0000030 4

58 Rehabilitacja kardiologiczna

tacji i zaniki mięśniowe powstały z unieruchomienia w trakcie leczenia szpitalnego), gośćcem przewlekle postępującym oraz zespołem „ramię-ręka". W czasie indywidualnych zajęć u tych chorych stosuje się ćwiczenia bierne, czynno-bierne i czynne.

Tabela XI

Schemat ćwiczeń fizycznych etapu rehabilitacji sanatoryjnej

Rodzaj ćwiczeń	Okres IX I—10 dzień	Okres X 11—20 dzień	Okres XI 21—28 dzień
1) Ćwiczenia oddechowe a) pogłębione przez współudział kk.g.	2—3	1—2	2—3
b) połączone z ćwiczeniami tułowia		2—3	2—3
2) Ćwiczenia dynamiczne
a) kończyn górnych	2	2	3
b) kończyn dolnych	1-2	2-3	3
c) tułowia (bez skłonów w płaszczyźnie
strzałkowej)		2	3-^t
3) Ćwiczenia koordynacyjne
a) kończyn górnych i dolnych	3-4	2	2
b) kończyn i tułowia		2	2
4) Marsz zwykły i złożony	1-2	1—2	2—3
5) Ćwiczenia rozluźniające	1—2	1—2	1—2
Czas ćwiczeń	10—15 min.	15—20 min.	20—25 min.

Podsumowanie

Reasumując: możliwości stosowania kontrolowanego wysiłku u chorych są bardzo duże. Odpowiednio dobierając i umiejętnie przechodząc w trakcie etapów leczenia od ćwiczeń łatwych do coraz bardziej obciążających, stopniowo przyczyniamy się do wdrażania chorego w warunki codziennego życia, staramy się, aby osiągnął optymalną granicę sprawności fizycznej, uwarunkowaną jego aktualnym stanem wydolności wieńcowej i układu krążenia ogólnego.

Jeszcze raz należy podkreślić, żc układy ćwiczeń, jak i próby obciążeń nigdy nie mogą być stosowane szablonowo. Przedstawione tabele z rodzajami ćwiczeń i próbami obciążeń, stosowanych w poszczególnych okresach są tylko orientacyjnymi wytycznymi. Każdy chory musi być usprawniany w myśl indywidualnego planu podobnie jak to się dzieje z leczeniem.

Późniejszą opiekę nad stanem zdrowia osób po przebytym zawale serca i przebiegiem rehabilitacji sprawują ambulatoria specjalistyczne w trybie czynnego poradnictwa (dyspensaryzacji) i konsultacji, udzielanych lekarzom rejonowym i zakładowym.

METODY KONTROLI REHABILITACJI FIZYCZNEJ

Zyta Kraszewska

Metody kontroli przebiegu ćwiczeń fizycznych różnią się w zależności od celu i rodzaju ćwiczeń oraz od tego, czy przedmiotem badań jest człowiek zdrowy czy chory.

U ludzi zdrowych pod wpływem systematycznego dozowanego wysiłku mięśniowego zużycie tlenu i częstość tętna jest proporcjonalna do obciążenia pracą. Ciśnienie tętnicze krw*i nie ulega większym zmianom. Różnica tlenowa tętni-czo-żylna zwiększa się. Przepływ wieńcowy zwiększa się proporcjonalnie do pracy serca. Ponadto pod wpływem ćwiczeń fizycznych dochodzi do korzystnych zmian w składzie tłuszczowców, do zwiększenia sił rezerwowych serca, do ekonomizacji pracy serca i do zwiększenia potasu w komórkach mięśnia serca. Niemałą rolę odgrywa w tym działanie antyadrenergiczne dozowanego wysiłku.

Korzystny wpływ ruchu na stan zdrowia wyraża się poprawą stanu psychicznego, samopoczucia, kondycji i stanu ogólnego. Taką odpowiedź na wysiłek fizyczny uzyskuje się u ludzi zdrowych i wtedy (poza badaniami naukowymi) nie jest konieczna kontrola lekarska — wystarcza nadzór osoby trenującej.

Choroba serca zmienia wyżej opisaną odpowiedź na wysiłek fizyczny. Odnośnie choroby wieńcowej odpowiedź jest różna, w zależności od fazy choroby.

Szczególna sytuacja hemodynamiczna w świeżym zawale serca polega na niemożności zwiększenia rzutu serca oraz na zachwianiu regulacji obwodowych mechanizmów.

Nadzór nad przebiegiem rehabilitacji we wczesnym okresie choroby wymaga również znajomości prawidłowej odpowiedzi układu krążenia na zmiany pozycji ciała, które stanowią elementy ćwiczeń w kolejnych etapach rehabilitacji.

W zawale serca niemożność dostosowania rzutu serca do zmian związanych z pozycją ciała może być kompensowana znaczniejszą niż w stanie zdrowia

tachykardią.

Metody krwawe badania hemodynamiki (cewnikowanie) w ostrej fazie zawału, wykonywane również we wstrząsie, mają znaczenie dla poznania naturalnego przebiegu choroby, jak również dają cenne wskazówki terapeutyczne. Dla kontroli rehabilitacji są jednak zbędne i zbyt drastyczne. Wykonane już w tym zakresie prace dostarczają wystarczających informacji, aby wnioskować o odczynie hemodynamicznym na podstawie metod bezkrwawych (np. roz-cieńczeniowych), a nawet na podstawcie zmian w tętnie i ciśnieniu na poszczególnych etapach rehabilitacji.

Ćwiczenia fizyczne, w zależności od stopnia rehabilitacji należy podzielić na:

a)    gimnastykę leczniczą, stosowaną we wczesnym okresie zaw^fału,

b)    trening, który może być podjęty dopiero w okresie rekonwalescencji.