62 Rehabilitacja kardiologiczna
1. Przeciążenie lewo - lub prawokomorowe (np. w przeroście lewej komory lub w' zwężeniu lewego ujścia p-k).
2. Zaburzenia elektrolitowe (np. w przebiegu stosow-ania tiazydów).
3. Zaburzenia hormonalne (np. hiperadrenalinemia, nadczynność tarczycy).
4. Niedobór lub blok hemoglobiny (np. anemia, CO-hemoglobina).
5. Zaburzenia w wymianie tlenu (np. blok pęcherzykowo-włośniczkowy).
6. Bloki enzymatyczne (np. cyanuria, hipowitaminoza B).
7. Wpływ leków (np. epinefryna, naparstnica, chinidyna).
8. Posiłki (trawienna hipokaliemia związana z działaniem insuliny).
9. Hiperwentylacja (alkaloza powoduje zaburzenia w migracji potasu).
10. Wpływy neurowegetatywne i ortostatyczne.
Większość tych czynników powoduje zmiany w ekg poprzez hipokaliemię.
,_, a-spoczynek
f-| b.c,d—ćwiczenia
Vy\ e, f-spoczynek 5 V W 'po
1. Ćwiczenia wstępne 2.Sadzanie bierne
3. Pionizacja
4. Chodzenie po schodach
Ryc. 2. Cechy niedokrwienia w czasie wewnątrzszpitalnej rehabilitacji chorych ze świeżym zawałem serca w kontroli r-ekg.
Zmian zespołu ST-T, pojawiających się na początku ćwiczeń i ustępujących pod ich wpływem nie należy oceniać jako niedokrwienie, a jedynie te, które występują pod koniec ćwiczeń lub po nich, można uznać za wyraz pogłębienia
ischemii.
Wskaźnik^ (n <C 50%) i współczynnik k^. (n > 50%) w zawale serca
już wyjściowo mają wartości patologiczne i potwierdzają niedokrwienny charakter zmian, lecz nie wnoszą dodatkowych informacji przy ocenie wysiłku.
Stwierdzane przez nas zmiany ekg zwykle występowały jedynie przy pierw-szorazowej zmianie zestawu ćwiczeń. Tylko w kilku przypadkach stanowiły przesłankę dla zwolnienia tempa rehabilitacji.
* QT-uzyskane w badaniu QT - norma dla danej częstości
Kryteria oceny wysiłkowego ekg w dalszym ciągu nie zostały ujednolicone, wymagają standaryzacji.
U żadnego z prowadzonych przez nas chorych ćwiczenia rehabilitacyjne nie spowodowały wystąpienia bólu wieńcowego.
Metody ciągłego monitorowania ekg w czasie ćwiczeń fizycznych chorych są iednak bardzo czasochłonne. Wyposażenie aparatury radioelektrokardiograficz-nej w magnetofon umożliwa zapisanie na taśmie magnetofonowej ekg z całego przebiegu ćwiczeń (lub całodniowej obserwacji) i następnie odtworzenie przebiegu z szybszym przesuwem i uzyskaniem stałego obrazu ekg na synchro-skopie.
Aparatura do automatycznej analizy obrazu ekg przy szybszym odtwarzaniu umożliwia zliczenie częstości akcji serca w 5 przedziałach czasu oraz zliczenie ekstrasystolii. Ponadto kardiotachoskop umożliwia uzyskanie krzywej częstości odtwarzanego zapisu. Dodatkowe urządzenie wyposażone w łącze ra-dio-telefoniczne umożliwia przekazywanie obrazu ekg na dowolną odległość.
ad b. Rehabilitacja w trybie treningu fizycznego chorych w okresie rekonwalescencji po świeżym zawale to etap rehabilitacji ambulatoryjnej. Ten rodzaj rehabilitacji został wprowadzony przez grupę badaczy skandynawskich i amerykańskich po 3 miesiącach od początku choroby. Polega on na poddawa-waniu chorego systematycznemu dozowanemu wysiłkowi fizycznemu, np. na ergometrze rowerowym trzy razy w tygodniu po pół godziny przez okres 3 miesięcy. Wielkość obciążenia zostaje ustalona na podstawie odczynów hemodynamicznych, gazometrycznych i biochemicznych na submaksymalny lub maksymalny test wysiłkowy na wstępie treningu. W Instytucie Kardiologii AM w Warszawie przeprowadzamy podobny trening rehabilitacyjny, ale jest przedwcześnie, aby zalecić go do powszechnego stosowania. Poza tym prowadzi się gry, zajęcia sportowe ruchowe na świeżym powietrzu, jako ćwiczenia kondycyjne. Wymagają one szczegółowej specjalistycznej kontroli, opis których przekracza zamierzone ramy tego podręcznika.