PRZYJACIÓŁKA / PRZYJACIEL PSZCZÓŁ

OBRZĘDOWOŚĆ

Okrzyki:

1. Bzy, bzy, bzy, bzy, bzy, bzy pszczółki to my, to my, to my

2. Pszczółki - radosne! Pszczółki - wyruszają w świat na wiosnę.

3. Pyłek, nektar, pszczółki, miód Pracowity jest nasz ród.

4. Pyłek, miodek wielka rzecz, Jemy miód by zdrowie mieć.

5. Dobry miodek niezła rzecz, Jemy go by zdrowie mieć.

Sposoby sprawdzania obecności:

1. Na planszy każdy zuch ma przyczepioną pszczółkę. Za każdą obecność na zbiórce dostaje kwiatek do przyklejenia przy pszczółce ze swoim imieniem.

Każdy zuch ma kartę w kształcie ula. Za obecność na zbiórce dostaje do przyklejenia pszczółkę.

Temat: Pszczelarskie ciekawostki

1. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki wg tradycji gromady. W tle słychać dźwięk lecącej pszczoły (z magnetofonu)

2. Gawęda (Drużynowy opowiada o początkach pszczelarstwa)

Czy wiecie, że pszczoły produkujące miód żyjąca Ziemi już od bardzo, bardzo dawna? W Hiszpanii odkryto malowidło na ścianie jaskini, które przedstawia kobietę otoczoną pszczołami i podbierającą miód. Rysunek ten pochodzi aż epoki kamiennej i ma już ponad 10tysięcy lat. kiedyś uważano pszczoły za święte owady, a miód traktowano jako pokarm bogów. Mogli go jeść tylko ważni ludzie i święte krokodyle. Pszczoły były też znakiem władzy i królowie mieli je wy­szyte na płaszczach do koronacji. Na początku pszczoły nie mieszkały w ulach, tylko w lasach w wydrążonych dziuplach drzew, czyli w barciach. Dlatego dawne pszczelarstwo na­zywano bartnictwem. Zbieraniem miodu zajmowali się bartnicy i tylko oni mogli go za­nosić na dwór książęcy Niestety miód chciały też wybierać z dziupli niedźwiedzie, a człowiek nie chciał na to pozwolić. Dlatego przed wejściem do bartni zawieszano drew­niany kloc, który zasłaniał otwór. Zezłoszczony niedźwiadek uderzał łapą w kloc, ten odsuwał się, a następnie, rozkołysany przez zniecierpliwione zwierzę, powracał z impetem na miejsce właśnie w chwili, gdy niedźwiadek próbował wygarnąć miód. Kończy­ły się ty upadkiem niedźwiedzia. Takie urządzenie nazywano dzwonem lub samobitni.

3. Gry i ćwiczenia

Zuchy dostają od drużynowego kartę pt. „Jak to z pszczelarstwem było". Trasa lotu pszczoły ły na karcie to trasa wędrówki po placu przy harcówce (może też być po okolicy). Po drodze zuchy w zaznaczonych miejscach odpoczynku pszczoły Kwiatki) muszą odnaleźć ukryte zadania i informacje.

Zadanie 1:

Odpowiedzcie na pytania:

Skąd wiemy, że pszczoły żyją na świecie od ponad 10 tysięcy lat? Co robiono, by niedźwiedzie nie wybierały miodu z dziupli?

Zadanie 2:

Rozwiążcie rebus i powiedzcie co oznacza to słowo:

Zadanie 3:

Ułóżcie z rozsypanki wyraz dotyczący rzeczy stosowanej w dawnym pszczelarstwie. Powiedzcie , kiedy była ona stosowana.

Zadanie 4:

Przeczytajcie uważnie informacje

Kiedyś pszczoły hodowano w dziuplach drzew, które nazywano barciami. Barcie, drążono przeważnie na dębach i sosnach, rzadziej grabach, bukach czy lipach. Wykonywano je w miejscach, gdzie pień osiągał metr średnicy lub więcej. Najwięcej barci robiono w sosnach, które musiały rosnąć ok. 120 lat aby osiągnąć odpowiedni do jego rozmiar. Bartnicy wspinali się do barci przy pomocy powrozów, tzw. Ieziw, później drabin. Przed wyjściem plastrów miodu pszczoły podkurzano przy użyciu fajek bartniczych, naczyń dymnych (czy pochodni.

Następnie policzcie czy wy wszyscy razem macie tyle lat ile musiały rosnąć sosny, by zrobić w nich dziuplę dla pszczół.

Zadanie 5:

Odszukajcie ukryte rolki od papieru toaletowego z waszym imieniem.

Majsterka zuchy wykonują pszczółki z rolki od papieru toaleto­wego

4. Krąg Rady Podjęcie decyzji o zdobywaniu sprawności, podsumowanie zbiórki, ocena postaw zuchów.

Obrzędowe zakończenie zbiórki Zuchy stają szóstkami według tradycji gromady, ale na miejsce zbiórki „lecą" machając rączkami i udając pszczółki.

Zbiórka 2

Temat: W świecie Pszczółki Mai.

1. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki wg tradycji gromady oraz okrzyk Pyłek, nektar, pszczółki, miód Pracowity jest nasz ród.

2. Gry i ćwiczenia

drużynowy daje zuchom do ułożenia puzzle (rozciętą postać Pszczółki Mai i Gucia). Następ­nie pyta, czy wiedzą jak się te postaci nazywają i w jakiej bajce występowały.

3. Gawęda — film

zuchy oglądają jedną z przygód Pszczółki Mai (jeden odcinek dobranocki).

1. Piosenki i pląsy piosenka „Pszczółka Maja"

(piosenka z dobranocki śpiewana przez Zbigniewa Wodeckiego)

„Pszczółka Maja"

Gdzieś jest, lecz nie wiadomo gdzie, świat, w którym baśń ta dzieje się. Maleńka pszczółka mieszka w nim, co wieść chce wśród owadów prym.

Tę pszczółkę, którą tu widzicie zowią Mają.

Wszyscy Maję znają i kochają. Maja fruwa tu i tam, świat swój pokazuje n a m.

Dziś spotka was maleńka, zwinna Pszczółka Maja,

Śmiała sprytna, rezolutna Maja,

Mała pszczółka Maja,

Maju, Maju, Maju ! Cóż zobaczymy dziś?

2. Gry i ćwiczenia

• Poszukaj mnie

zuchy muszą odszukać w harcówce ukryte postaci z bajki (postacie narysowane na kart­kach)

• Odgadnij moje imię

odgadnięcie jak się dana postać nazywa

1. Magisterka X""* zuchy wykonują opaski na głowę z różkami pszczółki.
   

2. Teatr zuchowy

Zuchy przedstawiają pantomimą scenkę do wiersza Anny Wojdeckiej pt. „Pszczółki". Jeden z zuchów jest narratorem i czyta wiersz.

3. Piosenki i pląsy

przypomnienie poznanej wcześniej piosenki „Pszczółka Maja".

4. Krąg Rady

Podsumowanie zbiórki, ocena postaw zuchów.

Obrzędowe zakończenie zbiórki.

Zbiórka 3

Temat: Pszczeli ród w ulu mieszka

1. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki wg tradycji gromady oraz okrzyk.

2. Gry i ćwiczenia

zuchy odgadują na podstawie zagadki, o czym będzie zbiórka Kolorowy domeczek ma maleńki ganeczek Przez malutkie wrota wnoszą ciężar ze złota.

3. Gawęda

Drużynowy zaczyna opowiadać o rodzajach pszczół i ich zadaniach

Pszczółki to bardzo pracowite owady. Z wosku budują pionowe plastry z komórkami, w których przechowują pokarm i wychowują przyszłe małe pszczółki. Już wtedy wiadomo, z jakiego jajeczka będzie nowa królowa, czyli szefowa. To jajeczko jest specjalnie pielęgno­wane. Z pozostałych wyklują się robotnice oraz trutnie, czyli panowie - pszczółki. W ulu każdy zna swoje miejsce i zadanie. Panuje tu duży porządek. Robotnica w swoim krótkim życiu musi dużo pracować. Przy narodzinach ma przydzielone zadanie. Może czyścić komór­ki, pielęgnować larwy, budować plastry, pilnować wejścia do ula i odbierać przy nim pyłek i nektar od zbieraczek. Dopiero pod koniec życia zostaje zbieraczką i może odwiedzać łąki z kwiatami. Każda rodzina pszczela ma swój zapach. Przy wejściu do ula stoi robotnica, która pilnuje, by do środka nie dostały się pszczółki z innej rodziny. Jeśli wyczuje inny zapach to przepędza takiego niemiłego gościa.

1. Piosenki i pląsy

piosenka „Pszczółka Maja" (przypomnienie)

2. Gry i ćwiczenia

• Pszczoły na kwiatki

Zuchy (pszczoły robotnice) biegają po harcówce, w której na podłodze rozłożone są kwiaty (z papieru), ale o jeden mniej niż zuchów. Na sygnał drużynowej (pszczoły królowej) muszą usiąść przy jednym kwiatku. Ten dla kogo zabraknie kwiatka odpada z gry i wraca do ula (umówione miejsce w harcówce). Za każdym razem zabierany (zrywany) jest jeden kwiatek.

• Pszczele ciekawostki

Zuchy dostają rozsypankę z ciekawostkami o pszczołach muszą poszczególne wyrazy ułożyć w zdania i je odczytać pozostałym zuchom.

Inne:

• Robotnica żyje około 30-35 dni.

• Pszczoły odwiedzają 4 milionów kwiatów by zrobić 1 kg miodu.

• Podczas jednego kursu pszczoła odwiedza około 50—100 kwiatków.

• Królowa składa około 2 tysięcy jajeczek.

• Pszczoła ma długość 7 — 18 milimetrów.

• Zbieranie pyłku

W harcówce rozłożone są kwiatki, a na nich kuleczki pyłku (z papieru). Zuchy (pszczoły robotnice) podzielone są na 2 grupy i biegają (latają) między kwiatkami, gdy drużynowy

pokazuje słońce (symbol, że jest dzień). Wtedy zbierają po jednym pyłku z kwiatków i za­noszą do ula (każda grupa do swojego). Można zabrać tylko jeden pyłek, a po zaniesieniu go do ula wrócić po następny. Podczas nocy (drużynowy pokazuje księżyc) zuchy wracają do ula. Zabawa kończy się, gdy wszystkie pyłki są pozbierane z kwiatków. Wygrywa grupa, która ma w ulu więcej pyłku.

1. Gawęda

Drużynowy opowiada o ulach

Pszczółki, tak jak każde stworzenie ma swoje mieszkanie. Jest nim ul, czyli domek pszczół, w którym żyją i przechowują żywność. Najczęściej ule są drewniane, ale mogą też być ze styropian u. Cięższe ule stoją na stałe w pasiece, a te lżejsze mogą być przenoszone bliżej miejsc z kwiatami.

Najwięcej jest uli tradycyjnych z drewna (drużynowy pokazuje zuchom zdjęcie), ale kiedyś wyglądały one zupełnie inaczej (zdjęcia uli dawnych). Dawno temu pszczoły mieszkały w wydrążonej w drzewie dziupli, nazywanej barcią. Potem ule miały kształt figurek rzeźbio­nych z pni drzew. Były to głównie postacie ozdobne i magiczne. Ich zadaniem była ochrona pasiek przed złymi mocami, odpędzanie chorób i zapewnienie pszczołom dobrych warunków do rozwoju. Ule najczęściej miały postać ludzi lub zwierząt np. niedźwiedzia lub sowy.

2. Magisterka

zuchy projektują i budują ule z kartonów

3. Gry i ćwiczenia

4. Pszczoły do ula (na zasadzie wiewiórki do domów)

5. Krzyżówka dotycząca pszczół i uli




1. Mieszkanka ula.

2. Przynosi do ula nektar pyłek.

3. Ule mogły mieć postać zwierząt, np

4. Dawniej tam mieszkały pszczoły.

5. Pan - pszczółka

6. Najważniejsza osoba w ulu.

7. Nazwa uli wydrążonych w drzewach.

odpowiedzi: 1) pszczoła, 2) zbieraczka, 3) sowa, 4) dziupla, 5) truteń, 6) królowa, 7) barć

1. Wystawa wykonanych uli i konkurs na najładniejszy.

2. Krąg Rady — Podsumowanie zbiór ki, ocena postaw zuchów.

Obrzędowe zakończenie zbiórki

Zbiórka 4

Temat: Życie w pasiece

1. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki wg tradycji gromady oraz okrzyk.

2. Gawęda

Drużynowy czyta list od pszczelarza z zaproszeniem do odwiedzenia pasieki. Do listu dołą­czona jest mapka z zaznaczoną trasą od harcówki do pasieki.




3. Zwiad — wyprawa do pasieki.

Zuchy wyruszają z harcówki i idą trasą zaznaczoną na mapce. Po dojściu na miejsce zwie­dzają pasiekę, słuchają opowiadania pszczelarza o pszczołach, efektach ich pracy, ulach, stosowanym sprzęcie w pasiece (jednym zdaniem o życiu w pasiece).

4. Ognisko z pieczeniem kiełbasek.

5. Gry i ćwiczenia — TAK — NIE

Zaznaczany linię startu i mety. Zuchy ustawiają się na starcie w dwóch rzędach. Naprzeciw rzę­dów, na środku linii mety ustawiamy dwa krzesła (jedno z napisem TAK, drugie z NIE). Prowa­dzący zabawę czyta zuchom pytanie, na które może paść odpowiedź tak lub nie. Zuchy (pierw­sze w rzędzie) po usłyszeniu pytania muszą dobiec do odpowiedniego krzesła i usiąść na nim. Punkty dla grupy zdobywa zuch, który usiadł jako pierwszy na krześle z dobrą odpowiedzią. Pytania:

• Czy pszczoły żywią się miodem? (TAK)

• Czy królowa zbiera pyłek z kwiatów? (NIE)

• Czy patronem pszczelarzy jest Św. Ambroży? (TAK)

• Czy pszczoły produkują wosk? (TAK)

• Czy rodzaj miodu zależy od rodzaju roślin, z których pszczoły zbierają nektar? (TAK)

• Czy pasieka to rój pszczół? (NIE)

• Czy truteń mieszka na stałe w ulu? (NIE)

• Czy są ule ze styropianu? (TAK)

• Czy pyłek to inna nazwa nektaru? (NIE)

• Pszczółki

Dzieci dobierają się w pary, jedna osoba tzw. „Królowa Pszczół", będzie wydawała róż­ne polecenia, np., „pszczółki latają", „pszczółki klaszczą", „pszczółki tańczą", „pszczółki wykonują przysiady" (oczywiście wszystko robią wspólnie z partnerem), na polecenie „pszczółki zmieniamy kwiatuszek", każde dziecko szuka nowej pary, osoba która jej nie znajdzie zostaje „Królową Pszczół" i teraz ona będzie wydawała polecenia.

• Raz, dwa, trzy pszczoła-strażniczka patrzy (na zasadzie król patrzy)

Zuchy (obce pszczoły) ustawiają się na linii startu w jednym szeregu. Wybieramy jedną oso­bę jako pszczołę-strażniczkę, która staje przy ulu (linia mety). Zadaniem obcych pszczół jest zakraść się do ula i klepnąć pszczołę-strażniczkę w ramię. Poruszać się wolno tylko jak pszczoła-strażniczka jest odwrócona tyłem do startu. Na gwizdek (klaśnięcie) strażniczka odwraca się. Zuchy muszą wtedy stanąć nieruchomo. Kto się poruszy i zostanie zauważony przez pszczołę-strażniczkę wraca na linię startu i zaczyna od początku. Strażniczka nie może chodzić między zuchami.

6. Krąg Rady Podsumowanie zbiórki, ocena postaw zuchów.

Zbiórka 5

Temat: Mniam, mniam pyszny miodek zjadam

1. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki wg tradycji gromady oraz okrzyk.

2. Gawęda (fragment książeczki pt. „Kubuś Puchatek i miodowe drze­wo".

Walt Disney, edycja polska Ameet Sp. z o.o. 2007)) Drużynowy czyta lub opowiada fragment przygód Kubusia Puchatka z pszczołami i miodem (Tu tylko fragment, więcej w książce. Można też zuchom odtworzyć wersję do słuchania - załączona do książki)

„Kubuś Puchatek mieszkał sobie w Stumilowym Lesie (...) Kiedy Puchatek usłyszał dźwięki zegara z kukułką, wiedział, że na coś czas.

• Myśl, myśl, myśl ...! Ach tak! Czas na moją gimnastykę. (...)

• raz, dwa, raz.Raz, dwa, raz ...

Przez tę gimnastykę poczuł się głodny i zaburczało mu w brzuszku. Podszedł do szafki, wy­jął garneczek z miodem i zajrzał do środka.

• A to pech! Znowu pusty. Jest tylko trochę gęstego na dnie.

Puchatek włożył głowę do garnka, żeby wylizać resztkę miodu i wtedy usłyszał bzykanie.

• To bzykanie coś oznacza! A jedyny powód bzykania, jaki znam, to ten, że się jest ... pszczołą! A jedyny powód, żeby być pszczołą, to ten, żeby robić miód.

Puchatek podążył za pszczołą w kierunku drzewa. Wysoko, tuż poniżej wierzchołka, zoba­czył dziuplę pełną miodu. Od razu domyślił się, że pszczoły robią miód po to, żeby mógł go zjeść (...)"

3. Piosenki i pląsy

Pląs „Niedźwiadek"

Stajemy w kole i śpiewamy piosenkę wykonując określone ruchy.

Melodia taka sama jak do „Mam chusteczkę haftowaną" Tekst: Jedna łapka, druga łapka ja jestem niedźwiadek. Trzecia łapka, czwarta łapka a to jest mój zadek. Lubię miodek, kocham miodek, podbieram go pszczółkom, jedną łapką, drugą łapką albo ciągnę rurką.

Ruchy: jedna łapka, druga łapka - wyciągamy po kolei prawą i lewą rękę, ja jestem niedźwiadek - pokazujemy na siebie, trzecia łapka, czwarta łapka - wyciągamy nogi lewą i prawą do koła, a to jest mój zadek - obracamy się do koła tyłeczkiem i klepiemy po nim, Lubię miodek, kocham miodek - głaszczemy się po brzuszku, podbieram go - ruch jakbyśmy chcieli kogoś zawołać, pszczółkom - latamy jak pszczółka,

jedną łapką, drugą łapką - wyciągamy po kolei prawą i lewą rękę, albo ciągnę rurką - jakbyśmy pili sok słomką.

4. Gry i ćwiczenia — Ciepło-zimno

[cykl

Wybrany zuch chodzi po harcówce i szuka ukrytych słoiczków z miodem. Drużynowy (lub przyboczny) pomaga w poszukiwaniach mówiąc „zimno", gdy zuch jest daleko od słoiczka lub „ciepło", gdy się do niego zbliża. Wszystkie odnalezione słoiczki z miodem ustawiamy.




5. Gawęda cz. II

Drużynowy opowiada o rodzajach miodu. Następnie prowadzi z zuchami dyskusję na temat zastosowania miodu.

Kiedyś mówiono, że „Polska to kraj mlekiem i miodem płynący". To miód stosowano do sło­dzenia, a nie cukier. Pszczoły wytwarzają miód w taki sam sposób od 150 milionów lat. Jest to dla nich ciężka praca, bo na jedną łyżeczkę miodu pracuje przez całe życie 12 pszczół. W zależności, jakie kwiaty odwiedzą pszczoły, powstaje różny miód. Może być np.: wielokwiatowy, lipowy, akacjowy. Jest też miód powstający ze spadzi zbieranej z drzew. Spadź to odchody mszyc znajdujące się latem na liściach i igłach. Powstaje z niej ciemny miód o właściwościach leczniczych. Tak właściwie to wszystkie miody mają dobry wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie. A do czego może być jeszcze stosowany miód? Jak myślicie?

1. Gry i ćwiczenia

• Smak miodu

Zuchy próbują różnych rodzajów miodu i oceniają ich smak.

• Jak nazywa się ten miód

Zuchy mają ustawione słoiczki z miodem, od których poodklejały się nalepki. Muszą dopasować odpowiednią nalepkę z nazwą miodu do słoiczka.

1. Magisterka

Zuchy przygotowują różne potrawy z miodem (do wyboru z listy poniżej). Następnie próbu­ją to, co zrobili.

• placuszki postne z jabłkami i miodem

• napoje z miodem

• chleb z masłem i miodem

• ciasteczka owsiane

• sałatka owocowa

• miód do smarowania.

9. Krąg Rady

Podsumowanie zbiórki, przyznanie sprawności, ocena postaw zuchów.

w kręgu. - Plątanina

Zuchy rozwiązują plątaninę i odczytują hasło

Obrzędowe zakończenie zbiórki.

MATERIAŁY POMOCNICZE

HISTORYCZNE

• Historia pszczelarstwa wywodzi się z epoki kamiennej, np. malowidło ścienne sprzed 10000 lat odkryte w Hiszpanii przedstawia kobietę podbierającą miód i otoczoną pszczołami.

• Starożytni Egipcjanie prowadzili tzw. „pasieki wędrowne". Umieszczali wapienne ule na statkach i płynęli nimi Nilem. Zatrzymywali się w dzień, aby pszczoły mogły zbierać nektar na ukwieconych łąkach, a nocą ruszali dalej.

• Według legend egipskich pszczoły to ożywione łzy boga słońca Ra i dlatego były uważane za święte owady. Miód, traktowany jak pokarm bogów, mogli spożywać tylko wielcy dostojnicy i święte krokodyle.

• Również w mitologii greckiej miód był pokarmem bogów. Władcę Olimpu Zeusa karmiła w dzieciństwie nektarem nimfa Melisa.

• Propolis (kit pszczeli) kapłani starożytnego Egiptu używali do mumifikacji zwłok.

Pszczoła była znakiem władzy niejednego władcy. Karol Wielki i Napoleon ozdabiali wize­runkami pszczół swoje płaszcze koronacyjne.

Wymagania sprawności:

2. Znamy bajki, w których występują pszczółki. Oglądaliśmy je i inscenizowaliśmy przygody ich bohaterów.

3. Odwiedziliśmy pasiekę, w której podglądaliśmy życie i pracę pszczół i pszczelarza.

4. Poznaliśmy historię pszczelarstwa.

5. Poznaliśmy rodzaje pszczół. Wiemy, jakie są ich zadania, np. królowej, robotnic.

6. Zaprojektowaliśmy ule. Urządziliśmy wystawę projektów lub makiet uli.

7. Poznaliśmy rodzaje miodu. Wiemy, do czego można stosować miód.

8. Przygotowaliśmy potrawy z dodatkiem miodu.

9. Urządziliśmy Święto Pszczół i Miodu lub Dzień Pszczelarza.

Uwagi:

• Sprawność „przyjaciółka/przyjaciel pszczół" nadaje się dla gromad wiejskich jak i miej­skich. Najlepiej zdobywać ją wiosną, gdy pszczoły budzą się do życia lub jesienią, kiedy można zobaczyć efekty pracy całego lato. Daje zuchom możliwość poznania ciekawej pracy pszczelarza oraz pokazania pożyteczności pszczół. Dzięki sprawności zuchy dowiedzą się także o dobroczynnym działaniu miodu.

• Należy ostrzec zuchy przed tym, że niektóre osoby mogą być uczulone na jad pszczeli, co stanowi zagrożenie dla ich zdrowia.

Bibliografia:

1. Edward Kałużny, Pszczela apteka, Leszno 1992 r.

2. Leszek Rum, Miód w kuchni, Poznań 1990r.

3. Barbara Krzyszkowska, Zdrowie z ula, Kraków 1995r.

4. Irena Gumowska, Pszczoły i ludzie, Warszawa 1985r.

5. Pszczelarz Polski — czasopismo pszczelarzy

6. Pszczelarstwo — miesięcznik pszczelarzy

7. Waldemar Bonsels, Dominik Kopacz, Pszczółka Maja. Wielka księga zabaw z pszczółką Mają, Wyd. J. Olesiejuk

8. praca zbiorowa, Pszczółka. Zgadywanki, Wyd. Lorga, 2006 r.

9. Waldemar Bonsels, Pszczółka Maja i jej przygody, Wyd. Śląsk, Katowice 1981 r.

10. Owady. Młody obserwator przyrody, Wyd. Multico

www.dla-dzieci.com.plwww.ewa.bicom.plwww.kolorowanki.ovh.orgwww.pasieka.rost-kowski.info http://free.polbox.pl www.portalliteracki.plwww.interklasa.pl www.smzk. vip.interia.pl

ZUCHOWE WIEŚCI NR 1/2008 (WIOSNA) 1

i ■ cykl ]

Zbiórka 4

ZUCHOWE WIEŚCI NR 1/2008 (WIOSNA)

1

---