P1070088

Ml

Sformułowanie problemu...

\ąbsorbują one rozmaite formy gatunków pierwouj pych (prostych), wykształynychw bezpośrednim'jęJ * Żyttowym porozumiewaniu slę.które następnie prze-] f kształcają. Wchodzące w skład gatunków złożonych! * gatunki prymarne ulegają modyfikacji, nabierając! szczególnego charakteru: trac<^    1

niesienie do realnej JT^ywistosd oraz do rolnych I cudzych wypowiedzi. Przykładowo, repliki potoczne-1 go dialogu lub listy w powieści zachowują swą for- \ mę i życiowe znaczenie tylko na poziomie powieście-wej treści, a do realnej rzeczywistości włączają się ; jedynie poprzez powieść wziętą jako całość, tzn. rozumianą jako zdarzenie życia artystyczno-literackie- \ go, nie zaś codziennego. Powieść jako całość, podob- ; nie jak replika codziennego dialogu czy prywatny I list (ma on tę samą naturę, co i one), jest wypowie- \ dzią. W odróżnieniu jednak od nich, jest to wypowiedź wtórna (złożona).

Między gatunkami pierwotnymi i wtórnymi (ideologicznymi) istnieje olbrzymia i zasadnicza różnica. Właśnie dlatego należy zbadać i określić istotę wypowiedzi na drodze analizy tak jednych, jak. i drugich. Tylko pod tym warunkiem uzyskamy charakterystykę adekwatną wobec złożonej, głębokiej natury wypowiedzi (a także uchwycimy najważniejsze granice wypowiedzi); jednostronne ukierunkowanie na gatunki pierwotne prowadzi nieuchronnie do symplifikacji całego problemu (skrajnym przykładem takiego uproszczenia jest językoznawstwo be-hawiorystyczne). Naturę wypowiedzi (a przede wszystkim skomplikowaną kwestię obustronnych relacji między językiem a ideologią, światopoglądem) rozjaśnia tu samo współpowiązanie gatunków pierwotnych i wtórnych oraz proces historycznego kształtowania się tych ostatnich.

Rozpoznanie istoty wypowiedzi oraz jej różnorodnych form gatunkowych w różnych dziedzinach ludzkiej działalności ma ogromne znaczenie dla wszy-