0000057 3

112 Rehabilitacja kardiologiczna

wietrzą, dogodne trasy spacerowe i wycieczkowe stwarzają warunki korzystnie oddziaływające na organizm ludzki.

Naturalne źródła wód mineralnych, radonowych, siarczkowych, solankowych lub jodobromowych dają możliwości stosowania zabiegów przyrodoleczniczych. Ponadto oderwanie chorego od spraw codziennych, zapewnienie dobrych warunków hotelarskich, racjonalnego, podanego na czas posiłku, troska o rozrywkę i zorganizowanie wolnego czasu stanowią dodatkowo o wartości rehabilitacji w sanatorium.

Do leczenia rehabilitacyjnego w sanatorium kieruje się chorych na AO:

1)    najczęściej w I i II okresie choroby,

2)    warunkowo na początku III okresu choroby,

3)    chorych po leczeniu chirurgicznym.

U chorych na AO istnieje konieczność wnikliwej oceny ogólnych wskazań i przeciwwskazań do leczenia balneoklimatycznego. Współistnienie zmian w krążeniu mózgowym oraz wieńcowym wyłącza możliwość leczenia balneologicznego chorych na AO.

Za przeciwwskazany uważamy pobyt w sanatorium chorych na AO w III i IV okresie choroby, tj. chorych ze zmianami troficznymi lub nawet martwiczymi na kończynach. Obserwacje poczynione w Ośrodku Naukowo-Badawczym Chorób Naczyń Obwodowych w Lądku i w Klinice wykazały pogorszenie stanu tych chorych w czasie lub po pobycie w sanatorium. Podobnie czynny proces zakrzepowy w żyłach kończyn (do 6 miesięcy) stanowi przeciwwskazanie do leczenia sanatoryjnego.

Natomiast często występujące u chorych na AO zmiany w innych układach niż tętniczy, jak kostne-stawowym (osteo et spondyloarthrosis de f orman s), nerwowym (radiculitis lumbosacralis) i innych, dodatkowo wpływają na decyzję zastosowania rehabilitacji sanatoryjnej.

Szczególnie wnikliwie i ostrożnie kwalifikuje się do sanatorium chorych na TO. Ze względu na występujące u tych chorych okresowe zaostrzenie choroby naczyń należy zwracać uwagę, aby wyjazd do sanatorium nastąpił w czasie remisji, co najmniej w 6 miesięcy po wygaśnięciu objawów zaostrzenia.

Za jeden z objawów' zaostrzenia TO uważa się wystąpienie samoistnego nawracającego zapalenia żył (thrombophlcbitis idiopatica reccurrens — TIR). W materiale własnym TIR występował u 33% chorych. Inni autorzy spostrzegali TIR od 5% do 80% obserwow-anych chorych. Do sanatorium kieruje się chorych na TO co najmniej po pół roku od ustąpienia objawów TIR.

Uwzględniając powyższe, do sanatorium kwalifikują się chorzy na TO:

1)    w' I i II okresie choroby,

2)    warunkowo na początku III okresu choroby,

3)    chorzy leczeni chirurgicznie:

a)    operacjami na nerwowym układzie współczulnym.

b)    za pomocą odjęcia kończyn.

Osobne zagadnienie stanowi ustalenie wskazań do rehabilitacji w sanatorium chorych poddanych chirurgicznemu leczeniu zarostowych chorób tętnic. Szczególnie nowe zagadnienia wyłaniają się w związku z wprowadzonymi w ostatnim 20-leciu odtwórczymi operacjami tętnic.

Ogólnie kieruje się zasadą wysyłania chorych do sanatorium nie wcześniej niż w 3 mieś. po leczeniu chirurgicznym i całkowitym zagojeniu się rany operacyjnej.

Rehabilitacja chorych w chorobach naczyń

Wskazania i przeciwwskazania

obwouowycn    nj

do leczenia sanatoryjnego

Przeciwwskazania

Wskazania Leczeni operacyjnie

1.    Chorzy po operacjach naczyniowych— do 3 miesięcy po operacji.

2.    Chorzy po operacjach, operowani w IV okresie choroby.

3.    Mniej niż 6—9 miesięcy od zagojenia przez ziarninowanie kikuta po odjęciu kończyny.

1.    Chorzy po odtwórczych operacjach tętnic (po 3 mieś.).

2.    Chorzy po sympatektomii i operacjach paliatywnych (po 3 miesiącach).

3.    Chorzy po amputacjach kończyn

a) zagojenie przez rychłozrost (po

3 miesiącach).

b) zagojenie przez ziarninowanie (po 6—9 miesiącach).

Leczeni zachowawczo

Chorzy w III i IV okresie choroby (ze zmianami troficznymi i martwiczymi).

Mniej niż 6 miesięcy od zakrzepowego zapalenia żył lub TIR.

1.    Chorzy w I i II okresie choroby. 1.

2.    Chorzy w III okresie choroby — 2. warunkowo.

Sposób rehabilitacji chorych z zarostowymi chorobami tętnic w czasie pobytu w sanatorium

W ciągu 20-letniej działalności ośrodka leczniczego w Lądku Zdroju opracowano następujący sposób postępowania w stosunku do chorych tzw. naczyniowych w sanatorium.

Rehabilitację leczniczą chorych na AO i TO opiera się na stosowaniu zabiegów: 1) balneologicznych, 2) fizyko- i elektroleczniczych, 3) kinezyterapii (leczenie ruchem).

I. Zabiegi balneologiczne

1.    Borowina (temp. 40—43°; 8—15 min.; 2 razy w tygodniu)

a)    okłady od połowy uda do połowy tułowia,

b)    zawijanie od połowy uda do połowy tułowia,

c)    nasiadówki borowinowe.

2.    Kąpiele radanowo-siarczkowe, solankowe, jodobromowe (temp. 37—39°;

10—20 min.)

a)    częściowe kąpiele w wannie (3 razy w tygodniu),

b)    częściowe kąpiele „perełkowe" (3 razy w tygodniu),

c)    całkowite kąpiele w basenie (temp. 28° — 3 razy w tygodniu),

d)    całkowite kąpiele w basenie połączone z gimnastyką (temp. 35° — ³ razy w tygodniu).

3.    Kąpiele kwasowęglowe (temp. ok. 35°; 10—15 min.; 3 razy w tygodniu).

4.    Masaż podwodny (0,5—1 Atm.; temp. 40—15° — kręgosłup, kończyny górne).

5.    Kąpiele czterokomorowe (10—29 mA; temp. 37°, 30 min.).

³ Rehabilitacja kardiologiczna