CCF20100112000

W szkolnej profilaktyce uwzględnia się szereg płaszczyzn, które wpływają na skuteczność podejmowanych działań. Najistotniejsze dotyczą diagnozy i ewalu- ' acji, różnorodności działań profilaktycznych, integracji sił społecznych, podniesienia atrakcyjności programów profilaktycznych (ryc. 5).

podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników dbanie o prawidłowy obieg informacji planowanie i sprawna organizacja czuwanie nad spójnością oddziaływań profilaktycznych i wychowawczych wszystkich pracowników

KADRA SZKOŁY

•    udział w realizacji programu

•    pedagogizacja

•    podejmowanie wspólnych celów i zadań

td

O

N

O

O

(jakiego

wychowanka

chcemy

ukształtować)

o

UCZEŃ

_WYCHOWAWCA_

•    integracja zespołu klasowego

•    dbałość o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie

•    współpraca z rodzicami

•    wyposażenie uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach

diagnozowanie

potrzeb

pomoc

w oddziaływaniach profilaktycznych i wychowawczych

•    wzmacnianie więzi emocjonalnej w rodzinie

•    budowanie poczucia wartości

•    wzmacnianie mocnych stron osobowego rozwoju

•    kształcenie umiejętności komunikacyjnych

•    wspieranie w sytuacjach trudnych

Ryc. 5. Profilaktyka w szkole

Źródło: E. Kosińska. Mądrze i skutecznie. Zasady konstruowania szkolnego programu profilaktyki. ■ Kraków 2002, s. 10

Szczególnie ważne jest przestrzeganie standardów etycznych i zawodowych przez osoby prowadzące działalność profilaktyczną:

-r respektowanie podmiotowości uczestników programu poprzez pozyskiwanie ich zgody na udział w zajęciach;

'iżĄ '    ■    -

.****

_ poszanowanie ich godności i indywidualności;

_ ochrona prywatności i zapewnienie dyskrecji;

_ uwzględnianie wieku i poziomu rozwoju uczestników;

_ uwzględnianie ich systemu wartości i stopnia wrażliwości;

_ niestosowanie technik, które naruszają mechanizmy obronne osobowości (terapeutycznych, psychomanipulacyjnych).

8. Profilaktyka w środowisku lokalnym

Używając terminu społeczność lokalna, mamy na m?śli mieszkańców miasta, gminy lub osiedla. Na każdym z tych poziomów istnieje możliwość mobilizacji i współdziałania mieszkańców w celu tworzenia warunków ograniczających lub zapobiegających zjawiskom szczególnie zagrażającym.

Te najmniejsze społeczności charakteryzuje nie tylko fizyczna, ale i społeczna bliskość mieszkańców. Tam szansa, że ludzie borykają się z podobnymi problemami i mają podobny poziom determinacji do ich rozwiązywania jest największa. W najmniejszych społecznościach prawdopodobieństwo wyrazistego konfliktu interesów, który niekiedy uniemożliwia uzgodnienie określonych rozwiązań, również jest relatywnie małe. Duża jest natomiast szansa na autentyczne zaangażowanie w uzgodnione działania większości mieszkańców.

Osiedlowa (lokalna) mobilizacja może się przejawiać w takich działaniach, jak na przykład nocne patrole parkingów samochodowych, urządzanie placów zabaw dla dzieci czy samopomoc sąsiedzka w przyprowadzaniu i odprowadzaniu dzieci ze szkoły. Wymieniam tu tylko te przejawy działań najmniejszych społeczności, które są w Polsce stosunkowo najbardziej rozpowszechnione. Ich wachlarz może być znacznie szerszy, zależy bowiem wyłącznie od ludzkiej inwencji i chęci do działania.

Skrajnie odmiennym typem społeczności lokalnej jest miasto. Nawet jeśli tylko kilkudziesięciotysięczne, nie sposób wyobrazić sobie debaty na jakikolwiek temat, w której fizycznie i bezpośrednio wszyscy mieszkańcy miasta mogą wziąć udział.

W praktyce decyzje odnośnie do planowanych działań są więc podejmowane przez lokalne władze, które jeśli rzetelnie traktują swoje obowiązki wobec wyborców, w proponowanych rozwiązaniach starają się uwzględniać interesy i problemy różnych grup społecznych.

Im większa społeczność, tym większa rozmaitość niekiedy sprzecznych ze sobą interesów, bardziej rozbudowana biurokracja i w konsekwencji dłuższy proces podejmowania decyzji. Niewątpliwą zaletą dużych społeczności jest to, że dysponują zwykle znacznie większymi zasobami finansowymi niż te najmniejsze, mogą też kreować lokalne przepisy i zarządzenia obowiązujące wszystkich mieszkańców.