KRAJOZNAWSTWO

• Krajoznawstwo- zbiór wiadomości o danym kraju. !!! test !!!

* Po raz 1 tego terminu użyto w 1 poł. 17 w. Jego twórcą był czech Jan Amos Komejski (Heimatkunde, Landeskunde).

* Nałkowski, Lwów uważał, że krajoznawstwo nie jest nauką, bo nie posiada zasad badawczych, pochodzi z różnych dziedzin.

* 7. 1929r.- 1 ogólnopolski kongres krajoznawczy

* 1965r.- krajoznawstwo- ruch społeczny dążący do zbierania i popularyzowania wiadomości o regionie, które nie musi być uzyskiwane w czasie wolnym od pracy i niekonieczna jest do tego turystyka (Gaworecki).

• Płaszczyzny krajoznawstwa: (Kruczek)

• Funkcjonalna- działalność zmierzająca do poznania regionu, kraju

• Instytucjonalna- ruch społeczeństwa

• Kulturowo- społeczna- dziedzina kultury obejmująca całokształt działalności poznawczej

• Organizacje krajoznawcze w Polsce:

• Instytucje i jednostki państwowe i publiczne- muzea, uczelnie, AWF, państwowa akademia nauk, Polska Organizacja Turystyczna, Polska Agencja Rozwoju Turystyki

• Szkoły- ZHP, ZHRz, szkolne koła turystyczno- krajoznawcze, koła zainteresowań, Polskie Towarzystwo Schronisk Młodzieżowych

• Organizacje społeczne- Polskie Towarzystwo turystyczno- krajoznawcze, towarzystwo regionalne, wiedzy powszechnej i organizacje młodzieżowe.

• Społeczna rola krajoznawstwa:

• Edukacyjna- uczenie prawidłowego obserwowania zjawisk i faktów

• Techniczna- wprowadzanie zdobyczy krajoznawstwa do warunków życia społecznego

• Upowszechnianie kultury

• Krajoznawstwo jako wartość:

• Psychologiczna- 5 sposobów wartościowania:

• doznania emocjonalne

• ocena obiektu

• abstrakcyjny standard idealny (ładne, brzydkie)

• ważność obiektu dla podmiotu

• użyteczność

• funkcjonalny- naturocentryczne i antropocentryczne

• związek krajoznawstwa z turystyką i rekreacją (wypoczynek) - krajoznawstwo studialne - czytamy literaturę

RYS HISTORYCZNY KRAJOZNAWSTWA W EUROPIE I POLSCE

• Etapy rozwoju Krajoznawstwa w Europie:

• W starożytności

• Migracje o podłożu religijnym np. Olpimpia

• Wyjazdy do miejscowości kuracyjnych ( Vichy, Baden, Bath)

• Rozbudowa sieci gospod położonych wzdłuż dróg

• usługi przewożone przez pocztę państw znajdująca się pod kontrolą cesarza

• Klaudiusz Prmeteusz „Choreografia” -opis miejscowości, w których był

• W średniowieczu i renesansie

• Zahamowanie ruchu turystycznego- wojny

• Zdewastowanie sieci dróg i urządzeń noclegowych (Polska zaatakowana przez Arabów)

• Migracje związane z kultem religijnym (Rzym, Santiago de Compostella)

• Związki z ośrodkami naukowymi ( UK- Polacy wyjeżdżają do Włoch)

• W 17 i 18 wieku

• Rozwój dróg i ośrodków transportu

• Sezonowość wyjazdów wypoczynkowych (rozwój miejscowości turystycznych)

• Rozwój turystyki górskiej

• W 19 i 20 wieku - do wybuchu 2 wojny światowej

• Rozwój ośrodków transportu

• Rozwój przemysłu i urbanizacji

• Wzrost ilości wolnego czasu (Wiosna Ludów- robotnicy uzyskują płatne urlopy)

• Świadoma polityka państw w odniesieniu do turystyki

• Organizacje turystyczno- krajoznawcze:

• Organizacje mające na celu popularyzowanie turystyki:

• British Alpinie Club 1857r.

• Deutscher Alpenverein 1809r.

• Aktywizacje gospodarstw poszczególnych obszarów

• Instytucje państwowe zajmujące się turystyką:

• Orfice National de Turisme

• Nowe kierunki ruchu turystycznego:

• Wzrost związku Grecji w turystyce międzynarodowej ( 1926- 28tys, 1937- 145tys)

• Rozwój turystyki na obszarze państw Płw. Skandynawskiego

• Główni uczestnicy ruchu turystycznego- Niemcy, Amerykanie, Anglicy

• Krajoznawstwo współczesne:

• Zanikanie sztucznych barier politycznych

• Wyższy stopień zamożności społeczeństwa

• Sztuczne kształtowanie się podaży turystycznej- promowanie

• Historia krajoznawstwa w Polsce:

• Ruch pielgrzymkowy- Gniezno

• Podróże w celach poznawczych

• 1577r. - 1 przewodnik krajoznawczy Polski po łacinie- przełożył go Marcin Kromer !!! test !!!

• 1643r. - „gościniec albo krótkie opisanie Warszawy” Adama Jastrzębskiego w języku polskim

• Krajoznawstwo w Polsce:

• Zbieranie i popularyzowanie wiadomości o kraju - Puławy- muzeum pamiątek narodowych

• Krajoznawstwo edukacyjne ( KEN- 1773r. Stanisław Staszic „O ziemorództwie Karatów) KEN upowszechnia wiedzę w szkołach

• W romantyzmie:

• Nurt poetycko- opisowy (A. Mickiewicz, J. Słowacki, Wincenty Pol)

• Krajoznawstwo wycieczkowe- podróże historyczne po ziemiach polskich

• Przeciwdziałanie procesom wynaradawiania (Związek Filaretów, Dziennik Górnośląski)

• Rozwój polskich organizacji krajoznawczych w 19 i początku 20 wieku:

• 1837r. - Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie, twórcy: Tytus Chałubiński, Ludwik Zejszner, cele: badanie Karpat, zachęcanie do ich zwiedzania, ochrona roślin i zwierząt, wspieranie lokalnego przemysłu turystycznego, dzięki nim powstaje 1 schronisko !!! test !!!

• 1906r. - polskie Towarzystwo Turystyczne, twórcy: Aleksander Janowski, Zygmunt Globem, cele: zbieranie wiadomości krajoznawczych- Ziemie, gromadzenie zbiorów naukowych, organizowanie wycieczek po kraju, urządzanie wystaw krajoznawczych, roztaczanie opieki nad obiektami (działał na ziemiach zaboru pruskiego)

• 1906r. - Akademicki Klub Turystyczny- Lwów- Mieczysław Orłowicz- propagował wycieczki po Karpatach

• 1909r. - Towarzystwo Wycieczkowe w Jeżycach

• 1913r. - Poznańskie Towarzystwo Krajoznawcze

• Polska i krajoznawstwo przed 2 wojną światową:

• Wprowadzenie ustaw o czasie pracy - 1919r. i o płatnych urlopach - 1920r.

• Główne uzdrowiska własnością państwa

• Utworzenie komórki rządowej dla potrzeb rozwoju turystyki

• Powstanie towarzystw propagujących turystykę- Polski Związek Narciarski

• Nurt regionalny- Termajer- Tary, Podhale, Żeromski- G.Świętokrzyskie

• Krajoznawstwo w szkołach- powstanie klubów krajoznawczych - Kraków Leopold Węgrzynowicz !!! test !!!

• Krajoznawstwo w organach rządowych- rada ds. kolonii letnich ministerstwa zdrowia publicznego

• Krajoznawstwo w organizacjach społecznych:

• 1919r. Polskie Towarzystwo Krajoznawcze wchłania mniejsze organizacje

• 1922r. Polskie Towarzystwo Tatrzańskie !!!

• nurt turystyczny- Mieczysław Orłowicz propagował wycieczki- Kraków, Rzeszów, Toruń

• nury naukowy- Wacław Nałkowski, Ludwik Sawicki- Ogólnopolski Kongres Krajoznawczy 12-13. 07. 1929r. !!! test !!!

• Polska i krajoznawstwo po 2 wojnie światowej:

• Powstanie komitetu ds. turystyki 1952r.

• Znacjonalizowanie hoteli i restauracji

• Budowa obiektów turystycznych

• Powstanie Funduszu Wczasów Pracowniczych

• Umasowienie krajoznawstwa:

• 12. 1950r. Polskie Towarzystwo Turystyczne !!! test !!!

• 1959r. polskie Towarzystwo Schronisk Młodzieżowych

• Młodzieżowych1977r. zarządzenie w sprawie szkolnego ruchu krajoznawczo- turystycznego

• Upowszechnienie krajoznawstwa:

• 1951r. powstanie międzyszkolnych ośrodków turystyczno- krajoznawczych (wytyczenie tras wycieczkowych) Kraków, Gdańsk

• Główne założenia kongresów krajoznawczych:

• 1970r. Gdańsk- powstanie komisji fotografii i filmu krajoznawczego historii i tradycji

• 1980r. Płock-odkrywanie i popularyzowanie nowych wartości krajoznawczych rozwijanie wydawnictw krajoznawczych, kontynuacje prac związanych z inwentaryzacją krajoznawstwa w Polski

• 1990r. Opole- popularyzacja idei regionalizmu, ożywienie ruchu turystycznego na wsi, ochrona przyrody i zasobów przyrody

• 2000r. Gniezno- uczestniczenie w samorządności terytorialnej, personalizacja stosunków między uczestnikami ruchu krajoznawczego

• Polska współczesna (po 1989r.) i krajoznawstwo na początku 21 wieku:

• Prywatyzacja

• Budowa obiektów o wysokim standardzie

• Wzrost znaczenia nowych form turystyki ( eko- i agroturystyka)

• Światoznawstwo i integralność wiedzy

• Ścisły związek krajoznawstwa z turystyką

FORMY I KIERUNKI DZIAŁALNOŚCI KRAJOZNAWCZEJ

• Formy działalności krajoznawczej:

• Krajoznawstwo bierne- przyjmowanie wiedzy krajoznawczej od innych (przewodnik)

• Krajoznawstwo czynne- świadomy wybór działań, które mają na celu przygotowanie teoretyczne do wędrówki, popularyzowanie wiedzy

• Krajoznawstwo twórcze- opracowywanie wiedzy krajoznawczej wg. pewnych założeń

• Kierunki działalności krajoznawczej:

• Krajoznawstwo turystyczne= turystyka, dzieli się na typy:

• Masowa- wczasy wypoczynkowe (wyjazdy turystów na wielkie imprezy do miejsc np. kultu religijnego)

• Kwalifikowana- obozy stałe i wędrówki (najbardziej rozpowszechnione w l. 60-70 )

• Alternatywne:

- agroturystyka- obejmuje te formy turystyki, które odbywają się na terenach wiejskich o charakterze rolniczym z wykorzystaniem budynków mieszkalnych i gospodarstw

- ekoturystyka- forma turystyki, która aktywnie zbliża do natury dając bliskie poznanie związku człowieka z otaczającym go środowiskiem na poziomie indywidualnego doświadczenia

• Przygodowa, ekstremalna

• Popularyzacja krajoznawstwa i wiedzy krajoznawczej przez:

• Środki masowego przekazu:

• Czasopisma, dodatki do gazet codziennych, tygodniki ( Sport i Turystyka), miesięczniki ( Poznaj swój kraj, Poznaj świat), kwartalniki (Problemy turystyczne), roczniki (Wierdy)

• Radio (audycje podróżnicze, krajoznawcze)

• TV (programy krajoznawcze- W Polskę)

• Internet ( portale turystyczne www.onet.pl )

• Wydawnictwa o treści krajoznawczej:

• Wydawnictwa naukowe (z zakresu turystyki i krajoznawstwa)

• Specjalistyczne opracowania naukowe

• Syntetyczne monografie naukowe

• Słowniki ( geograficzno- krajoznawcze)

• Wydawnictwa popularno- naukowe:

• Przewodniki turystyczne

• Informatory krajoznawcze

• Wydawnictwa literackie o tematyce krajoznawczej

• Wydawnictwa z zakresu inwentaryzacji krajoznawstwa

• Mapy turystyczne, topograficzne, specjalistyczne

• Filmy i fotografie krajoznawcze:

• Ilustracje publikacji, przewodników

• Dokumenty inwentaryzacji krajoznawczej

• Przedmiot kolekcji problemowej

• Dzieło sztuki (konkursy, wystawy)

• Środki promocji i propagandy działalności krajoznawczej

• Prelekcje i odczyty:

• Historia miasta, regionu, państwa

• Problemy rozwoju społeczno- gospodarczego

• Plany rozwoju danego regionu

• Popularyzacja mniej znanych regionów kraju i świata

• Prace przewodników turystycznych i osób zajmujących się obsługa ruchu turystycznego:

• Organizacja rajdów krajoznawczych

• Konkursy krajoznawcze:

• Turnieje wiedzy krajoznawczej (konkurs krasomówczy w Dobrzyniu?? )

• Biura turystyczne:

• Kompletowanie ofert z opisami walorów adresowanych do różnych grup społecznych ( wiek, upodobania)

• Promocja i reklama usług turystyczno- krajoznawczych

• Urządzenie elektryczne:

• Archiwizowanie wyników inwentaryzacji krajoznawczych

• Programy edukacyjne

• Strony www ( www.Sudety.pl)

• Regionalizm krajoznawczy: współczesny zmierza w kierunku :

• Utrwalenia aktualnego regionu przez inwentaryzację

• Zachowania elementów, które mają wartość kulturową dla teraźniejszości i przyszłości

• Budzenia zainteresowań własnym regionem wśród różnych grup społecznych

• Wzbogacenia elementami krajoznawstwa regionalnych inicjatyw gospodarczych i kulturalnych

• Wdrażania aktywu krajoznawczego do działania na rzecz rozwoju własnego regionu

• Odmiany regionalizmu krajoznawczego:

• R. kulturowy (lokalne odmiany- różnice różnych regionów)

• R. przyrodniczy

• R. ekonomiczny (gospodarstw) zróżnicowanie ekonomiczne regionów (Polska A i B )

• Krajoznawstwo naukowe i pozanaukowe:

• Publikacje naukowe

• Sesje i sejmiki krajoznawstwa

• Stworzenie nowoczesnego systemu informacji turystyczno- krajoznawczej

• Fundowanie stypendiów i grantów naukowych (publikacje naukowe)

• Zbieractwo i kolekcjonerstwo jako forma działalności krajoznawczej:

• Zbieractwo- działania polegające na gromadzeniu przedmiotów różnorodnych pod względem formy i treści, bez profilu zbioru

• Kolekcjonerstwo- działania polegające na gromadzeniu określonych przedmiotów przy zachowaniu określonego kryterium doboru

• Kryteria zbiorów:

• Topograficzne- z określonego miejsca

• Chronologiczne- z określonego czasu

• Rodzajowe- określony rodzaj czegoś (muszelki z M. Bałtyckiego)

• Chronologiczno- rodzajowe- z określonego czasu i określony rodzaj, obiekt

• Topograficzno- rodzajowe- z określonego miejsca i określony rodzaj, obiekt

• Organizacje kolekcjonerskie:

• Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze

• Polskie Towarzystwo Numizmatyczne

• Polskie Towarzystwo Archeologiczne

• Polski Związek Filatelistów

• Towarzystwa regionalne

• Kluby kolekcjonerów

METODY STOSOWANE W KRAJOZNAWSTWIE

• Metody poglądowości:

• Autopsja w terenie

• Obserwacja i analiza skutków działalności ludzkiej

• Pośrednio pokazy filmów i fotografii

• Metody politechnizacji i poliscientyzacji (praktyczne wykorzystanie wielu dziedzin techniki):

• Poznawanie procesów produkcyjnych

• Wykonywanie prac krajoznawczych przy pomocy sprzętu technicznego

• Wykonywanie map, filmów, nagrań

• Metody korelacji i integracji:

• Wiązanie wiadomości, tworzenie poglądów

• Sporządzanie monografii miasta, regionu itp.

• Wykorzystywanie wiedzy to tworzenia uogólnień

• Metoda (system) łączenia teorii z praktyką:

• Konstruowanie twierdzeń w oparciu o wyniki obserwacji

• Metoda nauczania w zespołach:

• Zespołowe pozyskiwanie informacji

• Metody problemowe:

• Samodzielne opracowywanie tematów lub problemów

• Metoda cybernetyczna:

• Zastosowanie kierowania procesami myślowymi i działaniami młodzieży przy równoczesnym jej oddziaływaniu na osobę kierującą.

• Metoda infiltracji ( związana tylko z krajoznawstwem) :

• Polega na nasyceniu treściami krajoznawczymi wszystkich rodzajów ruchu turystycznego

• Metoda kompleksowa (związana tylko z krajoznawstwem) :

• Wykorzystuje z działalności krajoznawczej dorobek dziedzin nauki, które wiążą je z poznaniem kraju.

• Metoda poglądowości (stosowana wg. kryterium poznania) :

• Aktywizowanie, spostrzeganie myślenia i działania

• Metoda słowna (stosowana wg. kryterium poznania):

• Aktywizowanie poprzez słowo mówione

• Metody praktyczne ( stosowane wg, kryterium poznania):

• Określanie przedmiotu, celi i metod, które pozwalają na analize.

• Dydaktyka a krajoznawstwo- wspólne cechy:

• Poglądowość,

• praktyczne zaznajamianie z techniką i nauką

• aktywne angażowanie myśli i działania

• posługiwanie się analizą, syntezą, przeciwstawieniem

• wiązanie rzeczy i faktów z przyczynami i skutkami

• przyswajanie wiedzy małymi dawkami

• Kryterium potrzeb człowieka:

• Potrzeby podstawowe:

• Potrzeby biologiczne:

- regeneracji organizmu,

- przebywania w świetle słonecznym

- ciszy

- wypoczynku fizycznego i aktywności ruchowej całego organizmu

- kontaktu z zielenią i przyrodą

- zmiany środowiska

• Potrzeby psychiczne:

- ograniczenia kontaktów towarzyskich i wypoczynku

- zmiany środowiska przestrzennego i społecznego

- posiadania możliwości tworzenia sytuacji, w których się działa

- akceptacji i afirmacji

• Motywy podróży:

• Pragnienie udania się do kraju, regionu, miejscowości

• Motyw poznania przyrody, kultury, życia społecznego

• Pragnienie opuszczenia na jakiś czas miejsca stałego pobytu:

• Motyw opuszczenia środowiska społecznego, lokalnego (hałas), rodziny

• Pragnienie spędzenia czasu z kimś poza miejscem zamieszkania:

• Motyw wyjazdu z rodziną, grupą przyjaciół, ukochanym

• Pragnienie zawarcia nowych znajomości

• Pragnienie pozostania w zgodzie ze stereotypami obowiązującymi w danym środowisku

• Pragnienie zaspokojenia potrzeb emocjonalnych i estetycznych:

• Motyw nawiązania lub odnowienia kontaktu z naturą

• Motyw przeżycia przygody, ryzyka

• Pragnienie zaspokojenia potrzeb twórczych:

• Motyw pracy twórczej na rzecz ludności z terenów odwiedzanych

• Pragnienie zaspokojenia potrzeb biologicznych:

• Motyw regeneracji sił

• Motyw związany z odczuwaniem potrzeby obojętnie jakiej zmiany

• Pragnienie związane z uprawianiem turystki

• Środki stosowane w krajoznawstwie:

• Wizualne ( obrazy ruchome i na tablicach)

• Audytywne (nagrania, audycje radiowe, wykłady)

• Autowizualne (obrazy telewizyjne, projekcje komputerowe)

• Metoda inwentaryzacji krajoznawczej:

SYSTEM KLASYFIKACJI TOPOGRAFICZNEJ	SPORZĄDZAJĄCY KARTĘ
SYSTEM KLASYFIKACJI RZECZOWEJ	DATA PENETRACJI TERENOWEJ
OPIS WALORU KRAJOZNAWCZEGO
BIOGRAFIA

1 - 16 województwa

01- dolnośląskie

16- zachodniopomorskie

• Klasyfikacja rzeczowa:

1. środowisko przyrodnicze

2. obiekty archeologiczne

3. zabytki architektury i urbanistyki

4. upamiętnione miejsca historyczne

5. zabytki techniki

6. muzea, archiwa, zbiory

7. obiekty i ośrodki kultury ldowej

8. obiekty współczesne, imprezy

KARTOGRAFICZNE METODY PREZENTACJI ZASOBÓW I WALORÓW KRAJOZNAWSTWA

MAPA- uogólniony obraz powierzchni Ziemi lub jej fragmentu przeniesiony na płaszczyznę przy pomocy określonego matematycznie odwzorowania w podziałce i przy użyciu odpowiednich znaków umownych

• Elementy treści mapy:

• Matematyczne:

• Odwzorowanie kartograficzne

• Podziałka mapy

• Punkty nawiązania (osnowa geodezyjna)

• Linie kierunkowe

• Geograficzne:

• Fizjograficzne- zarys linii brzegowej, lasy, góry

• Administracyjno- gospodarcze- osiedla, granice

• Uzupełniające- nazewnictwo, cyfry

• Pozaramkowe:

• Tytuł mapy

• Miejsce i rok wydania

• Oznaczenie podziałki ( liczbowa, liniowa)

• Cechy mapy:

• Wiarygodność- umiejętne zastosowanie selekcji istotnych szczegółów decydujących o charakterze danego obszaru

• Dokładność:

• Precyzja pomiarów w terenie

• Poprawność przeniesienia ich na papier

• Technika rysunku i druku

• Pełność treści- zawarcie istotnych cech terenu kwalifikujących mapę ze względu na przeznaczenie

• Poglądowość i czytelność- treść musi być zrozumiała dla odbiorcy

• Odwzorowania kartograficzne- proces, który towarzyszy przeniesieniu siatki geograficznej na płaszczyznę:

• Charakter odwzorowanie zależy od:

• Rodzaju powierzchni

• Punktu przyłożenia powierzchni do zmniejszonego obrazu ziemi

• Odwzorowania kartograficzne wg. rodzaju rzutowanej powierzchni:

• Płaszczyznowe (azymutalne)

• Walcowe

• Stożkowe

• Odwzorowania umowne lub dowolnie umowne- przyjmują nazwy od nazwisk twórców ( pseudowalcowe)

• Odwzorowanie kartograficzne wg. punktu przyłożenia:

• Normalne (biegunowe)

• Poprzeczne (równikowe)

• Ukośne (pomiędzy równikiem a biegunem)

• Skala mapy- stosunek długości na mapie do odpowiadającej jej długości w terenie

• Rodzaje skal map:

• Liczbowa ( 1: 10 000 )

• Mianowana ( 1mm : 10m)

• Liniowa ( I_I_I_I )

• Przeliczanie skal: !!! test !!!

1 m - 100 cm

1 km - 1 000 m- 100 000 cm

1 : 10 000 = 1 cm : 100 m

1 : 100 000 = 1 cm : 1 km

1 : 1000 000 = 1 cm : 10 km

• ZADANIE !!! test !!!

Oblicz długość rzeczywistą rzeki B, której długość na mapie w skali 1 : 20 000 000 wynosi 14 cm.

1 cm - 20 000 000

14 cm - X

X = 20 000 000 x 14

X = 280 000 000 cm = 2800 km ( - 5 zer )

Odległość między lotniskowcem a H= 9 km. Oblicz ile to cm na mapie w skali 1 : 20 000.

1 - 20 000

X - 900 000

X x 20 000 = 900 000 x 1

X = 45 cm

• Podział map:

Mapy geograficzne

ogólnogeograficzne tematyczne:

-społeczno- gospodarcze

-przyrodnicze

• Wg. kryterium metodycznego:

• Mapy wielkoskalowe ( 1:1 do 1: 100 000 )

• Mapy średnioskalowe ( 1 : 100 000 do 1 : mil

• Mapy małoskalowe ( powyżej 1 : mil - polityczno- gospodarcze )

• Wg. zależności od układu odniesienia:

• Mapy homomorficzne ( topograficzne)

• Mapy anamorficzne ( kartogramy)

• Grafy chorologiczne ( przystanki)

• Wg. zależności od sposobu ujęcia treści:

• Syntetyczne (gęstość obiektów noclegowych)

• Analityczne ( topograficzne )

• proste

• Wg. zależności od metod przedstawiania:

• Mapy ilościowe

• Mapy jakościowe

• Wg. kryterium tematycznego:

• W zależności od zasięgu terytorialnego:

- mapy regionalne, państwowe

• Terytorialnego zależności od treści mapy:

- mapy turystyczne, gospodarcze

• Wg. kryterium zakresu funkcjonowania:

• W zależności od przeznaczenie:

- mapy turystyczne, szkolne

• W zależności od sposobu użytkowania:

- mapy atlasowe, luźne, seryjne

• Sposoby prezentacji danych geograficznych:

• Metody jakościowe:

• Metoda sygnaturowa ( P, H )

• Metoda zasięgu ( wstęgowa)

• Metoda chorochromatyczna ( polityczna)

• Metody ilościowe:

• Metoda kartogramu ( liczba ludności i mil 2 )

• Metoda kartodiagramu ( # * O - oznaczenia )

• Metoda izarytmiczna ( linie o natężeniu zjawiska)

• Mapa topograficzna- wielko- lub średnioskalowa mapa ogólnogeograficzna, gdzie założony stopień szczegółowości i dokładności jest równoznaczny z dokładnością geograficzną ( zawiera wszystko).

• Podział mapy na arkusze:

• Godło mapy- oznaczenia arkusza będące nazwą głównej miejscowości na danym terenie, nazwy, hasła oraz jednolite oznaczamy przy pomocy zapisu liczbowego.

A	B
C	D

18

• 
  

N = 34 - c ????

METODYKA ORGANIZOWANIA IMPREZ ORAZ……....................................??

• Ogólne zasady imprez:

• Dobry program imprez cechuje się:

• Celowością

• Wykonalnością

• Skutecznością i operatywnością

• Komunikatywnością

• Możliwością wyboru alternatywy

• W trakcie układania programu turystycznego należy uwzględnić zasady:

• dostosować program do składu społecznego grupy

• stosować zasady dydaktyczne w procesie programowania

• wiązać aktywność turystów z celami krajoznawstwa

• dążyć do podniesienia kultury turystycznej

• dążyć do urozmaicenia form wypoczynku fizycznego i psychicznego

• unikać przeładowania programu

• elastyczność realizacji

• Czynniki terminujące program turystyczny: baza turystyczna i standard:

Na sposób programowania wpływa tu rodzaj dostępności:

• Osoby korzystające wyłącznie z komunikacji publicznej

• Osoby korzystające z wynajętych środków transportu

• Osoby posiadające własny środek transportu

• Cel wyjazdu:

Na sposób programowania wpływa tu różnorodność wyjazdów turystycznych:

• Wyjazd wypoczynkowy

• Wyjazd leczniczy

• Wyjazd krajoznawczy

• Wędrówki turystyczne, włóczęgi, tramping

• Wycieczki specjalistyczne

• Wycieczki ideologiczne

• Wycieczki okazjonalne

• Wycieczki rozrywkowe ( ludyczne)

• Cel trwania imprezy:

Zakres ilościowy programu jest uzależniony od długości danej imprezy turystycznej:

• Ruch krótkookresowy:

- do kilku godzin

- jednodniowe wyjazdy

- weekendowe wyjazdy

- kilkudniowe wyjazdy ( 3 - 7 dni)

• Ruch długookresowy:

- od 7 do 14 dni

- od 14 do 30 dni

- ponad 30 dni

• Ruch o bliżej nieokreślonym czasie trwania

• Wielkość imprezy:

Wielkość grupy wpływa na optymalizacje procesu realizacji programu i ogranicza dostępność niektórych walorów:

• Grupa wg. kryterium wielkości:

- od 1 do 5 osób ( turyści indywidualni)

- od 6 do 15 osób (mała grupa)

- od 16 do 30 osób (średnia grupa)

- od 31 do 50 ( duża grupa)

- > 50 osób (bardzo duża grupa)

• Czynniki określające społeczeństwo ( charakter grupy):

• Wiek:

- turystyka młodzieżowa ( do 3 roku życia)

- w wieku od 3 do 6 lat włącznie

- w wieku szkolnym od 7 do 14 lat włącznie

- w starszym wieku szkolnym od 15 do 19 lat włącznie

- młodzieży akademickiej, pracującej do 30 lat

- turystyka dorosła od 30 do 59 lat

- turystyka ludzi starych ponad 60 lat

• Płeć- programowanie w zależności od cech charakteru, innych potrzeb w zakresie wypoczynku

• Pochodzenie i miejsce przebywania

• Zawód: Grupy zawodowe wg. Kruczaka :

- turystyka pracowników umysłowych

- turystyka pracowników fizycznych niewykfalikowanych

- turystyka pracowników fizycznych wykfalikowanych

- turystyka dla osób zatrudnionych na stanowiskach wymagających wysiłku fizycznego

- turystyka dla osób zatrudnionych na stanowiskach wymagających obciążenia psychicznego

• Wykształcenie- na podstawie badań stwierdzono, że im wykształcenie wyższe tym wyższe umiejętności spędzania wolnego czasu

• Zamożność- wysokość zarobków wpływa na częstotliwość wyjazdów

• Pora roku- pewne formy turystyki mogą być realizowane tylko w określonych warunkach pogodowych

• Stan rodziny - w odniesieniu do stanu rodziny mówimy o turystyce:

- osób zamożnych

- rodzin bezdzietnych

- rodzin z małymi dziećmi

- rodzin z dorastającymi i dorosłymi dziećmi

- rodzin z 1 dzieckiem

- rodzin wielodzietnych

• Zainteresowania wynikające z :

- typu wykształcenia

- wykonywanego zawodu

- hobby

- osobowości turystyki

• Poziom intelektualny (na podstawie wykształcenia) i kulturalny ( na podstawie zachowania):

- w zależności od tych poziomów wyróżniamy :

typ turystów „ bez wyrobienia” - odbiorca masowy

typ znawcy, konesera

• Stopień zaawansowania turystycznego w zależności od znajomości terenu i techniki uprawiania danej dyscypliny można wyróżnić:

- turystę przypadkowego- wyjazdy rzadkie, brak sprzętu

- turystę początkującego- wyjazdy częste, sprzęt pożycza

- turystę zaawansowanego - wyjazdy częste, własny sprzęt

- turystę wytrawnego

• Dobór treści krajoznawczych:

• Problematyka własnego regionu:

• Racjonalne wykorzystanie gospodarki naturalnej i walorów środowiska przyrodniczego

• Przemiany społeczno- ekologiczne własnego środowiska

• Zmiany modelu życia ludności w wyniku procesów demograficznych, gospodarczych i kulturalnych

• System budownictwa, rozwiązania komunikacyjne i ich znaczenie

• Funkcje gospodarcze

• Problematyka różnych regionów Polski:

• Wycieczki ukierunkowane na poznanie dzieł sztuki

• Wycieczki problemowe

• Program krajoznawczych imprez masowych:

• Wytypowanie tras przebiegających wzdłuż najważniejszych walorów

• Kadra krajoznawcza:

• Przewodnicy turystyczni: egzamin zdawany przed komisją powołaną przez wojewodę

- górscy

- wiejscy

- terenowi

• Piloci wycieczek turystycznych:

- obowiązki zapewnienia wszystkich świadczeń

- obowiązek opieki nad uczestnikami wycieczki

- obowiązek świadczenia podstawowej informacji turystycznej

- obowiązek pełnienia funkcji tłumaczenia

• Przewodnicy turystyki kwalifikowanej:

- inicjatorzy rozwoju swej dyscypliny turystyki

- nauczanie zasad prawidłowej działalności

• Instruktorzy krajoznawstwa:

- inicjatorzy działań krajoznawczych w społeczeństwie

- upowszechnienie wiedzy krajoznawczej

• Społeczni opiekunowie zabytków:

- stała obserwacja stanu zachowania obiektu

- kontrolowanie sposobu jego użytkowania

- powiadomienie o uszkodzeniach

- inicjowanie prac społecznych

- gromadzenie wiadomości

• Społecznik opiekunowie przyrody i strażnicy ochrony przyrody:

- roztaczanie opieki nad powierzonym obiektem

WALORY KRAJOZNAWCZE JAKO ELEMENT ATRAKCYJNOŚCI TURYSTYCZNEJ

• Atrakcyjność turystyczna- występowanie pewnej cechy, która przyciąga turystów na dane tereny, na których występują walory środowiska naturalnego a także ciekawe obiekty zagospodarowania przestrzennego

• Atrakcje turystyczne:

• Walory naturalne- plaża, morze, wulkany, parki, góry, rzeki

• Transport i przejazdy- koleje parowe, balony, przejażdżki wielbłądem, autokary

• Rozrywki- nocne kluby, ogrody zoologiczne, tory wyścigowe

• Urządzenia sportowe- centra rekreacyjne, lodowiska, pola golfowe, stoki narciarskie, baseny kąpielowe

• Zakupy- kompleksy rekreacyjno- handlowe, bazary orientalne, sklepy wolnocłowe

• Historia i kultura- zabytki archeologiczne, festiwale muzyki

• Atrakcje główne- mają zasadniczy wpływ na decyzje klienta o przybyciu do miejsca docelowego

• Atrakcje dodatkowe ( 2- rzędne)

• Walory turystyczne- elementy środowiska naturalnego i antropologicznego, które są przedmiotem zainteresowań turystyki:

• Wg. pochodzenia:

• Naturalne:

- litosfera- rzeźba terenu, osobliwości geologiczne)

- atmosfera- jakość powietrza, pokrywa śnieżna, temperatura)

- hydrosfera- rzeki, jeziora, morza, źródła mineralne)

- pokrywy glebowe- pustynia

- szata roślinna- lasy

- świat zwierzęcy- ryby, ptaki

- krajobraz naturalny (składa się z wyżej wymienionych elementów)

• Antropogeniczne:

- historyczne

m. historyczne

dzieła architektury, techniki, urbanizacji

stanowisko archeologiczne, zbiory muzealne, miejsce kultu

- współczesne

wybitne dzieła gospodarcze ( wielkie miasta)

interesujące obiekty przemysłowe

dzieła techniki komunikacyjnej

wielkie budowle wodne

centra handowe

• Wg. spełnianych funkcji:

• Wypoczynkowe- stanowią podstawę funkcjonowanie obiektów wypoczynkowych

• Specjalistyczne- walory wypoczynkowe, które pozwalają uprawiać różne formy turystyki kwalifikowanej

• Krajoznawcze- osobliwości przyrody, kultury, pamiątki historii

• Dostępność turystyczna- elementy stanowiące o tym, jak łatwo można dojechać do jakiegoś miejsca

• Na system komunikacji składa się:

• Sieć i stan techniczny urządzeń komunikacyjnych (linie kolejowe, drogi)

• Wyposażenie urządzeń komunikacyjnych w środki transportu ( auta, pociągi, autobusy)

• Organizacja ruchu komunikacyjnego (częstotliwość kursowania, połączenia)

• Stan zaplecza turystyczno- usługowego transportu ( stacje benzynowe i obsługi)

• Zagospodarowanie turystyczne- wynik działania człowieka mające na celu przystosowanie powierzchni do wypoczynku.

• Na bazę hotelową?? składa się:

• Baza komunikacyjna

• Baza noclegowa

• Baza żywieniowa

• Baza towarzysząca- urządzenia zabezpieczające potrzeby turystów ( rozrywka- teatr, usługa- szpital, ułatwiające uprawianie turystyki- biura turystyczne, informacje turystyczne)

• Chłonność turystyczna !!! test !!! - dotycząca środowiska naturalnego, to maksymalne liczba turystów przyjeżdżających do tego miejsca, która nie zniszczy i nie zdegraduje środowiska naturalnego

• Pojemność turystyczna !!! test !!! - dotyczy środowiska naturalnego?? Maksymalne liczba turystów, którą może przyjąć baza noclegowa, którzy nie pogorszą warunków turystycznych.

• Walory krajoznawcze- zespół dóbr

• Struktura walorów turystycznych:

• Centrum krajoznawcze- duże miasta- liczne walory, rozwinięte na wysokim poziomie

• Ośrodki krajoznawcze- to miasto o wielkości i funkcjach ponad lokalnych, skupisko atrakcji dla turystów

• Miejscowości z zespołami obiektów krajoznawczych- 1 charakterystyczny obiekt np. kościół

• Pojedynczy obiekt krajoznawczy- obiekt, z którego słynie dana miejscowość

• Zjawiska krajoznawcze- to, co związane jest z codziennym życiem, tradycja.

• Podział walorów krajoznawczych:

• Walory środowiska naturalnego:

• Środowisko naturalne- brak ingerencji człowieka (las)

• Środowisko geologiczne- ingerencja człowieka (park)

• Krajobraz- zewnętrzny wygląd powierzchni ziemi:

- krajobraz pierwotny- brak udziału człowieka

- krajobraz naturalny- występuje udział człowieka

- krajobraz kulturowy- trwałe zmiany wprowadzone przez człowieka

• Walory krajoznawcze dóbr kultury:

• Zabytki archeologiczne-osiedla, cmentarze

• Zabytki architektury- obejmują budowle sakralne, dzieło sztuki plastycznej i piśmiennictwa,

• Walory krajoznawcze tradycyjnej kultury:

• Kultura materialna- zbieractwo, rybołówstwo, hodowla, uprawa roślin, transport i komunikacja

• Kultura duchowa- część tradycyjnej kultury zawierającej elementy obyczajowe. Wyróżniamy:

- psychologiczne

- praktyczne (zioła)

- lokalne

• Folklor- ludowa twórczość artystyczna ( literatura, muzyka, teatr, taniec)

• Sztuki ludowe:

- sztuka niewyobrażeniowa ( tkactwo, koronki)

- sztuka wyobrażeniowa (obrazy, malarstwo, rzeźba)

• Walory krajoznawstwa pamiątek historycznych: zalicza się do nich:

• Miejsca i obiekty związane z podaniami i legendami

• Miejsca pamięci narodowej

• Miejsca związane z działalnością znanych osób

• Grupy etnograficzne w Polsce:

• Wielkopolanie

• Małopolanie

• Ślązacy

• Pomorzanie (Kaszubi)

• Mazurzy i Warmiacy

• Sieradzanie

• Łęczyczanie

• Dziedzictwo ( heritage) - jest to „coś” przekazywane z pokolenia na pokolenie, spuścizna którą żyjemy obecnie i która przekażemy naszym dzieciom i wnukom.

• Konwencja UNESCO o ochronie kultury i naturalnego dziedzictwa - 1972r.

• Polskie obiekty na liście UNESCO:

1. Puszcza Białowieska

2. historyczne centrum Krakowa 1978r.

3. kopalnia soli w Wieliczce 1979r.

4. obóz koncentracyjny w Oświęcimiu (Auschwitz)

5. historyczne centrum Warszawy

6. centrum Zamościa

7. średniowieczne miasto Toruń

8. zamek w Malborku

9. Kalwaria Zebrzydowska

10. kościoły pokoju w Jaworze i Świdnicy

11. drewniane kościoły południowej Małopolski- wkrótce

12. historyczna starówka Gdańska- będzie

POLSKA - POŁĄCZENIE, OBSZAR, GRANICE

Powierzchnia 312, 7 tys. km 2

Ludność 38,7 mil

Średnia gęstość zaludnienia 124 osoby na km 2

Odsetek ludności miejskiej 61%

Główne narodowości- Polscy 98, 6%

Język urzędowy- polski

Podział administracyjny- 16 województw

1. Podział

Kraniec północny- Jastrzębia Góra 54 50 N

Kraniec południowy- szczyt Opołonek 49 00 N

Kraniec zachodni- okolice Cedyni 14 07 E

Kraniec wschodni- okolice Hrubieszowa 24 08 E

Położenie współrzędne Polski wyznaczają współrzędne geograficzne

2. Położenie fizycznogeologiczne:

Polska położona jest na terenie kilku głównych jednostek (prowincji) fizycznogeograficznych.

Wschodnia część Niżu Środkowoeuropejskiego

Sudetów- północna część masywu Czeskiego

Wyżyny Małopolskiej

Karpat i Podkarpacia

Niżu Zachodniorosyjskiego

Wyżyn Ukraińskich

3. Szata roślinna:

Pod względem florystycznym Polska należy do strefy środkowoeuropejskich lasów mieszanych

• Największe zespoły leśnie zachowały się:

- we wschodniej i zachodniej części nizin środkowopolskich (Puszcza Białowieska, Knyszyńska, Rzepińska)

- na pojezierzach ( P. Augustowska, Piska, Bory Tucholskie)

- w Górach Świętokrzyskich (P. Świętokrzyska), na Roztoczu (P. Solska) i w Karpatach

4. Ukształtowanie powierzchni:

• W ukształtowaniu przeważają niziny

• 85% powierzchni kraju leży poniżej 200m.n.p.m

• tereny wyżynne od 200m.n.p.m - stanowią 12%

• tereny położone powyżej 500m.n.p.m- stanowią 3% powierzchni kraju

• średnia wysokość n.p.m = 173m. (w Europie = 292m)

• najwyższy punkt kraju- Tatry , Rysy 2499m.n.p.m

• najniższy punkt położony jest w depresji delty Wisły we wsi Raczki Elbląskie- 1,8m.p.p.m

5. Klimat kształtowany jest przez oceaniczne i kontynentalne masy powietrza. Temperatura powietrza w zimie obniża się z zachodu (śr. -1*C) na wschód (śr.-4*C). w lecie z południa (śr. 20*C) na północ (śr. 17*C)

6. największa ilość opadów występuje w Karpatach (Tatry 1 000mm rocznie). Deszcze przeważają w miesiącach letnich. Pokrywa śnieżna utrzymuje się 40-50 dni (na zachodzie do 180dni a w Tatrach i na Suwalszczyźnie do 180).

7. Stosunki wodne- prawie cały obszar Polski 99, 7% należy do zlewiska Morza Bałtyckiego.

• Główne rzeki- Wisła (1047km), Odra (724km), Warta (808km), Bug (587km), Narew (484km)

• W Polsce występuje ponad 9 tys jezior o powierzchni 1 ha, co stanowi 1% powierzchni kraju

- największe Śniadrwy

- najgłębsze Hańcza

8. Obszary chronione:

• 23 parki narodowe ( 3 137km 2)

• 121 parków krajobrazowych ( 25 528 km2 )- 8, 5 % Polski

• 977 rezerwatów ( 1 o71 km 2 )

• 154 obszary chronionego krajobrazu (31 655km 2)

9. Regiony przemysłowe:

Istotnym czynnikiem sprzyjającym dużej koncentracji przemysłu w określonych regionach i ośrodkach są korzyści osiągane w wyniku wspólnej lokalizacji zakładów tzw. korzyści aglomeracji.

W Polsce wyróżniamy 40 okręgów przemysłowych. Największym ośrodkiem przemysłowym jest GOP zatrudniający 4200 osób.

10. Zagospodarowanie turystyczne:

• Do dyspozycji turystów znajdują się w Polsce 770, 4 tys miejsc noclegowych. Z tego 10% mieści się w obiektach bazy zamkniętej (zakładów pracy).

• Ponad 114 tys miejsc noclegowych przypada na miejsca hotelowe.

• Na turystykę zagraniczną zaplanowana jest głównie baza hotelowa. Hotele skoncentrowane są w wielkich aglomeracjach miejskich.

• Województwa o największe liczbie miejsc noclegowych:

- zachodniopomorskie 114, 6 tys

-małopolskie 98, 9 tys

- pomorskie 12, 8 tys

Ruch turystyczny jest największy to lipiec i sierpień

WSPÓŁPRACA TRANSGRANICZNA NA GRANICACH POLSKI

• Euroregion- wyodrębniony region europejski położony na pograniczu 2 lub kilku sąsiadujących ze sobą państw jak i organizacja powołana do koordynacji współpracy na takim obszarze przez strony umowy europejskiej.

• Współpraca transgraniczna w Europie rozwija się od początku l. 50. największe doświadczenie mają regiony położone wzdłuż granic RFN i państw skandynawskich.

• 1 euroregion powstał na pograniczu Finlandii, Norwegii i Szwecji.

• !!! test !!! 1959r- utworzenie w Europie sformalizowanej struktury euroregionu „Euroregio” na granicy niemiecko- holenderskiej.

• rola euroregionów:

• pomost w procesie integracji europejskiej (wyrównywanie poziomów gospodarczych państw UE i pastw kandydujących.

• Wyróżniamy 15 euroregionów. Na wschód od Polski są one duże.

• Euroregion BAŁTYK: północ, powstał w 1997r

• Leży na terenie Polski (2 województwa- pomorskie i warmińsko- mazurskie, razem 86 gmin), Rosji, Litwy, Łotwy, Szwecji, Danii. Obejmuje tereny przybrzeżne + tereny Szwecji

• Stolicą tego euroregionu jest Elbląg

• Rozwój kontaktów międzyludzkich- każdy region!!!!!!!!!!!!!!

• Rozbudowa powiązań komunikacyjnych

• Ochrona i kształtowanie środowiska

• Rozwój turystyki

• Poprawa bezpieczeństwa i przeciwdziałanie patologiom społecznym

• Euroregion NIEMEN: północny- wschód

• Leży na terenie Polski (województwo mazurskie i warmińsko- mazurskie), Litwy, Białorusi.

• Są to zielone płuca Polski i Europy- leżą tu 4 parki narodowe, puszcza Augustowska i Białowieska, szlak wodny kanału augustowskiego

• Cel i działalność:

• Podniesienie poziomu życia społeczeństw lokalnych

• Pieniądze z Unii na promocję regionu

• Rozwój gospodarki, rolnictwa i gospodarki leśnej, kultury, sportu, turystyki

• Wymiana handlowa

• Infrastruktura publiczna

• Ochrona i poprawa środowiska i gospodarowania odpadami,

• Ochrona oświaty

• Współpraca w przeciwdziałaniu likwidacji zagrożeń i klęsk żywiołowych

• Zagospodarowanie przestrzenne obszarów przygranicznych

• Euroregion BUG: 7 mil ludzi

• Leży na obszarze Polski (woj. chełmińskie, lubelskie, zamojskie, tarnobrzeskie), Białorusi i Ukrainy,

• Powstał w 1995r, wpisany jako 1 z 2 jako stowarzyszenie regionów przygranicznych

• Ochrona środowiska

• Rozwój sportu, turystyki

• Zagospodarowanie przestrzenne na obszarze 3 krajów

• Euroregion KARPATY: północny- wschód, największy obszarawo, 16 mil ludzi, powstał w 1993r

• Leży na terenie Polski, Ukrainy, Rumunii, Słowacji i Węgier

• Integracja europejska

• Ochrona walorów kulturowych

• Rozwój obszarów wiejskich, ochrony zdrowia, administracji, edukacji, sportu, turystyki, rekreacji,

• Promowanie terenu

• Euroregion TATRY: południe, powstał w 1994r

• Leży na terenie Polski (obejmuje pasmo Tatr, Pienin, Beskidu Żywieckiego, Gorców), Słowacji

• Wspieranie współpracy gospodarczej,

• Rozwój infrastruktury i komunikacji

• Zwalczanie katastrofom i klęsk

• Opracowywanie wspólnej strategii rozwoju

• Eurpregion BESKIDY: powstał na początku 1990r

• Leży na obszarze Polski, Czech i Słowacji. Główna siedziba jest w Bielsku- Białym

• Wspieranie ruchu granicznego

• Rozwój gospodarczy i kulturalny

• Ochrona środowiska

• Planowanie przestrzenne

• Budowa wspólnej infrastruktury

• Eurorgion ŚLĄSK CIESZYŃSKI: powstał w 1998r

• Obejmuje obszar Polski w okresie 20-lecia międzywojennego, dzisiaj leży na terenie polski i Czech

• Występuje tu dużo bogactw naturalnych-węgiel kamienny, wody mineralne

• Rozwój turystyki, kultury i sportu- oba państwa pod 1 szyldem

• Euroregion SILESIA: powstał w 1998r.

• Leży na terenie Polski (Śląsk Opawski, górna Odra) i Czech

• Zbliżenie instytucji i mieszkańców

• Wspólna działalność wydawnicza

• Współpraca gospodarcza,

• Rozwój systemów informacji

• Pomoc w klęska i wspieranie idei

• Euroregion PRADZIAD: południowy- wschód, powstał w 1990r

• Leży na terenie Polski i Czech

• Rozwój przejść granicznych, turystyki, gospodarki, infrastruktury

• Budowa dróg

• Promocja ochrony środowiska

• Euroregion GLACENISIS: powstał w 1991r w Nachod

• Leży na terenie Polski i Czech- kotlina kłodzka+ Morawy +Brno

• Rozwój sudeckiej trasy rowerowej

• Euroregion DOBRAWA: powstał w 2000r

• Leży na terenie Polski (Dolny Śląsk) i Czech (Nachod)

• Rozwój komunikacji- połączenie kolejowe

• Wyrównanie poziomów gospodarczych

• Zmniejszenie bezrobocia

• Euroregion NYSA:

• Leży na terenie Polski, Czech i Niemiec

• Ochrona środowiska naturalnego

• Plany zagospodarowania przestrzennego

• Rozwój sportu, turystyki i rekreacji

• Rozwój nowych lasów zniszczonych przez elektrownie

• Euroregion SPRAWA: powstał w 1991r

• Leży na terenie Niemiec i Polski (Nysa i Bóg)

• Rozwój gospodarki, infrastruktury społeczno- usługowej

• Zwiększenie potencjału gospodarczego

• Rozwój kultury, nauki, oświaty

• Nowe przejścia graniczne

• Integracja ludności

• Euroregion VIADLINA:

• Leży na terenie Polski i Niemiec ( Słubice + Frankfurt nad Odrą- uniwersytet Viadlina)

• Rozwój nauki i rozwój gospodarczy

• Euroregion POMERANIA: północny- zachód, powstał w 1995r

• Leży na terenie Polski, Niemiec i Szwecji

• Rozwój transportu, szlaków komunikacyjnych (promy), gospodarki i ruchu granicznego

ZRÓŻNICOWANIE KRAJOBRAZOWE POLSKI

1. Regiony turystyczne: Lijewski, Mikulski, Wyrzykowski

• Pomorze, Pobrzeże Morza Bałtyckiego

• Pobrzeże Szczecińskie

• Tereny na południe od Szczecina

• Soliński Park Narodowy- żubry oraz katedra

• Międzyzdroje

• Świnoujście

• Niechorze

• Komień Pomorski

• Pobrzeże Koszalińskie

• Tereny od rzeki Regi do miasta Rega

• Słowiński Park Narodowy, mało zabytków

• Kołobrzeg

• Mielno

• Dębki

• Darłowo

• Ustka

• Rowy

• Łeba

• Pobrzeże Gdańskie

• Tereny na wschód Łeby od Koszalinu do Zalewu wiślanego, obejmuje kilkanaście gmin, KOSZALIN NIE NALEŻY DO POBRZEŻA KOSZALIŃSKIEGO LECZ DO GDAŃSKIEGO !!! TEST !!!

• Władysławowi

• Jastarnia

• Hel

• Trójmiasto

• Krynica Morska

• Jantar

• Pojezierze Pomorskie ( południowobałtyckie) region urozmaicony, polodowcowy, występują moreny czołowe, głowne atrakcje to jeziora pochodzenia polodowcowego i bogatego szata roślinna, najwyższy szczyt to Wieżyca 329m. n. p. m.

• Pojezierze Myśliborskie

• Lasy

• Myślibórz

• Trzebińsko- Zdrój

• Pojezierze Drawski

• Drawieński Park Narodowy

• Połczyn Zdrój

• Szczecinek

• Pojezierze Kaszubskie

• Kaszubski Park Krajobrazowy

• Kartuzy

• Kościerzyna

• Wiele

• Pojezierze Iławskie

• Iława

• Kwidzyn

• Ostróda

• Pojezierze Brodnickie

• Toruń

• Brodnica

• Bory Tucholskie

• Bory, lasy sosnowe

• Charzykowy

• Chojnice

• Koronowo

• Pojezierze Mazurskie (wschodniobałtyckie)- region urozmaicony, pagórkowy, młodoglacjalna rzeźba, największy region pojezierny w Polsce

• Pojezierze Olsztyńskie

• Olsztyn

• Lizbark Warmiński

• Orneta

• Pojezierze Mrągowskie

• Wielkichmrągowo

• Święta Lipka

• Kraina Wielkich Jezior

• Giżycko

• Mikołajki

• Ruciane- Nida

• Węgorzewo

• Pojezierze Ełckie i Suwalskie- położone przy granicy z obwodem kalingradzkim, granicy z Litwą i Białorusią

• Augustów

• Gołdap

• Sejny

• Augustów

• Pojezierze Wielkopolskie

• Mało urozmaicona rzeźba

• Poznań

• Gniezno

• Biskupin

• Płock

• Ciechocinek

• Wyżyna Małopolska

• Region krakowsko- częstochowski

• Wyżyna małopolska

• Kraków

• Częstochowa

• Ojców

• Region kielecko- sandomierski

• Góry Świętokrzyskie (wyżyny)

• Świętokrzyski Park Narodowy

• Urozmaicony, wąwozy lessowe

• Sandomierz +okolice

• Region lubelski i Roztocze

• Roztoczański Park Narodowy

• Zamość

• Lublin

• Nałęczów

• Zwierzyniec

• Region wrocławski

• Trzebnica

• Wrocław

• Świdnica

• Panorama racławicka

• Sudety

• Góry Stołowe-Świeradów Zdrój

• Karkonosze- Szklarska Poręba, Karpacz

• Góry Stołowe- Srebrna Góra

• Kotlina kłodzka

• Góry- Stołowe, Orfickie, Bardzkie, Bystrzyca, Masyw Śnieżnika, Złote Beskidzkie

• Kudowa Zdrój, Duszniki Zdrój

• Karpaty- najwyższe pasmo Rysy 2499m n. p. m

• Beskid Śląski

• Szczyrk

• Wisła

• Ustroń

• Beskid Żywiecki, Mały, Makowski i Kotlina Żywiecka

• Zawoja

• Kobielów

• Sucha Beskidzka

• Lackorona - Kalwaria Zebrzydowska

• Gorce i Beskid Wyspowy

• Mszana Dolna

• Lubień

• Limanowa

• Beskid Sądecki i Kotlina Sądecka + Bieszczady

• Pieniny

• Krynica

• Muszyna

• Stary Sad

• Beskid Niski

• Biecz

• Iwonicz- Zdrój

• Tatry

• Zakopane

• Bieszczady

• Sanok

• Połańczyk

• Solina

• Lesko

• Ustrzycki- Zdrój

PRZYRODNICZE WALORY KRAJOZNAWCZE POLSKI

• Walory utworzone bez ingerencji człowieka:

• Osobliwości flory i fauny- przeważają pojedyncze drzewa uznane jako pomniki przyrody (26 tys). fauny - stanowiska żubrów i miejsca lęgowe ptaków:

• Dąb Bartek- Bartków, pow. kielecki

• Ścisły rezerwat leśny- Białowieża, pow. hajnowski

• Sekwaja- Glinna, pow. gryfiński

• Dąb Bażyńskiego- Kadyny, pow. elbląski

• Rezerwat koników tarpanów- Popielno, pow. piski

• Stawy Milickie- Ruda Milicka, pow. Milicki

• Torfowisko Topieliska- Zieleniec, pow. kłodzki

• Składki i grupy skał- występują w 3 regionach- Sudety, Karpaty, Jura Krakowsko- Częstochowska. Materiałem budującym są skały osadowe- piaskowce i wapienie.

• Błędne Skały- Bukowina, pow. kłodzki

• Skamieniałe Miasto- Ciężkowice, pow. tarnowski

• Szczelinie Wielki- Karłów, pow. kłodzki

• Maczuga Herkulesa- Piaskowa Skała, pow. krakowski

• Skałki na Podzamczu- Ogrodzieniec, pow. zawierciański

• Wąwozy, doliny i przełomy rzeczne- występują na krajobrazie górskim, wyżynnym, na morenowych wzniesieniach pojezierzy. Zaznaczają się formy erozyjne, powierzchnia ziemi wykształcona jako wąwozy, doliny i przełomy rzeczne

• Jar rzeki Radni- Babi Dół, pow. kartuski

• Wąwóz Kraków- Dolina Kościeliska, pow. tatrzański

• Wąwóz Hamole- Jaworki, pow. nowotarski

• Dolina Prądnika- Ojców, pow. krakowski

• Przełom Dunaja- Kąty, pow. nowotarski

• Wodospad, źródła i wywierzyska- najatrakcyjniejsze krajobrazowo są wodospady. Pozostałe posiadają wartości dydaktyczno- poznawcze.

• Wodospad Siklawa- Dolina Roztoki, pow. tatrzański

• Wodogrzmoty Mickiewicza- Dolina Roztoki, pow. tatrzański

• Wodospad Wilczki- Międzygórze, pow. kłodzki

• Wodospad Szklarki- Szklarska Poręba, pow. jeleniogórski

• Wywierzysko lodowe źródło- Kiry, pow. tatrzański

• Jaskinie i groty- w Polsce jest 2 800 jaskiń, z czego 28 ma korytarze dłuższe niż 500m

• Wielka Śnieżna- Czerwone Wierchy, pow. tatrzański

• Jaskinia Mroźna- Dolina Kościeliska, pow. tatrzański

• Jaskinia Raj- Górsko, pow. kielecki

• Jaskinia Niedźwiedzia- Stronie Śląskie????, pow. kłodzki

• Grota Kryształowa- Wieliczka, pow. wielicki

• Grota Mechowska- Mechowo, pow. pucki

• Głazy narzutowe zw. erotykami i głazowiska- fragment skał przeniesionymi i pozostawionymi przez lodowce- 1085 głazy narzutowe

• Głaz Trzygłowa- Tychowo, pow. białogardzki

• Głaz Mszczonowski- Zawady, pow. skierniewicki

• Głazowisko Fuledzki Róg- Fuleda, pow. giżycko

• Inne obiekty geologiczne- utworzone w punkcie widzenia poznawczego i dydaktycznego

• !!!TEST!!! pustynia Błędowska- jedyna w Europie pustynia o powierzchni 32km2- Olkusz, pow. olkuski

• Morskie Oko i Czarny staw- jeziora wyskokgórskie- pow. tatrzański

• Wydmy Łebskie- ruchome wydmy zbudowane z lotnych piasków, pow. słupski

• Góra Ślęża- samotny masyw o szczycie ze skał granitowo- grabowych, pow. wrocławski

• Walory utworzone z ingerencją człowieka:

• Parki zabytkowe- 8733 parków i ogrodów zabytkowych, zniszczone straciły na wartości bez właściwej opieki

• Park romantyczny w Arkadii- pow. łowicki

• Park pałacowy w Kurniku, pow. poznański

• Park Oliwki w Gdańsku

• Park Łazienkowski i Oliwki w Warszawie

• Park kultury i wypoczynku w Chorzowie

• Muzea i zbiory przyrodnicze

• Muzeum Oceanograficzne i Akwarium Morskie w Gdyni

• Muzeum Ziemi w Warszawie

• Muzeum Leśnictwa i Drzewnictwa- Kraków

• Muzeum Tatrzańskie- Zakopane

• Ogrody botaniczne

• Ogród Botaniczny UAM w Poznaniu

• Ogród Botaniczny UW w Wrocławiu

• Palmarnia w Lubiechowie

• Ogrody zoologiczne

• Miejski Ogród Zoologiczny we Wrocławiu

• Ogród Zoologiczny w Poznaniu

• Miejski Ogród Zoologiczny Wybrzeża w Gdańsku

• Walory, w których ingerencje człowieka występowały w stopniu nie wpływającym na ich charakter:

• Punkty widokowe

• Parki narodowe

• Parki krajobrazowe

PARKI NARODOWE W POLSCE

• Park narodowy- obszar o powierzchni powyżej 1 000 ha, występują tam najcenniejsze pod względem przyrodniczym, krajobrazowym lub naukowym tereny. Nie można lokować tam obiektów turystycznych o charakterze wypoczynkowym. Są otwarte dla wszystkich form ruchu krajobrazowego nie zakłócającego środowiska przyrodniczego.

• Klasyfikacja parków narodowych:

• Nadmorskie:

• Woliński PN- leży na wyspie Wolin i Uznam w północno- zachodniej Polsce przy granicy z Niemcami, powstał w 1960r. chronimy wybrzeże klifowe, żubry

• Słowiński PN- lezy na środkowym wybrzeżu, powstał w 1967r. a w 1977r. wpisany został na listę UNESCO jako rezerwat biosfery, chronimy wydmy.

• Pojezierne:

• Wigierski PN- leży w północno- wschodniej Polsce, powstał w 1989r., chronimy jeziora.

• Wielkopolski PN- okolice Poznania, powstał w 1957r., chronimy obszar pojezierny nietypowy na tym terenie.

• PN Borów Tucholskich- leży w północno- środkowej Polsce na unikatowej równinie sandowej, powstał 1. 07. 1996r., chronimy bory (lasy sosnowe+ świerk) rzeki i ryby.

• Drawieński PN- leży w środkowo- zachodniej Polsce, jest to część Puszczy Drawieńskiej, powstał w 1990r., chronimy faunę, florę, jeziora, rzeki, bagna, bory

• Poleski PN- leży w środkowo- wschodniej Polsce, występują tu najbardziej rzadkie gatunki fauny i flory, powstał w 1990r. z przekształcenia parku krajobrazowego, chronimy bagna

• Nizinne:

• Biebrzański PN- leży na północnym- wschodzie Polski w woj. podlaskim, jest największy powierzchniowo !!! test !!!, powstał w 1993r. z przekształcenia Biebrzeańskiego Parku Krajobrazowego, chronimy bagna, florę, faunę, legowiska ptaków.

• Narwiański PN- leży w północno- południowej Polsce, powstał w 1996r. z przekształcenia parku krajobrazowego, chronimy ekosystemy wodne.

• Białowieski PN- leży na terenie Puszczy Białowieskiej na wschodzie Polski przy granicy z Białorusią, powstał w 1947r., jako pierwszy i jedyny został wpisany na listę UNESCO jako obiekt przyrodniczy i kulturowy, chronimy żubry i stare drzewa. 10 502 ha

• Kampinoski PN- leży w okolicach Warszawy, powstał w 1969r., chroniony jako rezerwat w l. 20, w 1. 2000r. wpisany został na listę UNESCO jako rezerwat biosfery, chronimy lasy, faunę i florę.

• PN Ujście Warty- leży na zachodzie Polski, powstał 19. 06. 2001r. w wyniku przekształcenia parku krajobrazowego, chronimy wydmy.

• Wyżynne:

• Ojcowski PN- leży na południu Polski na terenie Jury krakowsko- częstochowskiej, powstał w 1956r.,chronimy formy skalne, !!! TEST !!! - prof. Władysław Szafler opracował 1 monografię przyrodniczą w Polsce i był odpowiedzialny za powstanie parków narodowych.

• Świętokrzyski PN- !!! TEST !!! nie jest górskim!!!!, leży w południowo- wschodniej Polsce, występuje tu najstarsze w Polsce pasmo górskie, reaktywowany w 1950r. chronimy gołoborza.

• Roztoczański PN- leży w środkowo- wschodniej Polsce, powstał w 1974r. chronimy roztocze- stare pasmo wyżyn, jeziora, bagna, występuje tu hodowla koni polskich

• Górskie:

• Karkonoski PN- leży w południowo- zachodniej Polsce granicząc z Republiką Czeską, powstał w 1959r., w 1992r. został wpisany na listę UNESCO jako rezerwat biosfery, chronimy rośliny.

• PN Gór Stołowych- leży w południowo- zachodniej Polsce, powstał w 1993r. z przekształcenia parku krajobrazowego, chronimy góry o budowie skalnej.

• Bibiogórski PN- leży w południowej Polsce przy granicy ze Słowacją, obejmuje północną i południową stronę masywu Babiej Góry z najwyższym szczytem Beskidu Wysokiego, powstał w 1954r. a w 1977r. został wpisany na listę UNESCO jako rezerwat biosfery, 392 000 ha

• Gorczański PN- leży na południu na Podhalu, powstał w 1981r., chronimy masyw Turbacza

• Tatrzański PN- leży na południu przy granicy ze Słowacją, powstał w 1937r. ale reaktywowany został w 1947r., w 1993r. został wpisany na listę UNESCO jako rezerwat biosfery, chronimy pasam Tatr.

• Pieniński PN- leży w Pieninach przy granicy ze Słowacją, utworzył go W. Szafner, powstał w 1955r., chronimy formy piaskowcowe, 3 korony, dolinę rzeki Dunajca

• Magurski PN- typ- !!! TEST !!! leży na południu Polski przy granicy z Słowacją, powstał w 1995r., chronimy florę charakterystyczną dla regionu górskiego ( poniżej 1 800m)

• Bieszczadzki PN- leży na południowym- wschodzie Polski przy granicy z Ukrainą i Słowacją, 3 co do wielkości, powstał w 1973r., chronimy połoniny, żubry, wrzosowiska, hodowlę żubrów i wilków.

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! PYTANIA NA TEST !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

1. Wśród poniżej wymienionych wskaż nazwy 2 instytucji, z połączenia których powstało PTTK:

A- Polskie Towarzystwo Tatrzańskie X

B- Polskie Towarzystwo Geograficzne

C- Polskie Towarzystwo Krajoznawcze X

D- Polski Narodowy Komitet Człowiek i Środowisko

2. PTTK powstało w:

A- 1960

B- 1950 X

C- 1945

D- 1970

3. Zakres treści i stopień generalizacji pozwala wyróżnić 3 grupy map: topograficzne, przeglądowo i przeglądowo- topograficzne. Wskaż podziałki wśród niżej wymienionych, które wykorzystywane są do konstrukcji map przeglądowych:

A- 1: 10 000

B- 1: 2 000 000 X

C- 1: 50 000

D- 1: 10 000 000 X

4. Wskaż, który z obiektów jest atrakcją krajoznawczą w Mechowie:

A- Grota Piaskowca X

B- ruchome wydmy

C- głaz narzutowy

D- rezerwat geologiczny

5. Muzeum przyrodniczo- leśne w Swędzinie, wzgórze Nokokół, jezioro Gardzno i Muzeum Wsi Słowiańskiej w K…kach leży na terenie:

A- Wigurskiego PN

B- Słowińskiego PN X

C- Wolińskiego PN

D- Tatrzańskiego PN

ANTROPOGENICZNE WALORY KRAJOZNAWSTWA

Walory te to obiekty materialne, ściśle związane z życiem, pracą i działalnością przyrody

• Muzea i rezerwaty archeologiczne:

• Obejmują okres sprzed połowy 13 wieku, zabytki te są udostępnione do zwiedzania w 2 rodzajach:

- muzea archeologiczne

- rezerwaty archeologiczne- czyli w miejscach odnalezienia

• Muzeum w Biskupinie- Biskupin, pow. żniński

• Muzeum Pierwszych Piastów w Lednicy- Lednogóra, pow. gnieźnieński

• Rezerwat Archeologiczny Kręgi Kamienne- Odry, pow. chojnicki

• Rezerwat Archeologiczny Cmętarzysko Jaćwingów- Szwajcaria, pow. suwalski

• Państwowe Muzeum Archeologiczne- Warszawa

• Muzea etnograficzne, skanseny, i ośrodki twórczości ludowej- obiekty budownictwa wiejskiego:

• Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich jest najstarszym skansenem w Polsce powstałym w 1906r.- pow. kościerski !!! TEST!!!

• Muzeum Wsi Opolskiej- Bierkowice, pow. opolski

• Muzeum Tatrzańskie- Zakopane

• Skansen Kurpiowski im. A. Chętnika- Nowogród, pow. łomżyński

• Państwowe Muzeum Etnograficzne- Warszawa

• Zabytki architektury i budownictwa- status pomnika historii potem ubiegają się o wpisanie na listę UNESCO

• Gdańsk- Główne Miasto

• Kraków- zabudowa śródmieścia w obrębie Plant- UNESCO

• Poznań- Rynek Starego Miasta- UNESCO

• Toruń- zabudowa Starego i Nowego Miasta- UNESCO

• Warszawa- zabudowa Ostrowa Tulskiego, rynek- UNESCO

• Muzea sztuki i zbiory artystyczne:

• Muzeum sztuki w Polsce jest rezydencja Czrtoryskich w Puławach- Domek Gotycki i Świątynia Sybilli !!! TEST !!!

• Muzeum Narodowe- Gdańsk

• Muzeum Zamojskich- Kotłówka, pow. lubartowski

• Muzeum i Biblioteka PAN- Kurnik, pow. poznański

• Muzeum Zamek w Łańcucie- Łańcut

• Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu- Kraków

• Muzeum Pałac w Wilanowie- Warszawa

• Muzea biograficzne:

• Muzeum Hymnu Narodowego- Będomin, pow. kościerzyński

• Muzeum Jana Kochanowskiego- Czarnolas, pow. zwoleński

• Muzeum Mikołaja Kopernika- Frombork

• Muzeum Henryka Sienkiewicza- Oblębork, pow. kielecki

• Muzeum K. I. Gałczyńskiego- Pranie, pow. piski

• Dom Papieża Jana Pawła 2- Wadowice

• Dom urodzenia Fryderyka Chopina- Żelazowa Wola, pow. sochaczewski

• Muzea specjalistyczne i obiekty unikatowe- ekspozycje, których trudno dokonać systematyki:

• Muzeum Filumenistyki- Bystrzyca Kłodzka

• Planetarium Śląskie- Chorzów

• Muzeum Zabawkarskie- Kielce

• Centralne Muzeum Morskie- Gdańsk

• Panorama Racławicka- Wrocław

• Obiekty historyczno- wojskowe- pomniki, muzea, cmentarze:

• Muzeum Okręt „Błyskawica”- Gdynia

• Bunkry kwatery Hitlera- Gierłoż, pow. kętrzyński

• Pomnik Muzeum Grunwaldzkie- Grunwald, pow. ostródzki

• Twierdza w Srebrnej Górze- pow. ząbkowicki

• Miejsca i muzea martyrologii:

• Państwowe Muzeum Oświęcim Brzezinka- Oświęcim

• Muzeum Walki i Męczeństwa w Palmirach- Palmiry, pow. nowodworski i w Treblince- Treblinek, pow. ostrowski

• Muzeum Stutthof w Sztumowi- Sztutowo, pow. nowodworski

• Muzeum Więzienie „Pawiak” - Warszawa

• Zabytki działalności gospodarczej i techniki- zakłady przemysłowe, których część jest udostępniona do zwiedzania:

• Muzeum Rybołówstwa- Hel

• Muzeum Papiernictwa- Duszniki Zdrój

• Muzeum Kopalnia Węgla- Nowa Ruda

• Muzeum Kolei Wąskotorowej- Wenecja, pow. żniński

• Muzeum Żup Krakowskich- Wieliczka

• Miejsca pielgrzymkowe:

• Jasna Góra

• Święta Lipka

• Licheń

• Wambierzyce

• Góra Świetej Anny

• Piekary Śląskie

• Swarzewo koło Pucka

• Góra Garbiarka koło Siemiatycz- prawosławna !!! TEST !!!

• Współczesne imprezy kulturowe:

• Sopot Festiwal

• Krajowy Festiwal Piosenki w Opolu

• Festiwal Chopinowski w Dusznikach Zdrój

• Jarmark Dominikański

• Międzynarodowe Targi Poznańskie

• Inscenizacje bitwy pod Grunwaldem

ORGANIZACJE KRAJOZNAWCZE W EUROPIE

• Chamonix- 1 na świecie miejscowość narciarska- !!!TEST!!!

• Komunikacja kolejowa

• 1 linia kolejowa - Anglia 1825r

• wzrost znaczenia ośrodków wypoczynkowych położonych na szlakach kolejowych

• Komunikacja morska

• Wprowadzenie statków parowych

• Wprowadzenie regionalnych linii rejsów międzykontynentalnych- skrócenie podróży z 30 do 6 dni

• Komunikacja samochodowa

• Rozbudowa sieci dróg

• Większa dostępność atrakcyjnych regionów

• Komunikacja lotnicza

• Odgrywała niewielkie znaczenie

• Uruchomienie przez Pan American Airways 1 linii międzykontynentalnej w 1939r !!!TEST!!!

• Powstanie biur podróży:

• 05. 07. 1841r- Cook (założył 1 biuro podróży) organizuje 1 zorganizowany przejazd

• 1879r- wprowadzenie czeków podróżnych

• Rozwój zagospodarowania turystycznego:

• Budowa i rozbudowa obiektów pod kątem turystów- domy zdrojowe i sanatoria

• Zatracenie jednolitego charakteru miejscowości

• Przekształcanie się małych miejscowości w duże

• Wzrost ilości wolnego czasu:

• Zmiana przepisów prawa

• Wzrost form przemieszczeń

• Ochrona cennych obiektów przyrodniczych:

• 1872r- utworzenie parku narodowego w Yellowstone

• utworzenie instytucji zajmującej się ochroną przyrody

• Organizacje turystyczne:

• Zajmujące się popularyzacją turystyki:

• British Alpinie Club - 1857r. !!! TEST!!!

• Zajmujące się aktywacją poszczególnych gospodarstw:

• Instytucje państwowe zajmujące się turystyką:

• Orfice de National Turism

• Organizacje krajoznawcze:

• Czechy: Czeski klub turystyczny, Sudeckie towarzystwo turystyczne

• Włochy: Włoski klub alpejski, Włoski klub wędrownictwa, Sycylijskie stowarzyszenie turystyczne

• Francja: Francuski klub alpejski, Stowarzyszenie Gites de France- 1 stowarzyszenie agroturystyczne w Europie

• Hiszpania: Katalońskie stowarzyszenie turystyczne, Hiszpański klub turystyczny

• Wielka Brytania: Brytyjski klub alpejski, Szkockie towarzystwo turystyczne, Angielski klub turystyczny

• Niemcy: Niemiecki związek alpejski, Bawarskie towarzystwo turystyczne, Niemiecki klub wędrownictwa

• Austria: Austriacki klub alpejski, Tyrolskie stowarzyszenie turystyczne


2. Wśród poniżej wymienionych proszę wskazać miasto, w którym ma swoją siedzibę Centrum Fotografii Krajoznawczej Polskiego Towarzystwa Turystyczno Krajoznawczego;
- Kraków
- Warszawa
- Gdańsk
- Łódź
- Lublin
3. Wśród  poniżej wymienionych, proszę wskazać miasto, w którym ma swoją siedzibę Centralna Biblioteka Górska Polskiego Towarzystwa Turystyczno Krajoznawczego ?;
- Nowy Sącz
- Zakopane
- Kraków
- Nowy Targ
- Bielsko Biała
4. W której, z poniżej wymienionych miejscowości, trwa najdłużej dzień latem?
- Zakopane
- Władysławowo
- Cedynia
- Strzyżów
5. Wśród poniżej wymienionych proszę wskazać ważną cechę współczesnego krajoznawstwa;
- regionalizm krajoznawczy
- integralność wiedzy
- nurt poetycko- opisowy
6. Wśród  poniżej wymienionych proszę wskazać przedstawicieli krajoznawstwa naukowego i paranaukowego;
- S. Leszczycki
- T. Czacki
- W. Jastrzębowski
- S. Pawłowski
7. Wśród  poniżej wymienionych proszę wskazać nazwy dwóch prawych dopływów Wisły;
- Wisłoka
- Rega
- Raba
- Ner
- Wieprza
- Brda
8. Proszę wskazać, które z wymienionych obiektów znajdują się na liście światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego UNESCO?
- Białowieski Park Narodowy
- Słowiński Park Narodowy
- zespół staromiejski w Toruniu
- Rezerwat archeologiczny w Biskupinie
9. Proszę wskazać, w której z poniżej wymienionych miejscowości, zlokalizowane jest Muzeum Henryka Sienkiewicza?
- Nałęczów
- Warka
- Oblęgorek
- Wierzchosławice
- Żelazowa Wola
10. Proszę wskazać, który z wymienionych obiektów , jest atrakcją krajoznawczą w Karpaczu Górnym?
- Zamek Chojnik
- Zespół zamkowy wielkich mistrzów krzyżackich
- Drewniany kościół Wang przeniesiony z Norwegii
- Kamienice Podcieniowe
12. Wśród  poniżej wymienionych, proszę wskazać miasto, w którym ma swoją siedzibę Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej Polskiego Towarzystwa Turystyczno Krajoznawczego;
- Nowy Sącz
- Zakopane
- Kraków
- Nowy Targ
- Bielsko Biała
13. Wśród poniżej wymienionych proszę wskazać miasto, w którym ma swoją siedzibę Centralna Biblioteka Polskiego Towarzystwa Turystyczno Krajoznawczego im. K. Kulwiecia;
- Sandomierz
- Toruń
- Warszawa
- Kraków
- Poznań
20. Proszę wskazać, który z wymienionych obiektów, jest atrakcją krajoznawczą w Chochołowie?
- Zamek Chojnik
- Zespół zamkowy wielkich mistrzów krzyżackich
- Drewniana zabudowa wsi podhalańskiej
- Kamienice Podcieniowe

!!!! TEST !!!!

1. Krajoznawstwo- zbiór wiadomości o danym kraju

2. British Alpinie Club 1857r.

3. Deutscher Alpenverein 1809r

4. 1577r. - 1 przewodnik krajoznawczy Polski po łacinie- przełożył go Marcin Kromek

5. 1837r. - Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie, twórcy: Tytus Chałubiński, Ludwik Zejszner, cele: badanie Karpat, zachęcanie do ich zwiedzania, ochrona roślin i zwierząt, wspieranie lokalnego przemysłu turystycznego, dzięki nim powstaje 1 schronisko

6. Krajoznawstwo w szkołach- powstanie klubów krajoznawczych - Kraków Leopold Węgrzynowicz

7. 1922r. Polskie Towarzystwo Tatrzańskie

8. nurt naukowy- Wacław Nałkowski, Ludwik Sawicki- Ogólnopolski Kongres Krajoznawczy 12-13. 07. 1929r

9. 12. 1950r. Polskie Towarzystwo Turystyczne

10. Chłonność turystyczna- dotyczy środowiska naturalnego, to maksymalne liczba turystów przyjeżdżających do tego miejsca, która nie zniszczy i nie zdegraduje środowiska naturalnego

11. Pojemność turystyczna - dotyczy środowiska naturalnego?? Maksymalne liczba turystów, którą może przyjąć baza noclegowa, którzy nie pogorszą warunków turystycznych.

12. 1959r- utworzenie w Europie sformalizowanej struktury euroregionu „Euroregio” na granicy niemiecko- holenderskiej

13. Tereny na wschód Łeby od Koszalinu do Zalewu wiślanego, obejmuje kilkanaście gmin, KOSZALIN NIE NALEŻY DO POBRZEŻA KOSZALIŃSKIEGO LECZ DO GDAŃSKIEGO

14. pustynia Błędowska- jedyna w Europie pustynia o powierzchni 32km2- Olkusz, pow. olkuski

15. Biebrzański PN- leży na pół- wsch Polski w woj. podlaskim, jest największy powierzchniowo- !!!test!!!, pow w 1993r. z przekształcenia Biebrzeańskiego Parku Krajobrazowego, chronimy bagna, florę, faunę, legowiska ptaków.

16. Ojcowski PN- leży na południu Polski na terenie Jury krakowsko- częstochowskiej, powstał w 1956r.,chronimy formy skalne, !!! TEST !!! - prof. Władysław Szafler opracował 1 monografię przyrodniczą w Polsce i był odpowiedzialny za powstanie parków narodowych.

17. Świętokrzyski PN-wyżynny !!! TEST !!! nie jest górskim!!!!, leży w południowo- wschodniej Polsce, występuje tu najstarsze w Polsce pasmo górskie, reaktywowany w 1950r. chronimy gołoborza

18. Magurski PN- typ gorski- !!! TEST !!! leży na południu Polski przy granicy z Słowacją, powstał w 1995r., chronimy florę charakterystyczną dla regionu górskiego ( poniżej 1 800m)

19. Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich jest najstarszym skansenem w Polsce powstałym w 1906r.- pow. kościerski !!! TEST!!!

20. Muzeum sztuki w Polsce jest rezydencja Czrtoryskich w Puławach- Domek Gotycki i Świątynia Sybilli !!! TEST !!!

21. Góra Garbiarka koło Siemiatycz- prawosławna !!! TEST !!!

22. Chamonix- 1 na świecie miejscowość narciarska- !!!TEST!!!

23. Uruchomienie przez Pan American Airways 1 linii międzykontynentalnej w 1939r!!!TEST!!!

---