ŚPIĄCZKA AFRYKAŃSKA - TRYPANOSOMATOZA AFRYKAŃSKA

Trypanosoma brucei

T.b.gambiense - świdrowiec gambijski, T.b.rhodesiense - świdrowiec rodezyjski

WYSTĘPOWANIE

T.b. gambiense- środkowa i zachodnia Afryka; rezerwuarem pasożyta są zarażeni ludzie oraz muchy tse-tse.

T.b.rhodesiense - środkowa i wschodnia Afryka; rezerwuarem pasożyta są zarażeni ludzie, zwierzęta oraz muchy tse-tse.

Wiciowiec pasożytujący w postaci trypomastigota we krwi, chłonce i płynie mózgowo-rdzeniowym człowieka

Postacie morfologiczne wiciowców

CHOROBOTWÓRCZOŚĆ

Transmisja mechaniczna - na kłujce owada

Transmisja przez łożysko

Transfuzja

Trypanosoma b. gambiense - postać łagodniejsza;

T. b. rhodesiense - postać ostra; rzadziej; rezerwuar zwierzęcy

Okres inkubacji 6-14 dni.

Pierwsze stadium - skórne - w miejscu wnikania świdrowca; grudkowaty odczyn zapalny , bolesny w dotyku, 1-2 tyg.

Postacie trypomastigota we krwi obwodowej.

Okres drugi - parazytemia, limfadenopatia, zajęte węzły chłonne (nieregularna gorączka, dreszcze, osłabienie, czasem nudności, wymioty, bóle głowy, nerwobóle, bezsenność, zaburzenia pracy serca).

Okres trzeci - objawy neurologiczne (inwazja do oun, zapalenie opon mózg-rdz. zmiany zachowania, słaba koordynacja, przeczulica dotykowa, okresy pobudzenia oraz śpiączki i apatii)

Limfadenopatia - gł. węzły chłonne karkowe - objaw Winterbottoma

WYKRYWANIE

• W pierwszej fazie - poszukiwanie w krwi (preparaty bezpośrednie, rozmazy i gruba kropla barwione barwnikiem Giemsy); materiał z biopsji węzłów chłonnych.

• W drugiej fazie - preparaty z płynu mózgowo-rdzeniowego.

• Immunofluorescencja, ELISA.

ZWALCZANIE

• Niszczenie much tse-tse,

• ochrona pomieszczeń przed muchami,

• repelenty

• Leczenie: we wczesnej fazie - suramina i pentamidyna; w późnym okresie - związki arsenu, pochodne nitrofuranu

TRYPANOSOMA CRUZI - CHOROBA CHAGASA, TRYPANOSOMATOZA AMERYKAŃSKA

Carlos Chagas- Choroba Chagasa 1909r.

WYSTĘPOWANIE

Wiciowiec pasożytujący w krwi, chłonce, narządach miąższowych człowieka oraz wielu zwierząt w Ameryce Południowej i Środkowej.

Rezerwuarem dla człowieka są zarażone pancerniki, a także koty, psy, szczury oraz małpy.

ROZWÓJ

Pasożytuje u człowieka w postaci:

- trypomastigota i amastigota;

- okresowo sferomastigota.

W odróżnieniu od T. brucei nie dzieli się w krwi.

Zarażenie następuje przez uszkodzoną skórę, spojówkę lub błonę śluzową jamy ustnej postacią trypomastigota, która dostaje się z kałem lub wymiocinami pluskwiaków z rodzaju Rhodnius, Triatoma, i in.

Możliwe zarażenie z mlekiem matki.

Transmisja przez łożysko

Transfuzja i przeszczep

benchuca, vinchuca, "całujący robak", chipo i barbeiro

CHOROBOTWÓRCZOŚĆ

T. cruzi wywołuje trypanosomatozę amerykańską, tj. chorobę Chagasa, o przebiegu ostrym lub przewlekłym.

WYKRYWANIE

• Głównie odczyny serologiczne oraz hodowla in vitro, a także in vivo,

• ksenodiagnostyka (karmienie krwią nimf pluskwiaków),

• gruba kropla krwi i rozmaz ,

• preparat z materiału z biopsji z pierwotnego guzka.

ZWALCZANIE

• Niszczenie pluskwiaków,

• badanie krwiodawców.

LECZENIE

Pochodne nitrofurfurylidyny, benzynidazolu, analog puryny

Epidemiologia

- 16-18 mln ludzi choruje

• 100 mln objętych jest ryzykiem zachorowania (25% Latynoamerykanów)

• migracje - zarażenie na skutek transfuzji krwi (USA)

• 500 000 zarażonych ludzi, gł emigrantów w USA

• T. cruzi - z szopami i oposami nawet do Karoliny Północnej (USA)

---