IMG 26 (2)

wideł ściennych, wazowych utrwaliły postać I. i jej losy, np. A. Correggio, Jowisz całujący lo (1530, Kunsthistori-sches Museum, Wiedeń), czy Merkury, Argus i zaczarowana lo (1635-1638, Staatliche Kunstsammlungen, Drezno) itd. Imieniem I. nazwał Galileusz jeden z księżyców —> Jowisza (1610). Patrz także Foroneus. łon, ¹ syn —> Apollona i —> Kreuzy, choć według wcześniejszej wersji mitu był synem —» Ksutosa i wnukiem —» Hellena (protoplasty Hellenów). Po zwycięstwie nad Trakami został królem Aten. Eponim Jończyków, których był też —» herosem, zamieszkiwali oni Attykę, wyspy Eubeę i Sa-laminę, inne wysepki na Morzu Jońskim i częściowo zach. wybrzeże Azji Mniejszej. Postać jego eksponował Eurypides w tragedii lon (ok. 421 p.n.e.). ²Imię to nosił również I. z Chios, żyjący w V w. p.n.e. poeta tragiczny i działacz

polityczny w Atenach.³ Platon w jednym ze swoich dialogów wspomina rapsoda (śpiewaka recytującego utwory epickie) z —> Efezu o tym imieniu.

Iris, Iryda, córka boga morskiego —»Taumasa i —> okeani-dy -> Elektry. Jej synem był —» Eros. Stare bóstwo greckie uosabiające tęczę. Powiernica —> Hery. Przekazywała informacje z Olimpu na ziemię. Na polecenie —»Zeusa zlatywała ze złotym kubkiem na ziemię, w miejscu, gdzie spod pieczary wypływały wody -> Styksu, podziemnej rzeki, przez którą -» Charon przewoził dusze zmarłych do —»Hadesu. Na wody tej rzeki przysięgali bogowie. Posłanką bogów była także w mitologii rzymskiej. Kiedy zniknął —» Romulus, założyciel i władca Rzymu, jego żona Hersylia opłakiwała go. Wówczas —»Junona posłała do niej I. z wiadomością, że jej mąż przebywa już wśród bogów jako -> Kwirynus, po czym Hersylia została przemieniona w boginię, by móc zasiadać obok swego małżonka Kwirynusa w niebie jako —> hora. W starożytności przedstawiano ją jako piękną uskrzydloną dziewczynę, ubraną w szatę w kolorach tęczy, z dzbanem, w którym była woda dla chmur, z laską herolda. • OI. pisał J. Słowacki w Królu Duchu „...Iris, którą na świat znosi szklany / Obłok, a tęcza świecąca nad niwą / Tyle kolorów i słońc tyle mają, / Że ją nad ziemią na światłach trzymają”. Ze starożytności zachowało się na wazach ponad 60 jej wizerunków. W Muzeum Narodowym w Warszawie znajdują się hydria z wizerunkiem I.: Iris, posłanka bogów Eucharidesa (520 p.n.e.) ze zbiorów gotuchow-skich i miedzioryt Iris u Somnusa G. Ghisiego (XVI w.) z kolekcji S. Smolikowskiego. Z czasów nowożytnych pochodzi rzeźba A. Rodina Iris przebudzająca nimfy (Musee Rodin, Paryż). Barwa kwiatów kosaćca, od białej, przez żółtą, różową, szafirową i fioletową, przypomina kolory tęczy, dlatego nazwano ten kwiat imieniem mitycznej bogini I. Różne odcienie barwy tęczówki oka zadecydowały, że nazwę dla niej zapożyczono z mitu o bogini tęczy, I.

Iros, przydomek żebraka przebywającego w domu króla Itaki -»Odyseusza. Przebranego za włóczęgę Odyseusza powracającego z wojny trojańskiej I. chciał wygnać z królewskiego pałacu, ale król Itaki wyrzucił go za drzwi. Jego prawdziwe imię brzmiało Arezajos ('poseł').

Ismena, córka -> Edypa i -> Jokasty. Siostra -> Antygony, —> Polynejkesa i -> Eteoklesa. Była pełna podziwu dla Antygony, kiedy ta, wbrew zakazowi króla -»Kreona, pogrzebała ciało ich brata Polynejkesa. Chciała nawet po-