EKUMENIZM

Zagadnienia wstępne:

1. Przewodniczącym Komisji Episkopatu Polski do spraw ekumenizmu jest bp. Afons Nosal

2. Przewodniczącym papieskiej rady ds. ekumenizmu jest Kasper

Podręczniki:

1. „Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu”, ks. Hryniewicz, Lublin 199.

2. „Historia ruchu ekumenicznego”, Napiórkowski S.C.

3. Dwa tomy ut unum dotyczące Kościoła rzymsko-katolickiego oraz Kościoła w Polsce

4. Dekret o ekumenizmie z dnia 21 listopada 1964 roku - lektura obowiązkowa

5. Ut unum sint - encyklika Jana Pawła II z dnia 25 maja 1995 r.

6. „Ecclesiae de Eucharistia” - encyklika Jana Pawła II

7. „Dominus Jesus”

8. „Ekumeniczny wymiar sakramentów chrześcijańskiej...”, ks. Hanc

Pojęcie ekumenizmu.

Wszelkiego rodzaju próby zjednoczenia chrześcijan przed rokiem 1910 zwykło się zwać terminem pre-ekumenizm. Ograniczało się to najczęściej do solidarności w podejmowaniu akcji społeczno charytatywnych. Jednak pierwsze inicjatywy zjednoczenia miały dwie aspiracje:

1. troska o pokój

2. troska o misje

W roku 1910 powstała myśl zwołania światowej konferencji Kościołów chrześcijańskich. Jednak I woja Światowa nie pozwoliła zrealizować tej myśli. Światowa Rada Kościołów została powołana do życia 23 sierpnia 1948 roku w Amsterdamie. Delegaci około 150 Kościołów przyjęli następującą rezolucję:

Ustanawia się odtąd Zgromadzenie Rady Ekumenicznej Kościołów. Członkami tego Zgromadzenia są delegaci wybrani przez Kościoły należące do Rady. Ekumeniczna Rada Kościołów otwiera więc swoją definitywna działalność.

Organizacja Światowego Ruchu Kościołów

W Edynburgu określono funkcje ŚRK.

1. Kontynuowanie prac ruchów W i O oraz Praktycznego chrześcijaństwa

2. Ułatwienie Kościołom podejmowanych wspólnie akcji

3. inicjowanie i popieranie wspólnych studiów

4. rozwijanie ekumenicznej świadomości u wiernych wszystkich Kościołów

5. nawiązywanie kontaktów miedzy różnymi stowarzyszeniami, mającymi charakter powszechny i innymi ruchami ekumenicznymi

6. zwoływanie konferencji światowych, które będą mogły ogłaszać swoje własne postanowienia

7. wspieranie Kościołów prowadzonej przez nie ewangelizacji świata.

Kompetencje ŚRK są tylko takie, jakich udzielają jej Kościoły członkowskie. Wielkim polem do dyskusji stała się baza doktrynalna. Ostatecznie przyjęto następującą formę:

Rada Ekumeniczna jest braterskim związkiem Kościołów, które przyjmują naszego Pana Jezusa Chrystusa jako Boga i Zbawiciela.

Dopiero w roku 1961 w New Delhi poszerzono tę formułę dodając słowa: zgodnie z Pismem Świętym i starają się razem odpowiedzieć na ich wspólne powołanie ku chwale jedynego Boga, Ojca, Syna i Ducha Świętego.

Struktura ŚRK ulega zmianom, zależy to od potrzeb, ale zachowuje jednak przy tym dość stały schemat. Najwyższym autorytetem jest Zgromadzenie Ogólne, które jest zwoływane co kilka lat. Całe Zgromadzenie Ogólne wybiera Komitet Centralny, który liczy 90 członków. Bardzo duże znaczenie posiada stanowisko Sekretarza Generalnego, którym na samym początku był M. Vissert Hooft, a po nim Eugene Carson Blacke.

Cała działalność skierowana jest w dwóch kierunkach:

Kierunek teoretyczny - stworzono oddział studiów, który obejmuje 4 pododdziały:

• referat studiów misyjnych

• referat ewangelizacji

• referat „Kościół a Społeczeństwo”

• „Wiara i Ustrój”

Kierunek praktyczny - stworzono odział studiów, który obejmuje 4 pododdziały:

• referat laikatu

• referat młodzieży

• referat mężczyzn i kobiet

• Instytut ekumeniczny

Obok tych dwóch nurtów (praktycznym i teoretycznym) stoją również cztery komórki:

1. Komisja dla Kościołów i spraw międzynarodowych

2. agencja kościelnej pomocy materialnej

3. informacja

4. finanse

ŚRK współpracuje bardzo ściśle ze Światową Radą Misyjną.

Zgromadzenie Ogólne Światowej Rady Kościołów.

Wyjątkową role odgrywają Zgromadzenia Ogólne, które są starannie przygotowywane. Stanowi on przegląd poglądów różnych Kościołów, wyrażają wolę jedności światu, podejmują palące zagadnienia swego czasu, by szukać na nie odpowiedzi. Każde Ogólne Zgromadzenie stanowi poważny krok w życiu chrześcijan i w ruchu ekumenicznym.

Pragnę w tym miejscu przedstawić w wielkim skrócie osiem Zgromadzeń Ogólnych w danym kraju (miejscu). Poruszę problematykę Zgromadzenia Ogólnego w Amsterdamie, Evanstonie, New Delhi, Uppsali, Nairabi, Vancuver, Canberra, Harare.

AMSTERDAM. Zgromadzenie to odbyło się w dniach od 22 sierpnia do 4 września 1948 roku. Przybyło na nie 350 delegatów ze 150 Kościołów i Wspólnot z 350 zastępcami, 500 doradcami, około 100 przedstawicielami młodzieży, gości. Razem było około 1.500 uczestników. Należy dodać, że prawosławie rosyjskie oraz Kościół katolicki nie wzięły udziału w tym Zgromadzeniu Ogólnym. Zaproszenia zostały wysłane do wielkiej liczy dostojników kościelnych, ale święte Oficjum dnia 5 czerwca 1948 roku wydało Monitum utrudniające kontakty międzywyznaniowe katolików. Głównym tematem jaki był poruszany to Nieład człowieka a plan Boży. Cztery Komisje rozpracowały cztery zagadnienia:

• Kościół powszechny w planie Bożym

• plan Boży a świadectwo Kościoła

• zadania Kościoła w obliczu barku ładu społecznego

• Kościół a brak ładu międzynarodowego.

Najdonioślejszym wydarzeniem tego Ogólnego Zgromadzenia było powołanie do życia ŚWIATOWEJ RADY KOŚCIOŁÓW.

EVANSTON. Data na kiedy przypadło Zgromadzenie Ogólne w Evanstonie to 15-31 sierpnia 1954 roku. Na to zebranie przybyło 502 delegatów, 499 gości, 145 konsultantów, 96 przedstawicieli młodzieży, 25 obserwatorów. Łączna liczba 1298 osób ze 162 Kościołów członkowskich. Głównym tematem był Chrystus jedyna nadzieją świata. Temat ten ujawnił dwie tendencje:

1. Teologowie europejscy przejawiali więcej ducha mistyki. Nadzieję chrześcijańska rozważali w duchu eschatologicznym. Zadanie chrześcijanin (według nich) polega na uwalnianiu się od więzów świata, a nastawienie się na eschata.

2. Teologowie amerykańscy wykazywali więcej realizmu i praktycyzmu. Według nich trzeba przetwarzać i ulepszać świat pod względem moralnym, politycznym i społecznym poprzez wprowadzenie Ewangelii w konkretne życie.

Należy znów z przykrością stwierdzić, że nikt nie reprezentował Kościoła katolickiego. Negatywne stanowisko co do Zgromadzenia Ogólnego miał kardynał Samuel Stritch, który 8 lipca tegoż roku wydał List, który mówił o katolickiej koncepcji jedności chrześcijan.

Główny temat tego spotkania obejmował trzy zagadnienia, które były bardziej szczegółowe:

CHRYSTUS JEDYNĄ NADZIEJĄ ŚWIATA

Odkryto w Evanston, że istnieje wielki problem ekumeniczny. Dyskusje jakie były na tym Zgromadzeniu posiadają wielką wartość doktrynalną. Dostarczają wiele cennego materiału przede wszystkim na temat jedności Kościoła oraz Jego doktryny społecznej.

NEW DELHI. Zgromadzenie Ogólne odbyło się w dniach od 18 listopada do 6 grudnia 1961 roku. Wzięło w nim udział około 1.600 delegatów Kościołów członkowskich, 100 przedstawicieli młodzieży orz 250 dziennikarzy. Głównym tematem, hasłem były słowa: Chrystus - światłością świata. Rozpracowano to w trzech głównych tematach:

1. Koinonia - jedność. Dopracowano i poszerzono próbę tego czym jest jedność Kościoła. Podkreślono apostolskość prawdziwej wiary.

2. Martyria - świadectwo. Podjęto problematykę misyjną. Pojawił się problem, które religie nie są chrześcijańskie? Poświęcono dużo uwagi laikatowi

3. Diakonia - służenie. Przedmiotem stało się służenie jednostkom i społecznościom. Wybijały się tu trzy zagadnienia: pokój, sprawiedliwość oraz wolność.

Na tym Zgromadzeniu Ogólnym dokonano trzech doniosłych aktów:

• Integrowania do ŚRK międzynarodowej rady Misyjnej.

• Poszerzenie bazy doktrynalnej

• Przyjęcie nowych Kościołów.

20 listopada Zgromadzenie przyjęło 23 nowe Kościoły w tym Prawosławną Cerkiew Rosyjską, Prawosławną Cerkiew Rumuńską oraz Polską Cerkiew Prawosławną. Od tej pory ŚRK liczył 198 Kościołów z 60 krajów.

UPPSALA. Zgromadzenie w Uppsali przypadło na datę od 4 do 19 lipca 1968 roku. Udział wzięło 2.500 osób, a w tym 800 oficjalnych delegatów z 232 Kościołów członkowskich. Do Uppsali przybyło kilkunastu delegatów obserwatorów z ramienia Kościoła katolickiego. Jeden z jezuitów Roberto Tucci jako pierwszy w historii ŚRK miał przemówienie na temat Ruch ekumeniczny - ŚRK i Kościół rzymsko-katolicki. Należy zaznaczyć, że bardzo miłe słowa nadesłali patriarcha Atenagoras oraz papież Paweł VI.

Ogólnym tematem Zebrania były słowa: Oto wszystko czynię nowym. Temat ten opracowano w sześciu grupach:

1. Katolickość, czyli powszechność Kościoła

2. misja

3. rozwój Trzeciego Świata

4. sprawy międzynarodowe i pokój światowy

5. modernizacja kultu chrześcijańskiego

6. nowy styl życia chrześcijańskiego

Najwięcej uwagi poświęcono sprawie pierwsze oraz trzeciej. ŚRK chce dotrzeć do sedna sprawy, które dzieli lub łączy Kościół. Wielkim wydarzeniem było wybranie 9 członków katolickich (oczywiście za zgodą Watykanu). Nie chodzi o jedność organizacyjną i kultyczna, chodzi o to aby jedność Kościoła ujawniła się zdecydowanie. Do tego maja posłużyć wzajemne uznawanie się Kościołów, współpraca na szczeblu parafialnym, na płaszczyźnie społecznej, szukanie jedności w nauce, w chrzcie i Eucharystii. Stosunek chrześcijaństwa do Trzeciego Świata stał się drugim czołowym tematem Uppsali. Kościół musi być otwarty na wszystkie problemy tego świata o ile dotyczą one człowieka. W Zgromadzeniu uppsalskim uczestniczyła spora grupa Polaków.

NAIROBI. Piątek Zgromadzenie Ogólne obradowała pod hasłem Jezus Chrystus wyzwala i jednoczy. To Zgromadzenie odbyło się w Kenii w dniach od 23 listopada do 10 grudnia 1975 roku. Istotnymi elementami tego Zebrania były spotkania, wymiana poglądów, przeżycie wspólnoty. Podkreślono, że ewangelizację należy rozumieć w sensie globalnym. Przedłożono również model jedności we wspólnocie soborowej. Po raz pierwszy zajęto się kwestią chrześcijańskiego wychowania oraz edukacji. Przedmiotem zainteresowania były również prawa człowieka, stosunki międzyrasowe. Apelowano również o opracowanie nowych koncepcji w polityce rozwojowej, o nową świadomość odpowiedzialności za sprawy nauki i techniki, o nowy styl życia. Tymi wszystkimi sprawami rządziło się aż VI sekcji. Nairobi w zasadzie przyjęło to co postanowiło Zgromadzenie Ogólne w Uppsali, czyli zajęło się palącymi problemami współczesnego świata. Wprowadzono jednak małą korektę. Należy jeszcze intensywniej szukać dróg do zrobienia zasadniczego kroku w stronę jedności. Nairobi było wielkim wyzwaniem do zmiany świata i nawrócenia Kościoła. Należy dodać, iż w skład Komitetu Naczelnego wszedł przedstawiciel z Polski Jan Anchimiuk. Na pierwszym posiedzeniu Komitet ustalił cztery najważniejsze momenty:

1. wyrażenie i zwiastowanie wiary w Trójjedynego Boga

2. dążenie do sprawiedliwego, przetrwania społeczeństwa

3. jedność Kościoła oraz stosunek do jedności ludzkości.

4. kształcenie i odnowa w poszukiwaniu prawdziwej wspólnoty.

Bardzo ważnym wydarzeniem było przedstawienie przez Komisję „Wiara i Ustrój” dokumentu w sprawie Chrztu, Eucharystii i Urzędu duchownego - Lima 1982.

VANCOUVER. Było to już VI Zgromadzenie Ogólne obradujące w dniach od 24 czerwca do 10 lipca 1983 roku. Tematem Zgromadzenia było Jezus Chrystus - życiem świata. w obradach wzięło udział 835 delegatów z przeszło 300 Kościołów. Był duży udział kobiet 30%, młodzieży 13,5% a także nowicjuszy 80%. W tym Zgromadzeniu zajęto się ośmioma zagadnieniami, co spowodowało stworzenie osiem grup problemowych.

1. składanie świadectwa w podzielonym świecie

2. działania zmierzające do jedności

3. o większy współudział w podejmowaniu decyzji

4. uzdrawianie współżycia społecznego

5. w obronie pokoju i przetrwania

6. walka o sprawiedliwości i godność człowieka

7. nauka i wychowanie we wspólnocie

8. przepływ wiarygodnej informacji

Wśród głównym punktów uchwał wymienia się jeszcze dążenie do wzrostu jedności, osiągnięcie większego stopnia sprawiedliwości i pokoju. W skład nowego Komitetu wszedł ponownie bp. Jeremiasz

CANBERRA. Było to siódme Zgromadzenie Ogólne pod hasłem Przyjdź Duchu Święty, odnów całe stworzenie. Zgromadzenie to obradowało w roku 1991. na spotkaniu było około 4.000 uczestników, 13 Polaków.

HARARE. Komisja Wiara i Ustrój głosi jedność Kościoła Jezusa Chrystusa oraz wzywa Kościoły do wzmożenia wysiłków na rzecz widzialnej jedności w jednej wierze, w jednej wspólnocie eucharystycznej oraz we wspólnym życiu w Chrystusie. O rodzaju i przebiegu prac Komisji Wiara i Ustrój decyduje 120-osobowe posiedzenie Komisji, które odbywa się jeden lub dwa razy na dziesięć lat oraz 30-osobowa Komisja Stała (dawniej Zarząd). Komisja Wiara i Ustrój:

- koncentruje się na ewangelijnym wezwaniu do jedności (J 17,21) w relacji do sprawowania kultu, życia, świadectwa, etyki i służby Kościoła w dzisiejszym świecie,
- proponuje studia i dyskusje na temat teologii i praktyk, które dzielą Kościoły,
- zgłębia jedność Kościoła w relacji do podziałów we wspólnocie ludzi (kwestie takie, jak: konflikty narodowe i etniczne, seksizm, rasizm), - wspiera praktyczne kroki ku jedności, takie jak: Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan, negocjacje w kwesti unii kościelnych, dialogi dwustronne. Obecnie Komisja Wiara i Ustrój podejmuje w swoich pracach następujące zagadnienia:

1. „Natura i cel Kościoła" Podejmując ten temat Komisja pragnęła znaleźć odpowiedź na pytanie: co Kościoły mogą dzisiaj powiedzieć wspólnie o Kościele, jego naturze i celu w świecie? Pierwszy etap prac nad tym tematem zakończył się w 1998 r. publikacją Natura i cel Kościoła: Etap na drodze ku wspólnemu uzgodnieniu⁴. Rok 1999 zaplanowany jest na konsultacje tego tekstu, by w roku 2000, podczas posiedzenia Komisji Stałej przygotować uzgodniony dokument na temat natury i celu Kościoła. Członkowie Komisji pragną, by uzgodnienie to uzyskało podobną rangę, jak dokument z 1982 r. pt. Chrzest, Eucharystia, Posługiwanie duchowne⁵.

2. „Hermeneutyka ekumeniczna" W 1998 r. zakończono pierwszy etap prac nad ekumeniczną hermeneutyką⁶. Zgromadzenie w Harare wezwało do rozpoczęcia drugiego etapu prac, który wyznaczono na rok 2000.

3. „Tożsamość etniczna, tożsamość narodowa a jedność Kościoła" Prace studyjne koncentrują się na zbadaniu relacji, jaka istnieje pomiędzy uniwersalną tożsamością Kościoła a lokalnym jego wyrazem w poszczególnych kulturach i wspólnotach. Obecnie przygotowywane są tzw. studia przypadku (case studies) z różnych obszarów świata. Rok 2000 przyniesie systematyczną refleksję na ten temat.

4. „Posługiwanie kobiet w Kościele" Zaplanowano specjalny program (jako efekt zaleceń m.in. Zgromadzenia ŚRK w Harare), którego celem będzie zebranie informacji z różnych Kościołów na temat posługiwań podejmowanych przez kobiety w Kościele, zwłaszcza zbadanie zagadnienia ordynacji kobiet. Prawdopodobnie będzie to program trwający wiele lat. Już teraz przygotowywane jest specjalne studium na temat ordynacji kobiet. 5. „Wspólne świętowanie Wielkanocy" Podjęto prace zmierzające do określenia możliwości wspólnego świętowania Wielkanocy przez wszystkich chrześcijan. Stwierdzono, że obecne różne praktyki w tym względzie nie wynikają z różnic teologicznych, lecz z różnych sposobów liczenia dat, co z kolei uzależnione jest od stosowania różnych kalendarzy. Pragnieniem Wiary i Ustroju jest, by począwszy od 2001 roku chrześcijanie mogli wspólnie świętować Wielkanoc. Ponadto Komisja Wiara i Ustrój prowadzi stałe prace przygotowujące Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan oraz Ekumeniczny Cykl Modlitw.

Taizè

Początki

Wszystko zaczęło się w roku 1940, kiedy brat Roger mając 25 lat opuścił kraj swego urodzenia, Szwajcarię, by zamieszkać we Francji - w kraju pochodzenia swej matki. W młodości chorował na gruźlicę, która na długi czas wyłączyła go z aktywnego życia. Wtedy dojrzało w nim wewnętrzne wezwanie do stworzenia wspólnoty, która w centrum swego życia umieściłaby dwie podstawowe rzeczywistości ewangeliczne: prostotę i dobroć serca.

Kiedy wybuchła II Wojna Światowa był pewien, że podobnie jak to zrobiła jego babcia podczas pierwszej wojny światowej, powinien nieść pomoc ludziom, którzy są w trudnej sytuacji życiowej. Mała wioska Taizé, w której się osiedlił, znajdowała się w pobliżu linii demarkacyjnej dzielącej Francję na dwie części. Było to więc dobre miejsce, by przyjmować uchodźców uciekających przed wojną. Przyjaciele z Lyonu byli wdzięczni, że mogli podawać adres Taizé tym, którzy potrzebowali schronienia.

W Taizé, dzięki niewielkiej pożyczce, brat Roger kupił opuszczony od wielu lat dom wraz z przyległościami. Zaproponował jednej ze swych sióstr, Geneviève, by przyjechała mu pomóc. Wśród uchodźców, których przyjął, byli również Żydzi. Warunki życia były bardzo skromne. Nie było bieżącej wody; po wodę pitną chodziło się do studni w wiosce. Ubogie było także wyżywienie; składało się głównie z zupy robionej z kukurydzianej mąki kupowanej tanio w pobliskim młynie.

Brat Roger - przez wzgląd na tych, których przyjmował - modlił się sam. Często chodził śpiewać do lasu, daleko od domu. Geneviève tłumaczyła wszystkim, że lepiej będzie, jeśli każdy pomodli się sam w swoim pokoju, aby niektórzy z uchodźców, Żydzi czy agnostycy, nie czuli się skrępowani.

Rodzice brata Rogera zdawali sobie sprawę z niebezpieczeństwa, na jakie narażeni byli ich syn i córka. Zwrócili się z prośbą do przyjaciela rodziny, emerytowanego oficera francuskiego, by się nimi opiekował, a on robił to bardzo skrupulatnie. Jesienią 1942 roku uprzedził ich, że została odkryta ich działalność i że muszą bezzwłocznie wyjechać. Brat Roger mógł wrócić do Taizé w 1944 roku. Nie był już wtedy sam. W międzyczasie przyłączyło się do niego kilku braci; razem rozpoczęli życie wspólnotowe, które trwa w Taizé do dzisiaj.

W 1945 roku pewien młody człowiek mieszkający w regionie powołał do życia stowarzyszenie, które miało opiekować się dziećmi osieroconymi przez wojnę. Zaproponował braciom, by przyjęli kilkoro z nich u siebie w Taizé. Ponieważ wspólnota mężczyzn nie mogła zajmować się dziećmi, brat Roger poprosił swą siostrę Geneviève, by wróciła do Taizé i zaopiekowała się dziećmi jako ich przybrana matka. W niedziele bracia gościli również u siebie niemieckich więźniów internowanych w obozie założonym w pobliżu Taizé.

Przez następne lata kilku młodych mężczyzn przyłączyło się do braci i w Wielkanoc 1949 roku wspólnie zobowiązali się na zawsze do zachowywania celibatu, do życia wspólnotowego i do coraz większej prostoty.

Dzisiaj wspólnota Taizé liczy ponad stu braci. Są wśród nich katolicy i ewangelicy różnych Kościołów. Bracia pochodzą z ponad 25 krajów. Samo istnienie wspólnoty jest już znakiem pojednania pomiędzy podzielonymi chrześcijanami i zwaśnionymi narodami.

Bracia żyją z własnej pracy. Nie przyjmują żadnych darów, żadnych prezentów. Nawet ich rodzinne spadki wspólnota przeznacza na pomoc najbardziej potrzebującym.

Już w latach pięćdziesiątych niektórzy bracia wyjeżdżali do najbiedniejszych zakątków świata, by nieść tam przesłanie pokoju i żyć u boku tych, którzy cierpią. Dzisiaj takie małe wspólnoty braci, nazywane fraterniami, znajdują się w ubogich regionach Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej. Bracia dzielą warunki życia z ludźmi, z którymi mieszkają na co dzień, i starają się dawać świadectwo miłości najbiedniejszym, dzieciom ulicy, więźniom, umierającym, ludziom wewnętrznie poranionym trudnymi przeżyciami, porzuceniem przez bliskich.

Taizé odwiedzają zwierzchnicy Kościołów. Wspólnota gościła Jana Pawła II, trzech kolejnych arcybiskupów z Canterbury, metropolitów prawosławnych, 14 biskupów luterańskich ze Szwecji i wielu innych pasterzy Kościołów z całego świata.

Z roku na rok liczba odwiedzających Taizé zwiększała się. Począwszy od końca lat pięćdziesiątych zaczęli przybywać coraz liczniej ludzie młodzi. W 1966 siostry Świętego Andrzeja (międzynarodowe katolickie zgromadzenie zakonne, założone ponad siedem wieków temu) zamieszkały w sąsiedniej wiosce i przejęły część zadań związanych z przyjmowaniem gości. Później przybyło kilka polskich sióstr urszulanek, by także wspomóc wspólnotę w przyjmowaniu gości, szczególnie z krajów Europy Środkowej i Wschodniej.

Kontakty z chrześcijanami w krajach Europy Wschodniej i Środkowej trwają nieprzerwanie od roku 1962. Początkowo bracia oraz młodzi wysyłani przez Taizé udawali się tam bardzo dyskretnie, by odwiedzić tych, którzy byli «zamknięci» w granicach własnych państw. Teraz, kiedy mury zostały zburzone, i podróżowanie między Europą Wschodnią i Zachodnią stało się prostsze, kontakty te, tak zawsze ważne, znacznie się poszerzyły. Brat Roger zmarł 16 sierpnia 2005 roku w wieku 90 lat. Został zabity podczas wieczornej modlitwy. Brat Alois, którego już przed wielu laty wybrał jako swego następcę, jest odtąd przeorem wspólnoty.

Międzykontynentalne spotkania młodych

Każdego tygodnia, od początku wiosny do końca jesieni, na wzgórze Taizé ściągają młodzi ludzie z różnych kontynentów. Przybywają tu w poszukiwaniu sensu życia i liczą, że doświadczenie komunii z innymi w tym im pomoże. I rzeczywiście, idąc razem do źródeł zaufania Bogu, rozpoczynają jakby wewnętrzne pielgrzymowanie. Niejeden z nich znajduje w ten sposób zachętę i odwagę do odnawiania i umacniania więzi zaufania między ludźmi.

Latem są tygodnie, kiedy ponad 5000 młodych z 75 krajów bierze udział w takiej wspólnej przygodzie duchowej. Przygoda ta trwa, gdy wracają do siebie. Jej konkretnym wyrazem jest troska o dalsze pogłębianie życia wewnętrznego oraz gotowość do podejmowania odpowiedzialności za to, by ziemię czynić bardziej przyjazną dla ludzi.

W Taizé młodzi są goszczeni przez wspólnotę braci, którzy powiedzieli Chrystusowi „tak” i przez całe życie chcą iść za Nim. Obie wspólnoty sióstr biorą również udział w przygotowaniu gościny. W centrum wszystkiego jest wspólna modlitwa, na którą obecni na wzgórzu zbierają się trzy razy dziennie, by chwalić Boga śpiewem i w milczeniu.

Bracia wspólnoty prowadzą codziennie wprowadzenia biblijne. Po nich jest czas na refleksję, wymianę myśli i doświadczeń, a także na wykonanie różnych praktycznych zadań związanych z organizacją wspólnego życia na wzgórzu. Można też przeżyć cały tydzień w ciszy, co pozwala na to, by światło Ewangelii rozjaśniło duszę.

Popołudniowe spotkania tematyczne umożliwiają dostrzeżenie związków między wiarą, a bogatą rzeczywistością współczesnego świata: «Czy przebaczenie jest możliwe?», «Wyzwanie globalizacji», «Jak odpowiedzieć na Boże powołanie?», «Jakiej chcemy Europy?»… Porusza się również tematy związane ze sztuką i muzyką.

Tydzień w Taizé jest okazją, by odkryć lub ugruntować przekonanie, że między doświadczeniem komunii z Bogiem w modlitwie i w osobistej refleksji z jednej strony, a doświadczeniem jej we wspólnocie i solidarności z ludźmi z drugiej strony, nie ma sprzeczności.

Spotkania młodych ludzi z całego świata, którzy potrafią się wzajemnie słuchać, są znakiem, że możliwe jest torowanie dróg do jedności wśród różnorodnych tradycji chrześcijańskich i kulturowych. W ten sposób stawia się solidne fundamenty pod budowanie zaufania i pokoju w świecie okaleczonym podziałami, przemocą i odrzuceniem.

Taizé zaprasza młodych, by wyruszyli w «pielgrzymkę zaufania przez ziemię», ale nie organizuje żadnego formalnego „ruchu”. Wszyscy, którzy przeżywają tydzień ze wspólnotą braci, zachęcani są, by po powrocie do siebie wcielali w życie to, co zrozumieli podczas pobytu w Taizé z większą świadomością życia wewnętrznego oraz więzi łączących ich z tylu innymi młodymi ludźmi poszukującymi tego co najważniejsze.

Ekumenizm w Kościele rzymsko-katolickim.

Trendy zjednoczeniowe istniały od samego początku. Historia Kościoła poprzez dzieje pokazuje rozłam w Kościele. W 1054 rozłam Kościoła Wschodniego, a później rozłam i reformacja Lutra. Luter widział zło w Kościele i dlatego reakcja była taka a nie inna. Sprzeciwiał się kupowania rzeczy świętych. Reformacja spowodowała odzew Kościoła katolickiego. Aktualnie mamy około 340 Kościołów zrzeszonych w ŚRK.

W czasie reformacji powstała forma polemiki. Prawdy wiary, które były precyzowane kończyły się obłożeniem kanonami niech będzie wyklęty, jeżeli ktoś nie przestrzega tych prawd. Tak było do Soboru Vat. II. Dokumenty Soborowe to pozytywny wykład nauki katolickiej. Metoda polemiczna była w XIX i XX wieku. Odchodzono od niej. Wprowadzano pomału nową metodę ireniczną.

Ireniczna metoda w sensie niewłaściwym to niedopracowanie doktryny, nie parząc naprawdę. Ta metoda w sensie niewłaściwym jest bardzo niekorzystna dla wiary.

Irenizm w sensie właściwym polega na dążeniu do prawdy. Abstrahuje od relatywizacji prawdy. Metoda ta jest metodą właściwą i pomocniczą stosowana w teologii ekumenicznej.

Dochodzenie do prawdy - symbolizm. W XIX wieku powstaje symbolika, która bada i stara się znaleźć idee duchowe. Symbolika próbowała porównać doktrynę różnych Kościołów i wspólnot. Metodę symboliczną daje nam Adam Meler, który w 1832 roku napisał dzieło „Symbolik” - konfrontacja doktryny katolickiej z protestantyzmem.

Metoda ironiczna jak również symbolika jest cały czas analizowana. Dotyczy to dokumentów na temat Eucharystii, Kościoła. Metodą tego wszystkiego jest niewątpliwie dialog.

Ekumenizm przed i po soborze Vat. II.

1. Rozmowy w Malines (czyt. Malini). Rozmowy odbyły się w latach 1921-1925. były to konferencje teologiczne anglikańsko-katolickie, które odbywały się w Belgii. Odbywały się pod pieczą kard. Mesie, który przewodził grupie katolickiej. Natomiast grupie anglikańskiej przewodził Lord Halifax, który był gorącym zwolennikiem połączenia się z Rzymem. Jego pomocnikiem był lazarysta ks. prof. Portal. Poprzez przyjaźń stali się czynnymi działaczami na rzecz zjednoczenia Kościołów: anglikańskiego i katolickiego.

Ks. Portal był redaktorem naczelnym Katolickiego przeglądu. Szerzono tu idee ekumeniczne. Ksiądz Portal i Lord Halifax zwrócili się do kardynała Mesie z propozycją spotkań anglikańsko - katolickich w Melines. Chodziło o złączenie Kościoła z anglikanizmem na zasadzie unii.

2. Don Lamberd Bauduin (czyt. Bodę). Był liturgikiem. Związany był z klasztorem w Szewetą. Umarł w 1960 roku. Dla katolickiego ruchu ekumenicznego jest znacząca osoba. Jest twórcą współczesnego ruchu liturgicznego. Przedstawił program odnowy liturgicznej w parafii. Zaproponował wprowadzenie ksiąg na liturgię w języku narodowym.

W 1921 roku doszło do spotkania z metropolitą Szeptyckim (greko-katolik). Bauduin wyczuł, że zjednoczenie jest właśnie przez liturgię. Zakłada opactwo w Szewetą. W 1926 roku wydaje czasopismo kwartalne Irenicon. Początkowo zagadnienia historii liturgii, a w 1938 roku czasopismo przeszło na problematykę ekumeniczną. Drukowane są tu artykuły nie tylko katolików. Do dnia dzisiejszego klasztor troszczy się o jedność chrześcijan. Są także zjazdy ekumeniczne.

3. Ośrodki wydawnictw i formacji ekumeniczne powstałe przed Soborem Vat. II.

a. Congar. Seria wydawnicza Unam sanctam. Congar wydał w 1937 roku Chrześcijanie rozdzieleni. Stał się wyłożyć w tym dziele zasady ekumenizmu katolickiego. To właśnie tym dziełem Congar rozpoczął serię wydawnicza unam sanctam. Europejscy działacze ekumenizmu to: Meler, Dwornik, Gracje.

Congar jest uznawany za wybitnego teolog ekumenicznego. Został zaliczony do twórców ekumenizmu ze strony Kościoła katolickiego. Był doradcą komisji przed soborowej. Napisał dużo dzieł m.in. „Aspekty ekumenizmu”, „Chrześcijanie w dialogu”.

b. Ośrodek Dominikański Istina we Francji. Ośrodek ten wydaje kwartalnik Istina. Ośrodek nastawiony był na chrześcijański wschód. Ojciec Dimą założył ten ośrodek w Bulą nad rzeką Seń. Zajmował się problemami różnych religii. Ośrodek ten preferuje teologie w duchu irenicznym, w duchu teologów anglikańskich i katolickich.

c. Ośrodek Una sancta. Związany z instytutem Jana Adama Melera. Ośrodek Una sancta założył Mezger, który był zamordowany przez hitlerowców.

Instytut im. Jana Adama Melera założony został w 1957 roku przez kard. Jűgera, który przeznaczył ten ośrodek do badań ekumenicznych zwłaszcza nad luteranizmem.

d. Różne grupy teologów - Sekretariat dla spraw jedności chrześcijan. Powstał z zasługi Jana XXIII w roku 1960. Sekretariat związany jest z poszczególnymi episkopatami danych krajów.

Ośrodki miały 4 działy:

1. duchowość - preferowany był ekumenizm duchowy

2. informacja - doskonała bibliografia ekumeniczna. Taką bibliografię zawierająca około 10 tomów posiadają: KUL, bp. Nosal oraz ks. prof. Hanc.

3. teologia - teologie międzywyznaniowe w oparciu o metodę ireniczną. Teologowie wydawali dzieła, co powodowało dialog.

4. pastoralny - rozbudowanie tygodni modlitw o jedność chrześcijan.

Tydzień modlitw o jedność chrześcijan.

Taki tydzień zaczyna się od 18 stycznia i trwa do 25 stycznia. Tak ustawiono tę datę, by 25 stycznia obchodzono dzień nawrócenia św. Pawła.

Leon XIII w 1895 roku wprowadza nowennę do Ducha Świętego, by przyspieszyć dzieło pojednania braci odłączonych. W 1908 roku duchowni anglikańscy Jons Spencer i Poul Wattson zaczęli propagować modlitwy w formie oktawy na rzecz jedności Kościołów. W 1909 roku Wottson przechodzi na katolicyzm i szerzy modlitwy o jedność chrześcijan. Celem ich było: modlitwy o jedność chrześcijan. Nie mieli jednak myśli przewodniej. Dzięki pracy Paula Couturie (czyt. Kuturie), który zmarł w 1953 roku, zostaje zorganizowany tydzień modlitw o jedność chrześcijan od 18-25 stycznia. Pierwszy taki tydzień odbył się w roku 1935.

Ekumenizm duchowy. Jest to główne dzieło Paula Couturie. Od 1967 roku wybór tematu na tydzień modlitw o jedność chrześcijan dokonuje przy wzajemnym udziale przez rzymski świat jedności i ŚRK. Oni ustalają program nabożeństwa, czytań itp.

Wypowiedzi NUK na temat ekumenizmu.

Leon XIII

Papież zwraca uwagę na 35 rożnych dokumentów. Najważniejsze są trzy dokumenty:

1. list Apostolski z 1894 roku Praeclara gratulationis. Stara się stworzyć klimat przyjaźni i szacunku. Papież nigdy nie nazwał prawosławnych schizmatykami. Dla niego prawosławni to braci oddzieleni Kościołami.

2. Encyklika Caritatis studium. Napisana w 1898 roku. Zwraca się do biskupów Szkocji z troską o protestantów.

3. Encyklika Apostolice cure z roku 1896. określił nieważność świeceń anglikańskich . było to wstrzymanie ekumenizmu przez papieża.

Troska o chrześcijan to ruch unijny. Leonowi XIII zawdzięczamy nowennę do Ducha Świętego na rzecz jedności chrześcijan.

Pius X

Papież zmagał się z modernizmem. Pisze encyklikę Psendi Dominicae. Jest to stanowisko Kościoła wobec modernizmu.

Benedykt XV

Papież skierował swoją uwagę na chrześcijan wschodu. W roku 1917 erygował instytut w Rzymie, który trwa do dnia dzisiejszego

Pius XI

Papież zwraca uwagę na wschód. W ruchu unijnym wskazywał na drogę poznania różnych odłamów chrześcijaństwa. Zorganizował instytut orientalny.

W encyklice Rerum orienalis z 1928 roku pisze o rozciągnięciu w studiach (programach nauczani) problemu jedności. Dzięki niemu powstał klasztor, który miał za zadanie jedność chrześcijan.

Dnia 6 stycznia 1928 r., ogłasza encyklikę Mortalium animos, która na wiele lat zatrzymuje ekumenizm.

Pius XII

Papież stara się w swoich encyklikach pamiętać o chrześcijanach. Napisał również encyklikę Mystici Corporis Christi w 1943 roku

Jego instrukcja Ecclesia Catholica z roku 1949 zawiera wiele wskazówek na rzecz ekumenizmu. Uważa się tę instrukcję za punkt zwrotny Kościoła rzymsko-katolickiego do ekumenizmu. Pius XII uczynił na rzecz ekumenizmu:

• uznał ruch ekumeniczny istniejący po stronie innych chrześcijan za dzieło, w którym wyraziło się działanie Ducha Świętego i że jest do dzieło radości dla Kościoła.

• Troska o zjednoczenie chrześcijaństwa jest zasadnicza funkcją Kościoła. Zobowiązuje biskupów świata, by zajęły się tą problematyką

• Reguluje sprawę udziału katolików w zebraniach międzywyznaniowych.

Jan XXIII

Papież ten odmienił oblicze świata, chrześcijaństwa. Inicjatywa soboru watykańskiego II miała mieć charakter zjednoczeniowy. Papież podjął taka myśl w tygodniu o jedność chrześcijan.

Z myślą o innych Kościołach w 1960 roku został utworzony Sekretariat na rzecz jedności chrześcijan, motu prioprio Supern de in unt. Na czele sekretariatu jest biblista kard. Augustyn Bea. Do współpracy ma biskupa holenderskiego Wilebrance.

Dzięki sekretariatowi, w 1962 roku zostało zaproszonych 20 Kościołów chrześcijańskich, aby byli obserwatorami na Soborze. Kiedy Sobór się kończył delegatów było już 60. do obserwatorów należeli m.in. prof. Oskar Culmann - teolog ewangelicki, biskupi prawosławni.

Wszystkie konstytucje Soboru Watykańskiego II, są nacechowane ekumenicznym wymiarem. Najwięcej o ekumenizmie mówią Lumen gentium jak również Dei Verbum.

Paweł VI

Papież ten zabiegał o pełne zjednoczenie ze wschodem. Odbył podróż do Ziemi Świętej. Spotkał się z Patriarchą Atenagorasem I. Do spotkań doszło razy. Spotkania spowodowały złamanie niechęci między Wschodem a Zachodem. Znakiem, symbolem był znak pocałunku. Odmówili również wspólnie Ojcze nasz.

Drugim aktem był akt pojednania Kościoła katolickiego z prawosławiem. Doszło do zniesienia wzajemnych ekskomunik. Do spotkania doszło w Rzymie i w Konstantynopolu zaraz po Soborze Vat. II.

Wizyta w Konstantynopolu odbyła się w 1967 roku u Aenagorasa I. Tenże patriarcha odwiedził również papieża Pawła VI w Rzymie.

To Paweł Vi złożył podpis na dokumentach soborowych: dekrecie o ekumenizmie oraz Lumen gentium.

Jego encyklika Eclesiam suam jest encykliką o dialogu. Papież wymienia 4 kręgi dialogu:

• wewnątrz kościelny

• z innymi chrześcijanami

• z innymi religiami

• z niewierzącymi

Jan Paweł II

Papież mówi bardzo dużo o ekumenizmie szczególnie w encyklice Ut unum sint. Było to priorytetem naszego papieża. Papież zainicjował zjazdy ekumeniczne. Pojawiały się tematy takie jak: Pojednanie, Dar życia, solidarność w służbie ludzkości.

Jego pontyfikat zwrócił uwagę na innych chrześcijan. Encyklika Redemptor hominis nakreśla relacje ekumenizmu.

Papież miał dialog doktrynalny z prawosławiem, protestantyzmem, z anglikanizmem.

Dialog z prawosławiem. List papieża z 1987 Egregniae .... uwidacznia jubileusz 1100 - lecia działania ewangelizacyjnego Cyryla i Metodego, gdzie była mowa, że więcej nas łączy niż dzieli.

Dialog z protestantyzmem. Dialog trwa nieprzerwanie przez 40 lat. Z kościołem reformowanym przez 37 lat

Tematy poruszane z Kościołem protestanckim to:

• wszyscy pod jednym Chrystusem

• duchowy urząd w Kościele

• Marcin Luter - świadek Jezusa Chrystusa

• Modele i formy etapów w Kościele

W 1999 - wspólna deklaracja o usprawiedliwieniu. Inaczej usprawiedliwienie było rozumiane u katolików, a inaczej u luteranów. Jest to niezwykłej wagi akt uzgodnieniowy.

Dialog z anglikanizmem. Dialog rozpoczął się w 1966 roku. Do papieża przybył biskup Cantenbery. Postał anglikański komitet pod nazwą Aric 1,2,3. międzynarodowa Komisja Anglikańska

W tym czasie wyszły dokumenty:

• deklaracja o Kościele i zbawieniu w Landach

• dialog na temat małżeństw mieszanych, rodziny i małżeństwa

• dialog na temat prymatu papieża Rzymu.

Wyszczególnia się 3 płaszczyzny ekumenizmu:

1. doktrynalna - ekumenizm naukowy

2. duchowa - ekumenizm duchowy

3. praktyczny - ekumenizm duszpasterski

Priorytetem jest płaszczyzna duchowa. Papież mówi o duszy ekumenizmu. On stoi u fundamentów ekumeni. Na ekumenizm duchowy składają się modlitwa oraz nawrócenie serca.

Papież wyróżnia przede wszystkim dialog nawrócenia. Jest to dialog swoisty, powinien go podjąć każdy chrześcijanin. Papież mówi o dialogu miłości. Fundamentem jest Duch Święty, który stoi u początku Syna.

Dekret o ekumenizmie.

Na pewno należy zauważyć, że encyklika Jana Pawła II Ut unum sint, jest dopełnieniem Dekretu o Ekumenizmie.

Analiza dokumentu. Należy przeczytać artykuł Wojciecha Hanca w Studia Theologica Varsoviensia UKSW 43 (2005) nr 1. pt. „Podstawy i pojęcie ekumenizmu w ujęciu Dekretu Unitatis Redintegratio Soboru Watykańskiego II.

Pierwszego twórcę DE należy uważać Jana XXIII. To on kazał zaprosić przedstawicieli innych Kościołów do uczestniczenia Soboru. Papież ustanowił sekretariat ds. jedności.

Język dekretu jest daleki od ujęć scholastycznych. Zbliżony jest do języka bibilijnego.

Dekret składa się z:

1. Wstęp

2. Rozdział I - Katolickie zasady ekumenizmu

3. Rozdział II - Wprowadzenie ekumenizmu w życie

4. Rozdział III- Kościoły i wspólnoty kościelne odłączone od rzymskiej stolicy apostolskiej

Wstęp. Dekret nie wspomina o ekumenicznej Radzie Kościołów. Po raz pierwszy w DE, Kościół katolicki zwraca się nie tylko da katolików. Zwraca się do innych Kościołów, jako prawdziwych członków Kościoła. W doniesieniu do braci odłączonych, Kościół katolicki używa na ich określenie Kościoły i Wspólnoty. To właśnie uczynił DE, który mówił o Kościołach i Wspólnotach lokalnych.

Wspólnota - tę nazwę można używać do Kościołów chrześcijańskich. W łonie Wspólnot są także Kościoły np. anglikański, Wspólnota anglikańska. Są to wspólnoty, ponieważ mało jest elementów eklezjalnych.

Kościoły - sobór nie ma zastrzeżeń do tego, że prawosławie jest Kościołem. Mają strukturę hierarchiczną, mają biskupów, kapłanów, są święcenia. Natomiast Sobór o protestantach mówi, że są i Kościołami i Wspólnotami.

Jeżeli Kościół posiada strukturę hierarchiczną, sakramentalną to można nazywać go Kościołem. Jeżeli jest mniej środków zbawczych, to z punktu widzenia rzymsko - katolickiego, należy im się nazwa Comunio, czyli Wspólnota. I tak do nich należą m.in. baptyści zielonoświątkowcy. Nie mają oni hierarchii. Są to wspólnoty.

DE skierowany jest do katolików. Poucza, czym jest jedność Kościoła. Jak katolicy powinni uczestniczyć w ruchu ekumenicznym.

Rozdział I. w pierwszej sesji soboru był zatytułowany ten dekret O zasadach katolickiego ekumenizmu. Dlaczego nastąpiła zmiana? Ekumenizm jest na zasadzie zjednoczenia. Nie jest to ruch tylko katolicki. Każdy Kościół włącza się w ten ruch ze swoimi zasadami. Zasady nie są ułożone w sposób systematyczny. Łączą się jednak fundamentalnymi podstawami.

Podstawą ekumeni, Kościoła rzymsko katolickiego jest (według DE p. 2):

1. Trynitarna jedność Boga - zasada chrześcijańskiego trynityzmu.

2. Chrystus jako źródło i dawca jedności. On prosi Ojca, abyśmy byli jedno - zasada chrystologiczna

3. Tchnienie łaski Ducha Świętego. Wynika z tego zasada pneumatologiczna.

Ważne jest również to co spina wszystkie Kościoły. Jest to wymiar zbawczy. On spina tu 3 zasady. Każdemu Kościołowi, chodzi o jedno - aby człowiek się zbawił.

Bardzo ważny jest punk 4 DE - jest tu pokazane nowe ujęcie ekumeni w Kościele rzymsko - katolickim. Ojcowie soborowi uwidaczniają elementy, które składają się na ekumenizm. Przede wszystkim zwracają się na oicumene - zamieszkały dom.

Każda Wspólnota, Kościół, ukuć własne pojęcie. Ks. Hanc wyróżnia 4 elementy ekumenizmu:

a. usuwanie słów, opinii i czynów, które nie odpowiadają świadomości tego, czym są Wspólnoty. Według ks. Hanca jest to gojenie ran i oczyszczanie pamięci historycznej.

b. dialog ekumeniczny. Paweł VI wyróżnił 4 kręgi ekumenizmu w encyklice Eclesiam suam.

To co o dialogu jest przedstawiany, wpłynęło na DE. DE rozważając dialog, miał na uwadze dialog doktrynalny. Dialog stanowi metodę (polemika - symbolika - ironika - dialog). Dialog według Desmeta stanowi metodę, która polega na uwadze co do sposobu wyrażonej prawdy, aby inni mogli ją dobrze zrozumieć.

Desmeta powie Chrześcijanin, powinien wspomagać innych, by dojść do doktryny, która nie może być doktryną z przeszłości.

Dialog nie może być tylko studium, debata. Nie jest tez próbą nawracania innych. Oznacza lepsze wniknięcie w doktrynę, historię, w życie duchowe, kult, kulturę właściwą różnym chrześcijanom.

Jan Paweł II w encyklice Ut unum sint, w punkcie 82 zwraca i uzupełnia DE dialogiem nawrócenia i dialogiem miłości.

c. modlitwa i współpraca. Odnosi się to do wszystkich wierzących, należących do Kościoła Chrystusowego. Bez tego nie można mówić o ekumenizmie w ścisłym tego sowa znaczeniu.

Wspólne modlitwy - zostało związane z nawróceniem serca. Jest to dusza ekumenizmu (patrz DE p. 8)

Wspólna praca to świadczenie o Chrystusie. Należy być świadectwem dla świata.

d. Odnowa i reforma Kościoła. Renovacio et reformacio. Odnowa reformy. Na pewno jest różnica między reformą a odnową.

Renowacja to powrót do pierwotnej wspólnoty. Musi być autentyczny Kościół. Reformare musi nadać inną formę, zmienić coś co zostało zniekształcone.

Jeżeli brakuje któregoś z tych 4 elementów, nie można mówić o ekumenizmie.

Mówi się także o ekumenizmie w ścisłym tego słowa znaczeniu oraz szerszym znaczeniu.

• ekumenizm naukowy - to dążenie do jedności doktryny

• ekumenizm duchowy - to nawrócenie serca, modlitwy

• ekumenizm praktyczny - to wyraz chrześcijańskiej pracy.

Rozdział II. „Zawarte są tu wskazówki, które mogą być wzięte do serca” - tak mówi jeden z protestantów. Ekumenizm dotyczy całego Kościoła (wiernych i pasterzy). Ekumenizm powinien stanowić wymiar życia duchowego, liturgicznego.

Istotnymi momentami są:

1. zastosowanie hierarchii prawd

2. prawdy główne i drugorzędne

Sakramenty główne to - chrzest i Eucharystia

Sakramenty drugorzędne - pozostałe

3. zasady hermeneutyki teologicznej

4. stosowanie wymiaru ekumenicznego - wykorzystywanie doktrynalnych dialogów.

W tym rozdziale jest też mowa o odnowie Kościoła. Jest zwrócona uwaga na wewnętrzną zmianę chrześcijan. Rozdział ten w punkcie 8 i 9 mówi także o ekumenizmie duchowym.

Dotyka również: Comunicacio insecris - udział w czynnościach świętych: Eucharystia, pokuta oraz comunicatio inspiriticalicus - mówi o wspólnych zebraniach ekumenicznych.

Rozdział III. Są poruszone problemy w punktach od 13 - 23. DE wspomina, że wspólnoty nie są złączone z Kościołem katolickim, ale uznaje ich duchowe znaczenie wartości. Kościoły, Wspólnoty, odłączne od Stolicy Apostolskiej, posiadają znamiona Kościoła. Na pewno dominują tutaj protestanci. DE dzieli Kościoły na dwie grupy:

1. Prawosławie -powstały na tle rozbieżności Soboru Efeskiego i Chalcedońskiego.

2. Wspólnoty - które ukształtowały się wskutek XVI wiecznej reformacji

Kościoły wschodnie. Podkreślano schizmatyckie nastawienie do tych Kościołów. Jednak nie wielkie są różnice. Trzymają się raczej nauki. DE wychodzi z twierdzenia (p.14 - początek). Tożsamość jest taka sama. Interpretacja trochę inna, ale prawda taka sama. Różnice miedzy Kościołami wschodu i zachodu przedstawione są w numerze 14.

Kościoły siostrzane. To Kościoły patriarchalne.

Kościoły zachodnie. Przed protestantyzmem Kościół żył w jedności. Różnice między Kościołem katolickim a protestanckim to różnice do Prawd Objawionych, czynników historycznych, kulturowych. Domena dialogu będzie to, aby zmniejszyć różnice.

DE wylicza także (protestanci - katolicy):

• wiara w Jezusa Chrystusa Boga i Człowieka

• cześć dla Pisma Świętego

• chrzest

• życie chrześcijańskie, zaangażowanie w świecie.

Zakończenie. Zakończenie DE zawarte jest w p. 24. biskupi mówią o przestrzeganiu przed lekkomyślnością. Chrześcijanie mają być zdolni ku jedności. Należy stwierdzić, że DE został przyjęty pozytywnie.

Przeszkody na drodze ku Eucharystycznej pełni - czytaj Ks. Wojciech Hanc, Warszawa - Włocławek.

Ekumenizm - skrypt z książki ks. Piotra Jaskóły Zagadnienia ekumeniczne.

Niniejsze opracowanie ma na celu określenie tym czym jest ekumenizm. Skrypt zawierać będzie, kilka bardzo istotnych tematów. Panorama pomoże nam zrozumieć ideę ekumenizmu, czyli próby zjednoczenia wszystkich chrześcijan.

I. Panorama podziałów.

Pierwszy, który wybrał własną drogę chrześcijaństwa był Marcjon z Synope. Żądał odrzucenia Starego testamentu oraz licznych fragmentów Nowego testamentu, by można było mówić jedynie o Bogu miłującym. Nauka taka miała powodzenie w Mezopotamii. Na Marcjon nałożono przez Rzym ekskomunikę w 144 roku. Jego zwolennicy wytrwali do VI wieku. Mniej więcej w tym samym okresie, chrześcijanie przechodzili do Montanusa z Frygii. Przetrwali tylko do VIII wieku.

Cesarz Konstantyn Wielki, chcą jedności w swoim państwie zwołał Sobór Powszechny w 325 rojku do Nicei. Niestety, nie udało się ustanowić jedności.. potępiono naukę Ariusza. Rok później cesarz wydaje pierwsze dekrety przeciwko heretykom. Niektóry grupy chrześcijańskie zostały nazwane sektami. Rozłamy dotyczyły przede wszystkim z błędna nauką o Trójcy Świętej. Te błędne nauki doprowadziły do utworzenia na stałe nowych Kościołów.

V wiek po Chrystusie - trwały rozłam chrześcijaństwa z powodów sporów chrystologicznych. Zwolennicy Nestoriusz, nie przyjęli uchwał Soboru Efeskiego 431, co dało początek Kościołowi nestoriańskiemu (Kościół asyryjski). Chrześcijanie asyryjscy, zwani także chaldejscy dotarli do Indii, Chin i Mongolii.

Kolejna grupa chrześcijan nie przyjęła uchwał soboru Chalcedońskiego 451 r, który mówił o dwóch nie zmieszanych naturach (Boskich i ludzkich) w Jezusie. Tacy chrześcijanie przyjęli naukę o jednej naturze - monofizyci. Taka nauka jest w Kościołach: syryjskim, koptyjskim, ormiańskim, etiopskim. Dawniej nazwa tych Kościołów brzmiała monofizyci lub jakobici.

Na początku drugiego tysiąclecia doszło do rozłamu więzów z Kościołem Wschodnim, zwanym Kościołem greckim z Kościołem Zachodnim, zwanym łacińskim.

W czasach średniowiecza z Kościoła wyodrębniła się grupa Piotra Saldo z Lyonu. W obliczu wielkiego bogactwa Kościoła, jego zwolennicy domagali się powrotu do ubóstwa. Ta grupa, zwana waldensami, jest we Włoszech do dnia dzisiejszego.

W czasach nowożytnych doszło do kolejnego podziału, tym razem Kościoła Zachodniego, który podzielił się na katolicki i protestancki. Protestanci, to głównie luteranizm, to znaczy Kościoły ewangelicko-augsburskie i Kościoły ewangelicko - reformowane. Anglikanizm jest protestancki, ale tylko do pewnego stopnia, gdyż u wielu zwolenników istnieje świadomość tradycji katolickich. Kościoły, które powstały w wyniku reformacji podzieliły się również na inne Kościoły. Luteranizm i kalwinizm poszedł odrębną drogą. Od XIX wieku wyodrębniły się Kościoły wolne, które odrzucały zależność Kościoła od Państwa. Wyodrębniły się przy tym różnego rodzaju sekty, które nie przyjmują żadnych zasad chrześcijaństwa. Największe to Kościół Jezusa Chrystusa Świętych Dnia Ostatniego (mormoni) i Zjednoczenie Świadków Jehowych. Powstały one około stu lat temu w Ameryce. Anglikanizm również stał się źródłem wielu podziałów. Z niego bierze początek Kościół metodystyczny Armii Zabawienia.

Początek XVIII wieku Kościół rzymskokatolicki dotknęła schizma z powodu arcybiskupa Utrechtu, który nie przyjął bulii papieża z 1713 roku. Bulla zawierała zarzut, że jego archidiecezja popadła w błędną naukę jansenizmu. Niestety porozumienia nie było. Arcybiskup i jego wierni, przestali uznawać papieża. Do nich, po I Watykańskim Soborze dołączyli przeciwnicy dogmatu o nieomylności papieża, zwani do dzisiaj Unią Utrechcką.

Wiek XIX i XX wyodrębnił z Kościoła katolickiego Kościół Starokatolicki Mariawitów, Polski Narodowy Kościół katolicki w USA, Niezależny Kościół Filipin oraz powstały po I wojnie światowej Kościół Husycki.

Do wieku XIX chrześcijanie podzieleni byli na cztery wielkie wyznania: katolików, prawosławnych, protestantów, anglikanów.

II. Rozwój pojęcia - oikoumene.

Ekumenizm - określa różne formy zaangażowania Kościołów i Wyznań chrześcijańskich mające doprowadzić do rzeczywistej i widzialnej jedności wszystkich wyznawców Chrystusa. jest to definicja Kościoła katolickiego, wyrażona w dekrecie o ekumenizmie Unitatis redintegratio.

Słowo ekumenizm i ekumenia do słownika dostały się z języka greckiego. Oikso znaczy dom, oikeo oznacza mieszkam, menein oznacza pozostawać, przebywać, mieszkać. To doprowadziło do utworzenia terminu oikoumene.

Pierwotnie w starożytności słowo oikoumene wyrażało treści przede wszystkim świeckie. Terminem tym posługiwał się Arystoteles. Ekumenia był światem Greków i barbarzyńców. Dla greków świat jako ekumenia utożsamiał się z cywilizacją grecką, dla Rzymian z imperium i kulturą Rzymu.

Chrześcijaństwo przyjęło świeckie funkcjonowanie tego terminu. W greckim przekładzie Starego Testamentu (w Septuagincie) pojawia się ono w psalmach o oznacza zamieszkałą ziemię. W Nowym Testamencie termin ten oznacza raczej znaczenie geograficzne. W Nowym Testamencie termin oikoumene występuje tylko 14 razy.

W Starożytnym Kościele Sobór w Nicei 325 nazwany został mianem synodu ekumenicznego. To znaczy ten Kościół, który był reprezentowany przez cały Kościół Chrystusa.

W okresie patrystycznym ekumenicznymi nauczycielami nazywano niektórych Ojców Kościoła np. Bazylego Wielkiego, Grzegorza z Nyssy, Jana Chryzostoma. Ich nauki były znane w całym świecie.

Czas rozwoju oikoumene na kilka wieków zamyka Wielka Schizma dzieląca chrześcijaństwo na wschodnie i zachodnie.

Nowe rozumienie ekumenizmu wzniosły protestanckie ruchy w XVIII i XIX wieku, zwłaszcza założyciel wspólnoty herrnhurtów Mikołaj Zinzendorf. Głosił on ogólno chrześcijańskie braterstwo mające na celu łączność z Chrystusem. Przemiana serca jest warunkiem zjednoczenia z Chrystusem. Zinzendorf nie używał słów takich jak ekumenizm, czy też ekumenia, ale uważa się go za twórcę ekumenizmu duchowego.

W środowiskach katolickich ekumenizm ma oznaczenie działań mających przywrócić widzialną jedność Kościoła Chrystusowego, jako że w swym niewidzialnym wymiarze - w Jezusie Chrystusie, Kościół zawsze trwa w jedności. W środowiskach prawosławnych jest zastrzeżenie do zbyt powszechnego używania określenie ekumeniczny. Odnoszą oni go tylko do patriarchatu ekumenicznego.

III. Ruch ekumeniczny.

Współczesny ruch ekumeniczny zrodził się w środowiskach ewangelickich. Prekursorami nie były Kościoły, ale pojedynczy teologowie, którzy podkreślali osobiste zaangażowanie i konkretne życie chrześcijańskie niż ścisłość doktrynalną. Powstało kilka ewangelickich stowarzyszeń międzywyznaniowych:

1. w Londynie 1846 r, przez Tomasa Chalmersa, Alians Ewangelicki. Dążył do połączenia poszczególnych chrześcijan ewangelików w oparciu o zasady teologii ewangelickiej.

2. w Paryżu 1855 rok, Chrześcijańskie Stowarzyszenie Młodych Mężczyzn (YMCA). Działają w środowiskach robotniczych.

3. w Paryżu 1894 rok, Chrześcijańskie Stowarzyszenie Młodych Kobiet (YWCA).

4. w Paryżu 1895 rok, Światowa Federacja Studentów Chrześcijańskich (WSCF).

W środowiskach protestanckich sprzyjało powołanie do życia Światowego Aliansu Reformowanego (1875), Światowej Konferencji Metodystów (1881), Światowego Związku Baptystów (1905), Unii Utrechckiej (1889). Światowa Federacja Luterańska została założona w 1947 roku.

Po Konferencji w Edynburgu ukształtowały się 4 nurty zmierzające do jedności chrześcijan

1. Ruch misyjny - w Edynburgu powołano Komitet Kontynuacji Pracy. Doprowadziło to do powołanie Międzynarodowej Rady Misyjnej. Członkami nie były Kościoły, ale organizacje misyjne. Organizacja ta nigdy nie wyszła poza ramy protestantyzmu

2. Ruch praktycznego chrześcijaństwa - powstanie tego ruchu wiąże się z luteraninem - arcybiskupem Uppsali Natana Sőderbloma, który zwołał do Sztokholmu konferencje międzynarodową. Był to początek Komisji Życie i Działalność. Inspirowała ona działalność Kościołów do angażowania się w problematykę społeczną, polityczną, międzynarodową.

3. Ruch doktrynalny - w Edynburgu starano się unikać drażliwych kwestii doktrynalnych. Anglikański biskup misyjny na Filipinach rozpoczął przygotowania światowej konferencji, która zajęła by się problematyką doktrynalną. Do tej konferencji doszło w 1927 roku w Lozannie. Konferencja nosiła nazwę Wiara i Ustrój. Na konferencji byli także przedstawiciele Kościołów prawosławnych. Nad modelami jedności anglikanie opowiadali się za „unią organiczną” jednością na fundamencie Pisma Świętego, starochrześcijańskich wyznań wiary, sakramentów chrztu i Eucharystii. Druga Międzynarodowa Konferencja „Wiary i Ustroju” w Edynburgu uświadomiła sobie konieczność integralnego ujmowania spraw teologicznych i praktycznych. Dlatego Wiara i Ustrój oraz Żydzie i Działalność wyraziły zgodę na utworzenie Światowej Rady Kościołów.

4. Ruch pokojowy. W 1914 roku powstał światowy Związek Przyjaznej Współpracy Kościołów. W 1919 roku członkowie tej organizacji utworzyli Międzynarodowy Związek Pojednania. Tutaj, do tej organizacji należeli również katolicy. Pierwszorzędnym celem organizacji było budowanie ładu społeczno-politycznego w świecie w oparciu o zasady chrześcijańskie. Motyw ekumeniczny zawsze był widoczny.

IV. Światowa Rada Kościołów.

Jak już wspomniałem wcześniej, myśl założenia ŚRK podjął w 1919 roku Sőderblom. W roku 1937 utworzono Komitet czternastu, który przygotował konferencję złożoną z przedstawicieli nurtów Wiary i Ustroju, Praktycznego Chrześcijaństwa. Spotkali się oni w Utrechcie w 1938 roku w celu utworzenia planu ŚRK. Powołano tymczasową Rade Ekumeniczną. Nie sprzyjał na pewno pracom, wybuch wojny światowej. Dopiero w 1948 roku w Amsterdamie doszło do I Zgromadzenia Ogólnego w którym brało udział 147 Kościołów z 44 państw. Oni powołali do istnienia ŚRK. Na tym Zebraniu nie było katolików. Uchwalono Konstytucję, Statuty, Wybrano Prezydium i Komitet Centralny. Sekretarzem generalnym został wybrany Visser`t Hooft z Kościoła reformowanego z Holandii.

ŚRK jest wspólnotą Kościołów, które zgodnie z Pismem świętym, wzynają Pana Jezusa Chrystusa za Boga i dlatego wspólnie dążą do wypełniania tego, do czego zostały powołane tj. do chwały Boga Ojca, Syna i Ducha Świętego. Aspekt trynitarzy dodano dopiero na Zebraniu Ogólnym w New Delhi w 1961 roku. Warunkiem przynależności do ŚRK było uznanie dogmatu chrystologicznego. Do ŚRK nie mogą należeć niechrześcijanie oraz sekty.

Bardzo ważną sprawa jest także Deklaracja z Toronto, które ukazało się w 1950 roku, jako oświadczenie Centralnego Komitetu ŚRK. W deklaracji wyjaśniono czym ŚRK nie jest, a mianowicie:

1. nie jest super-Kościołem

2. celem nie jest prowadzenie negocjacji prowadzących do zjednoczenia Kościoła

3. nie zakłada jednej doktryny Kościoła

4. członkowstwo nie pociąga za sobą przyjęcia specjalnej jedności kościelnej.

ŚRK opiera się na ośmiu założeniach:

1. we wszelkich rozmowach, współpracy, świadectwa, Kościoły muszą opierać się na uznaniu Chrystusa jako Boskiej Głowy Ciała.

2. w oparciu o Pismo św. Kościoły członkowskie wierzą, że Kościół Chrystusowy jest jeden.

3. przynależność do Kościoła Chrystusowego jest czymś więcej, niż przynależnością do własnych kościelnych organizmów

4. kościoły członkowskie uważają stosunek innych Kościołów do Świętego Katolickiego Kościoła, które wyznają symbole wiary, za przedmiot wzajemnych rozważań.

5. kościoły członkowskie uznają w innych Kościołach elementy prawdziwego Kościoła.

6. Kościoły członkowskie wyrażają chęć wspólnych konsultacji dla poznawania woli Pana Jezusa odnośnie do tego, jakie świadectwo mają nieść światu w Imię Jego.

7. Kościoły członkowskie winny uznawać wzajemną solidarność

8. Kościoły członkowskie nawiązują duchową łączność, pomagają sobie, by budować Ciało Chrystusowe.

ŚRK umożliwia wszystkim szanse spotkania się w pracy na wielu płaszczyznach: nad jednością doktrynalną i ustrojową, we wspólnym dawaniu świadectwa, w reformowanie i odnowie Kościołów.

Genewa jest siedziba ŚRK. Obecnie należy do niej ponad 340 Kościołów ewangelickich, prawosławnych, anglikańskich i starokatolickich. Najwyższym autorytetem jest Zgromadzenie Ogólne zwoływane co 6-8 lat. Pracami kieruje Komitet Centralny, liczący 150 osób oraz Komitet Wykonawczy na którego czele stoi sekretarz generalny. Obecnym sekretarzem (od 2000 roku) jest metodystyczny pastor z Kenii Samuel Kobia.

W struktury ŚRK wchodzą też Instytut Ekumeniczny w Bossey oraz Biblioteka i Archiwum. ŚRK wydaje czasopisma m.in. Ecumenical Review, WWC Newa, Mission.

Ogólne zgromadzenia.

1948 Amsterdam

Na swym pierwszym Zgromadzeniu Ogólnym brało udział około 1.500 reprezentantów różnych Kościołów. Rozważano różne problemy ogólne: Kościół powszechny w palnie Bożym, świadectwo Kościoła wobec planu Bożego, Kościół a nieład społeczny, Kościół a nieład międzynarodowy. Zasadniczy temat to Nieład ludzi a plan Boży.

1954 Evanston (USA)

Zgromadzenie reprezentowało 163 Kościoły. Temat Zgromadzenia Ogólnego brzmi Chrystus - jedyna nadzieja świata. nowy ład świata widziano w perspektywie powtórnego przyjścia Chrystusa.

1961 New Delhi (Indie)

Zgromadzenie reprezentowało 175 Kościołów oraz rzymskokatoliccy obserwatorzy z Sekretariatu do Spraw Jedności Chrześcijan. Do ŚRK włączono Radę Misyjną. Przyjęto nowe Kościoły takie jak: Cerkiew rosyjską, rumuńską, bułgarską i polską. Temat Zgromadzenia to Jezus Chrystus - Światłością świata. wysunięto propozycję unowocześnienia języka teologicznego. Poszerzono podstawę doktrynalną o dogmat Trójcy Świętej. Wspomniano o źródle wiary jakim jest Pismo Święte.

1969 Uppsala (Szwecja)

Zgromadzenie to miało szczególne znaczenie w rozwoju stosunków z Kościołem rzymskokatolickim. W obradach wziął udział bp Willebrands - który był sekretarzem Sekretariatu do Spraw Jedności Chrześcijan oraz jezuita Tucci. Tematem głównym były słowa apokalipsy Oto czynię wszystko nowe. Zaproszono także kilku teologów katolickich do współpracy w Komisji Wiara i Ustrój.

1975 Nairobi (Kenia)

Głównym tematem było hasło Jezus Chrystus wyzwala i jednoczy. Dużo miejsca poświęcono młodzieży oraz roli kobiety w Kościele.

1983 Vancouver (Kanada)

Hasłem tego Zgromadzenia było Jezus Chrystus - Życiem świata. Zasadniczym problemem było składanie świadectwa w podzielonym świcie, obrona pokoju. Nie proponowana nowych wizji Kościoła. Dużo czasu poświęcono tematyce liturgii oraz osobiste przeżywanie jedności Kościoła. Mniej dyskutowano - więcej modlono. Integralną częścią Zgromadzenia były nabożeństwa. Punktem szczytowym była Wieczerza Pańska sprawowana według liturgii przyjętej przez Komisję Wiara i ustrój w Limie. Duże znaczenie miła dokument z Limy, który mówił o wzajemnym uznaniu sakramentu chrztu, Eucharystii i urzędu duchownego.

1991 Canberra (Australia)

Zgromadzenie Ogólne odbyło się pod hasłem Przyjdź Duchu Święty - odnów całe stworzenie. Obecnych było 320 Kościołów. Bardzo dużo czasu poświęcono problematyce ekologicznej.

1998 Harrare (Zimbabwe)

Udział w zgromadzeniu już ósmym wzięło 3.000 delegatów, z 335 Kościołów. ze względu na jubileusz 50 lat istnienia ŚRK, Jan Paweł II przesłał do obradujących swoje orędzie. Kościół katolicki nie jest członkiem ŚRK, ale jest obserwatorem. Obrady odbywały się pod hasłem W kierunku wspólnego rozumienia i wizji ŚRK. Poruszono kwestię związaną z sytuacja Kościoła w Zimbabwe, ludzką seksualnością, zaangażowaniem kobiet na każdym poziomie ruchu ekumenicznego.

Od tej chwili będzie to skrót Światowej Rady Kościołów.

Schemat można zobaczyć w załączniku nr 1.

Papież Leon XIII powołuje się na wcześniejsze dokumenty Juliusza III do kardynała Reginalda Pole (1554) oraz dokumenty Pawła IV Praeclara carissimi z roku 1555. jako ważny argument przytacza stałą praktykę Kościoła Katolickiego, który bezwarunkowo udzielał święceń wracającym do Kościoła rzymskiego księżom anglikańskim.

Struktura Organizacyjna ŚRK w załączniku numer 2.

Należy to rozumieć jako rzeczy ostateczne.

W związku z rosnącą przepaścią między biednymi a bogatymi, zagrożeniem środowiska naturalnego jak również wyczerpaniem zasobów surowcowych.

Obecnie biskup Jeremiasz z Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Bp. Jeremiasz - prawosławny, bp. Szarek - Kościół augsburski, bp. Pikulski - Polski Kościół katolicki, bp. Tranda - ewangelik, bp. Nosal - delegat Watykanu.

Encyklopedia katolicka -ekumenizm przepisać.

A. Dialog z całą rodziną ludzka

B. dialog z wyznaniami innych religii

C. dialog między chrześcijański

D. dialog wewnątrz kościelny.

Ściśle łączą się z Trójcą Świętą (prawda o Trójcy, prawda o Bogu - Człowieku, prawda o Duchu Świętym, prawda o zbawieniu człowieka)

na pewno są związane z prawdami głównymi.

Decydująca rolę odegrały wydarzenia z czasów Celuraliusza (1054) i IV wyprawy krzyżowej (1204) - zdobycie Konstantynopola.

W 1910 roku.

Kościół rzymskokatolicki ma pełne prawo do głosowania, ale dopiero od 1968 roku. Jest dwunasty delegatów naszego Kościoła.

18

6

Uwidacznia się eklezjologia, misja Kościoła. Jedność Kościoła jest celem, do którego dąży i który osiągnie w Chrystusie. Przyznano przy tym, że nie ma zgody co do dróg prowadzących do jedności.

Chodziło o sprawę Królestwa mesjańskiego, które oczekujemy

Chrystus i świat

Chrystus i Jego lud

Chrystus nadzieja nasza

Stwierdzono, że chrześcijanin odrzuca tezę o bezsensie historii, że w każdym czasie realizują się plany Boże, że chrześcijanin nie wierzy w postęp automatyczny czy fatalistycznie nie unikniony upadek.

---