P1100482

I

trudnych. Ten słownik fleksyjny obejmie ponad 50tysięcy wzorow I odmiany rozmaitych kategorii nazw własnych, tajcich jak: nazwy I osobowe, mitologiczne, nazwy mieszkańców, etnonimy, różnego I typu nazwy geograficzne. Słownik tego typu byłby nie do opracowania metodą tradycyjną⁷¹.

Dotąd studenci korzystali często z wydanej w Nowym Jorku, lecz znacznie skromniejszej publikacji: 201 Polish Verbs. Fully Con-jugated mAU Tenses, oprać. C. Kaipio, Barron’s Educational Series, Woodbuiy, New York 1977⁷².

Formom odmiany samego tylko czasownika poświęcony jest ogromny słownik S. Mędaka, który jest próbą całościowego opracowania zasobu leksykalnego czasowników polskich. Autor zgromadził 17 tysięcy polskich czasowników, zestawił listy ich par aspektowych i podał paradygmaty koniugacyjne (334). Słownik form koniugacyjnych czasowników polskich. Ja, ty, on... to niewątpliwa pomoc dla cudzoziemców uczących się naszego języka, z myślą o nich powstała ta ogromna praca leksykograficzna. Dobrze się stało, że słownik taki został wreszcie opracowany i wydany w Polsce.

Ostatnio ukazało się kilka ważnych słowników poprawnościowych. Największy z nich to Nowy słownik poprawnej polszczyzny wydany przez PWN w 1999 r. pod redakcją A. Markowskiego. Jest to kolejny, trzeci—po słownikach poprawnościowych S. Skorupki (1937) oraz W. Doroszewskiego i H. Kurkowskiej (1973) — duży słownik o charakterze normatywnym. W słowniku tym, podobnie jak w innych słownikach poprawnościowych są informacje o tym, jak mówić i pisać poprawnie oraz jakich błędów unikać. Oddzielnymi blokami problemowymi są w tym słowniku nazwy geograficzne, nazwiska i imiona, skrótowce oraz cząstki słowotwórcze. Osobną, dużą część słownika tworzą hasła problemowe takie, jak nplgtkcent, derywącja, eufemizmy, homonimia, nowomowa, zapożyczenia itd. Inny, mniejszy słownik o charakterze normatywnym to Praktyczny słownik poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży pod red.

nrrewodniWa ⁸ J ^{ma w} zamierzeniu autorów pełnić rolę ^ ... .    dobrej poiszczyźnie, podobnie zresztą jak każdy

opracowany słownik tego typu. Słownik pod red. A. Mar-■Rbwskiego jest dość obszerny, zawiera ponad 8000 haseł⁷³.

•' Krótko i precyzyjnie! Takie hasło przyświecało zapewne autorowi małego (6000 wyrazów hasłowych), podręcznego słownika z zakresu poprawności językowej, M. Kucale, który zawarł w nim rozmaite krótkie wskazówki poprawnościowe dotyczące wyrazów trudnych pod względem wymowy, odmiany, używania, frazeologii i składni. Maty słownik poprawnej polszczyzny wydany przez 'towarzystwo Miłośników Języka Polskiego został życzliwie przyjęty przez czytelników; ukazało się już jego drugie, rozszerzone wydanie.

- Słownikiem poprawnościowym jest też Słownik wyrazów kłopotliwych (1994,1999) opracowany przez M. Bańko i M. Krajewską. Niewątpliwą zaletą tego słownika jest styl zawartych w nim objaśnień: przystępny, lekki. Do przeciętnego czytelnika mówi się w tym słowniku łatwo zrozumiałym językiem, por.:

cinquecento. Dla większości Polaków to tylko nazwa samochodu, dla historyków też nazwa XVI wieku w kulturze włoskiej. Wy

mawiamy ją „czinkueczento”.

ciut Słowo to należy do polszczyzny potocznej i w stylu oficjalnym na pewno będzie razić. Zamiast ciut, ciut lepiej wtedy powiedzieć trochę lub nieco. Prof. Witold Doroszewski, którego wyrażenie ciut, ciut raziło nawet w języku potocznym, przytacza w związku z nim nastąpującą anegdotę: „Opowiadano w swoim czasie o pewnym nieżyjącym już dzisiaj fonetyku, że w okresie, kiedy był narzeczonym, wybrance jego serca zdarzyło się nieopatrznie powiedzieć w rozmowie: ciut—ciut. To uświadomiło narzeczonemu grożącą mu pomyłkę życiową. Zerwał zaręczyny, a potem ożenił się z inną oso-^4    nie mówiła ciut — ciut. Zapewne był przesadnie wra

żliwy na tym właśnie punkcie, ale zasadniczo brał do serca rzeczy