s

L bKŁADimi UUZ.YWLZ.Ł i lLCI KULM

Składnikami odżywczymi nazywamy substancje, które są niezbędne dla życia, prawidłowego wzrostu i rozwoju oraz dla zapewnienia dobrego zdrowia. Są one zawarte w pożywieniu.

Po spożyciu i trawieniu pokarmów w przewodzie pokarmowym, składniki odżywcze mogą być wchłonięte i zmetabolizowane w organizmie. Każdy ze składników odżywczych pełni określoną rolę, której nie jest w stanie spełnić inny składnik. Dieta niedoborowa w poszczególne składniki odżywcze prowadzi z czasem do niezaspokojenia potrzeb ustroju i naruszenia jego rezerw. Efektem tego stanu jest nadmierny rozpad tkanek, postępujące wyniszczenie, niedobory witamin lub minerałów - a w skrajnych przypadkach - zgon. Podstawowymi składnikami odżywczymi niezbędnymi dla życia i dobrego zdrowia są:

1)    białka - podstawa budowy i przebudowy tkanek organizmu;

2)    tłuszcze - źródło energii i podstawowych kwasów tłuszczowych, nośnik witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K) i ważny składnik błon komórkowych i złożonych białek;

3)    węglowodany - źródło energii;

4)    energia;

5)    woda;

6)    składniki mineralne i pierwiastki śladowe - (jony) składniki płynów ustrojowych, tkanek, enzymów, barwników;

7)    witaminy - substancje pochodzenia organicznego odgrywające ważną rolę w przemianach metabolicznych.

Jak najprościej można scharakteryzować poszczególne składniki odżywcze i ich rolę? BIAŁKA - budulec ciała

Białko jest najważniejszym składnikiem pokarmowym i jest niezbędne do utrzymania życia. Nie może być zastąpione żadnym innym składnikiem. Białko stanowi zasadniczy element budowy wszystkich tkanek, a odpowiedni jego dowóz decyduje o stanie zdrowia. Białko najlepszej jakości występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego, w mięsie zwierząt, ryb, drobiu, w mleku i jego przetworach, w jajach. Białko pochodzenia roślinnego zalicza się do białek niepełnowartościowych. Przy spożywa-

14