0000045 2

88 Rehabilitacja kardiologiczna

Schemat toku zająć pacjentów po operacji serca (rehabilitacja sanatoryjna) Okres I (7 dni)

1)    ćwiczenia oddechowe pogłębione przez pracę ramion;

2)    ćwiczenia stóp;

3)    ćwiczenia tułowia w płaszczyźnie strzałkowej;

4)    symetryczne ćwiczenia obręczy barkowej i klatki piersiowej;

5)    ćwiczenia oddechowe torem brzusznym;

6)    ćwiczenia tułowia w płaszczyźnie czołowej i poprzecznej;

7)    asymetryczne ćwiczenia obręczy barkowej i klatki piersiowej;

8)    ćwiczenia kończyn dolnych;

9)    ćwiczenia koordynacyjne;

10)    oddechowe ćwiczenia dolnożebrowe;

11)    ćwiczenia relaksacyjne.

Okres II (10 dni)

1)    ćwiczenia oddechowe pogłębione przez pracę ramion;

2)    ćwiczenia kończyn dolnych;

3)    symetryczne ćwiczenia obręczy barkowej: ćwiczenia oporowe z użyciem przyborów (hantle, sprężyny, piłki lekarskie) oraz rozciągające przy drabinkach;

4)    ćwiczenia tułowia w płaszczyźnie strzałkowej, czołowej i poprzecznej;

5)    oporowe ćwiczenia oddechowe;

6)    asymetryczne ćwiczenia obręczy barkowej i klatki piersiowej;

7)    ćwiczenia stóp;

8)    ćwiczenia koordynacyjne;

9)    oddechowa ćwiczenia dolnożebrowe;

10)    ćwiczenia relaksacyjne.

Okres III (10 dni)

1)    ćwiczenia oddechowe pogłębione przez pracę ramion;

2)    ćwiczenia kończyn dolnych;

3)    ćwiczenia tułowia w płaszczyźnie strzałkowej (ćwiczenia o małej dźwigni ruchu z ciężkim przyborem);

4)    oporowe ćwiczenia oddechowe;

5)    symetryczne ćwiczenia obręczy barkowej i klatki piersiowej;

6)    ćwiczenia koordynacyjne;

7)    asymetryczne ćwiczenia obręczy barkowej i klatki piersiowej;

8)    ćwiczenia tułowia w płaszczyźnie czołowej i poprzecznej;

9)    oddechowe ćwiczenia dolno-żebrowe;

10)    ćwiczenia relaksacyjne w szybkim marszu.

Wskazane toki różnią się między sobą wielkością obciążenia wysiłkiem w poszczególnych fragmentach zajęć. Wyznaczone na wykresach punkty wskazują, że maksymalne obciążenie wysiłkiem w I i II okresie leczenia sanatoryjnego ma miejsce między 8 a 10 minutą trwania zajęć; w III okresie krzywa natężenia wysiłku fizycznego ma charakter interwałowy (tok zajęć składa się z następujących po sobie naprzemiennych ćwiczeń o dużych różnicach obciążeń).

Przytoczony powyżej program zajęć rehabilitacyjnych w sanatorium od zajęć w poprzedzających okresach rehabilitacji pooperacyjnej różni się jedynie stopniem trudności ćwiczeń, zakresem ich wykonania oraz natężeniem zajęć

Toteż na podstawie przedstawionego przykładowego toku można układać konspekty dla każdego etapu rehabilitacji.

Chory opuszcza ośrodek sanatoryjny przeciętnie w końcu drugiego miesiąca po operacji. Wynik rehabilitacji sanatoryjnej jest wskazówką do dalszego postępowania rehabilitacyjnego ambulatoryjnego. Celem leczenia ambulatoryjnego jest: 1) dalsze usprawnianie chorego pozwalające na podjęcie pracy zawodowej, 2) ocena zdolności wysiłkowej i w oparciu o jej wynik ukierunkowanie zawodowe, 3) likwidacja skutków podjęcia pracy zawodowej, 4) systematyczna kontrola stanu klinicznego. W chwili obecnej nie ma jeszcze wystarczająco opracowanego wzoru rehabilitacji ambulatoryjnej. Postępowanie szczegółowe w tym etapie rehabilitacji jest w okresie badań.

Rehabilitacja chorych nie operowanych

Rehabilitacja chorych z wadami serca nie operowanymi ma takie same cele i zadania, ale warunki jej realizacji są inne niż u chorych operowanych. Po ostrym rzucie choroby reumatycznej wykazują oni mniejszą zdolność do wysiłku fizycznego głównie w następstwie ograniczonej aktywności fizycznej w okresie choroby. Postępowanie rehabilitacyjne u tych chorych będzie krótsze, ponieważ ich kondycja fizyczna przed zachorowaniem była na ogół dobra. Program rehabilitacji należy ustalać indywidualnie. Zakres stosowanego wysiłku fizycznego określa stan kliniczny i postęp choroby.

Ważnym problemem jest postępowanie rehabilitacyjne w chorobie reumatycznej u młodzieży. Często obserwowanym zjawiskiem w tych przypadkach jest nadmierne ograniczenie wysiłków fizycznych i gimnastyki szkolnej. Nie-wątpliwie wymagają oni rozsądnego ustalenia zakresu wysiłku fizycznego, ale bez nadmiernego ograniczania aktywności.

Indywidualnego ustalenia gimnastyki codziennej wymagają również chorzy z wadą serca nie kwalifikującą się do leczenia chirurgicznego jak: mały ubytek przegrody przedsionkowej, małego stopnia niedomykalność zastawki mi-tralnej lub jej zwężenie i inne. W zasadzie każdy chory z wadą serca powinien mieć określony zakres wysiłku fizycznego w ramach swoich możliwości. Również u chorych nie kwalifikujących się do zabiegu operacyjnego z powodu zaawansowanego procesu chorobowego, należy ustalić program ćwiczeń poprawiających wentylację płuc oraz umożliwiających utrzymanie optymalnej sprawności fizycznej bez przeciążenia układu krążenia.

Wskazania i przeciwwskazania

Zasadą rehabilitacji jest ostrożnie dozowany wysiłek a celem — ekonomiczne wykorzystanie serca. Stąd wynikają bardzo szerokie wskazania do leczenia rehabilitacyjnego chorych z wadami serca. Ostrożnie i stopniowo dozowany wysiłek może zwiększyć sprawność fizyczną każdego chorego z wadą serca.

Uzyskanie optymalnej zdolności wysiłkowej zależy od wielu czynników: wieku chorego, jego kondycji fizycznej przed zachorowaniem, czasu trwania choroby, dynamiki przebiegu klinicznego, kondycji fizycznej w okresie rozpoczęcia rehabilitacji, wyniku operacji, przebiegu pooperacyjnego i postawy psychicznej chorego.

Natomiast istnieje szereg czynników hamujących przebieg rehabilitacji i w różnym stopniu zmniejszających jej efektywność. Czynnikami ogranicza-