WZBM Lasoń str19

Skutki upadku państw

rozkład struktur państwa;

wzrost przestępczości i przemocy kryminalnej;

groźba eskalacji na kraje sąsiednie;

utrata kontroli nad granicami i całością terytorium państwa;

spadek wskaźników PKB i PKB per capila;

masowa migracja.

Miesięcznik Foreign Policy i The Fundfor Peace prowadzą ranking państw z punktu w idzenia ich stabilności i podatności na konflikt wewnętrzny, klasyfikując kraje na podstawie takich wskaźników mi.n., jak: poziom presji demograficznej, napływ uchodźców, stopień załamania gospodarczego, poziom kryminalizacji i delegitymizacji państwa. Za każdy wskaźnik można otrzymać od 0 do 10 punktów' — maksymalnie 120. W indeksie państwa podzielono na pięć grup: w stanie krytycznym (critical), w stanie niebezpieczeństwa (in danger), państwa graniczne (borderline), stabilne (slabie) i najbardziej stabilne (most slabie).

Galmudug - samozwańcze państwo w Somalii.    14 sierpnia 2006 r. dowódca wojskowy Abdi Qebdiid

ogłosił secesję dystryktów Galcayo i Abudwaą, położonych na granicy Puntiandu i terytoriów zajętych przez Unię Trybunałów' Islamskich. 16 sierpnia wojska Qebdiida przyłączyły do kraju 3 dystrykt. W listopadzie 2006 r. zawarto nieformalne porozumienie z rządem Puntiandu o zawieszeniu broni. W grudniu 2006 r. wojska Galmudug wsparły wojska rządowe i etiopskie w wojnie z UTI.

Maakhir - nieuznawanc państwo, proklamowane w Somalii 1 lipca 2007 roku. Maakhir obejmuje północną część terytoriów spornych pomiędzy' Puntlandem a Somalilandem, zamieszkane przez klan Warsangali.

Bezpieczeństw o energetyczne Pojęcie bezpieczeństwa energetycznego

Bezpieczeństwo energetyczne to odporność gospodarki na możliwe zakłócenia w zaspokajaniu bieżącego i planowego zapotrzebowania odbiorców na paliwa i energię przy' zachowaniu wymagań technicznych i ekonomicznych oraz ochrony środowiska.

Decydującą rolę odgrywają następujące czynniki:

ilość i jakość zasobów surowców energetycznych, stan infrastruktury' energetycznej kraju,

geograficzna struktura importowanych surowców' energetycznych,

potencjał gospodarki umożliwiający przetworzenie surowców energetycznych,

zdolność do racjonalizacji i oszczędności energii przy uwzględnianiu wymogów ochrony środowiska.

Zagrożenia dla bezpieczeństwa energetycznego:

fizyczne — np. krótkoterminowe lub nawet trwałe przerwy w dostawach energii z jednego źródła lub regionu,

ekonomiczne - np. zależność od cen energii,

inne - np. wysokie wymogi związane z ochroną środowńska, które w'pływają na produkcję, zużycie i dostawy ropy.

Klasyfikacja nośników energii a) aspekt wystarczalności:

paliwa nieodnawialne: węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropa naftow'a, gaz ziemny, energia jądrowa (pierwiastki promieniotwórcze), torf opałowy;

paliwa odnawialne. Źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalną, fal. prądów i pływów morskich, spadku rzek, energie z biomasy i biogazu.

b) faza procesu przemian energetycznych:

nośniki energii pierwotnej: węgiel kamienny, węgiel brunatny, gaz ziemny, ropa naftowa;