PODWÓJNE OPODATKOWANIE
Etapy obliczania podatku.
Opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej.
Opodatkowanie przychodów.
Opodatkowanie należności licencyjnych.
Opodatkowanie zysków kapitałowych.
Raje podatkowe
Przedsiębiorstwa powiązane
Powiązanie kapitałowe
SYSTEMY PODATKOWE PAŃSTW ZACHODNICH.
Podatki konsumpcyjne
Podatki uzupełniające
Podmiotowy zakres opodatkowania.
Sposoby uwzględniania rodziny w podatku od osób fizycznych.
Traktowanie dochodów dzieci.
Stawki podatkowe.
Dwie formy rozliczania strat.
Rozliczanie amortyzacji.
Podatek obrotowy.
Stawki podatku.
Podatek akcyzowy
Wysokość stawek.
Opodatkowanie majątku.
KONSTYTUCYJNE ROZWIĄZANIA PODATKÓW.
HARMONIZACJA PODATKÓW W UNII EUROPEJSKIEJ.
Harmonizacja podatku od wartości dodanej (VAT)
Harmonizacja podatków akcyzowych.
Harmonizacja podatków bezpośrednich.
Harmonizacja polskiego prawa podatkowego z rozwiązaniami unijnymi.
Polski podatek VAT z punktu widzenia jego dostosowania do obowiązującego w UE.
Definicja podatnika.
ROZWIĄZANIA POLSKIE W TYM ZAKRESIE.
Miejsce powstania obowiązku podatkowego.
Miejsce opodatkowania świadczenia usług.
Podatek akcyzowy
Rozwiązania ogólne - nie do końca zgodne.
PODWÓJNE OPODATKOWANIE
Międzynarodowe podwójne opodatkowanie ma miejsce, gdy dwa państwa nakładają jednocześnie porównywalne podatki na tego samego podatnika, z tego samego tytułu i za ten sam okres. Zawsze ma negatywne znaczenie z gospodarczego punktu widzenia, aby tego uniknąć zawierane są umowy o podwójnym opodatkowaniu. Umowy te powodują obniżenie obciążeń podatkowych, dotyczy to tego, aby dane źródło podatku było opodatkowane jeden raz.
Istnieją dwa aspekty uniknięcia podwójnego opodatkowania.
1. Aspekt wewnętrzny dotyczy rozwiązań w danym państwie np. w Polsce podatek dochodowy ma konstrukcję nieograniczonego i ograniczonego obowiązku podatkowego. W przypadku osób fizycznych nieograniczony obowiązek podatkowy dotyczy osób mających miejsce zamieszkania w Polsce lub ich pobyt czasowy przekracza 183 dni. Ich dochód jest opodatkowany w całości bez względu na to czy powstał w kraju czy za granicą.
Ograniczony obowiązek podatkowy w stosunku do osób fizycznych, które nie mają miejsca zamieszkania w Polsce lub czasowy pobyt nie przekracza 183 dni opodatkowany jest tylko dochód osiągnięty w Polsce.
W stosunku do osób prawnych nieograniczony obowiązek podatkowy dotyczy osób mających miejsce siedziby w Polsce. Ograniczonym-, jeżeli mają miejsce siedziby za granicą. Odnośnie podatku WAT obowiązuje zasada terytorialności podatku WAT tzn. podatkowi temu podlega sprzedaż na terenie RP oraz import i eksport.
2.Aspekt zewnętrzny- umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy krajami, są to umowy bilateralne lub wielostronne.Dotyczą zwłaszcza podatku dochodowego od osób fizycznych lub prawnych oraz w niewielkim zakresie podatku od nieruchomości. Umowy te są przepisami szczególnymi w stosunku do przepisów wewnętrznych ( krajowych).
REZYDENCJA - jest to osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie, są to osoby, które zgodnie z prawem danego państw podlegają w tym państwie opodatkowaniu z uwagi na jakieś swoje cechy np. miejsce zamieszkania, pobytu.
Domicyl podatkowy- osoba ma miejsce zamieszkania w dwóch państwach. Wówczas bierzemy pod uwagę w konkretnej kolejności następujące kryteria:
1.miejsce stałego zamieszkania.
2.miejsce zamieszkania, które dla danej osoby jest ośrodkiem interesów życiowych.
3.miejsce, w którym zwykle przebywa.
4.obywatelstwo.
5.postanowienie umowy.
W stosunku do osób prawnych rozstrzyga tę kwestię miejsce siedziby zarządu.
ZAKŁAD -oznacza stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa. Przez zakład rozumie się miejsce zarządu, warsztaty, biura, jest to również działalność przedsiębiorstwa handlowego, miejsce, gdzie są zainstalowane maszyny, urządzenia. Pojęcie to jest normowane oddzielnie w każdej umowie.
STAŁA PLACÓWKA - dotyczy osób wykonujących wolny zawód lub inną samodzielną działalność, jest to każde miejsce wykorzystywane przez daną osobę z dającą się zaobserwować regularnością do wykonywania tej działalności.
Problemy związane z unikaniem podwójnego opodatkowania wynikają z konfliktu dwóch zasad, które są podstawą przyznania praw danemu państwu do opodatkowania danego przychodu, dochodu czy majątku.
Pierwszą z nich jest zasada rezydencji, która przewiduje, że opodatkowaniu w danym państwie powinny podlegać wszelkiego rodzaju przychody czy dochody podmiotu mającego siedzibę lub miejsce zamieszkania na terenie danego państwa, bez względu na fakt gdzie te dochody powstały. Decyduje rezydencja.
Zasada źródła -przyznaje państwu prawo opodatkowania każdego dochodu czy przychodu powstałego na terenie tego państwa.
Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania przewidują alternatywne stosowanie dwóch metod unikania podwójnego opodatkowania.
Metoda wyłączenia podatkowego.
Metoda zaliczenia podatkowego - inaczej kredytu podatkowego.
Podstawową różnicą tych metod jest to, że metoda wyłączenia dotyczy dochodu, w metodzie zaliczenia decydującym jest sam podatek.
Elementem łączącym jest to, że zastosowanie obu metod nie prowadzi do zwiększenia obciążeń podatkowych bez względu na to, w którym państwie podatek zostanie zapłacony.
Metoda wyłączenia podatkowego polega na wyłączeniu z opodatkowania w kraju macierzystym dochodów uzyskanych w innych państwach. Te dochody bierze się pod uwagę jedynie przy ustalaniu stawki opodatkowania, co ma znaczenie w podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż obowiązuje tu stawka progresywna.
Istnieje wyłączenie pełne i wyłączenie z progresji. Pełne dotyczy osób prawnych, bo w tym podatku mamy stawkę liniową, art. 17 ust.1 pkt.3 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wyłączenie z progresji dotyczy osób fizycznych art.21 ust.1 pkt.33 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Etapy obliczania podatku.
Sumujemy dochody uzyskane w kraju i zagranicą i obliczamy podatek od sumy tych dochodów.
Ustalamy stopę procentową tego podatku w stosunku do sumy tych przychodów.
Obliczamy należny podatek, czyli tę stopę stosujemy do dochodu podlegającemu opodatkowaniu.
Metoda zaliczenia podatkowego polega na zsumowaniu dochodów osiągniętych w kraju i zagranicą przy określeniu podatku do zapłacenia w kraju macierzystym.
Od łącznego dochodu wylicza się podatek wg zasad obowiązujących w kraju macierzystym i od kwoty tej odejmuje się podatek zapłacony w innym państwie. Wysokość odliczenia podatku zagranicznego nie może być wyższa od podatku należnego od zagranicznych dochodów w kraju macierzystym.
Jeżeli stawka zagraniczna jest niższa to ostatnie zdanie nie ma znaczenia, jeżeli jest wyższa to odliczamy tylko tę część, jaka jest z opodatkowania dochodu zagranicznego stawką krajową.
Metoda zaliczenia to art.27 ust.9 od osób fizycznych i art.200 od osób prawnych.
Metoda wyłączenia ma pierwszeństwo przed metodą zaliczenia podatkowego.
Podmioty, które posiadają 75% własności w spółkach zagranicznych, to odliczeniom podlega również kwota równa podatkowi dochodowemu zapłaconemu zagranicą od części zysku, z której została zapłacona dywidenda.
Opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej.
Przy obliczaniu opodatkowania należy stwierdzić, czy przedsiębiorstwo danego państwa prowadzi działalność w drugim państwie poprzez zakład.
Jeżeli zyski przedsiębiorstwa nie są związane z zakładem położonym w państwie, w którym powstaje źródło dochodu, to opodatkowanie istnieje tylko w państwie rezydencji. Kiedy działa poprzez zakład w obcym państwie to zyski i dochody podlegają ograniczonemu lub nieograniczonemu opodatkowaniu w państwie źródła dochodu, natomiast państwo rezydencji ma obowiązek wyeliminować podwójne opodatkowanie.
Polskie umowy stosują metody wyłączenia tylko ze Szwecją i Wielką Brytanią metody kredytu.
Przy metodzie wyłączenia najkorzystniej jest mieć zakład w państwie gdzie jest niższa stawka opodatkowania.
Umowa modelowa OECD, dotyczy unikania podwójnego opodatkowania. Odnośnie dochodów z działalności gospodarczej nakazuje stosować rozgraniczenie jurysdykcji podatkowej, jeżeli chodzi o państwo położenia zakładu i państwo siedziby macierzystego przedsiębiorstwa. Dla tego rozgraniczenia podstawowe znaczenie ma aspekt czasowy opodatkowania dochodów.
Jeżeli towary są wysyłane przez zakład do przedsiębiorstwa macierzystego, które sprzedaje je na zewnątrz, to samo wysłanie towarów nie powinno powodować opodatkowania. Dochód powinien być opodatkowany, gdy towary będą sprzedane podmiotom zewnętrznym.
Istnieję dwa sposoby określenia zysków między zakładem a przedsiębiorstwem macierzystym.
Pierwszą jest bezpośrednia metoda ustalania zysków, stosowana jest ona we wszystkich umowach. Przewiduje, że zakładowi należy przypisać takie zyski, jakie mógłby osiągnąć, gdyby wykonał taką samą lub podobną działalność w takich samych lub podobnych warunkach, jako samodzielne i niezależne przedsiębiorstwo, z możliwością odliczenia nakładów ponoszonych na ten zakład, w tym związanych z zarządzaniem i administracją, niezależnie od miejsca powstania tych nakładów.
Druga to pośrednia metoda ustalania zysków ( nie stosowana w Polsce). Następuje podział ogólnego zysku przedsiębiorstwa na części, które przypisane są zakładom i te części opodatkowuje się w kraju, w którym znajduje się zakład.
Opodatkowanie przychodów.
Jest najważniejsze dla przedsiębiorstw międzynarodowych, przy inwestycjach zagranicznych i holdingach.
Polskie umowy przewidują w stosunku do dywidend, odsetek i należności licencyjnych przyznanie prawa do opodatkowania tych kategorii przychodów w państwie rezydencji z jednoczesnym zezwoleniem na ich ograniczone przez państwo źródła. W związku z tym do nich stosuje się metody zaliczenia podatku zapłaconego w państwie źródła na rzecz podatku należnego w państwie miejsca zamieszkania lub siedziby. Mamy wyjątek od stosowania ogólnych reguł unikania podwójnego opodatkowania.
Opodatkowanie dywidend.
Dywidendy są to zyski, do których uprawniają udziały lub akcje posiadane przez dany podmiot w spółce kapitałowej mającej osobowość prawną. Na równi z dywidendami traktujemy premie ze sprzedaży, ukryty podział zysków, kwoty z likwidacji spółki.
Sposób opodatkowania.
Osoby, które są rezydentami Polski - dochody uzyskane z tytułu udziału w zysku osób mających siedzibę zagranicą dla potrzeb opodatkowania w Polsce łączy się z dochodami z innych źródeł przychodów. Następnie podmioty te mogą zmniejszyć podatek należny w Polsce o podatek zapłacony w państwie źródła, stosując metodę zaliczenia podatkowego.
W przypadku polskiego rezydenta wypłacającego dywidendę, opodatkowana jest ona 15% podatkiem ryczałtowym w Polsce, który potrącany jest u źródła, czyli w Polsce, chyba, że umowa stanowi inaczej.
W przypadku polskiego rezydenta otrzymującego dywidendę ze źródła położonego za granicą, opodatkowaniu podlega dywidenda w ramach całości dochodu rezydenta z prawem zaliczenia podatku zapłaconego u źródła, czyli zagranicą.
Przez odsetki rozumiemy wynagrodzenie z tytułu pożyczonych pieniędzy.
Podatek z tytułu odsetek nakładany jest na ich odbiorcę i pobierany jest u źródła, czyli przy wypłacie odsetek.
Jeżeli odsetki otrzymuje polski rezydent to zawsze są one opodatkowane w Polsce.
Jeżeli podatek pobrany jest u źródła w Polsce to dla uniknięcia podwójnego opodatkowania stosuje się metodę kredytu podatkowego.
Jest to zasada ogólna stosowana nawet do państw, z którymi nie ma podpisanej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Opodatkowanie należności licencyjnych.
Należności licencyjne - należności płacone za używanie lub prawo do używania wszelkich praw autorskich, patentu, znaku towarowego, wzoru, modelu, planu, tajemnicy technologii lub procesu produkcyjnego oraz informacje dotyczące doświadczenia w dziedzinie przemysłowej, handlowej i naukowej.
Polskie ustawodawstwo przewiduje opodatkowanie tego typu płatności wypłacanych podmiotom zagranicznym, podatkiem ryczałtowym w wysokości, 20% jeśli umowa nie stanowi inaczej.
Jeżeli jest płatność ze źródeł polskich z tytułu sprzedaży należności licencyjnych, podatek będzie pobrany w Polsce tylko wówczas, gdy nie ma umowy, w każdym innym przypadku dochód będzie opodatkowany w kraju odbioru.
Opodatkowanie zysków kapitałowych.
Dochody ze sprzedaży majątku są opodatkowane w państwie, w którym ten majątek jest położony, jeżeli przedmiotem sprzedaży jest majątek nieruchomy oraz majątek ruchomy, jeżeli osoba dysponuje tym majątkiem w innym państwie do wykonywania wolnego zawodu.
W pozostałych przypadkach zyski podlegają opodatkowaniu w państwie rezydencji, czyli siedziby osoby sprzedającej.
Raje podatkowe
Oazy podatkowe, są to kraje lub enklawy, których system prawny umożliwia podmiotom zagranicznym redukcję obciążeń podatkowych w ich macierzystym kraju.
Najpopularniejsze to: Andora, Cypr, Lichtensztain, Antyle Holenderskie, Monaco, Singapur, Hongkong, Panama, Beli ze, Seszele, Bahrajn, Bahama, Bermudy, Kajmany, Samoa Zachodnie, Wyspy Nauru.
3 rodzaje rajów podatkowych.
Klasyczne raje - nie występuje w ogóle podatek dochodowy od osób fizycznych i prawnych, Bahama, Hongkong, Panama, Seszele.
Oazy podatkowe - występują podatki dochodowe, lecz są relatywnie niskie zwłaszcza dla podmiotów, których właścicielami są osoby zagraniczne Antyle, Cypr.
Raje, w których stawki podatku dochodowego nie odbiegają od przeciętnie stosowanych w innych krajach, w których system prawny przewiduje określone przywileje dla określonych podmiotów lub określonych rodzajów działalności (podmioty zagraniczne, inwestycje) Luksemburg, Szwajcaria, Irlandia.
Korzyści możliwe do osiągnięcia przy korzystaniu z rajów podatkowych:
Niskie koszty założenia i eksploatacji spółki.
Niskie obciążenia podatkowe ( podatki dochodowe)
Brak ograniczeń dewizowych.
Możliwość pokrycia majątku spółki bez konieczności jego pełnego spłacenia.
Minimalna ingerencja państwa oraz niska biurokratyzacja.
Zapewnienie dyskrecji i anonimowości.
Maksymalna ochrona aktywów.
Możliwość wydania akcji na okaziciela.
Możliwość kierowania spółką bez konieczności osobistej obecności.
Dwa podstawowe typy wykorzystania rajów podatkowych do obniżenia obciążeń podatkowych.
Dotyczy osób opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej. Osoba taka musi stać się rezydentem raju podatkowego, aby mogła go wykorzystać.
Osoby fizyczne i prawne uzyskujące dochody z działalności gospodarczej. Wykorzystanie raju podatkowego polega na założeniu w nim spółki offshore, która gromadzi wolne od podatku lub obciążone niższymi podatkami dochody transferowane z kraju o wysokim obciążeniu podatkowym.
Można tego dokonać następującymi metodami:
Transfer dochodu przed opodatkowaniem - operacji handlowych dokonujemy za pośrednictwem spółki, offshore np. sprzedajemy jej towary po obniżonych cenach.
Obniżenia dochodu przed opodatkowaniem poprzez przeprowadzenie transakcji zakupu określonych usług lub dóbr niematerialnych. Dotyczy usług wykonywanych poza granicom i są zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym, przy czym ich przedmiot i cena musi być tak skalkulowana, aby nie odbiegały od cen rynkowych.
Wykorzystanie możliwości uniknięcia podatku u źródła, które obciążają dywidendy, odsetki, należności licencyjne płacone na rzecz podmiotu zagranicznego. Wykorzystuje się tu umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, które stanowią, że dywidendy uzyskane od spółek zależnych nie są opodatkowane.
Spółka offshore. Trzy podstawowe rodzaje jakie można wykorzystać w rajach podatkowych.
Spółka inwestycyjna - wykorzystywana jest do udzielania formalnych pożyczek, do dokonywania płatności i udzielania gwarancji, ochrony majątku przez pośrednictwo formalnej pożyczki i zastawie na niej.
Spółka handlowa jest najbardziej rozpowszechniona, wykorzystywana jest przy eksporcie, imporcie, reeksporcie, pośrednictwie w handlu przez realizację kontraktu. Pełni rolę pośrednika handlowego, spółka macierzysta sprzedaje do niej towary, a ona sprzedaje je na cały świat.
Spółka konsultingowa - pełni funkcję spółki doradczej, zajmuje się marketingiem, znajdowaniem nowych rynków, doradztwem prawnym, świadczy usługi dla firmy macierzystej.
Grupa spółek, która szczególnie może wykorzystywać raje podatkowe to spółki holdingowe, jest to struktura angażująca bardzo wysokie środki i osiągająca bardzo wysokie dochody. Ze względu na swoją budowę nadaje się aby wśród spółek tworzących ją znalazły się spółki offshore.
Spółka taka czerpie korzyści z tzw. struktury piramidalnej tzn. na czele stoi spółka matka, która jest udziałowcem w kilku spółkach córkach, które są udziałowcami w kolejnych spółkach. Spółka matka ma pośrednią kontrolę nad każdą ze spółek znajdujących się w tej piramidzie.
Przedsiębiorstwa powiązane - są to przedsiębiorstwa, w których jedno bierze bezpośredni lub pośredni udział w zarządzaniu drugim przedsiębiorstwem, w jego kontroli lub posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa. Te sytuacje zachodzą w tedy, gdy pomiędzy tymi przedsiębiorstwami lub osobami pełniącymi w tych przedsiębiorstwach funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne istnieje powiązanie o charakterze kapitałowym, rodzinnym lub majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy.
Powiązanie kapitałowe - gdy jedno przedsiębiorstwo posiada co najmniej 5% udziału w drugim przedsiębiorstwie.
Powiązanie rodzinne - gdy jest to małżeństwo, powinowactwo do drugiego stopnia.
Jeżeli podmiot krajowy jest powiązany z podmiotem znajdującym się w oazie podatkowej i dokonuje z nim transakcji, to ma obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej tych transakcji i powinna ona zawierać:
koszty jakie są z nią związane dla podmiotu krajowego
forma oraz termin płatności tych kosztów
funkcje jakie spełnia podmiot znajdujący się w oazie podatkowej
jak została określona cena transakcji i jaki są konkretne zyski
wskazanie inny czynników jeśli wynikają one bezpośredni z typu transakcji
Pełną dokumentację podmiot krajowy ma sporządzić i na wezwanie urzędu skarbowego przedstawić ja w ciągu 7 dni.
Kwoty graniczne tych transakcji są to kwoty transakcji zawartych między tymi dwoma podmiotami w ciągu roku podatkowego.
po przekroczeniu 100 tys. Euro i gdy wartość transakcji jest niższa od 20% kapitału zakładowego firmy krajowej.
Powyżej 30 tys. Euro, kiedy dotyczy wartości nie materialnych i prawnych (licencje)
50 tys. Euro w pozostałych przypadkach.
SYSTEMY PODATKOWE PAŃSTW ZACHODNICH.
Są to systemy historyczne ( wyjątek Hiszpania) powstawały przez wiele lat, są wynikiem długiej ewolucji i powstawały na zasadach przystosowania się do aktualnej sytuacji gospodarczej.
Charakteryzuję się dużą trwałością i są trudno zmienialne. Mają ze sobą wiele cech wspólnych, przede wszystkim uwzględniają założenia gospodarki rynkowej, rządów parlamentarnych i praw podmiotowych podatnika.
W systemach podatkowych państw zachodnich podstawę stanowią podatki obciążające konsumpcję oraz osiągnięte dochody. Pozostałe podatki mają znaczenie uzupełniające.
Podatki dochodowe mają zbliżoną konstrukcję i jest to podatek, który dochód traktuje całkowicie (ogólnie) ze wskazaniem źródła przychodu.
Obecnie w państwach zachodnich mamy progresywne stawki podatkowe i dochód jest określany przez wskazanie źródeł przychodu (od osób fizycznych).
Podatkiem dochodowym jest podatek od spółek i obciąża on zysk osób prawnych.
Podatek w państwach zachodnich jest zróżnicowany ze względu na ogólną konstrukcję i wysokość stawek.
Ustalenie zysku następuje przez porównanie i potrącenie kosztów od przychodów. Bazuje się na zysku bilansowym ( inaczej niż w Polsce).
W podatku od spółek stosowana jest skala proporcjonalna, mamy różne metody ustalania kosztów uzyskania przychodów, odpisów amortyzacyjnych, sposobu opodatkowania dywidend, traktowania podatkowo inwestycji czy zapasów.
Podatki konsumpcyjne- podatki od obrotów, w państwach zachodnich jest to podatek od wartości dodanej i akcyza.
Podatek od wartości dodanej ma charakter podatku trzyfazowego pobieranego w każdej fazie obrotu gospodarczego.
Jest to podatek od obrotu netto (cena sprzedaży-podatek) z uwzględnieniem potrącenia podatku zapłaconego w poszczególnych fazach obrotu. WAT wynikający z faktu sprzedaży jest pomniejszony o VAT z wartości zakupu.
Jest to podatek najbardziej zharmonizowany w krajach zachodnich.
Akcyzy obciążają przede wszystkim 3 rodzaje produktów:
oleje mineralne
alkohol
tytoń
Odnoszą się też do innych produktów np. kawa, herbata, wyroby luksusowe.
Podatki uzupełniające- są to podatki majątkowe, w śród których wyróżniamy podatki od majątku ogólnego, od spadków i darowizn, podatek przemysłowy, gruntowy, podatek od obrotu majątkowego.
Podatki dochodowe w państwach zachodnich obciążają osiągnięty dochód i czasami lecz rzadko wydatkowanie.
W podatku dochodowym od osób fizycznych podobieństwem jest definicja przychodu i stosuje się pojęcie dochodu ogólnego ze wskazaniem źródeł przychodów, katalog źródeł przychodów jest otwarty.
Przez dochód rozumiany jest strumień wpływający z różnych źródeł kwot pieniężnych oraz dóbr i usług.
Dochód jest osiągany zwłaszcza w procesie wytwarzania dóbr i usług, są nim również transfery czyli renty, emerytury, praca zarobkowa, majątek, kapitał i inne.
Dochód jest związany bezpośrednio z osobą, która go osiąga, dla tego też we wszystkich państwach zachodnich uwzględniane są właściwości osobiste podatnika np. stan rodzinny, wiek, stan zdrowia.
Ma to służyć spełnieniu zasady sprawiedliwości i zdolności płatniczej.
Przy ustalaniu dochodu duże znaczenie mają koszty uzyskania przychodu.
We wszystkich państwach zachodnich mamy kwoty wolne od podatku, są one raczej poniżej minimum egzystencji, ale realnie są wyższe niż w Polsce.
Istnieje tam również odliczenie składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne.
Jest tam zróżnicowany system opodatkowania rodzin i dzieci, w niektórych krajach dzieci nie bierze się pod uwagę, a małżeństwo może być opodatkowane tylko odrębnie, w niektórych system podatkowy uwzględnia ilość dzieci.
Skala progresywna jest w miarę prosta i podobna do polskiej średni 3 progowa.
Przedsiębiorstwa - opodatkowany jest zysk, który oblicza się na zasadzie różnicy między przychodami i kosztami uzyskania przychodów i bazuje się na zysku bilansowym.
Podatek dochodowy od osób fizycznych ma kilka charakterystycznych cech i jest to:
podatek osobisty
uwzględnia sytuację osobistą danej osoby fizycznej
obciąża dochód całkowity danej osoby fizycznej
obciąża osiąganie dochodu, bardzo rzadko wydatkowanie
nie różnicuje opodatkowania w zależności od przeznaczenia dochodu i od źródeł przychodu.
Podmiotowy zakres opodatkowania.
Konstrukcja nieograniczonego i ograniczonego obowiązku podatkowego podobnie jak w Polsce.
Dochód - wszelkie wpływy osoby fizycznej, dąży się do uwzględnienia zdolności płatniczej podatnika, tak aby podatnik był obciążony zgodnie z jego finansowymi i gospodarczymi możliwościami.
Podstawowe źródła przychodu w podatku od osób fizycznych:
praca samodzielna - prowadzenie działalności gospodarczej oraz wolne zawody.
praca najemna - stosunek pracy.
majątek.
najem i dzierżawa.
gospodarstwa rolne i leśne.
Aspekty socjalne podatku dochodowego od osób fizycznych:
minimum wolne od opodatkowania.
sposób opodatkowania rodziny.
Z podstawy opodatkowania jest wyłączone tzw. minimum egzystencji, czyli podatek jest pobierany od nadwyżki ponad dochód wolny od opodatkowania.
Sposoby uwzględniania rodziny w podatku od osób fizycznych.
Łączne opodatkowanie małżonków to splitting. Pełny splitting - gdy małżeństwo może być opodatkowane łącznie i bierze się pod uwagę dzieci np. tak jest we Francji, gdzie dochód małżonków dzieli się przez 2, małżonków i jednego dziecka przez 2,5 przy dwójce dzieci przez 3, a każde następne dziecko dodaje się 1.
Ilość dzieci uwzględnione jest przez możliwość potrącenia konkretnych kwot podstawy opodatkowania.
Traktowanie dochodów dzieci.
Dochody małoletnich dzieci są sumowane z dochodami rodziców i opodatkowane wspólnie.
Możliwe jest opodatkowanie ich odrębnie, gdy mogą z nich korzystać np. dochody z majątku.
Uwzględnienie wieku i staniu zdrowia podatnika.
wiek jest rzadko uwzględniany np. Wielka Brytania osoby powyżej 65 i 70 roku życia mają obniżoną stawkę podatkową.
Stan zdrowia uwzględnia się w formie potrąceń od podstawy opodatkowania ze względu na zły stan zdrowia.
We wszystkich krajach zachodnich istnieją skale progresywne, które zostały zredukowane w latach 80 pod wpływem reformy podatkowej w USA.
Stawki podatkowe.
Podatek od spółek jest odpowiednikiem podatku od osób prawnych w Polsce. W podatku od spółek opodatkowany jest zysk.
Podstawą obliczania zysku do opodatkowania jest zysk bilansowy wynikający z ksiąg. Zysk ten jest korygowany, uwzględnia się koszty uzyskania przychodu, koszty, które są kosztami bilansowymi, a nie są kosztami podatkowymi.
Następnie na ukształtowanie zysku bilansowego ma wpływ sposób pokrywania strat i dokonywania amortyzacji., podatkowe klasyfikowanie zapasów, rezerw czy wypłat z zysku.
W krajach zachodnich istnieją dwie formy podatku od spółek:
Klasyczna- zysk obciąża spółkę jednakowo nie zależnie od przeznaczenia tego zysku (stawka podatkowa dot. całego zysku). Problem stanowi tu dywidenda, która jest opodatkowana podwójnie, raz w podatku od spółek, a drugi w podatku od osób fizycznych. Ta forma podatku stosowana jest w Holandii, Luksemburgu, Portugalii, Szwecji.
Zintegrowana - istnieje w niej odniesienie do zysku podzielonego w formie dywidendy. Który jest traktowany inaczej i może być:
opodatkowany podatkiem od spółek i zwolniony z podatku od osób fizycznych
opodatkowany w podatku od akcjonariuszy i zwolniony z podatku od spółek
najczęściej jest opodatkowany podatkiem od spółek i od osób fizycznych, ale jest potrącany podatek zapłacony w spółce od podatku od akcjonariuszy (akcjonariusz odlicza od swojego podatku podatek zapłacony w spółce) Odliczenie może być pełne np. Niemcy, Włochy lub częściowe np. 50% Dania, Francja
opodatkowany w spółce i u akcjonariuszy ale spółka odlicza podatek od osób fizycznych.
Dwie formy rozliczania strat.
Rozliczenie strat z dochodami z poprzednich okresów tzw. zwrot straty, musimy dokonać korekty zeznań za poprzednie lata podatkowe, korekta to dotyczy zaliczenia całości lub części straty w koszty.
Rozliczenie strat z dochodami następnych okresów - jest to przeniesienie straty, całość lub część straty doliczamy do kosztów w następnych latach podatkowych.
państwo |
Zwrot |
Przeniesienie |
Belgia |
- |
5 |
Francja |
3 |
5 |
Dania |
- |
5 |
Grecja |
- |
5 |
Hiszpania |
- |
5 |
Holandia |
3 |
8 |
Irlandia |
3 |
Bez ogr |
Luksenburg |
- |
5 |
NIemcy |
2 |
Bez ogr. |
Portugalia |
- |
5 |
WB |
2 |
Bez ogr. |
Włochy |
- |
5 |
Oprócz tych rozwiązań istnieją inne zaostrzenia
najczęściej wyznaczona jest maksymalna możliwość odliczenia strat w danym roku czyli można rozliczyć stratę do konkretnej wysokości w danym roku i najczęściej jest to 50%.
Możliwość rozliczenia strat tylko jeśli poniosło się określone wydatki inwestycyjne.
Rozliczanie amortyzacji.
Najprostszą formą amortyzacji jest amortyzacja liniowa, czyli odliczamy tyle samo procent w każdym roku aż do osiągnięcia wartości początkowej. Forma ta jest możliwa do stosowania w każdym kraju.
Amortyzacja przyspieszona ma dwie formy.
Metoda amortyzacji degresywnej o zwielokrotnionych stawkach, stawkę amortyzacji przyjmuje się jako wielokrotność stawki liniowej i najczęściej jest to dwukrotność. Gdy amortyzacja degresywna staje się niższa od liniowej to automatycznie przechodzi się na amortyzację liniową.
Amortyzacja przyspieszona w formie wstępnych potrąceń - w pierwszym roku lub kilku początkowych latach można stosować wysokie stawki amortyzacji, a później amortyzację liniową. Stosowana jest zwłaszcza w Irlandii gdzie możliwe jest potrącenie 50% w I roku ( mosty i wiadukty 100%)
Większość krajów stosuje amortyzację degresywną, gdzie wielokrotność jest ustalona dla całego kraju lub dla poszczególnych regionów, lub rodzaju środka trwałego czy wartości niematerialnej lub prawnej. W Holandii nie ma unormowań dotyczących amortyzacji i podatnik może amortyzować dowolnie.
Najwięcej form amortyzacji występuje w USA można tam stosować amortyzację naturalną czyli rzeczywistą tzn. amortyzujemy koszt rzeczywisty jaki ponieśliśmy w danym roku.
Wysokość podatku od spółek - stosowana jest skala proporcjonalna.
Podatek obrotowy.
Podatki obrotowe opodatkowują przychody pochodzące ze sprzedaży dóbr i usług. Są to klasyczne podatki przerzucalne i należą do typu podatku pośredniego.
Z punktu widzenia opodatkowania faz obrotu można wyróżnić podatki 3-fazowe, wielofazowe i jednofazowe.
Podatek 3-fazowy opodatkowuje każdą fazę obrotu począwszy od producenta, kończąc na konsumencie.
Wielofazowy- opodatkowuje kilka faz obrotu od 2 wzwyż ale nie wszystkie.
Jednofazowy - jedna faza obrotu.
Opodatkowany może być obrót brutto lub netto.
Przy opodatkowaniu obrotu netto opodatkowujemy wartość sprzedaży minus wartość podatku.
Przy opodatkowaniu brutto podstawę opodatkowania stanowi wartość sprzedaży razem z podatkiem.
W podatku 3 i wielofazowym najczęściej opodatkowany jest obrót netto, w jednofazowym brutto.
W podatkach obrotowych najczęściej stosujemy stawki proporcjonalne i mamy zróżnicowanie stawek w zależności od towaru lub usług.
Podatek od wartości dodanej VAT, podstawowy podatek obrotowy, jest to podatek 3 fazowy od obrotu netto.
W krajach zachodnich stosowany jest podatek VAT z możliwością potrącenia podatku zapłaconego w poprzednich fazach obrotu.
2 zasady podatku VAT:
możliwość potrącenia podatku zapłaconego przy zakupie od podatku należnego przy sprzedaży.
definicja podstawy opodatkowania czyli, że opodatkowujemy obrót netto tj. opodatkowujemy wartość sprzedaży minus podatek.
Dzięki tym zasadom unikamy podwójnego opodatkowania.
Stawki podatku VAT w krajach zachodnich.
Podmiot podatku VAT - osoby fizyczne i prawne, które wykonują we własnym imieniu i na własny rachunek czynności polegające na sprzedaży towarów i usług.
Podstawowy podatnik podatku VAT to podmiot gospodarczy.
Przedmiotem opodatkowania jest obrót z tytułu sprzedaży towarów i usług oraz eksport i import.
W podatku VAT mamy zwolnienia oraz opodatkowanie ryczałtowe podmiotów, których roczny obrót z tytułu sprzedaży nie przekracza określonej kwoty. Stosowane jest to we wszystkich krajach unii, różna jest tylko kwota. W Polsce podatku VAT nie płacą osoby, których obrót nie przekracza 10 tys. EURO.
Podatek VAT dąży do tego aby płaciły go wszystkie podmioty.
Możliwe jest zastosowanie opodatkowania ryczałtowego, gdy dany podmiot nie przekroczy określonej wartości sprzedaży i gdy prowadzi określony rodzaj działalności. W Polsce ma zastosowanie do osób, które zajmują się handlem lub gastronomią. Te podmioty nie muszą wydzielać podatku VAT ze sprzedaży, a znaczenie ma kwota sprzedaży, czyli ta za którą towar jest sprzedawany.
Podstawa opodatkowania - obrót z tytułu sprzedaży towarów i usług pomniejszony o kwotę podatku (czyli obliczany od wartości towaru netto)
Stawki podatku.
stawka zerowa- 0% ma zastosowanie tylko do eksportu, a w niektórych krajach istnieje w obrocie wewnętrznym, zazwyczaj do specjalistycznych książek, czasopism i wydawnictw w języku Breaila.
stawka obniżona - powinna być wyższa od 5%, ma zastosowanie do podstawowych artykułów żywnościowych, leków książek, czasopism, usług edukacyjnych, ochrony zdrowia, kultury.
stawka podstawowa- nie powinna być niższa od 15% i wyższa od 25% stosuje się ją do wszystkich towarów i usług, chyba, że ustawa stanowi inaczej (domniemanie zastosowania stawki podstawowej).
Podstawowa zasada w podatku VAT, to możliwość odliczenia podatku należnego wynikającego z faktu zakupu od podatku należnego wynikającego z faktu sprzedaży.
Ta zasada i definicja podstawy opodatkowania zapewnia jednokrotność pobierania podatku VAT.
Istnieją towary i usługi zwolnione z podatku VAT
Zwolnienia podmiotowe - te podmioty, które nie osiągnęły określonej wartości sprzedaży.
Przedmiotowe - dotyczą konkretnych towarów i usług mają zastosowanie przy działalności na zaspokojenie potrzeb zbiorowych społeczeństwa, oświata, kultura, ochrona zdrowia, opieka społeczna.
Różnica między zwolnieniem z podatku VAT, a stawką 0 polega na tym, że przy zwolnieniu nie ma VAT naliczonego. Podmiot zwolniony nie może odliczyć VAT-u naliczonego, a opodatkowany 0% odlicza VAT naliczony.
Stawka 0% jest najkorzystniejszym rozwiązaniem przy podatku VAT mamy pełny zwrot kwoty VAT-u naliczonego i dla tego korzystny jest eksport.
Podatek akcyzowy- jest podatkiem od spożycia i może obciążać spożycie lub produkcję.
Spożycie to wyroby tytoniowe, alkoholowe.
Produkcja to np. oleje mineralne.
Akcyzy są podatkami obrotowymi i jest to podatek jednofazowy. Jest pobierana od producenta lub importera.
Zakres przedmiotowy przy akcyzie to sprzedaż towarów akcyzowych, które są wymienione w ustawie.
trzy podstawowe grupy towarów akcyzowych.
oleje mineralne
wyroby alkoholowe.
wyroby tytoniowe.
tzw. wyroby luksusowe np. samochody, motocykle, jachty, sprzęt RTV, biżuteria, futra.
Wyroby opodatkowane akcyzą historycznie np. sól, zapałki, kawa, herbata, cukier.
Inne wyroby np. sztuczne opakowania, napoje, art. Oświetleniowe są bardzo zróżnicowane w poszczególnych krajach.
Z punktu widzenia ilości towarów akcyzowych kraje Unii Europejskiej możemy podzielić na:
Mało akcyz do 15 wyrobów akcyzowych (akcyza ograniczona) Wielka Brytania, Luksemburg, Szwecja, Włochy, Niemcy.
Średnia ilość akcyz od 15 do 30 (akcyza pośrednia) Austria, Holandia, Irlandia.
Dużo akcyz powyżej 30 (akcyzy ekstensywne) Portugalia, Grecja, Hiszpania, Francja.
Podział tych krajów jest związany z poziomem rozwoju gospodarczego, kraje o najniższym poziome mają więcej akcyz wyjątek to Francja.
Wysokość stawek.
Stawki mogą być kwotowe i procentowe. Wysokość stawek zależy od rodzaju wyrobu akcyzowego oraz od jego przeznaczenia np. wyroby alkoholowe mają zastosowanie w lecznictwie.
Stawki procentowe stosowane są do wyrobów luksusowych i opodatkowanych historycznie.
Stawki kwotowe do olejów mineralnych i wyrobów alkoholowych.
Stawki mieszane stosowane są do wyrobów tytoniowych- płacimy podatek określony kwotowo za konkretną ilość papierosów i do tego dodawany jest określony procent obliczany na bazie papierosów, które są liderem na rynku.
Opodatkowanie majątku.
Podstawa opodatkowania to wartość przychodu, który można osiągnąć z tytułu posiadania majątku lub wartość rynkowa majątku (opodatkowanie katastralne)
Stawki podatku mogą być proporcjonalne lub progresywne.
Progresywne - stosowane są gdy podatek majątkowy w ogóle nie jest związany z podatkiem dochodowym np. spadki i darowizny.
Proporcjonalne - gdy podatek majątkowy uzupełnia podatek dochodowy np. sprzedaż majątku.
Rodzaje podatków od majątków.
Ogólny podatek majątkowy -stosują Niemcy, Luksemburg, Holandia, Szwecja, Dania, Włochy, Hiszpania - opodatkowany jest cały posiadany majątek, jest to podatek katastralny. Stawki są niskie i do pewnej kwoty istnieje stawka 0%, a zazwyczaj nie przekracza 1%.
Podatek od spadków i darowizn - stosowany powszechnie we wszystkich krajach, jego wysokość zależy od stopnia pokrewieństwa oraz od rodzaju spadku czy darowizny.
Podatek od obrotu majątkowego - ma kilka form i jest stosowany powszechnie zaliczamy tu podatek od nabycia nieruchomości, od obrotu kapitałowego np. podatek giełdowy od dochodów pieniężnych. Zazwyczaj stosowane są stawki proporcjonalne.
Podatek gruntowy - jeden z najstarszych podatków, jego przedmiotem jest ziemia oraz budynki.
Podatek przemysłowy - pobierany w kilku krajach Francja, Niemcy, Irlandia - opodatkowuje przedsiębiorstwa. Podstawą opodatkowania jest wartość majątku przedsiębiorstwa. Ma on bardzo negatywne oddziaływania gospodarcze i będzie docelowo zniesiony.
Systemy podatkowe państw zachodnich można podzielić na 3 grupy.
Systemy w których dominują podatki dochodowe i dominują one w krajach o wysokim dochodzie na jednego mieszkańca, wpływy do budżetu są najwyższe z podatków dochodowych są to Niemcy, Beneluks, Szwecja Wielka Brytania i Włochy.
Systemy, w których dominują podatki pośrednie, występują w krajach o najniższym poziomie rozwoju gospodarczego (wyjątek Francja) najniższy dochód na jednego mieszkańca, dominują tam wpływy z podatku VAT, są to Grecja, Portugalia, Francja.
Systemy, w których wpływy z podatków dochodowych i pośrednich są zbliżone do siebie- Hiszpania, Austria, Holandia, Irlandia.
KONSTYTUCYJNE ROZWIĄZANIA PODATKÓW.
Konstytucja Francuska- nie rozpatruje bezpośrednio spraw podatkowych, a jedynie ma odniesienie do spraw finansowych. Mówi, że tylko ustawy finansowe mogą ustalać dochody i wydatki państwa. Ustalenie podatków może nastąpić jedynie w formie ustaw finansowych. O faktycznym kształcie podatków decyduje rząd. Konstytucja mówi, że zgłoszone poprawki do ustaw finansowych, bądź projekty ustaw wniesione przez parlamentarzystów, są odrzucane, jeśli spowodowałyby zwiększenie wydatków lub zmniejszenie dochodów państwa.
Konstytucja Finlandii- jest w niej szczegółowa regulacja konkretnych podatków, mówi również, że wszystkie elementy konstrukcyjne podatku muszą być uchwalone w formie ustaw.
Konstytucja włoska - ma zapis, że podatki muszą być ustalane w formie ustaw i, że wszyscy zobowiązani są do pokrywania wydatków publicznych proporcjonalnie do możliwości płatniczych co stanowi zasadę sprawiedliwości podatkowej. Konstytucja zakazuje przeprowadzania referendum w sprawach podatkowych.
Konstytucja Holandii - zawiera zakaz pobierania podatków w innej formie poza ustawami.
Konstytucja Szwajcarii - nie ma zapisów odnośnie sposobów wprowadzania podatków, wylicza rodzaje pobieranych podatków oraz przedstawia szczegółowy podział tych podatków między całe państwo, a kantony.
Konstytucja Belgijska - reguluje, iż ustawy podatkowe obowiązują tylko jeden rok, ponadto mówi, że podatki mogą być nakładane tylko w formie ustawy.
Konstytucja niemiecka - zawiera zapisy dotyczące podziału podatków na krajowe i gminne, wymienia podatki krajowe, gminne i mieszane. Dla gmin uchwala się tzw. siłę podatkową i dochody każdej wyrównuje się do tej siły podatkowej obliczonej dla wszystkich gmin.
Anglia (deklaracja praw) - pobieranie podatków bez zgody parlamentu jest bezprawne, duże znaczenie odgrywa tu prawo zwyczajowe. Przy nakładaniu podatków największą rolę odgrywa rząd, inicjatywę podatkową maja władze lokalne, przy czym ustala się limity do których władze te mogą określić wysokość podatków.
Konstytucja Stanów Zjednoczonych - mówi, że Kongres ma prawo pobierać podatki oraz inne daniny w celu spłacenia długów, zapewnienia dobrobytu oraz obrony kraju. Ten zapis umożliwił władzy ustawodawczej ustalanie podatków. W sprawach podatkowych mamy dwie poprawki 16 i 24.
16 poprawka mówi, że Kongres ma prawo nakładać i ściągać podatki od wszelkiego rodzaju dochodów i nie musi brać pod uwagę proporcjonalnego rozdziału między stronami ( czyli nie trzeba uwzględniać ile kto otrzymuje dochodu) nie musi przeprowadzać szacunków oraz spisów ludności.
24 poprawka- z powodu nie płacenia podatków nie można ograniczać oraz pozbawiać praw wyborczych obywateli USA.
Najczęściej w konstytucjach krajów zachodnich występuje nakaz nakładania podatków tylko w formie ustawy.
Konstytucja w Polsce. Podatków dotyczą dwa art. 84 i 217.
Art. 84 - każdy jest zobowiązany do ponoszenia ciężarów publicznych, w tym przede wszystkim podatków.
Art. 217 - ustalenie wszelkich elementów konstrukcyjnych podatków czyli podmiotu, przedmiotu, podstawy opodatkowania, stawek i skali podatkowej, zwolnień i zaniechań podatkowych musi być w formie ustawy.
HARMONIZACJA PODATKÓW W UNII EUROPEJSKIEJ.
Harmonizacja - polega na dążeniu do ujednolicenia prawa, przez uzgodnienie, wzajemne dostosowanie i zespolenie poszczególnych elementów w całość.
Harmonizacja prawa na płaszczyźnie procesów integracyjnych jest to proces zmierzający do usunięcia różnic w przepisach prawnych i administracyjnych państw członkowskich Wspólnoty Europejskiej, które bezpośrednio oddziałują na funkcjonowanie wspólnego rynku.
Harmonizacji Podlegają tylko te działy prawa, które maja wpływ na funkcjonowanie wspólnego rynku.
Harmonizacja podatków nie jest rozumiana jednolicie i jest ona uwarunkowana międzynarodową integracją gospodarczą.
Początkowo harmonizację podatków utożsamiano z koordynacją rozumianą jako konsultacje między dwoma lub kilkoma krajami, bądź porozumienia dotyczące układania podobnych podatków, ich rodzajów czy rozmiarów obciążeń.
Następnie harmonizację podatków pojmowano jako ich wzajemne przenikanie się, asymilację, zbliżanie i wzajemne dostosowywanie się, nie mające jednak charakteru uniformizacji systemów podatkowych ( czyli wprowadzenie tego samego systemu we wszystkich krajach).
Obecnie harmonizacja podatków oznacza kompromis między niskim stopniem koordynacji (luźne porozumienia, ustalenia dot. podobnych podatków czy wielkości obciążeń podatkowych) a idealnym poziomem standaryzacji ( takie same systemy podatkowe, podobne podstawy i stawki podatkowe)
Miejsce harmonizacji zależy od rodzaju podatku.
Harmonizacja podatków wiąże się z ujednoliceniem prawa wewnątrz Wspólnoty Europejskiej i niema na celu wyeliminowania narodowych systemów prawa. Rozbieżności usuwane są tylko w tych sferach, które mają znaczenie dla procesu integracji.
Służy temu zasada realizacji dyrektyw - polega ona na wspólnym ustalaniu tylko celów, natomiast ich urzeczywistnianie ma się odbywać zgodnie z ustawodawstwem narodowym.
Polityka podatkowa Wspólnoty Europejskiej jest podporządkowana fundamentalnym zasadom tej wspólnoty.
Podstawowe założenia praw wspólnoty europejskiej to zasady wolności przepływu: dóbr, usług, kapitału i siły roboczej oraz brak dyskryminacji.
Obecnie można powiedzieć, że nie ma wspólnego prawa podatkowego, które obowiązywałoby na terenie całej Unii Europejskiej.
Ujednolicona została sfera p9odatków pośrednich, zwłaszcza podatku VAT oraz częściowo podatek akcyzowy.
W kwestii podatków bezpośrednich czyli dochodowych, uregulowano wyłącznie rozwiązania wpływające na działalność przedsiębiorstw międzynarodowych, nie podlega w ogóle harmonizacji podatek dochodowy od osób fizycznych.
Możemy wyróżnić 3 elementy, które wpływają na zakres harmonizacji:
Kraje zachodnie mają wypracowane przez wieki systemy podatkowe i w związku z tym są one trudno zmienialne.
Harmonizacja podatków wiąże się nierozerwalnie z rolą rządu, jego funkcjami i kompetencjami gospodarczymi.
Harmonizacja podatków związana jest z integracją polityczną i monetarną państw, nie można oczekiwać postępu w harmonizacji podatków bez postępu w innych dziedzinach.
Harmonizacja podatku od wartości dodanej (VAT)
Harmonizacja podatków pośrednich VAT i akcyzy jest ściśle związana z realizacją podstawowego celu wspólnoty jakim jest utworzenie wspólnego rynku wewnętrznego. Mówi o tym art. 99 Traktatu o utworzeniu EWG wg którego harmonizacja w ramach praw wspólnotowego w zakresie podatków pośrednich dotyczy niezbędnego wymogu dla swobodnego przepływu towarów i usług po między państwami wspólnoty, po zniesieniu kontroli granicznych po 01.01.1993 r.
Podatki pośrednie maja wpływ na ceny, bo są w nich bezpośrednio zawarte, z tego powodu mają decydujące znaczenie przy przepływie towarów i usług pomiędzy poszczególnymi krajami.
Podatek VAT stanowi źródło dochodów wspólnoty europejskiej.
Państwa członkowskie są zobowiązane do przekazywania do wspólnego budżetu od 1 do 1,5% swoich wpływów z podatku VAT.
Stopień harmonizacji podatku VAT jest znacznie zaawansowany i w przedmiocie tego podatku do końca 1992r nastąpiło ujednolicenie wszystkich elementów jego konstrukcji z wyjątkiem stawek i zasad poboru. Od 1993r przystąpiono do regulacji stawek i zasad poboru. Obecnie stawki podatkowe zostały zbliżone, a zasady poboru zostały określone, trudne jest natomiast ich wprowadzenie.
Proces harmonizacji podatku VAT.
I etap.
Wprowadzenie jednolitego podatku od wartości dodanej we wszystkich krajach wspólnoty dla uzyskania neutralnego i przejrzystego systemu podatku obrotowego wraz z przyjęciem 01.04.1967r dwóch Dyrektyw dot. podatku VAT tj. Dyrektywy Rady nr 67/227/EWG i 67/228/EWG, które zobligowały wszystkie kraje do wprowadzenia w swoich ustawodawstwach podatku VAT. Określiły one ogólną konstrukcję systemu opodatkowania VAT, krajom członkowskim pozostawiona została swoboda w zakresie definiowania podstawy opodatkowania, stosowania stawek, definiowania poszczególnych elementów konstrukcyjnych tego podatku.
II etap.
Uchwalenia 6 Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich z 17.05.1977r 77/388/EWG jest podstawą europejskiego systemu podatku VAT, uregulowała ona podstawowe elementy tego podatku, czyli podmiot opodatkowania, czynności podlegające opodatkowaniu, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, zwolnienia podatkowe, mechanizm odliczeń podatku naliczonego od podatku należnego oraz opodatkowanie w systemie VAT małych przedsiębiorstw, rolnictwa i biur podróży. Nie zdefiniowano w niej minimalnych ani maksymalnych stawek podatku VAT, które powinny być przyjęte przez kraje członkowskie. Jest ona najważniejsza i na niej opiera się system podatku VAT w Unii Europejskiej.
III etap.
Wynika z procesu utworzenia jednolitego rynku wewnętrznego (całe lata 80) w wyniku tych prac w grudniu 1991r wydano Dyrektywę 91/680/EWG, która dostosowała stawki podatku i formy jego pobierania do potrzeb tworzonego jednolitego rynku wewnętrznego we wspólnocie. Wejście w życie tej dyrektywy 01.01.1993r oznaczało zniesienie kontroli granicznej w obrotach wewnątrz wspólnoty, co przyjmuje się jako zniesienie granic podatkowych na jej obszarze. W kwestii wysokości stawek podatku VAT postanowiono, że kraje członkowskie powinny stosować stawkę podstawową nie niższą niż 15% oraz jedną lub dwie stawki obniżone nie niższe nią 5%.
Postanowiono również, że stawka podstawowa nie może być wyższa od 25%. Określono również zasady poboru podatku, wprowadzono zasadę kraju pochodzenia i kraju przeznaczenia.
Podatek powinien być pobierany w kraju pochodzenia. W pewnych wypadkach jednak stosuje się zasadę kraju przeznaczenia i tu konieczne jest prowadzenie dokładnej dokumentacji między służbami podatkowymi poszczególnych krajów, oraz przesyłanie dokumentacji przez podmiot do instytucji podatkowej.
Unormowania zawarte w 6 Dyrektywie.
Podmiot podatku - wszelkie osoby, które na własny rachunek dokonują sprzedaży towarów i usług .Opodatkowaniu podlega najem, dzierżawa, licencje, prawa autorskie.
Podstawa opodatkowania- obrót netto, kwota wynikająca ze sprzedaży pomniejszona o kwotę podatku. Może być ona zryczałtowana np. w stosunku do małych przedsiębiorstw lub rolników, wówczas za podstawę przyjmuje się kwotę sprzedaży.
Czynności podlegające opodatkowaniu - sprzedaż, otrzymywanie prowizji (w pewnych przypadkach np. komis)
Zwolnienia podatkowe - nie powinno być zwolnień przedmiotowych oraz podmiotowych oprócz jednego podmiotowego, które odnosi się do osób uzyskujących niskie obroty ze sprzedaży tj. limit 5 tys. rocznie. Zakaz zwolnień wynika z tego, że VAT powinien być podatkiem powszechnym i powinien obejmować wszystkich podatników.
Podatek ten opiera się na odliczeniu podatku naliczonego od podatku należnego. Dyrektywa zawiera mechanizm tego odliczenia, zakazuje możliwości odliczenia podatku naliczonego służącego sprzedaży zwolnionej z podatku. Postanowienia dyrektywy dot. towarów, które mogą być objęte stawką obniżoną są to podstawowe art. Żywnościowe, towary dla dzieci, usługi na potrzeby zbiorowe społeczeństwa tj. ochrona zdrowia, oświata kultura.
Podstawowe kryteria, które determinują unijną legislację w zakresie podatku VAT.
Uniknięcie podwójnego opodatkowania.
Unikanie braku opodatkowania danej transakcji.
Niedopuszczenie do zakłócania konkurencji.
Fundamentalne zasady podatku VAT.
Powszechność.
Opodatkowanie konsumpcji towarów i usług.
Stosowanie podatku do wszystkich faz obrotu.
Neutralność podatku VAT, wyraża się prawem podatnika do odliczania podatku naliczonego.
Ad. 1. Jest realizowana poprzez konkretne regulacje w VI dyrektywie art. 2 dotyczy zakresu opodatkowania, mówi, że w zakres opodatkowania wchodzi wszelka dostawa towarów i usług za wynagrodzeniem, oraz import towarów i usług. Art. 4 definiuje podatnika przyjmuje za podatnika jakąkolwiek osobę prowadzącą działalność gospodarczą bez względu na cel działalności. Art. 6 definiuje świadczenie usług - każda transakcja, która nie jest dostawą towarów.
Przedmiotem VAT są wszelkie transakcje dokonywane za wynagrodzeniem przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą.
Ad.2. Opodatkowanie konsumpcji towarów i usług - rzeczywisty ciężar podatku ponosi konsument, czyli ostatni nabywca.
Ad. 3. Podatek 3 fazowy stosowany w każdej fazie obrotu.
Ad. 4 Wyraża się prawem odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego, nie jest to przywilejem podatnika, tylko integralną zasadą podatku VAT. Ma to znaczenie, bo przywileje są stosowane zawężając, a zasada nie może być traktowana w sposób zawężający.
Harmonizacja podatków akcyzowych.
Przesłanki harmonizacji są analogiczne jak w podatku VAT, czyli harmonizacja podatków wynika z konieczności zapewnienia neutralności systemu podatkowego w handlu między krajami członkowskimi.
Podatek akcyzowy ma bezpośredni wpływ na ceny towarów i usług i gdyby nie był zharmonizowany to wolność przepływu nie byłaby zapewniona.
Harmonizacja podatku akcyzowego ma na celu zbliżenie stawek podatkowych, gdyż pozostałe elementy są do siebie zbliżone.
Pod koniec 1992 Rada Unii Europejskiej przyjęła Dyrektywy od 78 do 84/92 w sprawie podatku akcyzowego i wynika z nich, że od 01.01.1993 we wspólnocie jednolitym systemem podatków akcyzowych zostały objęte: oleje mineralne, wyroby tytoniowe i wyroby alkoholowe.
Objęcie tych 3 grup wyrobów akcyzowych wynika z faktu, że mają one podstawowe znaczenie przy osiąganiu dochodu i wpływ na skalę obrotu między poszczególnymi krajami.
Na te wyroby określono w dyrektywie stawki minimalne, gdyż nie doszło do porozumienia aby ustalić jednakowe stawki.
Wysokość tych stawek uzależniono od:
Rodzaju towaru - wszystkie rodzaje towarów są wymienione i mają określone stawki minimalne.
Przeznaczenia towaru.
Określenie stawek dla pozostałych wyrobów akcyzowych pozostawiono w gestii państw członkowskich, bo mają one małe znaczenie przy obrocie międzynarodowym i stawki te są do siebie zbliżone.
Dyrektywy dopuszczają stosowanie 3 rodzajów stawek:
Stawka kwotowa.
Stawka procentowa.
Stawka mieszana kwotowo procentowa.
Oleje mineralne - stosuje się stawkę kwotową określoną w EURO od 1 hektolitra produktu.
Wyroby spirytusowe - stawka kwotowa od 1 hektolitra.
Wyroby tytoniowe - stawka mieszana, określona kwota podatku w zależności od wyprodukowanego towaru, część procentową ustala się na bazie najpopularniejszej marki papierosów, ustala się cenę tej marki i podatek wynosi 57% ceny tej marki w przeliczeniu na jedną sztukę.
Oleje mineralne i wyroby tytoniowe są opodatkowane bez żadnych wyłączeń przez wszystkie kraje Unii.
Wyroby spirytusowe - pewne kraje posiadają określone przywileje i mogą stosować stawkę niższą np. do win Włochy, Francja ,Hiszpania.
Harmonizacja podatków bezpośrednich.
Nakaz harmonizacji podatków bezpośrednich nie został określony w traktacie o utworzeniu EWG tak jak podatków pośrednich, bo podatki te nie mają takiego wpływu na funkcjonowanie jednolitego rynku jak podatki pośrednie.
Podstawą prawną do harmonizacji podatków bezpośrednich jest art.100 traktatu, który mówi, że ujednoliceniu powinny podlegać uregulowania prawne, które wywierają bezpośredni wpływ na powstanie i funkcjonowanie wspólnego rynku.
Harmonizacja jest brana pod uwagę tylko w takim zakresie w jakim odmienne uregulowania w podatkach dochodowych mogą ograniczać swobodę przepływu strumieni dochodów np. odsetki, dywidendy, opłaty licencyjne, bądź ograniczać przepływ kapitału między krajami wspólnoty.
Obecnie działania harmonizacyjne zostały podjęte tylko w kontekście podatku od spółek. Związane jest to z tym, że przedsiębiorstwa prowadzą działalność na terenie kilku krajów członkowskich i istnieje tu groźba podwójnego opodatkowania, co może wynikać z różnych zasad opodatkowania w poszczególnych krajach i ma to znaczenie przy transferze zysku pomiędzy oddziałami przedsiębiorstwa w poszczególnych krajach.
Zostały zatwierdzone dwie dyrektywy, które mają na celu usunięcie przeszkód o charakterze podatkowym w międzynarodowej współpracy przedsiębiorstw.
1.Dyrektywa z 23.07.1990 w sprawie wspólnego systemu opodatkowania fuzji, podziałów, wnoszenia majątku i zamiany udziałów dotyczy spółek z różnych krajów członkowskich.
Określono w niej, że wszystkie te czynności nie powodują dla żadnej z tych spółek oraz ich wspólników obciążenia podatkowego i są neutralne z punktu widzenia prawa podatkowego.
2.Dyrektywa z 23.07.1990 dotyczy wspólnego systemu opodatkowania firm macierzystych oraz filii z różnych krajów członkowskich.
Zapewnia równe traktowanie pod względem podatkowym transferowania dywidend między spółkami mającymi siedzibę w różnych krajach wspólnoty, w porównaniu z transferowaniem dywidend w ramach jednego kraju.
Podjęto jedną konwencję, która uregulowała problem podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych mających siedziby w różnych krajach członkowskich.
Harmonizacja podatków bezpośrednich obejmuje tylko osoby prawne, nie podjęto żadnych działań w sprawie harmonizacji podatków dochodowych od osób fizycznych.
Podstawą integracji krajów członkowskich jest zapewnienie 4 swobód: przemieszczania się ludzi, towarów, usług i kapitału.
Harmonizacja ma służyć zagwarantowaniu tych 4 swobód. Dlatego podjęto harmonizację podatków pośrednich, bo mają one wpływ na przepływ towarów i usług.
Harmonizacja opodatkowania przedsiębiorstw międzynarodowych wynika z zapewnienia swobody przepływu kapitału.
Podkreślić należy, że w Unii Europejskiej ujednolicono podatek VAT, poza stawkami, podatki bezpośrednie zharmonizowano tylko w minimalnym zakresie jaki jest konieczny.
Harmonizacja polskiego prawa podatkowego z rozwiązaniami unijnymi.
Istotą harmonizacji jest dostosowanie polskiego prawa podatkowego do obowiązującego w Unii Europejskiej, ma to umożliwić bezkonfliktowe włączenie Polski do rynku wewnętrznego Unii i jej funkcjonowanie przez cały okres członkowski.
Polska została zobowiązana do harmonizacji prawa podatkowego przede wszystkim w podpisanym Układzie Europejskim. Układ Europejski stowarzyszający Polskę ze Wspólnotami Europejskimi w art. 68 i 69 nakazał harmonizację prawa podatkowego. Nakaz harmonizacji prawa podatkowego wynika z Białej Księgi Komisji Europejskiej, która dotyczy przystąpienia krajów Europy Środkowo Wschodniej do Unii, wymieniono w niej szczegółowo przedsięwzięcia jakie Polska powinna podjąć aby gospodarka stała się kompatybilna z gospodarkami państw europejskich.
W aspekcie wymiany w sferze towarowej Polsce nałożono następujące wytyczne:
Zapobieganie powstawaniu nowych barier technicznych w handlu.
Wzajemne uznawanie towarów.
Uczestnictwo w harmonizacji technicznej wyrobów przemysłowych.
Wprowadzanie systemu gwarantującego bezpieczeństwo wyrobów.
Harmonizację systemu podatków pośrednich.
Podstawowe znaczenie ma harmonizacja podatku VAT i podatku akcyzowego. Wynika to z faktu, iż podatki te mają cenotwórczy charakter, wpływają na swobodną wymianę towarów, usług oraz kapitału.
Musimy harmonizować podatek od towarów i usług ze względu na jego rolę w dochodach Unii Europejskiej, gdyż wpływy z podatku VAT tworzą dochód budżetu UE, każde państwo jest zobowiązane przekazywać od 1 do 1,5% swoich wpływów do budżetu Unii. Ponadto VAT i akcyza maja coraz bardziej znaczącą rolę ze względu na wprowadzenie EURO jako jednolitej waluty, z tego powodu, że ceny i obciążenia w krajach europejskich są w pełni porównywalne.
Polski podatek VAT z punktu widzenia jego dostosowania do obowiązującego w UE.
VAT został stworzony z zachowaniem zasad międzynarodowych, w szczególności wynikających z VI dyrektywy.
Różni się jednak od rozwiązań europejskich, rozbieżności wynikają z tego, że ze względów społecznych oraz gospodarczych nie można było wprowadzić wszystkich rozwiązań z VI dyrektywy. W Polsce nie wprowadzono:
Różne definiowanie podstawowych pojęć np. sprzedaż, usługa, podatnik, brak pewnych definicji w Polsce nie ma def. Zakładu.
Zakaz ustalania dla obrotu wewnątrz kraju stawki 0% w Polsce stosuje się ją dla leków, książek, czasopism.
Ograniczenie zwolnień od VAT tylko do nie licznych przypadków uzasadnionych względami techniki podatkowej, w Polsce wprowadzono wiele zwolnień przedmiotowych np. rolników, kultury, oświaty, ochrony zdrowia.
Stosowanie zwrotu VAT dla turystów zagranicznych, w Polsce nie ma.
Niektóre inne szczegółowe rozwiązania np. termin zwrotu VAT, prowadzenie ewidencji.
Te odstępstwa będą sukcesywnie niwelowane, jeśli będą odpowiednie warunki na ich wprowadzenie, oraz głównie w celu zapobieżenia ich negatywnym skutkom gospodarczym. Corocznie w nowelizacji ustawy VAT wprowadzanych jest szereg rozwiązań harmonizujących VAT z VI dyrektywą.
Przykłady rozwiązań wprowadzonych.
Wprowadzenie zwrotu VAT dla turystów zagranicznych.
Objęcie podatkiem rolników.
Znaczne ograniczenie stawki 0% w obrocie wewnętrznym.
Różnice w rozwiązaniach w podatku VAT.
Przedmiot podatku - w Unii Europejskiej następujące czynności podlegają podatkowi.
Dostawa towarów i świadczenie usług na terytorium kraju, wykonywane za wynagrodzeniem przez podatnika występującego w takim charakterze.
Import towarów.
Wewnątrz wspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem, przez podatnika działającego w takim charakterze ( od 01,.01.1993)
Uregulowania w Polsce.
Podatkowi podlega sprzedaż towarów i usług oraz eksport i import, mamy szereg czynności zrównanych ze sprzedażą np. darowizna, zamiana. W polskim rozwiązaniu nie ma mowy o wynagrodzeniu w przeciwieństwie do Unii.
Unia posługuje się słowem dostawa - Polska sprzedaż i nie ma definicji dostawy.
Przedmiot opodatkowania w Unii jest szerszy od obowiązującego w Polsce. Polskie regulacje wymagają częstszych modyfikacji ze względu na enumeratywne wymienienie pewnych czynności opodatkowania.
Definicja podatnika.
W Unii Europejskiej definicja podatnika nie jest tożsama z koniecznością zapłacenia podatku, zawsze status podatnika umożliwia mu odliczenie podatku naliczonego.
W Polsce podatnik jest zrównany z osobą zobowiązaną do zapłacenia podatku.
Definicja podatnika w Unii Europejskiej.
Podatnikiem jest każda osoba, która prowadzi niezależnie w jakimkolwiek miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą bez względu na cel lub wynik tej działalności. Mamy tu szersze rozumienie pojęcia podatnika.
Pojecie działalności gospodarczej- działalność produkcyjna, handlowa, usługowa w tym również działalność górnicza oraz działalność wykonywana przez przedstawicieli wolnych zawodów.
Występuje tu uzależnienie statusu podatnika od działalności gospodarczej, bo VAT dotyczy profesjonalnego obrotu gospodarczego i nie ma tu znaczenia cel działalności.
ROZWIĄZANIA POLSKIE W TYM ZAKRESIE.
Podatnikiem jest osoba, która wykonuje we własnym imieniu i na własny rachunek czynności podlegające opodatkowaniu w okolicznościach wskazujących na zamiar ich wykonywania w sposób częstotliwy, nawet jeżeli zostały wykonane jednorazowo, a także wówczas, gdy czynności te polegają na jednorazowej sprzedaży rzeczy w tym celu nabytej.
Nacisk położono na częstotliwość działania, można nie prowadzić działalności gospodarczej, a trzeba płacić podatek, czego niema w Unii.
Fundacje, które nabywają towary, a później przekazują je w formie darowizny na cele charytatywne ( od 2000r są zwolnione). Stowarzyszenia czy organizacje członkowskie, które w statucie maja zapisane, że przekazują towary na rzecz swoich członków w formie darowizn.
Opodatkowaniu podlega dostawa towarów i usług.
Dostawa towarów w Unii Europejskiej (def.) - jest to przekazanie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel.
Dostawą towarów jest też dostawa energii elektrycznej, gazu, ciepła, chłodzenia itp.
Dostawa towarów (def. Polska) - towar w Polsce w myśl podatku VAT, rozumiany jest jako rzeczy ruchome oraz budynki i budowle.
Nieruchomości gruntowe podlegają podatkowi VAT w Unii a nie zawierają się w def. Polskiej. W Polsce nie są uważane za towar, nie podlegają VAT.
Świadczenie usług def. Unii - to każda transakcja, która nie jest dostawą towarów. Taka definicja pozwala opodatkować w Unii wszelkie czynności prowadzone w ramach działalności gospodarczej. Dyrektywa wymienia pewne czynności traktowane jak świadczenie usług, jak przeniesienie wartości niematerialnych i oprawnych np.: licencję, patenty, wynalazki, prawa autorskie, wykonywanie usług z mocy prawa.
Podstawową różnicą między def. Polską a unijną jest to, że w polskiej ustawie podlegają opodatkowaniu jedynie usługi wymienione w klasyfikacji towarów i usług. Są pewne usługii, które nie są opodatkowane, bo klasyfikacja ich nie zawiera a w Unii by były jako świadczenie usług, są to:
Przenoszenie praw lub udzielanie licencji dot. wszelkich praw autorskich np.; wytwory muzyczne, naukowe, plastyczne poza programami komputerowymi bo one są objęte podatkiem.
Umowy polegające na zobowiązaniu do niepodejmowania działań konkurencyjnych - nie są opodatkowane Vatem.
A więc def. Unijna jest szersza i prostsza bo nie odwołuje się do klasyfikacji, wszelka czynność poza dostawą towarów to świadczenie usług.
Aby czynność opodatkować trzeba otrzymać wynagrodzenie - (jest to ogólna reguła), są wyjątki:
1. Zadysponowanie towarami wchodzącymi w skład przedsiębiorstwa na cele nie związane z działalnością gospodarczą, jeżeli podatnik miał prawo do odliczenia całości lub części podatku od tych towarów przy ich zakupie.
2. Nieodpłatne wydanie towarów jeżeli miało prawo odliczyć podatek przy ich zakupie.
3. Nieodpłatne wykonanie usług w celach nie związanych z działalnością gospodarczą.
Miejsce powstania obowiązku podatkowego.
Z tym miejscem wiąże się zasada terytorialności podatku VAT, która ogranicza zakres opodatkowania, do czynności wykonanych na terytorium danego państwa. Ta zasada jest identyczna w dyrektywie jak i w Polsce.
Zdarza się, że sama zasada terytorialności nie wystarcza aby uniknąć podwójnego opodatkowania oraz uniknąć braku opodatkowania. Celem jest jednokrotne opodatkowanie, temu służą przepisy dot. miejsca opodatkowania.
Za miejsce dostawy towarów w przypadku towarów wysyłanych i przewożonych przez dostawcę, odbiorcę lub osobę trzecią uważa się miejsce w którym znajdują się towary przy rozpoczęciu wysyłki lub przewozu (zasada ogólna). Jest jeden wyjątek gdy dostawca jest zobowiązany do instalacji lub montażu dostarczanych towarów, więc tu miejscem dostawy towarów jest miejsce przeznaczenia tych towarów.
Gdy towary nie są wysyłane ani przewożone, miejscem dostawy jest miejsce w którym znajdują się towary w trakcie dostawy, np. przy sprzedaży detalicznej, gdy sam odbiorca odbiera zakup u samego producenta, zakup nieruchomości.
Miejsce dostawy towarów w środkach transportu to miejscem dostawy jest miejsce rozpoczęcia przewozu np. na statku.
Miejsce opodatkowania świadczenia usług.
Zasada ogólna mówi, że świadczenie usług opodatkowania jest w kraju siedziby usługodawcy - wyjątki od tej zasady:
Usługi związane z nieruchomościami, np.: pośrednictwo, rzeczoznawstwo, przygotowanie i koordynacja praw budowlanych, czyli nadzoru budowlanego, architektów i przy tych usługach miejsce opodatkowania jest w kraju, w którym nieruchomość się znajduje.
Usługi transportowe - miejsce opodatkowania tych usług jest związane z miejscem faktycznego ich wykonania z uwzględnieniem przebytych odległości.
Usługi dla których miejscem opodatkowania jest miejsce ich fizycznego (faktycznego) wykonania. Są to: działalność kulturalna, oświatowa, artystyczna, sportowa, naukowa, rozrywkowa itd.
Usługi te są opodatkowane w miejscu siedziby odbiorcy usługi, o ile są świadczone na rzecz usługobiorców z Wspólnoty lub podmiotów mających siedzibę w Unii posiadających status podatnika. Są to:
przeniesienie autorskich praw majątkowych, patentów, znaków towarowych, oraz upoważnienie do korzystania z tych praw,
usługi reklamowe,
usługi konsultantów, biur konsultingowych, inżynierów, prawników, księgowych, usługi przetwarzania danych i dostarczania informacji,
transakcje bankowe, finansowe i ubezpieczeniowe,
udostępnienie personelu,
najem rzeczy ruchomych z wyjątkiem środków transportowych,
usługi telekomunikacyjne z zastrzeżeniem, że zostały wyłączone do tej grupy w 97 r., są opodatkowane.
Jeżeli podmiot świadczy te usługi na rzecz osób, które nie są podatnikami, to miejscem opodatkowania jest kraj siedziby ustawodawcy. W Polsce nie ma szczegółowych przepisów dot. miejsca opodatkowania towarów i usług.
Rozwiązania, które zostały wprowadzone bezpośrednio do polskiej ustawy od razu są zgodne z Unią
zwolnienie podmiotowe z podatku VAT na początku było 80 tyś zł. Później zmieniono do 10 tyś euro, jest to zgodne z normami europejskimi,
wysokość stawek, podstawowej 22% i obniżonej 7% jest zgodna z normami europejskimi.
Podatek akcyzowy
Podstawowe znaczenie ma sposób opodatkowania w Polsce olejów mineralnych, wyrobów tytoniowych i spirytusowych, tutaj harmonizacja de facto polega na ustaleniu odpowiednio wysokiej stawki podatku na te trzy grupy towarów i w Polsce przez cały okres 90 lat i obecnie są te stawki stale podwyższane i od 2001 r. teraz są już na odpowiednim poziomie a na wyroby tytoniowe są nieznacznie niższe.
Polska otrzymała okres przejściowy (3lata) na wzrost stawki na wyroby tytoniowe. Polska ma w pełni zharmonizowany podatek akcyzowy.
Rozwiązania ogólne - nie do końca zgodne.
- ograniczenie roli Ministra Finansów jest od 2000 r. kiedy w ustawie zostały szczegółowo określania stawek podatku akcyzowego, ministrowi nie zostało przyznane prawo do obniżania stawek w drodze rozporządzenia, w ustawie są stawki maksymalne. Minister też może zwolnić z podatku akcyzowego. Ustaw wprowadziła przesłanki jakie powinien brać pod uwagę MF przy obniżaniu stawek i wprowadzaniu zwolnień z podatku, są to przesłanki:
założenia do ustawy budżetowej, w szczególności jeśli chodzi o wpływy z podatku VAT i akcyzowego,
przebieg realizacji budżetu państwa,
sytuacja gospodarcza państwa i sytuacja podmiotów, które są podatnikami podatku akcyzowego,
sytuacja rynkowa w obrocie wyrobami akcyzowymi.
Ustawa też wprowadziła dopuszczalne rodzaje stawek dla poszczególnych grub wyrobów akcyzowych, np. stawka mieszana do wyrobów tytoniowych.
Sposób ustalania podstawy opodatkowania, stawek podatku i zwolnień wynika z ustawy i jest zgodny z normami europejskimi. Fakt, że Minister ma kompetencje do obniżania stawek i zwolnień jest niezgodne z normami Unii, ale wysokość stawek jest scharmonizowana.
1