0000106

JANINA MARKOWA, JACEK MARCHEWCZYK, TADEUSZ LEJMAN

WARTOŚĆ UNIERUCHOMIENIA I OBCIĄŻENIA W LECZENIU ZESPOŁU BÓLÓW ODCINKA LĘDŹWIOWO-KRZYŻOWEGO

Z Kliniki Ortopedycznej AM w Krakowie Kierownik: prof. dr hab. J. Markowa

W niniejszej pracy pragniemy przedstawić wyniki leczenia zespołów bólowych odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa za pomocą gorsetu gipsowego.

MATERIAŁ I METODYKA

Wyjściowy materiał obejmował 87 chorych leczonych tą metodą w okresie 12 miesięcy, 1976 r. Do badań kontrolnych zgłosiło się 42 chorych, a więc tylko niecałe 50%, których poddano badaniu klinicznemu i radiologicznemu. Czas obserwacji chorych wynosił 6—18 miesięcy (średnio 8 miesięcy). Ocena kliniczna obejmowała dane z wywiadu dotyczące charakteru dolegliwości bólowych przed, w czasie i po leczeniu gipsowym, rutynowe badanie kliniczne i neurologiczne kręgosłupa oraz kończyn dolnych. Oceniono również aktywność zawodową i pozazawodową chorych. Uwzględniono subiektywną ocenę zastosowanej metody leczenia. Dla oceny radiologicznej wykonywano przeglądowe zdjęcia kręgosłupa w pozycji spionizowanej w 2 projekcjach, a w przypadkach podejrzanych o zespół niestabilności również badanie radiologiczne czynnościowe.

W badanym materiale wyróżniono następujące grupy etiologiczne:

1)    zespoły dyskopa tyczne — 23 chorych,

2)    zespoły niestabilności rozpoznawane wg kryteriów Morgana i Kinga — 11 chorych,

3)    spondylolistezy do 10 mm przesunięcia do przodu — 8 chorych.

Tego typu leczenia nie stosowaliśmy u chorych ze zmianami zwyrodnieniowymi typu spondyloartrozy.

Wskazaniem do założenia gorsetu gipsowego były bóle o charakterze ischial-gii lub lumbalgii, niezależnie od rozpoznanej etiologii, zwłaszcza gdy towarzyszyło im ostre reflektoryczne skrzywienie kręgosłupa (w omawianym materiale w około 30%). Jednym z istotnych wskazań byty niepowodzenia po stosowanym leczeniu w innych ośrodkach metodą odciążenia, wyciągów, fizyko-i farmakoterapii.

Nie stosowaliśmy wyciągu pętlą Glissona, natomiast polecaliśmy chorym przyjęcie tzw. najdogodniejszej pozycji, która najczęściej sprowadzała się do lekkiego przodopochylenia. Opatrunek gipsowy na stole Cotrela zakładaliśmy przy zgięciu kolan i bioder do 90°, bez użycia wyciągu. Metodą tą leczyliśmy 5 chorych nie mogących przyjąć pozycji spionizowanej. W gorsetach gipsowych wycinaliśmy okienka w taki sposób, aby pozostawić możliwie duże opar-