0000029

dostopia oraz szpotawości stępu. Przeciwdziałamy temu, stosując specjalne obuwie korekcyjne, zbudowane na prostej formie (ryc. 31). Dodatkowym zabezpieczeniem korekcyjnego ustawienia stopy w tym obuwiu jest wzmocniony zapiętek, wydłużony od strony bocznej do stawu śródstopno--sześciennego oraz wzmocniony nosek, przedłużony po stronie przyśrodkowej do głowy I kości śródstopia. W ten sposób spełniona zostaje zasada trzech sił korekcyjnych, przeciwdziałających przywiedzeniu stopy. Zbyt wąski obcas wywoływać może skłonność stopy do supinacji. Następstwem tego jest większe ścieranie obcasa po stronie bocznej, co w konsekwencji prowadzi do pogłębiania i utrwalania szpotawości. Dla uniknięcia tego obuwie korekcyjne zaopatrzone jest we wkładkę unoszącą zewnętrzny brzeg pięty oraz obcas wysunięty ku przodowi po stronie bocznej, sięgający aż pod kość sześcienną oraz wysunięty w kierunku bocznym. Dzięki temu podczas obciążania stopy jej stęp ustawiany jest biernie w pronacji, a przed ewentualną supinacją zabezpieczony dodatkowo poszerzeniem podstawy obcasa. Działanie obuwia polega więc na wywieraniu nacisków zewnętrznych na strukturę kostną stopy w określonym kierunku i wykorzystaniu ich jako sił korekcyjnych.

Obuwie tego typu zostało opracowane i wprowadzone w Klinice Ortopedycznej AM w Poznaniu w 1955 r. jako standardowe zaopatrzenie po leczeniu stopy końsko-szpotawej zamiast niewygodnych w stosowaniu wkładek Steindlera.

W przypadku wiotkiej stopy porażennej zasadniczym problemem orto-tycznym jest podtrzymanie opadającej stopy, zawadzającej o podłoże podczas przenoszenia kończyny do przodu w fazie wykroku. Stopa po-rażenna wymaga często również zabezpieczenia prawidłowego ustawienia w fazie podparcia. W tym celu stosujemy obuwie z przedłużoną cholewką, usztywnioną od tyłu skórą twardą. Wysokość cholewki powinna być proporcjonalna do długości stopy w celu zapewnienia skutecznego działania korekcyjnego oraz uniknięcia koncentracji nacisku na tylnej powierzchni goleni. Wysokość cholewki u osoby dorosłej wynosi prze-

Ryc. 33. Obuwie korygujące piętowe ustawienie stopy, a — Zasada budowy: 1 — dodatkowe wypełnienie części piętowej z wydłużeniem obcasa ku tyłowi, 2 — usztywniony język, 3 — podparcie sklepienia podłużnego stopy, b — Zasada działania korekcyjnego: 4 — ramię siły zginającej stopę w kierunku podeszwowym (siły ciężkości ciała), 5 — ramię działania siły mięśni prostowników unoszących stopę grzbietowo.

ciętnie 17 cm (ryc. 32). Dla uniknięcia trudności przy wkładaniu obuwia z wysoką usztywnioną cholewką oraz dla lepszej kontroli ułożenia w bucie palców porażonej stopy stosujemy przedłużone do nasady, a często nawet do czubków palców sznurowanie.

Zadaniem obuwia jest zablokowanie zgięcia podeszwowego w stawie skokowym stopy porażennej i poprawa warunków chodu dzięki możliwości swobodnego przeniesienia kończyny w czasie fazy wykroku. Zastosowanie elastycznego obcasa gumowego kompensuje zniesienie ruchu zgięcia podeszwowego na początku fazy podparcia, łagodząc przejście z pięty na całą powierzchnię stopy.

Zniekształceniom statycznym stopy porażennej podczas jej obciążania zapobiegamy stosując odpowiednie wkładki, modyfikacje obcasa w zależności od potrzeby.

Specjalnej konstrukcji obuwia korekcyjnego wymaga porażenna stopa piętowa (ryc. 33). Jej nazwa wiąże się z prawie pionowym ustawieniem pięty, która staje się głównym punktem podparcia stopy. Niedowład lub porażenie mięśni zginaczy podeszwowych stopy, głównie mięśnia trój-głowego łydki, będące przyczyną tego zniekształcenia, wpływają również na zaburzenie funkcji chodu. Chód staje się szczudłowaty i utykający na skutek praktycznego kontaktu z ziemią jedynie pięty i braku propul-syjnego działania zginaczy.

Zadaniem obuwia korekcyjnego jest tu więc nie tylko poprawa ustawienia stopy, lecz również bierne zastąpienie brakującej siły propulsyj-nej. Zasadnicze działanie korekcyjne, stwarzające przeciwwagę dla czynnych mięśni zginaczy grzbietowych, uzyskujemy przez wydłużenie ramienia siły obciążania stopy w stosunku do ramienia siły unoszącej. Ramieniem działania siły obciążania stopy nazywamy odległość linii obciążania od punktu zetknięcia się pi^ty z ziemią. Ramieniem działania siły

59