Syst Finansowy081

Analizując płynność banku należy uwzględnić zwłaszcza to, że:

•    nie jest ona wielkością stalą; zmienia się pod wpływem dużej liczby czynników związanych zarówno z przyjętą strategią banku, jak i z realizacją wielu operacji wyznaczonych przez zakres czynności bankowych;

•    polityka banku dotycząca płynności musi uwzględniać, z jednej strony, pozytywne efekty dużej płynności, a z drugiej strony to, że z odpowiednim poziomem płynności związane są koszty; zachowanie płynności na optymalnym poziomie zwiększa bezpieczeństwo działalności banku i wzmacnia jego wiarygodność, a zwiększenie płynności przy danych zasobach banku oznacza zmniejszenie środków na tzw. pracujące aktywa, które przynoszą określony dochód.

O stopniu płynności decydują, jak już wspomnieliśmy, czynniki o charakterze strategicznym i operacyjnym, dotyczące konkretnego banku, takie jak:

•    kierunki polityki w zakresie struktury aktywów i pasywów,

•    przyjęta polityka finansowa określona przez aktualną kondycję finansową i kierunki rozwoju banku,

•    metody zarządzania aktywami i pasywami,

•    zakres czynności i zakres produktów bankowych,

•    umiejętności kadr, dotyczące np. monitorowania stanu i struktury depozytów oraz kredytów,

•    system rozliczeń,

•    czynniki o charakterze makroekonomicznym, wynikające ze stanu gospodarki i perspektyw jej rozwoju, a także z charakteru realizowanej przez bank centralny polityki pieniężnej.

Czynniki te wpływają na wielkość i zakres potencjalnych źródeł ryzyka utraty płynności. Monitorowanie bieżącej i przewidywanej sytuacji w sferze struktury aktywów i pasywów banku, zachowań jego klientów, pozycji banku na rynkach finansowych i w kontaktach z instytucjami tych rynków, pozwala na podejmowanie działań zapobiegających utracie płynności, takich jak: analiza terminów zapadalności aktywów i wymagalności pasywów, analiza przepływów gotówkowych oraz wyznaczanie limitów płynności, opracowywanie wewnętrznych reguł, procedur i limitów ostrożnościowych w tej dziedzinie.

Skuteczność tych działań uwarunkowana jest w szczególności znajomością:

•    niezbędnych w danych warunkach rozmiarów płynnych aktywów i spodziewanych kosztów wymagalnych pasywów,

•    wielkości i struktury (podmiotowej i czasowej) depozytów oraz kredytów,

•    zachowań deponentów i kredytobiorców (np. skłonność do stabilności wkładów a vista, regularność spłat rat kredytów),

•    potencjalnych możliwości zasilania ze źródeł zewnętrznych (z rynku pieniężnego, z banku centralnego) w przypadku groźby utraty płynności.

Ryzyko kredytowe występuje wówczas, gdy sytuacja kredytobiorców stwarza niebezpieczeństwo niezwracania w ustalonym terminie przypadających spłat rat kredytu wraz z odsetkami. Wyróżnia się ryzyko odnoszące się do pojedynczych kredytów i tzw. łączne ryzyko dotyczące całej działalności kredytowej banku.

81