Leger

•    Sport pozwala na społeczne samopotwierdzenie, ora2 wzbudzenie doświadcznia sacrum poprzez łączność duchową.

•    Jednak czy jest to to samo doświadczenie, które wzbudza religijność i łączy ze społeczeństwem?

Sacrum przeciw religii: emocjonalne dopełnienie sekularyzacji

•    obiektywny porządek świata, zbiorowy wszechświat znaczeń, subiektywnie przeżyte doświadczenia sensu. - Współczesny człowiek nie odnajdzie się już wfym układzie, może to być jedynie cel.

CZĘŚĆ II, ROZDZIAŁ 1

Seguy - religia jest formą zbiorowego działania, społecznie uznawana za „inną”, a jako taka jest nośnikiem sensu ; odsyła do „mocy nadprzyrodzonych”, przedmiotów indywidualnego doświadczenia i zbiorowego kultu; reguluje ona stosunki ludzi z tymi mocami. Metaforyzacja (np. orównanie relgii do sportu) świadczy o autonomii tych dziedzin , co spowodowało nowy' typ ich religijnego funkcjonowania. S. nie patrzy na nie jak na „nmiastę religii”, ale raczej stara się w nich upatrzeć strukturalizujących wytycznych współczesnego pierwiastka religijnego. Jednak zadaje też polanie, czy nowoczesność napędzając zjawisko inielektualizacji i racjonalizacji procesu poznania a przez to intelektualizację i racjonalizację samych treści poznawczych nie skazuje religii na jakąś quasi-koniecznąmetaforyzację. Metaforyzacja religii nie jest bezbarwnąderywacją autentyczne religii, ale swoistym sposobem włączenia wierzenia w? kulturowy wszechświat nowoczesności. Religia metaforyczna jest równie „całkowitą religia” jak religie historyczne.

Ku analizie transformacji wierzeia w tradycyjnym społeczeństwie „Wierzenie” - zbiór przekonań indywidualnych indywidualnych zborowych, które nie podlegają weryfikacji, eksperymentom, czy w szerszym ujęciu - nie poddają się charakterystycznym dla wiedzy sposobom poznania i sprawdzania, ale które służą nadawaniu sensu i spójności subiektywnemu doświadczeniu tych, którzy uznająje za własne. Jeżeli mówiąc o takim zbiorze używamy raczej słowa „wierzenie” niż „wiara” to daltego, że włączamy tu oprócz ideowych przedmiotów przekonali (wierzenia właściwe) wszystkie praktyki języki, gesty, spontaniczne odruchowe zachowania, które w te wiary są wpisane. ..Wierzenie” to wiarą w czynach, to wiara_przeżyta. Jest to to, co mówiący (jednostka lub zbiorowość) czyni z wyznania, w które deklaruje się wierzyć.

Wszystko to, co pochodzi z „doświadczenia świata jako oczywistości” należ do dziedziny wierzenia. 2 drugiej strony znajdują się wszystkie wierzenia zformalizowane, zracjonalizowane, z których jednostki są zdolne zdać sobie sprawy i z których świadomie wyciągają wnioski praktyczne w żciu. Wierzenie uchyla się przed udowadnianiem, przed doś wiadczlaną wery fikacj ą

Wierzenie stanowi ważny wymiar nowoczesności. Ludzie wciąż (mimo postępu nauki) pytają o przyczynę. Durkheim (a za nim Weber) uważał ,że sacrum nie jest niczym innym jak układem znaczeń, które ludzie obiektywizują jako moc całkowicie różną od nich samych i projektują je na rzeczywistość , by uciec przed lękiem, że zostaną pochłonięci przez chaos. Współcześnie to racjonalizacja ma opanować chaos.

,„Metąfoo:?ącjąl(.SegU3()j7 jej oś stanowi_ obsenvacja_całkowkej lub częściowej rezygnacji z odniesienia do mocy nadprzyrodzonych. Obserwacja ta wpisuje się w sposób spójny w klasyczne analizy nowoczesności jako procesu „wyrzekania się bogów”. To odczarowanie świata odpowiada postępowi procesu racjonalizacji, który ujawania zdolność człowieka jako

Hervieu-Leger „Religia jako pamięć”

Losy sacrum

•    przez sacrum niektórzy badacze określają wszystkie wszechświaty znaczeń wytworzone przez społeczeństwa. Przy czym w ostatecznych wypadkach oznacza wszystko co w jakiś sposób odnosi się do misterium, co wiąże się z poszukiwaniem sensu, zwaracanuem się do transcendencji, absolutyzację wartości. Przy' czym spoiwem tej niejednolitej zbieraniny jest fakt że zajmuje przestrzeń uwolnioną od religii instytucjonalnych. Religie miły wyłączność na udzielanie odpowiedzi na pytania ostateczne, utraciły je jednak wraz z postępem nowoczesności: Jeśli zgodzimy się, iż zbiór tych odpowiedzi stanowił „święty wszechświat” to dziś owym świętymi kosmosem będzie zbiór odpowiedzi zastępczych.'

•    H-L zakłada, że „sacrum” używane jest dla określenia pewnej struktur}' znaczeń, wspólnej dla religii historycznych i nowych form odpowiedzi na pytania ostateczne, które dotyczą egzystencji poza wiarami.

•    Idąc za Voye uważa że istnieje pewne nieredukowaine sacrum, przy czym umiejętność jego wytwarzania ujawnia się w kulturach kulturach których dochodzi do upadku religijnych instytucji.

Genealogia pojęcia sacrum: krytyka Isambeita

» badacze dążyli do wysubtelnienia pojęcia sacrum, które sami uznawali za wspólne wszystkim ludom, a wyraża się poprzez stalą opozycję sacru-profanum - szkoła Durkheima. Wg Isamberta Durkheim odnajd)tvał sacrum w najprostszych zachowaniach religijnych, transportując na nie chrześcijańskie znaczenie pojęcia „sacrum”.

Uczucie głębi a religia

•    Sacrum nie musi się opierać na dychotomii święte-profaniczne, ale na wyjątkowej specyfice emocjonalnego doświadczenia, które wiele religii stara się kontrolować. -

•    Poszukiwanie nowoczesnego sacrum opiera się na poszukiwaniu tego właśnie doświadczenia. Owe podstawowe doświadczenie, przeżywane zarówno zbiorowo, jak i jednostkowo, stanowi źródło każdej autentycznej religijności, nie dającej się - w tym ujęciu - zredukować do doktryn czy liturgii, stanowiących jedynie jej społecznie akceptowalny wyraz.

Między sacrum a religją: przypadek sportu.

•    sporty wyczynowe powodują ekstazę, a dziś bardziej liczy się odczucie przyjemności po dokonaniu takiego wyczynu niż sama satysfakcja ze zmagań. Aby dokonać czegoś wyczynowego należy obłaskawić żywioł ten kto to potrafi jest mistrzem. W sporcie oczuwa się także poczucie lączości - tłumy jednoczą się we wspólnym przeżywaniu

wysiłków' mistrzów członków drożyn. Tworzenie jedności, która zaciera różnice_

społeczne, symboliczna transfiguracja w sportowym dramacie wydarzeń społecznych, czy historycznych, tworzenie uniwersalnych wartości (braterstwa, równość, pokój) za pomocą umwersalizacji widowiska, kontrola zbiorowych frustracji, którym naćażz się legalna, zinstytucjonalizowana i społecznie niegroźna okazja wyrażania się w sposób emocjonalny, sublimacja agresji nagromadzonych w sytuacjach społecznego niepokojuitd - na wszystkich tych poziomach w-idow'isko.._spoitow^,e zastępuje-dzisiślL. funkcje spełniane przez religie historyczne.

•    Brom zauważa - sport stał się religią industrialnych tłumów.