B. DuBois, K. K. Miley
Cele pracy socjalnej osiąga się poprzez wykonywanie programów świadczenia usług socjalnych. Czlery, powiązane wzajemnie ze sobą, cele określające działania w zakresie pracy socjalnej stanowią odzwierciedlenie celu działalności zawodowej w tej profesji, którym jest poprawa warunków bytowania ludzi i wzmocnienie relacji między ludźmi a instytucjami społecznymi (NASW, 1981a):
I. Umożliwić przystosowawcze funkcjonowanie społeczne, jak leż zwiększyć zdolność do rozwiązywania problemów oraz radzenia sobie z zadaniami życiowymi. Pracownicy socjalni pomagają okre-
Praca socjalna jako zawód użyteczny
ślić lub ocenić bariery, które przeszkadzają funkcjonowaniu społecznemu; zapewniają informacje potrzebne do rozwiązywania problemów; wspomagają rozwój zaradności oraz przygotowują plany działania na rzecz zmian stanowiące pomoc konieczną w icli dokonaniu. Działania profesjonalne prowadzące do tego celu obejmują ocenia-
2. Poprawić działanie systemu wykonywania świadczeń socjalnych. Efektywny system wykonywania świadczeń socjalnych jest niezbędny. Dlatego pracownicy socjalni działają aktywnie na rzecz budowania i rozwijania mechanizmów umożliwiających wymianę między instytucjami; pośredniczą między ludźmi w wymienianiu posiadanych środków, aby zwiększyć korzyści z dysponowania nimi oraz tworzyć nowe środki. Działania pracownika socjalnego dla osiągnięcia tych celów obejmują przekazywanie (do instytucji wyspecjalizowanych). pracę organizacyjną, prowadzenie poszczególnych spraw, mobilizowanie i wymianę środków.
3. Powiązać klientów z potrzebnymi im środkami. Aby cel ten osiągnąć, pracownicy socjalni działają na rzecz promowania i sporządzania programów zaspokajania potrzeb społecznych; koordynują podział środków będących w ich dyspozycji; zwiększają efektywność systemu wykonywania świadczeń; szukają możliwości zaangażowania klientów w przygotowywanie polityki pracy socjalnej; dbają o ulepszanie mechanizmów egzekwujących odpowiedzialność oraz stosują standardy i zasady etyki zawodowej w administrowaniu systemem świadczenia usług socjalnych. Podejmują w tym celu różnorodne działania, jak zarządzanie, nadzór, koordynację, konsultowanie, opracowywanie programów, ocenianie oraz doskonalenie per-
nie polityki społecznej. Pracownicy socjalni robią to w różny sposób, między innymi przez interpretowanie statutów i przepisów; opracowywanie nowej polityki; eliminowanie nieefektywnych zasad prowadzenia polityki'oraz definiowanie implikacji, jakie polityka społeczna ma dla problemów i kwestii społecznych. Pracownicy socjalni występują w charakterze rzeczników, zaangażowani są w działania na rzecz analizy, rozwoju, planowania, oceny i dokonywania przeglądu zasad polityki społecznej (Rys. 1.1).