materia c5 82oznawstwa notatki

  1. Norma podstawowa – norma obejmująca szeroki zakres zagadnień lub zawierająca ogólne postanowienia dotyczące jednej, określonej dziedziny

  2. Norma terminologiczna - norma dotycząca terminów, zawierająca zwykle także ich definicje oraz – w niektórych przypadkach – odpowiednie objaśnienia, ilustracje, przykłady, itp.

  3. Norma badań – norma dotycząca metod badań, w niektórych przypadkach uzupełniona innymi postanowieniami dotyczącymi badań, np. dotyczącymi pobierania próbek, itp.

  4. Norma wyrobu – norma określająca wymagania, które powinien spełniać wyrób lub grupa wyrobów w celu zapewnienia ich funkcjonalności

  5. Norma procesu – norma określająca wymagania, które powinne być spełnione przez proces w celu zapewnienia ich funkcjonalności

  6. Norma usługi - norma określająca wymagania, które powinne być spełnione przez usługę w celu zapewnienia jej funkcjonalności

  7. Norma interfejsu – norma określające wymagania kompatybilności wyrobów lub systemów w miejscach ich wzajemnego łączenia

  8. Norma danych – norma zawierająca wykaz właściwości, dla których powinny być podane wartości lub inne dane w celu określenia ich własności itp.

W zbiorze Polskich Norm budowlanych występują normy mające przed tytułem, następujące oznaczenie:

PN - …/B - … Norma własna wydana do 31.12.1993
PN – B - … Norma własna ustanowiona po 01.01.1994
PN – EN - … Norma PN wdrażająca normę Europejską o tym samym numerze i z nią identyczna
PN – EN – ISO - … Norma PN wdrażająca normę Europejską identyczną z normą międzynarodową ISO
PN – ISO - … Norma PN wdrażająca normę międzynarodową ISO o tym samym numerze i z nią identyczna

Cechy techniczne wyrobów budowlanych:

  1. Cechy fizyczne:

  1. Gęstość - nazywamy masę jednostki objętości substancji materiału w stanie całkowitej szczelności, tj. bez porów i wilgoci. Gęstość jest ilorazem masy substancji materiał do jej objętości i wyrazić ją można wzorem:

r = [g/cm3], (kg/m3)

  1. Gęstość obwodowa (objętościowa) - stosunek masy suchego materiału do jego objętości łącznie z porami. Wyrażana jest w kg/m3, kg/dm3, g/cm3

  2. Gęstość nasypowa - stosunek masy do objętości badanego kruszywa w stanie luźnym lub zagęszczonym, niezależnie od stopnia jego wilgotności. Wyrażana jest w kg/m3, kg/dm3

  3. Szczelność - określa, jaką część całkowitej objętości badanego materiału zajmuje masa materiału bez porów. Wyraża się ją wzorem:

S = ·100 [%]

gdzie: ro – gęstość objętościowa [kg/m3],

r – gęstość [kg/m3],

  1. Porowatość - określa, jaką część całkowitej objętości materiału stanowi objętość porów. Wyraża się ją wzorem:

P = ·100 [%]

gdzie: ro – gęstość objętościowa [kg/m3],

r – gęstość [kg/m3],

  1. Wilgotnością nazywa się zawartość wody w materiale (w danej chwili). Określa się ją wzorem:

W = ·100 [%]

gdzie: mw – masa próbki materiału w stanie wilgotnym (w danej chwili) [kg],

ms – masa próbki materiału w stanie suchym

  1. Nasiąkliwością nazywa się zdolność pochłaniania wody przez materiał przy ciśnieniu atmosferycznym. Nasiąkliwość wagowa jest to stosunek masy wchłoniętej wody do masy próbki materiału suchego. Określa się ją wzorem:

nw = ·100, %

gdzie: mn – masa próbki materiału w stanie nasycenia wodą, kg,

ms – masa próbki materiału w stanie suchym, kg.

  1. Przesiąkliwość - zdolność materiału do przepuszczania wody pod ciśnieniem.

  2. Kapilarność - zdolność do podciągania wody przez włoskowate, otwarte kanaliki materiału (kapilary) pozostającego w zetknięciu z wodą.

  3. Higroskopijność - zdolność do wchłaniania wilgoci z otaczającego go powietrza. Wyroby higroskopijne mają zwykle podwyższoną wilgotność.

  4. Przewodność cieplna - zdolność do przewodzenia strumienia ciepła, powstającego na skutek różnicy temperatury na zewnętrznych powierzchniach wyrobu budowlanego.

  5. Ognioodporność - czasu jaki wytrzymuje materiał/wyrób czy też element budowlany podczas badania, kwalifikuje się go do odpowiedniej klasy odporności ogniowej.

  6. Radioaktywność naturalna - wpływa na warunki higieniczno-zdrowotne w środowisku mieszkalnym i może stanowić zagrożenie zdrowia mieszkańców.

  1. Cechy fizykochemiczne i chemiczne

  1. Skurcz - zmniejszenie objętości lub zmniejszenie wymiarów części z tworzywa

  2. Odporność na korozję - zdolność metalu do przeciwstawienia się niszczącemu działaniu określonego środowiska korozyjnego.

  3. Odporność na starzenie - odporność na utratę pierwotnych właściwości materiału. Starzenie związane jest z pojawieniem się samorzutnych zmian strukturalnych w materiale. Im wolniej te zmiany zachodzą , tym bardziej odporny jest materiał.

  1. Cechy mechaniczne

  1. Wytrzymałość na ściskanie – jest to największy opór, jaki stawia materiał siłom ściskającym,

Rc = [Mpa]

  1. Wytrzymałość na rozciąganie jest to największy opór, jaki stawia materiał siłom rozciągającym, przeciwstawiając się zniszczeniu.

Rr = [MPa]

  1. Twardość jest to odporność materiału na odkształcenie trwałe, wywołane wciskaniem w jego powierzchnię innego materiału o większej twardości.

  2. Sprężystość jest to zdolność materiału do powracania do pierwotnej postaci po usunięciu siły zewnętrznej, która spowodowała odkształcenie materiału.

E = , [MPa], (Pa)

w którym: s – naprężenie powstające przy ściskaniu siłą Fn

e – odkształcenie sprężyste wywołane naprężeniem s ,

  1. Mrozoodporność - określa odporność materiału na  niszczące działanie zamarzającej w porach materiału wody.  

  2. Plastyczność - zdolność materiału do zachowania odkształceń trwałych bez zniszczenia spójności np. glina, asfalt, metale, polimery.

  3. Ścieralność jest to podatność materiału na ścieranie

s = (M/A)*(1/rp) [cm]

w którym: M – strata masy próbki po 440 obrotach tarczy, [g],

A – powierzchnia próbki, [cm2],
rp – gęstość pozorna próbki, [ g/cm3].

  1. Odporność na uderzenie Jest to zdolność przeciwstawienia się nagłym siłom uderzeniowym. Określa się ją energią potrzebną do stłuczenia lub przełamania badanych próbek materiału.

  2. Wytrzymałość na zginanie jest to największy opór, jaki stawia materiał siłom zewnętrznym powodującym zginanie, aż do jego złamania.

Rz = [MPa]

w którym: M – moment zginający, [N·m],

W – wskaźnik wytrzymałości, [m3].

Współczynnik przewodzenia ciepła

Zdolność materiału do przewodzenia ciepła jest określana przy pomocy współczynnika przewodzenia ciepła, oznaczaną przez λ (lambda). Jest to ilość ciepła przewodzonego w jednostce czasu przez 1m2 powierzchni przegrody o grubości 1m przy różnicy temperatur powierzchni równej 1K w czasie 1s.

Jest to parametr informujący ile ciepła przenika przez materiał izolacyjny. Im współczynnik jest niższy, tym materiał jest lepszym izolatorem.

λ – współczynnik przewodnictwa cieplnego,

Q – ilość ciepła przepływającego przez ciało,

d – grubość przegrody.

t – czas przepływu,

S – pole przekroju przez który przepływa ciepło,

ΔT – różnica temperatur w kierunku przewodzenia ciepła,

Współczynnik przepuszczania pary wodnej

Współczynnik przepuszczania pary wodnej odpowiada ilości wilgoci, w postaci pary wodnej, która dyfunduje przez warstwę materiału o grubości 1 m i przekroju A = 1m2 , przy różnicy ciśnień pary wodnej po obydwu stronach warstwy p= 1Pa i czasie t= 1h

Współczynnik oporu dyfuzyjnego- Wielkość ta informuje ile razy opór dyfuzyjny materiału jest większy od oporu stawianego przez powietrze

Grzejniki i armatura grzejnikowa

Przeznaczone są do pracy w systemach centralnego ogrzewania o temperaturze roboczej do 115˚C i ciśnieniu roboczym do 0,6MPa w systemach wodnych i 0,7MPa w systemach parowych

Miedź i stopy miedzi

Rury do instalacji wodnych musza być wykonane z miedzi odtlenionej fosforanem o zawartości:

Gatunek ten oznaczany jest symbolami: Cu – DHP, CW024A, SF – Cu

Mosiądz – stop miedzi i cynku, zawierający do 40% tego metalu

Zastosowanie – łączniki gwintowane, armatura

W instalacjach wodnych należy stosować gatunki mosiądzu odporne na odcynkowanie (symbol CR lub DRA) np. MO58

Brąz – stop miedzi (80 – 90%) i cyny (5 – 10%)

Zastosowanie – łączniki gwintowane, zaciskane

Odporność korozyjna miedzi i stopów miedzi

Miedz odporna jest na działanie większości środowisk w jakich jest stosowana. Odporna jest m.in. na działanie:

Trwałość – obecnie na około 100 lat, niezależnie od jakości wody zasilającej instalacje (jeżeli spełnia ona wymagania wody do picia)

Wymagania dotyczące wody zasilającej instalacje wodociągowe z rur miedzianych:

odczyn pH >7

stężenie jonów amonowych <0,5 mg/l

zawartość jonów siarczanowych określana wzorem

(Zo / CSO42-) > 2

Zogólna - zasadowość ogólna określana wg normy PN-90/C-04540

CSO42- - stężenie jonów, wyrażone w mol/l

Rury miedziane

Rury dla instalacji wodnych i gazowych produkowane są w trzech stanach

Stanie rekrystalizowanym (miękkim) – R220

Stanie półtwardym – R250

Stanie twardym – R290

Rury miedziane R220

Produkowane mogą być do średnicy 54mm. W zakresie średnic 6-22mm dostarczana są w kręgach, długość rury w kręgu wynosi 25m lub 50m, a średnica kręgu wynosi od 500mm do 900mm

Zastosowanie:

Rury miedziane R250

Średnica 12-28mm, występują w odcinkach prostych o długości 5m

Rury miedziane R290

Rury o średnicach 6-133mm – w odcinakach prostych o długości 5m, natomiast rury o średnicach 159, 219 i 267mm w odcinkach 3 lub 5m

Zastosowanie:

Rury miedziane w otulinie

Otulina chroni rury przed uszkodzeniem mechanicznym oraz kontaktem z substancjami agresywnymi (np. zaprawa murarska).

Zastosowanie – instalacje grzewcze, gazowe, wodociągowe.

Rury miedziane w izolacji termicznej

Izolacja termiczna może być wykonana z pianki kauczukowej, poliuretanowej lub polietylenowej.

Zastosowanie – instalacje grzewcze i wodociągowe (do przesyłania wody ciepłej)

Cechowanie rur miedzianych

Napis powinien być umieszczony w trwały sposób na całej długości rury w powtarzalnych odstępach:

Spotykane są również oznaczenia jakościowe, przyznawane przez odpowiednie stowarzyszenia krajowe.

Znakowanie rur preizolowanych

Rury w otulinie powinny posiadać – poza napisem na rurze – również czytelny i niezmywalny napis na otulinie. Powinien zawierać:

Połączenia

  1. Rozłączne

  1. Dwuzłączki rurowe

  2. Dwuzłączki rurowe z pierścieniem zaciskowym

  1. Nierozłączne

  1. Lutowanie miękkie

  2. Lutowanie twarde

  3. Spawanie

  4. Zaciskanie

Lutowanie miękkie

Proces łączenia przy temperaturze poniżej 450˚C, przy użyciu odpowiedniego spoiwa (lutu), którego punkt topienia spełnia ten warunek

Zastosowanie: w instalacjach wody zimnej, ciepłej i CO

Lutowanie twarde

Wykonywanie połączeń lutowanych przy użyciu spoiw, których robocze temperatury topnienia wynoszą ponad 450 ˚C

Zastosowanie:

Łączniki do lutowania kapilarnego wymagania

- 0,15 mm dla złączy o średnicach do 54mm

- 0,2mm dla złączy o średnicy powyżej 54mm

- o średnicy do 54mm – od 0,02 do 0,3mm

- o średnicy powyżej 54mm – do 0,4mm

Rodzaj instalacji Połączenia lutowane
Z łącznikami kapilarnym
Miękkie
Wodociągowa +

Ogrzewanie gazowe

Gazów płynnych i medycznych

+

(110˚C)

Olejowe i sprężonego powietrza

Łączniki i kształtki do instalacji miedzianej (kolanka, łuki, trójniki, dwuzłączki, króćce) powinny być z mosiądzu. Połączenia powinny być uszczelniane taśmą teflonową lub pastą uszczelniającą.

Połączenia spawane

Połączenia spawane rur miedzianych dopuszczalne są:

Wymagania połączeń spawanych:

Łączniki z końcówką gwintowaną

Łączniki mogą posiadać dwa rodzaje gwintów:

Wymiarem normowanym jest grubość ścianek łączników, również części gwintowanej

Rodzaj złączki zaciskowej Instalacje
Wodociągowe
Dwuzłączki proste lub kątowe z uszczelnieniem stożkowym, kulistym lub płaskim +
Dwuzłączki proste lub kątowe z pierścieniem zaciskowym, metalowym +
Dwuzłączki proste lub kątowe z miękkim uszczelnieniem +
Złączka prosta nasuwkowa

+

(tylko z atestem)

Połącznia kołnierzowe +

Tworzywa sztuczne

Materiały, których podstawowym składnikiem są organiczne substancje wielkocząsteczkowe, zwane polimerami oraz składniki dodatkowe wpływające na właściwości przetwórcze i/lub użytkowe polimerów

Polimery

Związki wielkocząsteczkowe złożone z jednakowych, powtarzających się prostych jednostek zwanych merami, których liczbę w makrocząsteczce określa stopień polimeryzacji „n” (na ogół większy niż 100)

Polimeryzacja

Polimeryzacja to reakcja, w wyniki której związki chemiczne o małej masie cząsteczkowej zwane monomerami lub mieszanina kilku takich związków, reagują same ze sobą aż do wyczerpania wolnych grup funkcyjnych, w wyniku czego powstają cząsteczki o wielokrotnie większej masie cząsteczkowej od substratów, tworząc polimer.

Polikondensacja

Reakcja polimeryzacji, przebiegająca stopniowo i z wydzieleniem niskocząsteczkowego produktu ubocznego

Ważniejsze polimery otrzymywane w wyniku polikondensacji

Poliaddycja

Rodzaj reakcji chemicznej, w której nie występują produkty uboczne i która ma charakter stopniowy a nie łańcuchowy. W procesie addycji są otrzymywane m.in. poliuretany

Nazwa Skrót
Polipropylen PP
Polistyren PS
Poliuretan PUR
Polichlorek winylu PVC
Chlorowany polichlorek winylu PVC-C
Polietylen PE
Polietylen sieciowany PEX
Polibutylen PB
Poliizobutylen PIB
Poliester SP

Polimer

  1. Elastomery – przy małych na prężeniach, pod obciążeniem w normalnej temperaturze, wykazują duże do (1000%) odkształcenia o charakterze sprężystym np. kauczuk

  2. Plastomery – w normalnej temperaturze ulegają bardzo małym odkształceniom sprężystym (ok 1%), ale wykazują skłonności do odkształceń plastycznych

  1. Termoplasty – pod wpływem ogrzewania miękną (charakterystyczna temperatura mięknięcia), aż do plastycznego płynięcia i twardnieją po ochłodzeniu. Proces jest powtarzalny

  2. Duroplasty – nie mają temperatury mięknięcia, w wyższej temperaturze ulegają rozkładowi, przechodząc od temperatury użytkowania wprost w zakres rozpadu

Składniki dodatkowe

Wypełniacze Nośniki Włókna
Plastyfikatory Stabilizatory Środki porotwórcze
Środki barwiące Środki smarujące i antyadhezyjne

Wypełniacze (lub napełniacze) – substancje organiczne lub nieorganiczne wprowadzane w celu polepszenia cech mechanicznych, odporności cieplnej i ogniowej, charakterystyki antyelektrostatycznej, zmniejszenia skurczu w procesach przetwórstwa oraz obniżenia kosztu wyrobu końcowego.

Wypełniacze nieorganiczne: mączka kwarcowa, kaolinowa, dolomit, baryt, talk, grafit, proszki metaliczne

Wypełniacze organiczne: mączka drzewna i korkowa, trociny, sadza

Nośniki – materiały wzmacniające wytrzymałość mechaniczną tworzyw, wprowadzane w postaci wstęg lub arkuszy papierowych, tkaninowych, mat i tkanin szklanych, np. w laminatach – najczęściej w połączeniu z żywicami termo – i chemoutwardzalnymi

Włókna – szklane, węglowe, metalowe, aramidowe i inne, pełnią rolę zbrojenia rozproszonego w tworzywie, zwiększając wytrzymałość, sztywność, ograniczają skurcz tworzyw

Stabilizatory – środki uodparniające tworzywa przed starzeniem i degradacją.

Rozróżnia się:

Środki porotwórcze

Stosowane w tworzywach do izolacji cieplnej i przeciwdźwiękowej

Środki barwiące

Barwniki i pigmenty charakteryzujące się brakiem rozpuszczalności

Plastyfikatory

Nazywane też zmiękczaczami, substancje zwiększające elastyczność i giętkość tworzyw, ułatwiające przetwórstwo, stosowane do zmiękczania twardych polimerów, np. polichlorku winylu, a także kauczuków, są nimi estry kwasu ftalowego, fosforowego i inne

Środki smarujące i antyadhezyjne

Poprawiające właściwości powierzchni produktów z tworzyw przez nadanie im połysku i gładkości, np. kwasy stearynowe i ich sole, wosk naturalny, parafina, oleje mineralne i tłuszczowe

Antystatyki

Zmniejszają liczbę ładunków elektrycznych tworzących się na powierzchni tworzywa w wyniku obniżenia jego odporności powierzchniowej

Antypireny

Związki chemiczne, które wstrzymują proces zapalenia się oraz zmniejszają szybkość pirolizy lub utleniania się polimerów podczas kontaktu z ogniem

Etapy przetwarzania tworzyw sztucznych

I etap – uzyskiwanie w procesie syntezy chemicznej prostych związków wyjściowych tj. monomerów

II etap – wytwarzanie związków wielkocząsteczkowych, tzw. Polimerów, z zastosowaniem obecnie

bardzo już zaawansowanych metod i technologii syntezy polimerów

III etap – obróbka wstępna, polegająca na przygotowaniu dla przetwórstwa mieszanek polimerów

z odpowiednimi dodatkami, przez rozdrobnienie albo rozpuszczeniu polimeru i dokładne

jego wymieszanie z dodatkami do pełnej jednorodności

IV etap – obróbka formująca ma na celu nadanie wyrobom kształtu, uzyskanie półfabrykatów lub

wyrobów gotowych, charakter tej obróbki zależy od rodzaju przetwarzanej kompozycji

polimerowej

V etap – obróbka wykończeniowa polega na powierzchniowym wykończeniu wyrobów w wyniku

obróbki mechanicznej, nanoszenia powłok lakierniczych, np. natryskiem, metalizowani oraz

łączeniu części przez klejenie zgrzewne itp.

Formowanie wyrobów z tworzyw sztucznych

Tworzywa sztuczne – zalety

  1. Łatwość formowania wyrobów o skomplikowanych kształtach i krótki cykl produkcyjny

  2. Możliwość uzyskania wyrobów o barwnych i gładkich lub reliefowych powierzchniach

  3. Dobra przyczepność do innych materiałów

  4. Mała gęstość objętościowa

  5. Niski współczynnik przewodności cieplnej

  6. Duża odporność chemiczna na działanie wielu czynników agresywnych i wody

  7. Stosunkowo duża wytrzymałość mechaniczna na jednostkę masy

Tworzywa sztuczne – wady

  1. Duży współczynnik rozszerzalności cieplnej

  2. Stosunkowo mała odporność na podwyższenie temperatury i łatwopalność

  3. Pełzanie

  4. Zdolność do ładowania się elektrycznością statyczną

Najczęściej stosowane tworzywa

Polichlorek winylu (PVC)

Wzór polichlorku winylu

H2C=CHCl

Właściwości ogóle: niepalny, odporny na chemikalia nieorganiczne, w rozpuszczalnikach organicznych pęcznieje

Rury z PVC-U

Zastosowanie:

Rury z CPVC

Zastosowanie

Do instalacji wody zimnej i ciepłej (temperatura max 80˚C - awaryjna 95˚C)

Polietylen (PE)

Wzór chemiczny

H2C=CH2

Odporny na działanie chemikaliów z wyjątkiem węglowodorów i stężonych kwasów utleniających. Palny. Temperatura stosowania -120 ˚C do 120 ˚C

Zastosowanie rur z PE:

Zastosowanie rur z HDPE

Zastosowanie rur z PP

Zastosowanie rur z PB

Zastosowanie rur z PEX

Zastosowanie rur z GRP


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
materia c5 82y ko c5 82o
materia c5 82ysciaga
S2 Rola czynników kulturowych w kryzysie finansowym Wiesław Rehan wykład 10, Materiały na studia, No
WSTĘP DO NAUKI O JĘZYKU materiał, DZIENNIKARSTWO (I rok) notatki, prace, wykłady
materia c5 82y ko c5 82o 2
Materialy W 1, parazytozy tropikalne notatki
Wyklad 4 - Autyzm - material z wykladu, Fizjoterapia, Notatki i prezentacje, Pedagogika spejalna
12Niepowodzenie Szkolne - cały materiał, Pedagogika rok 1,2,3 notatki
materiały dla grupy, ⇒ NOTATKI, I semstr, !ĆWICZENIA, Psychologia społeczna (ćwiczenia)
Materialy W 4, parazytozy tropikalne notatki
Materialy W 2, parazytozy tropikalne notatki
Prawo Materialne UE skrypt, notatki prawo unii europejskiej
Materialy W 3, parazytozy tropikalne notatki
WYTRZYMA c5 81O c5 9a c4 86 MATERIA c5 81 c3 93W 1 10
zadania - stężenia, Notatki i materiały dodatkowe, Chemia, materiały od Romka
Pedagogika-praca, pedagogika resocjalizacyjna - notatki, Prezentacja i materiały - SZKOŁA JAKO INSTY

więcej podobnych podstron