# albumu 24-03-2006

70985

Ćwiczenie 18

Oznaczenie cukrów prostych metoda antronową

• Wstęp teoretyczny:

Cukrowce, potocznie określane mianem węglowodanów, są oprócz tłuszczów głównym źródłem energii z pożywienia. Węglowodany występujące w pożywieniu człowieka można podzielić na cukry proste i cukry złożone. Do cukrów prostych, zwanych także jednocukrowcami lub monosacharydami, zaliczamy glukozę, czyli cukier gronowy, występujący w większych ilościach w miodzie, owocach i sokach roślin; fruktozę zwaną cukrem owocowym występującą w owocach, sokach roślin i miodzie oraz galaktozę wchodzącą w skład dwucukrów, np. laktozy.

W normalnym pożywieniu człowieka cukry proste występują zazwyczaj w niedużych ilościach.

Oprócz jednocukrów, w pożywieniu znajdują się także dwucukry zwane oligosacharydami, zbudowane z dwóch cząsteczek cukrów prostych. Na przykład powszechnie spożywana sacharoza (zwana potocznie cukrem), czyli cukier buraczany lub trzcinowy, zbudowana jest z cząsteczek β-fruktozy i α-glukozy.

• Właściwości chemiczne

Sacharoza jest cukrem nieredukującym, nie ulega mutarotacji, nie tworzy osazonów. Właściwości te wynikają z braku wolnej grupy glikozydowej w cząsteczce (składniki oligosacharydu są skondensowane anomerycznymi grupami OH). Ulega fermentacji pod wpływem zwykłych drożdży, lecz jest odporna na rozkład biologiczny w dużych stężeniach. W stanie sproszkowanym jest higroskopijna - przyjmuje do 1% wagowych wody, którą można usunąć przez ogrzewanie do temperatury 90°C.

Pod wpływem enzymu - inwertazy bądź kwasów ulega hydrolizie. Reakcja hydrolizy sacharozy nazywana jest inwersją. Nazwa ta związana jest ze zmianą skręcalności optycznej roztworu - powstaje mieszanina glukozy i fruktozy o skręcalności -19,9°. Cukier po hydrolizie to cukier inwertowany. Bywa on nazywany również sztucznym miodem ze względu na skład podobny do miodu pszczelego. Pod wpływem wysokiej temperatury sacharoza ulega stopieniu z częściowym rozkładem, wydziela się charakterystyczny zapach. Topiona sacharoza nosi nazwę karmelu. Brązowa barwa karmelu jest spowodowana obecnością mikroskopijnych cząstek węgla oraz produktów dehydratacji.

• Zastosowanie

Sacharoza jest stosowana jako najpopularniejszy środek słodzący. W odniesieniu do niej określa się słodkość innych związków. Jest ona związkiem wyjściowym do syntezy etanolu, butanolu, gliceryny i kwasu cytrynowego poprzez fermentację. Zastosowanie obejmuje także farmaceutykę (składnik masy tabletkowej, konserwant, przeciwutleniacz - w formie cukru inwertowanego) i przemysł tworzyw sztucznych (otrzymywanie sztywnych pianek poliuretanowych), atramentu i przezroczystych mydeł. Karmel jest stosowany m. in. jako brązowy barwnik, na przykład w coli. W pirotechnice amatorskiej sacharoza jest stosowana jako niskoenergetyczne paliwo, głównie w topionej mieszance z azotanem potasu (karmelka).

• Badana próbka- marchew:

Marchew należy do rodziny baldaszkowatych, jest rośliną dwuletnią, należy do bardzo rozpowszechnionych i cenionych warzyw. Częścią użytkową jest korzeń spichrzowy, którego kształt jest najważniejszą cechą charakteryzującą odmianę. Rozróżnia się korzenie w kształcie: kulistym, stożkowym, walcowym, klinowatym. Barwa marchwi zależy od odmiany i waha się od pomarańczowożółtej do ceglastoczerwonej.
Marchew w swoim składzie zawiera m.in. ok.. 6-8% cukrów, związki mineralne: m.in. wapń, magnez, potas. Jest także źródłem witamin, a zwłaszcza prowitaminy A.
Uprawia się odmiany: wczesne, średnio wczesne, średnio późne, późne i do przechowywania.

Produkty spożywcze	Zawartość w 100 g produktu rynkowego
		energia		węglowodany ogółem (g)	błonnik pokarmowy (g)
		kcal	kJ

Marchew

25

104

5,4

1,5

• Wykonanie:

Próba właściwa

Rozdrobniłam otrzymaną próbkę warzywa(marchew), odważyłam ok. 1,000g , przeniosłam ilościowo do moździerza i dodałam niewielką ilość piasku i wszystko dokładnie roztarłam. Używając lejka, tryskawki spłukałam ilościowo całość do kolby miarowej o pojemności 500 cm³, dodałam 1 cm³ roztworu Carreza I i wymieszałam, następnie 1 cm³ roztworu Carreza II i ponownie wymieszałam. Po 5 minutach, uzupełniłam wodę do kreski i dokładnie wymieszałam. Po 15 minutach przesączyłam roztwór do suchej kolby stożkowej o pojemności 250 cm³. Do oznaczonej próbki przeniosłam 2,0 cm³ przesączu analizowanej próbki warzywa.

Roztwór podstawowy:

Odważyłam 0,100-0,120 grama sacharozy: przeniosłam do kolby miarowej o pojemności 100 cm³, rozpuściłam w około 30 cm³ wody destylowanej, a następnie uzupełniłam wodę do kreski i dokładnie wymieszałam.

Do sześciu ponumerowanych suchych kolb miarowych o pojemności 100 cm³ odmierzyłam kolejno po 1,0; 2,0; 4,0; 6,0; 8,0; i 10,0 cm³ roztworu podstawowego, uzupełniłam wodę destylowaną do kreski i dokładnie wymieszałam.

Do sześciu ponumerowanych suchych próbek pobrałam po 2,0 cm³ roztworu sacharozy.

Próba odniesienia:

Do oznaczonej suchej próbki wlałam 2,0 cm³ wody destylowanej.

Ostrożnie napełniłam biuretę roztworem antronu (odczynnik antronowy jest roztworem antronu w stężonym kwasie siarkowym) i do każdej z próbek dolałam po 4 cm³ tego roztworu. Dokładnie wymieszałam zawartość próbki nad zlewem i wstawiłam na 10 minut do wrzącej łaźni wodnej. Wyjęłam z łaźni i wstawiłam na 20 minut do zlewki z zimną wodą, a następnie zmierzyłam ekstynkcję na kolorymetrze KF-5 używając filtru o przepuszczalności 610-620 nm.

Opracowanie wyników:

Badana próbka - marchew.

M_marchwi=1,010g

m_sacharozy=0,112g

Tabela pomiarów i wyników .

Numer próbki	Ekstynkcja	Stężenie mg lub mg/100cm^3
1	0,13	0,00112∗10^-3
2	0,28	0.00224∗10^-3
3	0,50	0.00448∗10^-3
4	0,70	0.00672∗10^-3
5	0,9	0.00896 ∗10^-3
6	0,95	0.0112∗10^-3
7 próbka badana (marchew)	0,85	0,0088*10^-3

Naważka 0.1000g = 100mg - rozcieńczamy do 100cm³

Stężenie roztworu = 1mg/cm³ - jest to roztwór podstawowy, robimy z niego serie roztworów wzorcowych.

Pierwsze rozcieńczenie.

100cm³ - 0,112g

1cm³ - Xmg

X = 0,00112 g =0,00112∗10^-3mg/cm³

Drugie rozcieńczenie .

100cm³ - 0,112g

2cm³ - Xmg

X = 0,00224 = 0.00224∗10^-3 mg/cm³

Trzecie rozcieńczenie

100cm³ - 0,112g

4cm³ - Xmg

X = 0,00448g= 0.00448∗10^-3 mg/cm³

Czwarte rozcieńczenie

100cm³ - 0,112g

6cm³ - Xmg

X = 0,00672= 0.00672∗10^-3 mg/cm³

Piąte rozcieńczenie

100cm³ - 0,112g

8cm³ - Xmg

X = 0,00896=0.00896 ∗10^-3 mg/cm³

Szóste rozcieńczenie

100cm³ - 0,112g

10cm³ - Xmg

X = 0,0112= 0.0112∗10^-3 mg/cm³

Krzywa wzorcowa:

Odczytane stężenie dla badanej próbki (pietruszki):

C=0,0088*10^-3 mg/cm³

Wnioski:

Stężenie cukrów w otrzymanej próbce marchwi wyniosło 0,0088 mg/cm³.

Literatura:

• pl.wikipedia.org/wiki/Sacharoza

• http://chemik.vitnet.pl/encyklopedia/index.php/Sacharoza

• http://kn.am.gdynia.pl/nkzc/kz/kz_cho.html

• http://www.wodr-bratoszewice.agro.pl/rada/Rada5_2001/dom.htmROLA

---