Nauki o komunikowaniu

Komunikowanie, komunikacja- porozumiewanie się, rozmowa, wymiana informacji, przekazanie wiedzy, doświadczeń, werbalne, niewerbalne

Komunikowanie 1 - osobowe interpersonalne

Komunikowanie 2 - osobowe bezpośrednie interpersonalne

Medium - środek komunikowania

Jakie nauki badają komunikowanie?

• Psychologia

• Pedagogika

• Medioznawstwo

• Kulturoznawstwo

• Semiotyka

• Prawo

• Ekonomia

• Antropologia

• Teologia

1. Strukturalistyczna orientacyjna - odbiorca i nadawca

2. Behawiorystyczna - odbiorca

3. Kulturalistyczna - medium, komunikat, kontekst

Kod - system znaków które przekazują komunikacje

Komunikacja:

• Werbalna

• Niewerbalna

• Parawerbalna

Determinizm niewerbalny - emocjonalność, bezpośredniość, wieloznaczność, autentyczność.

Determinizm werbalny - jasność, możliwość powiedzenia tego co się chce, wadą jest kłamliwość.

Racjonalizm komunikacyjny - rozsądek w komunikacji, konferencja, sposób komunikacji.

Język - to zbiór wyrazów i reguł ich łączenia. Reguły są gramatyczne i semantyczne

Oportunista - oportus zgadzający się na wszystko

Synonimia - słowa o podobnym znaczeniu

Dyglosja (z gr. diglossia - dwujęzyczność) to stan, kiedy wersja literacka danego języka odbiega w takim stopniu od wersji potocznej, że mogą one być uznane za odrębne dialekty lub nawet języki.

Komunikacja niewerbalna - mowa ciała

Proksemika - organizacja przestrzenna

Kolory, barwy:

• Tor centralny - jest w pełni świadomy (głowa, obraz pierwszego planu)

• Tor peryferyjny - obraz drugiego planu( kolor, muzyka, artefakty)

Język ciała :

epw efekt pierwszego wrażenia o 3 do 30 sek

• Atrakcyjność

• Postawa, sylwetka

• Ubiór

1. Ja fasadowe - to co przygotowujemy dla innych

2. Ja ukryte - to co wiemy o sobie ale nie chcemy żeby wszyscy o tym wiedzieli

3. Ja innych - to co inni wnioskują na nasz temat

4. Ja tajne - ani my ani inni nie zdajemy sobie sprawy, dopóki nie staniemy w ekstremalnej sytuacji.

Mimika

• Czoło + oprawa, oczy - namiętność, zainteresowanie

• Usta - inteligencja i stosunek do świata\

• Czoło - odpowiada za intelekt

Gesty

• Samodzielne

• Niesamodzielne (towarzyszą mówieniu)

Kinezyka

• Leżenie

• Siedzenie

• Spanie

Haptyka (dotykowość)

• Dobry dotyk:

- samo dotyk 45s/min

- relacyjny - ma charakter empatyczny lub intymny

Komunikacja jako transmisja

Komunikacja - przekazywanie idei, informacji itp. przez nadawcę do odbiorcy

Shannon i Weaver - pierwszy model komunikacji, badali transmisje dźwięków.

Bit - jednostka informacyjna

Bajt - 8 bitów





Źródło informacji przekaźnik sygnał nadawczy =

komunikacyjny

media tradycyjne

Internet, telefon




Źródła szumów




Sprzężenie zwrotne

Pamięć krótko i długotrwała

Szumy zewnętrzne:

• Poza komunikatem

• Docierają i nie chcemy ich słuchać (rozmowa w czasie pracy)

Szumy wewnętrzne:

• Szumy technologiczne( w przekaźniku) np. złe wydrukowanie tekstu, trzaski, znak sygnału, np. dalszy ciąg programu, rozmazują się barwy, rozbieżność obrazu i dźwięku, Internet: lagi, opóźnienia, komórka: brak zasięgu.

Szumy nadawczo - odbiorcze:

• Kwestia zaangażowania w komunikacje

• Kwestia emocji stanu psychicznego

• Zmęczenie

Przeznaczenie to utrwalenie komunikatu

• Trafienie do pamięci krótkotrwałej

• Trafienie do pamięci długotrwałej

• Przekazywanie

Reakcja odbiorcy na przekaz informacji - sprzężenie zwrotne - daje możliwość udoskonalenia procesu transmisji.

Entropia i redundancja -

1. Entropia w komunikowaniu - oryginalność, wyjątkowość, niecodzienność, wyjątkowość coś co zaskakuje

2. Redundancja - normalność, typowość, przewidywalność.

Obszary komunikacyjne:

• Język

• Temat

• Gatunek (komentarz, informacja, felieton)

G. Vico: skala informacyjności




30% - entropiczny

70% - redundancyjny

70% - entropiczyny

30% - redundancyjnu

Kontakt z rzeczywistością ma tylko źródło informacji.

T. Newcomt (1953) trójkąt ABX



X - świat zewnętzny


nadawca-A B - odbiorca

G. Gerbner (1950) Człowiek staje się nadawcą z odbiorcy



k Dostęp do przekaźnika



Człowiek



Wydarzenie Nadawca / Odbiorca T F


selekcja Organy kontrolne

Element / Kontekst:

• Czas (kiedy to było? Kiedy się wydarzyło?)

• Miejsca ( gdzie to się wydarzyło?)

• Mówiącego ( Nadawcy)

• Odbiorcy

• Obiektu o którym mówimy

• Poprzednich komunikatów

Cenzura - ograniczenie wolności mediów 1989r- zniesienie

represyjna i prewencyjna

represyjna - komunikat wycofany z rynku ponieważ zostaje uznany za szkodliwy

prewencyjna - uniemożliwiony jest pełen przekaz informacji

autocenzura - co wolno nadawcy dziennikarzowi

„głuchy telefon” - Istota zabawy polega na tym, że przekazywana wiadomość nie jest powtarzana (przekazujący wypowiada słowo lub zdanie tylko raz), co powoduje że jest ona stopniowa zniekształcana i jej końcowe brzmienie jest na ogół całkowicie odmienne od pierwotnego.

Westley, MacLean (1959)



X1



X2 B


X3




X4 C

X5

X6 A

X7

Komunikologia

Informacja to wyizolowane z poszczególnych konkretów odbioru, cechy reprezentacji które mogą pozostać nie zmienne przy przeformowaniu. To co jest nie znane wobec wszystkich odwracalnych operacji KODOWANIA i DEKODOWANIA czyli klas równoważności wszystkich takich tłumaczeń lub też najmniejsza liczba biernych decyzji które pozawalają odbiorcy odtworzyć to czego musi się dowiedzieć z przekazu na podstawie danych które już zna.

Kodowanie - to nadawanie informacji charakteru znakowego (znakowanie)

Dekodowanie - odbieranie informacji ze znaku

Fizyka

Informacja to treść zaczerpnięta ze świata zewnętrznego w procesie naszego dostosowania do niego I przystosowania do niego naszych zmysłów.

Psychologia / Pedagogika

Informacja to ludzka aktywność polegająca na zbieraniu, przekazywaniu i odbieraniu wiadomości lub treści ludzkiego poznania zarówno tych aktualnych jak i tych potencjalnych,

Informacja to takie dane które człowiek może aktualizować w pamięci i na których zdany jest koncentrować swoja uwagę, ponad to umie ja przekazywać za pomocą komunikatów językowych.

Cechy informacji

• Obiektywna

• Precyzyjna

• Neutralna

• Opisowa

• Syntetyczna

Komunikacja werbalna

Proksemika:

• Przestrzeń prywatna

• Przestrzeń niema (odległość między rozmawiającymi więcej niż 25m E. Hall)

• Komunikacja odległa (6 - 25 m w grupie od 20 - 50 osób)

• Komunikacja normalna lub typowa (od 1,5m - 6m np. lekcja w klasie)

• Komunikacja bliska (od 0.5m / 0,4m do 1,5m bliska oficjalna

• Komunikacja intymna (poniżej 0,4 / 0.5m)

X


O - sygnał konfrontacji Y Y - kontakty towarzyskie

Y

Mężczyzna widzi od 6 - 9 kolorów które może nazwać

Kobiety widzą 54 - 56 kolorów

Każdy kolor przekazuje jakieś dane

• Psychiczne ( czuć się dobrze lub źle)

• Kulturowe (symbolika koloru)

• Językowe (opis koloru) (prototyp koloru)

kolor	psychologiczne	kulturowe	językowe
zielony	witalność, żywotność	nadzieja, wieś, ekologia, młodość,	trawa
żółty	radość	zdrada, zazdrość, szacunek, lato	słońce
niebieski	uspokojenie, relaks sen, czystość, ład	zaufanie, policja, smerfy, mężczyzna, ziemi, szczęścia	niebo
czerwony	niebezpieczeństwo, niepokój, zagrożenie, energia, pobudzenie	piekło, diabeł, miłość, ofiara, namiętność	ogień, krew
różowy	delikatność, subiektywność, lekkie doznania	kobieta, miłość, erotyka, wyuzdanie	róża
pomarańczowy	świeżość, oryginalność, wyróżnianie się	egzotyka	pomarańcza
biały	koncentracja, przestrzenność, nieograniczenie	niewinność, czystość moralna, elegancja, prestiż, dobro	śnieg, mleko
czarny	smutek, złość, depresja, żal, rozpacz	Piekło, szatan, grzech, tajemnica, noc, profesjonalizm	Węgiel, smoła, ziemia

Więź między nadawca a odbiorcą:

1. komunikacja familiarna (przyjaciele, rodzina)

2. komunikacja towarzyska (znajomi)

3. komunikacja profesjonalna (tematy zawodowe)

Komunikacja sztuczna

1. komunikacja oficjalna (osoba której nie znamy)

2. komunikacja kominowa (rozmowa starszych pań o chorobach)

3. komunikacja sztywna (bardzo wysoko w hierarchii społecznej np. rektor)

Podział komunikacji ze względu na liczbę uczestników:

• 1 osoba - komunikacja interpersonalna

• Komunikacja interpersonalna 2 - 6/8 osób

Podział komunikacji ze względu na relacje między nadawcą a dobiorcą:

• komunikacja akcyjna - N jest wyżej niż O komunikat musi się skończyć np. w policji i wojsku.

• komunikacja reakcyjna - O jest wyżej niż N o mówi to co N chce usłyszeć

• komunikacja interakcyjna - N = O wymieniają się informacjami, nie podejmują decyzji.

Podział ze względu na miejsce komunikacji:

• bezpośrednia: wspólne TU I TERAZ

• pośrednia: wspólne TERAZ

• komunikacja z wspólnymi TU (pisanie na ścianie)

Komunikacja

1. porozumiewanie się

2. negocjacja znaczeń

3. ustalanie sensu - kom. Dwustronna

Jednostronność - role w kom. są zachowane

Konrad Bühler - model komunikacji przypomina trójkąt

Z (znak)


funkcja poznawcza funkcja poznawcza



N O

f. emotywna(emocjonalna) f. konatywna czyli

pokazuje ekspresje oddziaływanie tekstu na

odbiorcę

Roman Jacobson - (1960) rozbudował schemat Bühlera

Kanoniczy przyjmowany od razu nie dyskutuje się z nim.

Oś główna komunikacji N/O komunikat O/N

1. kontekst jako kontekst lub konstytucja czeto warunki komunikacyjne

kontekst jako językowy - to co zostało wypowiedziane lub to co zostało wypowiedziane po komunikacie

kontekst kulturowy - wiedza jaka wykorzystuje w komunikacji nadawca i odbiorca

2. Kod - (wspólnotowy)

3. kontakt:

• droga jaka pokonuje komuiat od N do O

• sposób w jaki trafia komunikat do O

• więzi emocjonalne między N a O

Cartina Kerbnet - Orecchioni (1993)

faza nadawcza faza komunikatu faza odbiorcza





f. przygotowawcza jest konkretna, konkret. tekst abstrakcyjna, myślny

N jest jednostkowy kodowany właściwie lub Edmund Hirsh odbieranie składa

ma swoje właściwości niewłaściwie z 4 faz: -poznanie komunika -rozumienie kom.

N ma swoja kompetencje model produkcji to sposób na -interpretacja

językowa i parajęzykow przekształcanie tekstu: -reakcja wiąże się z

Zapamiętaniem lub

ZJ - zasób słów oraz przymus świata dyskursu zapomnieniem

moda językowa tekst w kontekście sytuacji



k. percepcyjna - umiej. Kanał komunikacyjny wysyłany Kompetn. Językowe i prajęzyk.

wypowiadania się lub jest do odbiorcy: - skupianie się wysłuchanie

zapisywania tekstu - drożny (nie ma szumów jest tekstu

otwarty) - kompetencja ideologiczna i

kom. ideologiczna i kult. - nie drożny (są szumy, zakłuce. kulturowa

Wiedza jaka mamy o - determinacje psychiczne

świecie

psychiczne:

- zaangażowanie w kom. dekodowanie na granicy komunikatu i odbiorcy

-emocjonalizacja(umysł)

- zmęczenie



N K


K k przestrzeń komunikacyjna

Kanon - nie ma bazy do tworzenia sztywnych obowiązujących zasad np. co do muzyki









K N/O K byt sam w sobie

Komunikacja - transmisja danych

Negocjowanie znaczeń - ustalanie sensu (próba dotarcia do O przez N)

Samodzielna lektura komunikatu (komunikacja odbiorcy)

3 kategorie komunikacji:

Nadawca:

• stopień znajomości N z O

• znany odbiory wysyła komunikaty interpretowane kontekstowo

• nie znany komunikat na się obronić sam bez filtru

• stopień jawności istoty dla literatury czy reklamy

1. ujawniany - świadomie pokazuje się odbiorcy co podnosi wygodność przekazu

2. ukryty - nie ma wyznaczników, ma związek z plotką

• autorstwo - nadawca bezpośredni ten który przekazuje komunikat

nadawca pośredni chce ukrywać za kimś innym: (reklama)

reklama





producent - płace agencja reklamowa

aktor / osoba która występuje w reklamie

Ze względu na charakter nadawców dzielimy na:

1. N instytucjonalny (organizacje, firma, rząd)

2. N osobowy (podmiotowy) (konkretna osoba jest autorem przekazu)

Cechy nadawcy:

1. N jest świadomy

2. N kontroluje przekaz, odpowiada za jego jakość, skuteczność

3. N wkłada w każdy komunikat intencje

Kategoria odbiorcy:

Przyjmuje komunikat, drugi obok nadawcy podmiot komunikacji, adresat wypowiedzi.

Odbiorca:

• Zmienny

• Wirtualny

• Przypadkowy

• Adresat

• Obserwator, Świadek (O pasywny) jest w przestrzeni komunikowania nie jest ani N ani O.

• Odbiorca homogeniczny i heterogeniczny

Phillip Kotler - kryteria segmentacji odbiorcy

1. Kryteria geograficzne

1. Kraj zamieszkania

2. Region zamieszkania

3. Wielkość powiatu lub gminy w której mieszka

4. Wielkość miasta

• 5 tys.

• 5 - 25 tys.

• 20 - 50 tys.

• 50 - 100 tys.

• 100 - 250 tys.

• 250 - 500 tys.

• poza 500 tys.

• Gęstość zaludnienia

• Mieszkańcy miasta

• Mieszkańcy terenów podmiejskich

• Mieszkańcy wsi

• klimat

2. Czynniki demograficzne

• Wiek

• do 6 lat

• od 6 do 12 lat

• od 12 do 19 lat (przywiązanie do marki

• od 20 do 34 r.ż (tworzą zaplecze finansowe)

• od 35 do 49 r (mała stabilizacja)

• od 50 do 64

• 
  od 65

• Płeć

• Liczebność rodziny

• 1 lub 2 os.

• 3 - 4 os.

• 
  5

• Cykl życia rodziny

• Młoda osoba samotna 18 - 34 lat

• Młode bezrobotne małżeństwo

• Młode małżeństwo z dziećmi

• do lat 6

• 6 letnie lub starsze

• Starsze małżeństwo z dziećmi do lat 18

• Starsze małżeństwo bez dzieci pon. 18 lat

• Starsza osoba samotna

• Pozostałe

• Dochód

• od 20 - 30 tys. rocznie

• od 30 - 50 tys. rocznie

• od 50 - 70 tys. rocznie

• od 70 - 90 tys. rocznie

• od 90 - 110 tys. rocznie

• od 110 - 150 tys. rocznie

• powyżej 150 tys. rocznie

• Zawód

• inżynierowie

• menadżerowie

• urzędnicy i właściciele przeds.

• pracownicy biurowi

• sprzedawcy

• rzemieślnicy

• kierowcy niższego szczebla

• robotnicy

• rolnicy

• emeryci

• studenci

• gospodynie domowe

• bezrobotni

• Wykształcenie

• nie pełne podstawowe

• nie pełne średnie

• średnie

• nie pełne wyższe

• wyższe

• Wyznanie

• katolicyzm

• ateiści

• Rasa

• biała

• czarna

• azjatycka

• latynoska

Polska

Czynniki psychograficzne

1. Grupa klasa społeczna

• grupa niższa wyższa

• grupa wyższa niższa

• grupa pracująca

• grupa średnia

• wyższa grupa średnia

• grupa niższa wyższa

• grupa wyższa wyższa

2. Styl życia (nastawienie do świata)

• styl zdobywcy

• styl trwającego mimo wszystko

• styl utrzymujący się przy życiu

Osobowość

• impulsywny

• towarzyski

• apodyktyczny

• ambitny

Behawioralne (bodźcowe)

• okazja poszukiwanie korzyści

• status użytkownika - nie używający produktów i mediów

• byli użytkownicy

• potencjalni użytkownicy

• nowy użytkownik

• potencjalny użytkownik

Stopień lojalności:

• brak lojalności

• średnia lojalność

• duża lojalność

• całkowita lojalność

Gotowość do zakupu:

• nieświadomi

• świadomi

• poinformowani

• zainteresowani

• pragnący (oczekujący)

• zamierzający na stałe korzystać z medium

Postawa produktu wobec medium:

• entuzjastyczna

• pozytywna

• obojętna

• negatywna

• wroga

Irracjonalni

1. Odbiorca podatny na perswazję (ludzie wiedzy)

2. Odbiorca nie podatni na perswazję (ludzie danych)

• wiek

• b. młodzi do 6 r. ż

• b. starzy od 65 r. ż

• płeć

• kobiety

• mężczyźni

1. wykształcenie

• podstawowe nie pełne

• średnie

1. samoakceptacja

• kompleksy

• brak kompleksów (wysoka samoocena)

Komunikat - to co wysyła N do O

Kodowanie komunikatu - sprawność komunikacyjna ( na ile skutecznie O jest w stanie zrozumieć komunikat)

• sprawność systemowa znajomość kodu N prze O

• komunikacyjna - znajomość tekstu i warunków kodu przez N i O

• pragmatyczna - umiejętność dostarczenia kodu i teksu w sytuacji w której odbywa się komunikacja

• odpowiednia - do tematów komunikacji

Wyrazistość komunikatu:

• komunikat przezroczysty (transparentny) O nie widzi komunikatu, rozumie ale nie widzi jego formy.

• nie przezroczysty (nie transparentny) zwraca uwagę swoja formą

Teoria informacji

• rozstrzyga prawdę i fałsz

• przekazywanie informacji o wydarzeniach (wydarzenia stają się informacjami)

• problem selekcji (liczba, jakość)wybór wydarzeń dla mediów

Media:

• radio - 15 - 20 faktów

• TV - 10 - 20 informacji

• prasa - 50 informacji

• Internet - 10 - 20 informacji

preselekcja - decydujemy co czytamy w Internecie

Teoretycznie obraz świata jest kompletny przez dostarczanie wiadomości ale to obraz medialny.

E. Arnson

1. Ważność (efekt pierwszeństwa) jeśli jest ważne staję się komunikacją

• Informacje polityczne (najważniejsze)

• Informacje ekonomiczne

• Pogoda

• Kultura i sport

1. typowość (informacja uzupełniająca)

2. Ciekawostki (efekt świeżości) pobudzają nasz odbiór bo są zaskakujące

Jerzy Mikułowski - Pomorski

1. kreatywność - wydarzenie ma wpływ na życie odbiorcy

2. ogólna istotność - czyli ważność dla odbiorcy

3. rzetelność wydarzenia które można oceniać (weryfikacja przez odbiorce)

4. zrównoważenie - pokazuje się różne punkty widzenia

5. szybkość - krótkotrwałość wydarzenia

Galhing, Rouge

1. Krótkortwałość

2. Intensywność - jeśli się dużo dzieje to jest ciekawe

3. Jednoznaczność - jeśli łatwo jest ocenić wydarzenie

4. Ważność

5. Zgodność czyli typowość (spodziewanie się informacji)

6. Zaskoczenie (wyd. nie typowe, nie codzienne)

7. Komplementarność (uzupełnianie)

8. Ciągłość

9. Odniesienie się do narodów elitarnych ( media dzielą świat na kraje nie ważne i ważne: USA, Rosja, Niemcy, Chiny, Ukraina

10. Odniesienie do ludzi należących do elity

11. Personalizacja - przekazuje się dane o wydarzeniu które interesują każdego z nas

12. Negatywizm - odniesienie do wydarzeń które są złe

13. Ryzykowność, śnieszność

Komunikat składnik komunikacji: Prosty lub złożony

Semiotyka

Semiotyka - nauka o znakach, elementach które mają znaczenie

Znak - to coś co znaczy więcej poza samym sobą struktura złożona z 2 częsci:

• oznaczonej - sens treść

• oznaczającej - forma, sposób.

Semiotyka 3 pytania:

- co jest znakiem w komunikacie?

• słowo

• obraz

• dźwięk

• 1 lub 2 plan

• kolor

• artefakt

- co reprezentuje znak (jakie ma znaczenie)

• czerwień - miłość

- jaki jest związek pomiędzy znakiem a tym co oznacza?

• przejście dla pieszych - znak człowieka

• Znaki naturalne - łatwo się domyśleć co oznacza znak i jego sens

• Znaki konwencjonalne - które wymagają wiedzy

Podział znaków wg. Ch. Pierce'a

• symboliczne tzn umowne

• ikoniczne - związek obrazu, wygładu

• wskaźnikowe - ukazujące kierunki

• ze wzg. na widoczność

• transparentne (przezroczyste) tylko oznaczają nie zastanawiamy się nad nimi

• nie transparentne (nieprzezroczyste)

3 poziomy (opisy) znaków

• syntaktyczny - bada poziom reakcji znak - znak

• semantyczny - bada poziom reakcji znak - rzeczywistość

• pragmatyczny - bada poziom pomiędzy nadawca a znakiem oraz znakiem i odbiorcą

Ogden, Richards trójkąt


U (pojęcia)






Znak J/SZ R (desygnat)

(system jezyk.)

Rodzaje semiotyki :

• teoretyczna (czysta, logiczna) i praktyczna (stosowana)

• formalna i konkretna (spekulatywna)

• językoznawcza

• kultury (filmu, teatru, literatury, architektury)

• sztuk masowych

• psychosemiotyka - relacje między językiem, znakiem a myśleniem

• socjosemiotyka - system znaków funkcjonujący w społeczeństwie

• antroposemiotyka - systemy znaków w środowisku naturalnym

• zoosemiotyka - systemy znaków w świecie zwierzęcym

• fitosemiotyka - systemy znaków w świecie roślinnym

• semiologia (U. Eco) - ogólna teoria zjawisk porozumiewania się, ujmowanych jako tworzenie rozmaitych komunikatów na podstawie konwencjonalnych kodów (systemów znaków).

• pansemiotyzm - semiotyka wchodzi w każdą naukę i dziedzinę działalności człowieka.

Metody badań semiotycznych

• Metoda analizy (Moore'a i Russella) - analizandum (to, co jest analizowane), analizans (to, za pomocą czego jest analizowane). Bonifacy jest kotem, to znaczy, że Bonifacy jest zwierzęciem i miauczy - definiens i definiendum. Paradoks analizy - jest to tautologia.

• Metoda analizy językowej (twarda - logiczna, formalna, konstrukcyjna; miękka - opisowa, deskryptywna -metoda lingwisyuczno-pragmatyczna) Russell i Wittgenstein.

• Metoda parafraz Ajdukiewicza - Język przedmiotowy a metajęzyk.

Koncepcje znaczenia znaku

Asocjacyjne koncepcje znaczenia.

• subiektywistyczna - J. Locke'a;

Mówienie przebiega równolegle z myśleniem i polega na kojarzeniu w świadomości ludzkiej pewnych wyobrażeń. Dźwięk oznacza rzecz za pośrednictwem pojęć. - konceptualizm/asocjacjonizm subiektywny - pojęcie to indywidualna myśl lub czyjeś wyobrażenie.

• obiektywistyczna - Ch. K. Ogdena i I. A. Richardsa

konceptualizm/asocjacjonizm obiektywistyczny ­- pojęcia to typy myśli lub typy wyobrażeń. Ludzie mają te same wyobrażenia i pojęcia, ponieważ używają tego samego języka i są stałe. Typy pojęć są ogólne, tzw. powszechniki. Wierzbicka i jej koncepcja prymitywizmów semantycznych.

Znak (wyrażenie) pozostaje w relacji symbolizowania do znaczenia (typu myśli). Znaczenie pozostaje w relacji odnoszenia do przedmiotu. Pomiędzy przedmiotem a znakiem istnieje relacja oznaczania.

Znaczenie wyrażone przez użycie, sytuację lub stereotyp

a. Operacjonistyczna koncepcja Wittgensteina

• Znaczenia nie należy utożsamiać z żadnym obiektem. Ważne jest tylko umiejętne się nim posługiwanie w wyrażeniu.

• Znaczenie wyrażenia to sposób poprawnego jego użycia. Poznanie znaczenia to umiejętne się nim posługiwanie w wielu sytuacjach, nauczenie się kompetencji komunikacyjnej.

• POSŁUGIWANIE SIĘ JĘZYKIEM TO GRA, A JĘZYK JEST NARZĘDZIEM POROZUMIEWANIA SIĘ. ZDANIA SĄ NARZĘDZIAMI STOSOWANYMI W OKREŚLONYM CELU (INTENCJI). REGUŁY GRY USTALA ZARÓWNO JĘZYK JAK I KONTEKST POZAJĘZYKOWY.

• BADANIE ZNACZENIA TO OBSERWACJA SPOSOBÓW FUNKCJONOWANIA WYRAŻENIA W RÓŻNYCH JĘZYKACH GRACH, A W EFEKCIE WYZNACZENIE OBSZARU JEGO FUNKCJONOWANIA, RODZINY UŻYCIA. DZIĘKI TEMU POWSTAJE AKTUALNE ZNACZENIE DANEGO WYRAŻENIA.

• JEŻELI JEDNO WYRAŻENIE OKREŚLA KILKA PRZEDMIOTÓW TO NIE MÓWIMY O KONOTACJACH TEGO SAMEGO WYRAŻENIA TYLKO O PODOBIEŃSTWACH RODZINNYCH.

Weryfikacjonistyczna koncepcja Ajdukiewicz

• Dyrektywy znaczeniowe - reguły, na podstawie których ktoś uznaje (czyli przyjmuje za prawdziwe) jakieś wyrażenie zdaniowe danego języka. Reguły takie można też nazwać regułami uznawania.

• Wyrażenia uznane w danym języku są wyrażeniami sensownymi tego języka.

• REGUŁY:

• Aksjomatyczne - uznanie wyrażenia w sposób bezwarunkowy.

• Dedukcyjne - uznanie wyrażeń dających się wyprowadzić z wyrażeń wcześniej przyjętych za prawdziwe

• Empiryczne - uznanie wyrażeń na mocy doświadczenia.

K. Ajdukiewicz - znaczenie to zbiór cech, który jest charakterystyczny w danym języku, czyli stanowi treść językową danej nazwy. Znaczenie nazwy w określonym języku wyróżnia dla niej charakterystyczny zbiór cech. Mill nie zauważył, że cechy są zhierarchizowane i mają zupełnie inne znaczenie dla ostatecznego kształtu nazwy w zależności od języka.

Znacz. Nazwy --> Język --> Treść językowa (konotacja) --> Denotacja (zakres).

J. S. Mill - znaczenie to konotacja, tj. treść charakterystyczna. Obok konotacji (treści) istnieje także denotacja (zakres). Nazwy bezpośrednio wskazują na przedmiot, zaś pośrednio na przysługujące temu przedmiotowi cechy. Konotacja jest zespołem cech współoznacznych, a one stanowią znaczenie. Jest to pełny zbiór cech.




Rodzaje

uprzedzeniowe pozytywne

( negatywne) (afirmujące)

- są irracjonalne prośba pokazywana

- są pozbawione czasowości rzeczywistości tylko

- są rodzajem nakładki na z jedynej strony

umysł

opisowe

(neutralne)

- obiektywne zbiory

cech

- grupy i zjawiska

powinny mieć charakter

informacyjny

- poznawcze

Uprzedieniowe: Opisowe: Pozytywne:

1. narodowy 1. aborcja 1. filia

2. rasowy 2. in -vitro 2. kariera

3. płciowy 3. wojna 3. dziecko

4. seksualny 4. zwierzęta

5. zawodowy

6. miejsce zamieszkania

7. religijny

8. intelektualne

9. sprawność fizyczna

10. integracja

1. Poprawność polityczna (korekta polityczna)

- USA

2. Język neutralny / włczajacy

archetyp - abstrakcyjne idee, historie, uczucia, fantazje, wizje, mity, składające się na zawartości zbiorowej - podświadomości i mające odzwierciedlenie w powszechnych myślach ludzkich, są spotykane we wszystkich kulturach, są dziedziczne i pojawiają się w świadomości ludzkiej w postaci symboli. Jeśli człowiek rezygnuje z archetypów prowadzi do alienacji, pustki i bez sensu życia, utrata duszy.

Archetypy są wdrukowane w nasza świadomość, są to pierwowzory, nadzieje, leki i potrzeby, reagujemy na nie bo znamy je od dzieciństwa.

Krzyżak archetypowy

1. Bezpieczeństwo 2. Szczęście 3. Sukces

- władca - niewinny - bohater

- opiekun - odkrywca -wyjęty z pod prawa

- twórca -. mędrzec -czarodziej

4. miłość i wspólnota

- kochanek

- zwykły facet

- błazen

Tytuł - nagłówek etykietka tekstu

Tytuły:

• informacyjne - powstają drogą redukcji (co? gdzie? kiedy? kto?)

• reklamowe - celem jest gra językowa , zainteresowanie odbiorcy, podobaja się nie przezroczyste

• wartościujące - (ocena zjawiska) są emocjonalne, najważniejsza jest f. eksperymentalna

„ Z motyką na słońce.” - zagadka, modyfikacja ilościowa

„ Naukowe hity 2009” - inf. - wartościujący

Filozoficzna koncepcja pragmatyki językowej

Pragmatyka językowa i komunikacyjna

Ontologia bada byt, zajmuje się dociekaniem istoty bytu.\

Epistemologia - nauka o tym jak wygląda świat, jak poznajemy świat

Aksjologia (z greckiego aksios - wartościowy, cenny, logos - nauka, teoria), ogólna teoria wartości i wartościowania. Bada naturę różnego rodzaju wartości, szczególnie etyczno-moralnych i estetycznych. - ich pochodzenie, sposób istnienia, strukturę i hierarchie, zasady stosowania i funkcjonowania, zmienność w czasie i przestrzeni oraz zależność od innych elementów rzeczywistości ludzkiej i pozaludzkiej, zajmuje się też sposobami ich poznawania.


Estetyka - nauka o pięknie

Lata 50te XX w. w brytyjskiej szkole analitycznej powstała koncepcja która mówi, że komunikacja na wpływ na byt (musi zmienić rzeczywistość)

Pragmatyka językowa to nauka o skuteczności komunikacji

John Austin „Jak działać słowami.”

Akt mowy to wypowiedz z intencją

Pragmatyka językowa stara się określić sposób skutecznej komunikacji.

Akty mowy:

• fortunne (szczęśliwe kiedy nadawca umie zrealizować cel komunikacji)

• nie wypał komunikacyjny (kiedy N nie umie zrealizować celu komunikacyjnego)

Każdy akt powinien być realizowany w 3 aspektach:

• Lokucja - forma wypowiedzi gramatyka, semantyka, artykulacja

• Illokucja - do formy wprowadzamy intencje, ma być widoczna i ujawniona

• Perlokucja - efekt, skutek, komunikacja się czegoś kończy np. milczeniem, zgodą odmową, mogą być zgodne lub nie zgodne z naszymi oczekiwaniami

• Perlokucja zmieniona I =P

• Perlokucja nie zmieniona (określona intencja ale skutek jest marny)

• Perlokucja dodatkowa(osiągnęliśmy to co chcieliśmy + bonus) bonus - polubił nas, minus - rozmowa wykorzystanie drugiej osoby

O - lokucja + illokucja + perlokucja

N - illokucja + perlokucja + lokucja

Siła illokucyjna aktu mowy:

Mianuję Cię dyrektorem

• zależy od tego kto to wypowie

• od użytego czasownika np. przyrzekam, że Ci pomogę

Konstatywy - akty mowy orzekające o rzeczywistości o tym co jest prawdą a co fałszem.

Performatywy - akty mowy zmieniające rzeczywistość

John Roger Seatle

1. 
   
   
   Relacje między językiem aktem mowy a rzeczywistością J R jest opisywana przez J. J zmienia rzeczywistość J R. Najpierw wypowiedź językowa odzwierciedla rzeczywistość a później rzeczywistość się zmienia J R




2. intencja język mentalny (bardzo łatwo się komunikować

3. relacja między N i O

4. zaangażowanie emocjonalne

• zależy N

• zależy O

• zależy N i O

• nikomu nie zależy

Rodzaje aktów mowy

1. Asercje - oznajmienia

Akt mowy odzwierciedla rzeczywistość


Chce żebyś wiedział X dlatego mówię Y

N O

2. Dyrektywy (nakazy, rozporządzenia)

Zmiana rzeczywistości


J R

Chce żebyś robił X, ponieważ wiem ze musisz robić to co chce dlatego mówię Y\



N O

O N

3. Komisywy - zobowiązaniowce


J R

warunki na wejściu:

Nadawca naprawdę chce i może dokonać komisywy

Odbiorca musi chcieć tego co jest przedmiotem komisywy

Nie wolno zobowiązywać się do:

• czegoś wynikającego z porządku rzeczy

• co miało miejsce przeszłości

• czegoś w czyimś imieniu

Chce żebyś wiedział że zrobię X, ponieważ X jest dla Ciebie dobre dlatego mówię Y

obietnica - N

przyrzeczenie - O

przysięga (państwowa, kościelna)

urzędowe

zobowiązania

gwarancje

4. Ekspresywy - uczuciowce

Chce żebyś wiedział, że czuje do Ciebie coś dobrego albo złego dlatego mówię Y

życzenia, pozdrowienia, gratulacje, kondolencje, podziękowania, obrazy, przekleństwa


N O

Rodzaje ekspresyw:

• konwencjonalne (słabe)

• konwencjonalne (silne)

• „na opak”

5. Deklaratywy - urzędowce

Nadawca musi mieć prawo do sformułowania deklaratywy

Chce żebyś wiedział, że X bo ja tak mówię




---