makro0301

ROZDZIAŁ III

PRODUKCJA GLOBALNA - METODY POMIARU

W poprzednim rozdziale przedstawiliśmy ruch okrężny w gospodarce ukazujący powiązania i interakcje pomiędzy podmiotami gospodarczymi. Mówiliśmy także o sposobach pomiaru produkcji globalnej i aktywności w całej gospodarce wyrażanych przez sumowanie strumieni: wartości wytworzonych dóbr i usług, wydatków na dobra i usługi oraz dochodów czynników produkcji.

Znajomość zasad krążenia dóbr i usług oraz pieniądza w gospodarce nie jest w makroekonomii wystarczającym elementem analizy. Konieczny jest także opis wielkości ekonomicznych tworzących system rachunków dochodu narodowego. System ten, oprócz definicji miar działalności gospodarczej, przedstawia również tożsamości rachunkowe, które opisują w jaki sposób wielkości makroekonomiczne są wzajemnie powiązane. Ten rozdział podręcznika poświęcono opisowi powiązań wynikających z definicji. Następne rozdziały pokażą, jak analiza makroekonomiczna tłumaczy oddziaływanie jednej wielkości na kształtowanie się innych wielkości ekonomicznych.

Aby dokładnie przeanalizować główne problemy makroekonomiczne należy posługiwać się odpowiednimi miernikami. Ich dobór odgrywa w makroekonomii bardzo istotną rolę, ponieważ niedokładne lub błędne pomiary zniekształcają rzeczywistość gospodarczą, a zatem wpływać mogą na niewłaściwy wybór kierunków polityki gospodarczej. W większości krajów świata do obliczania podstawowych mierników ekonomicznych w statystyce rachunku dochodu narodowego stosuje się metodę SNA (System of National Accounts). Metoda ta jest oparta na założeniu, że każda praca społecznie użyteczna przyczynia się do powiększania dobrobytu społecznego. Podstawą dobrobytu społecznego jest poziom działalności gospodarczej wyrażony wartością powstającej w gospodarce produkcji globalnej. Konieczne zatem jest mierzenie rozmiarów działalności gospodarczej za pomocą różnego rodzaju wskaźników. Niektóre z nich są omówione w tym rozdziale.

Także w Polsce od 1994 stosowano do obliczania rozmiarów aktywności w gospodarce metodę SNA, a uzyskane wyniki prezentowano w Roczniku Statystycznym GUS. Jednocześnie jednak wykorzystywano w tym celu także Europejski System Rachunków Narodowych i Regionalnych - ESA. Uzyskane przy wykorzystaniu tej metody wyniki obliczeń aktywności gospodarczej publikowano corocznie w Rachunkach narodowych według sektorów i podsektorów instytucjonalnych. Metoda ESA jest obecnie główną metodą ustalania rozmiarów aktywności w polskiej gospodarce i wartości powstającej w niej produkcji globalnej. Krótkie opisanie metody ESA zamieszczono w ramce.