skanuj0024

54 Cechy społeczeństwa pluralistycznego

zyskanej w 1989 roku wolności. Szczególnie została zachwiana etyka pracy i odpowiedzialności za dobro wspólne¹. W obecnej sytuacji zasadniczą kwestią duszpasterstwa powinno być uświadamianie katolikom polskim wartości podstawowych społeczeństwa, które są też wartościami chrześcijańskimi. Chodzi tutaj przede wszystkim o godność osoby ludzkiej, prawa człowieka, sprawiedliwość, solidarność, religię, patriotyzm itd. Akceptacja tych wartości jest niezbędna dla rozwoju człowieka i społeczeństwa. Stanowi ona fundament porozumienia i działania społecznego. Bez akceptacji tych wartości społeczeństwo polskie będzie rozbite, a rozwój tak gospodarczy, jak i religijno-moralny będzie spowolniony lub nawet zatrzymany².

W obecnej sytuacji społeczno-politycznej i religijnej duszpasterstwo powinno priorytetowo traktować przekazywanie wartości podstawowych i dawanie świadectwa prawdzie, wolności i miłości. Po 50-letnim okresie walki i podsycania nienawiści przez komunistów najlepszym sposobem ewangelizacji jest dawanie świadectwa. Wolność i demokracja domagają się świadectwa miłości³. Opcja preferencyjna polskiego Kościoła w okresie przejścia od totalitaryzmu do demokracji, to opcja na rzecz sfrustrowanych, biednych, bezrobotnych, to opcja na rzecz wszystkich grup pogardzanych, nie dostrzeganych i pozostających na marginesie życia społecznego. To także opcja na rzecz niewierzących, wątpiących, dystansujących się od Kościoła i zagubionych. Kościół musi przepajać sferę życia społeczno--politycznego chrześcijańskim systemem wartości. Trzeba także zabiegać, aby katolicy świeccy w Polsce działalność polityczną rozwijali w „imieniu własnym”, jako obywatele kierujący się głosem sumienia chrześcijańskiego. Jak dotąd katolicy świeccy pozostają w dużej mierze bierni tak w Kościele, jak w społeczeństwie i państwie⁴.

Zagmatwana sytuacja polityczna w Polsce znajduje odbicie w społeczeństwie, szczególnie ze względu na podejmowane reformy gospodarcze, których ofiarą jest większość społeczeństwa⁵. Zdesperowana część społeczeństwa wykorzystała wybory do wyrażenia protestu przeciwko reformom, dokonując jednocześnie krótkowzrocznych rozstrzygnięć politycznych, które opóźniają reformy i oddalają szanse tak dobrobytu, jak i pojednania społeczeństwa. W obecnej sytuacji potrzebna jest ludziom nadzieja na wyjście z kryzysu, naprawienie krzywd z okresu PRL i stworzenie Polakom, a nie tylko obiecywanie, perspektyw życiowych. W obecnej sytuacji ważnym zadaniem polskiego Kościoła jest objęcie duszpasterską troską szerokiego grona osób doświadczających frustracji. Społeczne zniechęcenie i brak rozliczeń za przestępstwa przeciwko Narodowi z okresu PRL, niesie realne zagrożenia objęcia szerokich kręgów społecznych apatią rozpaczą i cynizmem. Poczucie zniechęcenia i beznadziejności utwierdzone bywa dodatkowo przez przywileje nomenklatury PRL-owskiej i nadmierne, kosztem innych, jej bogacenie się.

W okresie przejścia od totalitaryzmu do demokracji duszpasterstwo musi być bliskie problemom ludzi, prowadząc ich do adekwatnych odpowiedzi na te problemy. Musi ono skoncentrować się na podkreślanej często przez Jana Pawła II opcji na rzecz ubogich albo realizowania przykazania miłości. Dlatego duszpasterstwo powinno Nłużyć rozwojowi religijności wrażliwej na świadczenie miłości bliźniego na co dzień, powinno pomagać w przekształcaniu struktur unonimowych w personalne i wspólnototwórcze, powinno podkreślać znaczenie teologii rzeczywistości ziemskiej i ukazywać świeckim, jakie powinno być ich zaangażowanie chrześcijańskie w sprawy doczesne i sprawy Kościoła! Duszpasterstwo powinno budzić u wiernych współodpowiedzialność za Kościół i aktywną współpracę. Jednocześnie Kościół powinien być otwarty na wartości społeczne. W ten sposób może wydatnie przyczynić się do budowania nowego Mpołeczeństwa obywatelskiego i do kształtowania struktur zabezpieczających dobro wspólne. Ważnym jego zadaniem będzie także kształtowanie postaw otwartych na chrześcijańskie wartości społeczne.

I(H

1

   J. Mariański. Kościół w sytuacji przejścia od totalitaryzmu do demokracji. CTh 63:1993 nr 4 s. 101.

2

   Piwowarski. Tło społeczno-polityczne i religijno-kościelne s. 47.

3

   A. Nossol. Historyczny przełom w Europie Wschodniej jako wyzwanie dla Kościoła. RTK 38-38:1991-1992 z. 6 s. 48-49.

4

   Trzeba odróżnić to, co czynią wierni, poszczególni czy stowarzyszeni, we własnym imieniu, jako obywatele kierujący się sumieniem chrześcijańskim od tego, co czynią wraz ze swymi pasterzami w imieniu Kościoła. Zob.: KDK 76.

5

Zob. W. Skrzydlewski. Perspektywa gospodarki polskiej. CS 23:1993 s. 158.