0000044 2

86    Rehabilitacja kardiologiczna

kowej i klatki piersiowej połączone z wybiórczymi ćwiczeniami w pozycjach ułożeniowych.

Rehabilitacja chorych z wadą serca kwalifikującą się do leczenia chirurgicznego wymaga różnicowania zajęć rehabilitacyjnych. Przed leczeniem chirurgicznym zajęcia rehabilitacyjne mają na celu zwiększenie sprawności oddechowej, wzmocnienie elementów dynamicznych klatki piersiowej i obręczy barkowej, naukę efektywnego kaszlu i ćwiczenia ogólnie usprawniające. Zadaniem postępowania rehabilitacyjnego po operacji jest uzyskanie szybkiej pionizacji, pełnej zdolności do samoobsługi oraz przygotowanie do rehabilitacji sanatoryjnej. W etapie sanatoryjnym dążymy do wzrostu zdolności wysiłkowej przez odpowiednie dozowanie wysiłku, a w etapie ambulatoryjnym przygotowujemy do podjęcia pracy zawodowej przez stopniowanie ćwiczeń specjalnych w zależności cd wykonywanej pracy.

Dozowanie wysiłku jest trudne i wymaga dokładnej oceny stanu klinicznego chorych przez zespół rehabilitacyjny. Dozowanie wysiłku pozwala na bardzo dokładne dawkowanie, które można osiągnąć przez zmianę: 1) tempa wykonywanych ćwiczeń, 2) ilości powtórzeń ćwiczeń w konspekcie zajęć, 3) stopnia trudności ćwiczeń, które należy osiągnąć przez: a) koordynację ruchową, b) wielkość dźwigni ruchu, c) wielkość płaszczyzny podparcia, d) dobór odpowiedniej płaszczyzny ruchu, 4) oporu ćwiczeń, 5) natężenia w konspekcie zajęć w wyniku odpowiedniego układu grup ćwiczeń.

Okres unieruchomienia chorych po operacji serca wynosi od kilku do kilkunastu dni. W tym okresie postępowanie rehabilitacyjne uzależnione jest od stanu klinicznego chorych. Z chwilą opuszczenia łóżka operowani zostają włączeni do zespołów ćwiczebnych, w których odbywają się zajęcia rehabilitacji fizycznej o stopniowo wzrastającym natężeniu ćwiczeń. W oddziale kardiologicznym, na podstawie oceny klinicznej, są oni kierowani do grup zajęciowych zróżnicowanych pod względem natężenia prowadzonych zajęć. Stopień natężenia wysiłku oparty jest na pomiarach ciśnienia tętniczego, częstości oddechów i tętna przed ćwiczeniami, w czasie i po ćwiczeniach oraz na podstawie subiektywnej oceny stopnia zmęczenia. Kolejny etap rehabilitacji chorych z operowaną wadą serca, to postępowanie w sanatoryjnym ośrodku rehabilitacji, gdzie podobnie jak w oddziale kardiologicznym, natężenie wysiłku dozowanego wzrasta stopniowo w poszczególnych okresach pobytu w sanatorium. Etap ten jest niezmiernie ważny dla kompleksowego leczenia, ze względu na możliwość stosowania różnych środków w celu usprawnienia chorych w takim stopniu, by mogli wrócić do swoich środowisk społecznych z pełną świadomością równowagi fizycznej. Rehabilitacyjne postępowanie fizyczne w sanatorium obejmuje gimnastykę leczniczą, zabawy ruchowe oraz gry zespołowe. Do tych ostatnich należą elementy gry siatkowej, badmington i tenis stołowy.

Dozowanie natężenia wysiłku fizycznego w etapie usprawmiania sanatoryjnego jest najtrudniejsze i wymaga dużego doświadczenia w prowadzeniu zajęć. Dlatego poniżej podajemy toki zajęć rehabilitacyjnych, w których wysiłek fizyczny dozowany jest w poszczególnych 15-minutowych fragmentach. Konspekty oparte na nich powinny dozować natężenie wysiłku z uwzględnieniem podanych w niniejszej pracy metod dozowania wysiłku. Natężenie zajęć oparte na omawianych tokach przedstawione zostało na odpowiednich wykresach (ryc. 4, 5 i 6). Krzywe natężenia powitały na podstawie oceny wielkości wysiłku fizycznego, jaki powoduje stosowanie ćwiczeń w* trakcie zajęć kolejnych grup. Numeracja charakterystycznych punktów* na krzywych odpowiada porządkowi grup ćwiczeń w' przedstawionych poniżej tokach.

Ryc. 4. Natężenie zajęć w pierwszym okresie rehabilitacji sanatoryjnej.

Ryc. 5. Natężenie zajęć w drugim okresie rehabilitacji

sanatoryjnej.

Ryc. 6. Natężenie zajęć w trzecim okresie rehabilitacji sanatoryjnej.