koagulopatie (2)

Zastosowa

nie

Przeciw

wskazania

Preparaty i dawkowanie

Działanie i zastosowanie

Preparaty i dawkowanie

powodu braku żółci w przewodzie pokarmowym witamina K nie ulega wchłonięciu, poza tym przy wyjałowieniu przewodu pokarmowego antybiotykami o szerokim zakresie działania i w zatruciu antywitaminami K.

Podobne właściwości farmakologiczne do witamin K (wzmaganie syntezy protrombiny w wątrobie) ma wiele związków pochodnych naftochi-nonu. Niektóre z nich są rozpuszczalne w wodzie, a zatem wchłaniają się z przewodu pokarmowego również w nieobecności żółci.

• Skazy krwotoczne na tle hipoprotrombinemii, zahamowania syntezy czynnika VII, IX i X w wątrobie oraz w upośledzonym wchłanianiu witaminy K z jelit.

Przeciwwskazaniem do podawania witaminy K jest hemofilia, plamica oraz hiperprotrombinemia na tle ostrych chorób wątroby.

1.    Vitaminum K - menadion; stosuje się się doustnie w tabletkach 0,01 g co 8-24 godz.

I tabletkę oraz we wstrzyknięciach domięśniowych w ampułkach 0,01 g/1 ml i 0,05 g/l ml w dawkach 0,01-0,05 g dziennie.

2.    Vitacon (Konakion. Kanavit) - fitomenadion (syntetyczna pochodna naftochinonu), ampułki 0,01 g/0,5 ml. 0,01 g/l ml; stosuje się i.m. 0,01 g lub i.v. 0.01 g we wlewie kroplowym.

Trombina i inne enzymy proteolityczne

Trombina jest enzymem proteolitycznym trawiącym fibrynogen i wytwarzającym z niego wysoko spolimeryzowany włóknik - fibrynę, której siatka tworzy skrzep krwi. Trombina handlowa jest to suchy proszek otrzymywany z krwi. Trombina dodana do pełnej krwi powoduje jej natychmiastowe skrzepnięcie, dlatego może być stosowana wyłącznic miejscowo, najczęściej w chirurgii. Roztworem trombiny nasyca się gąbczaste płytki sporządzane z włóknika ludzkiego, przykłada na krwawiącą wątrobę czy nerkę i zaszywa ranę. Krwawienie ustaje prawie natychmiast. Gąbki fibrynowe lub żelatynowe nasycane trombiną stosuje się również po ekstrakcji zębów.

Podobnie działają inne enzymy proteolityczne, jak papaina i trypsyna.

Szczególny wpływ na krzepnięcie krwi wywierają jady niektórych wężów, m.in. jad żmii, jad węża mokasyna, jad grzechotnika, działające tylko po podaniu pozajelitowym.

Większe zastosowanie w lecznictwie znalazł preparat, uzyskany z węża Buttrups jararaca - stosowany miejscowo i ogólnie, zwłaszcza w chirurgii przy trudnych do opanowania krwawieniach, poza tym w skazach krwotocznych.

1. Gustrotmmhina 500, -10 000 - trombina (preparat z krwi bydlęcej), proszek 10 000 j.m.; stosowana doustnie po rozpuszczeniu torebki w 1/2 szklanki wody w leczeniu krwawień z przewodu pokarmowego.

2.    Trombina 400, -5000 (Thrombostat, Thrombostat Kit) - ampułki 400 i 5000 j.m., fiolki 1000, 5000, 10 000 i 20 000 j.m. oraz zestawy; stosuje się miejscowo w hamowaniu zewnętrznych krwawień w ginekologii, chirurgii, laryngologii i stomatologii. Uwaga - nie podawać donaczyniowo (możliwość powstania masywnego zakrzepu!).

3.    Spongostan anal (Spongostan Dcntal, Spongostan film, Spongostan spccial, Spongo-stan standard) - gąbki żelatynowe różnych rozmiarów stosowane miejscowo w celu zahamowania krwawienia.

Fibrynogen

Jest to naturalne białko organizmu biorące udział w krzepnięciu krwi, w fazie zwanej fibrynogenezą. Cząsteczka fibrynogenu jest dimerem złożonym z dwóch podjednostek polipeptydowych. Pod wpływem trombiny fibrynogen ulega rozszczepieniu z wytworzeniem fibryny, która polimeryzując tworzy skrzep. Są schorzenia, w których istnieje wrodzony niedobór lub brak fibrynogenu.

• Fibrynogen jest lekiem osoczopochodnym, który stosuje się w krwawieniach u chorych z wrodzoną hipo-, dys- i afibrynogenemią oraz w nabytych zespołach niedoboru fibrynogenu (niewydolność wątroby, DIC, hiperfibrynoliza), a także u chorych z ww. zagrożeniami poddawanych zabiegowi chirurgicznemu.

▲ Rzadko mogą wystąpić reakcje alergiczne, gdy jest szybko podawany może spowodować zakrzep śródnaczyniowy, częstoskurcz i sinicę.

Fibrynogenu nie należy stosować w objawowej chorobie zakrzepowo-zatorowej, w obrzęku płuc i w bezmoczu.

1.    Kibrinogen Imtnuno (Haemocomplcttan P) - fiolki 1,0 g; stosuje się we wlewie i.v. 1,0-2,0 g pod kontrolą stężenia fibrynogenu w osoczu.

2.    Beriplast P 0,5 ml, 1,0 ml, -3,0 ml - koncentrat fibrynogenu + czynnik XII (I. fiolka), aprotynina (2. fiolka), trombina (3. fiolka), chlorek wapnia (4. fiolka); zestaw 4 fiolek; klej tkankowy stosowany miejscowo (po zmieszaniu wszystkich fiolek) w niewielkich krwawieniach tętniczych i żylnych, a zwłaszcza w krwawieniach powierzchniowych.

Inne leki osoczopochodne

W koagulopatiach spowodowanych wrodzonymi (hemofilia A i B, hipo-prokonwertynemia i in.) lub nabytymi (w przebiegu marskości wątroby, u chorych leczonych doustnymi antykoagulantami, w niedoborach witaminy K i in.) niedoborami różnych czynników krzepnięcia stosuje się preparaty osoczopochodne zawierające koncentraty jednego bądź kilku czynników krzepnięcia. Podaje się je zarówno profilaktycznie, jak i leczniczo (w przypadku krwawień lub konieczności natychmiastowego zabiegu chirurgicznego). Najczęściej stosuje się koncentraty czynnika VIII (hemofilia A), koncentraty czynnika IX (hemofilia B), koncentraty czynników krzepnięcia grupy protrombiny i opisany powyżej fibrynogen.

Zastosowa

nie

Działanie

niepożądane

Przeciw

wskazania

Preparaty i dawkowanie

561