078

1.5.9. KONSTRUOWANIE KÓŁ ZĘBATYCH

1.5.9.1. DOKŁADNOŚĆ WYKONANIA KÓŁ ZĘBATYCH [6], [18], [21], [26]

W=iWi-Ewms)-Twm = (69,364-0,094) -o,07=69,27-8,07 mm.

3. GRUBOŚĆ ZĘBA PO CIĘCIWIE ⁽fkół«i2Sij2)

Grubość zęba po cięciwie (5)-długość cięciwy odpowiadająca grubości normalnej zęba (rys. 1.5.9.2).

3.1. Dla kół stożkowych o zębach prostych nominalna grubość zęba po cięciwie Snuj)- 0,8830 S_eim, mm,

gdzie Ą,_m - grubość zęba zębnika (koła zębatego) po zewnętrznej podziałowej średnicy d_c,_m S_ei= (1,571+0,728AT.+X_T,)m_le , mm, S_ej=-nmm- S_el, mm,

gdzie Xi - współczynnik przesunięcia promieniowego,

X_T\- współczynnik przesunięcia tangencjalnego,

m_a - moduł obwodowy zewnętrzny, mm.

1, KLASY DOKŁADNOŚCI I RODZAJE PASOWAŃ

Ultala się dwanaście klas dokładności wykonania kół zę-

l kół zębatych w ogólnej budowie maszyn korzystamy 7,8,9 klasy dokładności (tabl. 1.5.2.4,1.5.2.18).

I każdej klasy dokładności ustala się określone wyma-' dotyczące - dokładności kinematycznej,

-    płynności pracy,

-    przylegania zębów.

za się przyjmowanie wymagań dotyczących do-"i kinematycznej, płynności pracy oraz przylegania ! różnych klas dokładności z następującymi ograni-

ia dotyczące płynności pracy mogą być przyjmo -Jaay wyższej najwyżej o 2 klasy lub niższej o 1 kla-Wymagania dotyczące dokładności kinematycznej, oia przylegania zębów mogą być przyjmowane z :ej o 1 klasę niż wymagania dotyczące płynności

'» się sześć rodzajów pasowań współpracujących kół A, B, C, D, ĘH i osiem rodzajów tolerancji luzu bocznego x,y, z, a, b, c,Ąb. Symbole sąuszere ~e w kolejności zmniejszania luzu bocznego i jego tole-

je pasowań kół zębatych w zależności od klas dok-I tabl. 1.5.9.1.

,1.1,5,9.1. Zależność między rodzajem pasowań a klasą dokładności

. dokłidnnści wg wymagań jeżących płynności pracy

A	B	C	D	B	H
3A2	3dl.	3^9	3^8	3-1	3.1

yom pasowań H i E odpowiada tolerancja luzu go h, a rodzajom pasowań D,C,B,A odpowiadają i tolerancje luzu bocznego d,c,b,a.

Oznaczenie dokładności wykonania składa się z symbolu klliy dokładności, symbolu rodzaju pasowania i numeru normy.

PRZYKŁAD OZNACZENIA dokładności wykonania kolt walcowego 7 klasy dokładności, z pasowaniem C i odpowiadającym mu rodzajem tolerancji luzu bocznego (c)

7-C PN- 79/M-88522.01 Dla kół walcowych - PN-79/M-88522.01, dla kół stożkowych - PN-80/M-88522.03, dla kół ślimakowych - PN-80/M-88522.04.

Przy kombinacji klas dokładności oznaczenie dokładności

wykonania koła składa się z trzech liczb i dwóch liter oraz numeru normy.    ✓ i

Pierwsza liczba oznacza klasę wg wymagań dotyczących dokładności kinematycznej, druga -klasę wg wymagań dotyczących płynności pracy, trzecia-klasę wg wymagań dotyczących przylegania zębów, pierwsza z liter- rodzaj pasowania, druga-rodzaj tolerancji luzu bocznego. Liczby między sobą oraz od liter oddziela się myślnikami

PRZYKŁAD OZNACZENIA dokładności wykonania koła walcowego 8 klasy wg wymagań dotyczących dokładności kinematycznej, 7 klasy wg wymagań dotyczących płynności pracy, 7 klasy wg wymagań dotyczących przylegania zębów z pasowaniem B, tolerancja luzu bocznego a:

8-7-7-Ba PN-79/M-88522.01

2. DŁUGOŚĆ WZDŁUŻ WSPÓLNEJ NORMALNEJ PRZEZ Z_w ZĘBÓW (dla kół walcowych)

Długość wzdłuż wspólnej normalnej (długość pomiarowa - W) - odległość między różnoimi ennymi powierzchniami bocznymi zębów koła zębatego walcowego mierzona wzdłuż wspólnej normalnej do tych powierzchni (rys. 1.5.9.1).

Rys. 1.5.9.1. Schemat pomiaru długości wzdłuż wspólnej normalnej W przez Z^, zębów:

a)    dla kół o zębach prostych,

b)    dla kół o zębach skośnych

Liczba zębów na długości wspólnej normalnej { Z_w)~ liczba zębów koła zębatego walcowego znajdująca się w obrębie długości wzdłuż wspólnej normalnej (rys. 1.5.9.1)

Z_w= i (Z) (tabl. 1.5.9.2),

gdzie Z - liczba zębów mierzonego koła.

Nominalna długość W, (dla a = 20°)

W,= (W'+0,6MX)m , mm, gdzie: W'- długość wzdłuż wspólnej normalnej dla

m — 1 mm; W'=f(2j, mm (tabl. 1.5.9.2), X - współczynnik przesunięcia, m - moduł zazębienia, mm.

Rzeczywista długość wzdłuż wspólnej normalnej (podawana na rysunku wykonawczym koła)

JY=( RJ — E_Wms) ~ 7'_wm> mm,

gdzie: Ewms - najmniejsza odchyłka średniej długości pomiarowej; Ewms=Ewms⁺Ewms, fJ-TO, Ew w = f (d, rodzaj pasowania, klasa dokładności), I składnik (tabl. 1.5.9.3),    fim,

Ewa* -f(E_r), II składnik (tabl .1.5.9.4), fim, Twm - tolerancja średniej długości pomiarowej (tabl. 1.5.9.5); Twm - f (rodzaj pasowania, rodzaj tolerancji, F_r),    /im,

F_r - dopuszczalne bicie promieniowe uzębienia, fj.m, (tabl. 1.5.9.6); F=f (klasa dokładności, d, m). PRZYKŁAD 1:    Koło o dokładności 7-C, ZD = 5 mm, Z=42,

A=0, t/=m-Z= 5-42= 210 mm, (Z„=5). Wi=(lP'+0,684*)m =(*3,8728+0,684-0)-5=69,364 mm (tabl. 1.5.9.2), Ewm, =0,080 mm (tabl. 1.5.9.3),

0,056 mm (tabl. 1.5.9.6),

Ewrm = 0,014 mm (tabl. 1.5.9.4), (E, =0,056 mm),

Ewms ~ E_wms + Ewms = 0,080 + 0,014= 0,094 mm,

Twm = 0,07 mm    (tabl 1.5.9.5),

Rys. 1.5.9.2. Schemat pomiaru grubości zęba