zawiera etapy postępowania oraz formy postępowania w sprawach o przestępstwa i wykroczenia skarbowe. Są tu 2 etapy postępowania: przygotowawcze i sądowe. Formy postępowania: mandatowe- wobec osób nieobecnych, uproszczone, zwyczajne.
Część wykonawcza zakreśla ogólne ramy wykonania orzeczonych kar i środków karnych.
Pierwsza część kks jest częścią pełną, tylko wyjątkowo odwołuje się do innych ustaw np. art. 20§2 kks. Część proceduralna i wykonawcza tylko fragmentarycznie regulują zakres postępowania np. art. 113 kks- w części proceduralnej, art. 178 kks- w części wykonawczej.
Przepisy kks w zakresie przyjętej techniki legislacyjnej mogą być przepisami bezpośrednimi, bądź pośrednimi. Część materialna ma charakter bezpośredni, pozostałe części mają charakter mieszany. Ponadto przepisy części materialnej maja charakter norm blankietowych, czyli określają tylko i wyłącznie ramy odpowiedzialności karnej.
Zakres obowiązywania ustawy karnej skarbowej:
art. 3 kks- ustawa obowiązuje na terenie RP jak również na polskim statku wodnym lub powietrznym chyba że kodeks stanowi inaczej. Art. 3§3- nie zależnie od przepisów panujących w miejscu popełnienia przestępstwa skarbowego, przepisy stosuje się do obywatela polskiego oraz cudzoziemca w razie popełnienia za granicą przestępstwa skarbowego (nie dotyczy zaś wykroczeń skarbowych) odpowiedzialność ta nie zachodzi też zawsze, a tylko wtedy gdy przestępstwo w sposób istotny narusza interesy państwa.
art. 3§3a- odnosi się do obywateli RP i cudzoziemców. Jest tu wyłączona zasada podwójnej odpowiedzialności. Dotyczy tylko przestępstw skarbowych określonych w rozdz. 6 i 7 działu II tytułu I (regulacje podatkowe, podatki i opłaty celne, dotacje i subwencje) skierowanych przeciwko interesom finansowym Wspólnot Europejskich.
Art. 3 §5 kks- ma zastosowanie do obywateli RP i cudzoziemców, którzy przebywają na terytorium RP i przebywając na nim nakłaniają lub udzielają pomocy do czynu który ma być popełniony przeciw interesom finansowym WE.
Pojecie zachowania- musi to być zachowanie człowieka, które może zostać wyodrębnione z szeregu zachowań, które następnie jest poddawane wartościowaniu poprzez regulacje kks. Może przybrać postać aktywności (działanie sprawcy) np. podrobienie znaku akcyzy, lub braku aktywności wymaganej przez normę prawną (przestępstwo zaniechania) np. nie złożenie deklaracji podatkowej w określonym terminie. Dodatkowo czyny można podzielić na materialne i formalne. Materialne (skutkowe)- czyli zawsze nastąpi skutek w postaci uszczuplenia należności finansowej, albo bezpośredniego narażenia na uszczuplenie należności finansowej Skarbu Państwa. Formalne- samo naruszenie przepisów może stanowić przestępstwo bez uszczuplenia finansowego np. obowiązek złożenia deklaracji nie zależnie czy jest nadwyżka, czy niedobór ważne jest to by była złożona w określonym terminie. Skutek jest niewymagany!
Przestępstwa powszechne i indywidualne:
Każdy podmiot, który osiągną określony wiek popełnione przez z gory
może ponosić odpowiedzialność za popełniony czyn określone osoby: płatnika,
np. przestępstwo paserstwa celnego, przestępstwo inkasenta, podatnika.
podrobienia znaku akcyzy.
Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe:
czyn zabroniony, o społecznej szkodliwości - definiuje art. 53§3 kks, czyn
wyższej niż znikoma; czynem zagrożonym karami: grzywny, zabroniony o społecznej ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności. szkodliwość, zagrożony karą
grzywny w następstwie którego następuje uszczuplenie
(ewentualnie narażenie na uszczuplenie) nie przekraczające
5- krotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia.
Społeczna szkodliwość- składa się z 2 warstw:
A) PODMIOTOWEJ- to motywacja sprawcy, forma jego zamiarów- występuje przy przestępstwach i wykroczeniach umyślnych; naruszenie reguł ostrożności- występuje przy przestępstwach nieumyślnych.
B) PRZEDMIOTOWEJ- mieści się tu zachowanie sprawcy, tzn. zachowanie lub zaniechanie, mieści się tu również szkoda, ewentualnie narażenie na uszczuplenie. Mieści się tu również sposób i okoliczności popełnienia czynu zabronionego.
Ustawowe znamiona czynów dzieli się na 4 grupy:
Podmiot- art. 5 kks, za przestępstwa i wykroczenia odpowiada osoba, która ukończyła 17 lat. Gdy osoba w przedziale wiekowym od 17 do 18 lat dopuści się czynu zabronionego przewiduje się możliwość zastosowania przepisów prawa dla nieletnich. Podmiotem jest osoba fizyczna! Należy pamiętać, że wiek jest jedną z wielu przesłanek, jakie musi spełniać sprawca aby być pociągniętym do odpowiedzialności karnej (musi być poczytalny w stopniu w co najmniej ograniczonym, nie może pozostawać w błędzie co do prawa.
Strona podmiotowa- mieści się motywacja i zamiar, czyli chęć bądź godzenie się na popełnienie przestępstwa.
Strona przedmiotowa- odpowiada na pytanie, czy przestępstwo jest materialne, skutkowe, czy formalne (bezskutkowe). Mieści się tu zaniechanie i jego brak.
Przedmiot ochrony- (zamachu), przepisy części materialnej szczególnej zawierają określone przedmioty ochrony określone jako rozdziały.
Okoliczności wyłączające winę:
wiek sprawcy- chodzi o dolną granicę tego wieku. Osobie która nie ukończyła 17 lat nie może być pociągnięta do odpowiedzialności.
błędy uregulowane w art. 10 kks:
błąd co do okoliczności stanowiących znamię czynu zabronionego, art. 10§1 i 2 kks. Art. 10§1- błąd ten może dotyczyć tylko elementów strony przedmiotowej, czyli działania, zaniechania, szkody, istoty istnienia obowiązku wyrażonego w innej ustawie np. w ustawie o finansach, prawie dewizowym, czyli też w regulacjach celnych. NIGDY błąd nie może dotyczyć strony podmiotowej, czyli umyślności lub nieumyślności, bądź też reguł ostrożności. Przykład błędu: przewożenie przez granicę określonej ilości dewiz. Przekraczający ma świadomość, że od 500 tyś. musi zapłacić za przewóz dewiz przez granicę. Rzeczywiście za mniejsza liczbę dewiz trzeba już zapłacić. Będzie to usprawiedliwione kiedy zajdzie przyczyna obiektywna (przewozi dewizy po raz pierwszy, jest obywatelem innego kraju itp.). Art 86- w przypadku opisanym w tym art. Osoba poniesie odpowiedzialność za czyn umyślny, w pozostałych przypadkach błąd usprawiedliwiony przy przestępstwach umyślnych nie rodzi odpowiedzialności. Jeśli przestępstwo można popełnić umyślnie i nieumyślnie wówczas będzie ponosił odpowiedzialność jak za nieumyślne.
Błąd usprawiedliwiony- sprawca możne liczyć co najwyżej na fakultatywne złagodzenie odpowiedzialności karnej, art. 60 KKS- obowiązek prowadzenia określonej księgi, błąd może dotyczyć pułapu na jakim trzeba zmienić rodzaj księgi. W takim wypadku należy sprawdzić czy podmiot był fachowy (np. biuro rachunkowe), czy jest to inny podmiot (np. osoba fizyczna), który sam postanowił prowadzić taką księgę- w pewnych sytuacjach (np. dopiero zaczyna prowadzenie działalności) podmiot niewykwalifikowany może powoływać się na błąd. Natomiast podmiot fachowy nie może powoływać się na błąd.
Błąd co do okoliczności wyłączających bezprawie (błąd co do kontratypu)
czyn zabroniony musi posiadać następujące elementy:
1.czyn człowieka,
2. zachodzący w rzeczywistości, który podlega wartościowaniu przez normę prawną. Czynem nie są tzw. ruchy refleksyjne człowieka np. kiedy człowiek ze względu na stan zdrowia dokonuje jakiejś rzeczy np. zniszczenie mienia podczas ataku padaczki, a także gdy człowiek jest jakąś masą, np. człowiek A popycha człowieka B i w konsekwencji ten zbija witrynę osoba B nie ponosi odpowiedzialności. Jak również nie ponosi odpowiedzialności kiedy człowiek wbrew obowiązkowi nie może lub tylko częściowo podejmuje pewne czynności np. drożnik ma opuścić szlaban, ale dostaje ataku serca i nie może tego wykonać co w konsekwencji prowadzi do wypadku nie ponosi wówczas odpowiedzialności.
3. czyn musi być czynem bezprawnym, ażeby był czynem zabronionym. Jest bezprawny gdy jest sprzeczny z jakąś normą prawną.
4. czyn musi być czynem karygodnym, czyli musi cechować się społeczną szkodliwością.
5. czyn jest czynem karalnym, ale sankcją karną która ma postać kary lub środka karnego.
Błąd co do bezprawności - dotyczy kontratypów art. 10§3 eksperyment ekonomiczny:
- prowadzony w celu ekonomicznym;
- prowadzony w celu uzyskania istotnych korzyści;
- zgodny z prawem;
- zgoda uczestnika eksperymentu.
W następstwie tego eksperymentu Skarp Państwa ponosi określoną szkodę. Przy tym błędzie następuje całkowite wykluczenie odpowiedzialności karnej.
Błąd co do karalności (błąd co do prawa) art. 10§4- sprawca nie zdaje sobie sprawy, ze narusza normę prawną. Bardzo rzadko ten błąd dotyczy obywateli RP. Konsekwencje są takie jak mówi o tym art. 10§4: nie popełnia przestępstwa kto działa w takim błędzie. Osoba działająca w błędzie nieusprawiedliwionym może liczyć na fakultatywne złagodzenie kary. Może też nastąpić odstąpienie od wykonania kary lub środka karnego.
3) niepoczytalność art. 11 kks. Źródła niepoczytalności: choroba psychiczna, upośledzenie umysłowe, choroby zaburzenia czynności psychicznych na tle chorobowym ewentualnie patologicznym. Możemy mieć odczynienia z poczytalnością pełną lub ograniczoną. Niepoczytalność pełna- nie popełnia przestępstwa skarbowego bądź wykroczenia. W ogóle taka osoba nie ponosi winy, wobec takiej osoby można zastosować jedynie środki zapobiegawcze np. poddanie leczeniu lub przepadkowi.
Poczytalny w stopniu ograniczonym, jeżeli osoba taka ma możliwość rozpoznawania znaczenia takiego czynu i pokierowania swoim postępowaniem to wówczas sąd może wobec tej osoby orzec karę lub środek karny (art. 11§2). Zastosowana kara wobec tej osoby nie może przekraczać 2/3 górnego zagrożenia. Orzeczenie środka karnego- można złagodzić lub odstąpić od jego wymierzenia. Na ten błąd nie może powołać się osoba określona w art. 11§4.
Formy zjawiskowe i sprawcze czynów zabronionych:
Formy sprawcze: - sprawstwo,
- współsprawstwo,
- sprawstwo kierownicze,
- sprawstwo polecające.
Formy zjawiskowe: - podżeganie,
- pomocnictwo.
Sprawstwo- zachodzi gdy podmiot sam, bez udziału nawet w minimalnej postaci osób 3 dokonuje naruszenia normy prawnej.
Sprawstwo równoległe- gdy 2 lub więcej podmiotów dokonuje przestępstwa ale bez porozumienia.
Współsprawstwo- co najmniej 2 osoby dokonują czynu zabronionego wspólnie i w porozumienia. Porozumienie odnosi się do całości czynu.
Sprawstwo kierownicze- występują co najmniej 2 osoby sprawca kierowniczy + sprawca wykonujący. Sprawca kierowniczy inicjuje i czuwa nad przebiegiem czynu zabronionego. Ma możliwość przerwania akcji przestępczej na każdym etapie. Sprawca kierowniczy. Sprawca kierowniczy może ale nie musi być inicjatorem . Sprawca kierowniczy występuje najczęściej w grupach zorganizowanych.
Sprawstwo polecające- zakłada co najmniej 2 osoby w którym 1 osoba jest sprawcą polecającym, a 2 sprawcą wykonującym. Te 2 osoby łączy stosunek zależności, który może być oparty na stosunku prawnym np. umowa o pracę (relacja kierownik- pracownik) lub zależności faktycznej np. kiedy właściciel przedsiębiorstwa zleca księgowej wstawienia dodatnich zysków zamiast faktycznie ujemnych w celu uzyskania kredytu. Odpowiedzialność rodzi się z chwilą usiłowania (w przypadku sprawcy kierowniczego
i polecającego), dodatkowo sprawcy ci nie mogą liczyć na czynny żal.
Podżeganie- nakłanianie innej osoby do popełnienia czynu zabronionego. Podżegacz odpowiada już za samo nakłanianie, zawsze następuje w zamiarze bezpośrednim.
Pomocnictwo intelektualne- jeśli osoba postanowiła popełnić czyn zabroniony , a 2 osoba nakłania ją do popełnienia tego czynu- wtedy utwierdza ją w zamiarze.
Pomocnictwo- forma która może zaistnieć w zamiarze ewentualnym i bezpośrednim.
zamiar bezpośredni- chce
zamiar ewentualny- godzimy się, że w następstwie naszego zachowania możemy komuś pomóc popełnić przestępstwo.
Pomocnictwo rzeczowe- przekazanie innej osobie przedmiotów, narzędzi które mogą służyć do popełnienia czynu zabronionego.
Prowokator- jest podżegaczem, nakłania inną osobę do popełnienia przestępstwa, ale 2 celem jest skierowanie przeciwko tej osobie postępowania karnego. Prowokator podobnie jak sprawca kierowniczy i polecający nie może skorzystać z instytucji czynnego żalu art. 16 KKS.
Formy stadialne czynów zabronionych:
- zamiar
- przygotowanie
- usiłowanie formy stadialne pochód przestępstwa
- dokonanie
Zamiar- jest to nastawienie sprawcy do czynu. Jest to forma uwewnętrzniona, nie jest związana z tą formą odpowiedzialność karna.
Pozostałe 3 formy uzewnętrznione, które bezpośrednio zmierzają do dokonania.
Przygotowanie- jest to forma, która możne być realizowana w dwojaki sposób:
1. poprzez wejście w porozumienie z inną osoba w celu popełnienia czynu zabronionego;
2. forma rzeczowa- sprawca przysposabia sobie narzędzia, środki do popełnienia czynu zabronionego.
Przygotowanie jest formą stadialną w której sprawca stwarza sobie warunki, które następnie mają mu pozwolić na dokonanie czynu zabronionego. Przygotowanie nie jest karalne na gruncie kks w przeciwieństwie do prawa karnego. Na gruncie kks tylko wyjątkowo w przypadku art 67§2 (polega na uzyskaniu i przysposabianiu środków w celu podrobienia znaków akcyzy lub upoważnienia do odbioru banderol akcyzowych. Może być popełniany tylko w zamiarze bezpośrednim kierunkowym- gdy jest słowo „w celu” wówczas jest to zamiar bezpośredni) którego konstrukcja zbliżona jest do przygotowania.
Usiłowanie- składa się z 3 elementów:
1. zamiaru (ewentualny lub bezpośredni),
2. zachowanie sprawcy bezpośrednio zmierzające do dokonania,
3. w przestępstwach formalnych (bez skutkowych), to nie zrealizowanie wszystkich elementów wskazanych przez ustawodawcę.
Usiłowanie na gruncie kks jest karalne(art. 21 kks):
a) czyny zagrożone karą pozbawienia wolności powyżej 1 roku- zawsze usiłowanie jest karalne;
b) czyn poniżej 1 roku pozbawienia wolności, karą ograniczenia wolności lub grzywną- ustawa wskazuje czy usiłowanie jest karalne.
W przeciwieństwie do kk który stwierdza, że usiłowanie karalne jest zawsze na gruncie kks mamy dualizm. Druga kwestia jest wysokość kary w kk usiłowanie zagrożone jest taką samą karą jak dokonanie, natomiast na gruncie kks kara nie może przekraczać 2/3 górnej granicy ustawowego zagrożenia.
Wyróżniamy 2 rodzaje usiłowania:
1)udolne- gdy sprawca nie dokonuje czynu zabronionego chociaż ma taką możliwość;
2)nieudolne- 1. sprawca nie uświadamia sobie, ze dokonanie czynu zabronionego nie jest możliwe z uwagi przedmiotu lub 2. z uwagi na użycie środka który nie nadaje się do popełnienia czynu zabronionego.
Dokonanie- zachodzi, kiedy sprawca:
a) w przypadku przestępstw skutkowych, sprawca swoim zachowaniem osiągnie skutek;
b) w przypadku przestępstw formalnych- zrealizował wszystkie znamiona czynu zabronionego.
Zaniechanie ukarania sprawcy (art 16-19):
Są tu 3 instytucje, które w ogóle eliminują w ogóle odpowiedzialność karną np. czynny żal, bądź też instytucje które prowadza do złagodzenia odpowiedzialności karnej np. dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, bądź odstąpienie od wymierzenia kary.
Czynny żal (art 16 kks)- polega na dobrowolnym odstąpieniu od popełnienia czynu zabronionego podejmuje działania zmierzające do zapobieżenia jego skutkom. Cechą charakterystyczna jest dobrowolność działania. Warunki aby sprawca mógł skorzystać z czynnego żalu:
a) sprawca musi dokonać samodenuncjacji (musi sam na siebie donieść);
b) sprawca musi ujawnić wszystkie okoliczności popełnienia czynu, również z kim;
c)sprawca możne to uczynić w czasie w którym organ nie powziął jeszcze wyraźnie udokumentowanej informacji o fakcie popełnienia czynu. W czasie kontroli sprawca może poddać się samodenuncjacji;
d) sprawca musi uiścić należność publicznoprawna;
e)warunek wyrażenia zgody na przepadek przedmiotu, ewentualnie wyrażenie zgody na uiszczenie kwoty równej przepadkowi przedmiotu (ten czynnik może wystąpić, ale nie musi). Uiszczenie kwoty równej przepadkowi nie może dotyczyć przepadku z art. 29 pkt 4.
dopiero po spełnieniu tych pkt sprawca może ubiegać się o czynny żal. Oprócz tych pkt ważna jest również osoba sprawcy i tak z instytucji czynnego żalu nie mogą skorzystać:
1) sprawca kierowniczy, sprawca polecający;
2) osoba, która stworzyła grupę lub związek przestępczy lub taką grupę lub związkiem kieruje. WYJĄTEK: jeżeli osoba kierującą grupą czy związkiem bądź twórca związku, czy grupy ujawni siebie i członków może skorzystać z czynnego żalu;
3) prowokator.
Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności art. 17 i 18- podstawa materialna instytucji dobrowolnego poddania się odpowiedzialności, oraz art. 142-149 kks. Może być zastosowana wobec:
1. sprawców przestępstw i wykroczeń skarbowych art 17§2 czyni dalsze zawężenie, wskazuje, że dobrowolne poddanie się odpowiedzialności ma zastosowanie do przestępstw skarbowych zagrożonych grzywną z wyłączeniem przestępstw określonych w art. 37§1 lub 38§2;
2. musi nastąpić ujawnienie okoliczności popełnienia czynu zabronionego- nie mogą one budzić wątpliwości;
3. sprawca musi uiścić należność publicznoprawną, którą uszczuplił;
4. sprawca musi uiścić najniższa kwotę grzywny za dany typ czynu zabronionego;
5. sprawca musi wyrazić zgodę na przepadek, ewentualnie musi zapłacić kwotę wysokości wartości przedmiotu podległego przepadkowi;
6. musi zapłacić zryczałtowane koszty postępowania- 1/3 najniższego wynagrodzenia.
Konsekwencje: a) osoba nie jest skazana w świetle prawa- informacja nie jest wpisywana do KRK;
b) na osobie dokonującej przesłuchania ciąży obowiązek poinformowania o możliwości dobrowolnego poddania się karze.
Wniosek o dobrowolne poddanie się karze- organ nie musi wystąpić z wnioskiem do sądu, sąd również nie jest związany wnioskiem (sąd może, ale nie musi przychylić się do wniosku). Przesłanki formalne- brak wpisu o zapłaceniu grzywny (a była opłacona). Przesłanki materialne- sąd uzna, ze sankcja jest zbyt łagodna. Jeśli sąd zatwierdzi wniosek wówczas sprawa się kończy.
GRZYWNA- orzekana w stawkach dziennych, sąd najpierw ustala stawkę dzienną, a potem ustala ilość stawek.
Odstąpienie od wymierzenia kary (art 19 kks)- są 2 podstawy stosowania tej instytucji, art 19§1 wskazuje na grupę odnosząca się do przestępstw skarbowych- odstępstwo jest możliwe ale pod warunkiem, że czyn nie jest zagrożony karą wyższą niż 3 lata pozbawienia wolności, społeczna szkodliwość tego czynu nie jest znaczna. W przypadku wykroczeń skarbowych odstąpienie jest możliwe wyjątkowo gdy:
a) właściwości i warunki sprawcy za tym przemawiają:
b) charakter i okoliczności czynu oraz zachowanie się sprawcy po popełnieniu wykroczenia.
Art. 14§2 kk- związany z art. 21§3 kks, usiłowanie nieudolne
art 22§2 kk w związku z art. 20§2 kks, pomocnik i podżegacz
art 10§5 kks- błąd co do okoliczności zaistnienia kontratypu, bądź wyłączenia karalności
art 11§2 i 3 kks- niepoczytalność osoby
art 20§3 kks
art 77§4 kks- płatnik lub inkasent nie wpłacił należności
art 77§5 kks- nieterminowe uregulowanie podatku.
Odstąpienie od wymierzenia kary może oznaczać de facto odstąpienie od wymierzenia kary i zastosowania środka karnego bądź w sytuacjach wyjątkowych polega również na odstąpieniu od środka karnego.
Sankcje karne (kary, środki karne, środki zabezpieczające):
1. kary (art. 22§1 kks)
- ograniczenia wolności
- grzywna
- pozbawienie wolności
- kara grzywny art. 47§1 przy wykroczeniach
2. środki karne (art. 22§2), art. 47§2 w przypadku wykroczeń.
Kara grzywny- ma różny charakter za wykroczenia i przestępstwa. W przypadku przestępstw jest w stawkach dziennych, w przypadku wykroczeń ma charakter kwotowy wynosi od 10 do 720 stawek, w 3 sytuacjach stawka ta może być odmienna:
1. obostrzenie odpowiedzialności art. 38§2;
2. w sytuacji kary łącznej art. 39;
3. art. 40§3 ciąg przestępstw.
W tych 3 sytuacjach następuje obostrzenie odpowiedzialności górnej ilości stawek nawet do 1080. ilość stawek świadczy o stopniu szkodliwości społecznej czynu. Jeśli czyn jest bardziej szkodliwy to liczba stawek będzie rosła. Wysokość stawki określa wysokość majątkową sprawcy. Wysokość 1 stawki wynosi od 1/3 min. Wynagrodzenia (1.126,-) do 400 krotności tej kwoty. Min. liczba stawek to 10. grzywna jest sankcją która najbardziej chroni interesy finansowe.
Na gruncie wykroczeń od 1/10 min. wynagrodzenia do 20 krotności tej kwoty. Art. 23§2 sytuacja gdy jest prowadzone postępowanie nakazowe i nie więcej niż 200 stawek za przestępstwa skarbowe. Na gruncie wykroczeń nie więcej niż 10 stawek. Na gruncie wykroczeń istnieje postępowanie mandatowe. Mandat karny nie może przekraczać 2 krotności min. wynagrodzenia na gruncie kks.
Pozbawienie wolności i ograniczenia wolności jest tylko na tle przestępstw.
Kara ograniczenia wolności- orzekana w m-ach od 1 do 12, ta kara może być obostrzona np. art. 38, 39, 40§3- od 1 m-ca do 18 m-cy. Kara ograniczenia wolności możne być orzeczona w 2 formach:
1) praca społecznie użyteczna;
2) potrącenia z wynagrodzenia.
W przypadku pierwszej formy osoba jest zobligowana do wykonania tej pracy od 20 do 40 godzin m-nie. W przypadku 2 formy potrącenie to wynosi od 10 do 25%. ilość godzin (% udziału kary w wynagrodzeniu)określa szkodliwość społeczną. Sąd nie stosuje tej kary wobec:
a) sprawcy przestępstwa umyślnego, który został skazany na karę pozbawienia wolności co najmniej 6 m-cy bez warunkowego zawieszenia jej wykonania (przesłanka obligatoryjna negatywna).
Na sprawcy ciążą oprócz ograniczenia wolności inne obowiązki art. 34-36 kk:
- nie może rozwiązać stosunku o pracę bez zgody sądu;
- nie może bez zgody sądu zmienić miejsca stałego pobytu;
- osoba ma obowiązek wykonywania prac nałożonych przez sąd;
- ma obowiązek informowania o przebiegu kary.
Sąd skazuje sprawcę na karę ograniczenia wolności może oddać tą osobę pod dozór kuratora, osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji której celem statutowym działania jest wychowywanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc osobom skazanym.
Kara pozbawienia wolności (art. 27)- jedyna kara izolacyjna, orzekana w dniach, m-ach i latach. Orzekana od 5 dni do 5 lat, ale jest też modyfikacja art. 37- zaostrzenie tej kary 6 m-cy pozbawienia wolności gdy pierwsza sankcja karna grozi do 360 stawek dziennych grzywny. Pozbawienie wolności do roku gdy kara grzywny za dany typ czynu zabronionego przekracza 360 stawek.
Art 38§2 sąd może orzec karę do 10 lat;
Art 39 kks- kara łączna pozwala na pozbawienie wolności do lat 15;
Art. 39- ciąg przestępstw, kara pozbawienia wolności 7 lat i 6 m-cy (zwiększona o połowę górnej granicy).
Środki karne art. 22§2, art. 47§2:
- dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej;
- przepadek przedmiotów;
- ściągnięcie równowartości przepadku przedmiotu;
- przepadek korzyści majątkowej, bądź ściągnięcie równowartości korzyści majątkowej;
- grupa zakazów;
- podanie wyroku do publicznej wiadomości;
- pozbawienie praw publicznych;
- poddanie sprawcy próbie:
1. warunkowe umorzenie postępowania,
2. warunkowe zawieszenie,
3. warunkowe przedterminowe zwolnienie.
W przypadku wykroczeń środkami karnymi są:
1) dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej;
2) przepadek przedmiotu;
3) ściągnięcie równowartości przepadku przedmiotu.
Wśród środków zabezpieczających są:
a) przepadek przedmiotów (środek zabezpieczający za przestępstwa i wykroczenia skarbowe);
b) grupa zakazów.
Środki karne są orzekane obok kary albo zamiast kary (ale nie wszystkie), mogą być orzeczone 4:
1. przepadek przedmiotów;
2. ściągnięcie równowartości przepadku przedmiotów;
3. grupy zakazu;
4. podanie wyroku do publicznej wiadomości.
Jedynym przykładem, że środek karny może być również środkiem zabezpieczającym jest przepadek. Art 49 wskazuje kiedy przepadek może być orzeczony. Do przepadku zaliczamy rzeczy, które:
- pochodzą bezpośrednio z czynu zabronionego,
- służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa Art 29 pkt. 3 kks- opakowanie oraz przedmiot połączony z przedmiotem przestępstwa skarbowego w taki sposób, że nie można dokonać ich rozłączenia bez uszkodzenia któregokolwiek z tych przedmiotów. Art 29 pkt 4 kks- przedmiot, którego wytwarzanie, posiadanie, obrót, przewóz, przenoszenie lub przesyłanie jest zabronione.
Przepadek nie nastąpi wtedy, gdy:
1) sprawca posłużył się przedmiotem należącym do osoby 3 pod warunkiem, że sprawca objął w posiadanie ten przedmiot w wyniku przestępstwa lub wykroczenia;
2) niewspółmierności przepadku art. 31 (zasada proporcjonalności);
3) kiedy sprawca uiścił należność publicznoprawną- dotyczy przedmiotów zagrożonych przepadkiem ale to nie może nastąpić w 2 sytuacjach:
gdy jest niewspółmierność kwoty uiszczonej do kwoty wartości przepadku;
29§4.
Uiszczenie równowartości przepadku przedmiotu- kiedy przedmiot powinien ulec przepadkowi, uległy zniszczeniu, zgubieniu albo z uwagi na zaistnienie danych przyczyn faktycznych lub prawnych nie jest możliwe orzeczenie przepadku.
Jeżeli w przestępstwie brało udział kilka osób i zachodzi konieczność uiszczenia równowartości przepadku przedmiotu to osoby mają solidarnie wpłacić tą kwotę; aspekt kompensacyjny i respekcyjny. Za pomocą tej instytucji pozbawia się sprawcę korzyści z przestępstwa. Przepadek korzyści przedmiotów odnosi się do:
1. osób, które uczyniły sobie z działalności przestępczej stałe źródło dochodu;
2. osoby, które działają w ramach grup zorganizowanych, art. 33§1.
Przepadek jako środek zabezpieczający może być zastosowany:
gdy postępowanie nie może być prowadzone ze względu na znikomą szkodliwość czynu;
warunkowe umorzenie postępowania;
wyklucza odpowiedzialność sprawcy z uwagi na konstrukcję błędu;
sytuację wobec osób między 17-18 rokiem życia (art. 5 kks).
Zakazy- występują jako środki karne i zabezpieczające (tylko w przypadku przestępstw skarbowych nie wykroczeń). Jako środek karny stosowane są na określony czas od 1 roku do lat 5. Może być orzeczony gdy sprawca:
- sprawca dopuścił się jednego z przestępstw określonych w art. 34§2 kks;
- gdy sprawca został skazany z art. 38§1 i 2. Orzeczenie środków zakazu może mieć miejsce gdy ustalono, że sprawca nadużył stanowiska lub zawodu., albo też zachodzi zagrożenie, że dalsze wykonywanie zawodu, zajmowanie stanowiska będzie stanowiło zagrożenie dla dobra chronione go prawem.
Jako środek zapobiegawczy ma charakter bezterminowy do - czasu ustania przyczyn, które doprowadzają do orzeczenia tego środka.
Art. 191 kks daje możliwość przy pozytywnym sprawowaniu się sprawcy i wykonywaniu nałożonych obowiązków uznanie, że zakaz został wykonany po upływie połowy okresu tego zakazu, ale nie wcześniej niż po roku.
Nadzwyczajne złagodzenie kary:
odpowiedzialność złagodzona młodocianego;
kara nie będzie współmierna do popełnionego czynu zabronionego;
błąd co do okoliczności uchylającej bezprawność oraz błąd co do prawa art. 10§5;
ograniczona odpowiedzialność osoby niepoczytalnej art. 11;
ograniczona odpowiedzialność na etapie formy stadialnej jaką jest usiłowanie nieudolne;
odpowiedzialność współdziałającego, który starał się zapobiec dokonaniu czynu zabronionego;
odpowiedzialność pomocnika (art. 19§2 kk w związku z art. 20§2 kks);
odpowiedzialność podżegacza i pomocnika gdy czynu nie usiłowano dokonać art. 22§2 kk w związku z art. 20§2 kks;
gdy współdziałający ujawni organowi ścigania inne osoby uczestniczące w popełnieniu czynu zabronionego oraz ujawnił istotne okoliczności jego popełnienia art. 36§3 kks.
Te wszystkie przesłanki odnoszą się do części ogólnej. W części szczególnej występuje 1 przypadek złagodzenia kary art. 77§4 kks. O odpowiedzialności płatnika lub inkasenta który dokonuje poboru należnego podatku natomiast nie wpłacił go wyznaczonym terminie. Jeżeli te osoby wpłaciły należny podatek przed wszczęciem postępowania w sprawie mogą liczyć na nadzwyczajne złagodzenie kary bądź odstąpienia od jej wymierzenia.
Złagodzenie kary polega na:
wymierzeniu kary ograniczenia wolności gdy czyn jest zagrożony karą pozbawienia wolności;
sąd stosuje środki karne zamiast kar, przepadek przedmiotu ściągnięcie równowartości pieniężnej, orzeczenie zakazu bądź podanie wyroku do publicznej wiadomości;
odstąpienie od wymierzenia kary i środka karnego, ale sąd nie może odstąpić od orzeczenia przepadku przedmiotu o jakich jest mowa w art. 29 pkt. 4 kk;
sytuacja kiedy sprawca przed wydaniem wyroku uiścił należność publicznoprawną to wówczas sąd ma możliwość orzeczenia tylko kary grzywny. Co więcej karę grzywny która nie może przekraczać połowy górnej granicy ustawowego zagrożenia przypisane sprawcy czynu. W tej sytuacji sąd może orzec środki karne, które są wskazane powyżej;
kiedy sprawca ujawnia organom ścigania współdziałającego (termin szerszy od współsprawcy) bądź też ujawnił organom istotne okoliczności popełnienia czynu. W tej sytuacji sąd stosuje albo nadzwyczajne złagodzenie kary, ma też możliwość warunkowo zawiesić jej wykonanie.
Nadzwyczajne obostrzenie:
- ujawnione 2 przepisach w art. 37 i 38 kks. Art. 37- obligatoryjne obostrzenie odpowiedzialności karnej:
stosuje gdy sprawca umyślnego przestępstwa skarbowego w następstwie którego zaistniała o dużej wartości;
sprawca uczynił sobie z popełniania przestępstw skarbowych stałe źródło dochodu. Musi mieć charakter stały działa co najmniej przez 3 miesiące. Mowa jest o stałym źródle dochodów ale nie o głównym co oznacza, że sprawca może pracować legalnie, a po za tym popełniać przestępstwa;
sprawca dopuścił się czynu w ramach ciągu przestępstw. Ciąg przestępstw- sytuacja kiedy sprawca w krótkich odstępach czasu dopuszcza się co najmniej 2 przestępstw zanim zapadł wyrok chociażby nieprawomocny co do któregokolwiek z tych przestępstw. Dodatkowym elementem tego ciągu przestępstw jest popełnianie przestępstw, które mieszczą się w tym samym przepisie kks;
sprawca jest recydywistą skarbowym- wówczas gdy po skazaniu za umyślne przestępstwo skarbowe na karę pozbawienia wolności, karę ograniczenia wolności, bądź karę grzywny. Wykonał bądź odbył co najmniej 6 m-cy pozbawienia wolności, 6 m-cy ograniczenia wolności lub zapłacił 120 stawek dziennych grzywny i w czasie 5 lat od tego faktu ponownie popełnił umyślnie przestępstwo skarbowe tego samego rodzaju. Ważne aby przestępstwo było w tym samym rozdziale kks;
popełnił przestępstwo skarbowe w ramach struktur grupy zorganizowanej lub w ramach związku przestępczego;
kiedy sprawca dopuszcza się przestępstwa skarbowego używając przemocy, groźby natychmiastowego użycia przemocy bądź działa z inną osobą która używa przemocy lub groźby natychmiastowego jej użycia;
sprawca wykorzystuje stosunek zależności (sprawca polecający) lub krytyczne położenie innej osoby.
Obostrzenie może polegać na:
gdy czyn jest zagrożony karą grzywny, która nie przekracza 360 stawek to sąd orzeka albo karę pozbawienia wolności od 5 dni do 6 m-cy, albo karę ograniczenia wolności . nie stoi to na przeszkodzie orzeczenia obok jednej z tych kar kary grzywny;
gdy czyn jest zagrożony karą powyżej 360 stawek grzywny sąd może orzec karę pozbawienia wolności do roku bądź też karę ograniczenia wolności. Istnieje możliwość orzeczenia kary grzywny;
czyn zagrożony jest tylko karą pozbawienia wolności to sąd może w ramach nadzwyczajnego obostrzenia karę pozbawienia wolności do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.
Art. 38§2 kks zawiera przesłankę formalną i materialną. Formalna- chodzi o popełnienie 1 z przestępstw wymienionych w art. 38§2. Przesłanka materialna to szkoda o wartości co najmniej 1000 krotności min. wynagrodzenia. Obie przesłanki muszą wystąpić łącznie.
Konsekwencje:
1. w przypadku kary pozbawienia wolności następuje jej obostrzenie do górnej granicy zwiększonej podwójnie;
2. w przypadku kary grzywny i kary ograniczenia wolności zaostrzenie nie może przekroczyć 1080 stawek dziennych grzywny i 18 m-cy kary ograniczenia wolności.
Jedność i wielość czynów zabronionych na gruncie kks.
Czyn- uzewnętrznione zachowanie człowieka, realizacja poprzez działanie bądź zaniechanie jeżeli zachowanie człowieka wypełnia znamiona określone w przepisach kks to będziemy mówili o wykroczeniu lub przestępstwie skarbowym.
Kumulatywna kwalifikacja prawna- art. 7 kks, polega na wypełnieniu 1 czynem kilku (co najmniej 2) przepisów ustawy. należy zwrócić uwagę na podstawę skazania i na wymiar kary. Podstawę skazania stanowią wszystkie przepisy, które naruszył sprawca. W ten sposób wyrazimy całą społeczną szkodliwość . podstawą wymiaru kary stanowi przepis, który przewidywał najsurowszą odpowiedzialność.
Czyn ciągły- polega na z góry powzięciu przez sprawcę zamiaru popełnienia co najmniej 2 zachowań w krótkich odstępach czasu, które godzą w określone dobro prawne. Te co najmniej 2 zachowania stanowią 1 czyn zabroniony, czyn ten będzie przestępstwem, a np. poszczególne zachowania mogą być wykroczeniami (czyn ciągły jest to czyn na raty ) np. wynoszenie roweru na części- za kradzież każdej części byłoby wykroczenie, ale w związku że z góry powoził, że ukradnie rower jest już to przestępstwem.
Elementy konstruktywne czynu ciągłego:
1)w konstrukcji mowa jest o zachowaniu;
2)z góry powzięty zamiar;
3)krótki odstęp czasu do 6 m-cy.
Różnice pomiędzy czynem ciągłym, a ciągiem przestępstw:
1)czyn ciągły to 1 czyn prawny, z kolei ciąg przestępstw to co najmniej 2 czyny, które są przestępstwami;
2)w przypadku czynu ciągłego mówimy o co najmniej 2 zachowaniach które są wykroczeniami lub przestępstwami. Natomiast w przypadku ciągu przestępstw mówimy o ciągu przestępstwa, co najmniej o ciągu 2 przestępstw;
3)w przypadku czynu ciągłego mamy do czynienia z góry powziętym zamiarem. W przypadku ciągu przestępstw zamiar jest ponawiany co do każdego z przestępstw z osobna;
4)art. 6§2 czyn ciągły nie przewiduje obostrzenia. Z kolei przy ciągu przestępstw następuje obostrzenie odpowiedzialności.
Podobieństwa:
w obu przypadkach mamy do czynienia z krótkim odstępem czasu, czyli okres do 6 m-cy;
w obu przypadkach mamy do czynienia z zachowaniem się sprawcy w podobny sposób.
Ciąg przestępstw może składać się z czynów ciągłych.
Elementy negatywne czynu ciągłego: sprawca jest skazany za określone zachowanie, za określony czyn przestępczy, z góry powzięty zamiarem w określonym wycinku czasowym.
Poddanie sprawcy próbie.
1) Warunki warunkowego postępowania (art. 20§2 kks, art. 66-68 kk).
a) przesłanki materialne
- należą tu wina i społeczna szkodliwość, 1 i 2 nie mogą być znaczne;
- okoliczności popełniania czynu nie mogą budzić wątpliwości;
- sposób życia przed i po popełnieniu czynu zabronionego, jego warunki osobiste oraz przypuszczenie, że mimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał on szeroko rozumianego porządku prawnego.
b) przesłanki formalne(art. 66§2 kk)
- reguła mówi o możliwości zastosowania tej instytucji probacji do sprawców przestępstw zagrożonych karą nie przekraczająca lat 3;
- art. 66§3 daje możliwość warunkowego umorzenia postępowania wobec sprawców przestępstw zagrożonych karą nie przekraczającą lat 5 pod warunkiem pojednania się z pokrzywdzonym, naprawieniem przez sprawcę szkody bądź też ustalenie sposobu jej naprawienia.
Art. 41§1 kks wyłączenie zastosowania warunkowego umorzenia postępowania wobec osób:
1. osoby, które dopuściły się przestępstwa skarbowego w następstwie którego zaistniała tzw. duża szkoda;
2. osoby, które uczyniły z działalności przestępczej stałe źródło dochodu;
3. osoby które działały w ramach tzw. czynu ciągłego;
4. osoba która należy do struktur grup zorganizowanych lub też związków przestępczych, sprawca kierowniczy i polecający.
Postępowanie jest umarzane na okres próby wynoszący od roku do lat 2 - decyzja należy do sądu. W okresie próby sprawca jest poddawany pod dozór kuratora, osoby godnej zaufania lub organizacji. Ponadto orzekając warunkowe umorzenie postępowania sąd może nałożyć szereg obowiązków na sprawcę czynu np. przeprosi pokrzywdzonego, naprawienia w całości lub części wyrządzonej szkody. Sąd obligatoryjnie w oparciu o art. 41§2 kks określa obowiązek uiszczenia należności publicznoprawnej jeżeli sprawca dopuścił się przestępstwa w następstwie którego nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej.
Jeżeli sprawca dopuścił się przestępstwa umyślnego sąd podejmuje warunkowo umorzone postępowanie- jest to obligatoryjne. Pozostałe przesłanki mają charakter fakultatywny tj.:
jeżeli sprawca dopuszcza się innego przestępstwa niż umyślne możemy podjąć warunkowe umorzenie postępowania;
nie wywiązuje się z nałożonych obowiązków w tym także nie uiścił należności publicznoprawnej art. 41§3;
naruszenie przez sprawcę porządku prawnego.
Postępowanie podjęte toczy się od samego początku wniosek pierwotny doprowadzający do warunkowego umorzenia postępowania jest zastępowany aktem oskarżenia. Z reguły wyznaczana jest kara.
2) Warunkowe zawieszenie wykonania kary (art. 69-76 kk, art. 41a kks):
- odnosi się do grzywny, kary ograniczenia wolności i kary pozbawienia wolności. Przesłanka formalna odnosi się do kary pozbawienia wolności , orzeczona kara pozbawienia wolności nie może przekroczyć 2 lat. W przypadku ograniczenia wolności i grzywny nie ma ograniczeń. Przesłanki materialne:
1. sposób życia sprawcy po popełnieniu czynu zabronionego;
2. musi zachodzić tzw. pozytywna prognoza kryminologiczna- musi zachodzić przypuszczenie, że sprawca pomimo takiego ukarania nie powróci na drogę przestępstwa.
Warunkowo zawieszając karę pozbawienia wolności lub karę ograniczenia wolności, ale nie karę grzywny sąd może orzec grzywnę. W pierwszym przypadku max może wynosić 180 stawek w drugim przypadku max 90.
W przypadku warunkowego zawieszenia wykonania kary także występuje okres, okres ten wynosi od 2 do 5 lat gdy zawieszeniu ulega kara pozbawienia wolności. Kiedy jest to inna kara od roku do lat 3.
Art. 41a wyłącza możliwość zastosowania zawieszenia wykonania kary wobec:
1. osób, które uczyniły z działalności przestępczej stałe źródło dochodu;
2.dopuściły się czynu w ramach struktur zorganizowanych lub w związku przestępczego.
Jest to reguła, ale nie absolutna. W przypadkach szczególnie uzasadnionych istnieje możliwość zawarcia tej instytucji wobec tych osób. Gdy tak nastąpi to okres próby powinien wynosić od 3 do 5 lat.
Przesłanki podjęcia kary zawieszonej (art. 75 kk):
a) przesłanki obligatoryjne (sąd musi)- gdy sprawca w okresie próby dopuścił się podobnego przestępstwa umyślnego za które został skazany. Jest to jedyna przesłanka obligatoryjna.
b) przesłanka fakultatywna (sąd może)- gdy sprawca:
-popełnił inne przestępstwo niż umyślne;
-popełnił przestępstwo nieumyślne;
-naruszył porządek prawny;
-nie wywiązywał się z nałożonych obowiązków.
Przy warunkowym zawieszeniu wykonania kary należy podkreślić, że pozytywny upływ próby + 6 m-cy powoduje, ze następuje zatarcie z mocy prawa.
3) Warunkowe przedterminowe zwolnienie z reszty odbywania kary.
Ma zastosowanie tylko do kary pozbawienia wolności.
Przesłanki fakultatywne: odbycie połowy kary nie mniej niż 6 m-cy. Od tej przesłanki są wyjątki, art. 42§1- odnosi się do recydywisty skarbowego. Musi on odbyć 2/3 kary jednak nie mniej niż 6m-cy. Drugie ograniczenie odnosi się do osób, które uczyniły z działalności przestępczej stałe źródło dochodów, związek przestępczy lub działały w ramach struktur zorganizowanych. Te osoby muszą odbyć ¾ kary nie mniej jednak niż rok.
Także w przypadku przedterminowego zwolnienia istnieje okres próbny. Okres ten to okres pozostały do odbycia reszty kary. Od tej ogólnej zasady istnieje wyjątek art. 64. § 1. jeżeli sprawca skazany za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności popełnia w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary umyślne przestępstwo podobne do przestępstwa, za które był już skazany, sąd może wymierzyć karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę- wobec tych osób okres próby nie może być krótszy niż 3 lata bez względu na to ile kary pozostało do odbycia.
Również przy tej instytucji istnieją przesłanki fakultatywne i obligatoryjne zarządzenia wykonania reszty kary z której sprawca został warunkowo zwolniony. Przesłanka obligatoryjną jest popełnienie w okresie próby przestępstwa umyślnego za które sprawca został skazany. Pozostałe przesłanki mają charakter fakultatywny:
- popełnienie innego przestępstwa umyślnego;
- popełnienie przestępstwa nieumyślnego;
- naruszenie porządku prawnego
- nie wywiązywanie się przez sprawcę z nałożonych obowiązków art. 41§3 kks- nieuiszczenie należności publicznoprawnej w terminie wyznaczonym przez sąd może prowadzić do zarządzenia wykonania reszty kary.
Przedawnienie karalności i przedawnienie ścigania:
Przedawnienie karalności w przypadku przestępstw zależy od zagrożenia, są 2 okresy:
*okres 5 lat- jeżeli czyn jest zagrożony karą grzywny, ograniczenia wolności i pozbawienia wolności nie przekracza 3 lat;
*okres lat 10- odnosi się tylko do czynów zagrożonych karą 3 lat pozbawienia wolności
przedawnienie ścigania (art 44§5 kks)- polega na dodaniu do okresu 5 letniego kolejnych lat 5 natomiast w przypadku lat 10 dodanie kolejnych lat 10.
W przypadku wykroczeń przedawnienie karania wynosi rok i ten rok może być co najwyżej o rok przedłożony w przypadku przedawnienia ścigania.
Art. 113 kks stosuje się odpowiednio do kpk.
Formy stanu rzeczy:
-możemy przepis stosować wprost;
- stosowanie zmienionego przepisu kodeksu postępowania karnego- czyli sięgamy do określonej normy i w trakcie wybieramy to co jest nam potrzebne;
- nie stosujemy normy kpk.
Normy które nie są stosowane w kks z kpk:
1) przepisy które dotyczą instytucji pokrzywdzonego i medjacji. Pokrzywdzonym jest Skarb Państwa jego jednostki, jednostki samorządu terytorialnego, a zatem instytucja mediacji nie możne mieć miejsca.
2) nie stosuje się przepisów dotyczących dochodzenia (art. 113§2; 325f; 225c).
3) przepisy dotyczące obrotu międzynarodowego art. 589 od a do f, art. 590-607u, art. 611g do s, art 615.
Art.113 zawiera tylko najważniejsze wyjątki.
Zasady postępowania karnego, które są z jednej strony określone w kpk, ale maja pełne zastosowanie na gruncie kks:
1. zasada prawdy materialnej- polega na dążeniu przez organ ścigania organy wymiaru sprawiedliwości do wykrycia i ujęcia sprawcy czynu zabronionego oraz jego ukarania. Wszystko to nie możne doprowadzić do ukarania osoby niewinnej. Zasada ta jest ściśle związana z 2 zasadą.
2. zasada trafnej reakcji prawnokarnej- oznacza, że sprawca powinien zostać ukarany adekwatnie do swojego czynu. Art. 114 kks wskazuje na cel postępowania karnego skarbowego. Mówi on, że postępowanie ma zmierzać do celu wyrównania uszczuplonej należności publicznoprawnej. Wyrównanie Skarbu Państwa, samorządu terytorialnego lub innej jednostki.
3. zasada szybkości- jest częścią zasady rzetelnego procesu. Zakłada, ze każdy etap postępowania jak i całe postępowanie łącznie powinno zakończyć się w jak najkrótszym czasie. Dyrektywa skierowana do sądu o zakończenie rozprawy na pierwszym posiedzeniu zawarta w kpk?
4. zasada obiektywizmu- wiąże organy ścigania oraz sąd. Nakazuje rozstrzygnięcie wszelkich kwestii które są przedmiotem postępowania zarówno na korzyść jak i niekorzyść pokrzywdzonego.
5. zasada rozstrzygania wszelkich nieusuwalnych wątpliwości na korzyść podejrzanego lub oskarżonego art 5§2 kpk.
6. zasada prawa do obrony art. 5§1 zasada konstytucyjna, którą związana jest RP w drodze umów międzynarodowych. Możemy wyróżnić tu prawo w postaci materialnej i formalnej. Postać formalna polega na korzystaniu z pomocy podmiotu fachowego (prawo do obrońcy). W postaci materialnej prawo do obrony możemy podzielić na postać:
-czynną- aktywny udział podmiotu w realizowaniu prawa do obrony. Przejawia się to min. Składaniem wyjaśnień, udzielanie odpowiedzi na pytania, zadawanie pytań świadkom, biegłym, czy też składanie wniosków dowodowych.
-bierną- osoba nie składa wyjaśnień, nie zadaje pytań, nie składa wniosków, tzw. prawo do milczenia.
Tzw. prawo do kłamstwa podejrzany lub oskarżony w trakcie składania wyjaśnień nie jest zobligowany do mówienia prawdy. On może mówić wszystko co chce i za to co mówi co do zasady nie ponosi żadnej odpowiedzialności prawnej.
7. zasada swobodnej oceny dowodów zarówno organów ścigania,a w szczególności sądu związanego swobodą oceny dowodów. Sąd wyznacza tą swobodną ocenę:
- prawidłowość rozumowania;
- wskazanie wiedzy;
-doświadczenie życiowe jest również determinantem, który pozwoli ocenić nam te dowody. Wszystkie dowody mają charakter równorzędny. Z tą zasada związana jest kolejna zasada.
8. zasada bezpośredniości- nakazuje organom z jednej strony na zetknięcie się w sposób bezpośredni z dowodem jak i bezpośrednio związać z czynem zabronionym. Od tej zasady istnieją wyjątki.
9. zasada domniemania niewinności- wskazuje, ze do chwili prawomocnego orzeczenia należy dana osobę traktować jak osobę niewinną. Ta zasada wiąże organy ścigania sąd. To prawomocne orzeczenie skazujące przełamuje tą zasadę. Domniemanie niewinności może być w pewnych sytuacjach ograniczone np. sprawca przez kilka lat dopuszczał się oszustwa podatkowego dzięki temu osiągną duży majątek, organ może zażądać wskazania źródła pochodzenia majątku. To na tej osobie, a nie organie spoczywa obowiązek udowodnienia faktu pochodzenia majątku.
10. zasada działania organów z urzędu- nie jest zasadą absolutną organy dokonujące postępowania robią to z urzędu, ale podejrzany ma prawo inicjatywy, dlatego niektóre działania mogą być na wniosek podejrzanego, oskarżonego ale również na wniosek innych uczestników.
11. zasada legalizmu- organ ścigania zarówno wykroczeń jak i przestępstw skarbowych są zobowiązani do wszczęcia postępowania i jego prowadzenia, a także wniesienia aktu oskarżenia i jego popierania przed sądem- oczywiście jeśli za tym przemawiają dowody.
12. zasada skargowości- poszczególne etapy postępowania jak i jego wszczęcie są uzasadnione od skargi. Ta skarga może przyjmować różną postać (może być apelacja, formą zażalenia na postanowienie, wnioskiem o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, wniosek o umorzenie postępowania lub zawiadomieniu o popełnieniu przestępstwa).
13. zasada informowania o przysługujących prawach- organy ścigania i sąd są zobowiązani poinformować podmiot przy pierwszej czynności zarówno o prawach jak i obowiązkach tego podmiotu np. w trakcie przesłuchania podejrzany musi być poinformowany o prawie do nieodpowiadania na pytania, prawie do odmowy zeznań itd.
W sprawach o wykroczenia i przestępstwa organem właściwym do rozpatrywania sprawy jest sąd powszechny oraz sąd wojskowy (zarówno sądy garnizonowe i okręgowe).
Sądem I instancji właściwym do rozpatrywania spraw z zakresu kks jest sąd rejonowy (orzeka w I instancji). Od orzeczenia tego sądu w przypadku wyroku przysługuje apelacja do sądu okręgowego, a w przypadku postanowienia zamykającego drogę do wydania wyroku- zażalenie także do sądu okręgowego.
Podział środków odwoławczych:
- apelacja- wyrok
- postanowienie- zażalenie.
Podział postanowień:
1.zamykające drogę do wyroku;
2.inne niezamykające drogi do wyroku (nie są zaskarżalne do sądu okręgowego).
Zasada dwuinstancyjności- odnosi się do wszystkich postępowań. Zgodnie z nią stronie ma prawo do złożenia odwołania do wyższej instytucji. Celem postępowania odwoławczego jest weryfikacja zarówno sposobu procedowania jak również orzeczonych środków karnych. Od instytucji odwołania w pewnych nadzwyczajnych sytuacjach przysługują nadzwyczajne środki zaskarżenia: kasacja oraz wznowienie postępowania.
Właściwość miejscowa - nie została w sposób pełny uregulowana w kks dlatego należy sięgnąć do art. 31 kpk. Właściwość miejscowa .właściwość miejscowa jest związana z miejscem popełnienia czynu może to być zarówno miejsce działania jak i zaniechania, miejscem skutku lub jego nie zajścia. W przypadku wszczęcia postępowania przez kilka organów równego szczebla decyduje zasada pierwszeństwa. Jeśli natomiast postępowanie wszczął organ niższego szczebla i organ wyższego szczebla to postępowanie będzie kontynuował organ wyższego szczebla. Art. 31 kpk mówi, że jeśli brak jest możliwości lub zachodzi trudność w ustaleniu właściwości miejscowej wówczas właściwym organem będzie organ miejsca ujęcia sprawcy lub miejsca ostatniego zamieszkania sprawcy przed popełnieniem czynu zabronionego. Art. 116a kks dotyczy przekazania sprawcy przez sąd rejonowy do innego sądu rejonowego przez sąd okręgowy gdy we właściwym miejscowo sądzie rejonowym zachodzi trudność w przeprowadzeniu sprawy i jednoczesna obawa przedawnienia karalności.
Tryby i etapy postępowania karnoskarbowe:
Typy (rodzaje):
1)postępowanie zwyczajne;
2)postępowanie w przedmiocie wniosku o zezwolenie dobrowolne poddanie się odpowiedzialności;
3)postępowanie nakazowe;
4)postępowanie uproszczone;
5)postępowanie w stosunku do osób nieobecnych.
-są to postępowania które odnoszą się do przestępstwa i wykroczenia skarbowego.
6)postępowanie mandatowe- prowadzone tylko w przypadku wykroczeń skarbowych i tylko przed organem ścigania.
Etapy postępowania:
1.postępowanie przygotowawcze- może wystąpić w formie śledztwa lub dochodzenia;
2.postępowanie pierwszo instancyjne;
3.postępowanie odwoławcze drugoinstancyjne;
4.postępowanie zwyczajne lub kasacja, wznowienie postępowania (postępowanie nadzwyczajne) lub postanowienie wykonawcze (jeśli jest wyrok).
Organy prowadzące postępowanie przygotowawcze:
organy finansowe postępowania przygotowawczego- urzędy skarbowe, celne oraz inspektorzy kontroli skarbowej (organy prowadzące wykroczenia i przestępstwa skarbowe).
organy niefinansowe postępowania przygotowawczego- straż graniczna, policja, żandarmeria wojskowa (uprawnione do prowadzenia wykroczeń i przestępstw skarbowych), Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego- uprawnione tylko do prowadzenia przestępstw skarbowych.
Organem który nadzoruje postępowanie przygotowawcze w szczególności wtedy gdy prowadzą je organy niefinansowe, jak również gdy postępowanie przygotowawcze jest prowadzone w formie śledztwa; szereg kompetencji w zakresie podejmowania decyzji i prowadzenia postępowania należy do prokuratora.
Podmiot ponoszący odpowiedzialność posiłkową
Interwenient
Uprawnienie oskarżyciela publicznego, czyli prokuratora należą do organów finansowych postępowania przygotowawczego. Finansowy organ popiera i wnosi akt oskarżenia. Organ ten ma szereg innych uprawnień, art. 122. Przepisy w tym art. odnoszą się do finansowych organów przygotowawczych. Podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej może mieć pełnomocnika (adwokata lub radcę prawnego).
Art. 124 pociągniecie podmiotu do odpowiedzialności posiłkowej następuje w formie postępowania. Orzeczenia w postępowaniu karnym dzielą się na 2 grupy:
-postanowienia;
-wyroki- zarezerwowane dla orzeczenia końcowego daną sprawę. W wyroku sąd przesądza o winie oskarżonego lub jej braku.
Odpowiedzialność posiłkowa może pojawić się na etapie przygotowawczym lub sądowniczym. Na etapie postępowania przygotowawczego gospodarzem jest finansowy organ postępowania przygotowawczego. W przypadku postępowania sądowego decydentem jest sąd. w postępowaniu o pociągnięcie podmiotu do odpowiedzialności finansowej powinno być:
1.oskarżony,
2.kwalifikacja prawna zarzucanego czynu lub opis zarzucanego czynu,
3.podstawa prawna pociągnięcia podmiotu do odpowiedzialności posiłkowej.
Art. 124§5 wniesieniu aktu oskarżenia do sądu to w pewnych sytuacjach prezes sądu może z uwagi na fakt pociągnięcia do odpowiedzialności finansowej skierować sprawę na posiedzenie.
Art. 125- przepisy wskazują na uprawnienia i obowiązki podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności. Są to przepisy z jednej strony wskazujące na prawo do składania wniosków dowodowych, kwestionowania rozstrzygnięć które zapadają na posiedzeniu. Postanowienie zawsze wydaje sąd (tak samo wyrok). Na etapie postępowania wydawane sa również zarządzenia (wydaje prezes sądu, przewodniczący składu lub wyznaczony sędzia składu orzekającego). Osoba odpowiedzialna posiłkowo ma prawo kwestionować orzeczenia końcowe, czyli ma prawo wnoszenia apelacji, czy zażalenia na postanowienie. Mają tu również zastosowanie środki nadzwyczajne (kasacja i wznowienie postępowania). Korzysta z prawa odmowy zeznań. Podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej nie może być przesłuchiwany w charakterze świadka (korzysta z niej również wtedy gdy nastąpi kumulacja interwenta z podmiotem pociągniętym do odpowiedzialności posiłkowej
art. 125§5
Interwent- podmiot który składa interwencję, czyli żąda wydania przedmiotów objętych możliwością przepadku.
Ustawodawca w art. 126 ograniczył czasowo tą możliwość- do chwili rozpoczęcia przewodu w I instancji (odczytanie aktu oskarżenia- oznacza, że rozpoczął się przewód sadowy). Jeżeli interwent zgłasza na piśmie i z treści tego pisma nie możemy ustalić miejsca zamieszkania , miejsca pobytu lub siedziby podmiotu wówczas interwencja ma charakter bezskuteczny. Interwencja może być złożona ustnie do protokołu. Art. 127§
2kks przewiduje gwarancyjną regulacje prawną dla przyszłych interwentów. Organ dowodzi, ze przedmiot przepadku należy do osób 3 wówczas obowiązkiem organu jest powiadomienie tego podmiotu o możliwości złożenia interwencji. WYJĄTEK: art. 127§
2 zwolniony jest z tego gdy nie może ustalić miejsca zamieszkania, pobytu lub siedziby tej osoby. Organ powinien zrobić wszystko żeby co może żeby ustalić, jeśli tak uczynił, a nie znalazł tego podmiotu to nie ma obowiązku powiadomienia.
Kiedy następuje zatrzymanie, zajęcie lub zabezpieczenie określonego przedmiotu w takiej sytuacji jeśli przedmiot należał do innego podmiotu ten podmiot powinien być poinformowany o tym fakcie. Interwenient musi być poinformowany przez organ o terminie rozprawy. Jeżeli sprawa ulega umorzeniu to interwent również powinien być o tym fakcie poinformowany. Interwenient nie jest jednak stroną główną postępowania jego nieobecność nie będzie tamowała rozpoznania sprawy. Inaczej jest w przypadku oskarżonego.
Art. 128 w razie nieuzasadnionej interwencji koszty z nią związane ponosi interwenient.
Zabezpieczenie majątku- dokonywane gdy zachodzi prawdopodobieństwo orzeczenia przepadku. Zabezpieczenie przedmiotu na poczet kary grzywny, świadczenia pieniężnego o wartości przedmiotu przepadku, a także na poczet zaległych należności dla Skarbu Państwa. samo zatrzymanie rzeczy, przedmiotu może być dokonany przez organ prowadzący postępowanie przygotowawcze, art. 129. Samo zatrzymanie rzeczy jest czynnością ingerującą w życie więc to zatrzymanie musi być zatwierdzone przez prokuratora w ciągu 7 dni. Negatywne postanowienie będzie skutkować tym, że dalsze zatrzymanie rzeczy jest niedopuszczalne. Prawomocne orzeczenie- jeśli sąd nie orzekł przepadku= unicestwienie zabezpieczenia majątku.
Jeżeli zabezpieczono należności publicznoprawną i w ciągu 3 m-cy od daty uprawomocnienia się orzeczenia końcowego nie wdrożono postępowania egzekucyjnego na poczet należności publicznoprawnej to mamy do czynienia z sytuacją upadku zabezpieczenia majątkowego.
Art. 133 i 134 kks w przypadku organów finansowych co do zasady organem głównym są urzędy skarbowe. Art. 133§
1 pkt. 1 i 3 to czy organ postępowania przygotowawczego jest właściwy czy nie musi zabezpieczyć dowody czynu zabronionego. Po zabezpieczeniu przekazuje w tym zakresie sprawę do właściwego organu.
Niefinansowe organy:
-straż graniczna art. 63-71; 85-96§1; 99 i 100; 106e-106h kks.
-policja- w każdym zakresie wszczyna postępowanie.
-ABW- w każdym zakresie zabezpiecza i wszczyna sprawy w zakresie postępowania skarbowego.
-żandarmeria wojskowa.
-CBA.
Niefinansowy organ postępowania przygotowawczego (poza ŻW) jeżeli w ramach swojego działania ujawni fakt popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego:
1)musi zabezpieczyć dowody przestępstwa;
2)mają możliwość wszczęcia postępowania, a następnie przekazania dla właściwego organu finansowego.
Organ finansowy podejmuje postępowanie decyzją o wszczęciu postępowania przeciwko podmiotowi (jeśli kilka wówczas ma zastosowanie zasada pierwszeństwa). ŻW wszczyna, a potem przekazuje dla prokuratora.
Postępowanie mandatowe (art. 136-141 kks):
Postępowanie prowadzi finansowy organ postępowania przygotowawczego. Inny organ tylko wówczas gdy ustawa na to zezwala. Art. 136- bardzo rzadko, ale może postępowanie wszcząć organ niefinansowy.
Przesłanki postępowania mandatowego:
przesłanki pozytywne:
okoliczności popełnienia czynu nie mogą budzić wątpliwości,
subiektywne odczucie organu, że taka forma będzie adekwatna do czynu popełnionego przez sprawcę,
zgoda podmiotu na taką formę ukarania,
brak przesłanki ujemnej tzn., że:
zachodzi podstawa wdrożenia dobrowolnego poddania się odpowiedzialności,
postępowanie mandatowe nie może zajść kiedy zaistnieje przepadek przedmiotu,
prawdopodobieństwo znajdowania się sprawcy pod wpływem alkoholu, środka odurzającego,
wątpliwości co do poczytalności osoby,
art. 7 kks sprawca jednym czynem wypełni kilka przepisów z ustawy- zbieg przestępstw wówczas nie można orzec mandatu,
art. 137§
2 pkt. 1 postępowanie mandatowe nie jest co do zasady możliwe gdy nastąpi uszczuplenie należności publicznoprawnej, ale do chwili przyjęcia mandatu sprawca uiścił należność publicznoprawną.
przesłanki ujemne, które nie mogą w żaden sposób wystąpić.
Mandaty dzielimy na: 1. gotówkowe; 2. kredytowe (obowiązek uiszczenia w ciągu 7 dni).
Można zwrócić się do sądu o umorzenie mandatu.
Dobrowolne poddanie się sprawcy- instytucja materialno procesowa, art 142,149 kks.
Na organie finansowym postępowania przygotowawczego ciąży obowiązek poinformowania sprawcy o takiej możliwości. Powiadomienie sprawcy następuje przy pierwszej z udziałem tej osoby. To sprawca musi zwrócić się do organu z wnioskiem o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Sprawca ukończył lat 17, czyli mamy do czynienia z osobą niepełnoletnią, a więc taka osoba nie może złożyć takiego wniosku, ale może zrobić to przedstawiciel ustawowy. Sam wniosek nie wystarczy, sprawca musi dodatkowo:
- uiścić należność publicznoprawna (chyba że uczynił to wcześniej);
- zapłacić najniższą grzywnę przewidzianą za czyn zabroniony, czyli 1/3 najniższego wynagrodzenia w przypadku przestępstw skarbowych, a w przypadku wykroczeń 1/10 najniższego wynagrodzenia;
- wyrazić zgodę na przepadek (kiedy zachodzi taka konieczność). W przypadku braku możliwości orzeczenia przepadku może nastąpić uiszczenie równowartości przepadku. Na tym etapie sprawca może złożyć wniosek o zaniechanie przepadku przedmiotu, jak równiez uiszczenia równowartości pieniężnej przepadku przedmiotu.
Przepadek przedmiotów o którym tu mowa nie obejmuje przedmiotów z art. 29 pkt. 4. jeżeli wniosek sprawcy o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej nie spełnia wymogów formalnych tzn. Brak jest określonej informacji wtedy organ nie nadaje biegu wnioskowi, wzywa sprawcę do usunięcia tych braków. Osoba ma na to 7 dni. Są 2 skutki:
-osoba uzupełnia braki i sprawa toczy się dalej;
-podmiot nie uzupełnia w terminie 7 dniowym to taki wniosek staje się bezskuteczny. Sprawca powinien zostać poinformowany o bezskuteczności takiego wniosku.
Sprawca ma możliwość cofnięcia wniosku ale nie jest to jego prawo absolutne:
1. wiosek nie może być cofnięty przed upływem miesiąca od jego złożenia,
2. po wniesieniu wniosku do sądu.
Jeżeli sprawca skutecznie cofnie wniosek to takiego wniosku nie będzie mógł go ponownie złożyć. W takiej sytuacji uiszczone kwoty pieniężne są składane do depozytu i tam przetrzymywane do zakończenia prawomocnego postępowania.
Wymogi formalne wniosku o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności sprawcy, który wyraża na to zgodę w formie pisemnej (musimy odróżnić od wniosku złożonego do sądu- to organ składa ten wniosek):
1) dane osobopoznawcze;
2) dokładne określenie czynu zabronionego;
3) miejsce, sposób i czas jego popełnienia, okoliczności popełnienia czynu zabronionego oraz informacje czy w następstwie popełnienia czynu zabronionego nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej, czy nie;
4) kwalifikacja prawna (konkretny przepis(y) który sprawca swym zachowaniem naruszył);
5) wskazanie we wniosku wywiązania się przez sprawcę z obowiązków, które warunkują wniosek;
6) wskazanie właściwego sądu do rozpoznania sprawy;
7) uzasadnienie wniosku: a) rozwinięcie wszystkiego co jest związane z czynem popełnionym przez sprawcę,
b) analiza materiału dowodowego (po to aby potwierdzić, że wina sprawcy nie budzi wątpliwości). Przeprowadzona na podstawie całości materiałów dotyczących postępowania przygotowawczego. Jeśli wina sprawcy budzi wątpliwości- wówczas nie ma możliwości złożenia wniosku,
c) art. 146 kks rozszerza wymogi dobrowolnego poddania się odpowiedzialności, wskazuje, że:
złożenie wniosku w pewnych sytuacjach będzie wymagało uiszczenia w całości należności publicznoprawnej,
sprawca może zostać obowiązany do uiszczenia tytułem grzywny dodatkowej kwoty grzywny. Łączna kwota przekazana na karę grzywny nie może przekraczać ½ sumy kary grzywny w górnej wysokości przy danym czynie zabronionym,
wyrażenie zgody na przepadek innych dodatkowych przedmiotów,
uiszczenie dodatkowych kosztów postępowania. Odmowa złożenia wniosku przez organ jest decyzją zaskarżalną. O tej możliwości podmiot musi być poinformowany. Zażalenie składa się do organu wyższego stopnia.
Sąd orzeka o treści złożonego wniosku na posiedzeniu (jeśli taki wniosek został złożony). Sad orzeka na posiedzeniu niejawnym w składzie 1 sędziego, tylko w sytuacjach szczególnie uzasadnionych prezes sądu może zarządzić, ze rozpatrywanie takiego wniosku nastąpi z udziałem 1 sędziego i 2 ławników. O terminie i miejscu posiedzenia osoby muszą zostać poinformowane (sprawcę, obrońcę, przedstawiciela ustawowego- o ile występuje). Osoby te maja prawo (nie obowiązek) uczestniczenia w postępowaniu.
Podobnie wygląda sytuacja z organem finansowym postępowania przygotowawczego. Sąd lub prezes sądu (jeszcze wcześniej) zarządzi obowiązkowe obowiązkowe stawiennictwo podmiotu na posiedzeniu. Sąd przystępuje do analizy formalnej, a później materialnej. Analiza możne doprowadzić do wydania wyroku przez sąd. Jeżeli z kolei sąd stwierdzi, że brak jest podstawy do rozpoznania wniosku niezwłocznie przekazuje sprawę finansowemu organowi postępowania przygotowawczego. Sąd orzeka w 2 kwestiach:
1) kary grzywny(musi pojawić się zawsze),
2) sąd może orzec o przepadku przedmiotu lub jego równowartości. To postępowanie odbywa się w trakcie postępowania przygotowawczego. Rozpoznanie pozytywne wniosku przez sąd kończy daną, określoną sprawę.
Postępowanie przygotowawcze:
- pierwszy etap postępowania wobec sprawców czynów zabronionych. Postępowanie to różni się co do zasady od innych postępowań, ze jest co do zasady postępowaniem tajnym. Dysponentem jest albo organ postępowania finansowego lub prokurator (jeśli mówimy o śledztwie)- są gospodarzami procesu. Od tych podmiotów zależą wszystkie czynności. Postępowanie przygotowawcze nie wyróżnia stron, brak elementu kontradyktoryjności (równość stron w postępowaniu). Postępowanie przygotowawcze możne być prowadzone w 2 formach, w formie dochodzenia bądź w formie śledztwa. Różnią się formalizmem postępowania dochodzeniowego.
Dochodzenie jest postępowaniem uproszczonym, sporządzanie np. protokołów jest bardzo ograniczone. Prowadzone jest przez inne podmioty niż prokuratura. Jest zarezerwowana dla czynów zabronionych przede wszystkim do czynów, które nie wykazują nadmiernej szkodliwości społecznej.
Śledztwo, art. 151A kks prowadzone w przypadkach sprawców o których mowa jest w art. 37§1 i art. 38§2, osobą podejrzaną o popełnienie przestępstwa skarbowego jest sędzia, prokurator, funkcjonariusz policji, agent bezpieczeństwa publicznego oraz agenci wywiadu. Śledztwo prowadzone jest również, gdy podejrzanym jest funkcjonariusz straży granicznej, ŻW, pracownik finansowego organu postępowania przygotowawczego, jak również pracownik organu nadrzędnego nad organem finansowym. Prowadzenie śledztwa powinno nastąpić gdy oskarżony lub osoba podejrzana jest pozbawiona wolności chyba że pozbawienie wolności nastąpiło w związku z ujęciem sprawcy na gorącym uczynku, lub bezpośredni po tym. Art. 79§1 kpk- obligatoryjna obrona gdy:
- osoba jest niepoczytalna;
- osoba jest głucha bądź niema;
- osoba nie włada językiem polskim.
Zasada oportunizmu (art. 151):
1) nie można co do zasady wszcząć postępowanie w sprawie o wykroczenia skarbowe gdy ten sam czyn wyczerpie znamiona wykroczenia skarbowego i przestępstwa, a sprawca został za przestępstwo prawomocnie skazany.
2) może nastąpić odmowa wszczęcia postępowania jeżeli czyn wyczerpuje znamiona wykroczenia skarbowego i przestępstwa, a sprawa toczy się o przestępstwa ścigane z urzędu.
Zawsze w sprawach o wykroczenia skarbowe prowadzone jest dochodzenie- art. 152 kks, dodatkowo szkicuje ono charakter tego dochodzenia. Może ono ograniczać się do przesłuchania podejrzanego, a w razie konieczności podjęcia innych czynności do wniesienia aktu oskarżenia.
Postępowanie przygotowawcze w sprawach o przestępstwa skarbowe powinno się skończyć w ciągu 3 m-cy. Termin ten możne być przedłużony na okres 6 m-cy tylko w sytuacjach nieoznaczonych, wykazujących trudności pod kątem dowodowym. Skomplikowana sprawa może być przedłużona na dalszy czas nieoznaczony. Przedłużone postępowanie przygotowawcze w formie dochodzenia toczy się dalej w tej formie.
Art. 153 kks wskazuje, że w razie niezakończenia dochodzenia w sprawie o wykroczenia skarbowe w ciągu 2 m-cy po przedłużeniu na dalszy czas oznaczony postępowanie nadal toczy się w formie dochodzenia.
Art. 156 KKS - instytucja konsensualna - są dwie formy konsensualne:
1) wniosek składany w akcie oskarżenia w trybie art. 156 składa go prokurator albo finansowy organ postępowania przygotowawczego. Art. 156 odwołuje się do art. 335 KPK - wniosek o skazanie. Artykuł 156 przewiduje kontrolę merytoryczną wniosku oraz zaistnienie przesłanek formalnych. Dwa elementy muszą wystąpić łącznie:
- wina musi być uzasadniona
- sankcja która może być zastosowana musi być uznana ustawą
Art. 156 dąży do szybkości zakończenia sprawy, nie ma co się łudzić, że osoba uzyska niższą karę, chodzi tu tylko o szybkość zakończenia postępowania.
Po za główną zasadą szybkości § 2 mówi, że wniosek może dotyczyć:
- w sprawach o przestępstwa skarbowe:
Zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary
Odstąpienia od wymierzenia kary
Orzeczenie środka karnego
Zawieszenia orzeczonej kary
- w sprawach o wykroczenia skarbowe w normalnym trybie, jak również może być połączone:
1. Z zastosowaniem kary grzywny maksymalnie do 10 krotności minimalnego wynagrodzenia
2. Orzeczenia środka karnego
3. Odstąpieniem od kary lub środka karnego
Okoliczność ograniczająca art. 156 § 3:
- ogranicza tę regulację do osób, które popełniając czyn zabroniony wyrządziły szkodę majątkową dla Skarbu Państwa ( nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej)
1) uiszczenie należności publicznoprawnej w terminie następnie dopiero możliwość procederowania z takim wnioskiem
- § 4 (kolejne ograniczenie) - brak możliwości uwzględnienia wniosku z art.. 156 § 1 i 2 jeżeli została zgłoszona interwencja co do przedmiotów, które mogą ulec przepadkowi. Taka interwencja powoduje tylko brak możliwości orzeczenia przepadku jeżeli wniosek go obejmował, natomiast sąd dalej procederuje w dalszej części wniosku. Tutaj interwenient może złościć ustnie do protokołu albo na piśmie taki wniosek.
2) druga możliwość - art. 161 - mówi co do zasady o złożeniu wniosku przez oskarżonego na rozprawie
Art. 161 odwołuje się do art. 387 KPK, art. 161 mówi o wniosku oskarżonego, czyli sprawa jest już na wokandzie ( sąd proceduje )oskarżony składa wniosek o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Pojawia się tu sytuacja, że sąd nie rozpocznie procedurowania w istocie wniosku jeżeli oskarżony nie uiści należność publicznoprawnej, innej możliwości nie ma tj. jakby przyznanie się do winy.
Może zdarzyć się tak, że po wpłynięciu do sądu wniosku a przed wpłynięciem wniosku oskarżonego o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności wówczas nie kieruje się sprawy na rozprawę. Sąd kieruje sprawę na posiedzenie. Jeżeli zaistnieją okoliczności na pozytywne rozpatrzenie sąd na posiedzeniu wydaje wyrok.
Art. 156 i 161 to dwie sytuacje wyjątkowe kiedy zapada wyrok bez rozpatrywania sprawy i na posiedzeniu.
W art. 161a KKS regulacja która odnosi się do normalnego sprocedurowania - toczy się sprawa i na podstawie akt sprawy sąd stwierdza popełnienie czynu i wynikną (…)
Nie następuje przekazanie sprawy do odrębnego prowadzenia sprawy.
Art. 164 jest to sytuacja, która zmierza do natychmiastowej wykonalności wyroku I instancyjnego; ma to miejsce:
tylko w przypadku wykroczeń skarbowych., dlatego że mamy do czynienia z wykonalnością orzeczenia zanim zostanie ona odwołana.; co do osób, które:
czasowo przebywają na terytorium RP
nie mają stałego miejsca zamieszkania ani pobytu.
Wobec tych osób sąd może orzec natychmiastową wykonalność orzeczonej kary grzywny a także jednocześnie sąd orzeka zastępczą karę pozbawienia wolności, jeżeli nie nastąpi uiszczenie grzywny w terminie 3 dni. W tym samym orzeczeniu sąd zatrzymuje paszport lub inny dokument uprawniający do przekroczenia granicy, albo do czasu uiszczenia grzywny albo też wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności.
POSTĘPOWANIE ODWOŁAWCZE I NADZWYCZAJNE.
Postępowanie odwoławcze ma specyficzny charakter wobec podmiotu jakim jest podmiot odpowiadający posiłkowo art. 166 - podwojone ograniczenie wniesienia środka odwoławczego
- apelacja jest możliwa z powodu nałożenia odpowiedzialności posiłkowej
- z powodu skazania oskarżonego tylko w tym zakresie gdy skazanie stało się podstawą odpowiedzialności posiłkowej.
Art. 167a - kasacja została ograniczona co do wykroczeń skarbowych do prokuratora i Rzecznika Praw Obywatelskich.
W przypadku żołnierzy pozostających w czynnej służbie wojskowej taką kasację może wnieść Naczelny prokurator Wojskowy. Nie ma tu kasacji Stron.
W przypadku odpowiedzialności posiłkowej ustawodawca przy środkach nadzwyczajnych przewidział konieczność formy szczególnej. ( by pismo procesowe zostało sporządzone przez adwokata lub radcę prawnego).
Wznowienie postępowania może nastąpić tylko w przypadku gdy ujawniają się nowe fakty, nowe dowody, które nie były znane sądowi w trakcie rozpoznawania sprawy. W ich następstwie może być uchylenie orzeczenia.
Postępowanie nakazowe- wyrokiem nakazowym w przestępstwach skarbowych kara nie może przekroczyć 200 stawek dziennych kary grzywny lub może przybrać postać kary ograniczenia wolności. Przy wykroczeniach skarbowych grzywna nie może przekroczyć 10 krotności minimalnego wynagrodzenia. Art. 172 odwołuje się on do art. 23§2 i 48 § 3 KKS.
Z tego wynika zakres postępowania nakazowego art. 171 przewiduje dalsze ograniczenia postępowania nakazowego:
sytuacja pojawienia się odpowiedzialności posiłkowej; pojawienie się tej możliwości od samego początku eliminuje te postępowanie
Zgłoszenie interwencji, które mogą ulec przepadkowi; jest to przesłanka negatywna względna, dlatego, że w wypadku cofnięcia interwencji przed wniesieniem aktu oskarżenia istnieje możliwość postępowania nakazowego. Interwencja nie może być cofnięta po miesiącu.
W postępowaniu nakazowym sąd może zastosować środki karne:
- przepadek przedmiotu
- ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotu
- przepadek korzyści
- zakaz prowadzenia działalności gospodarczej
- zakaz wykonywania określonego zawodu lub zajmowania określonego stanowiska
- podanie wyroku do publicznej wiadomości.
postępowanie wobec osób nieobecnych - postępowanie regulują art. 173-177 KKS
1) może ono być prowadzone wobec osób które:
- na stałe przebywają za granicą albo też nie można ustalić ich miejsca zamieszkania, pobytu w Polsce. Są to przesłanki pozytywne, które pozwalają na prowadzenie postępowania wobec osób nieobecnych.
Art.. 173 powoduje przesłanki negatywne:
- sytuacja winy sprawcy czynu jak również okoliczności jego popełnienia budzą wątpliwości
- sytuacja gdy oskarżony o przestępstwo skarbowe po wniesieniu aktu oskarżenia ukryły się czyli brak możliwości poinformowania o czasie i miejscu postępowania, a także gdy w trakcie postępowania ustalono jego miejsce zamieszkania lub pobytu w Polsce.
Postępowanie wobec osób nie obecnych odnosi się także do podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej.
Gwarancje postępowania:
- obecność obrońcy art. 176 wskazuje, że:
1) prezes sądu wyznacza z urzędu obrońcę, taki obrońca reprezentuje naszego sprawcę zarówno na etapie I jak i II instancji; taki obrońca w przypadku wyroku skazującego ma obowiązek złożenia odwołania;
2) art. 175 postępowanie w stosunku do osób nieobecnych - gdy zostało zarządzone przez finansowy organ postępowania przygotowawczego (…) wymaga zatwierdzenia prokuratora
3) art. 177 regulacja po osobistym zgłoszeniu się skazanego do sądu, po jego ujęciu na terytorium RP doręcza się mu prawomocny odpis wyroku, czego konsekwencją jest, że daje temu skazanemu 14 dni (termin zabity) o wyznaczenie rozprawy; ta rozprawa musi być wyznaczona po upłynięciu takiego wniosku. Wyrok prawomocny traci moc z chwilą stawienia się skazanego na rozprawie. Dalej rozprawa toczy się w normalnym trybie.
Część wykonawcza, art. 178 kks mamy do czynienia subsydiarnym stosowaniem przepisów kodeksu karnego wykonawczego. W sytuacji braku jakiegoś uregulowania sięgamy do tego kodeksu. Art. 178 w § 2 wskazuje, że również w postępowaniu wykonawczym biorą udział specyficzne organy dla prawa karnego skarbowego (finansowy organ postępowania przygotowawczego). Stronami postępowania wykonawczego są skazani, osoba odpowiedzialna posiłkowo, prokurator (art. 178), a także finansowy organ postępowania przygotowawczego. Organem prowadzącym postępowanie wykonawcze jest sąd bądź sędzia penitencjarny, oczywiście ma to miejsce gdy chodzi o karę pozbawienia wolności, karę ograniczenia wolności, karę grzywny.
Organy i postępowanie wykonawcze (art. 179-181 kks- w tych art. znajdują się charakterystyka organów):
art 179 kks- wskazuje, że organem postępowania wykonawczego w zakresie orzeczeń o przestępstwach i wykroczeniach skarbowych jest także urząd celny. §2 mówi, że w zakresie wykonywania zabezpieczeń majątkowym organem właściwym jest urząd skarbowy- jest to zasada. WYJATEK: w przypadku wartości dewizowych, towarów które podlegają kontroli celnej, kontroli dewizowej takim organem właściwym do zabezpieczeń majątkowych jest urząd celny. §6- izba celna ma uprawnienia bycia organem zabezpieczającym środki majątkowe. Organy finansowe zazwyczaj występują także na etapie wykonawczym w zakresie własnej właściwości.
art. 181 kks nawiązuje do art. 8 kks w razie niejednoczesnego skazania przez sądy na sankcje karne sąd który wydał ostatnie orzeczenie rozstrzyga na wniosek skarżącego, która kara jest najsurowsza i podlega wykonaniu. Wniosek może złożyć organ postępowania finansowego- może to być prokurator jak i finansowy organ postępowania przygotowawczego. W razie uprzedniego (wcześniejszego) wykonania kary (środka) łagodniejszej, to tą łagodniejszą wykonaną karę zalicza się na poczet kary (środka) najsurowszej w trybie
art. 8 kks.
Art. 182 kks kara grzywny- daje uprawnienia dla sądu w stosunku do nieuiszczenia części grzywny określić na nowo wysokość stawki dziennej. Kara grzywny może zostać rozłożona na raty w następstwie decyzji sądu, bądź też uiszczenie kary grzywny może zostać odroczone (np. z powodu trudnej sytuacji rodzinnej osoby, stanu zdrowia, chwilowych problemów z pracą). Sąd przychylając się do wniosku może uzależnić pozytywne rozpatrzenie wniosku od zabezpieczenia kwoty grzywny na majątku skazanego. Regulacja art. 183 ma zastosowanie zarówno do skazanego sprawcy jak i podmiotu odpowiedzialnego posiłkowo.
Podmiot podlegający odpowiedzialności posiłkowej zazwyczaj na niego nakładana jest kara grzywny. Jeżeli skazany nie zapłacił grzywny w terminie, jak również stwierdził, że nie uda się tej grzywny ściągnąć w trybie egzekucyjnym to obowiązek uiszczenia grzywny zgodnie z art. 184§1 spada na podmiot odpowiedzialny posiłkowo. Jeżeli wymieniona kara grzywny została ściągnięta od podmiotu odpowiedzialnego posiłkowo tylko w pewnej części to wówczas sąd może zaproponować karę zastępczą w pracy społecznie użytecznej. Jeżeli podmiot nie wyrazi zgody lub po jej orzeczeniu podmiot nie przystąpi do jej wykonania to wówczas sąd nakłada karę zastępczą pozbawienia wolności.
Praca społecznie użyteczna polega na wykonaniu nieodpłatnie pracy kontrolowanej na cele społeczne. Prace, które zostały wskazane przez sąd w określonej placówce zdrowia, opieki społecznej, organizacji niosącej pomoc. Ta praca jest wykonywana od 5 do 10 godzin w stosunku tygodniowym i trwa najkrócej 7 dni, najdłużej 3 m-ce. Jest orzekana w dniach i miesiącach.
Jeśli ukarany nie przystąpi do wykonywania pracy społecznie użytecznej to niewątpliwie zostanie wobec niego zastosowana zastępcza kara pozbawienia wolności. W przypadku wykroczeń skarbowych sytuacja jest dość specyficzna, art. 186 kks. Może nastąpić wówczas gdy nastąpi brak możliwości ściągnięcia grzywny w trybie egzekucyjnym. W przypadku sprawców wykroczeń skarbowych zastosowana kara pozbawienia wolności może zostać orzeczona w razie nieściągnięcia grzywny wymierzonej w kwocie przekraczającej 1/20 górnej granicy ustawowego zagrożenia. Dzień pozbawienia wolności w ramach kary zastępczej jest każdorazowo określany przez sąd i wynosi od 1/500 do 1/50 górnej granicy ustawowego zagrożenia karą grzywny. Sąd bierze pod uwagę charakter czynu, sytuacje majątkową, rodzinna sprawcy, sąd bierze też pod uwagę czy sprawca nie uiścił części grzywny. Zastępcza kara pozbawienia wolności nie może przekraczać 3 m-cy (186§3). W §4 art. 186 znajduje się dyrektywa niewymierzania zastępczej kary pozbawienia wolności jeżeli warunki lub właściwości sprawcy uniemożliwiają jej odbywanie (np. stan zdrowia, bardzo trudna sytuacja rodzinna sprawcy, trwała choroba jednego z rodziców sprawującego opiekę nad dzieckiem.
Art. 189-191 dotyczy wykonania środków karnych.
Art. 190- sąd w okresie próby nie może rozszerzać, zmieniać obowiązku uiszczenia należności publicznoprawnej, albo zwolnić sprawcę z takiego obowiązku.
Art. 191 po upływie połowy okresu na który orzeczono środek karny (są tu 2 środki karne: 1. zakaz prowadzenia działalności, wykonywania zawodu lub zajmowania określonego stanowiska; 2. pozbawienie praw publicznych. Zakazy te mają charakter czasowy mogą być orzekane na okres od 1 roku do lat10), ale nie wcześniej niż po upływie roku sąd możne uznać środek karny za wykonany, jeżeli sprawca przestrzegał porządku prawnego.
NA EGZAMIN: struktura przestępstwa, czyli wskazanie:
a) strona podmiotowa- to co tyczy się umyślności(zamiar bezpośredni lub ewentualny) i nieumyślności (świadoma, nieświadoma). Jeśli w przepisie użyto sformułowania „w celu” mamy zawsze do czynienie z zamiarem bezpośrednim dlatego jest to przestępstwo umyślne.
b) strona przedmiotowa- zachowanie się podmiotu (aktywność lub jej brak- zaniechanie). Określa charakter przestępstwa, tzn., czy przestępstwo jest materialne (łączy się z określonym skutkiem- uszczerbkiem), czy formalne.
c) przedmiot ochrony- (ze strony sprawcy przedmiot przestępstwa), może być przedmiot ochrony indywidualny (zawsze to co chronione jest przez dany przepis, może pokryć się z przedmiotem rodzajowym lub przedmiot indywidualny jest bardziej skonkretyzowany) i rodzajowy (to co chronimy danym rozdziałem w kks w którym znajduje się przepis).
d) czy przestępstwo przewiduje typ uprzywilejowany lub kwalifikowany.
e) czy mamy do czynienia z wykroczeniem.
Rozdział VI- przestępstwa i wykroczenia skarbowe, które z jednej strony godzą w obowiązki podatnika (pierwszy przedmiot rodzajowy), a z drugiej prawidłowość rozliczania dotacji i subwencji.
Art. 54- dotyczy części materialnej czynu zabronionego, uchylania się od obowiązku podatkowego. Podmiotem przestępstwa jest podatnik, jest to przestępstwo konkretne indywidualne właściwe („kto”- z reguły będzie to przestępstwo powszechne). Art 53§30- mowa o definicji na gruncie kks; definicja podatnika znajduje się w ordynacji podatkowej, w szerszym znaczeniu podatnik zdefiniowany jest w kks.
Strona podmiotowa- uchylanie się od należności podatkowych (jest sposobem zachowania jak i stroną podmiotową), nie ujawnia- więc niezachowanie, a więc jest umyślnością. Sprawca dąży do uchylenia i nie ujawnia składników. Czyni to w zamiarze bezpośrednim jak i ewentualnym (godzi się, że swoim zachowaniem naraża należność skarbową państwa na uszczuplenie).
Strona przedmiotowa- brak aktywności, która przejawia się zaniechaniem co wynika z sformułowania „nie ujawnia”, „nie składanie”.
Przedmiotem ochrony- rodzajowy i indywidualny jest identyczny: prawidłowość płacenia należności podatkowej.
Jest typ kwalifikowany- mała wartość narażona na uszczuplenie, art. 53§14 kks określa co to jest mała wartość. Art 54§3 mówi, że mamy do czynienia również z wykroczeniem.
Art. 55 przestępstwo firmanctwa
Zachowania polegające na prowadzeniu działalności gospodarczej w sposób zakamuflowany lub też na ukrywaniu rzeczywistych rozmiarów prowadzonej działalności. Jedno i drugie zachowanie jest ukierunkowane na albo nie płacenie należności albo płaceniu tych zobowiązań w niższej wartości
§ 1 typ podstawowy
§ 2 typ uprzywilejowany
§ 3 wykroczenie skarbowe
Te przestępstwo polega na skrywaniu własnej działalności gospodarczej.
Podmiot który dopuszcza się czynu posługuje się albo imieniem i nazwiskiem osoby fizycznej albo też nazwą innego podmiotu gospodarczego
§1 sprawcą może być zarówno ten który opłaca zobowiązania podatkowe jak również osoba która nie jest znana organom podatkowym, a prowadzi taką działalność pod nazwą innej firmy. Podmiotem może być tylko podatnik, nie może być osoba która nie ma cechy podatnika.\
Jest to przestępstwo indywidualne właściwe, nie jest to przestępstwo powszechne. Zatem bycie bądź nie bycie podatnikiem decyduje o bycie przestępstwa.
Strona podmiotowa - „podatnik który w celu”, przestępstwo, wykroczenie umyślne, zamiar bezpośredni kierunkowy. Zachowanie sprawcy jest wyraźnie ukierunkowane na określony cel. Sprawca działa w pierwotnym celu ukrycia działalności gospodarczej. (to się też odnosi do § 2 i § 3)
Różnica następuje na etapie strony przedmiotowej - zatajenie - zachowanie sprawcy polega na aktywności albo jej braku.(zaniechaniu określonego obowiązku) Na zewnątrz sprawca posługuje się nazwą firmy, Każdy z 3 § przewiduj czyn skutkowy będący w § 1 i 2 przestępstwem skarbowym a w § 3 wykroczeniem skarbowym. Ten skutek polega na narażeniu na uszczuplenie kwoty podatku. Mówimy o konkretnym podmiocie, konkretnym podatku i jego konkretnej kwocie - zaistnienie tego faktu jest konkretne, więc jest to przestępstwo bądź wykroczenie skarbowe o charakterze materialnym.
Różnice
§ 2 ustawodawca mówi o małej wartości - typ uprzywilejowany
Jeżeli nie przekroczył 5 krotności minimalnego wynagrodzenia to jest to § 3 czyli wykroczenie
Wartość szkody rzutuje na typ szkody to powoduje mniejsze zagrożenie kary
Sprawca może poddać się dobrowolnemu poddaniu się karze bo nie ma tu kary pozbawienia wolności.
Przedmiot ochrony
- rodzajowy - to prawidłowość rozliczeń podatkowych
- indywidualny - to prawidłowość rozliczeń podatkowych
W tej sytuacji się pokrywają, sprawca ukrywa, a więc ingeruje w zasadę jawności a także zasadę przejrzystości. .
Art. 56 oszustwo podatkowe
§ 1-3 dotyczą oszustwa podatkowego natomiast § 4 przewiduje wykroczenie nie złożenia w terminie deklaracji lub oświadczenia
§1 - 3 istota oszustwa podatkowego polega na wprowadzeniu w błąd organu podatkowego przez niezgodne z rzeczywistością przedstawienie lub zatajenie okoliczności mającej wpływ na wysokość podatku.
Oszustwo podatkowe z art. 56 może zostać popełnione tylko przez podatnika.
Strona przedmiotowa - zachowanie sprawcy z jednej strony polega na działaniu więc na aktywności podatnika polegająca na przedstawianiu tych nieprawdziwych informacji, czego konsekwencją jest obniżenie zobowiązania podatkowego lub na zaniechaniu czyli braku aktywności wbrew przepisom ustawy. Podmiot ma obowiązek ujawnić informacje a nie robi tego.
§1-3 konstruuje czyn skutkowy, skutkiem tu jest narażenie na uszczuplenie kwoty zobowiązania podatkowego określonego podatku o określonej wysokości . Ta kwota (jej wysokość) podatku narażająca na uszczuplenie wpływa na odpowiedzialność karną. Jeżeli jest to mała wartość ponosi odpowiedzialność za typ uprzywilejowany a więc tylko kara grzywny
Strona podmiotowa - zatajanie zawsze się cechuje umyślnością podmiot ma świadomość tego, że ma obowiązek do złożenia rzetelnej informacji podstawowej.
Zawsze mamy do czynienia z zamiarem bezpośrednim ale również jest tu zamiar ewentualny, który cechuje umyślność, ale sprawca może się godzić na to, że te informacje mogą być nie prawdziwe. Samo zatajenie nie rodzi odpowiedzialności dopiero gdy zrodzi się skutek, a więc wystąpi narażenie na uszczuplenie, rodzi się czyn materialny z fazą dokonania.
§ 4
- Podatnik
- strona przedmiotowa - przestępstwo umyślne z zamiarem bezpośrednim i ewentualnym
- strona podmiotowa - dopiero w § 4 nie ma skutku jest to tylko wykroczenie formalne, sam fakt nie złożenia deklaracji w terminie rodzi odpowiedzialność z § 4; jest to wykroczenie formalne z zaniechania, sprawca nie dokonuje ciążącego na nim obowiązku.
Ten artykuł nie wskazuje nam w jakim terminie i jakim dokumentem musimy dokonać rozliczenia, mówią nam o ty inne ustawy.
Sprawca który został skazany z art. 56 § 1 można wobec takie sprawcy zastosować środek karny co do zakazu prowadzenia działalności. Art. 34 ust. 2.
Artykuł 57 ( wykroczenie) uporczywe nie opłacanie
Art. 57 § 1 wykroczenie skarbowe
Uporczywe tzn. wielokrotne - liczba przekracza co najmniej dwukrotne nie opłacenie podatku, jest to dyspozycja blankietowa.
Chodzi tu o każdą opłatę podatkową
Podmiot - indywidualny podatnik
Strona podmiotowa - jeżeli mamy do czynienia ze znamieniem uporczywości to jest w pełni świadom i chce tego
Te przestępstwo cechuje się skutkiem, czyli narażenie na uszczuplenie.
§ 2 sąd może odstąpić od wymierzenia kary jeżeli przez wszczęciem postępowania uiszczono tę należność
2 przesłanki by można było odstąpić
!) musi być przed wszczęciem
2) wpłacić w całości należny podatek właściwemu organowi
Spełnienie tych przesłanek daje możliwość odstąpienia od wymierzenia kary, ale nie musi tak się zdarzyć.
Przedmiot ochrony - prawidłowość rozliczenia podatku
Art. 58 i 59 zostały uchylone, nie obowiązują
Art. 60 i 61
Art. 60 nie prowadzenie księgi
Definicja księgi art. 53 § 21 - wszystkie księgi rachunkowo - ewidencyjne, rejestry, inne zbiory mające charakter ewidencyjny.
Podmiot - powszechny „kto” ten kto jest zobowiązany, kto czyli każdy kto może ponosić odpowiedzialność i kto będzie zobligowany do płacenia podatku
Strona podmiotowa jest to przestępstwo umyślne zarówno w zamiarze bezpośrednim jak i ewentualnym, występuje tu skutek.
Strona przedmiotowa - brak aktywności, nie prowadzenie księgi, zaniechanie i wtedy rodzi się odpowiedzialność publiczno -prawna
Sprawca swoim zaniechaniem nie musi powodować skutku, wystarczy fakt nie prowadzenia ksiąg podatkowych.
Jest to przestępstwo formalne, bez skutkowe do jego popełnienia wystarczy postąpienie wbrew normie zobowiązującej do prowadzenia obowiązkowych ksiąg.
§ 4 przewiduje wykroczenie skarbowe, obejmuje też § 1 z uwagi na wypadek mniejszej wagi.
Wypadek mniejszej wagi to instytucja, która łagodzi odpowiedzialność albo prowadzi do powstawania typu uprzywilejowanego. Albo powoduje przekwalifikowanie charakteru czynu zabronionego z przestępstwa skarbowego w wykroczenie skarbowe.
Wypadek mniejszej wagi - dwie grupy elementów
elementy podmiotowe - jak zamiar, świadomość sprawcy, nieumyślność i naruszenie reguł ostrożności.
Elementy podmiotowe -czynu czyli sposób jego popełnienia. Skutek czynu, narażenie określonego dobra prawnego.
Te dwie grupy decydują czy mamy do czynienia z wypadkiem mniejszej wagi.
O możliwości wypadku mniejszej wagi może decydować:
- długość nie prowadzenia prawidłowej księgi
- zamiar
Odpowiedzialność w tym momencie jest znaczenie obniżona
Art. 61 nierzetelne prowadzenie księgi
§1 przewiduje typ podstawowy
§ 2 wypadek mniejszej wagi i wykroczenie o takim samym charakterze
§ wykroczenie wadliwego prowadzenia księgi
Nie rzetelność jest uwarunkowana nie zgodnością zapisów ze stanem faktycznym, rzeczywistym
Wadliwość prowadzenia księgi oznacza naruszenie norm dotyczących prowadzenia ksiąg
Nie rzetelność powinna mieć charakter obiektywny nie ma tutaj znaczenia, że nie rzetelność zapisu spowoduje tutaj obniżenie kwoty należnego podatku, albo też nie uiszczenie takiej kwoty. Nie jest tu istotny również rozmiar prowadzonej działalności gospodarczej.
Oba czyny są zatem związane z wadliwym prowadzeniem ksiąg. Są czynami o charakterze formalnym, bez skutkowym.
Sprawca dopuszcza się umyślnego naruszenia przepisu albo sprawca narusza regulację z zamiarem bezpośrednim albo też z zamiarem ewentualnym.
Przedmiot ochrony
- indywidualny - prawidłowość prowadzenia ksiąg bądź prawidłowość porządku finansowo - prawnego
- rodzajowy - jest to obowiązek uiszczenia należność podatkowej
Podmiot -
- powszechny bo jest wskazane na „kto” ogólnie
- indywidualny bo wskazane na osobę prowadzącą działalność gospodarczą
Art. 62 kks niewystawienie faktury.
Penalizuje jako ogólny przedmiot ochrony (zamachu)- ochrona prawidłowości ewidencji w obrocie gospodarczym. Przedmiotem działania sprawcy jest niedokonanie czynności:
1) niewystawienie faktury wbrew ciążącemu obowiązkowi;
2) niewystawienie rachunku;
3) wystawienie w sposób wadliwy;
4) odmowa wydania faktury, rachunku.
Te 4 zdarzenia określone są w § 1.
§ 2 art. 62 wystawienie faktury, rachunku w sposób nierzetelny, albo posługiwanie się taką fakturą, rachunkiem.
§ 3 art. 62 penalizuje zachowanie polegające na nieprzechowywaniu wystawionych faktur, rachunków bądź dowodów zakupu towaru.
§ 4 art. 62 dokonanie sprzedaży z pominięciem kasy rejestrującej albo niewydanie takiego dokumentu z kasy.
Na gruncie art. 62 istotne są 2 pojęcia:
- dokumentu- każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji z którym związane jest określone prawo bądź który ze względu na swoją treść stanowi dowód prawa bądź okoliczności mające znaczenie prawne (art. 53§ 20kks).
- faktura- art. 19 ust. 4 i 5 ustawy o podatku od towarów i usług (ustawa z 11.03.2000r.)
Przestępstwa z art. 62 są przestępstwami, ale równie dobrze mogą być wykroczeniami o charakterze indywidualnym (odnosi się do konkretniej osoby, nie każda osoba fizyczna, czy prawna ma obowiązek wystawienia faktury bądź rachunku. Obowiązki prowadzenia takich rachunków są określane w:
ordynacji podatkowej;
ustawie o podatku od towarów i usług;
ustawa o podatku akcyzowym.
Przestępstwo niewystawienia faktury, bądź rachunku jest czynem indywidualnym. Strona przedmiotowa: mamy do czynienia z zaniechaniem, z brakiem aktywności podmiotu. Strona podmiotowa musi być umyślna. §2 sankcjonuje surowszą sankcję za wystawienie faktury w sposób nierzetelny. Mamy tutaj 2 formy sprawstwa: działanie (i to charakteryzuje stronę przedmiotową), posługiwanie się takim dokumentem. Sam fakt posługiwania się rodzi odpowiedzialność w oparciu o art. 62. artykuł ten pozwala stwierdzić, że odpowiedzialnym będzie ten kto wystawił nierzetelną fakturę i tylko ten kto się nią posługuje (nie musi go wystawiać).
Niewydanie rachunku bądź faktury lub nieprzechowywanie ma charakter indywidualny.§3 nie wskazuje okresu przechowywania faktury lub rachunku, określa to ustawa. Przechowywanie do chwili przedawnienia zobowiązania podatkowego. Nieprzetrzymywanie dokumentów jest od strony przedmiotowej zaniechaniem.
§4 jest tu mieszana strona przedmiotowa- pominięcie kasy rejestrującej. Transakcja mogla przejść przez kasę ale podmiot nie otrzymał tego poświadczenia. §3 i 4 są to przestępstwa o charakterze czysto indywidualnym. W §5 mamy do czynienia z wypadkiem mniejszej wagi (to również pewne zachowanie podmiotu).
Art. 65 paserstwo akcyzowe.
Ten czyn zabroniony (przestępstwo lub wykroczenie) zachodzi wtedy gdy nabywca przechowuje, przesyła, przenosi, pomaga w zbyciu, przyjmuje lub pomaga w ukryciu wyroby akcyzowe lub opakowania z tymi wyrobami jeżeli ilość tych wyrobów wskazuje na możliwość i prawdopodobieństwo wprowadzenia ich do obrotu, kryterium decydującym o zamiarze wprowadzenia do obrotu jest kryterium ilościowe, jak i wartość oraz wskazany przez ustawodawcę rodzaj wyrobów akcyzowych. Art. 65 jest przepisem specjalnym, szczególnym w stosunku do regulacji kk art. 291 i 292. występuje w czynie umyślnym jak i nieumyślnym. Czyn z tego artykułu ma charakter czynu powszechnego. Podmiotem możne być każdy kto spełnia kryteria karno skarbowe.
Strona przedmiotowa; nabywanie wyrobów akcyzowych oznacza uzyskanie przez pasera, nabywcę władztwa nad rzeczami za zgodą posiadacza, a czasem także nabywcy. Paser włada tymi rzeczami jakby były one jego własnością. Paser- nabywca nie zawsze dokonuje tego pierwszego przestępstwa (kradzieży). Przechowywanie oznacza przetrzymywanie tych rzeczy. Paser czyni to na żądanie innej osoby. Przechowywanie nie oznacza, ze zawsze będzie władał rzeczami przechowywanymi jak właściciel.
Przewożenie- odpowiadać może ten kto przewozi wyroby akcyzowe z jednego miejsca do drugiego. Przewóz możne odbywać się za pośrednictwem podmiotów profesjonalnych, ale również i nieprofesjonalnych. Przenoszenie wyrobów jest to zabranie wyrobów z jednego miejsca i umieszczenie w innym miejscu.
Udzielanie pomocy w zbyciu, pomaganie w ukryciu wyrobów akcyzowych lub opakowań z tymi wyrobami. Jest to samoistny element struktury przestępstwa, a nie forma zjawiskowa. Pomoc w zbyciu wyrobu oznacza zachowanie ułatwiające realizację porozumienia pomiędzy posiadaczem wyrobu, a nabywcą. Pomoc może odnosić się do znalezienia nabywcy lub również ustalenie warunków nabycia.
Pomaganie w ukryciu obejmuje każdą czynność, która ma ułatwić ukrycie czyli np. znalezienie kryjówki, dostarczenie środków transportu, zabezpieczenie miejsca ukrycia, ale także pośrednictwo w ukryciu. Szereg działań w których podmiot pomaga w ukryciu, natomiast podmiot nigdy lub bardzo rzadko- ale w krótkim okresie czasu ma określone rzeczy w swoim posiadaniu.
Karalność sprawcy czynu z art. 65 ma miejsce tylko wówczas gdy przedmiotem tego czynu są wyroby akcyzowe, ewentualnie opakowania z tymi wyrobami podlegające oznakowaniu znakami akcyzy. Paser ponosi odpowiedzialność tylko wtedy gdy są to wyroby pochodzące z przestępstwa, a ich ilość i wartość wskazuje na możliwość wprowadzenia do obrotu.
W §1 mamy do czynienia pod kontem strony podmiotowej z czynem umyślnym. Istnieje tutaj możliwość wystąpienia zamiaru bezpośredniego jak i ewentualnego. §2 obejmuje odpowiedzialnością karną skarbową podmiot który na podstawie towarzyszących okoliczności powinien i może przypuszczać, że są to przedmioty pochodzące z przestępstwa, a on podejmuje działania ułatwiające dalsze rozprowadzanie rzeczy pochodzących z czynu zabronionego i tu przewidziana jest odpowiedzialność z winy nieumyślnej (lekkomyślność, niedbalstwo).
W przypadku §2 nastąpi przekroczenie reguł ostrożności.
W przypadku ziszczenia się przestępstwa paserstwa akcyzowego zachodzi konieczność orzeczenia przepadku:
przedmiotów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa;
narzędzi lub innych przedmiotów, które są rzeczami ruchomymi i służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa skarbowego;
opakowania które są połączone z towarami ze znakami akcyzy.
Art. 67 fałszowanie znaków akcyzy
Sankcjonuje 2 typy przestępstwa skarbowego oraz 2 typy wykroczeń skarbowych.
Przestępstwa skarbowe:
§1 fałszerstwo znaków akcyzy lub upoważnienia do odbioru banderol;
§2 karalność „uzyskiwania” lub przysposabiania środków, które miały służyć podrobieniu znaków akcyzy, banderol akcyzowych.
Wykroczenia §4:
wypadek mniejszej wagi do §1 i §2.
cała konstrukcja art. 67 wskazuje, ze mamy do czynienia z przestępstwem lub wykroczeniem o charakterze powszechnym. §2 nie mówi o podrabianiu, a o uzyskiwaniu i przysposabianiu środków upoważniających do odbioru banderol. To wskazuje na przygotowywanie. Zakłada się, ze uzyskane lub przysposobione przez sprawcę środki do podrobienia znaków akcyzy muszą zostać zabezpieczone, tzn. środki te mają realnie umożliwiać popełnienie czynu z §1 art. 67. Jeżeli sprawca będzie przyjmował, że środki przez niego uzyskane umożliwią popełnienie takiego czynu chociaż nie jest to w rzeczywistości możliwe to mamy do czynienia z tzw. usiłowaniem nieudolnym. Konsekwencja jest taka, ze zachodzi możliwość zastosowania art. 14§2 kk, który powoduje możliwość nadzwyczajnego złagodzenia bądź też odstąpienia od wymierzenia kary. W przypadku przedmiotów przysposobionych istnieje możliwość orzeczenia przepadku. Jeśli sprawca zdążył podrobić już znaki akcyzy, to te rzeczy również ulegają przepadkowi.
Art. 80 - zaniedbanie informacji podatkowej
Przedmiot ochrony - obowiązek podatkowy wobec Skarbu Państwa oraz JST oraz porządek w składaniu informacji podatkowej. Niezbędne jest to w celu naliczenia właściwej wysokości należności podatku
Strona podmiotowa jest tu bardzo specyficzna, ten kto nie składa, a więc brak aktywności podmiotu wymagany przez przepis prawny - zaniechanie
Jest to przestępstwo formalne, które nie wymaga skutku, to że w następstwie naszego czynu nastąpi uszczuplenie to nie jest istotne.
Informacja podatkowa nie jest definiowana. Możemy przyjąć, że jest to informacja , która ma istotne znaczenie dla procesu podatkowego; Informacje podatkowe są to dane , są to okoliczności, są to sytuacje, które mają wpływ na powstanie obowiązku podatkowego jak również określenie wysokości należności podatkowej.
Źródło możliwości żądania to np. art. 82 ordynacji podatkowej na gruncie jego występują dwie sytuacje:
żądania organu podatkowego informacji podatkowych. Wystosowanie takiego pisma z żądaniem rodzi obowiązek dostosowania się a nie wywiązanie się ponosi konsekwencje z art. 82 ordynacji podatkowej
obowiązek przesłania informacji podatkowej bez wezwania organu podatkowego to dotyczy nie rezydenta na gruncie prawa decylowego dotyczy to np. banków, kas spółdzielczych
odpowiedzialność jest to przestępstwo powszechne bo ustawodawca posłużył się „kto” - ustawodawca nie dookreślił podmiotu
indywidualne bo ten kto ma obowiązek, czyli ten kto jest obowiązany ze względu na umowę bądź ten kto jest wezwany, jest to wtedy przestępstwo indywidualne właściwe, cecha podmiotu decyduje o bycie bądź nie przestępstwa
strona podmiotowa - jest to przestępstwo umyślne
forma umyślności jest to zamiar bezpośredni od początku chce i godzi się
sprawca będzie ponosił odpowiedzialność karną jeśli tę informację prześle po terminie wskazanym zagrożenie do 120 stawek grzywny
80 § 3 sytuacja gdy mamy do czynienia z informacją złożoną ale nie prawdziwą - kara jest dwa razy wyższa
Art. 82 sytuacja wykorzystania w sposób sprzeczny z prawem dotacji bądź subwencji
Przedmiot ochrony - środki pochodzące z budżetu Skarbu Państwa, budżetu JST jak również z organizacji poza państwowych
Strona podmiotowa - zachowanie podmiotu (sprawcy) polega na
- nie należnie pobranej dotacji lub subwencji
- nie należnie wypłaconej dotacji lub subwencji
- nie zgodnie z przeznaczeniem wykorzystanie dotacji lub subwencji
Nie należna dotacja bądź subwencja to ta która nie powinna być przyznana podmiotowi jak również zawyżona.
Podmiot- pracownik organu państwowego; pracownik JST, który decyduje o dotacji lub subwencji
- podmiot który otrzymuje dotację lub subwencję
Wykorzystanie nie zgodne z przeznaczeniem - każda dotacja lub subwencja może być wykorzystana w ramach ram umowy w ramach której istnieje kosztorys, plan zadań np. subwencja oświatowa. Zrealizowanie projektu, osiągnięcie celu i nie wykorzystane wszystkich środków finansowych - te środki muszą być zwrócone; można tu również zastosować karę grzywny do 240 stawek dziennych jak również środek karny w postaci zakazu prowadzenia określonej działalności gospodarczej
Mamy do czynienia z narażeniem finansów publicznych na uszczuplenie -( konsekwencje)
Jest to przestępstwo materialne, bo mamy do czynienia z wysokim prawdopodobieństwem wystąpienia faktycznej szkody finansowej dla Skarbu Państwa w budżecie państwowym bądź też organizacji która przyznaje te środki.
Mamy do czynienia z konkretną dotacją lub subwencją a za tym idzie wysokość narażenia może być w miarę szybko i dokładnie określona
Strona podmiotowa - czyn umyślny ; występują tu dwa zamiary bezpośredni i ewentualny.
Art. 87 - oszustwo celne
Przedmiot ochrony to obowiązek celny oraz obrót towarami za granicą
Zachowanie podmiotu polega na narażeniu należności celnej na uszczuplenie przez wprowadzenie w błąd organu uprawnionego do kontroli i wykorzystanie tego błędu przez sprawcę.
Wprowadzenie w błąd należy rozumieć udzielenie informacji mylnej i spowodowanie błędnego wyobrażenia o rzeczywistości. Może to nastąpić przez przemilczenie prawdy, podanie nie prawdziwych informacji ale również okazanie przez podmiot sfałszowanych dokumentów. Rachunków czy faktur; forma zachowania się sprawcy jest obojętna. Przestępstwo oszustwa celnego jest dokonywane ( popełnione) w momencie narażenia Skarbu Państwa na uszczuplenie należności celnej, nie w sytuacji spowodowania faktycznej szkody.
Strona podmiotowa ustawodawca nie posługuje się działaniem podmiotu w danym celu; występuje tu zamiar bezpośredni i ewentualny. Zamiar bezpośredni - gdy podajemy nie prawdziwe informacje
Zamiar ewentualny - gdy przedstawiamy informacje co do których mam wątpliwości
Sprawcą może być każdy, zazwyczaj jest to osoba która przekracza granicę, ten kto zgłasza towar do odprawy celnej, może to też być przewoźnik.
§ 3 wskazuje że mamy do czynienia z mała wartością czyli jest to typ uprzywilejowany
Art. 91 paserstwo celne
Podmiot - może być każdy, przestępstwo powszechne; Sprawca może otrzymać towar od innej osoby ale może też otrzymać towar bezpośrednio od sprawcy jest to obojętne z perspektywy odpowiedzialności na gruncie art. 91.
§ 1 są to typowe zachowania paserstwa WYJĄTKI :
- paserstwo z art. 91 nie wymaga działania podmiotu w celu uzyskania korzyści majątkowej , może wystąpić zamiar bezpośredni i zazwyczaj tak jest , ale występuje również zamiar ewentualny bo może się godzić, że towar pochodzi z paserstwa
- § 2 przestępstwo nie umyślne paserstwa - towarzyszące ku temu okoliczności to:
* niska cena
* miejsce i czas transakcji, przekazanie towaru,
* wiek, wygląd, zachowanie się osób
* opakowanie towaru
§ 3 jest to typ uprzywilejowany z uwagi na małą wartość w stosunku co do § 1.
Strona podmiotowa -
§ 1 zamiar bezpośredni i ewentualny
§ 2 - dwie formy nie umyślności
- lekkomyślność - świadoma
- niedbalstwo- nie świadoma
Art. 95 zaniedbanie w dokumentacji
Podmiot ochrony - porządek i rzetelność w przechowywaniu dokumentów celnych
Zachowanie sprawcy może polegać na zaniechaniu w przechowywaniu tych dokumentów jak również od samego początku ich nie przechowywania
Art. 95 kreuje odpowiedzialność za coś czego nie uczyniliśmy lub czego nie dopełniliśmy, zaś nie mówi nam o obowiązku.
Strona przedmiotowa - przestępstwo z zaniechania, brak aktywności podmiotu co rodzi odpowiedzialność prawa karnego skarbowego, jest to przestępstwo formalne, nie występuje skutek.
Możliwość popełnienia umyślnie z zamiarem bezpośrednim i ewentualnym
§ 2 konstrukcja typu uprzywilejowanego - wykroczenie. W wypadku mniejszej wagi bierze się pod uwagę elementy podmiotowe i przedmiotowe, jakie motywy nim kierowały.
Art. 100
Przestępstwo indywidualne właściwe - chodzi o zachowanie podmiotu będącego rezydentem, to on wynosi, wysyła, przekazuje do krajów trzecich środki płatnicze w celach gospodarczych
Podmiot - rezydent w kks nie ma def. rezydenta definiowane jest dopiero w prawie dewizowym art. 2 ust. 1
Grupa I rezydentów
- są to osoby fizyczne mające swoje miejsce zamieszkania w Polsce
- są to inne podmioty które mają możliwość do zaciągnięcia zobowiązania i mają swą siedzibę w Polsce
- są to oddziały przedsiębiorstw bądź przedsiębiorstwa utworzone przez nie rezydentów
Grupa II rezydentów
- są to polskie przedstawicielstwa dyplomatyczne , przedstawicielstwa konsulatów oraz polskie misje specjalne korzystające z przywilejów, immunitetów dyplomatycznych
Art. 2 ust. 2 prawa dewizowego definiuje nie rezydenta - jest to definicja przeciwna do rezydenta
Przedmiot ochrony - są to zasady dewizowe oraz prawidłowości obrotu dewizowego
Zachowanie się podmiotu - strona przedmiotowa - rezydent dokonuje czynności więc jest to czyn z działania. Wskazują na to znamiona czasownikowe tj. wywozi, wysyła, przesyła środki płatnicze w określonym celu ; czynność ta związana z prowadzeniem działalności gospodarczej.
„państwo trzecie” to:
- państwo poza unijne
- art. 9 prawa dewizowego. Który mówi, że nie tylko unijne ale również inne państwa nie są państwami trzecimi - nie są nimi gdy polska ma z nimi podpisaną umowę dwustronną o popieraniu i ochronie inwestycji
Strona podmiotowa - czyn z art. 100 może być popełniony w zamiarze bezpośrednim i zamiarze ewentualnym, a więc w obu formach umyślności
W stosunku co do sprawcy czynu z art. 100 możliwe jest orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej - art. 34 § 2
Art. 106 c
Dokonywanie rozliczeń finansowych bez zezwolenia w transakcjach międzynarodowych
Przedmiot ochrony - porządek w zakresie rozliczeń pieniężnych w obrocie dewizowym
„kto” czyli przestępstwo powszechne
W odniesieniu do prawa dewizowego to sprawcą nie może być każdy ale tylko ten kto jest rezydentem bądź nie rezydentem.
Strona przedmiotowa - aktywność a więc działanie, dokonywanie rozliczeń pieniężnych w obrocie obowiązkowym bez wymaganego zezwolenia bądź wbrew jego warunkom.
Art. 9 pkt. 5,7,8,9 - prawo dewizowe są wykonywane rozliczenia pieniężne w obrocie dewizowym, które wymagają zezwoleń.
Są to
- nabycie akcji udziałów w spółkach mających siedzibę w krajach trzecich; jednostek uczestnictwa w funduszach które mają siedzibę w krajach trzecich
- zbywanie akcji w spółkach i innych papierów wartościowych mających siedzibę w krajach trzecich
- otwarcie przez rezydenta bezpośrednio lub za pośrednictwem innych podmiotów rachunków bankowych mających siedzibę w krajach trzecich
- dokonywanie rozliczeń za pośrednictwem bądź z udziałem podmiotów mających siedzibę w krajach trzecich
Strona podmiotowa - czyn umyślny
Chodzi o podmioty gospodarcze o wąskim zakresie działalności w obrocie dewizowym
- kara grzywny 720 stawek dziennych
- zakaz prowadzenia działalności gospodarczej - 34 § 2
Art. 106 d prowadzenie działalności kantorowej czyli kupno i sprzedaż wartości dewizowej
Odpowiedzialność karna jest wtedy gdy podmiot prowadzi dzielność gospodarczą bez wpisu do ewidencji ( taki rejestr prowadzony jest przez NBP i jest dokonywany przez prezesa NBP na wniosek podmiotu)
lub ma miejsce barak warunków formalnych do prowadzenia tego typu działania
„brak warunków” mówi nam o tym art.. 13 prawo dewizowe - podmiot, który chce prowadzić taką działalność musi mieć fachowe przygotowanie, a więc:
- ukończony kurs uprawnień do prowadzenia takiej działalności
- co najmniej 1 rok stażu pracy przy obrocie walutowym
- oświadczenie o nie karalności, które musi być przedkładane co roku
Dwie formy popełnienia tego czynu;
- nie wpisanie się do rejestru NBP
- podmiot prowadzi działalność wbrew warunkom ustawowym czyli nie złożył określonych dokumentów bądź złożył ale fałszywe, lub nie przedstawił po upływie roku oświadczenia o niekaralności
Jest to przestępstwo formalne , zachodzi zaniechanie pewnego obowiązku nie zachodzi to skutek
§ 2 wypadek mniejszej wagi - art. 53 § 8 - tę sytuację może różnicować długość prowadzenia tej działalności bez stosownych pozwoleń ; inaczej stosujemy to do osoby, która wprowadza w błąd poprzez fałszywe dokumenty a inaczej osoba która nie dopełniła formalności
Art. 106 f kto wbrew obowiązkowi nie zgłasza organom celnym bądź straży granicznej środków wartości dewizowych lub podaje nieprawdę jest zagrożony karą grzywny
Jest to wykroczenie skarbowe
„wbrew obowiązkowi” - o istnieniu obo2iązku dowiadujemy się z art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 - prawo dewizowe
Wynika z niego że każdy kto przy przekraczaniu granicy posiada prz sobie 10 000 euro bądź równowartość tej kwoty w innej walucie \
Obowiązek zgłaszania ciąży na tych osobach co mają taką kwotę przy sobie , musi to być zgłoszone w formie pisemnej na specjalnym formularzu, nie dochowanie tego obowiązku rodzi odpowiedzialność z art. 106 f a więc kara grzywny.
Cudzoziemiec :ma taki obowiązek gdy:
- często przekracza granicę RP i prowadzić działalność gospodarczą ; inaczej traktujemy osoby sporadycznie przekraczając granicę i nie znajomość prawa pod kątem tego przepisu \
Jest to wykroczenie skarbowe formalne popełnione poprzez zaniechanie
Art. 106 h regulacja prawna która nakazuje nam przekazanie informacji straży granicznej lub organowi celnemu o wywożonej wartości dewizowej - musi się tu pojawić żądanie udzielenia tych informacji a w art. 106 f tego żądania nie ma
Obowiązek rodzi się z chwilą żądania i ten obowiązek to rzetelne informowanie. Owe wykroczenie powstaje z chwilą gdy nie przedstawimy tych informacji albo przedstawimy te informacje nie pełne.
Jest to wykroczenie formalne z zaniechania, Brak aktywności podmiotu wymaganej przez prawo.
Ogólna uwaga do art. 106. c, d, f i h - jeśli powszechne to „kto” ale jeśli indywidualne to trzeba powiedzieć, że prawo dewizowe art. 2 czyli rezydent i nie rezydent a więc nie każdego
Wykroczenia na egzamin zerowy też 106 f, h, d przy d trzeba pamiętać o § 2 a więc wypadku mniejszej wagi
1