roz7d

54 Część Pierwsza - Wprowadzenie do prawa cywilnego

i obowiązków poprzednika. Przykładowo, nabycie jednej pary butów spośród kilkudziesięciu par będących własnością sprzedawcy.

7.4. Utrata praw podmiotowych

Tracąc prawo podmiotowe podmiot prawa cywilnego przestaje być łączony z tym prawem. Utrata praw podmiotowych może nastąpić na cztery sposoby: przez przeniesienie na inną osobę, zrzeczenie się prawa, konfuzję, na skutek innych zdarzeń określonych w ustawie.

Przeniesienie na inną osobę polega na tym, że osoba, której przysługuje prawo traci je, natomiast nabywca prawa je zyskuje (np. przeniesienie własności tytułem darowizny, art. 888 KC).

Zrzeczenie się prawa następuje wtedy, gdy uprawniony swoim działaniem doprowadza do jego zniweczenia. Przykładem zrzeczenia się prawa jest porzucenie rzeczy z zamiarem wyzbycia się własności (art. 180 KC).

Konfuzja. Wygaśnięcie prawa podmiotowego następuje w wyniku zlania się w jednej osobie uprawnionego i zobowiązanego z jego tytułu. Przykładowo: „A”jest winny swojemu ojcu („B”) 1000 zł tytułem zwrotu pożyczki. „B” umiera, z ustawy dziedziczy po nim „A”. W skład spadku wchodzi także roszczenie „B” przeciwko „A” o zwrot pożyczki. Ponieważ w tym przypadku „A” byłby zarówno dłużnikiem, jak i wierzycielem - prawo wygasa.

Inne zdarzenia przewidziane ustawą powodujące ustanie prawa podmiotowego to np. niewykonywanie prawa (użytkowanie, art. 255 KC), śmierć uprawnionego (służebność osobista, art. 299 KC), upływ czasu (wygaśnięcie uprawnień z tytułu rękojmi, art. 568 § 1 KC).

7.5. Wykonywanie praw podmiotowych i ich ochrona

Wykonywanie praw podmiotowych polega na realizacji przez osobę, której ono przysługuje, określonych uprawnień przyznanych jej przepisami prawa. Może ono mieć charakter jednorazowy, np. przyjęcie świadczenia albo stały, jak np. wykonywanie prawa własności.

Uprawniony wykonując swoje prawo jest ograniczony zasadami współżycia społecznego oraz społeczno - gospodarczym przeznaczeniem tego prawa. Jeżeli sposób korzystania z uprawnień wykracza poza te granice, zachowanie uprawnionego nie jest uważane za korzystanie z prawa i nie podlega ochronie (art. 5 KC). Zatem, wykonywanie uprawnień w sposób zasługujący na ą ocenę moralną stanowi daje