219 jpeg

K. Knj£ltsjn M. umllna. WMNigitiimi^iMniiKniii. lew w i pwinvn i j, wnrozawa zuu*

iBN 978-85411-14814-0. C b> WN PWN MO?

ROZDZIAŁ 6 Korzyści skali. niedoskonale konkurencje i handel... 20?

sztuk rocznic i przy cenie P,. Załóżmy teraz, że możliwa jest produkcie w Tailandii. Gdyby Tajlandia mogła przejąć cały rynek światowy, równowaga przesunęłaby się do punktu 2. Jeśli jednak początkowo tajska produkcja wynosi zero {(J = 0). każda tajska firma zamierzająca produkować zegarki ponosiłaby koszty produkcji równe C,. Jak ro przedstawiono na rysunku, ren koszt jest wyższy od ceny, przy której ustabilizowany przemysł szwajcarski może produkować zegarki. Toteż mimo że tajski przemysł mógłby produkować zegarki taniej niż szwajcarski, przewaga historyczna Szwajcarii pod tym względem pozwala jej na pozostanie w branży.

Jak pokazuje powyższy przykład, w teorii korzyści zewnętrznych przypadek historyczny odgrywa dużą role przy określaniu, kto zajmuje się produkcją jakich dóbr, a to może nawet prowadzić do struktury specjalizacji sprzecznej z przewagą kom-paratywną.

Handel i dobrobyt przy korzyściach zewnętrznych

Handel międzynarodowy oparty na korzyściach zewnętrznych w sposób bardziej niejednoznaczny oddziałuje na dobrobyt kraju niż zarówno handel oparty na korzyściach komparatywnych. jak i handel oparty na korzyściach wewnętrznych. Gospodarka światowa może osiągać zyski dzięki skoncentrowaniu produkcji w pewnych gałęziach i dzięki korzyściom zewnętrznym. Natomiast nie ma gwarancji, żc dobra, w których produkcji występują korzyści zewnętrzne, będzie wytwarzał właściwy kraj. a nawet może się zdarzyć, żc niektóre kraje będą faktycznie w gorszej sytuacji niż wtedy, gdyby handlu międzynarodowego nic było

Przykład tego, w jaki sposób kraj uczestnicząc w handlu międzynarodowym może się znaleźć w gorszej sytuacji niż w przypadku autarkii, pokazano na rysunku 6.10. Tak jak poprzednio, w tym przypadku zakładamy, że zarówno Tajlandia, jak i Szwajcaria mogą produkować zegarki oraz że Tajlandia mogłaby produkować je taniej, ale Szwajcaria rozpoczęła produkcję jako pierwsza. £>_w jest krzywą światowego popytu na zegarki i przy założeniu, że Szwajcaria produkuje zegarki, równowaga jest w punkcie I. Dodajmy jednak do rysunku tajską krzywą popytu na zegarki, D_ri(. Gdyby handel zegarkami był ograniczony (np. wysokimi cłami), Tajlandia musiałaby być samowystarczalna i wtedy równowaga dla tego kraju musiałaby wypadać w punkcie 2. Ponieważ krzywa kosztów przeciętnych w Tajlandii jest położona niżej, cena zegarków wyprodukowanych w Tajlandii w punkcie 2, czyli P,, i byłaby niższa niż cena zegarków szwajcarskich w punkcie 1, tj. /*,.

Pokazaliśmy sytuację, w której cena dobra importowanego przez Tajlandię byłaby niższa, gdyby nic było handlu międzynarodowego i państwa były zmuszone do produkowania dóbr na własne potrzeby. Niewątpliwie w takiej sytuacji handel międzynarodowy pogarsza położenie krajów w porównaniu z warunkami autarkii.

W tym przypadku Tajlandia ma bodziec do ochrony własnego przemysłu wytwarzającego zegarki przed konkurencją zagraniczną. Zanim stwierdzimy, że to uzasadnia protekcjonizm, powinniśmy zauważyć, iż w praktyce znalezienie przypadków takich jak na rysunku 6.10 nie jest proste. W rzeczy samej, jak będziemy podkreślać