20-krctnie 3-krotnie. później maleje 6-krotnie 90-krotnie 55-krotnie
przysadki
grasicy do okresu dojrzewania gruczołów płciowych — jąder
— jajników
Pamiętać jednak należy, że nie waga decyduje o sprawności i sile działalności gruczołów dokrewnych, ale ich zdolność wy-dzielnicza, związana ze sprawnością i dojrzałością komórek, i że ostatecznym regulatorem ich działania jest ośrodkowy układ nerwowy
ZACHOROWALNOŚĆ I ŚMIERTELNOŚĆ U DZIECI
Sprawdzianem rzeczywistej wartości organizmu jest nie tylko to, jak się on zachowuje w pełni sił i zdrowia, ale i jak cho ruje, i jak się broni w chorobie. Lapidarnie określił to prot M. Michałowicz mówiąc: ,,Każdy choruje, jak umie”.
Z dotychczasowych rozważań widać, jak bardzo różni się dziecko od dorosłego. Nic tez dziwnego, że choroba przebiega u niego inaczej niż u dorosłego i że w medycynie musiała po wstać specjaina gałąź tej wiedzy — nauka o chorobach dziec. (pediatria).
Organizm dziecka jest słabszy niz dorosłego, jest przecież organizmem rozwijającym się. Każda choroba nie tylko że osłabia dziecko, ale i przerywa jego prawidłowy rozwój. Śmiertelność dzieci jest wyższa niż dorosłych i tym wyższa, im dziecko jest młodsze. Można bez przesady powiedzieć, że dziecko z każdymi nowym dniem, miesiącem i rokiem uzyskuje coraz większe szanse przeżycia.
Śmiertelność u noworodków w pierwszym tygodniu życia (Warszawa 1928)
Na 413 zgonów w 1 tygodniu zmarło
w 1 dniu |
233 |
w 5 dniu |
23 |
2 |
51 |
„ 6 „ |
24 |
.. i |
32 |
.. 1 |
22 |
„ 4 . |
23 |
Nfa 2627 niemowląt zmarłych w 1 roku życia zmarło:
w 1 |
mieś. 838 |
xv 7 mieś. |
159 |
2 |
„ 301 |
•i 8 ,. |
93 |
3 |
,. 264 |
,. 9 |
124 |
„ 4 |
„ 239 |
„ 10 |
104 |
„ 5 |
„ 191 |
„11 |
91 |
„ 6 |
„ 147 |
„ 12 |
76 |
Umieralność ludzka, tj. liczba zgonów na 1000 żyjących w danym wieku
0— 1 r. ż. |
96.7 |
25—34 r. ż |
6,9 |
1— 4 „ |
9,8 |
35—44 |
8,3 |
5— 9 „ |
3.0 |
45—54 „ |
12.2 |
10—14 „ |
2,3 |
55—64 |
23,9 |
15—19 „ |
4,1 |
65—74 „ |
52,7 |
20—24 „ |
5.7 |
75— |
135,1 |
Z zestawień tych wynika, że, poza wyjątkowo wysoką śmiertelnością niemowląt do 1 r. życia, najniższą śmietclność spotykamy między 10—14 r. życia, tj. tuż przed okresem dojrzewania. To dziwne zjawisko najwyższej odporności ludzkiej nie w pełni sił — w okresie np. 20—25 lat — w okresie jeszcze rozwojowym dziecka tłumaczymy sobie w sposób następujący. Dziecko przed samym okresem dojrzewania osiąga dużą harmonię ustroju, którą załamuje dojrzewanie płciowe. Potem wprawdzie ustrój znów uzyskuje równowagę, ale szereg schorzeń z okresu dziecięcego mógł pozostawić uszkodzenia pewnych narządów (serca, piuc, itd), które ujemnie wpływając na organizm stają się później przyczyną zgonu (gruźlica, uszkodzenie reumatyczne serca). Zachorowalność tez jest inna w wieku dziecięcym i zmienna w róż oych okresach dziecięctwa.
Oto zestawienie kolejności występowania trzech najczęstszych schorzeń w różnych grupach wieku (zestawienie własne):
Noworodek 0—1 r.
l> niezdolność do życia, 2) uszkodzenie porodowe. 3i choroby zakaźne.
1) choroby przewodu pokarmowego.
2) schorzenia dróg oddechowych,
31 choroby zakaźne.