MONITOR
integracji europejskiej

Urząd Rady Ministrów Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej

SPIS TREŚCI

I. Wstęp 3

I. RP - UE

— Kalendarium stosunków Polska - Unia Europejska 5

II. Dokumenty

— Uchwała Nr 11/91 Rady Ministrów z dnia 26 stycznia

1991 r. w sprawie ustanowienia Pełnomocnika Rządu

do Spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy

Zagranicznej 16

— Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej

z dnia 26 czerwca 1992 r. w sprawie polskiej polityki europejskiej 18

— Ustawa z dnia 4 lipca 1992 r. o ratyfikacji Układu

Europejskiego ustanawiającego stowarzyszenie między
Rzecząpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich
państwami członkowskimi, sporządzonego w Brukseli dnia 16 grudnia 1991 r. 19

— Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 lipca

1992 r. w sprawie realizacji Układu Europejskiego ustanawiającego
stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską a Wspólnotami
Europejskimi i ich państwami członkowskimi 20

— Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia

24 lipca 1992 r. w sprawie ustawy o ratyfikacji Układu Europejskiego
ustanawiającego stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską
a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi,
sporządzonego w Brukseli dnia 16 grudnia 1991 r. 21

— Memorandum rządów Czecho-Słowacji, Węgier i Polski o
wzmocnieniu procesu integracji ze Wspólnotami Europejskimi
oraz o przyszłym członkostwie (tzw. Memorandum Wyszehradzkie) z września 1992 r. 22

— Akt ratyfikacji Układu Europejskiego przez Prezydenta RP

z dnia 20 października 1992 r. 28

— List Prezesa Rady Ministrów z dnia 2 czerwca 1993 r. do szefów
rządów państw członkowskich Unii Europejskiej, wystosowany
przed spotkaniem Rady Europejskiej w Kopenhadze 29

— Oświadczenie Rządowe z dnia 23 grudnia 1993 r. w sprawie wejścia
w życie Układu Europejskiego ustanawiającego stowarzyszenie
między Rzecząpospolitą Polską/ z jednej strony, a Wspólnotami
Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z drugiej strony,
sporządzonego w Brukseli dnia 16 grudnia 1991 r. 31

— Uchwała Nr 4/94 Rady Ministrów z dnia l lutego

1994 r. w sprawie wejścia w życie Układu Europejskiego
ustanawiającego stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską a
Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi 32

— Protokół ustaleń Nr 11/94 posiedzenia Rady Ministrów

w dniu 29 marca 1994 r. (fragment) 33

— Uchwała Nr 16/94 Rady Ministrów z dnia 29 marca 1994 r. w sprawie
dodatkowych wymogów postępowania z rządowymi projektami
normatywnych aktów prawnych ze względu na konieczność spełniania
kryteriów zgodności z prawem Unii Europejskiej 34

— Wniosek Rządu RP o członkostwo w Unii Europejskiej

z dnia 5 kwietnia 1994 r. 37

— Pro Memoria - memorandum Rządu RP z dnia 11 kwietnia 1994 r.,
przedstawione w związku ze złożeniem przez Polskę wniosku
o członkostwo w Unii Europejskiej 38

— Oczekiwania Polski dotyczące przyspieszenia integracji z
Unią Europejską - dokument z dnia 2 sierpnia 1994 r.,
przedstawiony przez Rząd RP Prezydencji niemieckiej 44

— Uwagi i sugestie do raportu i komunikatu Komisji

Europejskiej pod nazwą: "The Europę Agreements and

Beyond: A Strategy to Prepare the Countries of Central

and Eastern Europę for Accession" - z dnia

20 października 1994 r., przedstawione przez Rząd RP

Prezydencji niemieckiej 48

— Zalecenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 21 listopada

1994 r. w sprawie powołania we wszystkich urzędach centralnych
komórek ds. współpracy ze Wspólnotami Europejskimi 54

— Polskie stanowisko w sprawie Białej Księgi Komisji Europejskiej
na temat przygotowania państw stowarzyszonych Europy
Środkowej i Wschodniej do integracji z Jednolitym
Rynkiem - przedstawione przez stronę polską na posiedzeniu
Rady Stowarzyszenia w Brukseli w dniu 17 lipca 1995 r. 56

— Informacja strony polskiej dla Rady Stowarzyszenia

w sprawie podstawowych elementów strategii integracji
Polski z Unią Europejską- z dnia 17 lipca 1995 r. 59

— Uchwała Nr 133/95 Rady Ministrów z dnia 14 listopada

1995 r. w sprawie realizacji zobowiązań wynikających

z "Układu Europejskiego ustanawiającego stowarzyszenie

między Rzecząpospolitą Polską z jednej strony

a Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami

Członkowskimi z drugiej strony" w zakresie dostosowania

prawa polskiego do standardów prawnych Unii

Europejskiej oraz w związku z koniecznością podjęcia prac

nad wdrażaniem zaleceń "Białej Księgi Komisji

Europejskiej w sprawie przygotowania krajów

stowarzyszonych Europy Środkowej i Wschodniej

do integracji z Jednolitym Rynkiem Unii Europejskiej" 65

III. Publikacje

— Wydawnictwa własne Pełnomocnika Rządu ds. Integracji

Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej 67

— Wybrane nabytki Centrum Dokumentacji Europejskiej 73

WSTĘP

Zgodnie z zapowiedzią zawarte w poprzednim "Monitorze Integracji Europejskiej", niniejszy, trzeci już numer tego periodyku ma charakter historyczny. Na początku znajdziecie Państwo kalendarium współpracy miedzy Polska a Wspólnotami Europejskimi, poczynając od nawiązania stosunków dyplomatycznych z ówczesna EWG we wrześniu 1988 r., poprzez podpisanie umowy w sprawie handlu oraz współpracy gospodarczej z 19 września 1989 r., cały cykl negocjacji nad Układem Europejskim i zawarcie tego układu 16 grudnia 1991 r. oraz jego wejście w życie l lutego 1994 r., złożenie w Atenach, na ręce Prezydencji greckiej, 8 kwietnia 1994 r., oficjalnego wniosku o członkostwo Polski w Unii Europejskiej, poprzez postanowienia szczytu Unii Europejskiej w Essen z 8-10 grudnia 1994 r. w sprawie strategii przedczłonkowskiej, przyjęcie przez Rade Europejska w Cannes (26-27 czerwca 1995 r.) Białej Księgi w kwestii przygotowania krajów stowarzyszonych Europy Środkowej i Wschodniej do integracji z Jednolitym Rynkiem Unii Europejskiej, a kończąc na wizycie w Warszawie, 25-26 września 1995 r.,Jacquesa Santera, przewodniczącego Komisji Europejskiej.

Druga, obszerna cześć lego numeru "Monitora Integracji Europejskiej" stanowią najważniejsze dokumenty prezentujące dotychczasowy proces integrowania się Polski ze Wspólnotami Europejskimi oraz wyjaśniające rozmaite kwestie z dziedziny wzajemnych stosunków.

Pragnąłbym zwrócić Państwa uwagę na tzw. Memorandum Wyszehradzkie z września 1992 r., dotyczące przyspieszenia integracji ze Wspólnotami Europejskimi i przyszłego członkostwa, wniosek Rządu RP z 5 kwietnia 1994 r. o członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej i memorandum Rządu RP z 11 kwietnia tego roku, przedstawione w związku ze złożeniem przez Polskę tego wniosku, na informacje strony polskiej dla Rady Stowarzyszenia w sprawie podstawowych elementów integracji Polski z Unią Europejską z 17 lipca 1995 r. oraz na najnowsza uchwała Rady Ministrów z 14 listopada 1995 r. w sprawie zobowiązań wynikających z "Układu Europejskiego ustanawiającego stowarzyszenie miedzy Rzeczypospolita Polska, z jednej strony, a Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi z drugiej strony" w zakresie dostosowania prawa polskiego do standardów prawnych Unii Europejskiej oraz w związku z koniecznością podjęcia prac nad wdrażaniem zaleceń "Białej Księgi Komisji Europejskiej w sprawie przygotowania krajów stowarzyszonych Europy Środkowej i Wschodniej do integracji z Jednolitym Rynkiem Unii Europejskiej".

W trzeciej części "Monitora Integracji Europejskiej" prezentujemy wydawnictwa własne Pełnomocnika Rządu ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej; dwa zestawy prac wchodzących w skład "Białej Księgi Polska-Unia Europejska. Gospodarka" oraz "Białej Księgi Polska-Unia Europejska. Prawo", a także publikacje wydane w serii "Biblioteka Europejska". Kontynuujemy również publikacje listy bieżących nabytków Centrum Dokumentacji Europejskiej. Wykaz taki będzie już stała pozycja "Monitora".

Pełnomocnik Rządu ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej

Warszawa, listopad 1995 Jacek SARYUSZ-WOLSKI

RP-UE

Kalendarium stosunków Polska - Unia Europejska

wrzesień 1988

Nawiązanie stosunków dyplomatycznych między Polską a Europejską Wspólnotą Gospodarczą. Początek negocjacji w sprawie umowy o handlu oraz współpracy gospodarczej.

czerwiec 1989

Paryski szczyt siedmiu najbardziej uprzemysłowionych państw świata, podczas którego podjęto decyzję o przyznaniu pomocy ekonomicznej dla Polski i Węgier w ramach programu PHARE (Poland, Hungary - Assistance for Restructuring of their Economies). Koordynację tej pomocy powierzono Komisji Wspólnot Europejskich.

lipiec 1989

Powołanie Misji RP przy Wspólnotach Europejskich w Brukseli.

19 września 1989

Podpisanie w Warszawie umowy między Polską i Wspólnotami Europejskimi w sprawie handlu oraz współpracy gospodarczej.

październik 1989

Rozpoczęcie przez stronę polską w Brukseli nieoficjalnych rozmów dotyczących podjęcia rokowań na temat stowarzyszenia Polski ze Wspólnotami Europejskimi. Podczas tych rozmów Wspólnoty zadecydowały o równoczesnym negocjowaniu układów stowarzyszeniowych także z ówczesną Czechosłowacją i Węgrami.

kwiecień 1990

Wspólnoty przedstawiły warunki przystąpienia Polski do rokowań w sprawie stowarzyszenia, tj.: postęp w realizacji reform politycznych i gospodarczych, wprowadzenie rządów prawa, przestrzeganie praw człowieka, pluralizm polityczny, demokratyczne wybory oraz wejście na drogę gospodarki rynkowej.

25 maja 1990

Polska złożyła w Brukseli oficjalny wniosek o rozpoczęcie negocjacji umowy o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi.

31 maja 1990

Podpisanie Umowy Ramowej w sprawie pomocy Wspólnot Europejskich dla Polski.

21 czerwca 1990

Polska jako pierwszy kraj Europy Środkowo-Wschodniej przedstawiła Komisji Wspólnot Europejskich projekt tekstu układu o stowarzyszeniu ze Wspólnotami w formie Memorandum Rządu RP.

wrzesień 1990

Utworzenie przedstawicielstwa Komisji Wspólnot Europejskich w Polsce.

18 grudnia 1990

Podpisanie Programu Indykatywnego PHARE '1991.

22 grudnia 1990

Komisja Wspólnot Europejskich otrzymała mandat od Rady Ministrów do prowadzenia oficjalnych rokowań z polskim rządem na temat układu o stowarzyszeniu. Rozpoczęcie oficjalnych negocjacji układu o stowarzyszeniu Rzeczypospolitej Polskiej ze Wspólnotami Europejskimi. Były one prowadzone na podstawie Memorandum Rządu RP (złożonego w czerwcu 1990) w sprawie zasad stowarzyszenia Polski z EWG, z uwzględnieniem wniosków Międzyresortowej Komisji ds. Układu o Stowarzyszeniu oraz postulatów zainteresowanych resortów.

26 stycznia 1991

Powołanie przez Radę Ministrów Uch wała nr 11/91 Pełnomocnika Rządu do Spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej.

12 lutego 1991

Rozpoczęcie drugiej rundy negocjacji układu stowarzyszeniowego. Komisja Wspólnot Europejskich przedstawiła stronie polskiej pierwszy projekt porozumienia.

15 marca 1991

Obrady Rady Europejskiej/ podczas których państwa członkowskie Wspólnot Europejskich, wychodząc naprzeciw życzeniom państw biorących udział w negocjacjach w sprawie stowarzyszenia, przyznały Komisji Europejskiej większą swobodę w rokowaniach, co przyspieszyło postęp rozmów.

2-4 kwietnia 1991

Wizyta w Komisji Wspólnot Prezydenta RP Lecha Wałęsy.

17 kwietnia 1991

Pierwsza zmiana mandatu negocjacyjnego Komisji (uzyskano m.in. zgodę na jednostronny zapis o członkostwie Polski we Wspólnotach Europejskich jako ostatecznym celu stowarzyszenia).

22 kwietnia 1991

Początek trzeciej rundy negocjacji nad układem stowarzyszeniowym - kontrowersje wokół charakteru asymetrii układu.

13 maja 1991

Początek czwartej rundy negocjacji.

10 czerwca 1991

Początek piątej rundy negocjacji.

8 lipca 1991

Początek szóstej rundy negocjacji - apogeum sporu o naturę asymetrii układu; w związku z niewystarczającymi propozycjami Wspólnot Europejskich, wynikającymi z charakteru mandatu Komisji, strona polska zawiesza negocjacje.

20 sierpnia 1991

Nadzwyczajne spotkanie ministrów spraw zagranicznych

krajów członkowskich Wspólnot Europejskich, podczas którego

- w związku z wydarzeniami w ówczesnym ZSRR - oficjalnie

potwierdzono wolę pilnego sfinalizowania rozmów

o porozumieniu stowarzyszeniowym z Polską, Węgrami

i ówczesną Czecho - Słowacją .

30 września 1991

Decyzja Rady Ministrów Wspólnot Europejskich o rozszerzeniu mandatu negocjacyjnego Komisji.

21 października 1991

Początek przedostatniej, siódmej rundy negocjacji -przełamanie impasu w sprawach handlowych.

7 listopada 1991

Początek ósmej, ostatniej rundy negocjacji.

22 listopada 1991

Parafowanie Układu Europejskiego o ustanowieniu stowarzyszenia.

9-10 grudnia 1991

Szczyt Rady Europejskiej w Maastricht, którego celem było podjęcie decyzji o unii walutowej i gospodarczej oraz politycznej. Przyjęcie Traktatu o Unii Europejskiej, tzw. Traktatu z Maastricht.

16 grudnia 1991

Podpisanie Układu Europejskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi. Jednocześnie podpisano Umowę Przejściową, regulującą - do czasu wejścia w życie Układu Europejskiego - stosunki handlowe między stronami.

7 lutego 1992

Podpisanie w Maastricht Traktatu o Unii Europejskiej.

l marca 1992

Wejście w życie Umowy Przejściowej, która pozwoliła na realizację niektórych postanowień Układu Europejskiego, przede wszystkim dotyczących handlu i spraw związanych z handlem (do momentu zakończenia procesu ratyfikowania Układu Europejskiego).

30 marca 1992

Senat Rzeczypospolitej Polskiej, ze względu na wagę skutków gospodarczych oraz politycznych Układu Europejskiego, podjął uchwałę o powołaniu komisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia ustawy o ratyfikacji tego Układu. Weszło do niej po dwóch przedstawicieli komisji stałych Senatu, tj.: spraw zagranicznych, stosunków gospodarczych z zagranicą, rolnictwa, ustawodawczej oraz budżetu i finansów.

28 maja 1992

Podpisanie Programu Indykatywnego PHARE '1992.

26 czerwca 1992

Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie polskiej polityki europejskiej, w której podkreślono, iż priorytetowym celem tej polityki jest integracja Polski ze Wspólnotami Europejskimi oraz współpraca z takimi organizacjami, jak Rada Europy, Unia Zachodnioeuropejska i ówczesna KBWE.

4 lipca 1992

Przyjęcie przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustawy o ratyfikacji Układu Europejskiego, w której Sejm wyraził zgodę na ratyfikację tego układu przez Prezydenta RP. Sejm podjął również uchwałę o powołaniu komisji nadzwyczajnej nadzorującej realizację Układu Europejskiego oraz o zobowiązaniu rządu do przedstawienia programu działań dostosowujących polską gospodarkę (do końca listopada 1992) oraz polski system prawny (do końca stycznia 1993) do wymagań wynikających z postanowień Układu Europejskiego.

24 lipca 1992

Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie ustawy o ratyfikacji Układu Europejskiego, w której Senat postanawia zawiadomić Prezydenta RP, że nie wnosi zastrzeżeń do tej ustawy.

16 września 1992

Parlament Europejski zaaprobował tekst Układu Europejskiego.

wrzesień 1992

Polska oraz inne kraje Grupy Wyszehradzkiej przedłożyły w Brukseli Komisji Wspólnot Europejskich oraz przewodniczącemu Rady Europejskiej w Londynie memorandum o wzmocnieniu procesu integracji ze Wspólnotami Europejskimi oraz o przyszłym członkostwie (tzw. Memorandum Wyszehradzkie na szczyt Wspólnot Europejskich w Edynburgu).

20 października 1992

Ratyfikacja Układu Europejskiego przez Prezydenta RP.

l grudnia 1992

Rada Ministrów zaakceptowała opracowany i przedstawiony przez Pełnomocnika Rządu ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej Program działań dostosowujących gospodarkę polską do wymagań Układu Europejskiego.

11 grudnia 1992

Uzgodnienie między Polską a EWG Protokółu w sprawie handlu tekstyliami w 1993 r.

11-12 grudnia 1992

Szczyt Rady Europejskiej w Edynburgu, podczas którego Komisja Wspólnot Europejskich przedstawiła Radzie raport na temat "nowej formy stowarzyszenia z krajami Europy Środkowo-Wschodniej". Rada stwierdziła, że Układy Europejskie zawarte między Wspólnotami a tymi krajami muszą być jak najszybciej i w całości wprowadzone w życie. Podjęto również decyzję o rozpatrzeniu kwestii członkostwa krajów Grupy Wyszehradzkiej we Wspólnotach Europejskich podczas szczytu w Kopenhadze.

21 grudnia 1992

Wymiana listów między Rządem RP a Komisją Europejską w sprawie przedłużenia ważności Umowy Przejściowej do czasu ukończenia procedury ratyfikacyjnej w państwach członkowskich Wspólnot Europejskich.

26 stycznia 1993

Rada Ministrów zaakceptowała opracowany przez Pełnomocnika Rządu ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej Program działań dostosowujących polski system prawny do wymagań Układu Europejskiego.

7 kwietnia 1993

Komisja Wspólnot, na podstawie zalecenia Stałego Komitetu Weterynarii Wspólnot, podjęła decyzję o zakazie importu z krajów Europy Środkowo-Wschodniej na terytorium Dwunastki żywych zwierząt rzeźnych. Rzekomym powodem wprowadzenia embarga była ochrona hodowli w państwach członkowskich Wspólnot przed pryszczycą, która to choroba/ zdaniem przedstawicieli Komisji Wspólnot, wystąpiła w krajach Europy Środkowo-Wschodniej.

13-14 kwietnia 1993

Konferencja na temat rozwoju gospodarczego w Europie Środkowej i Wschodniej, zwołana przez duńską Prezydencję w Unii Europejskiej. Celem konferencji było przygotowanie debaty w sprawie krajów Europy Środkowo-Wschodniej podczas szczytu państw Unii w dwa miesiące później (w czerwcu 1993) w Kopenhadze.

22 kwietnia 1993

Posiedzenie Stałego Komitetu Weterynaryjnego Wspólnot Europejskich, podczas którego określono nowe warunki weterynaryjno-sanitarne przywozu zwierząt, mięsa i produktów mięsnych do Wspólnot, ujęte później w decyzji Komisji (EWG) nr 242/93 z 30 kwietnia 1993 r.

25 maja 1993

Nadzwyczajne posiedzenie Wspólnego Komitetu w kwestii środków handlowych stosowanych przez Wspólnoty przy imporcie zwierząt żywych.

21-22 czerwca 1993

Szczyt Rady Europejskiej w Kopenhadze, podczas którego uzgodniono, choć bez podawania terminu, iż przystąpienie w przyszłości krajów Europy Środkowo-Wschodniej do Unii Europejskiej jest także celem Unii, aczkolwiek po spełnieniu określonych kryteriów politycznych i ekonomicznych (tzw. kryteria z Kopenhagi: stabilność instytucji gwarantujących demokrację, rządy prawa, poszanowanie praw człowieka oraz poszanowanie i ochrona mniejszości narodowych, istnienie gospodarki rynkowej, zdolność sprostania warunkom konkurencji i siłom rynkowym Unii, zdolność przyjęcia obowiązków wynikających z członkostwa, w tym założeń unii politycznej, ekonomicznej i monetarnej). Kryterium ekonomiczne sprowadza się, w ogólnym zarysie, do funkcjonowania w tych krajach sprawnej gospodarki rynkowej, zdolnej do sprostania w przyszłości presji konkurencyjnej oraz siłom rynkowym. Kraje te będą musiały również zaakceptować dorobek prawny i regulacyjny Unii, tzw. acquis communautaire, na podstawie których funkcjonują Wspólnoty.

13 lipca 1993

Komisja Wspólnot Europejskich podjęła decyzję, poprzedzoną jednomyślną pozytywną opinią Stałego Komitetu Weterynaryjnego, o skreśleniu Polski z listy państw objętych zakazem importu wprowadzonym na podstawie domniemania o występowaniu pryszczycy. Decyzja weszła w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich (OJ) seria L, tj. 14 lipca 1993 r.

20 października 1993

Podpisanie Programu Indykatywnego PHARE '1993.

29 listopada - l grudnia 1993

Pierwsze posiedzenie Parlamentarnej Komisji Wspólnej (Parlamentarnego Komitetu Stowarzyszenia) w Warszawie.

13 grudnia 1993

Decyzja Rady Ministrów i Komisji Europejskiej o zawarciu Układu Europejskiego i zakończenie - tym samym- procedury ratyfikacyjnej.

l lutego 1994

Wejście w życie Układu Europejskiego o ustanowieniu

stowarzyszenia między Rzecząpospolitą Polską a Wspólnotami

Europejskimi i ich państwami członkowskimi.

Uchwała Rady Ministrów w sprawie wejścia w życie Układu

Europejskiego.

Rada Ministrów zaakceptowała przedstawiony przez

Pełnomocnika Rządu ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy

Zagranicznej I Raport z wykonania Programu działań

dostosowujących polską gospodarkę oraz system prawny

do wymagań Układu Europejskiego.

2-3 lutego 1994

Wizyta premiera Waldemara Pawlaka w Brukseli, obejmująca m.in. spotkania z przewodniczącym Komisji Europejskiej Jacquesem Delorsem oraz komisarzem Sir Leonem Brittanem i komisarzem Hansem van den Broekiem.

7 marca 1994

Pierwsze posiedzenie Rady Stowarzyszenia, na którym przyjęła

ona swój regulamin. Rada będzie m. in. dokonywać wykładni

Układu Europejskiego. Organem wspomagającym

Radę jest Komitet Stowarzyszenia, składający się z członków

Rady Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej oraz członków rządu

polskiego.

22-23 marca 1994

Drugie posiedzenie, w Brukseli, Parlamentarnej Komisji Wspólnej.

29 marca 1994

Rada Ministrów upoważniła Prezesa Rady Ministrów RP do złożenia wniosku o członkostwo Polski w Unii Europejskiej.

29 marca 1994

Przyjęcie przez Radę Ministrów RP Uchwały nr 16 w sprawie

dodatkowych wymogów postępowania z rządowymi

projektami normatywnych aktów prawnych ze względu

na konieczność spełniania kryteriów zgodności z prawem Unii

Europejskiej.

7 kwietnia 1994

Sejm RP jednomyślnie zaakceptował informację Rządu RP w sprawie złożenia wniosku o członkostwo Polski w Unii Europejskiej.

8 kwietnia 1994

Minister Spraw Zagranicznych RP złożył w Atenach oficjalny wniosek o członkostwo Polski w Unii Europejskiej - na podstawie art. O Traktatu o Unii Europejskiej.

19-21 maja 1994

Wizyta przewodniczącego Komisji Europejskiej Jacquesa Delorsa w Polsce.

21 maja 1994

Jacques Delors zainaugurował w Natolinie działalność filii

Kolegium Europejskiego w Brugii (College of Europę, Brugge)

w Polsce.

Podpisanie w obecności Jacquesa Delorsa porozumienia

między Europejskim Instytutem Administracji Publicznej

(EIPA) w Maastricht a Instytutem Europejskim

w Łodzi oraz inauguracja działalności filii EIPA w Polsce.

23-24 czerwiec 1994

Pierwsze posiedzenie, w Warszawie, Komitetu Stowarzyszenia RP-UE. Rolą Komitetu Stowarzyszenia jest wypracowywanie zasad wypełniania Układu Europejskiego oraz jego postanowień.

13 października 1994

Podpisanie Programu Indykatywnego PHARE '1994.

1-2 grudnia 1994

Drugie posiedzenie, w Brukseli, Komitetu Stowarzyszenia RP-UE. Ze strony polskiej w sesji uczestniczyli przedstawiciele ministerstw i urzędów centralnych, natomiast Unię Europejską reprezentowali przedstawiciele Komisji Europejskiej i delegaci krajów członkowskich.

8-10 grudnia 1994

Szczyt w Essen, podczas którego przyjęto Strategię przygotowania Europy Środkowej i Wschodniej do członkostwa. Przy okazji szczytu, 10 grudnia 1994 r., odbyło się spotkanie szefów państw i rządów krajów stowarzyszonych i państw członkowskich Unii Europejskiej, w którym uczestniczył premier Waldemar Pawlak.

10 grudnia 1994

Powołanie przez Pełnomocnika Rządu ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej Zespołu Międzyresortowego ds. Układu Europejskiego.

23 grudnia 1994

Parafowanie w Warszawie Protokółu Dodatkowego do Układu Europejskiego w sprawie otwarcia programów wspólnotowych dla Polski.

30 stycznia - l lutego 1995

Trzecie posiedzenie, w Warszawie, Parlamentarnej Komisji Wspólnej.

5-6 kwietnia 1995

Wizyta premiera Józefa Oleksego w Brukseli, w czasie której spotkał się on m.in. z przewodniczącym Komisji Europejskiej Jacquesem Santerem oraz komisarzem Sir Leonem Brittanem.

26-27 czerwca 1995

Szczyt Unii Europejskiej w Cannes, podczas którego Rada Europejska przyjęła Białą Księgę w sprawie przygotowania krajów stowarzyszonych Europy Środkowej i Wschodniej do integracji z Jednolitym Rynkiem Unii Europejskiej. Przy okazji szczytu, 27 czerwca 1995 r., odbyło się spotkanie szefów państw i rządów państw stowarzyszonych i krajów członkowskich Unii Europejskiej, w którym uczestniczył premier Józef Oleksy.

29-30 czerwca 1995

Trzecie posiedzenie, w Warszawie, Komitetu Stowarzyszenia RP-UE.

17 lipca 1995

Drugie posiedzenie, w Brukseli, Rady Stowarzyszenia RP-UE.

Podpisanie Protokółu Dodatkowego do Układu Europejskiego w sprawie otwarcia programów wspólnotowych dla Polski.

5 września 1995

Rada Ministrów RP akceptuje przedłożony przez Pełnomocnika Rządu ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej II Raport z wykonania Programu działań dostosowujących polską gospodarkę i system prawny do wymagań Układu Europejskiego.

5-6 września 1995

Czwarte posiedzenie, w Brukseli, Parlamentarnej Komisji Wspólnej.

25-26 września 1995

Wizyta przewodniczącego Komisji Europejskiej Jacquesa Santera w Polsce.

14 listopada 1995

Uchwała Rady Ministrów nr 133/95 w sprawie realizacji zobowiązań wynikających z Układu Europejskiego w zakresie dostosowania prawa polskiego do standardów prawnych Unii Europejskiej oraz w związku z koniecznością podjęcia prac nad wdrażaniem zaleceń Białej Księgi Komisji Europejskiej w sprawie przygotowania krajów stowarzyszonych Europy Środkowej i Wschodniej do integracji z Jednolitym Rynkiem Unii Europejskiej.

Uchwała zobowiązuje Pełnomocnika Rządu ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej - we współpracy z naczelnymi i centralnymi organami administracji państwowej, na podstawie sporządzonych przez te organy opracowań, a także po konsultacjach z właściwymi organami Komisji Europejskiej - do przygotowania projektu uzupełnienia "Harmonogramu działań dostosowujących polską gospodarkę oraz system prawny do wymagań Układu Europejskiego na lata 1995-1996" - w terminie do końca grudnia 1995 r., oraz projektu harmonogramu prac obejmujących pełny zakres Białej Księgi Komisji Europejskiej - do końca pierwszego półrocza 1996 r.

DOKUMENTY

UCHWAŁA Nr 11/91 RADY MINISTRÓW z dnia 26 stycznia 1991 r.

W SPRAWIE USTANOWIENIA PEŁNOMOCNIKA RZĄDU DO SPRAW INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ ORAZ POMOCY ZAGRANICZNEJ

Na podstawie art. 12 ust. l oraz w związku z art. 7 ust. 6 ustawy z dnia 12 listopada 1985 r. o zmianach w organizacji oraz zakresie działania niektórych naczelnych i centralnych organów administracji państwowej (Dz. U. Nr 50, póz. 262, z 1987 r. Nr 33, póz. 180, z 1989 r. Nr 30, póz. 163, Nr 64, póz. 387 i Nr 73, póz. 433 i 434 oraz z 1990 r. Nr 34, póz. 198) Rada Ministrów uchwala, co następuje:

§1.

1. Ustanawia się Pełnomocnika Rządu do Spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej, zwanego dalej "Pełnomocnikiem".

2. Pełnomocnik działa w strukturze Urzędu Rady Ministrów.

§2.

l. Do zadań Pełnomocnika należy:

l) harmonizowanie i koordynowanie procesów adaptacyjnych

i integracyjnych Polski ze Wspólnotami Europejskimi oraz sprawowanie

kontroli nad przebiegiem tych procesów,

2) inicjowanie i organizowanie prac oraz działań mających na celu

kształtowanie warunków służących integracji Polski ze Wspólnotami

Europejskimi, zwłaszcza w sferze gospodarczej, prawnej oraz

instytucjonalno-organizacyjnej,

3) koordynacja przedsięwzięć związanych z pozyskiwaniem

i wykorzystywaniem pomocy zagranicznej dla Polski.

2. Wykonując zadania, o których mowa w ust. l. Pełnomocnik bierze

udział w odnośnych pracach wynikających z kompetencji Ministra Spraw

Zagranicznych.

§3. l. W celu realizacji zadań Pełnomocnik w szczególności:

1) podejmie działania mające na celu przygotowanie informacyjne, koncepcyjne i kadrowe do procesów integracyjnych,

2) opracuje koncepcję strukturalno-organizacyjną prac integracyjnych i dostosowawczych z uwzględnieniem udziału w nich organów państwowych, placówek naukowych oraz zainteresowanych instytucji i środowisk,

3) przedstawia Radzie Ministrów wnioski i propozycje oraz, w miarę potrzeby, projekty stosowanych regulacji prawnych,

4) przedstawia Radzie Ministrów, po konsultacji z właściwymi ministrami, projekty rozstrzygnięć w zakresie przeznaczania środków pochodzących z pomocy zagranicznej oraz zapewnia ich wykonanie. 2. Pełnomocnik uczestniczy w prowadzonych i koordynowanych przez Ministra Spraw Zagranicznych rokowaniach dotyczących stosunków Polski ze Wspólnotami Europejskimi, w szczególności umów międzynarodowych między Polską a Wspólnotami.

§4.

1. Pełnomocnik, w porozumieniu z Przewodniczącym Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów, powoła zespół ekspertów prawnych do pomocy w opracowaniu programu przedsięwzięć w zakresie dostosowywania polskiego systemu prawnego do wymogów prawnych Wspólnot Europejskich.

2. Pełnomocnik może powoływać inne stałe lub doraźne zespoły doradcze i konsultacyjne, a także korzystać z pomocy ekspertów.

§5.

Pełnomocnik okresowo przedstawia Radzie Ministrów informacje o swojej pracy.

§6.

Obsługę prac Pełnomocnika zapewniają:

1) Biuro do Spraw Integracji Europejskiej,

2) Biuro do Spraw Pomocy Zagranicznej

stanowiące komórki organizacyjne Urzędu Rady Ministrów.

§7. Uchwała wchodzi w życie z dniem powzięcia.

PREZES RADY MINISTRÓW Jan Krzysztof Bielecki

UCHWAŁA SENATU RZECZYPOSPOLITEJ

POLSKIEJ

z dnia 26 czerwca 1992 r.

W SPRAWIE POLSKIEJ POLITYKI EUROPEJSKIEJ

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ podkreślając wagę jednolitości

i niepodzielności polityki zagranicznej państwa polskiego stwierdza,

że naturalnym kierunkiem zainteresowań polskiej polityki zagranicznej

jest Europa rozumiana jako organizm jednorodny geograficznie,

cywilizacyjnie i kulturowo. Wynika z tego konieczność przezwyciężenia

skutków tragicznego - zrodzonego w Jałcie - podziału naszego

kontynentu.

Przezwyciężenie tych skutków ułatwiają różnorodne formy

środkowoeuropejskiej współpracy regionalnej. Z nadzieją patrzymy

na perspektywy rozwoju współpracy państw Trójkąta Wyszehradzkiego,

Inicjatywy Środkowoeuropejskiej oraz Państw Morza Bałtyckiego.

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ pragnie podkreślić, że

priorytetowym celem polskiej polityki europejskiej pozostaje integracja

Polski ze Wspólnotami Europejskimi oraz współpraca z takimi

organizacjami, jak Rada Europy, Unia Zachodnioeuropejska i KBWE.

Pogłębienie współpracy Polski z NATO może w istotny sposób przyczynić

się do zwiększenia bezpieczeństwa europejskiego.

Konsekwentnemu wchodzeniu do struktur Zachodu muszą towarzyszyć

intensywne i partnerskie kontakty z naszymi nowymi sąsiadami

wschodnimi.

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ uważa, że podjęcie starań

o pełne włączenie Polski do Wspólnot Europejskich stanowi szansę

rozwoju naszego kraju, pomimo niezbędnych społecznych kosztów tego

procesu, i jest celem zgodnym z naszą tradycją i historią, a także

z najgłębiej rozumianą polską racją stanu.

MARSZAŁEK SENATU

wz. Andrzej Czapski Wicemarszałek Senatu

USTAWA z dnia 4 lipca 1992 r.

O RATYFIKACJI UKŁADU EUROPEJSKIEGO USTANAWIAJĄCEGO STOWARZYSZENIE MIĘDZY RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ A WSPÓLNOTAMI EUROPEJSKIMI I ICH PAŃSTWAMI CZŁONKOWSKIMI, SPORZĄDZONEGO W BRUKSELI DNIA 16 GRUDNIA 1991 R.

Art. l. Wyraża się zgodę na dokonanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej

Polskiej ratyfikacji Układu Europejskiego ustanawiającego stowarzyszenie

między Rzecząpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich

Państwami Członkowskimi, sporządzonego w Brukseli dnia 16 grudnia

1991 r.

Art. 2. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: L. Wałęsa

(Dz. U. z 1992 r.. Nr 60, poz. 302)

UCHWAŁA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ

POLSKIEJ

z dnia 4 lipca 1992 r.

W SPRAWIE REALIZACJI UKŁADU

EUROPEJSKIEGO USTANAWIAJĄCEGO

STOWARZYSZENIE MIĘDZY

RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ

A WSPÓLNOTAMI EUROPEJSKIMI

I ICH PAŃSTWAMI CZŁONKOWSKIMI

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uznając znaczenie Układu Europejskiego

dla przyszłości kraju, wyraża nadzieję, że stowarzyszenie ze Wspólnotami

Europejskimi będzie służyć przekształceniom i rozwojowi polskiej

gospodarki oraz zapewni w przyszłości Rzeczypospolitej Polskiej

właściwe miejsce w jednoczącej się Europie.

Sejm stwierdzając, że pogłębienie dialogu politycznego i współpracy

gospodarczej oraz kulturalnej między Rzecząpospolitą Polską

a Wspólnotami Europejskimi wymaga działań wszystkich organów

państwa dla właściwej ochrony interesów narodowych, postanawia:

1) zobowiązać Rząd do przedstawienia do dnia 30 listopada 1992 r. programu działań dostosowujących polską gospodarkę do wymagań wynikających z postanowień Układu Europejskiego,

2) zobowiązać Rząd do pilnego podjęcia działań chroniących polską gospodarkę przed nadmierną i nieuczciwą konkurencją i przedłożenia Sejmowi programu działań w terminie do dnia 30 września 1992 r.,

3) zobowiązać Rząd do przedstawienia do 31 stycznia 1993 r. programu działań dostosowujących polski system prawny do wymagań wynikających z postanowień Układu Europejskiego,

4) powołać Komisję Nadzwyczajną do Spraw Układu Europejskiego.

Zadaniem Komisji Nadzwyczajnej do Spraw Układu Europejskiego jest:

• nadzór nad realizacją postanowień Układu Europejskiego i programu dostosowawczego,

• konsultowanie negocjacji prowadzonych przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej z organami Wspólnot Europejskich,

• formułowanie zaleceń i dezyderatów pod adresem Rządu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie normowania stosunków ze Wspólnotami Europejskimi.

MARSZAŁEK SEJMU:

W. Chrzanowski

(M.P. z 1992 r.. Nr 23, poz. 165)

UCHWAŁA SENATU RZECZYPOSPOLITEJ

POLSKIEJ

z dnia 24 lipca 1992 r.

W SPRAWIE USTAWY O RATYFIKACJI

UKŁADU EUROPEJSKIEGO

USTANAWIAJĄCEGO STOWARZYSZENIE

MIĘDZY RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ

A WSPÓLNOTAMI EUROPEJSKIMI

I ICH PAŃSTWAMI CZŁONKOWSKIMI,

SPORZĄDZONEGO W BRUKSELI

DNIA 16 GRUDNIA 1991 R.

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 4 lipca 1992 r. ustawy o ratyfikacji Układu Europejskiego ustanawiającego stowarzyszenia między Rzecząpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi, sporządzonego w Brukseli dnia 16 grudnia 1991 r., postanawia zawiadomić Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, że nie wnosi zastrzeżeń do tej ustawy.

MARSZAŁEK SENATU August Chełkowski

MEMORANDUM RZĄDÓW CZECHO-SŁOWACJI, WĘGIER I POLSKI O WZMOCNIENIU PROCESU INTEGRACJI ZE WSPÓLNOTAMI EUROPEJSKIMI ORAZ O PRZYSZŁYM CZŁONKOSTWIE

(Tzw. Memorandum Wyszehradzkie)

Rządy Czecho-Słowacji, Węgier i Polski witają z zadowoleniem potwierdzoną gotowość Wspólnot Europejskich do wzmacniania procesu integracji naszych krajów ze Wspólnotami na zasadach prawdziwego partnerstwa.

Chcemy potwierdzić, zgodnie z komunikatem ze spotkania szefów państw i rządów naszych krajów w Pradze 6 maja 1992 r., iż naszym ostatecznym celem jest przystąpienie do Wspólnot Europejskich lub do Unii Europejskiej, gdy ona powstanie. Stowarzyszenie naszych państw oraz ich późniejsze członkostwo nie powinno być i nie będzie przeszkodą dla samego procesu integracji europejskiej. Jesteśmy gotowi wstąpić do Wspólnot, niezależnie od stopnia rozwoju, jaki one osiągną w momencie naszego przystępowania.

Uważamy, że Układy Europejskie, podpisane w grudniu "1991 r., są solidnym fundamentem stopniowej integracji naszych trzech państw ze Wspólnotami. Zawarte z państwami o podobnych poglądach, przyczynią się one również do konsolidacji demokratycznego porządku politycznego i gospodarki wolnorynkowej w naszych krajach. Musimy w pełni wprowadzić w życie ich postanowienia i wykorzystać zawarty w nich potencjał. Z jednej strony. Układy mieszczą w sobie konkretne zobowiązania wraz z ustalonym kalendarzem; zobowiązania te powinny być wiernie i w pełni spełnione. Z drugiej zaś strony, w wielu dziedzinach Układy Europejskie tworzą jedynie ogólne ramy do prowadzenia dalszych negocjacji i podejmowania określonych przedsięwzięć. Musimy przyspieszyć ten proces. Naszym zdaniem, Układy Europejskie są elastycznymi i dynamicznymi instrumentami integracyjnymi, mającymi na celu rozwijanie bliższych stosunków we wszystkich dziedzinach.

Nasze rządy oczekują potwierdzenia, że nasz cel - pełna integracja - jest również celem samych Wspólnot, ze wszystkimi tego politycznymi i gospodarczymi konsekwencjami. Oznacza to również pozytywną i twórczą interpretację oraz sposób wprowadzania w życie Układów Europejskich, rozszerzenie zakresu możliwości współpracy oraz koncesji udzielonych naszym krajom w ramach tych Układów.

l. Ratyfikacja Układów Europejskich

Układy Europejskie zostały podpisane w grudniu 1991 r. Parlament

federalny Czecho-Słowacji zaaprobował swój tekst Układu w kwietniu 1992 r., natomiast ratyfikacja w parlamencie polskim zakończyła się w lipcu 1992 r. Ratyfikacji Układu przez parlament węgierski należy się spodziewać w październiku 1992 r.

Nasze rządy podkreślają kwestię przestrzegania kalendarza ratyfikacji, tak by Układy mogły normalnie obowiązywać od l stycznia 1993 r. Data ta wymaga zakończenia procedur ratyfikacyjnych do listopada 1992 r. Choć Umowy Przejściowe pozwalają, by część handlowa Układów Europejskich funkcjonowała już w 1992 r., odnotowujemy potrzebę pełnego ich wprowadzenia w życie.

Nasze kraje spodziewają się, iż realizacja postanowień Układów

Europejskich przyniesie wiele korzyści, natomiast negatywny wpływ

opóźnienia ich wejścia w życie byłby znaczny.

Uważamy, że mimo wewnętrznych dyskusji konstytucyjnych w Czeskiej

i Słowackiej Republice Federacyjnej trwająca integracja państw

wyszehradzkich ze Wspólnotami Europejskimi nie powinna być

opóźniana.

Z satysfakcją odnotowujemy, że Parlament Europejski zamierza

zaakceptować zawarcie Układów Europejskich we wrześniu 1992 r.

2. Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa

2.1. Dialog polityczny i współpraca

Kraje wyszehradzkie z satysfakcją odnotowują, iż podjęto już wstępne kroki na rzecz ustanowienia regularnego dialogu politycznego na szczeblu ministerialnym i dyrektorów politycznych między nimi a Wspólnotami Europejskimi. Oczekują na mające się odbyć spotkania, w tym - na najwyższym szczeblu.

Kraje Grupy Wyszehradzkiej uważają dialog polityczny za jeden z najważniejszych filarów Układów Europejskich, którego znaczenie będzie musiało wzrosnąć, szczególnie, gdy zostaną zastosowane wszystkie możliwe środki i mechanizmy. Kraje wyszehradzkie są nadal przekonane, że należy to uczynić jeszcze przed formalną ratyfikacją Układów, Oprócz spotkań na szczeblu Rady Europejskiej i przewodniczącego Komisji, a także szefów państw i rządów, powinny mieć miejsce regularne konsultacje i współpraca. Powołane ad hoc grupy robocze powinny rozpatrzyć wiele kwestii bilateralnych i multilateralnych. Użyteczne byłoby włączenie do dialogu politycznego tych urzędników, którzy przygotowują decyzje, a także grup roboczych Europejskiej Współpracy Politycznej.

Należy podjąć praktyczne kroki w celu zarówno pełnego wykorzystania istniejących systemów komunikacji Wspólnot, jak i tradycyjnych kanałów dyplomatycznych, ułatwiając w ten sposób szybką i skuteczną wymianę poglądów i harmonizację stanowisk w interesujących kwestiach międzynarodowych. Wówczas będzie przyspieszony nie tylko proces integracji ze Wspólnotami Europejskimi, ale również umocni się współpraca wewnątrz naszego regionu. W pełni popieramy ideę Europejskiej Przestrzeni Politycznej, powinna bowiem ona wpłynąć na dynamiczny dialog polityczny między podobnie myślącymi krajami, a to z kolei może doprowadzić do powstania - jeszcze przed akcesją - zdecydowanie lepszego modelu stosunków między nami. Musimy jednak podkreślić, że ani Europejska Przestrzeń Polityczna, ani jakakolwiek inna forma współpracy politycznej nie może być uważana za alternatywną wobec poszerzenia - i w żadnym razie nie może opóźnić uzyskania pełnoprawnego członkostwa ani go zastąpić. Współpraca polityczna krajów Grupy Wyszehradzkiej ze Wspólnotami Europejskimi jest kwestią zasadniczą dla pokojowego i stabilnego rozwoju Europy. Tragiczne konflikty rozgrywające się na naszym kontynencie wymagają szukania innych możliwości i sposobów współpracy europejskiej. Stopniowe włączanie nowych, najbardziej ugruntowanych demokracji z Europy Środkowej do współpracy politycznej Wspólnot Europejskich, szczególnie przez bezpośrednie związki od l stycznia "1993 r. ze wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa, będzie - wraz z rozwijającymi się mechanizmami operacyjnymi Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie - nowym, znaczącym instrumentem zarówno w zapobieganiu konfliktom, jak i ich rozwiązywaniu.

Kraje Grupy Wyszehradzkiej podkreślają, że w pełni podzielają idee i cele Unii Europejskiej. Czecho-Słowacja, Węgry i Polska są z całego serca oddane zasadom solidarności i przejrzystości w stosunkach międzynarodowych oraz koncepcji tożsamości europejskiej. Mocno

wierzą, że ich tradycje, wartości, położenie geograficzne, demokratyczne rządy oraz ustanowione ramy instytucjonalne zapewnią im trwałe miejsce we Wspólnotach Europejskich.

2.2. Unia Zachodnioeuropejska

Zgodnie z ustaleniami z Maastricht, Unia Zachodnioeuropejska ma być integralnym składnikiem procesu tworzenia Unii Europejskiej. Kraje wyszehradzkie uważają, że ich stosunki z Unią Zachodnioeuropejską powinny odpowiadać poziomowi scalania przewidzianemu w Układach Europejskich. Bliższe związki z Unią Zachodnioeuropejską wzmocnią oraz wzbogacą ich wkład do procesu integracji europejskiej. Sądzimy, że nasz udział w spotkaniu ministerialnym Unii Zachodnioeuropejskiej 19 lipca 1992 r. był dobrym początkiem przyszłej współpracy. Mamy nadzieję, że postanowienia Deklaracji Petersberskiej Unii Zachodnioeuropejskiej z 19 czerwca 1992 r. dotyczące członków, obserwatorów i członków stowarzyszonych w najbliższej przyszłości zostaną rozciągnięte na wszystkie kraje europejskie, stowarzyszone ze Wspólnotami Europejskimi.

3. Zbliżanie społeczeństw

Nasza część Europy, przez długi okres pozostająca poza głównym nurtem dynamicznego rozwoju integracji europejskiej i tragicznie doświadczona przez historię, opowiada się za odrobieniem tych strat, co może być osiągnięte dzięki zwielokrotnieniu wszystkich kulturowych i społecznych więzi z Europą Zachodnią.

Można to osiągnąć, działając na rzecz wytworzenia w naszych społeczeństwach poczucia obywa tels kości europejskiej; drogą może być zintensyfikowanie kontaktów i aktywna współpraca między wszystkimi grupami społecznymi i zawodowymi, miastami, regionami i wspólnotami lokalnymi oraz - przede wszystkim - młodym pokoleniem. W celu ostatecznego przezwyciężenia podziału naszego kontynentu nasze rządy oraz Wspólnoty powinny wykroczyć poza stworzenie jedynie ram prawnych i ekonomicznych dla procesów scaleniowych. Nie zostanie to osiągnięte bez zintegrowania naszych społeczeństw. Ma to również bardzo istotne znaczenie z punktu widzenia konieczności zapewnienia naszemu kontynentowi pokojowej i harmonijnej przyszłości. Wierzymy, że jest to również przed miotem głęboki ej troski Wspólnot. Proponujemy zatem, by zwrócić szczególną uwagę - w formie rozwiązań administracyjnych i udogodnień finansowych - na rozwój ułatwień w swobodnym przemieszczaniu się osób oraz na wszystkie możliwe, szeroko rozumiane, związki między naszymi społeczeństwami.

4. Przyspieszenie integracji gospodarczej

ciągu ostatnich trzech lat naszym krajom udało się sprostać ogromnemu zadaniu gospodarczej transformacji. Jej rezultaty okazały się bardzo korzystne. Jednocześnie koszty, jakie nasze społeczeństwa musiały zapłacić, okazały się bardzo wysokie. Społeczna akceptacja wprowadzanych zmian była możliwa tylko dzięki szerokiemu poparciu, jakie nasi obywatele okazali nowym, demokratycznym rządom.

Proces transformacji osiągnął przełomowy etap. Pozbawieni problemów niedostatku towarów, musimy jeszcze poradzić sobie z bezrobociem, wciąż wysoką inflacją i problemami finansów publicznych. Jesteśmy zdecydowani dokończyć nasze reformy i znaleźć się na drodze długoterminowego wzrostu gospodarczego. Rynek oraz funkcjonująca na nim konkurencja oraz ugruntowana demokracja to jedyny sposób osiągnięcia tego. Ogromnie docenilibyśmy także każdy rodzaj wsparcia, jakiego Wspólnoty mogą nam udzielić w realizacji tego zadania. Jest wiele sposobów, dzięki którym Wspólnoty mogą nam pomóc zwiększyć wzrost gospodarczy. Może to dotyczyć pomocy w zbliżaniu

prawa, w dostosowaniu norm i standardów do obowiązujących we Wspólnotach oraz pomocy w rozwijaniu naszej infrastruktury. Otwieranie rynków dla naszych produktów pozostaje nadal - w naszej ocenie - najważniejszym i najbardziej skutecznym sposobem wsparcia dla naszych państw.

Z ogromnym zadowoleniem odnotowujemy, że Umowy Przejściowe dotyczące handlu, które weszły w życie l marca 1992 r., są już stosowane. Zarówno w ich ramach, jak i dzięki Układom Europejskim jest możliwe podejmowanie kolejnych środków liberalizujących, a otwieranie rynków Wspólnot dla towarów pochodzących z Czecho-Słowacji, Węgier i Polski powinno zostać przyspieszone. Jesteśmy przekonani, że dalszym koncesjom handlowym powinno towarzyszyć utrzymanie asymetrycznego charakteru Układów i Umów. Te nowe środki mogą być zastosowane na podstawie istniejących postanowień oraz obecnych instytucji i procedur. Nowe koncesje handlowe powinny dotyczyć wszystkich sektorów, łącznie z tzw. wrażliwymi (tzn. produktami rolnymi, stalą i tekstyliami). Jest równie ważne, by dostęp naszych towarów do rynków Wspólnot nie był ograniczany przez nadmierne stosowanie instrumentów ochronnych polityki handlowej.

Stosowanie tych instrumentów, jako następstwo traktowania naszych gospodarek jako nie spełniających kryteriów rynkowości, jest nieuzasadnione. Zbliżające się negocjacje o regułach importu tekstyliów i ubrań, w sprawie przyspieszenia obniżania taryf celnych oraz nowych koncesji handlowych będą okazją do przekształcenia w rzeczywistość politycznej koncepcji wolnego handlu, którą deklaruje wiele rządów państw Wspólnot Europejskich.

5. Programy pomocowe i współpraca finansowa

Z satysfakcją odnotowaliśmy decyzję Rady Europejskiej z Lizbony o "poważnym zwiększeniu środków przeznaczonych na działania związane ze wspólną polityką zewnętrzną". Mamy nadzieję, że przedsięwzięcia te szczególnie w stosunku do naszych trzech krajów -przyniosą realizację tej decyzji, przy czym sumy przeznaczone na pomoc rzeczywiście poważnie wzrosną.

Jesteśmy bardzo wdzięczni Wspólnotom za dostarczenie pomocy bezzwrotnej w ramach programu PHARE. Program ma istotne znaczenie przy dostarczaniu części pomocy technicznej, tak niezbędnej dla procesu transformacji w naszych krajach.

Jesteśmy głęboko przekonani, że nasze reformy są na tyle zaawansowane, by pomoc mogłaby w większym zakresie wesprzeć inwestycje niż tradycyjne sprawy techniczne. Obecnie bardziej potrzebny jest napływ kapitału do naszych małych i średnich przedsiębiorstw, co można osiągnąć dzięki rozsądnie wycenionym kredytom kapitałowym lub wkładom kapitałowym, niż dostarczanie pomocy technicznej dla naszych instytucji - choć ta ostatnia nadal będzie ważna w nadchodzących latach. Jesteśmy również przekonani, że gwarantowane, wieloletnie ramy instytucjonalne programów pomocowych, połączone z reformą ich mechanizmów, mogłyby zarówno lepiej służyć naszym potrzebom, jak i byłyby skuteczniej skoordynowane z polityką krajową, co wpłynęłoby na poprawę efektywności pomocy. Równie istotne jest zdecentralizowanie i uproszczenie procedur oraz procesu podejmowania decyzji, tak aby uczynić je elastycznymi i odpowiadającymi aktualnym potrzebom. Nadszedł czas, by przejść do trzeciego etapu pomocy - po humanitarnej oraz technicznej, odpowiadającego nowym potrzebom oraz poziomowi zaawansowania naszych reform. Zatem pomoc powinna zostać zmodyfikowana i stać się finansowym instrumentem integracji ze Wspólnotami oraz instrumentem strukturalnego dostosowania naszych krajów. Programy pomocowe muszą być integralną częścią celów rozwoju gospodarek narodowych, by w ten sposób pomoc Wspólnot Europejskich stawała się w większości przypadków uzupełniająca. Programy powinny

być dostosowane do specyficznych potrzeb i priorytetów każdego państwa, co określa konieczność wprowadzenia do nich stosownych jakościowych i ilościowych zmian. Podkreślając potrzebę przewidywania, zwracamy się z prośbą do Wspólnot o sprecyzowanie planów w stosunku do każdego z trzech naszych krajów na lata 1993-1997, w których znajdą się przybliżone sumy przeznaczone na pomoc. Oczekujemy również szerokiej interpretacji tych postanowień Układów Europejskich, które dotyczą współpracy finansowej. Wierzymy, że nasza polityka w sprawach restrukturyzacji, wymienialności walut, wewnętrznej i zewnętrznej równowagi finansowej powinna być traktowana jako główny argument przemawiający za wspieraniem naszych wysiłków, dzięki ułatwieniu np. dostępu do kredytów finansowych na korzystnych warunkach.

Nasze kraje ponownie podkreślają żywotne zainteresowanie rozpoczęciem i możliwie największym udziałem w obecnych i przyszłych wspólnych, wraz ze Wspólnotami, działaniach, których celem byłaby pomoc dla krajów, które uzyskały niepodległość; ich wyrazem mogłoby być dostarczanie produktów rolnych, w tym żywności, lekarstw oraz pomocy technicznej i innej.

6. Przystąpienie

Traktat o Unii Europejskiej stanowi, że każde państwo europejskie, którego system rządów jest oparty na zasadach demokracji, może ubiegać się o członkostwo w Unii. Nasze trzy rządy witają z zadowoleniem taką otwartość Unii, potwierdzając jednocześnie zdecydowaną wolę ubiegania się o członkostwo oraz wejścia do Unii najpóźniej pod koniec tego stulecia. Jesteśmy zdecydowani kontynuować nasze wysiłki na rzecz demokracji i transformacji gospodarczej, której celem jest stworzenie systemu ekonomicznego opartego na konkurencyjnym rynku i prywatnej przedsiębiorczości. Wierzymy mocno, że istotną część tego zadania nasze kraje już wykonały. Rozwinięty system demokratyczny, stabilna polityka gospodarcza, kontynuacja zmian strukturalnych, zintensyfikowana współpraca regionalna i stały wzrost gospodarczy - wszystko to powinno być uważane za podstawę negocjacji o przystąpieniu. Polityka gospodarcza naszych państw ma takie same cele ogólne, jakie obowiązują w krajach wysoko rozwiniętych gospodarek rynkowych. Mamy na myśli:

I. stabilność makroekonomiczną oraz kontrolę inflacji;

II. liberalizację mikroekonomiczną;

III. liberalizację stosunków zewnętrznych, w tym wymienialność walut narodowych;

IV. prywatyzację i wprowadzanie zmian strukturalnych

w gospodarce.

Osiągnięcie tych celów będzie łatwiejsze dzięki ustanowieniu strefy wolnego handlu między Czecho-Słowacją, Węgrami i Polską oraz zawarciu umów o wolnym handlu z krajami członkowskimi Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA). Realizacja tak określonych celów umożliwi rozpoczęcie negocjacji o przyszłym członkostwie. Nasze trzy rządy są głęboko przekonane, iż za kryterium oceny powinno się przyjąć raczej poziom ich rozwoju niż poziom dochodu.

Ocena postępów transformacji gospodarczej i realizacji powyższych celów polityki gospodarczej powinna nastąpić nie później niż w 1996 r. Moment ten obie strony powinny traktować jako początek formalnych negocjacji w sprawie członkostwa.

Spójność gospodarcza i społeczna między naszymi trzema krajami a państwami członkowskimi Wspólnot jest warunkiem wstępnym pełnej integracji. Wierzymy, że jeszcze przed członkostwem należy podjąć kroki, by tę spójność stopniowo zapewnić. W okresie przejściowym, gdy nasze

kraje w dużej mierze będą korzystać głównie z pożyczek gwarantowanych

i towarzyszących im darów, wysiłki na rzecz przyszłego członkostwa

powinny zostać uzupełnione o instrumenty finansowe, podobne - w swym

charakterze - do tych, jakie są obecnie dostępne dla państw

członkowskich.

Nasze demokracje są nowe i potrzebują okrzepnięcia oraz stałego

doskonalenia, ale jesteśmy przekonani, że już dziś nasze kraje spełniają

podstawowe wymagania polityczne, które -jak sądzimy - są warunkiem

członkostwa.

Nasze trzy rządy oczekują, iż szczyt w Edynburgu przyniesie wspólną

deklarację, która sformułuje ogólną podstawę, ramy oraz perspektywę

czasową przystąpienia. Byłby to bardzo ważny akt polityczny.

Potwierdzamy, że naszym celem jest odzyskanie należnego nam miejsca w sercu stabilnej i pokojowej Europy. Uznajemy, że można to osiągnąć tylko wtedy, gdy będziemy energicznie i z determinacją realizowali program transformacji.

Nasze trzy kraje są przekonane, że stabilna demokracja, poszanowanie praw człowieka i kontynuacja polityki reform gospodarczych sprawią, iż przystąpienie stanie się możliwe.

Wzywamy Wspólnoty i ich państwa członkowskie, by odpowiedziały na nasze wysiłki poprzez jasne stwierdzenie, że integracja naszych gospodarek i społeczeństw, prowadząca do członkostwa we Wspólnotach, jest również celem samych Wspólnot. Ta prosta, ale jednocześnie fundamentalna deklaracja będzie dla nas mocną kotwicą, której tak potrzebujemy.

Budapeszt, Praga, Warszawa, wrzesień 1992 r.

AKT RATYFIKACJI UKŁADU EUROPEJSKIEGO PRZEZ PREZYDENTA RP

Z DNIA 20 PAŹDZIERNIKA 1992 R.

UKŁAD EUROPEJSKI

USTANAWIAJĄCY STOWARZYSZENIE MIĘDZY

RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ/

Z JEDNEJ STRONY, A WSPÓLNOTAMI EUROPEJSKIMI

I ICH PAŃSTWAMI CZŁONKOWSKIMI, Z DRUGIEJ

STRONY,

sporządzony w Brukseli dnia 16 grudnia 1991 r.

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 16 grudnia 1991 r. został sporządzony w Brukseli Układ Europejski ustanawiający stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi. Po zaznajomieniu się z powyższym układem, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że:

• został on uznany za słuszny zarówno w całości, jak i każde z postanowień w nim zawartych,

• jest przyjęty, ratyfikowany i zatwierdzony,

• będzie niezmiennie zachowywany.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią

Rzeczypospolitej Polskiej.

Dano w Warszawie dnia 20 października 1992 r.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: L. Wałęsa

L.S.

Minister Spraw Zagranicznych: K. Skubiszewski

(Dz. U. z 1994 r.. Nr 11, póz. 38)

(Tekst Układu Europejskiego stanowi załącznik do Dz. U. z 1994 r.. Nr11i).

LIST PREZESA RADY MINISTRÓW

z dnia 2 czerwca 1993 r.

DO SZEFÓW RZĄDÓW PAŃSTW CZŁONKOWSKICH UNII EUROPEJSKIEJ, WYSTOSOWANY PRZED SPOTKANIEM RADY EUROPEJSKIEJ W KOPENHADZE

Kopenhaskie posiedzenie Rady Europejskiej odbywa się w czasie, gdy polskie reformy weszły w bardzo ważny okres. Widać wyraźne oznaki wzrostu i ożywienia gospodarczego, co udowadnia słuszność polityki przyjętej i realizowanej przez polski rząd. Nasze zdecydowanie w realizowaniu reform może służyć jako model dla innych państw przechodzących przez okres transformacji. Zarazem jesteśmy świadkami wzrastającego rozczarowania znacznych grup społecznych, które ponoszą wysoki koszt przekształceń. Zaciemnia to obraz przyszłości. W niektórych środowiskach pojawiają się żądania zmiany polityki i powstają wątpliwości co do kontynuacji przynajmniej niektórych reform. Rząd jest zdecydowany przeciwstawić się tym tendencjom. Podpisując Układ Europejski, byliśmy przekonani, że zapewni on otwartość stosunków handlowych, pobudzając tym samym reformy i pomagając zintegrować Polskę ze Wspólnotami Europejskimi. Nasze oczekiwania nie spełniły się. Odnotowujemy znaczny deficyt w handlu ze Wspólnotami, przekraczający 1/8 naszego eksportu do Wspólnot. Deficyt ten wskazuje na nierówność, sprzeczną z celami Układu. Przy istniejących w Polsce ograniczeniach, taki brak równowagi dodatkowo obciąża proces transformacji.

Dlatego też, jeśli spotkanie kopenhaskie potwierdzi i zwiększy zaangażowanie Wspólnot na rzecz Polski i innych sygnatariuszy Układów Europejskich, będzie to miało pozytywny wpływ na przebieg reform.

Szczególnie chciałabym zwrócić uwagę na następujące kwestie:

l. Wyraźna deklaracja polityczna potwierdzi wolę Wspólnot

postrzegania Polski i innych krajów stowarzyszonych jako przyszłych

członków Unii Europejskiej - zarówno poprzez przyjęcie Traktatu

z Maastricht, jak i acquis communautaire. Szczyt kopenhaski powinien także

zaproponować kroki proceduralne, które najskuteczniej przygotowałyby

nasze państwa do uzyskania pełnoprawnego członkostwa.

Polski rząd jest bardzo zainteresowany rozwojem dialogu politycznego,

prowadzącego do stopniowego włączenia nas w mechanizm Europejskiej

Współpracy Politycznej oraz Wspólnej Polityki Zagranicznej

i Bezpieczeństwa.

Uważamy też za potrzebne sformalizowanie procedur umożliwiających

nam uczestnictwo, w charakterze obserwatorów, w posiedzeniach Rady

Ministrów i podległych jej instytucji, podczas których są omawiane tematy

będące przedmiotem wspólnego zainteresowania, a także polityka

Wspólnot, mająca ważne i trwałe skutki dla Polski.

Proponuję, aby Rada Europejska i kraje stowarzyszone odbyły

w odpowiednim czasie spotkanie, mające na celu ocenę postępu

osiągniętego na drodze do pełnoprawnego członkostwa. Mam nadzieję,

że taka analiza pozwoliłaby na rozpoczęcie negocjacji na temat

przystąpienia do Unii w 1996 r., tak jak zaproponowano to

w tzw. Memorandum Wyszehradzkim.

2. Zdaniem mojego rządu, jednym ze skuteczniejszych sposobów pomocy

świadczonej przez Wspólnoty na rzecz procesu reform w Polsce jest

rozwój wzajemnie korzystnych kontaktów handlowych. Rosnąca

nadwyżka w handlu Wspólnot z Polską wyraźnie ukazuje, że Wspólnoty

są głównym beneficjentem Układu Europejskiego. Aby importować, nasze

państwo musi jednak zdobyć fundusze, a ich głównym źródłem są

dochody z eksportu.

Obecną nierównowagę pogarsza zastosowanie przez Wspólnoty

specjalnych środków ochronnych. Sytuacja ta narusza podstawową zasadę

asymetrii, zawartą w Układzie Europejskim, zgodnie z którą Wspólnoty

Europejskie powinny otworzyć swój rynek szybciej niż partnerzy

stowarzyszenia. Jednoznaczna decyzja polityczna Rady Europejskiej

o przyspieszeniu i ułatwieniu dostępu do rynku Wspólnot byłaby zgodna

z perspektywicznymi interesami zarówno naszego państwa,

jak i Wspólnot.

3. Program PHARE jest największym i najważniejszym źródłem pomocy

dla naszego państwa. Wydaje się, że istnieje powszechna zgoda co

do przyspieszenia wysiłków na rzecz, przystosowania istniejących

programów i procedur do nowych potrzeb. Na obecnym etapie reform

w Polsce konieczne staje się przeznaczenie większej części funduszu na

cele gospodarcze i inwestycyjne, a nie wyłącznie na pomoc techniczną,

właściwą na początku reform. Jednym z podstawowych warunków

rozwoju gospodarczego Polski jest modernizacja infrastruktury. Polski

rząd oczekuje realizacji decyzji z Edynburga o możliwości przystąpienia

do Inicjatywy Wzrostu Gospodarczego w Europie i do Sieci

Transeuropejskich.

Jesteśmy przekonani o potrzebie istnienia związku między postępem

w tworzeniu obszarów wolnego handlu ze Wspólnotami Europejskimi

a zakresem pomocy przeznaczonej na modernizację naszej gospodarki,

co umożliwi jej sprostanie nowym wymaganiom.

W świetle powyższych faktów, chciałabym zwrócić się o wasze poparcie

dla potrzeby przyjęcia przez kopenhaskie posiedzenie Rady Europejskiej

propozycji wymienionych w przygotowanym przez Komisję Komunikacie.

Pragnę tu potwierdzić nasze pełne przekonanie, że Polska potrzebuje

silnych Wspólnot, zdolnych odegrać przywódczą rolę polityczną oraz rolę

gospodarczą - zarówno w Europie, jak i na świecie, a także otworzyć się

na swych sąsiadów w Europie Środkowej i Wschodniej.

Warszawa, 2 czerwca 1993 r.

Z wyrazami szacunku,

Hanna Suchocka

OŚWIADCZENIE RZĄDOWE

z dnia 23 grudnia 1993 r.

W SPRAWIE WEJŚCIA W ŻYCIE UKŁADU

EUROPEJSKIEGO USTANAWIAJĄCEGO

STOWARZYSZENIE MIĘDZY

RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ, Z JEDNEJ

STRONY, A WSPÓLNOTAMI EUROPEJSKIMI

I ICH PAŃSTWAMI CZŁONKOWSKIMI,

Z DRUGIEJ STRONY,

sporządzonego w Brukseli dnia 16 grudnia 1991 r.

Podaje się niniejszym do wiadomości, że zgodnie z artykułem 121 Układu Europejskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską, z jednej strony, a Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi, z drugiej strony, sporządzonego w Brukseli dnia i 16 grudnia 1991 r., dokonane zostały przewidziane w tym artykule notyfikacje i w związku z tym powyższy układ wchodzi w życie z dniem l lutego 1994 r.

Minister Spraw Zagranicznych: A. Olechowski

(Dz. U. z 1994 r. Nr 11, poz. 39)

UCHWAŁA Nr 4/94 RADY MINISTRÓW

z dnia l lutego 1994 r.

W SPRAWIE WEJŚCIA W ŻYCIE UKŁADU

EUROPEJSKIEGO USTANAWIAJĄCEGO

STOWARZYSZENIE MIĘDZY

RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ

A WSPÓLNOTAMI EUROPEJSKIMI

I ICH PAŃSTWAMI CZŁONKOWSKIMI

Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej witając z zadowoleniem wejście

w życie Układu Europejskiego wyraża swoje głębokie przekonanie,

że stowarzyszenie ze Wspólnotami Europejskimi przyczyni się znacząco

do społecznego i gospodarczego rozwoju Polski w nadchodzących latach

w sposób umożliwiający pełną integrację Polski z Unią Europejską.

Stowarzyszenie obejmując szeroki obszar stosunków międzypaństwowych

nadaje nowy wymiar wzajemnej współpracy oraz poprzez zacieśnienie

więzów Polski z jednoczącą się Europą sprzyja umocnieniu stabilizacji

i bezpieczeństwa w Polsce i całej Europie. Otwiera ono nowe perspektywy

współpracy i rozwoju we wszystkich sferach życia politycznego

i społeczno-gospodarczego.

Stawia to szczególne zadania przed organami administracji państwowej,

obowiązkiem których jest dokonanie w najbliższych latach przeobrażeń

umożliwiających uzyskanie przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej.

Rada Ministrów zobowiązuje wszystkie organy administracji państwowej

do nadania ich zadaniom wynikającym z Układu Europejskiego

priorytetowego charakteru.

Rada Ministrów wyraża zarazem swoje głębokie przekonanie, iż

wzajemnie korzystna współpraca z krajami Unii sprawi, że uzyskanie

członkostwa w Unii możliwe będzie jeszcze przed upływem

przewidzianego Układem okresu przejściowego.

Rada Ministrów zaleca Ministrowi Spraw Zagranicznych kontynuację

działań mających na celu stworzenie korzystnych warunków

zewnętrznych do uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii

Europejskiej.

PREZES RADY MINISTRÓW Waldemar Pawlak

PROTOKÓŁ USTALEŃ NR 11/94 POSIEDZENIA RADY MINISTRÓW

w dniu 29 marca 1994 r.

(fragment)

W pierwszej części obrad uczestniczył Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Wałęsa, członkowie Rady Ministrów oraz osoby zaproszone według listy stanowiącej załącznik do oryginału protokółu.

Obradom przewodniczył Prezes Rady Ministrów Waldemar Pawlak. Przewodniczący otworzył obrady o godz. 11.10.

Przedmiotem obrad był wniosek w sprawie wystąpienia Polski

o członkostwo w Unii Europejskiej, który przedstawił Minister Spraw

Zagranicznych Andrzej Olechowski.

Uzupełniające wyjaśnienia w tej sprawie złożył Pełnomocnik Rządu do Spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej Jacek Saryusz-Wolski.

Uczestniczący w posiedzeniu Przewodniczący Sejmowej Komisji do Spraw Układu Europejskiego Jan Borkowski przedstawił Opinię Nr l do Prezesa Rady Ministrów, uchwaloną na posiedzeniu w dniu 18 marca 1994 r., w której Komisja wypowiada się za złożeniem przez Polskę formalnego wniosku o członkostwo w Unii Europejskiej.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, zabierając głos w dyskusji, wyraził pełne poparcie dla inicjatywy podjętej przez Rząd, dotyczącej złożenia wniosku o członkostwo Polski w Unii.

Rada Ministrów, po dyskusji, postanowiła wystąpić z wnioskiem o członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej i upoważniła Prezesa Rady Ministrów do przedstawienia tego wniosku właściwym organom Unii.

UCHWAŁA NR 16/94 RADY MINISTRÓW

z dnia 29 marca 1994 r.

W SPRAWIE DODATKOWYCH WYMOGÓW POSTĘPOWANIA Z RZĄDOWYMI PROJEKTAMI NORMATYWNYCH AKTÓW PRAWNYCH ZE WZGLĘDU NA KONIECZNOŚĆ SPEŁNIANIA KRYTERIÓW ZGODNOŚCI Z PRAWEM UNII EUROPEJSKIEJ

W związku z art. 68 Układu Europejskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, sporządzonego w Brukseli dnia 16 grudnia 1991 r., Rada Ministrów uchwala, co następuje:

§ 1.1. Projekty normatywnych aktów prawnych, opracowywane przez członków Rady Ministrów, kierowników urzędów centralnych organów administracji państwowej oraz wojewodów, podlegają, oprócz wymogów określonych w uchwale nr 20 Rady Ministrów z dnia 12 lutego 1991 r. w sprawie regulaminu prac Rady Ministrów (Monitor Polski Nr 7, poz. 47, z 1992 r. Nr 7, poz. 47 i Nr 25, poz. 180), badaniu pod względem ich zgodności z prawem Unii Europejskiej.

2. Uchwała reguluje tryb opiniowania normatywnych aktów prawnych, o których mowa w ust. l, pod względem zgodności z prawem Unii Europejskiej. Tryb opiniowania obejmuje wydawanie opinii wstępnej oraz końcowej.

3. Przepis ust. l dotyczy w szczególności następujących dziedzin:

1) prawa celnego,

2) prawa o spółkach,

3) prawa bankowego,

4) prawa podatkowego w zakresie podatków przedsiębiorstw oraz podatków pośrednich,

5) prawa o zakładaniu i funkcjonowaniu oraz rachunkowości przedsiębiorstw,

6) ochrony własności intelektualnej,

7) ochrony praw pracowniczych,

8) usług finansowych,

9) zasad konkurencji,

10) ochrony zdrowia i życia ludzkiego,

11) ochrony sanitarnej zwierząt i roślin,

12) ochrony konsumenta,

13) przepisów technicznych i norm,

14) transportu,

15) ochrony środowiska naturalnego,

16) statystyki.

§ 2. l. Projekty normatywnych aktów prawnych wraz z opinią wstępną są kierowane do postępowania uzgadniającego w trybie uchwały nr 20 Rady Ministrów z dnia 12 lutego 1991 r. w sprawie regulaminu prac Rady Ministrów.

2. Opinia wstępna stanowi konieczny element uzasadnienia projektów normatywnych aktów prawnych i określa w szczególności:

1) zakres dostosowania projektowanych rozwiązań do prawa

Unii Europejskiej,

2) projektowane przepisy, które odbiegają od prawa Unii Europejskiej,

3) przewidywany tryb i termin ostatecznego dostosowania

przepisów odbiegających od prawa Unii Europejskiej do tego prawa lub argumentację na rzecz przejściowego pozostawienia rozbieżności w tym zakresie.

3. W opinii wstępnej, o której mowa w ust. 2, należy również scharakteryzować przewidywane skutki finansowe i społeczno-gospodarcze projektowanego aktu, w kontekście uwzględniania wymogów wynikających z Układu Europejskiego.

§ 3. l. Opinię wstępną przygotowują pracownicy zatrudnieni na stanowiskach do spraw badania zgodności z prawem Unii Europejskiej, wydzielonych w tym celu w ramach dotychczasowych struktur ministerstw oraz centralnych organów administracji państwowej. 2. Pracownicy, o których mowa w ust. l, są przygotowywani do wykonywania swoich zadań w ramach szkoleń organizowanych przez Pełnomocnika Rządu do Spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej.

§ 4. l. Pełnomocnik Rządu do Spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej w ramach postępowania uzgadniającego, o którym mowa w § 2 ust. l, dokonuje oceny projektów normatywnych aktów prawnych pod względem ich zgodności z prawem Unii Europejskiej i wyraża w tym zakresie opinię końcową w terminie określonym do uzgodnienia normatywnego aktu prawnego.

2. Opinię końcową umieszcza się w uzasadnieniu do ostatecznej wersji projektu normatywnego aktu prawnego. Przepisy § 2 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

§ 5. l. Projekty normatywnych aktów prawnych kierowane do rozpatrzenia przez Radę Ministrów muszą zawierać opinię, o której mowa w § 4. Projekty nie zawierające takiej opinii Sekretarz Rady Ministrów, po powiadomieniu Prezesa Rady Ministrów, zwraca wnioskodawcy. 2. Projekty ustaw uchwalone przez Radę Ministrów są kierowane do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej wraz z uzasadnieniem zawierającym opinię, o której mowa w § 4.

§ 6. l. Pełnomocnik Rządu do Spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej jest zobowiązany do udostępniania poszczególnym członkom Rady Ministrów i organom administracji rządowej, a także Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu i Kancelarii Prezydenta oraz innym zainteresowanym organom państwowym, informacji o podstawowych problemach wymagających wdrożenia procedur dostosowawczych oraz -sukcesywnie - polskiej wersji językowej prawa Unii Europejskiej, w zakresie interesującej je problematyki.

2. Pełnomocnik Rządu do Spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej zleca wykonanie, przez współpracujących z nim ekspertów, niezbędnych opinii prawnych, zgodnie z wnioskami zgłoszonymi przez zainteresowanych ministrów i inne organy państwowe.

3. Pełnomocnik Rządu do Spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej może również inicjować działania dostosowawcze wynikające z Układu Europejskiego, przedstawiając propozycje rozwiązań zainteresowanym ministrom i innym organom państwowym.

§ 7. l. Pełnomocnik Rządu do Spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej jest zobowiązany corocznie składać Radzie Ministrów, za pośrednictwem Prezesa Rady Ministrów, sprawozdanie z przebiegu procesu dostosowawczego oraz realizacji przepisów niniejszej uchwały.

2. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. l, jest składane po zaopiniowaniu przez Radę Legislacyjną przy Prezesie Rady Ministrów.

§ 8. l. Wydatki związane z realizacją zadań określonych w § 3 ust. 2 i § 6

są pokrywane z budżetu państwa, w części dotyczącej Urzędu Rady

Ministrów.

2. Niezależnie od środków określonych w ust. l na realizację zadań

wynikających z uchwały mogą być przeznaczone, o ile przepisy odrębne

nie stanowią inaczej, środki pomocy zagranicznej uzyskane na

finansowanie procesów dostosowawczych w zakresie prawa.

§ 9. Uchwała wchodzi w życie z dniem powzięcia i podlega ogłoszeniu.

Prezes Rady Ministrów: W. Pawlak

(M. P. z 1994 r.. Nr 23, póz. 188).

WNIOSEK RZĄDU RP O CZŁONKOSTWO

W UNII EUROPEJSKIEJ

Warszawa, 5 kwietnia 1994 r.

Prezes Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej

Ekscelencjo,

Rząd Rzeczypospolitej Polskiej niniejszym ma zaszczyt złożyć wniosek o członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej w oparciu o Artykuł O Traktatu o Unii Europejskiej oraz poinformować, że Polska jest gotowa podjąć w stosownym czasie negocjacje na temat przystąpienia.

Z wyrazami szacunku, Waldemar Pawlak

Jego Ekscelencja

Theodoros Pangalos

Przewodniczący Rady Unii Europejskiej

Bruksela

PRO MEMORIA

(memorandum Rządu RP

z dnia 11 kwietnia 1994 r., przedstawione

w związku ze złożeniem przez Polskę wniosku

o członkostwo w Unii Europejskiej)

l. Strategicznym celem Polski jest przystąpienie do Unii Europejskiej. Nie jest to jednak cel sam w sobie. Przystąpienie do Unii oznacza dla Polski utrwalenie przemian demokratycznych, konsolidację transformacji systemowej i przyspieszenie rozwoju gospodarczego. Stabilizacja procesu przemian, umocnienie demokracji i gospodarki rynkowej w Europie Środkowej leży nie tylko w interesie państw tego regionu, lecz również w interesie Unii i jej krajów członkowskich. Pragniemy, poprzez szerokie włączenie się do europejskiego systemu politycznego i gospodarczego, przyczynić się do szybszego rozwoju wszystkich krajów zaangażowanych w proces integracji. Przyczyni się to do stabilizacji politycznej i wzmocnienia poczucia bezpieczeństwa na całym kontynencie. Członkostwo Polski w Unii Europejskiej będzie służyć utrzymaniu pokoju i stabilności w Europie oraz eliminacji skutków podziału naszego kontynentu. Umożliwi również trwałe pojednanie polsko-niemieckie, leżące w interesie całej społeczności europejskiej.

2. Polska już wielokrotnie i bezpośrednio wyrażała swe pragnienie przystąpienia do Unii Europejskiej. Idea ta przyświecała stronie polskiej podczas negocjacji Układu Europejskiego, który - w naszym zamierzeniu -miał służyć przygotowaniu Polski do wypełniania zobowiązań wiążących się z członkostwem w Unii Europejskiej. Nasza jednoznaczna deklaracja w sprawie członkostwa znalazła się ostatecznie w tekście Układu. Zdecydowane stanowisko Polski w tej kwestii było wielokrotnie potwierdzane przez współdziałanie polityczne z Unią i konsekwentne dostosowywanie polskiego systemu prawa i polskiej gospodarki do wymogów Układu Europejskiego, czyli spełnianie wymogów związanych z przyszłym członkostwem w Unii Europejskiej. Determinacja w działaniach na rzecz integracji europejskiej znajdowała stałe potwierdzenie w naszych wystąpieniach kierowanych do Unii Europejskiej oraz rządów i polityków poszczególnych krajów członkowskich. Polska wielokrotnie prezentowała swe stanowisko w tej sprawie - samodzielnie lub wspólnie z innymi krajami Grupy Wyszehradzkiej. Zdecydowana wola przystąpienia do Unii Europejskiej znalazła m.in. swój wyraz w tzw. Memorandum Grupy Wyszehradzkiej na szczyt w Edynburgu, Aide Memoire do Rady Europejskiej w Kopenhadze, w wystąpieniach Prezydenta, Premiera i Ministra Spraw Zagranicznych RP. Proces integrowania się Polski z Unią Europejską znajduje poparcie w społeczeństwie i wśród aktywnych na polskiej scenie sił politycznych. Kwestia ta ma wysoką rangę w polityce każdego kolejnego Rządu RP. Również przebieg debaty i szybka ratyfikacja Układu Europejskiego (zdecydowanie szybsza niż w krajach samej Unii) potwierdza, że taka jest nie tylko wola Rządu RP, ale także i sił politycznych reprezentowanych w polskim parlamencie. W dniu wejścia w życie Układu Europejskiego Rada Ministrów RP przyjęła uchwałę, w której wyraża przekonanie, że "wzajemnie korzystna współpraca z krajami Unii sprawi, iż uzyskanie członkostwa w Unii będzie możliwe jeszcze przed upływem przewidzianego Układem okresu przejściowego".

3. Przystąpienie do Unii Europejskiej krajów stowarzyszonych, w tym Polski, stało się również jednoznacznie podzielanym celem samej Unii Europejskiej. Mówi o tym decyzja szczytu w Kopenhadze. Rada Europejska wyraziła opinię, że "stowarzyszone kraje Europy Środkowej

i Wschodniej, jeśli sobie tego życzą, powinny zostać członkiem Unii Europejskiej. Przystąpienie może nastąpić tak szybko, jak tylko kraj stowarzyszony będzie w stanie przyjąć zobowiązania członkowskie, spełniając określone warunki ekonomiczne i polityczne. Członkostwo wymaga, aby kraj kandydujący osiągnął stabilność instytucji gwarantujących demokrację, rządy prawa, przestrzeganie praw człowieka i poszanowanie oraz ochronę mniejszości narodowych, cechował się funkcjonującą gospodarką rynkową oraz zdolnością do sprostania warunkom konkurencji i siłom rynkowym w ramach Unii. Członkostwo zakłada zdolność kandydata do przyjęcia zobowiązań członkowskich, włączając w to opowiedzenie się za celami unii politycznej, ekonomicznej i monetarnej". Polska konsekwentnie prowadzi politykę przybliżającą ją do osiągnięcia tego celu.

4. Proces transformacji gospodarczej, społecznej i politycznej w Polsce zmierza w kierunku umożliwiającym spełnienie warunków przystąpienia do Unii. Polska wyraża gotowość przyjęcia w terminie i w sposób precyzyjnie określony w procesie negocjacji całego dorobku prawnego Unii Europejskiej. Naszym zdaniem, zdolność i wola wdrożenia acquis communautaire powinny pozostać głównymi warunkami przystąpienia do Unii Europejskiej. Wszystkie pozostałe wymagania, w tym terminarz zmian, długość okresu przejściowego, tempo wdrażania poszczególnych zobowiązań, powinny zostać ustalone w drodze bezpośrednich rozmów i rokowań między Polską a Unią Europejską. W naszej opinii, proces przemian systemowych, zapoczątkowany w Polsce w 1989 r., postępuje wyjątkowo dynamicznie. Prowadzona jest konsekwentna polityka na rzecz uregulowania gospodarki rynkowej i ustabilizowania demokratycznych instytucji państwa. Zaawansowanie reform w sferze politycznej, instytucjonalnej, gospodarczej i społecznej już obecnie pozwala na rozważenie sprawy przyszłego polskiego członkostwa. Nie oznacza to bynajmniej wysunięcia postulatu natychmiastowego przyjęcia Polski do Uni Europejskiej, ale wolę i gotowość rozpoczęcia rozmów o warunkach i sposobach przyjmowania przez Polskę zobowiązań państwa członkowskiego.

5. Członkostwo w Unii Europejskiej jest możliwe jedynie w warunkach osiągniętej stabilności instytucji politycznych, gwarantujących demokrację, przestrzeganie prawa, praw człowieka i poszanowanie oraz ochronę mniejszości narodowych. W przypadku Polski taka stabilizacja instytucji politycznych już nastąpiła. Zostały ustanowione instytucje demokratycznego państwa, parlament jest wybierany w demokratycznych wyborach, kwestie polityczne znajdują swoje rozstrzygnięcie w demokratycznych procedurach, funkcjonuje państwo prawa.

6. Istotnym warunkiem umożliwiającym członkostwo w Unii Europejskiej jest sprawnie funkcjonująca gospodarka rynkowa. Polska rozpoczęła już kilka lat temu trudną i skomplikowaną operację przekształcania gospodarki. Rezultatem tych reform jest przejęcie przez rynek funkcji regulatora procesów rozwoju gospodarczego. Ceny kształtują się jako wynik funkcjonowania mechanizmu rynkowego, gdyż niemal całkowicie zniesiono ich administracyjne ustalanie. Państwo ingeruje w procesy gospodarcze podobnie jak się to dzieje w Unii. Utworzono podstawowe instytucje umożliwiające sprawne funkcjonowanie mechanizmu rynkowego. Przyjęto podstawowe uregulowania w zakresie tworzenia i finansowania budżetu państwa, którego deficyt został ustabilizowany i wynosił w 1992 r. 6%, w 1993 r.

- 2,8%, a w planowanym budżecie na rok 1994 sięga 4% PKB. Podobnie została ustabilizowana wielkość długu publicznego wynoszącego w latach 1992-1993 około 85% PKB, uwzględniając obciążenie wynikające z zadłużenia zagranicznego. Zmodernizowano system podatkowy, m.in. skutecznie i szybko wprowadzając podatek od wartości dodanej

- VAT. Inflacja znajduje się pod kontrolą i stale się obniża. Ustabilizowano kurs waluty i doprowadzono do jej wewnętrznej wymienialności. Bank centralny stał się instytucją niezależną i prowadzi politykę pieniężną przy pomocy instrumentów właściwych bankom centralnym krajów Unii.

Przyjęto nowe prawo bankowe, uwzględniające w dużej mierze wypracowane przez Unię Europejską zasady działania instytucji kredytowych. Podobne przemiany zaszły w dziedzinie ubezpieczeń. Dynamicznie rozwija się rynek papierów wartościowych, a obroty na działającej od kilku lat w Warszawie giełdzie można określić jako znaczące.

Sektor prywatny dominuje w gospodarce zarówno w sensie wytwarzania Produktu Krajowego Brutto (już ponad 50% PKB powstaje w sektorze prywatnym), jak i zatrudnienia (zapewnia on około 60% miejsc pracy). Polska odnotowuje przy tym bardzo dynamiczny wzrost gospodarczy, szczególnie jeśli wziąć pod uwagę niekorzystne warunki zewnętrzne. Już w 1992 r. odnotowano niewielki wzrost gospodarczy i blisko 4-procentowy wzrost produkcji przemysłowej. Natomiast w roku 1993 PKB wzrósł w Polsce o 4%, a produkcja przemysłowa - o ponad 8%. Jest tym bardziej godne podkreślenia, iż nastąpiło to w warunkach znacznie niższego tempa wzrostu w całej Europie i czyni obecnie Polskę najszybciej rozwijającym się krajem europejskim.

Tworzone są jednocześnie dogodne warunki dla inwestycji zagranicznych. Szybko i skutecznie wdrażana jest polityka ochrony konkurencji, zbliżająca Polskę do rozwiązań przyjętych w Unii Europejskiej. Zostały również uregulowane podstawowe problemy polskiego zadłużenia zagranicznego. Dzięki tym wszystkim przemianom polska polityka makroekonomiczna spotyka się z pozytywnymi ocenami Międzynarodowego Funduszu Walutowego. 7. Już obecnie polska gospodarka przechodzi proces głębokiego, w dużej mierze spontanicznego, integrowania się z gospodarką Unii Europejskiej, wynikającego z naturalnego ciążenia gospodarczego obu obszarów. Najbardziej oczywistym tego świadectwem jest reorientacja handlu zagranicznego naszego kraju. Jeszcze kilka lat temu (w 1988 r.) udział krajów Unii Europejskiej stanowił około 32% w obrotach handlowych Polski z zagranicą. Obecnie wynosi on blisko 60%. Również w innych dziedzinach następuje szybki wzrost wzajemnych powiązań gospodarczych. Zarówno polskie przedsiębiorstwa, jak i przedsiębiorstwa pochodzące z obszaru Unii nawiązują coraz bardziej ścisłe i częste kontakty, wyrażające się nie tylko ogromnym wzrostem liczby zawartych kontraktów, ale także przepływem kapitału w formie inwestycji, stosowaniem tych samych technologii oraz wzorców organizacyjnych. Syntetycznym wyrazem ściślejszej współpracy podmiotów gospodarczych Polski i Unii Europejskiej jest intensyfikacja obrotów handlu zagranicznego. W ciągu zaledwie kilku lat wzrosły one ponad dwukrotnie, zarówno w sferze eksportu, jak i importu. Jeszcze w 1988 r. eksport Polski do krajów członkowskich Unii Europejskiej sięgał 3360 min ECU, a w roku 1992 już 7 077 min ECU. W tym samym czasie polski import z krajów członkowskich wzrósł w jeszcze większym stopniu - odpowiednio:

od 2 755 min ECU do ponad 8 148 min ECU.

Bardzo pozytywną tendencją jest fakt równie dynamicznego wzrostu

udziału Polski w obrotach zewnętrznych Unii Europejskiej. Jeszcze

w 1988 r. polski udział w handlu zewnętrznym Dwunastki wynosił 0,87%

importu Unii ogółem i 0,71% eksportu, podczas gdy w 1992 r. udział ten

sięgnął już odpowiednio: 1,83% i 2,10%. W 1993 r. zanotowano dalszy

wzrost znaczenia Polski w obrotach zewnętrznych Unii. Należy zwrócić

przy tym uwagę na daleko idące zmiany struktury towarowej wzajemnych

obrotów, wśród których najbardziej charakterystyczny jest systematyczny

spadek udziału artykułów surowcowych i rolnych w polskim eksporcie

do Unii Europejskiej i zdecydowany wzrost obrotów o cechach wymiany

wewnątrzgałęziowej. Świadczy to o możliwości konkurowania polskich

producentów z innymi dostawcami na wymagających rynkach krajów

członkowskich Unii Europejskiej. Należy dodać, że już obecnie ponad

połowa obrotów handlowych Polski z zagranicą przypada na podmioty

prywatne.

Bardziej widoczna polska obecność na rynkach towarowych Unii

Europejskiej ma miejsce w sytuacji obniżonego tempa wzrostu

gospodarczego, a nawet recesji w gospodarkach poszczególnych krajów członkowskich i Unii Europejskiej jako całości. Pełne otwarcie rynku Unii zwiększyłoby zdolność konkurowania polskich podmiotów i umożliwiłoby osiągnięcie racjonalnego podziału pracy. Upoważnia to do twierdzenia, iż gospodarka Polski będzie w stanie sprostać konkurencji i siłom rynkowym w ramach całej Unii, gdy w przyszłości stanie się jej członkiem.

8. Wraz z podpisaniem Układu Europejskiego Polska rozpoczęła proces dostosowawczy. Od 1992 r. jest realizowany Rządowy Program Działań Dostosowujących Polską Gospodarkę i System Prawny do Wymagań Układu Europejskiego. Jego wdrażanie wyprzedziło samo wejście Układu Europejskiego w życie, a jest on realizowany z duży wyprzedzeniem. W dniu wejścia w życie Układu Europejskiego Rada Ministrów RP przyjęła pierwszy doroczny raport z wykonania tego Programu, w którym odnotowano postęp w harmonizacji polskiego prawa z prawem obowiązującym we Wspólnotach i wyraźne zbliżenie rozwiązań systemowych w gospodarce. Rozpoczęty przez Polskę proces dostosowawczy ma charakter stały. Na przykład, w sferze harmonizacji prawa są wprowadzane rozwiązania proceduralne dotyczące obligatoryjnej oceny zgodności projektów aktów prawnych z prawodawstwem wspólnotowym przed skierowaniem ich na tzw. ścieżkę legislacyjną. Polska rozpoczęła również dostosowywanie norm i standardów, tym samym zbliżając je do poziomu obowiązującego w Unii Europejskiej. Podobnie zapoczątkowano proces ujednolicania systemu statystycznego i nomenklatury stosowanej w tej dziedzinie. Prowadzone są również wszechstronne analizy zaplanowanego na długi okres procesu dostosowań w sferze gospodarki. Przygotowywana jest Biała Księga Polska - Unia Europejska, analizująca szansę i wyzwania związane z integracją i rekomendująca odpowiednie działania dostosowawcze w ramach poszczególnych rynków dóbr, usług, kapitału i pracy. Rząd podjął niezbędne kroki przygotowujące Polskę do przyjęcia zobowiązań wynikających z członkostwa - zarówno w sferze politycznej, ekonomicznej, jak i prawnej.

9. Polska podziela zasadnicze wartości i cele polityczne Unii Europejskiej. Przystępując do Układu Europejskiego, Polska pragnęła rozwiązać nie tylko kwestie współpracy w dziedzinie przepływu dóbr, usług czy kapitału, lecz również wyznaczyć drogę dojścia do wspólnoty politycznej. Potrzebujemy określonej perspektywy bezpieczeństwa i możliwości uczestnictwa w strukturach współpracy politycznej. Pragniemy również uczestniczyć w stabilnym systemie bezpieczeństwa na naszym kontynencie, dzięki któremu Polska mogłaby nie odczuwać zagrożenia. Polska przyłączyła się do inicjatywy Partnerstwo dla Pokoju, upatrując w tym krok w stronę umocnienia stabilności, prowadzący jednocześnie do udziału w strukturach bezpieczeństwa. Jednakże naszym pragnieniem jest szybsze przejście do bardziej zaawansowanych form współpracy w tej ważnej dziedzinie. Wydaje się, że przywiązanie do wspólnych wartości czyni zintensyfikowanie współpracy politycznej faktem możliwym już obecnie - poprzez daleko idące zacieśnienie więzów i ustanowienie form trwałego dialogu. Dotyczy to przede wszystkim udziału we współpracy w ramach tzw. II i III filaru Unii Europejskiej. Dotyczy również instytucjonalizacji naszych związków z Unią Zachodnioeuropejską.

W przeszłości działania wymierzone w stabilność, niezależność i integralność Europy Środkowej były uważane za zagrożenia dla Europy Zachodniej. Obecnie, wraz ze zjednoczeniem Niemiec, stowarzyszeniem państw Europy Środkowej ze Wspólnotami Europejskimi oraz ulokowaniem tu znacznych inwestycji zachodnich, bezpieczeństwo obu tych części Europy stało się niepodzielne. Zniesienie "żelaznej kurtyny", umożliwienie swobodnego przepływu ludzi, informacji, kapitału itp. przyczyniły się do stabilności politycznej kontynentu. Powstały zatem warunki do szerszego włączenia Polski do europejskich struktur bezpieczeństwa.

10. Cele gospodarcze Polski nie odbiegają do celów, jakie przyświecają polityce Unii Europejskiej. Polska pragnie prowadzić politykę zrównoważonego wzrostu, kierując się przy tym długofalowymi kryteriami określonymi dla unii monetarnej i ekonomicznej. Nawet odbiegając od średniego poziomu dobrobytu w Unii Europejskiej, Polska pragnie utrzymać zbliżony stopień stabilności i zrównoważenia podstawowych wskaźników makroekonomicznych, o których mowa w ustaleniach z Maastricht. Pragniemy być sprawnym, w sensie ekonomicznym, członkiem Unii, którego gospodarka, choć początkowo niezamożna, będzie funkcjonować na podstawie tych samych ekonomicznych reguł.

11. Nawiązując do postanowień szczytu Rady Europejskiej w Kopenhadze,

Polska pragnie potwierdzić swą wolę przystąpienia do Unii Europejskiej

oraz potwierdzić zaawansowanie w spełnianiu warunków

umożliwiających przyjęcie zobowiązań wynikających z członkostwa.

Dalszy rozwój polskiej gospodarki i kształtowanie długookresowej

polityki wymaga określenia wyraźnych perspektyw na przyszłość. Zamiar

przystąpienia do Unii wyznacza zakres i kalendarz podejmowanych

zadań. Jednakże konkretny terminarz i kolejność tych działań zależą

od szczegółowych warunków przystąpienia, które mogą zostać określone

jedynie podczas rozmów dwustronnych, definiujących warunki

i harmonogram przystąpienia Polski do Unii. Ustalenie klarownej

perspektywy w postaci kalendarium i programu konwergencji będzie

zatem miało zasadnicze znaczenie dla stabilizowania charakteru

i tworzenia warunków dalszych przemian systemowych w Polsce, jak

również dynamizowania procesu integracji Polski z Unią Europejską.

Pragniemy, aby zmiany instytucjonalne, dyskutowane obecnie w Unii,

uwzględniały przyszłe polskie członkostwo.

Unia Europejska w swych decyzjach kopenhaskich zawarła deklarację

udzielenia krajom stowarzyszonym pomocy w procesie reform

i podporządkowania dalszej współpracy z krajami stowarzyszonymi

zasadniczemu celowi, jakim jest ich członkostwo w Unii. W naszej opinii,

najskuteczniej przyczyni się do tego określenie warunków współpracy

podczas procesu negocjacji o członkostwie oraz zmiana charakteru

pomocy, tzn. na pomoc poprzedzającą i ułatwiającą przystąpienie Polski

do Unii. Proces ten ułatwi również szerszy udział Polski w różnych

programach wspólnotowych, pozwalający na korzystanie zarówno

ze środków przewidzianych na realizację tych programów, jak i z pomocy

technicznej. W ten sposób Unia może wesprzeć proces transformacji

i restrukturyzacji polskiej gospodarki, zbliżający ją do standardów

europejskich. Powinno to przyjąć, naszym zdaniem, formę pakietu

posunięć poprzedzających przystąpienie Polski do Unii Europejskiej.

12. Dotychczasowa współpraca Polski z Unią Europejską przyczyniła się wydatnie do intensyfikacji współpracy gospodarczej i politycznej. Od podpisania Układu Europejskiego minęło już ponad dwa i pół roku. Zasadnicza, gospodarcza część Układu, tj. Umowa Przejściowa, jest realizowana także już od ponad dwóch lat. Harmonogram wdrażania przyjętych postanowień jest sumiennie przestrzegany. Co więcej, dzięki decyzjom kopenhaskim okres wprowadzenia w życie części tych postanowień został skrócony. Już niedługo zdecydowana większość wyrobów przemysłowych będzie korzystała z bezcłowego dostępu do rynków krajów członkowskich Unii. Począwszy od 1997 r. strefa wolnego handlu obejmie, w imporcie do Unii, wszystkie artykuły, wliczając w to także wyroby z tzw. dziedzin wrażliwych, tzn. artykuły włókiennicze i stalowe. Po stronie Unii w sferze handlu przemysłowego nie będzie zatem barier utrudniających utworzenie unii celnej z Polską.

13. W dziedzinie handlu rolnego Układ Europejski normuje sprawy wzajemnych obrotów w sposób wysoce niezadowalający. Przyjęto ustalenia, których horyzont czasowy jest stosunkowo krótki i kończy się za niecałe dwa lata. Najwyższy zatem czas, aby przystąpić do ustalenia warunków handlu wykraczających poza ten termin. Czynnikiem utrudniającym rozwiązanie problemów handlu rolnego w okresie

negocjacji Układu Europejskiego były m.in. trwające jeszcze rokowania Rundy Urugwajskiej GATT. Obecnie znane są już ustalenia tej Rundy w stosunku do handlu rolnego. Ich wdrażanie musi doprowadzić do anulowania lub zmiany części postanowień zawartych w Układzie Europejskim. Potrzebne będą zatem nowe ustalenia w tej dziedzinie. Rolnictwo Unii Europejskiej przechodzi i będzie przechodziło reformy i okres dostosowania do nowych warunków współpracy międzynarodowej. Również rolnictwo polskie przechodzi przeobrażenia. Jest pewnym paradoksem, że w dziedzinie, gdzie istnieją największe różnice, tzn. w sferze regulacji systemowych, dotychczasowe ustalenia dotyczące wymiany handlowej, a nie kierunków przemian struktur produkcji rolnej, przynoszą mało znaczące rozwiązania. Zmierzając do przyszłego członkostwa Polski w Unii Europejskiej, należy już obecnie podjąć wysiłek określenia "ścieżki dojścia" do rozwiązań prowadzących w określonej przyszłości do integracji gospodarki rolnej Polski i Unii Europejskiej.

14. Istotną słabością Układu Europejskiego jest to, iż koncentruje się on na ustalaniu zasad współpracy handlowej, a zaledwie w ograniczonym stopniu reguł współpracy w innych dziedzinach wzajemnych stosunków gospodarczych. Oznacza to jednocześnie, że ogromny wysiłek dostosowawczy został nałożony na stronę relatywnie słabszą. W ramach Unii funkcjonuje mechanizm wspierania rozwoju regionów słabszych, mniej zaawansowanych ekonomicznie. Proces dostosowań w Polsce, prowadzących do członkostwa naszego kraju w Unii, mógłby przebiegać zdecydowanie szybciej dzięki materialnemu wsparciu tych przemian. Zaangażowanie techniczne i finansowe Unii powinno być ściśle skorelowane z procesem adaptacji polskiej gospodarki do wymogów przyszłego członkostwa. W tym celu program pomocy powinien przyjąć postać specjalnego funduszu preadhezyjnego i zostać oparty na protokóle finansowym.

15. Decyzje, przyjęte przez Wspólnoty Europejskie w Kopenhadze, wychodzą poza ustalenia Układu Europejskiego. Szybkie tempo zmian i dostosowań w Polsce czynią ten Układ w pewnym stopniu krępującym możliwości przyspieszenia tempa integracji. Ponadto Układ zawiera dyspozycje co do dalszych negocjacji w wielu dziedzinach o istotnym znaczeniu dla wzajemnej współpracy (np. handel rolny, świadczenie usług, przepływ pracowników). Wprowadzenie nowych postanowień, ich kierunek i charakter powinny być ściśle powiązane z przyszłym członkostwem. Zatem właściwym forum do określenia warunków i tempa integracji Polski z Unią i nadania jej pożądanego kształtu będą same negocjacje o członkostwie.

16. Polska wyraża zdecydowane przekonanie, że już obecnie spełnia wszystkie niezbędne warunki wstępne do rozpoczęcia negocjacji o członkostwie. Mamy świadomość, że będzie to proces długotrwały. Okres ten jednak nie powinien być zmarnowany. Proces negocjacji będzie przecież przebiegał równolegle do procesu przemian zachodzących w Unii Europejskiej i dostosowań w Polsce. Kierunek i tempo procesu dostosowawczego oraz rzeczywistego przebiegu integracji polskiej gospodarki będą w dużej mierze zależne od ustaleń dotyczących warunków członkostwa. W tym sensie negocjacje dadzą niezbędne wytyczne dla polityki gospodarczej i zachowania się podmiotów, tak polskich, jak i wspólnotowych.

Warszawa, kwiecień 1994 r.

OCZEKIWANIA POLSKI DOTYCZĄCE PRZYSPIESZENIA INTEGRACJI

Z UNIĄ EUROPEJSKĄ

- dokument z dnia 2 sierpnia 1994 r., przedstawiony przez Rząd RP Prezydencji niemieckiej

Ministerstwo Spraw Zagranicznych

Polska ma poważną nadzieję na przyspieszenie integracji z Unią Europejską jeszcze przed Konferencją Międzyrządową w 1996 r. Oczekujemy podjęcia w tym okresie konkretnych działań, które umożliwią Polsce osiągnięcie członkostwa w roku 2000. Dzięki nim Polska będzie w sposób wiarygodny postrzegana jako przyszły członek Unii. Stosunki z Niemcami i Francją zajmują szczególne miejsce w procesie integracji Polski z Unią Europejską. Pojednanie polsko-niemieckie na wzór tego, jakie Niemcy ukształtowały ze swoim zachodnim partnerem

- Francją, wniesie do integracji europejskiej nowy wymiar i zwiększy jej trwałość. Duże znaczenie przywiązujemy do zapowiedzianej współpracy dwóch następujących po sobie Prezydencji: niemieckiej i francuskiej. Oczekujemy, że wypracowane w tym okresie sposoby i mechanizmy przyspieszenia integracji Polski z Unią Europejską będą kontynuowane i rozwijane podczas następującej po nich Prezydencji hiszpańskiej.

I. Członkostwo Polski w Unii Europejskiej

Oczekujemy wprowadzenia w życie wszystkich postanowień

kopenhaskiego szczytu Rady Europejskiej o współpracy z państwami stowarzyszonymi, służącej przygotowaniu ich do członkostwa w Unii Europejskiej. Należy pełniej wykorzystać Układ Europejski, nadając mu dynamiczną interpretację. Liczymy, że w propozycjach, jakie Komisja opracuje na szczyt w Essen na temat realizacji układów stowarzyszeniowych i decyzji kopenhaskich, a także we wspólnym

- z Prezydencją niemiecką - raporcie na temat postępów zbliżania państw stowarzyszonych z Unią i strategii dotyczącej przygotowania ich do członkostwa, zostaną określone główne etapy, ramy czasowe i instrumentarium osiągnięcia tego wspólnego celu.

Widzimy potrzebę wspólnego zastanowienia się nad sposobem i kalendarzem procesu poszerzania Unii w ramach prac przygotowawczych do Konferencji Międzyrządowej w 1996 r. Stanowiłoby to uzupełnienie prac tzw. Grupy Refleksyjnej, przygotowującej Konferencję, a powołanej przez Radę Europejską na Kortu. Pozwoliłoby to we właściwy sposób uwzględnić na Konferencji uzasadnione aspiracje i dążenia Polski i innych państw stowarzyszonych.

II. Dialog i współpraca polityczna

pragniemy instytucjonalizacji stosunków politycznych Polski z Unią Europejską. Pomoże to w osiągnięciu przez Polskę pełnoprawnego członkostwa oraz zwiększy skuteczność działań politycznych Unii. W tym celu potrzebna jest wspólna ocena skuteczności dotychczasowych form dialogu i rozważenie ustanowienia nowych - ułatwiających szybsze

zbliżenie Polski i Unii Europejskiej w sferze polityki zagranicznej i bezpieczeństwa.

Dużo uwagi należy poświęcić możliwościom wykorzystania płaszczyzny Rady Stowarzyszenia, zarówno jeśli chodzi o liczbę posiedzeń, jak i treść merytoryczną, a także kwestii powołania wyspecjalizowanych organów stowarzyszenia, sprzyjających rozwojowi dwustronnego dialogu. Oprócz form instytucjonalnych pragniemy rozwijać nieformalne kontakty z każdorazową Prezydencją, "troiką" i poszczególnymi państwami członkowskimi.

Postulujemy:

• zmianę istoty dialogu: przejście od wymiany informacji do spotkań o charakterze konsultacyjnym, sprzyjających harmonizacji stanowisk;

• udział przedstawicieli Polski w przygotowaniach wspólnych posiedzeń Rady Unii Europejskiej i Komitetu Politycznego z ich odpowiednikami z państw stowarzyszonych;

• ustanowienie regularnego dialogu między Komitetem Stałych Przedstawicieli (COREPER) a Przedstawicielem RP w Brukseli.

III. Współpraca w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości

i spraw wewnętrznych

Polska chce być włączona do współpracy w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych już na obecnym etapie, kiedy powstają struktury współpracy państw członkowskich. Pozwoli to zapobiec tworzeniu się różnic i, w konsekwencji, potrzebie późniejszych dostosowań w tym nowym obszarze integracji. Będzie też sprzyjać zwiększeniu efektywności współpracy europejskiej w tej dziedzinie.

Postulujemy:

• stałą współpracę w zakresie harmonizacji prawa cywilnego i karnego, a także azylowego i procedur przyznawania azylu;

• ustanowienie współpracy polskich instytucji ze wszystkimi Grupami roboczymi;

• zapewnienie udziału Polski w tworzeniu i pracach Europolu;

• stałe współdziałanie służb granicznych, z możliwością dostępu do europejskich sieci informatycznych.

IV. Handel

Ograniczenia w dostępie do rynku Unii Europejskiej sprawiają, że znaczna część polskich możliwości eksportowych nie może być wykorzystana. Dotyczy to zwłaszcza potencjału w tzw. sektorach wrażliwych, w których polskie przedsiębiorstwa są konkurencyjne. Bez radykalnej poprawy w tej dziedzinie, Polska jest skazana na deficyt handlowy, niemożliwy do utrzymania w dłuższej perspektywie. Potrzebne są pilne decyzje w sprawie dalszej liberalizacji w dostępie do rynku wspólnotowego, w których wypracowaniu Polska powinna wziąć udział.

Postulujemy:

• zwiększenie stabilności warunków handlu;

• zniesienie ograniczeń ilościowych w handlu tekstyliami, w tym szczególnie w ramach obrotu uszlachetniającego (OPT);

• wstrzymanie się od stosowania przez Unię posunięć ochronnych w sferze handlu, np. procedur antydumpingowych i antysubwencyjnych oraz innych dopuszczalnych środków protekcji.

V. Rolnictwo

Mimo postanowień Układu Europejskiego Polska odnotowuje deficyt w obrotach z Unią w dziedzinie artykułów rolnych. Poziom protekcji w Unii jest bardzo wysoki i nie widzimy tendencji do jego zmniejszenia

• jedynie 30% naszego eksportu w sektorze rolnym korzystało

ze zredukowanych - w większym lub mniejszym stopniu - stawek celnych.

Potrzebne są pilne decyzje szerzej otwierające rynek wspólnotowy

dla polskiego eksportu rolnego. W dłuższej perspektywie potrzebne są

kroki na rzecz zintegrowania rolnictwa Polski i Unii Europejskiej.

Postulujemy:

• rezygnację z subsydiów stosowanych przez Unię do eksportu

produktów rolnych i spożywczych do Polski, eliminację nieuczciwej konkurencji;

• zwiększenie elastyczności w wykorzystaniu przez Polskę kwot eksportowych;

• rozpoczęcie negocjacji (uwzględniających postanowienia Rundy Urugwajskiej GATT) w celu określenia nowych koncesji w sektorze rolniczym, w związku z brakiem w Układzie Europejskim kalendarza dalszej liberalizacji przez Wspólnoty dostępu do ich rynku artykułów rolno-spożywczych po 1996 r.;

• uregulowanie w formie porozumień zasad stosowania kryteriów fitosanitarnych i weterynaryjnych we wzajemnym handlu;

• udzielenie wsparcia restrukturyzacji rolnictwa, szczególnie zaś działaniom na r^ecz zmiany struktury zatrudnienia na wsi i stworzenia jej mieszkańcom innych źródeł dochodów;

• ustanowienie systemu wczesnego ostrzegania o ewentualnych konfliktach handlowych;

• utworzenie grupy studyjnej do wspólnego zastanowienia się nad

możliwymi scenariuszami integracji polskiego rolnictwa z rolnictwem wspólnotowym.

VI. Rynek pracy, usług i zamówień publicznych

Polski z Unią Europejską wymaga dalszego rozwoju współpracy w tej dziedzinie.

Postulujemy:

• zniesienie ograniczeń stosowanych wobec polskich przedsiębiorstw ubiegających się o zezwolenie na pracę;

• uregulowanie zasad wzajemnego uznawania dyplomów i kwalifikacji;

• zniesienie - zgodnie z postanowieniami art. 67 Układu Europejskiego - przeszkód utrudniających polskim przedsiębiorstwom dostęp do zamówień publicznych w państwach członkowskich Unii Europejskiej;

• rozpoczęcie prac prowadzących do stopniowego wdrażania swobody świadczenia usług, zgodnie z postanowieniami art. 55 Układu Europejskiego.

VII. Infrastruktura

Polska jest ważnym węzłem komunikacyjnym na linii Wschód-Zachód, a po przystąpieniu do Unii państw EFTA znajdzie się na osi łączącej północne i południowe kraje Unii. Niedorozwój infrastruktury we wschodnich rejonach kraju powoduje niedrożność szlaków komunikacyjnych i wkrótce może się stać główną przeszkodą w rozwoju handlu z państwami byłego ZSRR.

Postulujemy:

• włączenie Polski w ogólnoeuropejskie sieci transportu kolejowego (szybka kolej na trasie Paryż - Berlin - Warszawa - Moskwa), drogowego (autostrady A-2, A-4) i kombinowanego - na osi Wschód

- Zachód, w kontekście programu Unii, zawartego w Białej Księdze na temat wzrostu, konkurencyjności i zatrudnienia.

VIII. Badania i technologia

Rozszerzenie dostępu polskich placówek naukowo-badawczych do udziału w programach Unii Europejskiej leży w interesie obu stron.

Postulujemy:

• szersze otwarcie dla Polski programów wspólnotowych w dziedzinie nauki i postępu technologicznego (szczególnie zaś IV Programu Ramowego), programu naukowo-badawczego - na podstawie odpowiednich linii budżetowych.

IX Dostosowanie prawa

W celu przyspieszenia przyjmowania przez Polskę dorobku prawnego Wspólnot oczekujemy zwiększonego wsparcia Unii w tym zakresie. Postulujemy:

• utworzenie w Komisji Europejskiej komórki doradczej,

wspomagającej Polskę i inne państwa Europy Środkowej i Wschodniej ubiegające się o członkostwo w przyjmowaniu dorobku prawnego Unii.

X. Pomoc bezzwrotna

System udzielania pomocy bezzwrotnej przez Unię Europejską (PHARE) powinien zostać radykalnie zmieniony. Pomoc Unii powinna stanowić finansowe wsparcie procesu integracji i programu dostosowawczego oraz być związana ze strategią przygotowującą Polskę do przystąpienia do Unii.

Postulujemy:

• opracowanie wieloletniego protokołu finansowego, wspomagającego realizację postanowień Układu Europejskiego;

• zwiększenie udziału środków na wsparcie inwestycyjne w całości pomocy;

• zwiększenie udziału Polski w procesie podejmowania decyzji oraz uproszczenie procedur.

Warszawa, 2 sierpnia 1994 r.

UWAGI I SUGESTIE DO RAPORTU I KOMUNIKATU KOMISJI EUROPEJSKIEJ POD NAZWĄ:

"THE EUROPE AGREEMENTS

AND BEYOND: A STRATEGY TO PREPARE

THE COUNTRIES OF CENTRAL

AND EASTERN EUROPĘ FOR ACCESSION"

- z dnia 20 października 1994 r., przedstawione przez Rząd RP Prezydencji niemieckiej

Ministerstwo Spraw Zagranicznych

Polska z zadowoleniem wita przystąpienie przez Unię Europejską

- zgodnie z decyzją Rady Europejskiej, podjętą na Korfu - do

opracowania strategii przygotowującej państwa Środkowej i Wschodniej

Europy do wstąpienia do Unii. Opracowane przez Komisję Europejską

komunikat i raport na temat strategii stanowią dobry punkt wyjścia do

dalszych prac z udziałem krajów członkowskich Unii

i stowarzyszonych z nią. Polska jest żywotnie zainteresowana

zakończeniem prac nad strategią w terminie umożliwiającym jej przyjęcie

na posiedzeniu Rady Europejskiej w Essen w grudniu 1994 r., co

stanowiłoby korzystną przesłankę zorganizowania przy tej okazji

pierwszego spotkania na szczycie z udziałem szefów państw i rządów

Unii i krajów stowarzyszonych.

Nasze aspiracje i dążenia do zbliżenia z Unią zawarliśmy

w memorandum: "Oczekiwania Polski dotyczące przyspieszenia integracji

z Unią Europejską" z 2 sierpnia 1994 r. Stanowisko zaprezentowane

w dokumencie Komisji wychodzi naprzeciw licznym polskim

postulatom wyeksponowanym w tym memorandum; wiele z nich

pozostawia jednak bez odpowiedzi.

Za podstawowy mankament dokumentu należy uznać brak określenia

czasowego realizacji strategii. Jej osadzenie, chociażby w przybliżonych

ramach czasowych, umożliwiałoby określenie precyzyjnego scenariusza

i harmonogramu działań dostosowawczych.

W strategii powinny też się znaleźć konkretne propozycje sprzyjające

zwiększeniu już obecnie dostępu państw stowarzyszonych

do rynku wspólnotowego. W szczególności dotyczy to barier

pozataryfowych, stosowanych wobec tzw. towarów wrażliwych. Otwarcie

Polski na napływ towarów z Unii, któremu nie towarzyszy rzeczywista

asymetria we wzajemnych obrotach, przyczynia się do zwiększania

zadłużenia naszego kraju. Propozycje Komisji nie uwzględniają zupełnie

naszych sugestii w sprawie przepływu siły roboczej, szczególnie zaś

stworzenia lepszych warunków dostępu dla polskich pracowników

na rynek pracy Unii Europejskiej.

Proces zbliżania państw Europy Środkowej do Unii wymaga, aby

strategia pojmowana była dynamicznie i traktowana w odpowiednio

elastyczny sposób/jako czynnik samostymulujący jej stałe

wzbogacanie. Chodzi o to, aby przygotowywany na szczyt w Essen

dokument określił ramy przyspieszenia zbliżenia państw

stowarzyszonych do Unii, sprzyjał szybszej realizacji procesu

integracji, a przedstawione w nim zamierzenia zaowocowały konkretnymi

programami i projektami w poszczególnych dziedzinach. Realizacja

ambitnych zadań określonych w dokumencie powinna być wsparta

nowymi formami ich finansowania oraz usprawnieniem form już

istniejących.

Podtrzymując w pełni postulaty zawarte w polskim memorandum

z 2 sierpnia 1994 r., chcielibyśmy ustosunkować się zwłaszcza

do następujących propozycji Komisji:

A. Stworzenie ram pogłębionych stosunków

Uporządkowane stosunki z instytucjami Unii

Witamy propozycje organizowania spotkań na szczeblu ministrów (spraw zagranicznych i sektorowych). Podkreślamy potrzebę objęcia dialogiem wszystkich dziedzin współpracy, łącznie z rolnictwem i problematyką rynku pracy. Podtrzymujemy postulat w sprawie zapewnienia udziału przedstawicieli państw stowarzyszonych w przygotowywaniu wspólnych posiedzeń organów Unii. Duże znaczenie ma odpowiednio wczesne opracowanie kalendarza spotkań i ich porządku dziennego. Należy wprowadzić praktykę tworzenia grup roboczych i ad hoc, z udziałem przedstawicieli państw stowarzyszonych, w celu podejmowania dyskusji nad trudnymi problemami i wypracowywania propozycji przyszłościowych rozwiązań. Z zadowoleniem przyjmujemy otwarcie dialogu między przedstawicielami państw stowarzyszonych w Brukseli i Komitetem Stałych Przedstawicieli (COREPER) Unii. Istotne znaczenie przywiązujemy do regularnych spotkań dyrektorów politycznych, korespondentów europejskich i planistów, które powinny prowadzić do pełniejszej harmonizacji stanowisk państw stowarzyszonych i Unii. Za istotny uważamy rozwój współpracy na płaszczyźnie multiiateralnej, w tym na forum ONZ i KBWE. Doceniamy potrzebę rozwoju procedury informowania państw stowarzyszonych o działaniach podejmowanych w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, w których mogą one wziąć udział.

2. Współpraca w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych

Ponawiamy postulat jak najszybszego włączenia państw stowarzyszonych

do współpracy w tym zakresie, tak aby uniknąć w przyszłości potrzeby

dostosowań do rozwiązań wypracowanych bez ich udziału. Znaczna część

wymienionych w dokumencie negatywnych zjawisk jest wspólnym

problemem wszystkich państw europejskich, a zatem należy im wspólnie

przeciwdziałać.

Nasze konkretne, nie w pełni uwzględnione propozycje: nawiązania

współpracy w ramach Europolu oraz ustanowienia współdziałania służb

granicznych i umożliwienia polskim służbom granicznym dostępu

do europejskich sieci informatycznych zmierzają w tym kierunku.

Operatywne współdziałanie w tym zakresie, a także zwiększenie środków

na ten cel sprzyjałoby bardziej skutecznemu zwalczaniu negatywnych

zjawisk.

Z zadowoleniem witamy rezultaty pierwszej konferencji ministrów

sprawiedliwości i spraw wewnętrznych państw członkowskich

i stowarzyszonych, zorganizowanej z inicjatywy Prezydencji niemieckiej

we wrześniu 1994 r. w Berlinie. Jesteśmy zainteresowani, aby

zapoczątkowany przez nią dialog w kwestiach II filaru nabrał regularnego

charakteru na różnych szczeblach i zaowocował konkretnymi

przedsięwzięciami, przybliżającymi państwa stowarzyszone

do działalności organów i instytucji Unii w tej dziedzinie.

3. Współpraca wewnątrzregionalna

Witając propozycje Komisji i wyrażając zainteresowanie udziałem w ich realizacji chcielibyśmy podkreślić, że wsparcie współpracy między państwami stowarzyszonymi powinno dotyczyć również innych dziedzin ich stosunków z Unią Europejską, uwzględnionych w raporcie:

jak transport, energetyka, ochrona środowiska, bezpieczeństwo nuklearne, rozwój regionalny, współpraca kulturalna itp. Duże znaczenie miałoby utworzenie funduszu promocji współpracy między państwami stowarzyszonymi. Uściślenia wymaga jednak, na ile obciąży to dodatkowo fundusz PHARE i czy istnieje możliwość zwiększenia środków na uzgodnione przedsięwzięcia ponad obecnie dostępną pulę.

B. Tworzenie odpowiednich warunków prawnych

i instytucjonalnych dla rozwoju gospodarczego i integracji

1. Zbliżenie prawa

Polska przywiązuje duże znaczenie do kwestii przygotowania listy rozwoju priorytetów i kalendarium wdrażania prawa wspólnotowego, traktując to jako jedno z fundamentalnych zadań procesu integracji z Unią Europejską. Witamy ofertę pomocy w tym zakresie ze strony Unii Europejskiej i sugestię skorzystania z doświadczeń państw EFTA. Jesteśmy zainteresowani udziałem w dyskusjach nad sposobem włączenia stowarzyszonych krajów do Jednolitego Rynku. Jednak do chwili określenia chociażby przybliżonego kalendarium uzyskiwania członkostwa lub rozpoczęcia negocjacji o członkostwie, brak ram czasowych realizacji tego zadania jest poważnym utrudnieniem. Ponawiamy sugestię stworzenia w Komisji specjalnej komórki, która współdziałałaby z państwami stowarzyszonymi przy realizacji tych zadań. Podzielamy pogląd, że obecnie jest wskazane wdrożenie europejskich procedur standaryzacyjnych i certyfikacyjnych. Chcielibyśmy też zwrócić uwagę na celowość rozważenia uruchomienia specjalnego programu w dziedzinie prawa autorskiego i praw pokrewnych.

2. Reguły konkurencji i kontrola pomocy publicznej

Polska wprowadziła w znacznym stopniu reguły konkurencji obowiązujące w Unii Europejskiej. Stanowi to ważną przesłankę do podjęcia rozważań nad ograniczeniem lub rezygnacją ze stosowania przez Unię instrumentów ochrony rynku przed polskim eksportem. Przy rozpatrywaniu celowości utworzenia organu ds. konkurencji na wzór EFTA należy wziąć pod uwagę specyfikę procesu transformacji systemowej w państwach stowarzyszonych. Podzielamy stanowisko Komisji w sprawie potrzeby zdefiniowania pomocy publicznej i zasad jej udzielania w warunkach transformacji systemowej. Pomoc państwa dla gospodarki jest w Polsce modyfikowana. Strategia rozwoju kraju przewiduje określenie do 1995 r. systemu pomocy publicznej, opartego na normach obowiązujących w Unii. Planowane jest przy tym wyznaczenie instytucji koordynującej działania związane z pomocą publiczną i odpowiedzialnej za współpracę z Komisją. Nieodzowna jest pomoc Unii Europejskiej w utworzeniu takiego systemu i jego wdrożeniu. Duże znaczenie ma określenie obszarów kraju pilnie potrzebujących pomocy ze strony państwa ze względu na duże bezrobocie lub wyjątkowo niski poziom życia zamieszkującej tam ludności, a także przygotowanie konkretnych programów pomocy, zgodnych z regułami Unii Europejskiej, w dziedzinie badań i rozwoju, ochrony środowiska, promocji małej i średniej przedsiębiorczości. Dostrzegamy potrzebę współpracy z Unią w upowszechnianiu informacji na temat pomocy publicznej wśród administracji publicznej, instytucji i przedsiębiorstw.

C. Poprawa warunków handlu

Antydumping i środki ochrony rynku

Podtrzymujemy postulat zawieszenia stosowania przez Unię Europejską postępowań antydumpingowych i ochronnych wobec naszych eksporterów i/lub importu z Polski. Rozumiemy, że pewne aspekty tego zagadnienia są powiązane z osiągnięciem określonych rozwiązań odnośnie do reguł konkurencji. Będziemy zmierzać do wypracowania

w porozumieniu z Unią Europejską rozwiązań na wzór przyjętych przez

Unię z państwami EFTA w ramach porozumienia o Europejskim Obszarze

Gospodarczym.

Podzielamy stanowisko Komisji o potrzebie szybkiego i skutecznego

informowania organów administracji i podmiotów gospodarczych

w państwach stowarzyszonych o sposobach funkcjonowania

instrumentów ochrony rynku w Unii Europejskiej. Odczuwamy w tym

zakresie znaczne niedoinformowanie, jak i zbyt daleko idącą dowolność

reakcji ze strony Unii. Dotyczy to również innych niż handel działów

gospodarki.

Obecnie postulujemy utworzenie systemu wczesnego ostrzegania

o groźbie zastosowania środków ochrony rynku, a także stosowanie

wobec państw stowarzyszonych praktyki wstępnych konsultacji na etapie

wczesnego badania wniosków w tych sprawach przez Komisję.

2. Kumulacja reguł pochodzenia

Oczekujemy konkretnych propozycji ze strony Unii Europejskiej co do zakresu geograficznego i towarowego zastosowania zasady kumulacji reguł pochodzenia w stosunkach z państwami stowarzyszonymi, wykraczających poza dotychczasowe porozumienie w tej sprawie, które służyłyby zapewnieniu preferencji w ich dostępie do rynku wspólnotowego i ułatwiały rozwój kooperacji przemysłowej między nimi. Decyzję w tej sprawie podjęto już w 1993 r. podczas szczytu Rady Europejskiej w Kopenhadze, ale nie została ona dotychczas zrealizowana.

3. Handel tekstyliami

W związku z przygotowanym projektem rozporządzenia Rady Unii Europejskiej w sprawie obrotu uszlachetniającego tekstyliami Polska postuluje jak najszybsze jego przyjęcie i wprowadzenie w życie.

4. Ujednolicenie warunków handlu dla wszystkich państw stowarzyszonych

Zaangażowanie Polski i krajów Grupy Wyszehradzkiej w realizację Układów Europejskich jest już znaczne, stąd potrzebne jest zwrócenie należytej uwagi, aby zaproponowane rozwiązania nie spowodowały równania do najsłabszego partnera, spowalniając ich przygotowania do członkostwa w Unii.

D. Zmiany makroekonomiczne i strukturalne

-

Polityka makroekonomiczna

Wsparcie Unii Europejskiej dla realizowanej przez państwa stowarzyszone polityki makroekonomicznej i reform systemowych, zmierzających do rozwoju gospodarki rynkowej i szeroko otwartej na współpracę międzynarodową, ma zasadnicze znaczenie dla przyspieszenia ich zbliżenia z Unią. W tym kontekście, dużą wagę przykładamy do rozwoju dialogu na szczeblu ministrów gospodarki i finansów. Czynnikiem sprzyjającym harmonizacji procesów makroekonomicznych w naszym kraju z gospodarką Unii będzie przystąpienie Polski do OECD. Polska liczy na poparcie Unii w negocjacjach na temat swego członkostwa w tej organizacji.

2. Wspieranie inwestycji zagranicznych

Inwestycje zagraniczne mają istotne znaczenie dla zapewnienia powodzenia procesu transformacji systemowej w państwach stowarzyszonych i przyspieszenia ich integracji z Unią Europejską. Odczuwamy natomiast niedostatek bilateralnych i wielostronnych inicjatyw ze strony Unii, służących wspieraniu małych i średnich przedsiębiorstw w państwach stowarzyszonych w sposób odpowiadający ich potrzebom i możliwościom.

W naszym przekonaniu jednym z podstawowych czynników, jakie wpłyną na wzrost zainteresowania inwestowaniem w Polsce, jest klarowna perspektywa uzyskania przez nią członkostwa w Unii

Europejskiej. Już samo przyjęcie przez Unię strategii służącej przygotowaniu państw stowarzyszonych do akcesji będzie ważnym sygnałem zachęcającym do inwestowania w tych krajach.

3. Transport

Podzielamy pogląd, iż włączenie państw stowarzyszonych do europejskiego obszaru transportowego przyczyni się do ich zbliżenia z Unią Europejską. Liczymy, że Grupa G-24, w której uczestniczą m.in. Unia i państwa stowarzyszone, określi w najbliższej przyszłości konkretne przedsięwzięcia do wspólnej realizacji. Inwestowanie w rozwój infrastruktury transportowej w Europie Środkowej ma znaczenie zarówno w kontekście zwiększenia przepustowości europejskich ciągów komunikacyjnych na osi Wschód - Zachód i Północ - Południe, jak i racjonalnego jej ukształtowania w aspekcie przyszłych potrzeb, wynikających z włączenia państw stowarzyszonych do Unii. Pilną więc kwestią jest wypracowanie nowych sposobów finansowania przedsięwzięć infrastrukturalnych w Europie Środkowej. Witamy zapowiedź Komisji opracowania i przedstawienia instrukcji negocjacyjnej do rozmów o uregulowaniu ruchu lotniczego z państwami stowarzyszonymi. Oczekujemy negocjacji dotyczących innych niż śródlądowy rodzajów transportu.

4. Energetyka

Propozycje rozszerzenia współpracy w tej dziedzinie są zbieżne z naszymi oczekiwaniami. Duże znaczenie dla jej rozwoju będzie miało szybkie rozpoczęcie dialogu na szczeblu ministrów i ekspertów. Przy realizacji programów szczegółowych należy brać pod uwagę specyfikę sektora energetycznego w poszczególnych państwach stowarzyszonych i we właściwy sposób uwzględniać elementy najbardziej zagrażające jego sprawnemu funkcjonowaniu. Polska oczekuje poparcia Unii dla swych starań o członkostwo w Międzynarodowej Agencji Energetycznej.

5. Rolnictwo

Przyspieszone muszą być procesy dostosowania poziomu i struktury produkcji rolnej oraz jej jakości, także przemiany struktury własnościowej, a przede wszystkim budowa systemu i infrastruktury instytucjonalnej rynku rolnego w państwach stowarzyszonych. Niezbędna jest umiarkowana osłona rynku rolnego państw stowarzyszonych, zgodna z regułami GATT. Wspólny przegląd opcji powinien wykroczyć daleko poza ramy harmonizacji układów stowarzyszeniowych z umowami Rundy Urugwajskiej i prowadzić do wypracowania pełnej strategii integracji rolnictwa państw stowarzyszonych z Unią. Musi postępować równoczesne dostosowywanie polityki rolnej tych krajów do zmian we wspólnej polityce rolnej. Kwoty taryfowe, nawet zmodyfikowane, nie dają podstawy do szybkiego postępu integracji rolnictwa poprzez rynek. Niezbędne jest wsparcie procesu dostosowawczego zwiększonym przepływem kapitału, stanowiącego równie ważny jak rynek element integracji. Pozytywny wpływ na odwrócenie niekorzystnych tendencji we wzajemnych obrotach i ujemnego salda w handlu z Unią miałoby zniesienie subsydiów eksportowych do produktów rolno-spożywczych eksportowanych przez Unię do państw stowarzyszonych, dopuszczenie większej elastyczności w wykorzystywaniu przez nie kwot eksportowych, szybkie uregulowanie umowami spraw fitosanitarnych i weterynaryjnych oraz uznawanie certyfikatów oceny jakościowej. Niezbędne jest wsparcie restrukturyzacji rolnictwa w Europie Środkowej, w tym zmiany struktury zatrudnienia na wsi.

6. Środowisko i bezpieczeństwo jądrowe

Doceniamy wagę przykładaną przez Komisję do zagadnień ochrony środowiska i chęć przyczynienia się do rozwiązania problemów zanieczyszczeń transgranicznych. Stoimy na stanowisku, że w celu wyeliminowania zagrożeń konieczna jest współpraca na wszystkich proponowanych przez Komisję płaszczyznach. Powinna ona również objąć tworzenie spójnego systemu reagowania w przypadku awarii jądrowych w państwach ościennych.

7. Rozwój regionalny

Przywiązujemy duże znaczenie do rozwoju regionów i współpracy transgranicznej ze wszystkimi sąsiadami. Wszelka dodatkowa pomoc Unii Europejskiej w tym zakresie będzie miała istotną rangę. Barierę stanowi wielkość środków PHARE i brak możliwości korzystania z innych funduszy wspólnotowych.

Widzimy potrzebę rozwoju współpracy w zakresie studiów strategicznych, dotyczących rozwoju regionalnego Europy, jak np. Europa 2010.

8. Polityka społeczna

Zakres polityki społecznej realizowanej przez państwa stowarzyszone jest zdeterminowany ich możliwościami finansowymi. Będziemy zatem kłaść duży nacisk na dostosowanie naszej polityki społecznej do warunków, jakie napotkamy po przystąpieniu do Unii Europejskiej. Uzupełniając niejako propozycje Komisji, widzimy potrzebę rozwoju współpracy w dziedzinie systemów ubezpieczenia społecznego.

9. Współpraca kulturalna

Współpraca kulturalna powinna wychodzić poza ramy zaproponowane

przez Komisję i prowadzić do stopniowego włączania państw

stowarzyszonych do programów zarządzanych przez DC XIII, DG XXII

i Task Force for Human Resources.

Jesteśmy zainteresowani rozwojem współpracy z wykorzystaniem innych

form, np. Domów Europejskich. Realizacja tej inicjatywy zależy jednak

w dużym stopniu od pozyskania przez uczestników współpracy

odpowiednich środków na jej rozwój.

10. Współpraca naukowo-techniczna

Witamy, szczególnie, obietnicę otwarcia IV Programu Ramowego dla jednostek badawczych z państw stowarzyszonych. Oczekujemy przy tym, iż zaproponowane warunki uczestnictwa tych krajów w projektach badawczych IV Programu uwzględnią możliwości finansowe tych państw.

11. Informacja

Podzielamy pogląd Komisji o znaczeniu udostępnienia społeczeństwu

podstawowych informacji. Oczekujemy konkretnych decyzji

o rozszerzeniu dostępu państw stowarzyszonych do baz danych Unii.

E. Pomoc wspólnotowa dla integracji i reform

program PHARE

Proponowane przez Komisję rozwiązania niekoniecznie wpłyną na uproszczenie dostępu do środków PHARE. Postulowane przez nas zmiany w systemie udzielania pomocy bezzwrotnej dotyczą opracowania wieloletniego protokołu finansowego, wspomagającego realizację postanowień Układu Europejskiej, a także zwiększenia wsparcia dla inwestycji w całości pomocy, zwiększenia udziału państw stowarzyszonych w procesie podejmowania decyzji oraz uproszczenia procedur.

2. Instrumenty pożyczkowe

Jesteśmy zainteresowani aktywnym stosowaniem przez Unię instrumentów pożyczkowych, wspierających proces naszego zbliżania. Szczególne znaczenie miałaby rezygnacja z wymogu gwarancji rządowych pokrycia aż 100% spłaty kredytu wraz z oprocentowaniem - przy korzystaniu z kredytów na rozwój infrastruktury. Ważną i godną rozważenia sugestią jest możliwość zastosowania wobec państw stowarzyszonych zasad stosowanych przy świadczeniu pomocy makroekonomicznej państwom członkowskim.

Warszawa, 20 października 1994 r.

ZALECENIE PREZESA RADY MINISTRÓW W SPRAWIE POWOŁANIA WE WSZYSTKICH URZĘDACH CENTRALNYCH KOMÓREK

DS. WSPÓŁPRACY ZE WSPÓLNOTAMI

EUROPEJSKIMI

Prezes Rady Ministrów Waldemar Pawlak

Panie i Panowie Ministrowie Kierownicy Urzędów Centralnych

Uchwała Nr 4 Rady Ministrów z dnia l lutego 1994 r. w sprawie wejścia w życie Układu Europejskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi (niepublikowana) postawiła przed organami administracji państwowej zadanie dokonania w najbliższych latach przeobrażeń dostosowujących polską gospodarkę i system prawny do wymagań Układu Europejskiego i umożliwiających uzyskanie przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej. Wymieniona uchwała zobowiązała wszystkie organy administracji państwowej do nadania zadaniom wynikającym z Układu Europejskiego priorytetowego charakteru. Przewidywane już w niezbyt odległej przyszłości negocjacje o członkostwo będą wymagać określenia stanowiska Polski w wielu szczegółowych kwestiach. Będzie to wymagać daleko posuniętej koordynacji poczynań, intensywnego przepływu informacji oraz konsekwentnego prezentowania wspólnie wypracowanego, spójnego stanowiska administracji centralnej w kontaktach zewnętrznych. W przeciwnym przypadku brak koordynacji w poczynaniach poszczególnych urzędów, wszelkie niedokładności, braki danych i rozbieżność stanowisk zostaną wykorzystane przez naszych partnerów w negocjacjach.

Działania w sferze integracji z Unią Europejską wykraczają poza kompetencje jednego resortu czy urzędu centralnego. Dotyczy to zarówno przedsięwzięć podejmowanych w Polsce dla dostosowania gospodarki oraz systemu prawnego do wymagań Układu Europejskiego, jak i inicjatyw współpracy z odpowiednimi organami Unii Europejskiej. Taka sytuacja tworzy pilną potrzebę koordynacji działań, jak i usprawnienia przepływu informacji. Ponadto, ze względu na częstotliwość występowania tych spraw i ich coraz większą złożoność, pojawia się potrzeba zapewnienia w skali całej polskiej administracji zbliżonych układów organizacyjnych, podobnego umocowania komórek zajmujących się integracją europejską, jak i określenia zakresu podejmowanych przez nie działań. Brak wspólnych rozwiązań utrudnia koordynację przedsięwzięć, zakłóca przepływ informacji, a także hamuje bezpośrednią współpracę w odniesieniu do kwestii wykraczających poza problematykę obejmowaną przez jeden resort.

W związku z powyższym konieczne jest wzmocnienie odpowiednich służb w administracji centralnej i koordynacji ich działań podejmowanych w sferze dostosowań do wymagań Układu Europejskiego oraz w dziedzinie kontaktów z instytucjami Unii Europejskiej. Funkcje koordynacyjne w sprawach integracji europejskiej sprawuje Pełnomocnik Rządu ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej, który zgodnie z obowiązującymi kompetencjami współdziała z Ministrem Spraw Zagranicznych oraz właściwymi ministrami i kierownikami urzędów centralnych. Uzgadnianie wspólnego stanowiska wobec problemów powstających w związku z wdrażaniem w życie Układu

Europejskiego powinno odbywać się na forum Międzyresortowego Zespołu do Spraw Programu Dostosowawczego do Wymagań Układu Europejskiego kierowanego przez Pełnomocnika. W pracach tego Zespołu powinni brać udział kierownicy komórek ds. integracji europejskiej wszystkich resortów i urzędów centralnych. Dla zwiększenia skuteczności działań dostosowawczych należy istniejące komórki ds. integracji europejskiej wzmocnić kadrowo, organizacyjnie i technicznie, a w przypadku ich braku powołać. Struktura tych komórek powinna uwzględniać przytoczone poniżej funkcje i grupy zadań po dostosowaniu ich do specyfiki resortu:

A) tworzenie i opiniowanie projektów nowych i zmienianych aktów prawnych z punktu widzenia dostosowania prawa polskiego do prawa Unii Europejskiej zgodnie z Uchwałą Nr 16 Rady Ministrów z dnia 29 marca 1994 roku w sprawie dodatkowych wymogów postępowania z rządowymi projektami normatywnych aktów prawnych ze względu na konieczność spełnienia wymogów zgodności z prawem Unii Europejskiej (M.P. Nr 203, póz. 188);

B) realizacja postanowień Układu Europejskiego i zapewnianie wdrażania programu dostosowawczego: rola komórek ds. integracji powinna polegać także na wspieraniu prac innych komórek merytorycznych oraz stałym nadzorze postępu prac w tej dziedzinie;

C) gromadzenie i przekazywanie informacji oraz przygotowywanie urzędników zaznajomionych z problematyką Unii Europejskiej, w tym prowadzenie szkoleń;

D) udział w planowaniu strategicznym w zakresie sektorowej polityki integracji europejskiej, a także prowadzenie spraw związanych z pracą organów stowarzyszenia (Komitet Stowarzyszenia RP-UE i jego Podkomitety);

E) opracowywanie koncepcji i kierunków wykorzystania programów pomocowych Unii Europejskiej dla celów realizacji sektorowych programów dostosowawczych do wymagań Układu Europejskiego.

Celem skutecznej realizacji zadań ich wykonanie powinno zostać powierzone jednej komórce, w zależności od potrzeb może to być biuro, wydział lub stanowisko pracy. Komórki takie powinny zostać umiejscowione w strukturze organizacyjnej ministerstwa, stosownie do specyfiki zadań. Ich działania mogłyby być wspierane przez wewnątrzresortowy zespół lub grupy robocze powoływane dla określonych zadań. Należy zapewnić w ramach każdego resortu czy urzędu centralnego stały wewnątrzresortowy przepływ informacji do komórki ds. integracji europejskiej oraz jej udział w opiniowaniu działań mających znaczenie dla wdrażania Programu Działań Dostosowujących Polska Gospodarkę oraz System Prawny do Wymagań Układu Europejskiego.

Ważnym zadaniem jest odpowiednie przygotowanie kadr posiadających szeroką wiedzę w sprawach integracji europejskiej, znających języki oficjalne Unii Europejskiej. W tym celu komórki ds. integracji europejskiej powinny prowadzić intensywne prace na rzecz kształcenia pracowników i współdziałania w tworzeniu wspólnego systemu przygotowywania kadr dla potrzeb administrowania procesami integracji europejskiej.

Warszawa, 21 listopada 1994 r.

POLSKIE STANOWISKO W SPRAWIE BIAŁEJ KSIĘGI KOMISJI EUROPEJSKIEJ NA TEMAT PRZYGOTOWANIA PAŃSTW STOWARZYSZONYCH EUROPY ŚRODKOWEJ I WSCHODNIEJ DO INTEGRACJI Z JEDNOLITYM RYNKIEM

(przedstawione przez stronę polska na posiedzeniu Rady Stowarzyszenia w Brukseli w dniu 17 lipca 1995 r.)

Polska przywiązuje wielką wagę do procesu stopniowego zbliżania swojego prawodawstwa do acquis wminunautaire Unii Europejskiej. Proces ten obejmuje niezbędne działania dostosowawcze, podejmowane przez nasz kraj w celu przygotowania do przyszłego członkostwa w Unii. Jest on także częścią przemian zachodzących w Polsce od 1989 r. Znaczenie dostosowania ustawodawstwa polskiego do wspólnotowego podkreślono już w Układzie Europejskim, traktatowej podstawie stosunków Polski i Unii Europejskiej.

Polska - wkrótce po ratyfikacji Układu Europejskiego - opracowała własny program dostosowania systemu prawnego do ustawodawstwa wspólnotowego. Wdrażanie tego programu wzmacniają ustalenia strategii przedczłonkowskiej, przyjętej podczas szczytu Rady Europejskiej w Essen, oraz, zwłaszcza, opracowana przez Komisję Europejską Biała Księga. Polska ze szczególnym zadowoleniem wita i z całą powagą traktuje tę ważną inicjatywę, zawierającą klarowne i obszernie sformułowane wskazówki co do zakresu reform administracyjnych i prawnych, które mają przeprowadzić przyszli członkowie Unii. Nasze podejście - w aspekcie politycznego znaczenia tej inicjatywy - można scharakteryzować jako bardzo przychylne, natomiast jako pragmatyczne, gdy postrzegamy Białą Księgę jako pomoc i istotną wskazówkę do sformułowania odpowiedzi na pytanie: jak przygotować polskie prawodawstwo do wymagań Jednolitego Rynku, oraz - jako ostrożne, a to ze względu na sposób ujęcia pewnych szczegółów problematyki omawianej w Białej Księdze.

Jest za wcześnie, by przedstawić wszechstronną ocenę Białej Księgi, jednak, naszym zdaniem, należy docenić jej polityczne znaczenie. Biała Księga jest dla nas zmaterializowanym wyrazem politycznych deklaracji Rady Europejskiej z Kopenhagi i Essen. Jest znaczącym przejściem od ogólnych zapewnień o gotowości rozważenia rozszerzenia Unii o kraje Europy Środkowej w kierunku konkretnych działań, które, choć liczne, drobiazgowe i uciążliwe, są nieodzowne. Odejście od ogólnych stwierdzeń na temat poszerzenia Unii i zarysowanie planu rzeczywistych działań jest najprzychylniej przez nas witanym rozwojem wydarzeń, wykraczającym daleko poza wspomniany zapis Układu Europejskiego. Jednak, naszym zdaniem, wiarygodna strategia przedwstępna nie może unikać odpowiedzi na pytania o harmonogram i kalendarz negocjacji o członkostwie.

Należy podkreślić, iż procesowi zbliżania polskiego prawa do ustawodawstwa unijnego nadano najwyższy priorytet w polityce polskiego rządu. Wiele działań już podjęto, inne - są przygotowywane. Biała Księga nada więc dodatkowy impuls naszym wewnętrznym wysiłkom. Jednocześnie będziemy jednak bardzo ostrożnie oceniać kontekst i treść Białej Księgi.

Zorganizowane przez Komisję konsultacje w sprawie Białej Księgi pomogły obu stronom lepiej zrozumieć zarówno tło i treść tego dokumentu, jak i nasze oczekiwania. Mogliśmy również przedstawić

niektóre zagadnienia, choć tylko w ograniczonym zakresie znalazły one swe odzwierciedlenie w ostatecznej wersji Księgi. Nie do końca została sprecyzowana jej funkcja. Zgodnie z wyjaśnieniami Komisji Europejskiej, Biała Księga nie definiuje warunków członkostwa w Unii krajów stowarzyszonych, a jest tylko przewodnikiem, który ma pomóc w doborze obszarów priorytetowych w procesie zbliżania ich systemów prawnych do ustawodawstwa unijnego. Naszym zdaniem, dokument Komisji nie wymienia i nie komentuje wszystkich działań, które powinny zostać podjęte, i kosztów, które będą musiały być poniesione. Stąd nadal pozostaje otwarte pytanie, jak duże środki powinny zostać przeznaczone na ten proces, tak aby sprostać wszystkim wymaganiom. Dlatego też nasz początkowy entuzjazm nieco się zmniejszył. Wiemy także, że zbliżenie polskiego prawodawstwa do wymagań Unii jest tylko jedną częścią naszych wysiłków. Druga część to tworzenie infrastruktury wspierającej wdrażanie regulacji opisanych w Białej Księdze. Jest to zadanie trudne i państwa członkowskie Unii wiedzą o tym bardzo dobrze. Byłoby znacznie łatwiej, gdyby dostosowanie po naszej stronie przebiegało równolegle z odwzajemnianymi działaniami naszych partnerów z Unii Europejskiej. Jest to obustronne zadanie i oczekujemy współzależności między naszymi wysiłkami przystosowawczymi do Jednolitego Rynku a lepszym traktowaniem ze strony Unii.

Nie można nie docenić roli zadania, jakie kraje stowarzyszone zamierzają wykonać stosując się do wytycznych Białej Księgi. Przyjmowanie acquis coinmunautaire jest - ogólnie rzecz biorąc - operacją bardzo złożoną. Każdy kraj pretendujący do członkostwa w Unii Europejskiej prędzej czy później musi się zmierzyć z ogromem tego zadania, szczególnie gdy stanie się już członkiem Unii. Dlatego też wcześniejsze określenie, która część acquis coliiiiiunautnire powinna być traktowana jako priorytet jeszcze przed wejściem do Unii Europejskiej, ma niezwykle ważne znaczenie. Posuwanie się w gąszczu dyrektyw i innych regulacji Unii może być momentami trudne i zniechęcające. Dlatego też Biała Księga może być wielką pomocą jako przewodnik, ale ustalenie priorytetów i szczegółowy wybór dziedzin dostosowania pozostanie w gestii krajów kandydujących. Wysoko oceniamy rezultat pracy Komisji Europejskiej. Samo wdrażanie zaleceń spoczywa na naszych barkach i będzie trwało bardzo długo, będzie też trudne i kosztowne. Biała Księga określa zbliżanie systemów prawnych jako zadanie jednostronne, podczas gdy wnikliwa analiza strategii przyjętej podczas szczytu w Essen pozwala zauważyć, że problem przystosowania samej Unii Europejskiej do rozszerzenia o kraje Europy Środkowej i Wschodniej jest tam także brany pod uwagę. Chcemy zauważyć, że sprawa przygotowania Unii do przyjęcia nowych członków została - w zasadzie - pominięta w Białej Księdze. Biała Księga wydaje się być staranną selekcją najistotniejszych składników acquis coliiiiiunautnire. Jednak Polsce wciąż nie przyznaje się pełnego dostępu do podstawowych swobód występujących we Wspólnotach, tzn.: swobodnego przepływu towarów, usług, kapitału i osób, poza tym nie jesteśmy jeszcze częścią gospodarki Wspólnot. Stąd też zadania wyznaczone przez Białą Księgę, naszym zdaniem, powinny się koncentrować na tych posunięciach, które hamują wymianę między Polską a Unią Europejską, a nie na tych, które wpływają jedynie na wewnętrzną sytuację Polski. Ten drugi rodzaj działań może szczególnie oddziaływać na konkurencyjność niektórych dziedzin naszego przemysłu i jeśli taksie dzieje, powinny się one spotkać z właściwą reakcją Unii Europejskiej, na przykład - poprzez lepsze traktowanie naszych produktów i firm. Zapewniłoby to pożądaną, optymalną alokację produkcji w szerszym obszarze gospodarczym, obejmującym zarówno kraje stowarzyszone, jak i Unię Europejską(...).

Ważnym składnikiem Jednolitego Rynku, pominiętym w Białej Księdze, jest kwestia wzajemnego uznawania, to znaczy pozytywnej reakcji Unii Europejskiej na wykonane przez nas prace dostosowawcze. Jeśli kraje stowarzyszone przyjmują ustawodawstwo i standardy Unii Europejskiej, powinno się to spotkać z jej odzewem. Im więcej zostanie wprowadzonych

w życie wspólnotowych rozwiązań, tym więcej "wspólnotowego traktowania" powinno się okazywać naszym państwom. Jeśli postęp w krajach stowarzyszonych nie będzie dostrzegany przez Unię, będzie to znaczyło, że rynki Unii i krajów Europy Środkowej i Wschodniej będą wciąż oddzielone. Obustronne uznawanie i zasada wzajemności są ważnym składnikiem Jednolitego Rynku Unii Europejskiej. Bez obustronnego uznawania i bez wzajemności, stosowanie reguł Jednolitego Rynku przez kraje stowarzyszone nie doprowadzi do wyeliminowania istniejących odrębności między rynkami Unii Europejskiej i krajów stowarzyszonych. Naszym zdaniem, wszechstronniejsze podejście do Jednolitego Rynku znacznie ułatwiłoby wprowadzanie w życie zaleceń Białej Księgi(...).

W związku z Białą Księgą rozpoczęliśmy określanie obszarów i działań, które już zostały objęte procesem dostosowawczym. Wymaga to czasu, jako że Biała Księga dotyczy szerokiego zakresu zagadnień. Jednocześnie weryfikujemy nasze priorytety w dziedzinie zbliżania systemu prawnego do ustawodawstwa Unii, tak aby uwzględnić zalecenia Białej Księgi. Powinno to zaowocować zdefiniowaniem niezbędnych działań, następnie zaś zostanie poprawiony i zaktualizowany nasz program dostosowawczy oraz harmonogram wprowadzania prawa wspólnotowego. Wszystkie polskie ministerstwa i urzędy centralne już wdrażają postanowienia programu dostosowawczego. Utworzono też właściwe struktury koordynacyjne. Wszystkie programy resortowe będą opierać się na wskazówkach Białej Księgi Komisji. Zostanie też wprowadzone stałe monitorowanie. Rozumiemy, iż Rada Stowarzyszenia, której zadania określa Układ Europejski, może być informowana o postępie prac. Ponieważ jednak Biała Księga jest tylko przewodnikiem, pełna ocena prac wdrożeniowych będzie należała do samego kraju stowarzyszonego.

Polska zrobiła już dużo w procesie zbliżania legislacji i jest zdecydowana go kontynuować. Obecnie, dysponując o wiele jaśniejszymi wskazówkami, będziemy mogli przyspieszyć i udoskonalić nasze działania. Impuls, płynący z Białej Księgi, pozwoli nam przygotować się do członkostwa szybciej, co - w naszym rozumieniu - także przyspieszy moment podjęcia negocjacji w sprawie naszego członkostwa, które powinny się rozpocząć w niezbyt odległej przyszłości.

Warszawa, 17 lipca 1995 r.

INFORMACJA STRONY POLSKIEJ

DLA RADY STOWARZYSZENIA W SPRAWIE

PODSTAWOWYCH ELEMENTÓW

STRATEGII INTEGRACJI POLSKI

Z UNIĄ EUROPEJSKĄ

z dnia 17 lipca 1995 r.

l. Tworzenie strategii integracji Polski z Unią Europejską jest procesem dynamicznym, uwzględniającym zarówno postęp reform i prac dostosowawczych w Polsce, jak i zmiany w stosunkach Unii Europejskiej z krajami stowarzyszonymi. Zręby strategii opracowano już w 1990 r., równolegle z wnioskiem o rozpoczęcie negocjacji w sprawie Układu Europejskiego. Dokonano strategicznego wyboru i określono cel polskich wysiłków, tj. członkostwo Polski w Unii Europejskiej. Tak określony wybór był fundamentem stopniowego tworzenia strategii integracji Polski z Unią Europejską, a potwierdzono go złożeniem wniosku o członkostwo w kwietniu 1994 r.

Cele

2. Dążenie do uzyskania członkostwa jest związane z pragnieniem realizacji podstawowych celów polskiej polityki w sferze politycznej, gospodarczej i społecznej.

3. Celem politycznym jest zapewnienie trwałego oparcia w europejskich strukturach bezpieczeństwa. Ważną przesłanką jest pragnienie nadania nowej rangi stosunkom Polski z państwami członkowskimi Unii, co ma zasadnicze znaczenie dla stabilności i bezpieczeństwa na całym kontynencie.

4. Cele gospodarcze są związane z dążeniem do utrwalenia osiągnięć reform gospodarczych. Najistotniejszym zadaniem jest modernizacja gospodarki, co wiąże się nie tylko z przekształcaniem jej struktur, ale - przede wszystkim - z ukształtowaniem nowoczesnych ram prawnych regulujących działalność gospodarczą, przyjęciem nowoczesnych metod organizacji produkcji, stosowaniem nowoczesnych technologii, zapewnieniem stałych i silnych związków z gospodarką światową. Przyjmowanie przez Polskę acquis communuutiure jest ważnym elementem tego procesu.

5. Cele społeczne to ukształtowanie warunków do funkcjonowania nowoczesnego ładu społecznego oraz stworzenie możliwości rozwoju każdej jednostce. Ważną przesłanką tych dążeń jest przekonanie o możliwości pełnego uczestniczenia w rozwoju europejskiej kultury, i to zarówno poprzez szerokie czerpanie z jej osiągnięć, jak i wnoszenie naszego wkładu.

6. Realizacja tych celów to również usuwanie następstw kilkudziesięcioletniego odsunięcia Polski od europejskich i światowych struktur współpracy. Polska rozpoczęła ten proces od normalizacji stosunków ze światowymi instytucjami finansowymi - Bankiem Światowym i Międzynarodowym Funduszem Walutowym. Coraz pełniej uczestniczymy w innych strukturach międzynarodowej współpracy, np. w Rundzie Urugwajskiej GATT i utworzonej w wyniku jej prac Światowej Organizacji Handlu. Podobną rolę odegra przystąpienie Polski do Organizacji Współpracy i Rozwoju Gospodarczego (OECD), choć proces ten jeszcze trwa. Coraz bardziej aktywna obecność Polski w strukturach międzynarodowej współpracy wymaga także zaangażowania w wielu sektorowych bądź wyspecjalizowanych

organizacjach zajmujących się współpracą zarówno na szczeblu międzyrządowym, jak i na płaszczyźnie pozarządowej.

7. Integrację Polski z Unią Europejską - jako nasz cel - przedstawiliśmy krajom Unii jeszcze przed rozpoczęciem negocjacji w sprawie Układu Europejskiego. Znalazło to swój wyraz w samym Układzie, gdzie w Preambule stwierdzono, że ostatecznym celem Polski jest uzyskanie członkostwa w Unii Europejskiej. Dokumentem pełniej określającym stanowisko naszego kraju w sprawie warunków członkostwa było wspólne memorandum krajów Grupy Wyszehradzkiej, szczególnie zaś wyrażone tam przekonanie, że podstawowym kryterium - w chwili uzyskania członkostwa - będzie zdrowa gospodarka, a nie poziom jej rozwoju (health not wealth).

8. Unia Europejska stopniowo wychodzi naprzeciw naszym dążeniom. Przełomowym dokumentem były postanowienia Rady Europejskiej w Kopenhadze. Ustalono tam, iż kraje stowarzyszone, jeśli tego pragną, mogą zostać członkami Unii po spełnieniu kilku podstawowych warunków, takich jak: funkcjonowanie instytucji państwa demokratycznego, przestrzeganie praw człowieka i respektowanie praw mniejszości narodowych, funkcjonowanie gospodarki rynkowej, zdolność sprostania konkurencji podmiotów z Unii Europejskiej oraz przyjęcie acquis communautaire. Wzgląd na spełnienie tych kryteriów stał się zasadniczym elementem tworzonej strategii integracji z Unią Europejską. Kraje Unii, rozwijając decyzje kopenhaskie, sformułowały podczas Prezydencji niemieckiej strategię przedwstępną, mającą na celu przygotowanie krajów stowarzyszonych do członkostwa. Ważnym jej składnikiem jest, zaakceptowana podczas szczytu w Cannes, Biała Księga na temat zbliżania prawa w Jednolitym Rynku. Kolejnym dokumentem Unii Europejskiej będzie Biała Księga na temat rolnictwa.

Założenia

9. Proces integracji Polski z Unią Europejską jest oparty na wymienionych wyżej polskich dążeniach i celach, jak również uwzględnia postawę Unii Europejskiej wobec nich. Jest fragmentem szerokiej strategii rozwoju kraju i prowadzonej przez Polskę polityki. Ważnym zadaniem jest przełożenie ogólnych sformułowań strategii integracji na konkretne działania, zawarte w długookresowych programach. Jeśli ma to być operacja wiarygodna, wymaga także przyjęcia założeń "warunków granicznych" realizacji. Podstawowe założenia dotyczą przewidywanego kalendarza integracji i scenariusza rozwoju procesów integracji. Polska, nie mając klarownych uzgodnień z Unią Europejską co do terminarza integracji, przyjmuje następujące ogólne podstawy kalendarium integracji:

• negocjacje w sprawie członkostwa rozpoczną się bezpośrednio po zakończeniu przewidzianej na 1996 r. Konferencji Międzyrządowej. Do tego czasu proces dostosowań gospodarczych i prawnych będzie w Polsce poważnie zaawansowany;

• negocjacje nie będą trwały znacząco dłużej niż z krajami EFTA i powinny się zakończyć na przełomie lat 1998/1999;

• proces ratyfikacji zakończy się w 1999 r. i zajmie tyle czasu, ile w przypadku krajów EFTA;

• Polska uzyska członkostwo do roku 2000, zachowując prawo

zastosowania rozwiązań przejściowych także przez pewien okres po tej dacie.

10. Tak sformułowane cele i założenia mają w Polsce niezbędne poparcie polityczne i społeczne. W strategii integracji przyjęto -jako zasadę

• iż akceptacja przystąpienia do Unii Europejskiej nie zmaleje. Dotychczas determinacja rządu w dążeniu do połączenia była niezmienna. Główne siły polityczne uczyniły z pragnienia przystąpienie do Unii Europejskiej jeden z ważnych wątków swych politycznych programów. Generalne poparcie dla tego kierunku polityki znalazło między innymi wyraz

w pełnej aprobacie Sejmu RP dla złożenia przez Polskę wniosku o członkostwo w Unii Europejskiej.

11. Integracja Polski z Unią Europejską to zarówno procesy polityczne, jaki gospodarcze. Zakłada ona, iż przystępowanie Polski do Unii Europejskiej, Unii Zachodnioeuropejskiej i NATO to zjawiska zachodzące równolegle, choć nie w bezpośrednim związku. Oznacza to gotowość działań na rzecz uczestniczenia we wszystkich filarach Unii Europejskiej i wszystkich politykach wspólnotowych. Polska jest także gotowa brać udział we współpracy w nowych filarach Unii, nawet pełniej i wcześniej niż w I filarze. Wynika to z faktu, że współpraca między samymi krajam i Unii w tych kwestiach jest dopiero na początku drogi i - w tym wstępnym okresie - łatwiej jest włączyć się nowym partnerom. Co do I filaru Unii, Polska zakłada przygotowanie do pełnego przyjęcia zobowiązań - z unią ekonomiczno-monetarną łącznie. Polska nie przyjęła założenia o wyłączeniu jakiegokolwiek sektora (np. rolnictwa) z procesu integracji.

Analiza

12. Przygotowanie strategii integracji Polski z Unią Europejską, a następnie wdrażanie procesu zbliżania się do Unii wymaga analiz problemów gospodarczych, społecznych oraz zwłaszcza tych, z którymi musi się uporać system prawny. Jedną z takich analiz jest polska Biała Księga, wzorowana w dużej mierze na tzw. raporcie Cecchiniego. Księga składa się z kilkudziesięciu studiów sektorowych, uporządkowanych w seriach: gospodarka, prawo, nauka i technika, kwestie społeczne oraz kulturalne. Wszystkie te opracowania będą podstawą do przygotowania specjalnych raportów dla rządu, ukazujących dystans dzielący Polskę od Unii Europejskiej, a także scenariusze rozwiązań, znaczenie postanowień Układu Europejskiego oraz zarys opcji przyszłej polityki integracyjnej. Opracowanie Białej Księgi oznaczało podjęcie badań, praktycznie, nad wszystkimi dziedzinami gospodarki i prawa. Powstało blisko 50 opracowań sektorowych z dziedziny gospodarki i ponad 30 z dziedziny prawa. Do prac badawczych zaangażowano wielu specjalistów z administracji państwowej, jak i z uczelni i specjalistycznych instytutów.

Mechanizm

13. Strategia integracji Polski z Unią Europejską zakłada wykorzystanie kilku podstawowych mechanizmów. Mechanizm rynkowy to fundament zbliżania i powiązania gospodarek Polski i Unii Europejskiej na poziomie mikroekonomicznym. Dla polskich podmiotów rynek wspólnotowy jest jednym z głównych kierunków działania. Coraz częściej i w coraz większym zakresie programy poszczególnych podmiotów gospodarczych zakładają ścisłe związki z partnerami z Unii Europejskiej. Rynkowy mechanizm integracji prowadzi do wykorzystania naturalnych możliwości współpracy oraz uzyskania korzyści wynikających z lepszej alokacji zasobów, zgodnie z posiadanymi przewagami komparatywnymi. Jest to podstawą tworzenia gęstej sieci bezpośrednich powiązań. Również dla producentów z państw Unii Europejskiej polski rynek jest - coraz częściej

- ważnym obszarem działania. Już dziś przedsiębiorstwa z państw członkowskich Unii sprzedają więcej towarów w Polsce niż np. w Kanadzie. Unię Europejską wiążą także z Polską coraz mocniejsze związki w takich obszarach współpracy, jak: inwestycje, przepływ siły roboczej, nie wspominając już o współpracy przygranicznej.

14. Ważnym mechanizmem integracji jest także konsekwentna polityka rządu, tworząca właściwe ramy dla swobodnego przepływu dóbr, usług, kapitału i ludzi. Punktem wyjścia było zawarcie Układu Europejskiego, choć nie wszystkim dziedzinom zapewniono warunki pozwalające podmiotom gospodarczym w pełni wykorzystać możliwości współpracy. Dotyczy to, poza dobrami przemysłowymi, większości - niestety

- obszarów. Istotnym zadaniem polityki gospodarczej jest ułatwianie

nawiązywania współpracy przez podmioty gospodarcze: w rolnictwie, w sprawach inwestycji czy w kwestiach przepływu pracowników. 15. Istotne są również wysiłki na rzecz harmonizacji prawa. Mówią o tym postanowienia art. 68 Układu Europejskiego. Dostosowanie sytemu prawa i poszczególnych postanowień do rozwiązań Unii to ważny czynnik ułatwienia działalności zarówno polskich, jak i wspólnotowych podmiotów gospodarczych. Zbliżanie prawa, standardów technicznych i systemów certyfikacji oznacza ujednolicenie warunków działania wszystkim podmiotom gospodarczym.

16. Strategia integracji obejmuje nie tylko kwestie ściślejszej współpracy Polski i Unii Europejskiej, ale także działania, których celem jest dostosowanie polskiej gospodarki do warunków konkurencji na szerszym, europejskim rynku.

17. Składnikiem ogólnie rozumianego mechanizmu integracji jest także informowanie społeczeństwa o szansach i zagrożeniach, jakie niesie europejska integracja. Upowszechnianie tej wiedzy wśród różnych grup społecznych przyczynia się do ułatwiania procesu podejmowania decyzji - tak przez jednostki, jak i przedsiębiorstwa.

Środki

18. Zastosowane przez Polskę środki, pozwalające realizować założenia strategii integracji z Unią, odnoszą się do następujących obszarów działania:

19. Po pierwsze, strategia znajduje odzwierciedlenie w priorytetach polityki gospodarczej rządu. Od początku wprowadzania reform gospodarczych dostosowanie do reguł Unii Europejskiej (w owym czasie Wspólnot Europejskich) przebiegało w ten sposób, iż kształt poszczególnych rozwiązań był wzorowany na standardach przyjętych w Unii. W realizowanym od ponad roku średnioterminowym programie, tj. "Strategii dla Polski", fakt ten został uwzględniony jako jeden z najistotniejszych komponentów programu dochodzenia Polski do członkostwa w Unii Europejskiej. Założono w nim m.in. podjęcie przez polski rząd wielu zadań pośrednich, łącznie z przystąpieniem do OECD.

20. Po drugie, rząd przyjął na przełomie lat 1992 i 1993 dwa programy dostosowania do postanowień Układu Europejskiego. W pierwszym z nich zawarto opis środków niezbędnych przy dostosowaniu gospodarki do Układu Europejskiego, jak i działań związanych z restrukturyzacją gospodarki, tak by odpowiadała ona nowym warunkom konkurencji. W drugim programie wymieniono kroki niezbędne w sferze dostosowania systemu prawnego do wymagań Układu Europejskiego. Oba programy były przedmiotem dyskusji parlamentarnej i są wdrażane od początku 1993 r. W programach zawarto wymóg stałego monitorowania oraz obowiązek przygotowywania corocznego raportu z ich wykonania. Takie sprawozdania zostały już przygotowane za 1993 r. oraz 1994 r. Raporty, po przyjęciu przez Radę Ministrów, są przedmiotem dogłębnej debaty sejmowej. Ten proces pozwala na stałe doskonalenie treści programów. Co roku materiał jest aktualizowany, z uwzględnieniem zarówno wyników dyskusji nad poszczególnymi problemami raportu, jak i wszystkich kroków na rzecz integracji podejmowanych przez stronę polską bądź Unię Europejską, np. wprowadzanie w życie konkluzji szczytu kopenhaskiego, przygotowanie strategii przedczłonkowskiej czy - ostatnio - wdrażanie opracowanej przez Komisję Europejską Białej Księgi w sprawie dostosowania prawa w obszarze Jednolitego Rynku. 21. Po trzecie, stale modyfikowany program dostosowań gospodarczych i prawnych do postanowień Układu Europejskiego wymaga opracowania i ustalenia szczegółowego planu konkretnych zadań rozpisanych dla poszczególnych organów administracji centralnej. Na najbliższe dwa lata został przyjęty harmonogram działań poszczególnych ministerstw i urzędów. Program ten będzie, podobnie jak uprzednio wspomniane programy, aktualizowany i wzbogacany.

22. Po czwarte, strategia integracji opiera się na stałych, prawnie zagwarantowanych procedurach, mających na celu nadanie dynamiki procesom dostosowawczym. Zasadniczym instrumentem jest uchwała Rady Ministrów nr 16 z marca 1994 r., która nakazuje opiniowanie każdego rządowego projektu normatywnego aktu prawnego z punktu widzenia zgodności z prawem Unii Europejskiej (oraz z Układem Europejskim). Taka opinia powstaje w dwóch fazach, tj. każdy podmiot przygotowujący projekt musi dołączyć wstępną opinię o jego zgodności z prawem europejskim. Następnie, po zakończeniu prac redakcyjnych, projekt - przed przedłożeniem go Radzie Ministrów - otrzymuje tzw. opinię końcową Pełnomocnika Rządu ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej. Pełnomocnik często zasięga opinii u ekspertów-specjalistów, a - w razie potrzeby - konsultuje się z ekspertami z Unii Europejskiej. Do tej pory obowiązkowe opinie przygotowano dla blisko 400 aktów prawnych. Uchwała dotyczy wyłącznie projektów aktów prawnych opracowywanych przez administrację rządową, jednak rozważane jest poddanie tej procedurze także projektów aktów prawnych przygotowywanych przez parlamentarzystów.

23. Po piąte, strategia integracji zakłada ustanowienie instytucji odpowiedzialnych za cały proces dostosowania do Układu Europejskiego i wdrażania wszystkich elementów strategii. Składają się na to systemowe rozwiązania instytucjonalne. Przede wszystkim, na początku 1991 r. utworzono urząd Pełnomocnika Rządu ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej. Kompetencje Pełnomocnika obejmują zarówno samą integrację, jak i pomoc zagraniczną, tak by była ona instrumentem wspierającym wysiłki integracyjne. Urząd Pełnomocnika działa w strukturze Urzędu Rady Ministrów, który spełnia funkcje koordynacyjne. W projekcie planowanej obecnie reformy centrum gospodarczego przewidziano wzmocnienie rangi instytucji centralnej zajmującej się problematyką integracji europejskiej. Ważną rolę w procesie kształtowania zewnętrznych stosunków Polski z Unią Europejską odgrywa Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Został tam wydzielony pion do spraw zagadnień związanych z Unią Europejską. MSZ dba zwłaszcza o obecność w polskiej polityce zagranicznej jej strategicznego elementu, jakim jest integracja Polski z Unią Europejską. W każdej instytucji centralnej utworzono specjalną komórkę do spraw integracji. Opiniuje ona akty prawne, monitoruje działania wiążące się z integracją europejską, prowadzi szkolenia, dba o właściwe, prointegracyjne wykorzystywanie pomocy zagranicznej. Między wszystkimi komórkami ds. integracji europejskiej w ministerstwach i urzędach centralnych utrzymywana jest ścisła współpraca. Między innymi odbywa się to na forum Międzyresortowego Zespołu ds. Układu Europejskiego.

Nowe obszary integracji

24. Strategia integracji Polski z Unią Europejską zakłada dynamikę procesu stowarzyszenia. Układ Europejski, tworzący zasadnicze ramy traktatowych stosunków Polski i Unii Europejskiej, obejmuje jedynie część wspólnych kwestii Polski i Unii. Wśród pozostałych spraw najistotniejsze znaczenie ma pełne wykorzystanie możliwości, jakie dają ustanowione związki strukturalne, oraz wdrażanie strategii przygotowania krajów stowarzyszonych do członkostwa w Unii Europejskiej, przyjętej podczas szczytu w Essen, a w szczególności zadania sformułowane w Białej Księdze w sprawie dostosowania prawa w obszarze Jednolitego Rynku.

25. Biała Księga na temat dostosowania prawa w Jednolitym Rynku jest szczególnym wyzwaniem i znajdzie swe odzwierciedlenie w polskiej strategii integracji z Unią Europejską. Biała Księga, która wskazuje priorytetowe obszary Jednolitego Rynku, wymaga bardzo uważnej analizy. Wiele ze wskazań Białej Księgi weszło już w pełni lub częściowo do polskiego prawodawstwa. Również w wielu przypadkach istnieje już niezbędna infrastruktura do adaptacji tych rozwiązań - w postaci

instytucji i procedur. Jednakże nadal wiele kwestii wymaga dostosowania. W tym celu Polska zanalizuje treść Białej Księgi w aspekcie ujawnienia obszarów wymagających kontynuacji prac dostosowawczych. Zarówno to, jak i dokonanie wyboru priorytetów pozwoli na przygotowanie uzupełniającego harmonogramu wdrażania Białej Księgi. Zgodnie z jej treścią, przyjmowanie zaleceń tego harmonogramu będzie podzielone na etapy, z których pierwszy powinien się zakończyć jeszcze przed rozpoczęciem negocjacji. Inne - ze względu na ścisły związek z przemianami w poziomie konkurencyjności podmiotów gospodarczych - będą wdrażane równolegle z procesami dochodzenia do członkostwa Polski w Unii Europejskiej.

* * *

Polska strategia integracji z Unią Europejską ma charakter dynamiczny i ewolucyjny. Postęp w jej realizacji jest stale monitorowany, a ona sama - w miarę potrzeb - jest uzupełniana o nowe elementy. Inną cechą strategii jest jej wszechstronność i objęcie nią wszystkich dziedzin wymagających dostosowania do kryteriów członkostwa w Unii Europejskiej. Stwarza to potrzebę stosowania różnorodnych mechanizmów integracji oraz właściwych instrumentów. Dzięki stałemu rozwijaniu i rozszerzaniu strategii zamierzamy uczynić z niej główne narzędzie sterowania procesem dochodzenia Polski do członkostwa w Unii Europejskiej.

Warszawa, 17 lipca 1995 r.

UCHWAŁA Nr 133/95 RADY MINISTRÓW

z dnia 14 listopada 1995 r.

W SPRAWIE REALIZACJI ZOBOWIĄZAŃ WYNIKAJĄCYCH Z "UKŁADU EUROPEJSKIEGO USTANAWIAJĄCEGO STOWARZYSZENIE MIĘDZY RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ Z JEDNEJ STRONY A WSPÓLNOTAMI EUROPEJSKIMI I ICH PAŃSTWAMI CZŁONKOWSKIMI Z DRUGIEJ STRONY" W ZAKRESIE DOSTOSOWANIA PRAWA POLSKIEGO DO STANDARDÓW PRAWNYCH UNII EUROPEJSKIEJ ORAZ W ZWIĄZKU Z KONIECZNOŚCIĄ PODJĘCIA PRAC NAD WDRAŻANIEM ZALECEŃ "BIAŁEJ KSIĘGI KOMISJI EUROPEJSKIEJ W SPRAWIE PRZYGOTOWANIA KRAJÓW STOWARZYSZONYCH EUROPY ŚRODKOWEJ I WSCHODNIEJ DO INTEGRACJI Z JEDNOLITYM RYNKIEM UNII EUROPEJSKIEJ"

Rada Ministrów uchwala, co następuje:

§1

W związku z koniecznością realizacji zobowiązań wynikających dla Rzeczypospolitej Polskiej z Układu Europejskiego oraz w związku z koniecznością podjęcia przygotowań do integracji Rzeczypospolitej Polskiej z Jednolitym Rynkiem Unii Europejskiej, zwanym dalej "Jednolitym Rynkiem", zobowiązuje się Pełnomocnika Rządu do Spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej do opracowania oraz koordynowania realizacji programu dostosowania prawa polskiego do standardów prawnych Unii Europejskiej.

§2

Zobowiązuje się naczelne i centralne organy administracji państwowej do współdziałania z Pełnomocnikiem Rządu do Spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej w zakresie opracowania i realizacji programu, o którym mowa w § l.

§3

1. Zobowiązuje się naczelne i centralne organy administracji państwowej do opracowania, w zakresie swojej właściwości, projektów harmonogramów prac nad dostosowaniem prawa polskiego do standardów prawnych Unii Europejskiej w zakresie Jednolitego Rynku, z uwzględnieniem aktów prawnych wymienionych w załączniku Nr 3.

2. Opracowanie projektów harmonogramów prac, o których mowa w ust. l, obejmuje:

l) sporządzenie wykazu polskich aktów normatywnych, które regulują zagadnienia ujęte w aktach normatywnych prawa europejskiego, wymienionych w "Białej Księdze Komisji Europejskiej w sprawie przygotowania krajów stowarzyszonych Europy Środkowej i Wschodniej do integracji z Jednolitym Rynkiem Unii Europejskiej" zwanej dalej "Białą Księgą Komisji Europejskiej",

2) ustalenie stopnia dostosowania prawa polskiego do standardów prawnych Unii Europejskiej, zawartych w "Białej Księdze Komisji Europejskiej",

3) określenie priorytetowych, dla procesu integracji z Jednolitym Rynkiem, dziedzin prawa polskiego wymagających dostosowania do standardów, o których mowa w pkt. 2, w tym, przygotowania projektów niezbędnych zmian organizacyjnych.

§4

Zobowiązuje się naczelne i centralne organy administracji państwowej do przekazania Pełnomocnikowi Rządu do Spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej wykazu zadań przewidzianych do realizacji w 1996 r. do 15 grudnia 1995 r., według wzoru określonego w załączniku Nr l, oraz pełnych opracowań, o których mowa w § 3, do końca lutego 1996 r. według wzoru określonego w załączniku nr 2.

§5

1. Wykonanie niniejszej uchwały powierza się Pełnomocnikowi Rządu

ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej, który

we współpracy z naczelnymi i centralnymi organami administracji

państwowej, w oparciu o opracowania określone w § 3 i § 4,

po konsultacjach z właściwymi organami Komisji Europejskiej, przygotuje

projekt uzupełnienia "Harmonogramu działań dostosowujących polską

gospodarkę oraz system prawny do wymagań Układu Europejskiego

na lata 1995-1996".

2. Pełnomocnik Rządu do Spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej przedstawi Radzie Ministrów, we współpracy z naczelnymi i centralnymi organami administracji państwowej, projekt uzupełnienia, o którym mowa w ust. l, do końca grudnia 1995 r, oraz projekt harmonogramu prac obejmujących pełny zakres Białej Księgi Komisji Europejskiej do końca I półrocza 1996 r.

§6 Uchwała wchodzi w życie z dniem powzięcia.

PREZES RADY MINISTRÓW

Józef Oleksy

PUBLIKACJE

WYDAWNICTWA WŁASNE PEŁNOMOCNIKA RZĄDU DS. INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ ORAZ POMOCY ZAGRANICZNEJ

BIAŁA KSIĘGA POLSKA - UNIA EUROPEJSKA OPRACOWANIA I ANALIZY GOSPODARKA

Polskę czeka niezwykle długotrwały i złożony proces dostosowań ekonomicznych, prawnych, społecznych i technologicznych, których celem jest przygotowanie do członkostwa w Unii Europejskiej. Przed politykami i administracją państwową stawia to wymagania określenia potencjalnych obszarów zagrożeń i możliwych korzyści. Potrzebna jest szczegółowa wiedza na temat dystansu dzielącego Polskę i Wspólnoty Europejskie, a także długofalowa strategia dojścia do członkostwa w tym ugrupowaniu integracyjnym, przy równoczesnym określeniu kosztów i pożytków tego procesu.

Z tych właśnie powodów - z inicjatywy Pełnomocnika Rządu ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej - została przygotowana Biała Księga Polska - Unia Europejska, Opracowania i Analizy, Gospodarka, będąca specjalnym raportem dla rządu, innych gremiów decyzyjnych oraz wszystkich zainteresowanych problematyką współpracy Polski ze Wspólnotami Europejskimi. Opracowano ją na podstawie szczegółowych analiz i badań, przygotowanych przez wyłonione w konkursie zespoły badawcze i specjalistów z poszczególnych dziedzin gospodarki. Analizy te - o różnym stopniu szczegółowości i zakresie - są i bogatym materiałem faktograficznym, i poważnym dorobkiem intelektualnym szerokiego grona badaczy. Treści i wskazówki w nich zawarte zostały już wykorzystane zarówno podczas negocjacji ze Wspólnotami Europejskimi, jak i w procesie wykonywania postanowień Umowy Przejściowej oraz - obecnie - Układu Europejskiego. Pozwalamy sobie jednocześnie zwrócić uwagę, iż wyrażone w nich stanowiska i wnioski prezentują poglądy i opinie autorów.

Biała Księga. Polska - Unia Europejska. Opracowania i Analizy. Gospodarka / Urząd Rady Ministrów, Biuro do Spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej; red. nauk. Jarosław Pietras. - Z. 1-47. - Warszawa: URM, 1993. - ISBN 83-85878-26-2

1. Jan Gajda, Dorota Miszczyńska, Marek Miszczyński, Polska na tle Wspólnot Europejskich; obraz statystyczny

2. Juliusz Kotyriski (kierownik zespołu), W-pływ stowarzyszenia i integracji Polski ze Wspólnotami Europejskimi na rozwój rynku dóbr (z wyłączeniem produktów rolnych) 3. Zofia Wysokińska, Porównanie struktury podaży i popytu w wybranych krajach WE oraz w Polsce, Czechosłowacji i na Węgrzech 1985-1990

4. Edward Majewski, Kierunki rozwoju rolnictwa w krajach Wspólnot Europejskich i w Polsce w kontekście integracji gospodarczej

5. Eulalia Skawińska, Integracja rynków produktów żywnościowych Polski i WE

6. Walenty Poczta, Rolnictwo polskie w aspekcie integracji ze Wspólnotami Europejskimi

7. Adam B. Czyżewski, Witold M. Orłowski, Model symulacyjny polskiej polityki rolnej NOBE-AGR2000

8. Wiesław Gawron, Mieczysław Gruda, Danuta Zawadzka, Ekonomiczna integracja polskiego rolnictwa z WE

9. Marian Guzek, Analiza komparatywnych przewag Polski wobec WE w zakresie wybranych produktów rolnych i spożywczych

10. Janina Sawicka, Strukturalne problemy wsi i rolnictwa w Polsce i krajach WE

11. Julian T. Krzyżanowski, Polityka cen rolnych w Polsce w okresie adaptacyjnym do Wspólnot Europejskich

12. Wojciech Jóźwiak, Ocena dystansu dzielącego rozwój rolnictwa Polski i RFN

13. Andrzej Kwieciński, Franciszek Tomczak, Polityka rolna WE, USA i Nowej Zelandii

14. Janusz Rowiński, Rolnictwo i gospodarka żywnościowa

15. Janusz Rowiński, Handel artykułami rolno-spożywczymi w procesie integracji z WE

16. Augustyn Woś, Polski sektor żywnościowy w procesie integracji z WE

17. Stanisław Tyszkiewicz, Problemy prawa żywnościowego i normalizacji

18. Roman Urban, Stan i procesy adaptacyjne przetwórstwa rolno-spożywczego

19. Józef Rutkowski, Rynek kapitałowo-kredytowy, ze szczególnym uwzględnieniem rynku papierów wartościowych i bezpośrednich inwestycji zagranicznych

20. Janina Witkowska, Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w warunkach stowarzyszenia i przyszłego członkostwa w WE

21. Leszek Jasiriski, Finanse, bank centralny, system bankowy

22. Leon Olszewski, Jarosław Kundera, Władysław Szmyt, Kierunki i formy specjalizacji w handlu Polski ze Wspólnotami Europejskimi

23. Jan Czekaj/Jerzy Hausner, Stanisław Miklaszewski, Mechanizm integracji a mechanizm transformacji systemowej

24. Jarosław Pietras, Konsekwencje Układu Europejskiego dla rynku usług w Polsce

25. Andrzej Muriko, Zmiany stopnia swobody prowadzenia polityki przemysłowej w następstwie stowarzyszenia Polski ze Wspólnotami Europejskimi

26. Józef Pajestka, Maciej Perczyński (redakcja). Strategiczne problemy dostosowań strukturalnych w procesie stowarzyszenia i integracji Polski ze Wspólnotami Europejskimi

27. Tadeusz Hunek, Stowarzyszenie i integracja Polski ze Wspólnotami Europejskimi w zakresie rolnictwa i rynku żywnościowego

28. Janusz Neider, Danuta Marciniak-Neider, Adaptacja transportu intermodalnego w Polsce do systemu przewozów intermodalnych w WE

29. Jan Burnewicz, Adaptacja Polski do europejskiego rynku usług transportowych

30. Stanisława Borkowska, Jan Szupiło, Jadwiga Frankowska, Płace i koszty pracy

31. Stanisław Rudolf, Jolanta Kulpińska, Ustrój pracy i partycypacja pracownicza

32. Walentyna Kwiatkowska, Eugeniusz Kwiatkowski, Jacek Stasiak, Henryk Zarychta, Zatrudnienie i bezrobocie - dynamika, struktura i polityka państwa

33. Halina Mortimer-Szymczak, Zbigniew Kazimierczak,Mikołaj Lisiecki, Instytucje rynku pracy

34. Jerzy Niepokulczycki, Władysława Zborowska, Polityka konsumencka w Polsce jako niezbędny warunek dostosowań do Wspólnot Europejskich

35. Józef Bobek, Michał Dobroczyński, Jerzy Jędruszek (kierownik zespołu), Andrzej Kupich, Maciej Perczyński, Współpraca subregionalna

w ramach Grupy Wyszehradzkiej w procesie stowarzyszenia Polski

ze Wspólnotami Europejskimi (synteza)

36. Andrzej Kupich, Współpraca subregionalna w ramach Grupy Wyszehradzkiej

w procesie stowarzyszenia Polski

37. Andrzej Klasik, Jacek Szlachta, Stanisław M. Zawadzki, Polityka regionalna Polski w warunkach stowarzyszenia i integracji z WE

38. Adam B. Czyżewski, Analiza regionalnych różnic w rozwoju gospodarki narodowej w latach 1990-1992

39. Andrzej Stępniak, Stanisław Umiński, Promocja polskich podmiotów inwestycyjnych na obszarze Wspólnot Europejskich

40. Zuzanna Szulik-Kojemska, Technologiczne i rynkowe konsekwencje dostosowania polskiego przemysłu chemicznego do wymagań WE

41. Piotr Konwicki, Techniczne i administracyjne przeszkody w handlu Polski ze Wspólnotami Europejskimi; case study - polski eksport mięsa i przetworów mięsnych

42. Celina Błaszczyk, Instytucjonalne aspekty stowarzyszenia Polski Wspólnotami Europejskimi |j

43. Jarosław Bauc, Witold Kasperkiewicz, Leszek Kucharski, Eugeniusz Kwiatkowski (kierownik zespołu). Dostosowania strukturalne w Polsce

44. Marek Lubiński, Krzysztof Madejski, Andrzej Sznajder, Danuta Hubner (kierownictwo naukowe). Monitorowanie procesów integracyjnych z

45. Andrzej Muńko, Moniloring procesów integracji (podstawy teoretyczne, doświadczenia krajów rozwiniętych gospodarczo, wnioski | dla Polski w okresie stowarzyszenia z WE

46. Lucjan Ciamaga, Polityka i proces dostosowań strukturalnych w Polsce

47. Katarzyna Śledziewska, Zmiany w handlu wynikające z Układu Europejskiego w odniesieniu do poszczególnych grup towarowych (model badawczy)

BIAŁA KSIĘGA POLSKA - UNIA EUROPEJSKA

OPRACOWANIA I ANALIZY

PRAWO

Układ Europejski o ustanowieniu stowarzyszenia między Rzecząpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi tworzy podstawy prawne stopniowej integracji Polski z Unią Europejską. Warunkiem powodzenia tego procesu jest realizacja prac dostosowawczych, przede wszystkim zaś dostosowanie prawodawstwa polskiego do rozwiązań prawa wspólnotowego. Oznacza to usunięcie różnic między polskim systemem prawa a prawem Unii Europejskiej - poprzez wprowadzenie stosownych zmian w polskim ustawodawstwie, zwłaszcza w zakresie wymiany handlowej i współpracy gospodarczej, o których mowa w Układzie Europejskim. W tym sensie proces dostosowania prawa jest związany z reformami w gospodarce oraz w wielu innych dziedzinach, które łączą się, między innymi, z koniecznością harmonizacji z legislacją Unii Europejskiej w zakresie Jednolitego Rynku.

W środowiskach naukowych zajmujących się problematyką integracji europejskiej i w administracji państwowej ujawniły się różne poglądy na temat metod dostosowywania prawa do unormowań unijnych. Oprócz opinii radykalnych, postulujących jedynie prostą recepcję prawa wspólnotowego, szeroko wyrażany jest pogląd, że należy podejmować takie działania, które - nie naruszając zasadniczej struktury polskiego prawa - pozwoliłyby na ewolucyjne dochodzenie do rozwiązań stosowanych w prawie wspólnotowym. Podejście ewolucyjne

uwzględniałoby tempo zamierzonych przez Polskę i realnie możliwych

działań integracyjnych; powinno zatem przebiegać elastycznie,

z uwzględnieniem celów etapowych, określonych przez integrujące się

strony.

Z inspiracji Pełnomocnika Rządu ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy

Zagranicznej ośrodki naukowe, poszczególni naukowcy oraz. praktycy

różnych specjalności rozpoczęli badania nad metodami i kierunkami

dostosowania prawa. Wyniki tych analiz zawiera cykl monograficznych

opracowań, zgrupowanych w kilkunastu blokach tematycznych, takich

m.in. jak: prawo bankowe, prawo finansowe, prawo pracy, ochrona

środowiska, ochrona własności intelektualnej, prawo transportowe, prawo

rolne, standaryzacja, certyfikacja i jakość wyrobów, status

przedsiębiorstw.

Nad przygotowaniem 34 opracowań, z których składa się część prawna

Białej Księgi, pracowały 34 zespoły (blisko 100 osób) wybitnych polskich

specjalistów, uczonych i praktyków. To niełatwe zadanie polegało nie

tylko na opisie stanu prawa polskiego, ale na wskazaniu obszarów

niespójnych z prawem Unii Europejskiej, a także sposobów zmiany tego

stanu rzeczy.

Rezultatem tych prac jest systematyczny i uporządkowany, zgodnie

z dyspozycjami Układu Europejskiego, opis tych dyscyplin prawa, które

w procesie integracji Polski z Unią Europejską powinny być w pierwszej

kolejności dostosowane do prawa wspólnotowego.

Część prawna Białej Księgi nie jest opracowaniem zamkniętym,

w przyszłości zaś będzie wymagała uzupełnienia, stosownie

do zaawansowania tak prac legislacyjnych, jak i procesu integracji.

Jest to opracowanie, które wyraża własne opinie autorów; nie formułuje

zatem wprost zaleceń dla administracji państwowej, lecz będzie dobrym

tworzywem do dalszych prac.

Na podstawie Białej Księgi powinien być sporządzony raport, użyteczny

dla wszystkich urzędów administracji publicznej, który określi już

szczegółowo to wszystko, co w poszczególnych dyscyplinach prawa

i aktach prawnych powinno zostać tak zharmonizowane, aby przybliżyć

wypełnienie warunku zawartego w art. 68 Układu Europejskiego,

stanowiącego, iż zbliżenie istniejącego i przyszłego ustawodawstwa Polski

do ustawodawstwa wspólnotowego jest istotnym warunkiem integracji

Polski ze Wspólnotami.

By sporządzenie raportu stało się realne, a zarazem spełniało oczekiwania

stron Układu Europejskiego, konieczne będzie także odwołanie się do

Białej Księgi przygotowanej przez Komisję Europejską i przyjętej na

spotkaniu Rady Europejskiej w Cannes w czerwcu 1995 r., która opisuje

działania zalecane do podjęcia w dziedzinie dostosowań prawa do

Jednolitego Rynku Unii Europejskiej.

Biała Księga. Polska - Unia Europejska. Opracowania i Analizy. Prawo/ Urząd Rady Ministrów, Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej; red. nauk. Jerzy Andrzej Wojciechowski, Cezary Banasiriski. - Z. 1-34. - Warszawa: URM, 1995. - ISBN 83-85878-80-7

1. Eugeniusz Piontek, Prawo celne. (Harmonizacja polskiego prawa celnego z prawem Wspólnoty Europejskiej)

2. Ludwik Florek, Dostosowanie polskiego prawa pracy do prawa Wspólnot Europejskich

3. Maria Matey, Zrzeszenia pracodawców na szczeblu europejskim i w niektórych krajach członkowskich Unii Europejskiej

4. Małgorzata Szylko-Skoczny, Przekwalifikowanie

5. Józef Filipek, Wykonywanie wolnych zawodów

6. Henryk Lewandowski, Układy zbiorowe pracy l ^——4

7. Teresa Bińczycka-Majewska, Zabezpieczenie społeczne w prawie S W europejskim a polski system ubezpieczenia społecznego ^ C^

8. Andrzej W. Wiśniewski, Prawo o spółkach: dostosowanie polskiego ^ ^^ prawa o spółkach do prawa europejskiego S l—i

9. Tadeusz Skoczny, Zasada równowagi gospodarczej ^ ^*

10. Cezary Kusikowski, Maria Królikowska-Olczak, Przedsiębiorstwa ^ jy* państwowe i gminne. Przedsiębiorstwa publiczne specjalne. Prawo g ^\ o inwestycjach zagranicznych '? «&. n. Ewa Skrzydło-Tefelska, Ryszard Skubisz, Andrzej Wróbel, ^s ^_l* Zakładanie przedsiębiorstw w świetle podstawowych zasad regulacji g ^ zawartych w rozdziale II tytułu IV Układu Europejskiego |

12. Małgorzata Gmytrasiewicz, Rachunkowość przedsiębiorstw

13. Wojciech J. Katner, Małgorzata Pyziak-Szafnicka, Standaryzacja umów w obrocie gospodarczym (prawo polskie a prawo europejskie)

14. Hanna Litwińczuk, Prawo podatkowe

15. Eugeniusz Piontek, Prawo bankowe. Harmonizacja polskiego prawa bankowego z prawem Wspólnoty Europejskiej

16. Andrzej Komar, Usługi finansowe i prawo kredytowe. Prawo dewizowe j "17. Andrzej Miączyriski, Harmonizacja prawa postępowania cywilnego '3 7. prawem Wspólnot Europejskich 8

18. Ignacy Duda (koordynator naukowy), Zofia Cichoń, Bogusława § Gnela, Andrzej Ożóg, Małgorzata Seweryn/Jakość wyrobów ^?

19. Zenon Ryszard Szczepanik, Joanna Chabiera, Piotr Miller, Anna Zbierzchowska, Barbara Węgrzynowicz, Harmonizacja polskich norm i przepisów prawnych w zakresie żywności z prawem europejskim. Ekspertyza

20. Paweł Czechowski - koordynator naukowy zespołu. Prawo rolne

21. Henryk Goik, Albin Kolarski, Prawo transportowe

22. Cezary Włodarczyk, Michał Marek, Teresa Wyka, Ochrona życia i zdrowia obywateli

23. Hanna Machińska, Ochrona środowiska. Aspekty organizacyjno-prawne

24. Anna Przyborowska-Klimczak. Ochrona przyrody. Przyrodnicze obszary ochronne

25. Jerzy Sommer, Prawo Wspólnot Europejskich w zakresie ochrony środowiska a prawo polskie. Środowisko naturalne człowieka

26. Ryszard Szostak, Publicznoprawne instrumenty ochrony konsumenta

27. Marian Kępiński, Aurelia Nowicka, Prawo autorskie i prawa pokrewne

28. Urszula Promiriska, Prawo o znakach towarowych

29. Janusz Fiołka, Ewa Nowiriska, Janusz Szwaja (koordynator naukowy), Wojciech Tabor, Michał du Vall, Prawo patentowe. Prawo o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

30. Ryszard Skubisz, Oznaczenia przedsiębiorstw (pojęcie, nabycie ochrony, naruszenie i środki ochrony)

31. Maria Poźniak-Niedzielska, Ochrona nazw geograficznych (regionalnych)

32. Janusz Barta, Ryszard Markiewicz, Ochrona danych osobowych

33. Józef Filipek, Problemy samorządu terytorialnego. Ewidencja ludności

34. Władysław Czapliński, Status prawny obywateli państw nie będących członkami Unii Europejskiej w obrębie Unii

Wymienione opracowania przekazano wielu bibliotekom w kraju oraz osobom zawodowo zajmującym się problematyki europejska. Dysponują nimi m.in. Ośrodki Dokumentacji Europejskiej (Warszawa, Poznań, Gdańsk, Łódź). Pewna liczbę tych publikacji można również otrzymać w Centrum Dokumentacji Europejskiej, Al. Ujazdowskie 9, 00-583 Warszawa (tel. [phone] lub 694 71 54).

SERIA "BIBLIOTEKA EUROPEJSKA"

Raport Polska - Wspólnoty Europejskie: perspektywa 2000 / Urząd Rady Ministrów, Biuro ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej.

- Warszawa: URM, 1993. - 84 s.: tabl., wy kr. - (Biblioteka Europejska;

Nr l)

Biała Księga: raport wstępny Polska - Wspólnoty Europejskie: aspekty ekonomiczne/ Urząd Rady Ministrów, Biuro ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej. - Warszawa: URM, 1993, - 62 s. - (Biblioteka Europejska; Nr 2)

Katalog norm europejskich i przewodników ISO/IEC dotyczących systemów jakości/ Urząd Rady Ministrów, Pełnomocnik Rządu ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej; Polski Komitet Normalizacji, Miar i Jakości, Centralne Biuro Jakości Wyrobów.

- Warszawa: URM, 1993. - 2 t. - (Biblioteka Europejska; Nr 3) Cz. l: Teksty norm serii: EN 45000, EN 29000, ISO 10011. - 148 s. Cz. 2: Przewodniki ISO/IEC. - 100 s.

Kluby Europejskie/ Urząd Rady Ministrów, Biuro ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej; Fundacja "Wspólna Europa";

Fundusz Współpracy, Program Dialog Społeczny N.G.O.s; Margarida Belard; tłum. Katarzyna Piotrowska. - Warszawa: URM, 1994. - 51 s.

- (Biblioteka Europejska; Nr 4)

Członkostwo Polski w EFTA?/ Urząd Rady Ministrów, Biuro ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej; Ryszard Ławniczak, Piotr Kasprzak. - Warszawa: URM, 1994. - 24 s. - (Biblioteka Europejska; Nr 7). - ISBN 83-85878-99-8

Podstawowe problemy realizacji Układu Europejskiego w świetle postanowień Rundy Urugwajskiej GATT/ Urząd Rady Ministrów, Biuro ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej; Cezary Banasiński. - Warszawa: URM, 1994. - 42 s. - (Biblioteka Europejska; Nr 8)

- Tekst w języku polskim i i angielskim. - ISBN 83-86688-00-9

Warunki właściwego wykorzystania pomocy finansowej Unii Europejskiej dla Polski / Urząd Rady Ministrów, Biuro ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej; Paweł Samecki. - Warszawa:

URM, 1994. - 40 s. - (Biblioteka Europejska; Nr 9). - ISBN 83-86688-01-7

Komentarz do Układu Europejskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską z jednej strony a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi z drugiej strony, sporządzonego w Brukseli dnia 16 grudnia 1991 r. / Urząd Rady Ministrów, Biuro ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej;

red. nauk. Cezary Banasiński, Jerzy Andrzej Wojciechowski. -Warszawa: URM, 1994. - 545 s. (Biblioteka Europejska). - ISBN 83-901459-0-1

WYBRANE NABYTKI CENTRUM DOKUMENTACJI EUROPEJSKIEJ

ACP-EEC conyention of Lome / ACP-EEC CounciI of Ministers.

- Luxembourg: OOPEC, 1991. - 213 s., ISBN 92-826-9783-9 Nrkat.BIE-1544/01

Annuał economic report for 1994 / European Commission, Directorate-General for Economic and Financial Affairs. - Luxembourg:

OOPEC, 1994. - 230 s., ISBN 92-826-5794-3 Nr kat. BIE-1552/01

Competition law in the European Communities/ European Commission.

- Luxembourg: OOPEC, 1994. - 550 s.

Volume l A. Rules applicable to undertakings: situation at 30June 1994,

ISBN 92-826-6759-6

Nrkat.BIE-1535/09

Corps diplomatique accredite aupres des Communautes europeennes et representations aupres de la Commission: Octobre 1994 / Commission Europeenne. - Luxembourg: OOPEC, 1994. - 266 s., ISBN 92-826-9340-6 Nrkat.BIE-1546/01

Creation of a european area: liberalization ofcapital movements and financial integration in the Community / Commission ofthe European Communities, Directorate-General for Economic and Financial Affairs.

- Luxembourg: OOPEC, 1988. - 212 s., ISBN 92-826-7492-7 Nrkat.BIE-1553/01

Directory of Community legislation in force and other acts of the Community institutions/ European Communities. - Luxembourg:

OOPEC, 1994.

Volume l. Anałytical register. -1035 s.

Volume II. Chronological index. Alphabetical index. - 255 s.

ISBN 92-77-82773-4

Nrkat.BIE-1574/04

The Economic and financial situation in Spain/ European Commission, Directorate-General for Economic and Financial Affairs. - Luxembourg:

OOPEC, 1994. - 232 s., ISBN 92-826-5759-4 Nr kat. BIE-1573/01

Economic transformation in Hungary and Poland: report prepared by a group of independent experts/ Commission of the European Communities, Directorate-General for Economic and Financial Affairs.

- Luxembourg: OOPEC, 1990. - 218 s./ ISBN 92-826-5420-0

Nrkat.BIE-1554/01

The European Commission 1995-2000 / European Commission.

- Luxembourg: OOPEC, 1995. - 49 s., ISBN 92-826-5998-8

Nr kat. BIE-1575/01

The European Community as a worid trade partner: the second trade report/ Commission of the European Communities, Directorate-General for Economic and Financial Affairs. - Luxembourg: OOPEC, 1993. - 218 s. ISSN 0379-0991 Nrkat.BIE-1558/09

The European Community in the 1990s: towards economic and monetary union: annuał economic report 1990-1991. The national economies. Anałytical studies. Statistical annex/ Commission ofthe European Communities/ Directorate-General for Economic and Financial Affairs.

- Luxembourg: OOPEC, 1990. - 295 s., ISBN 92-826-5793-3 Nr kat. BIE-1550/01

Faircompetition in the internal market: community state aid policy. The ecu and its role in the process towards moneta ry union / Commission ofthe European Communities, Directorate-GeneraI for Economic and Financial Affairs. - Luxembourg: OOPEC, 1991.-151 s., ISBN 92-826-5732-0 Nrkat.BIE-1566/01

Forty-first reyiew of the Council's work: the Secretary-General's report l January - 31 December 1993/ Generał Secretariat of the Councii of the European Union. - Luxembourg: OOPEC/1994. - 282 s., ISBN 92-824-1134-6

Nr kat. BIE- 1547/01

Horizontal mergers and competition policy in the European Community / Commission ofthe European Communities, Directorate-GeneraI for Economic and Financial Affairs; AlexisJacquemin, Pierre Buigues and Fabienne llzkovitz. - Luxembourg: OOPEC, 1989. - 98 s. ISBN 92-826-5120-2 Nrkat.BIE-1559/09

International trade of the European Community: a review of certain aspects of the external trade of the Community / Commission of the European Communities, Directorate-GeneraI for Economic and Financial Affairs. - Luxembourg: OOPEC, 1989. -112 s., ISSN

0379-0991

Nrkat.BIE-1557/09

Investment in the community coal mining and iron and steel industries:

report on the 1993 survey, position as at l January 1993 / European Commission. - Luxembourg: OOPEC, 1995. -102 s., ISBN 92-826-9296-4 Nrkat.BIE-1543/08

Les nouveaux traites 1993: propositons du Parlement europeen / Communautes europeenes. Luxembourg: OOPEC, 1991. - 213 s., ISBN 92-826-4758-9

Nrkat.BIE-1544/01

One market, one money: an evaluation of the potential benefits and costs of forming an economic and monetary union/ Commission of the European Communities, Directorate-GeneraI for Economic and Financial Affairs. - Luxembourg: OOPEC, 1990. - 351 s., ISBN

92-826-8457-4

1994 broad economic policy guidelines and conyergence report/

Commission of the European Communities, Directorate-GeneraI

for Economic and Financial Affairs. - Luxembourg: OOPEC, 1993. -184 s.

ISBN 92-826-7474-7

Nrkat.BIE-1563/01

Provisions implementing the Community customs code: position on 1.11.1994 / European Commission. - Luxembourg: OOPEC, 1994.

- 221 s.,

ISBN 92-826-9387-2 Nr kat. BIE-1537/09

Reform issues in the former Soviet Union / Commission of the European Communities, Directorate-GeneraI for Economic and Financial Affairs.

- Luxembourg: OOPEC, 1993. - 240 s., ISBN 92-826-8786-5 Nrkat.BIE-1556/01

Regions: statistical yearbook 1994/ EUROSTAT. - Luxembourg: OOPEC,

1994. - 216 s., ISBN 92-826-7278-X

NrKat.BIE-1571/01

Standardy prawne Rady Europy: tekst i komentarze, red. Nauk Marek Safian; Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, Oficyna Naukowa Warszawa 1993 Tom l. Prawo rodzinne, 347 s., ^ 1SBN 83-85505-17-2

Nrkat.BIE-1541/20

Strengthening growth and improving convergence: annuał economicreport 1991-1992. The national economies. Anałytical studies. Statistical § annex/ Commission of the European Communities, Directorate-General " for Economic and Financial Affairs. - Luxembourg: OOrEC, 1991. - 285 s., | 1SBN 92-826-8577-2 Nrkat.BIE-155V01

XXIIIrd Report on Competition Policy 1993 / European Commission. Luxembourg: OOPEC, 1994. - 598 s., 1SBN 92-826-8374-5

Nrkat.BIE-1534/09

Vision and action for medium-sized cities: report from european j workshops of Alicante, Volos and Oviedo / European Fundation for the lmprovement of Living and Working Conditions. - Luxembourg: OOPEC, 1995. - 310 s., 1SBN 92-826-9293-0

Nr kat. BIE-1542/14

Wagę determination and sex segregation in employment in the European Community / European Commission, Directorate-General for Employment, Industrial Relations and Social Affairs. - Luxembourg: OOPEC, 1995. - 323 s., 1SBN 92-826-7178-X

Nrkat.BIE-1568/13

(Ccilh-uin Dokumentacji Europejskiej, Biuro Pciiioinocnika R-iijdu cis. Integracji Europejskiej oraz Pomocy ZngraniczJiej. Nr tel. [phone]}

---