06 (42)

182    '■ ^Podstawy Komunikacji

182    '■ ^Podstawy Komunikacji

Sprawdź, ery wie«?

Czy Z£adrasz się ery nie. re komunikacja dałem, ery toź .mewa data*, jest ważna dia kompetencji komunikacyjnej we wspdittesnym życiu?

władzę w danej sytuacji, to możesz komunikować tę władzę niewerbalnie przez zajmowanie większej przestrzeni wokół siebie lub bardziej intensywną gestykulagę. Kiedy czujesz się pewny siebie, to komunikujesz poczucie bezpośredniości i zaangażowania, patrząc wprost na łudzi, siedząc prosto, ale w zrelaksowanej pozycji i utrzymując otwartą postawę ciała. Komunikujesz pozytywne uczucia związane z lematem dyskusji, kiedy siedzisz prosto, patrzysz na rozmówcę oraz wychylasz się w jego kierunku.

Podobnie jak w przypadku większości rodzajów wiadomości niewerbalnych, badacze określili różnice płciowe w wykorzystywaniu mowy ciała (Wood, 1994). Mężczyźni, którzy mają duże poczucie kontroli, są bardziej skłonni do zajmowania większej przestrzeni

sprawia badanie, w którym dowiedziono, że dzieci niewidome, kiedy mówią, używają gestów dokładnie w takim samym stopniu, jak dzieci widzące (0’Neil, 1998a). I nteresujący jest też fakt, że dzieci widzące i niewidome używają gestów w takim samym stopniu, nawet wtedy, kiedy są poinformowane, że osoba, która ich słucha, jest niewidoma.

Odpowiednio wykorzystane gesty mogą wzmocnić wiadomość werbalną, ale mogą także jej zaszkodzić (Brittan, 1996). Gesty negatywne, takie jak wiercenie się albo dotykanie samego siebie, pozwalają innym poznać, żc mówca jest podenerwowany. Przemawiający w miejscu publicznym, który bawi się ołówkiem albo guzikami w marynarce, komunikuje brak pewności siebie bez względu na to, jak dużą może mieć wiedzę. Brak gestów ze strony mówcy może komunikować brak entuzjazmu. Mówcy, którzy w ogóle nie gestykulują - trzymający ręce w kieszeniach albo złożone przed sobą łub z tyłu - wyglądają na niepewnych, co może szkodzić ich wiarygodności. Oto kilka sugestii, jak używać gestów w sposób pozytywny i kompetentny:

■    Bądź pewien, że twoje gesty pasują do wiadomości werbalnej. Jeżeli mówisz na temat ważny i szeroki, to używaj gestów bardziej przestrzennych. Jeżeli jesteś zaangażowany w spokojną dyskasję, to unikaj dużych gestów, bo będą wydawały się nie na miejscu.

■    Kiedy mówisz, gestykuluj swobodnie i naturalnie oboma rękoma. Nie składaj rąk nerwowo razem ani nic wkładaj ich do kieszeni.

■    Nie pozwól, by gesty innej osoby odwróciły twoją uwagę od wiadomości.

Wyraz twarzy

Wyraz twarzy służy do ujawniania uczuć i emocji. Ekspresja twarzy, także określana jako okazywanie emocji, komunikuje sześć uniwersalnych i podstawowych emocji, które twarz ludzka jest zdolna pokazać: smutek, złość, wstręt, strarh, zdziwienie, radość. Zdziwienie i radość są zazwyczaj komunikowane oczami i dolną częścią twarzy, strach i smutek przede wszystkim oczami, złość dolną częścią twarzy, brwiami i czołem, a wstręt jest okazywany w dobiej części twarzy (Ekman, Erisen, 1975). I.udzie często mieszają dwa lub więcej rodzaje emocji okazywanych w jednej ekspresji na twarzy, co prowadzi do zjawiska określanego jako połączenie emocji. Typowe połączenia emocji to strach i złość oraz zdziwienie i radość.

Badacze analizowali, jak ludzie oceniają inne osoby na podstawie ich ekspresji twarzy. Nie tylko oceniamy emocje, ale także dokonujemy atrybucji dotyczących ccch interpersonalnych, takich jak tendencja do zachowań dominu jący ch: surowość i bezpośredniość lub zachowań afiliacyjnych: uprzejmość i ciepło - wszystko na podstawie ekspresji twarzy (knulson. 1996). Osobę o /relaksowanym wyrazie twarzy spostrzegamy jako silniejszą w porównaniu z kimś, kto wygląda na nerwowego (Aguinis, Simonscn, Picrcc, 1998).

Dokładne określenie emocji na podstawie jedynie wyrazu twarzy nie jest łatwe (Fernandez-Dols, Sanchcz, Carrcra, Kuiz-lklda, 1997). Ludzie zazwyczaj